Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 sierpnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Michał Kłos

Sędziowie: SA Dorota Ochalska - Gola (spr.)

SO (del.) Sławomir Zieliński

Protokolant: st. sekr. sąd. Grażyna Michalska

po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2017 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa P. M., M. M. (1), J. M. (1), J. M. (2) i M. M. (2)

przeciwko Z. W., Okręgowej Radzie Adwokackiej w Ł. oraz Skarbowi Państwa - Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi

o odszkodowanie, zadośćuczynienie i rentę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 27 maja 2015 r. sygn. akt II C 534/14

1.  oddala apelację;

2.  nie obciąża powodów kosztami postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje i nakazuje wypłacić radcy prawnemu Z. N. prowadzącemu Kancelarię Radcy Prawnego w Ł. ze Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Łodzi kwotę 8.856 (osiem tysięcy osiemset pięćdziesiąt sześć) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 1236/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 27 maja 2015 roku Sad Okręgowy w Łodzi, w sprawie z powództwa P. M., działającego w imieniu własnym oraz jako przedstawiciel ustawowy małoletnich powodów: M. M. (1), J. M. (1), J. M. (2), M. M. (2) przeciwko Z. W., Okręgowej Radzie Adwokackiej w Ł., Skarbowi Państwa - Sądu Okręgowemu w Łodzi o odszkodowanie i zadośćuczynienie w łącznej kwocie 9.050.000 zł z tytułu naruszenia dóbr osobistych związanych z pozbawieniem powodów prawa do Sądu i rzetelnego procesu oraz za szkodę na osobie P. M., oddalił powództwo i nie obciążył powodów kosztami zastępstwa procesowego pozwanych.

Powyższe orzeczenie Sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne:

Wyrokiem z dnia 29 września 2010 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie o sygn. akt II C 390/10 oddalił powództwo powodów skierowane przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi i Sądowi Okręgowemu w Łodzi o zasądzenie kwoty 3.000.000 zł z tytułu odszkodowania za doznane znaczne krzywdy i szkody wynikłe z niezgodnego z prawem działania władzy publicznej.

Powyższy wyrok zaskarżyli powodowie, wnosząc jednocześnie o przyznanie pełnomocnika urzędu. Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił wniosek powodów o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Na skutek zaskarżenia przez powodów w/w orzeczenia postanowieniem z dnia 28 stycznia 2011 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie o sygn. akt I ACz 39/11 oddalił zażalenie strony powodowej.

Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2011 roku w sprawie sygn. akt I ACa 32/11 Sąd Apelacyjny w Łodzi, oddalił apelację powodów od powyższego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 września 2010 roku.

W piśmie z dnia 15 kwietnia 2011 roku powodowie wnieśli o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego i ustanowienie pełnomocnika z urzędu do reprezentowania ich przed Sądem Najwyższym.

Postanowieniem z dnia 10 maja 2011 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie o sygn. akt I ACa 32/11 ustanowił dla powodów adwokata z urzędu w postępowaniu kasacyjnym, którego wyznaczyć miała Okręgowa Rada Adwokacka w Ł..

Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. w dniu 16 maja 2011roku delegowała do udzielenia powodom pomocy prawnej z urzędu adwokata Z. W..

Odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie o sygn. akt I ACa 32/11wraz z uzasadnieniem został doręczony adwokatowi Z. W. w dniu 26 maja 2011roku.

Po uzyskaniu informacji o osobie pełnomocnika, powód P. M. zadzwonił do Z. W.. Po rozmowie telefonicznej z adwokatem sądził, że Z. W. sporządzi skargę kasacyjną w imieniu powodów. Przez kilka następnych dni P. M. bezskutecznie starał się skontaktować z adwokatem. Kiedy powodowi ostatecznie udało się dodzwonić do Z. W., adwokat poinformował go o braku przesłanek do złożenia skargi kasacyjnej w jego sprawie i o możliwości przeczytania w sądzie opinii napisanej przez pozwanego o odmowie sporządzenia skargi kasacyjnej.

W dniu 29 lipca 2011 roku do Sądu Apelacyjnego w Łodzi wpłynęło pismo Z. W., jako pełnomocnika z urzędu powodów, w którym adwokat odmówił sporządzenia skargi kasacyjnej i wnosił o zasądzenie kosztów pomocy prawnej z urzędu według norm przepisanych. W uzasadnieniu opinii pozwany wskazał, iż skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Pełnomocnik, po stronie którego leży obowiązek jej sporządzenia i podpisania, jest prawnie zobligowany do zbadania oczywistości jej wniesienia. Za oczywistością przemawiać musi wywód prawny i argumentacja, iż rzeczywiście skarga jest oczywiście uzasadniona. Poważnym ograniczeniem sporządzenia skargi kasacyjnej jest fakt, że Sąd Najwyższy działa w interesie publicznym, wyjaśniając istotne zagadnienia prawne, dokonując wykładni przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów. Natomiast powodowie oczekują od Sądu Najwyższego orzeczenia sprzecznego z prawem, tj. orzeczenia o odszkodowaniu od Skarbu Państwa bez orzeczenia o naruszeniu prawa przez organ wydający wcześniejsze orzeczenia. Jest to oczywiście niedopuszczalne. Zdaniem adwokata Z. W. oczekiwania powodów, aby Sąd Najwyższy uchylił wyroki, jako nieważne - w tym „fikcyjny wyrok zaoczny”, nie mają podstaw prawnych. Przeszkodą jest również niewyczerpanie toku instancyjnego dotyczącego nieważności orzeczeń. Dlatego też od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 kwietnia 2011 r. nie można wywieść zarzutów skutkujących wniesieniem skargi kasacyjnej.

Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2011 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie o sygn. akt I ACa 32/11 oddalił wniosek pełnomocnika powodów z urzędu o przyznanie wynagrodzenia za sporządzenie opinii o braku podstaw do sporządzenia skargi kasacyjnej z uwagi na brak oświadczenia pełnomocnika złożonego w trybie § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.).

W piśmie z dnia 12 września 2011 roku powodowie zwrócili się do Sądu Apelacyjnego w Łodzi o powiadomienie Okręgowej Rady Adwokackiej w Ł., aby wyciągnęła konsekwencje służbowe wobec adwokata Z. W.. Jednocześnie powodowie wnieśli o wyznaczenie kolejnego adwokata z urzędu do reprezentowania ich przed Sądem Najwyższym.

W dniu 15 września 2011 r. kserokopia pisma z 12 września 2011 r. została przesłana do Okręgowej Rady Adwokackiej w Ł. celem stosownego załatwienia.

W tym czasie powód P. M. zwrócił się bezpośrednio do Okręgowej Rady Adwokackiej w Ł. o zmianę pełnomocnika.

Pismem z dnia 19 grudnia 2011 roku P. M. został poinformowany przez Okręgową Radę Adwokacką w Ł., iż adwokatowi służy prawo odmowy wniesienia skargi kasacyjnej, jeżeli uzna, że brak jest ku temu podstaw. Okoliczność ta nie stanowi podstawy do wyznaczenia kolejnego pełnomocnika. W piśmie tym podano ponadto, że jeżeli powód uzgodni z jakimkolwiek adwokatem z terenu Rady , iż gotowy jest podjąć się zadania złożenia skargi kasacyjnej w jego sprawie, (...) w Ł. dokona zmiany pełnomocnika i wyznaczy tą osobę do prowadzenia postępowania. W przypadku takiego rozwiązania powód powinien dysponować pisemną zgodą takiego adwokata.

Powód rozmawiał z 8-9 adwokatami i żaden z nich nie wyraził zgody na sporządzenie skargi kasacyjnej. Następnie P. M. złożył kolejne pismo do Okręgowej Rady Adwokackiej w Ł. o wyznaczenie powodom adwokata do wniesienia skargi kasacyjnej. W odpowiedzi na powyższy wniosek Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. w piśmie z dnia 31 stycznia 2012 roku, które powód odebrał 13 lutego 2012 roku, podała, że ustanowiony w ich sprawie adwokat Z. W. odmówił złożenia skargi kasacyjnej, opracowując stosowną opinię prawną, w której podał motywy swojej decyzji. W takiej sytuacji wyznaczenie kolejnego adwokata jest całkowicie nieracjonalne i w takich okolicznościach Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. nie wyznaczy samodzielnie nowego pełnomocnika.

Skarga kasacyjna od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 kwietnia 2011 roku, sygn. akt I ACa 32/11, nie została ostatecznie wniesiona do Sądu Najwyższego.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd pierwszej instancji oparł się na powołanych dowodach z dokumentów złożonych przez strony do akt przedmiotowej sprawy oraz znajdujących się w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Łodzi o sygn. II C 390/10 oraz zeznaniach powoda P. M. i pozwanego Z. W.. Pozostałe wnioski dowodowe powodów podlegały oddaleniu, bowiem nie zmierzały one do wykazania zasadności roszczeń, a służące tylko przewlekaniu postępowania.

W rozważaniach Sąd Okręgowy przytaczając treść art. 118 k.p.c. oraz ewentualną podstawę odpowiedzialności pełnomocnika procesowego opartą na przepisach art. 471 k.c. w związku z art. 734 k.c., uznał, że w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy przesłanki odpowiedzialności adwokata Z. W. nie zostały spełnione. Sąd Okręgowy podniósł, że adwokat Z. W. po zapoznaniu się ze sprawą, w której powodowie zamierzali złożyć skargę kasacyjną, nie znalazł podstaw do jej wniesienia, o czym poinformował powoda P. M., składając również stosowną opinię do Sądu Apelacyjnego w Łodzi, do czego był uprawniony z mocy art. 118 § 5 k.p.c. Wbrew twierdzeniom powodów, pozwany Z. W. jako ich pełnomocnik procesowych w sprawie sygn. I ACa 32/11 nie był bezwzględnie związany ich wolą wniesienia nadzwyczajnego środka zaskarżenia, jeśli oczywisty był brak podstaw prawnych dla takiej czynności procesowej. Wraz ze złożeniem opinii o braku podstaw dla złożenia skargi kasacyjnej ustał obowiązek udzielania pomocy prawnej spoczywający na wyznaczonym adwokacie. Przepis art. 118 § 5 k.p.c. nie formułuje także konkretnych wymagać co do treści opinii sporządzanej przez adwokata lub radcę prawnego. Powinni oni wykorzystać wszelkie jurydyczne argumenty w celu przekonania strony do swojego stanowiska i uzmysłowienia jej braku perspektyw powodzenia środka zaskarżenia.

Sąd Okręgowy zaznaczył, że wprawdzie opinia Z. W. została złożona w Sądzie Apelacyjnym w Łodzi z uchybieniem terminu określonego w art. 118 § 5 k.p.c., to jednak okoliczność ta nie ma w istocie żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Brak bowiem było jakichkolwiek podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie sygn. II C 390/10, o czym dodatkowo świadczy okoliczność, iż powodowi mimo kontaktu z 8 - 9 adwokatami nie udało się znaleźć takiego, który podjąłby się jej sporządzenia.

Wskazał także, że w sprawie o sygn. akt I ACa 32/11 Sąd Apelacyjny w Łodzi uznał, iż sporządzona przez pozwanego adwokata opinia o braku podstaw do sporządzenia skargi kasacyjnej została wykonana zgodnie z zasadami należytej staranności, skoro Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. nie została zawiadomiona przez Sąd o konieczności wyznaczenia kolejnego adwokata do sporządzenia skargi kasacyjnej. Sąd pierwszej instancji w pełni podzielił przy tym opinię. Natomiast oddalenie wniosku Z. W. o przyznanie wynagrodzenia za sporządzenie opinii o braku podstaw do sporządzenia skargi kasacyjnej wynikało z braku oświadczenia pełnomocnika złożonego w trybie § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.), a nie z braku należytej staranności w reprezentowaniu powodów. Sąd pierwszej instancji podniósł także, że Okręgowa Rada Adwokacka byłaby uprawniona do wyznaczenia kolejnego pełnomocnika z urzędu wówczas, gdy Sąd stwierdziłby niezachowanie przez Z. W. należytej staranności przy sporządzeniu opinii, co, jak już zostało ustalone, nie miało miejsca w przedmiotowej sprawie. W związku nie istniały podstawy do samodzielnego wyznaczenia przez (...) w Ł. kolejnego pełnomocnika z urzędu w sprawie powodów, o czym byli oni powiadamiani dwukrotnie.

W konkluzji Sąd pierwszej instancji zważył, że pozwany Z. W. oraz Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. należycie i w sposób prawidłowy wykonywali swoje obowiązki wobec powodów i brak jest podstaw do przypisania im jakiejkolwiek odpowiedzialności. Podkreślił także, że strona powodowa nie wykazała zgodnie z zasadą określoną w art. 6 k.c. żadnej z pozostałych przesłanek niezbędnych do przyjęcia odpowiedzialności pozwanych, tj. szkody majątkowej oraz związku przyczynowego pomiędzy działaniami pozwanych, a powstałą szkodą.

Odnosząc się zaś do odpowiedzialność odszkodowawczej Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w Łodzi w oparciu o art. 417 § 1 k.c. Sąd uznał, że działanie Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w Łodzi nie było bezprawne. Wskazał , że po wydanym wyroku w sprawie o sygn. akt I ACa 32/11 Sąd Apelacyjny w Łodzi na wniosek powodów ustanowił dla nich pełnomocnika z urzędu do ich reprezentowania w postępowaniu kasacyjnym, a następnie w sposób uprawniony ocenił sporządzoną przez pozwanego Z. W. opinię prawną o odmowie sporządzenia skargi kasacyjnej. Podobnie jak w przypadku pozostałych pozwanych, powodowie nie przedstawili w toku postępowania żadnych dowodów na okoliczność wysokości szkody oraz jej związku przyczynowo – skutkowego z działaniem pozwanego Skarbu Państwa.

Sąd Okręgowy odniósł się także do żądania zasądzenia od pozwanych zadośćuczynienia w związku z naruszeniem dóbr osobistych powodów. W oparciu o art. 23 k.c. i 24 k.c. w związku z art. 448 k.c. Sąd pierwszej instancji uznał, że przesłanka warunkującą odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c., tj. istnienie dobra chronionego prawem, nie została spełniona. Nie istnieje bowiem dobro osobiste w postaci prawa do sądu rozumianego jako prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Poprzez żądanie ochrony dóbr osobistych powodów nie może natomiast zostać przeprowadzona kontrola prawidłowości orzeczeń wydanych przez Sąd Apelacyjny w Łodzi, zwłaszcza, że naruszenia prawa do sądu nie można utożsamiać z naruszeniem godności strony zakończonego postępowania. Sąd pierwszej instancji podkreślił, iż w prawie do sądu mieści się uprawnienie strony do przedstawienia sprawy sądowi oraz do jej rozpoznania przez sąd powszechny, nie mieści się natomiast prawo do uzyskania korzystnego rozstrzygnięcia przez podmiot poszukujący ochrony swoich praw na drodze postępowania sądowego. W związku z tym powoływanie się przez powodów na pozbawianie prawa do sądu i rzetelnego procesu nie stanowi naruszenia dobra osobistego w rozumieniu art. 23 k.c., a zatem nie tworzy roszczenia o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych.

Powództwo z art. 444 § 2 k.c. o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz powoda P. M. renty zw kwocie po 5.000 zł miesięcznie z uwagi na brak możliwości podjęcia pracy zarobkowej Sąd Okręgowy także uznał za nieuzasadnione.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji nie zostały wykazane przesłanki uzasadniające zasądzenie na rzecz powoda renty, gdyż P. M. nie udowodnił bezprawności działania Skarbu Państwa, a ponadto nie wykazał wystąpienia uszczerbku na zdrowiu w związku z zachowaniem Skarbu Państwa, które skutkowałoby utratą zdolności do pracy zarobkowej. Przedłożona przez powoda opinia biegłego z zakresu psychiatrii wydana w sprawie o sygn. akt II C 617/14 nie stanowi dowodu w niniejszej sprawie, jest to jedynie dokument prywatny przedstawionym przez stronę.

Sąd Okręgowy za niezasadny uznał ponadto podniesiony przez pozwanego Skarb Państwa - Sąd Apelacyjny w Łodzi zarzut przedawnienia roszczeń powodów nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż uwzględniając treść do art. 442 ¹ § 1 k.c. powodowie dowiedzieli się o powstałej - ich zdaniem - szkodzie najwcześniej w dniu 29 lipca 2011 r. tj. w dacie wpływu do Sądu Apelacyjnego w Łodzi odmowy sporządzenia skargi kasacyjnej, natomiast pozew w niniejszej sprawie został złożony 4 kwietnia 2014 roku.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd nie obciążył powodów kosztami zastępstwa procesowego pozwanych, mając przede wszystkim na uwadze ich trudną sytuację materialną.

Powyższe orzeczenie zaskarżyli apelacją powodowie, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz obciążenie kosztami procesu wszystkich pozwanych według norm przepisanych, a nadto o zawieszenie postępowania sądowego do czasu uzyskania przez powodów prekluzji dowodowej w sprawie z Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Powodowie wnieśli ponadto zasądzenie na ich rzecz od pozwanych „…tego co wnosili w pozwie” oraz o zawieszenie postępowania sądowego ze względu na zły stan zdrowia P. M..

W uzasadnieniu apelacji podjęli polemikę z treścią merytorycznych orzeczeń wydanych przez S. obu instancji w sprawie sygn. akt II C 390/10 (I ACa 32/11) wskazując, że w ich przekonaniu podstawy skargi kasacyjnej były oczywiste, bowiem wyroki zostały wydane z rażącym naruszeniem praw człowieka. Przedstawili m.in. tezy o 6- miesięcznym terminie dla złożenia skargi kasacyjnej oraz o oddaleniu ich powództwa w sprawie sygn. akt II C 390/10 z powodu przedawnienia roszczenia. Wyrazili przekonanie, że obowiązkiem pozwanego Z. W. było udzielenie im pomocy w „…uchyleniu szeregu wyroków”. Podkreślili, że dokumenty złożone w toku postępowania w postaci opinii biegłego lekarza psychiatry sporządzonej na użytek innego postępowania sądowego jest wiążąca, a wysokość renty na rzecz powoda P. M. powinna być ustalona w oparciu o średnie wynagrodzenie. Skarżący argumentowali ostatecznie, że pozwani swoim zachowaniem doprowadzili do przegrania przez nich procesu w sprawie sygn. akt II C 390/10 (I ACa 32/11) , który był oczywiście wygrany (apelacja k 205 -207)

Pismem procesowym z 19 lutego 2016 roku powodowie uzupełnili powyższą apelację, domagając się zasądzenia na ich rzecz kwoty 10.000.000 zł solidarnie od wszystkich pozwanych i podnosząc zarzuty:

- przekroczenia przez Sąd Okręgowy granic swobodnej oceny dowodów - wskazując, że powodowie wykazali odpowiedzialność wszystkich pozwanych z tytułu decyzji (...) załączonej do akt sprawy. W ocenie skarżących bezpodstawne jest twierdzenie, że powodowie przegrali proces sądowy, gdyż Sąd pierwszej instancji miał pełną wiedzę z pisma powodów i opinii biegłego sądowego psychiatry, że P. M. nie był w stanie uczestniczyć w postępowaniu, ale tego nie wziął po uwagę, ponadto widział podstawy do zasądzenia przez sąd na rzecz powodów zadośćuczynienia i odszkodowania za odebranie powodom prawa do sądu oraz inne szkody i krzywdy potwierdzone decyzją komitetu (...) ze skargi (...) M. v Polsce.

- nie wyjaśnienia przez Sąd Okręgowy wątpliwości co do złożenia przez adwokata skargi kasacyjnej, wskazując, że Sąd ten bezpodstawnie stwierdził, że adwokat W. Z. (1) nie widział podstaw do złożenia skargi kasacyjnej, co w ocenie apelujących nie jest prawdą, gdyż P. M. zeznając, że adw. Z. W. miał wątpliwości co do złożenia skargi kasacyjnej, miał na myśli ze adw. Z. W. bał się złożyć skargę kasacyjną w imieniu powodów, z powodu rażących naruszeń praw człowieka - powodów będących skutkiem wieloletniej działalności wcześniej pozwanych sądów rodzinnych w tym rażącego naruszenia dobrego imienia wymiaru sprawiedliwości, oraz pozostałych wynikłych naruszeń porządku prawnego, którego dopuściły się obecnie pozwane Sądy w postępowaniu odszkodowawczym sygn. akt IIC 390/10 i I ACa 32/11, dlatego też w początkowej fazie rozmów z P. M. pozwany Z. W. stwierdził, że on z tego powodu do tego ręki nie przyłoży, twierdząc jednocześnie, że sądy mają prawo łamać prawo bo są to sądy.

- nie rozpoznania istoty sprawy z naruszeń konwencji i spowodowanych szkód przez pozwanego Z. W., a w szczególności przez Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie sygn. II C 390/10 i Sąd Apelacyjny w Łodzi I ACa 32/11, Okręgową Radę Adwokacką w Ł. wskazując, że powodowie w pełni zdają sobie sprawę, że (...) w Ł. nie jest ubezpieczona i to dlatego Sąd ze szkodą dla powodów pomija jej świadome i szkodliwe działania na szkodę powodów, które doprowadziłyby do uniknięcia odpowiedzialności (...) w Ł., za jej własne bezprawne działania jak i za oczywistą odpowiedzialność (...) w Ł. za bezprawne działanie jej adw. W. Z. (2), ponieważ to (...) w Ł. świadome dwukrotnie zaniechała zastąpienia adwokata z urzędu działając na szkodę powodów. Zdaniem apelujących, powodowie wykazali, że (...) w Ł. dwukrotnie przyczyniła się do działań na szkodę powodów zmierzając do uniemożliwienia powodom złożenia skargi kasacyjnej w zakreślonym przez ustawodawcę terminie 6-u miesięcy, oraz Sąd Okręgowy zapomniał odnieść się nawet w najmniejszym zakresie do odpowiedzialności (...) w Ł. za bezprawne działania adwokata Z. W., przez co w postępowaniu tym został naruszony art. 6 ust. 1 EKPC i nie rozpoznanie negatywnych skutków naruszeń konwencji, które są związane z dręczeniem i nękaniem stratami moralnym itd. wyrządzonymi powodom przez sądy w sprawach sygn. II C 390/10 i I ACa 32/11.

Wskazując na powyższe skarżący wnieśli o załączenie do akt sprawy i jednocześnie o zawieszenie postępowania sądowego do czasu załączenia akt sprawy wcześniej pozwanych sądów rodzinnych - Sądu Rejonowego w Łodzi sygn. IX RC 979/03 i Sądu Okręgowego w Łodzi sygn. XIICa112/05, które naruszyły wskazane w apelacji przepisy Konwencji EKPC, a ponadto o:

1.  obciążenie pozwanych kosztami tego postępowania i całego procesu sądowego według norm przepisanych i jednocześnie o oddalenie wniosków i sprzeciwów pozwanych jako bezpodstawne, a uznanie powództwa powodów za zasadne.

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości na podstawie 379 k.p.c. z uwagi na to, że strona została pozbawiona możności obrony swych praw;

3.  załączenie przez sąd do materiału dowodowego w sprawie jako dowód szkód, krzywd, naruszenia dóbr osobistych majątkowych i nie majątkowych powodów akt o sygn. VI KMP 74/05 komornika sądowego B. J., która zobowiązana jest egzekwować kwotę ponad 5000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, na mocy fikcyjnego zaocznego wyroku sądu rodzinnego o sygn. akt. IX RC 979/03. W ocenie apelujących jest to jeden z szeregu dowodów, że gdyby nie bezprawne działania i zaniechania pozwanych powodowie złożyliby zasadną skargę kasacyjną i wygrali by wcześniejszy proces sądowy o odszkodowanie i zadośćuczynienie na kwotę 3.000.000 zł;

4.  załączenie akt z MOPS-u adres Ł. ul. (...) kod. 91-304, w celu przedłożenia skali zadłużenia P. M. - powodów i bezprawności działania oraz zasadności roszczeń powodów wobec wszystkich pozwanych i wykazania przez powodów krzywd i szkód majątkowych i nie majątkowych będących skutkiem naruszeń praw człowieka powodów;

5.  zasądzenie na mocy art. 77 ust.1 i 2 Konstytucji RP i z powodu naruszenia konwencji w nawiązaniu do art. 6 ustep1 EKPC kwoty 10.000.000 zł solidarnie od pozwanych, tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za szkody i krzywdy majątkowe i nie majątkowe, dyskryminację powodów przez uprzednio sądy rodzinne i obecnie pozwanych, naruszone dobra osobiste art. 23. 24 k.c. w tym za cierpienia psychiczne, cierpienia związane z powstaniem trwałej choroby, bezprawne dręczenie i nękanie powodów, straty moralne oraz bóle powodów spowodowane bezprawnymi działaniami i bezprawnym zaniechaniem, oraz błędnych decyzji, które były przyczyną powstania wszelkich szkód i krzywd u powodów, w tym za straty moralne wynikające z bezprawnej działalności pozwanych, spowodowanie trwałej choroby psychicznej u P. M., zwrotu powodom wszelkich poniesionych kosztów leczenia psychiatrycznego P. M. w obecnym czasie jak i w przyszłości według norm przepisanych, jakie powodowie na skutek bezprawnego działania pozwanych będą nadal ponosić w związku z farmakologicznym leczeniem psychiatrycznym P. M. w publicznych jak i nie publicznych ośrodkach poradniach zdrowia psychicznego i innych ośrodkach zdrowia oraz z powodu naruszenia przez pozwanych na szkodę powodów, działań i zaniechań prowadzących do przegrania wygranego procesu sądowego;

6.  uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i obciążenie pozwanych kosztami procesu.

7.  stwierdzenie przez sąd na mocy art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, iż w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Łodzi o sygn. akt. IIC 534/14 organ ten prowadząc swe czynności procesowe naruszył powodów prawo do rzetelnego procesu sadowego, dopuściły się dyskryminacji powodów, dopuścił się pogwałceniem szanowania wolności (…).

7.  stwierdzenie przez sąd, że powodowie wykazali że adwokat Z. W. swym działaniem i zaniechaniem działania pozbawił powodów słusznie należącego się im odszkodowania i zadośćuczynienia za wcześniejsze szkody i krzywdy majątkowe i nie majątkowe i straty moralne itd. wyrządzone powodom działalnością z naruszeniem porządku prawnego sądów rodzinnych.

8.  stwierdzenie przez sąd w trybie art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, że powodowie wykazali, że Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. swym działaniem i zaniechaniem działania pozbawiła powodów słusznie należącego się im odszkodowania i zadośćuczynienia za wcześniejsze szkody i krzywdy majątkowe i nie majątkowe i straty molarne itd. wyrządzone powodom działalnością z naruszeniem porządku prawnego wcześniej pozwanych sądów rodzinnych w procesie sygn. II C 390/10 i I ACa 32/11.

9.  stwierdzenie przez sąd w trybie art.77 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, że powodowie wykazali, że w procesie sądowym przed Sądem Okręgowym w Łodzi w sprawie sygn. IIC 390/10 i Sądem Apelacyjny w Łodzi sygn. I ACa 32/11 organy te bezprawnie w skutek swych zaniedbań i błędów doprowadziły do przegrania procesu powodów, który był wygrany z powodu udokumentowanych bezprawnych działań sądów rodzinnych w latach 2004 – 2010.

10.  zawieszenie postępowania sądowego do czasu załączenia do materiału dowodowego w sprawie wymienionych w nim dokumentów;

11.  załączenie do akt sprawy obecnego postępowania sądowego karty leczenia psychiatrycznego P. M., oraz karty od psychologa z poradni zdrowia psychicznego, jako materiał dowodowy w sprawie, że doszło do wyrządzenia powodom krzywdy i szkody majątkowej i nie majątkowej po przez spowodowanie rozstroju zdrowia P. M. i trwałego uszczerbku na zdrowiu, i zasadności dochodzenia przez nich zadośćuczynienia i odszkodowania;

12.  powołanie biegłego sądowego J. K. w charakterze świadka na okoliczność załączonej do akt opinii psychiatryczno-sądowej i spowodowanego prawdopodobnego trwałego uszczerbku na zdrowiu P. M. oraz powołanie konsylium biegłych sądowych psychiatrów sądowych, aby wydało opinię sądowo psychiatryczną po zbadaniu P. M. i przeprowadziło skrupulatną analizę wszelkich akt postępowań sądowych związanych w sposób pośredni lub bezpośredni z aktami pozwanego;

13.  powołanie biegłego sądowego neurologa, aby wydał opinię sądową oraz przesłuchanie go przed sądem w charakterze świadka, czy istnieje związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy wieloletnimi działaniami sądowymi z naruszeniem praw człowieka powodów, a częstymi dolegliwościami P. M. związanymi z bólami głowy, które uniemożliwiają mu codzienne prawidłowe funkcjonowanie w otoczeniu, i wykonywane nawet najprostszych czynności;

14.  powołanie biegłego sądowego psychologa, aby zbadał P. M. oraz cały sądowy materiał dowodowy w sprawie i wydał odrębną opinię psychologiczną, jednocześnie powołanie go przed w charakterze świadka, aby złożył zeznania, czy u P. M. dostrzegł trwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany działaniami sądowymi, oraz aby wypowiedział się na możliwość obustronnego uszkodzenia wzroku po otrzymaniu bezpodstawnego zarządzenia o zwrocie pozwu i powstania pozostałych dysfunkcji chorobowych u P. M..

15.  skierowanie przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wszelkich akt sądowych związanych z tą sprawą do Sądu Najwyższego z zapytaniem, czy koszty leczenia psychiatrycznego P. M. związane z trwałym rozstrojem zdrowia będącego skutkiem wieloletnich działań sądowych z mnóstwem naruszeń praw człowieka w tym rozstrój zdrowia będący skutkiem działania sadów rodzinnych wraz z kosztami leczenia psychiatrycznego i psychologicznego przy jednoczesnym naruszeniu art.6 ustep 1EKPC - wchodzą w zakres szkody majątkowej, a sama trwała choroba psychiatryczna jest naruszeniem wszystkich nawet nieletnich powodów będących na utrzymaniu P. M. i czy to oczywiste naruszenie dóbr osobistych, dóbr majątkowych i nie majątkowych jest podstawą do zasadzenia na ich rzecz wszystkiego tego, o co wnosili w pozwie;

16.  powołanie biegłego sądowego z zakresu tokarstwa, aby wyjaśnił trudności i niemożliwości płynące z wykonywana zawodu tokarza przez P. M. przy dysfunkcjach, jakie go dotknęły w wyniku działań sądowych, przy braku koncentracji uwagi i innych dolegliwościach wymienionych w piśmie, gdyż zachodzi obawa narażenia zdrowia lub życia w trakcie wykonywania tego zawodu przez powoda;

17.  skierowanie zapytania do Sądu Najwyższego, czy skutki działania pozwanych, które naruszyły art.6 ustęp l EKPC poprzez działanie i zaniechanie działania dokonały rozstroju zdrowia ukazują szkodę majątkową i niemajątkową powodującą konieczność leczenia się poprzez pryzmat konieczności ponoszenia z ich strony kosztów leczenia psychiatrycznego i psychologicznego potwierdzonego kartami zdrowia psychiatrycznego z publicznej przychodni zdrowia psychicznego, fakturami za leki psychiatryczne, ukazują zasadność pozwu powodów i uzasadnioną kwalifikację prawną i odpowiedzialność solidarnej pozwanych opartą przez powodów na wskazanych przez nich w pismach procesowych aktach prawnych.

18.  złączenie karty zdrowia z niepublicznej przychodni (...) w Ł. przy ulicy (...), aby biegli sądowi mogli mieć szerszy materiał dowodowy, a która jest dowodem krzywdy i szkody majątkowej i nie majątkowej, będącej wynikiem naruszeń praw człowieka przez wcześniej pozwane sądy rodzinne, i ma pośredni związek z pozwanymi Sądami prowadzącymi sprawy sygn. akt II C 390/10 i (...) ( pismo procesowe powodów k 255 – 266).

Na dalszym etapie postępowania apelacyjnego powodowie wielokrotnie modyfikowali zarzuty, twierdzenia, a także podstawę faktyczną i wysokość dochodzonego pozwem roszczenia. W piśmie procesowym z dnia 8 lutego 2016 r. domagali się zasądzenia dodatkowo kwoty 550,54 zł tytułem kosztów leczenia P. M. (pismo k 241)., w piśmie z dnia 9 sierpnia 2016 r. zasądzenia dodatkowo od pozwanych łącznie kwoty 250.000 zł tytułem odszkodowania za spowodowanie przewlekłości postępowania w sprawie II C 390/10 , które było oczywiście wygrane ( pismo k 345 -346). Powodowie domagali się także zasądzenia od pozwanych zwrotu wydatków poniesionych przez nich w toku postępowania przed (...) (pismo procesowe z 4.10.2016 r. k 430),

W piśmie procesowym z dnia 1 września 2016 r. powodowie w ramach podstawy faktycznej żądania wskazywali na bezprawne działanie Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie I ACa 32/11, który „..bezprawnie głosił”, że powód P. M. nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego, bezprawne łamanie praw człowieka i polskiego porządku prawnego przez sądy rodzinne w okresie lat 2004 -2010, bezprawne stworzenie przez sądy rodzinne z P. M. przestępcy alimentacyjnego za pomocą bezprawnie zasądzonych alimentów, spowodowanie rozstroju zdrowia u matki małoletnich powodów i żony P. M. bezprawną działalnością sądów rodzinnych, bezprawne spowodowanie przewlekłości postępowania przez sądy rodzinne i bezprawne pozbawienie powoda P. M. przez sądy rodzinne dostępu do Sądu Najwyższego, bezprawne naruszenia prawa przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 32/11, które skutkowały wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2011 r. oddalającym apelację powodów (pismo procesowe k 400 -408).

Ostatecznie w pismach procesowych z dnia 22 sierpnia 2016 r. i 15 września 2016 r. przyznali, że dochodzą w niniejszym procesie, tak jak w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, kwoty 9.050.000 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia tj. po 1.810.000 zł na rzecz każdego z powodów, w tym 905.000 zł odszkodowania i 905.000 zł zadośćuczynienia (pisma procesowe powodów k 391, 420).

Apelujący powołali dodatkowo zarzuty naruszenia przepisów Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 6 k.c., 361 § 2 k.c. , art. 443 k.c., 444 k.c. , art. 445 k.c., 447 k.c., 449 k.c., art. 417 § 1 k.c., 417 ¹ § 1 k.c., art. 24 k.c. i art. 448 k.c. a także na naruszenie przepisów prawa procesowego poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku z naruszeniem art. 328 § 2 k.p.c., art. 224 § 1 k.p.c. nieudzielenie głosu stronie przed zamknięciem rozprawy, poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, pominięcie dowodów z naruszeniem art. 217 k.p.c., nie zawieszenie przez Sąd pierwszej instancji postępowania z powodu stanu zdrowia powoda P. M., a nadto do czasu uzyskania przez powodów „prekluzji dowodowej i prejudyktu”, naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., naruszenie art. 3 k.p.c., art. 5 k.p.c. - poprzez bezprawne zaniechanie jakiegokolwiek pouczenia powodów, art. 229 i art. 230 k.p.c. , art. 227 k.p.c. - poprzez zaniechanie odniesienia się do złożonych przez powoda opinii biegłego psychiatry, art. 398 ³ k.p.c., art. 207 k.p.c., art. 214 k.p.c., a ponadto przepisów o skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia ( pisma procesowe powodów k 333 – 352, 400 -408, 430 – 431, 498 – 502, 606 -613).

W pismach procesowych z dnia 8.02.2016 r., 25.04.2016 r., 8.08.2016 r., 9.08.2016 r., 22.09.2016 r., 4.10.2016 r., 18.01.2017 r., 7.02.2017 r., 17.03.2017 r., 9.06.2017 r., 9.08.2017 r. i 17.08.2017 r. zgłaszali kolejne wnioski dowodowe o dopuszczenie dowodów, w tym: z dokumentów ( k 267 – 296); faktur zakupu leków przez P. M.; z treści rozmów telefonicznych P. M. i pozwanego Z. W. i bilingów połączeń miedzy tymi osobami w okresie od maja do lipca 2011 r. , a także z zeznań w charakterze świadka powoda P. M. i pozwanego Z. W. na okoliczność prowadzonych rozmów; z zeznań świadka adwokata J. T. na okoliczność przyczyn odmowy ustanowienia innego pełnomocnika z urzędu dla powodów oraz celem oceny opinii sporządzonej przez pozwanego Z. W. i podstaw wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie sygn. II C 390/10; z zeznań Prezesa Sądu Apelacyjnego w Łodzi oraz z zeznań przedstawiciela dyscyplinarnego Krajowej Rady Sądownictwa i Ministra Sprawiedliwości na okoliczność bezprawności działania Sądu; z dokumentów w postaci jednostronnego oświadczenia R. RP oraz orzeczenia (...) w sprawie sygn. 70356/11 ze skargi powodów, a także dowodu z zeznań tłumacza przysięgłego, który tłumaczył te dokumenty; z zeznań przedstawiciela R. RP J. C. na okoliczność tego, kto był uczestnikiem postępowania przed (...) ze skargi sygn. 70356/11; dowodu z korespondencji między P. M. a (...) ; z zaświadczeń lekarskich o leczeniu psychiatrycznym powoda P. M. od 2015 r. ; karty informacyjnej z leczenia z dnia 14.01.2017 r. (pisma procesowe k 314 – 317, 333 – 352, 355 – 357,426, 430, 468 -476, 484 -492, 498 -502, 546, 585).

Powodowie zgłaszali także wnioski o zwieszenie postępowania do czasu uzyskania prejudykatu i zakończenia postępowania przed (...) ze skargi sygn. 70356/11 , a także do czasu zakończenia postępowania ze skargi powodów na naruszenie ich prawa do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki ( pisma procesowe k 426, 606 – 615). Domagali się ponadto uchylenia zarządzeń o zwrocie ich pisma procesowych składanych w toku postępowania apelacyjnego ( pismo k 498, 606 -613), nadania klauzuli wykonalności prawomocnemu orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 1236/15 i sporządzenia uzasadnień orzeczeń wydanych w toku postępowania apelacyjnego, a także o przekazanie sprawy do Prokuratury celem zbadania prawidłowości postępowania Sądu i zawieszenia postępowania do czasu zakończenia czynności organów ścigania (pismo procesowe k 606 -613).

Wskazane wyżej wnioski a także wnioski powodów o zawieszenie postępowania zostały oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 25 sierpnia 2017 r. (protokół k 617).

Powodowie wnieśli ponadto o przeniesienie postępowania do innego Sądu w innym okręgu z uwagi na obawę i możliwość bezprawnego mataczenia faktami i dowodami w sprawie w okręgu (...) i dalszej stronniczości (pismo procesowe k 505), który to wniosek Sąd Apelacyjny oddalił na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 r. (protokół rozprawy k 512).

Pozwani wnosili o oddalenie apelacji, a także o zasądzenie od powodów kosztów postępowania apelacyjnego.

W oparciu o dowody zebrane w toku postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny dodatkowo ustalił, co następuje:

Okoliczności dotyczące odmowy zmiany pełnomocnika z urzędu w sprawie sygn. akt I ACa 32/11 były przedmiotem skargi P. M., działającego w imieniu własnym i jako przedstawiciel małoletnich powodów, złożonej do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w S. (kopia skargi wraz z dowodem nadania załączona do akt k 390a). Skarga została opatrzona numerem (...) i potraktowana jako środek wniesiony jedynie przez P. M. ( decyzja (...) załączona do akt k 390a). W toku postępowania przed Trybunałem R. RP złożył jednostronne oświadczenie o przyjęciu do wiadomości faktu, że wnioskodawcy odmówiono dostępu do sądu miejscowego w ustaleniu swych praw i zobowiązań obywatelskich w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, przez odmowę pomocy prawnej przy wniesieniu skargi kasacyjnej po upływie terminu na jej wniesienie. Rząd zaoferował wnioskodawcy kwotę 8.000 zł w celu pokrycia wszelkich szkód pieniężnych i niepieniężnych, jak również kosztów i nakładów, a także obciążeń podatkowych, których wnioskodawca doznał w wyniku wskazanego wyżej naruszenia i wystąpił o skreślenie skargi z listy na podstawie art. 37 ust. 1 pkt c Konwencji ( pismo R. RP załączone do akt k 390a). Powyższa kwota 8.000 zł została wypłacona powodowi P. M. (okoliczność przyznana przez powoda – protokół elektroniczny rozprawy z 9.08.2016 r. k 373).

W dniu 23 czerwca 2015 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka podjął decyzję o skreśleniu skargi nr (...) z listy spraw na podstawie art. 37 ust. 1 lit c Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a pismem z dnia 14 grudnia 2015 r. poinformował P. M., że wszelką jego dalszą korespondencję w przedmiocie skargi pozostawi bez odpowiedzi (decyzja (...) i pismo załączone do akt k 390a).

Powyższych ustaleń Sąd Apelacyjny dokonał w oparciu o dokumenty złożone do akt, których wiarygodność nie była kwestionowana.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powodów jest niezasadna.

W pierwszej kolejności wypada odnieść się do wniosków o zawieszenie postępowania oraz licznych wniosków procesowych składanych przez stronę powodową na etapie postępowania apelacyjnego.

Przede wszystkim obowiązujące przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują procedury przekazania sprawy do rozpoznania innemu równorzędnemu Sądowi z uwagi na zgłaszane przez stronę procesu obawy co do prawidłowości postępowania i bezstronności Sądu właściwego miejscowo i rzeczowo. W rozpatrywanej sprawie nie zachodziły także przesłanki z art. 44 k.p.c. W tym stanie rzeczy wniosek powodów o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu Sądowi podlegał oddaleniu.

Brak było także podstaw dla zawieszenia postępowania apelacyjnego. W świetle przepisów art. 174 k.p.c., 177 k.p.c. i art. 178 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. stan zdrowia strony - nawet gdyby wyłączał on osobisty udział w czynnościach procesowych, co w rozpatrywanej sprawie nie miało miejsca - nie stanowi podstawy zawieszenia postępowania odwoławczego. Brak było także podstaw dla zawieszenia postępowania apelacyjnego na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 i § 3 ¹ k.p.c. z uwagi na złożenie przez powodów skargi w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki ( Dz.U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.), a także do czasu zakończenia postępowania przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka zainicjowanego skargą nr (...). Wynik postępowania za skargi na naruszenie prawa powodów do rozpoznania niniejszej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki pozostaje bez wpływu na ocenę zarzutów wywiedzionej przez powodów apelacji, a tym samym na rozstrzygnięcie sprawy. Z kolei postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka zostało zakończone decyzją z dnia 23 czerwca 2015 r. o skreśleniu skargi nr (...) z listy spraw na podstawie art. 37 ust. 1 lit c Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Dalsza korespondencja powodów z tym organem nie oznacza bynajmniej, że nadal toczy się jakiekolwiek postępowanie zainicjowane ich skargą, o czym dobitnie przekonuje treść pisma Trybunału z dnia 14 grudnia 2015 r.

Z uwagi na to, że w dacie złożenia przez powodów wniosków o nadanie klauzuli wykonalności oraz o sporządzenie i doręczenie uzasadnień orzeczeń, w toku postępowania apelacyjnego nie zostało wydane żadne orzeczenie, które odpowiadałoby definicji tytułu egzekucyjnego z art. 777 k.p.c., nie zapadło także żadne postanowienie lub zarządzenie, od którego przysługiwałby środek zaskarżenia, wnioski te zostały oddalone na podstawie art. 777 k.p.c. w związku z art. 781 § 1 k.p.c. oraz art. 357 § 1 i 2 k.p.c. w związku z art.362 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c.

Sąd Apelacyjny nie znalazł ponadto podstaw dla uchylenia wydanych w toku postępowania odwoławczego zarządzeń Przewodniczącego o zwrocie pism procesowych powodów, które jedynie powielały ich stanowisko w sprawie i nie zawierały wniosków dowodowych czy procesowych. Podstawę prawną tych zarządzeń stanowił przepis art. 207 § 7 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Co jednak najistotniejsze, ostatecznie powodowie ponownie złożyli uprzednio zwrócone pisma procesowe z dnia 24 maja 2016 r. i z dnia 25 listopada 2016 r. opatrując ich kserokopie odręczną adnotacją o złożeniu wniosków dowodowych ( vide k 468 – 476, k 484 -492).

Obowiązujące przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują także procedury badania przez organy ścigania zasadności i poprawności czynności Sądu w toku trwania procesu. Stąd całkowicie bezzasadny pozostawał wniosek złożony przez powodów w piśmie procesowym z dnia 17 sierpnia 2017 r. o przekazanie akt organom prokuratury, połączony z wnioskiem o zawieszenie postępowania apelacyjnego.

Rozważania dotyczące zarzutów apelacji należy poprzedzić przypomnieniem, że zgodnie z przepisem art. 321 § 1 k.p.c., Sąd ma obowiązek orzec negatywnie lub pozytywnie o przedmiocie sporu (żądania). Przepis art. 187 § 1 k.p.c., określający niezbędne wymogi formalne pozwu, wskazuje, że pismo to winno zawierać m.in. dokładnie określone żądanie oraz przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie. Sąd nie może zatem zasądzić świadczenia wyższego niż to, którego domagał się powód, ani też wyrokować, co do rzeczy, która nie była objęta przedmiotem żądania, inaczej mówiąc zasądzić czegoś innego niż strona żądała. Zasądzenie zatem określonej sumy pieniężnej, która wprawdzie mieści się w kwotowych granicach powództwa, lecz w oparciu o inną podstawę faktyczną, stanowiłoby orzeczenie ponad żądanie (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego 18 marca 2005 r., II CK 556/04, OSNC 2006/2/38, Biul. SN 2005/5/10; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2011 r., V CSK 418/10, LEX nr 960546; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1993 r., I CRN 156/93, LEX nr 518175 oraz wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2008 r., II CSK 364/08, LEX nr 584727).

Zmiana roszczenia może polegać zarówno na zmianie samego żądania przy zachowaniu dotychczasowych twierdzeń dotyczących poprzedniego żądania, jak również na zmianie dotychczasowych twierdzeń przy utrzymaniu dotychczasowego żądania, bądź wreszcie na jednoczesnej zmianie żądania i twierdzeń. Co do zasady zmiana pozwu jest dopuszczalna jedynie na etapie postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Zgodnie z art. 383 k.p.c., w postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami, za wyjątkiem sytuacji opisanych w zdaniu drugim powołanego przepisu, a dotyczących zgłoszenia zamiast pierwotnego przedmiotu sporu żądania jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się - rozszerzenia żądania pozwu o świadczenia za dalsze okresy. W orzecznictwie podkreśla się, że określenie zakresu postępowania apelacyjnego, adekwatne do przedmiotu rozpoznania i przedmiotu orzeczenia pierwszoinstancyjnego, stanowi realizację zasady dyspozycyjności i zakazu orzekania ponad żądanie. Innymi słowy, choć Sąd Apelacyjny jest sądem merytorycznym, to jednak merytoryczne rozpoznanie nie może przekraczać rozpoznania sprawy przed Sądem pierwszej instancji (por. SN w postanowieniu z dnia 7 czerwca 2013 r. w sprawie I CSK 641/12, LEX nr 1360163; w postanowieniu z dnia 30 sierpnia 2000 r. w sprawie V CKN 1046/00, LEX nr 530653, w postanowieniu z dnia 9 maja 2014 r. w sprawie I PZ 3/14, LEX nr 1475233). W rezultacie przedmiotem kontroli instancyjnej jest żądanie pozwu w takim kształcie, w jakim zostało ono przedstawione pod osąd Sądowi pierwszej instancji.

Tymczasem w rozpatrywanej sprawie powodowie w kolejnych pismach procesowych dokonywali niedozwolonej w świetle przepisu art. 383 k.p.c. zmiany powództwa, zarówno poprzez ilościową zmianę pierwotnego żądania poprzez jego rozszerzenie do kwoty 10.000.000 zł, jak i przez zgłoszenie całkiem nowych roszczeń o zapłatę kwoty 550,54 zł tytułem kosztów leczenia P. M., o zasądzenie od pozwanych łącznie kwoty 250.000 zł tytułem odszkodowania za spowodowanie przewlekłości postępowania w sprawie II C 390/10 , czy też zasądzenie od pozwanych zwrotu wydatków poniesionych przez powoda w toku postępowania przed (...). W świetle powołanego przepisu wskazane czynności powodów jako niedopuszczalne nie wywołały zamierzonych skutków procesowych.

Z mocy art. 383 k.p.c. niedopuszczalna jest również zmiana żądania pozwu, dokonana dopiero w postępowaniu apelacyjnym, polegająca na wyeksponowaniu nowego uzasadnienia żądania poprzez zmodyfikowanie jego podstawy faktycznej. Należy przypomnieć, że w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji powodowie wywodzili dochodzone pozwem roszczenia z działań pozwanych, jakie miały miejsce już po wydaniu przez Sąd Apelacyjny wyroku w sprawie sygn. I ACa 32/11. Dotyczyły one sporządzenia przez pozwanego Z. W. opinii o braku podstaw dla złożenia skargi kasacyjnej od wyroku Sądu drugiej instancji z dnia 7 kwietnia 2011 r. oraz zaniechania pozostałych pozwanych w zakresie wyznaczenia powodom innego pełnomocnika procesowego dla złożenia skargi kasacyjnej od tego wyroku. We wskazanych okolicznościach faktycznych powodowie upatrywali naruszenia prawa do sądu i naruszenia ich dóbr osobistych, a także źródła szkody na osobie powoda P. M.. Tak zdefiniowane żądanie pozwu pozostaje przedmiotem rozpoznania także w postępowaniu apelacyjnym. W tym stanie rzeczy ewidentnym naruszeniem art. 383 k.p.c. pozostaje próba motywowania dotychczas zgłaszanych żądań wadliwością wyroków Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie sygn. II C 390/10 i Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 32/11, czy też wadami postępowania, które poprzedziło ich wydanie; bezprawnością działań sądów rodzinnych w latach 2004 -2010, czy przewlekłością postępowania przed tymi sądami; rozstrojem zdrowia matki małoletnich powodów i żony P. M., a wreszcie niesygnalizowanym wcześniej rozstrojem zdrowia P. M. polegającym na czasowym uszkodzeniu wzroku, urazie mózgu, przewlekłych bólach głowy - wszystkich tych dolegliwościach spowodowanych wieloletnimi działaniami sądowymi naruszającymi prawa człowieka i procesowe prawa powodów. Jedynie uzupełniająco warto zatem podkreślić, że powodowie nie dysponują orzeczeniami stwierdzającymi niezgodność z prawem prawomocnego wyroku Sądu drugiej instancji w sprawie sygn. I ACa 32/11, czy prawomocnych orzeczeń rozstrzygających co do meritum sporu w postępowaniach przed sądami rodzinnymi, co w świetle przepisu art. 417 ¹ § 2 k.c. wyklucza możliwość dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej wydaniem prawomocnego orzeczenia sądowego.

Niedopuszczalność zmiany powództwa na etapie postępowania apelacyjnego przesądza także o bezzasadności części wniosków dowodowych, które w zamyśle skarżących zmierzać miały do wykazania nowej podstawy faktycznej żądania, a które w świetle art. 227 k.p.c. są całkowicie nieistotne dla rozstrzygnięcia o roszczeniu , które przedstawione zostało Sądowi pierwszej instancji. Tak należy ocenić żądanie przeprowadzenia dowodu z akt spraw sądów rodzinnych, w tym akt o sygn. IX RC 979/03 i sygn. III Ca 112/05, a także akt postępowania egzekucyjnego o sygn. VI KMP 74/05, dowodu z dokumentów w postaci orzeczeń wydanych w tych sprawach, dowodów z faktur i rachunków potwierdzających nowe żądania w zakresie kosztów leczenia poniesionych na etapie postępowania odwoławczego i wydatków w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, dowodu z opinii biegłych sądowych psychiatry, neurologa i psychologa w zakresie, w jakim zmierzały do ustalenia wpływu wieloletnich postępowań sądowych z udziałem P. M. na stan jego zdrowia. Wszystkie powyższe wnioski dowodowe podlegały oddaleniu na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c.

Sąd Apelacyjny nie znalazł także podstaw dla uzupełnienia postępowania dowodowego w zakresie pozostałych dowodów zgłoszonych przez apelujących, za wyjątkiem tych dotyczących przebiegu postępowania przed (...).

Po pierwsze, część dowodów zaoferowanych przez powodów na etapie postępowania apelacyjnego jest w oczywisty sposób spóźniona. Zgodnie z przepisem art. 381 k.p.c. Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wyniknęła później. O istnieniu potrzeby powołania się na nowe fakty i dowody nie decyduje samo zapatrywanie strony, lecz przedmiotowa ocena istniejącego stanu rzeczy, której dokonuje sąd. Z uwagi na treść art. 381 k.p.c. ryzyko nieuwzględnienia w postępowaniu sądowym interesu strony, która wykazuje tak daleko idącą opieszałość w przedstawieniu istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy faktów i dowodów, obciąża ją samą. Z tej przyczyny wniosek dowodowy strony zawarty dopiero w apelacji, w sytuacji gdy jest oczywiste, że dowody były znane stronie apelującej już w czasie postępowania przed sądem pierwszej instancji, podlega pominięciu. Strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2002 r., IV CKN 980/00, LEX nr 53922). W orzecznictwie podkreśla się, że celem postępowania apelacyjnego jest ponowne i wszechstronne zbadanie sprawy pod względem faktycznym i prawnym, jednakże w oparciu o zachowanie zasady koncentracji materiału faktycznego i dowodowego przed sądem pierwszej instancji. Sąd drugiej instancji jest zobowiązany na wniosek strony materiał ten uzupełnić, jeżeli jest to konieczne do rozstrzygnięcia sprawy, lecz równocześnie jest uprawniony do pominięcia nowych faktów i dowodów zgłoszonych dopiero w postępowaniu apelacyjnym, gdy zachodzą przesłanki określone wymienionym przepisem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 797/00, Prok. i Pr. 2000, Nr 10, poz. 42). Pominięcie nowych faktów jest zatem możliwe wtedy, gdy strona mogła powołać je przed Sądem pierwszej instancji i już wtedy istniała potrzeba powołania się na nie. Wówczas pominięcie „nowości” pozostawione jest uznaniu Sądu drugiej instancji. Występujący w art. 381 k.p.c. zwrot: "potrzeba powołania się na nowe fakty i dowody wynikła później" nie może być pojmowany w ten sposób, że "potrzeba" ich powołania może wynikać jedynie z tego, iż rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest dla strony niekorzystne, gdyż takie pojmowanie art. 381 k.p.c. przekreślałoby jego sens i rację istnienia (podobnie SA w Szczecinie w wyroku z dnia 9 maja 2013 r. w sprawie sygn. I ACa 132/13, LEX nr 1392045).

W okolicznościach sporu nie budzi wątpliwości, że powód zgłaszając żądanie zasądzenia na swoją rzecz renty na podstawie art. 444 § 2 k.c., z mocy art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c. zobligowany był do przedstawienia dowodów na poparcie swojego żądania. Mógł zatem i powinien był przedstawić zaświadczenia lekarskie i dokumentację lekarską dotyczącą leczenia psychiatrycznego, a także wnioskować o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych sądowych lekarzy celem ustalenia ewentualnego związku przyczynowego między zachowaniami pozwanych, z których wywodził roszczenie, a rozstrojem jego zdrowia, a także dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu tokarstwa na okoliczność braku możliwości wykonywania wyuczonego zawodu. Przed Sądem pierwszej instancji powodowie wnosili jedynie o przesłuchanie w charakterze świadka prof. dr hab. n .med. J. K., który w innym postępowaniu sądowym wydawał opinię o stanie zdrowia P. M., jednakże wniosek ten został zasadnie oddalony. W tym stanie rzeczy wnioski dowodowe od dopuszczenie dowodu z opinii biegłych złożone dopiero na etapie postępowania apelacyjnego należy uznać za ewidentnie spóźnione.

Nie budzi wątpliwości, że spóźnione w świetle art. 381 k.p.c. pozostają także wnioski dowodowe o dopuszczenie dowodu z treści rozmów telefonicznych P. M. i pozwanego Z. W. oraz bilingów połączeń miedzy tymi osobami w okresie od maja do lipca 2011 r. , a także z zeznań powoda P. M. i pozwanego Z. W. na okoliczność prowadzonych rozmów. W zakresie tych ostatnich dowodów nie wymaga pogłębionej argumentacji teza, iż w istniejącej sytuacji procesowej wykluczone jest przesłuchanie stron sporu w charakterze świadków na podane wyżej okoliczności, o co wnioskowali apelujący. Warto także zauważyć, że zarówno P. M., jak i Z. W. złożyli zeznania w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji. Mieli zatem możliwość przedstawienia wszystkich spornych okoliczności. Uzupełniająco jedynie warto zaznaczyć, że treść owych rozmów i ewentualne życzenia powodów wyrażane w ich toku pozostają bez wpływu na ocenę dopuszczalności złożenia przez pozwanego Z. W. opinii o braku podstaw dla złożenia skargi kasacyjnej w sprawie sygn. I ACa 32/11, o czym w dalszej części rozważań.

Po wtóre, pozostałe wnioski dowodowe nie zmierzają do wykazania okoliczności faktycznych relewantnych prawnie w rozumieniu art. 227 k.p.c. , a zatem podlegały oddaleniu jako powoływane jedynie dla zwłoki. Powyższa ocena dotyczy dowodu z zeznań tłumacza przysięgłego, który tłumaczył dokumenty z postępowania w sprawie skargi powoda do (...), bowiem treść tych dokumentów nie budziła żadnych wątpliwości Sądu Apelacyjnego. Jednocześnie właśnie z uwagi na owe dokumenty nie istniała potrzeba dowodzenia zeznaniami przedstawiciela R. RP J. C., kto był uczestnikiem postępowania przed (...) ze skargi sygn. 70356/11. Wobec zakończenia postępowania ze skargi bezprzedmiotowe pozostawały także dowody z dalszej korespondencji między P. M. a (...) po wydaniu przez Trybunał decyzji z dnia 23 czerwca 2015 r. Bez znaczenia w świetle żądań pozwu pozostawały także składane sukcesywnie faktury za zakup leków, pochodzące z okresu po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji. Dokumenty te w żadnym razie nie mogły dowodzić istnienia szkody majątkowej powodów w chwili wytoczenia powództwa, której rekompensaty dochodzili skarżący. W świetle podstawy faktycznej powództwa nie ma również znaczenia wysokość aktualnego zadłużenia powodów, które miałyby potwierdzić informacje z MOPS. Podobnie o szkodzie na osobie powoda P. M. wywołanej zachowaniem pozwanych w 2011 r. nie świadczy karta informacyjna leczenia z 2017 r., która dowodzi jedynie stanu zdrowia powoda w dacie jej wystawienia. Z kolei postulowane przez skarżących dowodowy osobowe z zeznań świadka adwokata J. T., z zeznań Prezesa Sądu Apelacyjnego w Łodzi oraz z zeznań przedstawiciela dyscyplinarnego Krajowej Rady Sądownictwa, czy Ministra Sprawiedliwości zmierzać miały - w zamyśle powodów - do oceny prawnej zachowania pozwanych, ta zaś zastrzeżona jest wyłącznie dla Sądu orzekającego. Rolą świadków jest natomiast wyłącznie przedstawienie relacji o faktach (art. 258 k.p.c.). Odrębnym zagadnieniem pozostaje oczywisty brak jakichkolwiek osobistych spostrzeżeń wskazanych wyżej osób co do przebiegu postępowania w sprawie sygn. akt I ACa 32/11.

Kierując się wskazanymi wyżej przesłankami Sąd Apelacyjny na rozprawie w dniu 25 sierpnia 2017 r. oddalił wnioski dowodowe zgłoszone przez powodów w apelacji oraz w pismach procesowych z dnia 8.02.2016 r., 19.02.2016 r., 25.04.2016 r., 8.08.2016 r., 9.08.2016 r., 22.09.2016 r., 4.10.2016 r., 18.01.2017 r., 7.02.2017 r., 17.03.2017 r.,9.06.2017 r., 9.08.2017 r. i 17.08.2017 r.

Na podstawie art. 381 k.p.c. Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe jedynie w zakresie okoliczności dotyczących przebiegu i wyniku postępowania ze skargi nr (...) przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Postępowanie przed Trybunałem zakończyło się bowiem już po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji.

Najdalej idącym zarzutem apelacji powodów jest zarzut nieważności postępowania wywodzony z art. 379 pkt 5 k.p.c. W świetle wypracowanej w judykaturze i piśmiennictwie wykładni powołanego przepisu, nieważność postępowania występuje wówczas, gdy strona, wbrew swej woli zostaje faktycznie pozbawiona możności działania w postępowaniu lub jego istotnej części, jeżeli skutki tego uchybienia nie mogły być usunięte w dalszym toku procesu przed wydaniem w danej instancji merytorycznego orzeczenia. Chodzi zatem o sytuacje, w których strona nie mogła - wbrew swej woli - brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części (tak SN w wyroku z dnia 24 czerwca 2015 r. w sprawie II PK 189/14, LEX nr 1764808 , w postanowieniu z dnia 19 czerwca 2015 r. w sprawie IV CSK 101/15, LEX nr 1770891 w postanowieniu z dnia 28 listopada 2002 r. w sprawie II CKN 399/01, LEX nr 196607). Tego rodzaju sytuacja z pewnością nie wystąpiła w rozpatrywanej sprawie. Aktywne uczestnictwo strony w procesie samo w sobie wyklucza bowiem możliwość uznania, iż została zrealizowana przesłanka nieważności z art. 379 pkt 5 k.p.c. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 11 marca 2008 r. w sprawie II CSK 593/07 (LEX nr 494150), nie może być mowy o nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony swych praw, jeśli mimo naruszenia przez sąd przepisów procesowych strona podjęła czynności w procesie.

W realiach sporu powód P. M. w imieniu własnym i jako przedstawiciel ustawowy małoletnich powodów składał liczne pisma procesowe, brał udział w rozprawie przed Sądem pierwszej instancji, zajmując stanowisko procesowe i składając zeznania w charakterze strony. Nie sposób zatem uznać, że jego aktywność jako strony została w jakikolwiek sposób ograniczona, a zwłaszcza by to ograniczenie wynikało z uchybień Sądu Okręgowego. O pozbawieniu powodów możności obrony ich praw w żadnym razie nie przekonuje argumentacja apelacji odwołująca się do stanu zdrowia P. M. w dniu 13 maja 2015 r., braku możliwości korzystania z notatek lub wręcz złożenia zeznań w charakterze strony wyłącznie w formie pisemnej. Podkreślić trzeba, że powód P. M. stawił się na rozprawę w dniu 13 maja 2015 r., nie wnosił o jej odroczenie i nie przedstawił żadnego zaświadczenia lekarskiego odpowiadającego wymogom z art. 214 ¹ § 1 k.p.c., które obligowałoby Sąd pierwszej instancji do odroczenia posiedzenia. Wbrew tezom apelacji, na taką potrzebę nie wskazuje treść opinii biegłego psychiatry prof. dr hab. n. med. J. K. wydanej w sprawie sygn. II C 617/14, która w ocenie apelujących miałaby przemawiać za tezą o naruszeniu art. 379 pkt 5 k.p.c. W dokumencie tym opisano stan zdrowia powoda w 2014 r., a ponadto z jego treści wprost wynika, że stan psychiczny P. M. nie znosi jego zdolności do świadomego lub swobodnego podejmowania decyzji i wyrażania woli, ani też do świadomej oceny podejmowanych działań i ich skutków, a powód nie wymaga pomocy osób trzecich (vide k 134). Sam powód w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji wyrażał przy tym zdecydowaną dezaprobatę dla możliwości ustanowienia dla skarżących pełnomocnika z urzędu (vide pismo k 117).

W realiach sporu z pewnością nie doszło do naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisu art. 214 k.p.c., a przywołany w tym zakresie zarzut apelujących pozostaje całkowicie bezzasadny. W dniu 13 maja 2015 r. nie wystąpiły żadne tego rodzaju przeszkody, które z mocy powołanego przepisu zobowiązywały Sąd pierwszej instancji do odroczenia rozprawy, a ponadto powód P. M. był obecny i brał udział w tym posiedzeniu.

Przebieg rozprawy w dniu 13 maja 2015 r. utrwalony w formie protokołu elektronicznego pozwala także na podważenie tez apelujących o pozbawieniu P. M. możliwości korzystania z uprzednio przygotowanych notatek. Przeciwnie, powód bez przeszkód korzystał z nich, odczytywał je w trakcie zeznań, a nawet okazywał Sądowi Okręgowemu dokumenty (protokół elektroniczny rozprawy – 00:24:00 i nast. min. nagrania). Nie znajduje natomiast oparcia w obowiązujących przepisach prawa i pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią art. 299 i nast. k.p.c. oczekiwanie skarżącego dotyczące przeprowadzenia dowodu z zeznań stron wyłącznie w formie pisemnej i zastąpienia jego wypowiedzi przed Sądem uprzednio przygotowanym pismem procesowym.

W opozycji do rzeczywistego przebiegu rozprawy w dniu 13 maja 2015 r. pozostaje również zarzut naruszenia art. 224 § 1 k.p.c. poprzez nieudzielenie stronie głosu przed zamknięciem rozprawy. P. M. zajął stanowisko procesowe popierając powództwo, zaś okoliczność, że w jego ocenie, dokonanej ex post na etapie składania apelacji, w ramach złożonych zeznań i wypowiedzi końcowej nie przedstawił Sądowi wszystkich subiektywnie istotnych aspektów sprawy, w żadnym razie nie świadczy o naruszeniu dyspozycji art. 224 § 1 k.p.c. Nie było także przeszkód, by powód przedstawił swoje stanowisko w formie załącznika do protokołu na podstawie art. 161 k.p.c., z której to instytucji korzystał na etapie postępowania apelacyjnego. Podkreślić także trzeba, że nawet nieudzielenie głosu stronie z naruszeniem przepisu art. 224 § 1 k.p.c. nie powoduje nieważności postępowania w następstwie pozbawienia strony możności obrony swych praw (tak SN w wyroku z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie V CSK 285/13, LEX nr 1486992 ).

W świetle ugruntowanej wykładni przepisu art. 379 pkt 5 k.p.c. o pozbawieniu strony możności obrony jej praw z całą pewnością nie świadczy okoliczność, iż Sąd pierwszej instancji nie zadał powodowi P. M. pytania „ o co wnoszą”. Odpowiedzią na to pytanie jest treść pozwu, a jeśli nie budzi ona wątpliwości Sądu, nie ma on obowiązku jej dalszego wyjaśniania lub obligowania strony powodowej do sprecyzowania żądania. Powód P. M. na rozprawie w dniach 12 listopada 2014 r. i 13 maja 2015 r. zajmował stanowisko popierając żądanie pozwu.

Przesłanek nieważności postępowania nie można także poszukiwać w oddaleniu wniosków dowodowych strony czy braku pouczenia w trybie art. 5 k.p.c. Ewentualny brak pouczeń w oparciu o art. 5 k.p.c. czy art. 212 § 2 k.p.c. może być kwalifikowany jedynie jako uchybienie procesowe mające wpływ na wynik sprawy, nie powoduje natomiast nieważności postępowania ze względu na pozbawienie strony niewykazującej nieporadności w prowadzeniu procesu, wbrew jej woli, możności podejmowania lub świadomego zaniechania czynności procesowych (tak SN w wyroku z dnia 21 marca 2013 r. w sprawie II CSK 322/12, LEX nr 1314144; w postanowieniu z dnia 5 listopada 2015 r. w sprawie III UZ 10/15, LEX nr 2122399).

Apelujący błędnie wykładają normę art. 5 k.p.c., bowiem w ramach zarzutu naruszenia tego przepisu wskazywali na „bezprawne zaniechanie jakichkolwiek pouczeń powoda”. Rzecz w tym, że z art. 5 k.p.c. nie wynika powinność sądu o charakterze ogólnego obowiązku udzielania w każdym wypadku pouczeń osobom stającym przed sądem, tylko dlatego, że występują bez profesjonalnego pełnomocnika. Zgodnie z powołanym przepisem, w razie uzasadnionej potrzeby sąd może udzielić stronom i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego lub radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Zgodnie z wypracowanym w orzecznictwie stanowiskiem udzielenie pouczenia zależy od oceny i uznania sądu uwiarygodnionego konkretną sytuacją procesową i staje się powinnością sądu tylko w sytuacjach zupełnie wyjątkowych, kiedy zachodzi potrzeba zapobieżenia nierówności podmiotów toczącego się postępowania, a więc wówczas, gdy strona z uwagi na swoją nieporadność i stopień skomplikowania sprawy nie jest w stanie zrozumieć istoty prowadzonego postępowania i podjąć w związku z tym stosowne czynności procesowe ( tak m.in. SN w wyroku z dnia 6 kwietnia 2017 r. w sprawie II UK 112/16, LEX nr 2298299). W rozpatrywanej sprawie powodowie nie podjęli nawet próby wykazania, jakich czynności procesowych zaniechali lub dokonali wadliwie ze szkodą dla wyniku postępowania na skutek braku stosownego pouczenia w trybie art. 5 k.p.c. Zupełnie nieuprawnione jest natomiast ich oczekiwanie, by z odwołaniem do wskazanej normy procesowej Sąd informował ich , w jaki sposób powinni wykazać zasadność swojego roszczenia, wskazywał na określony dobór środków dowodowych, czy też wyjaśniał przed zakończeniem postępowania, które z zaoferowanych dowodów ocenia jako mające moc dowodową i wiarygodne (podobnie SA w Krakowie w wyroku z dnia 20 października 2015 r. w sprawie I ACa 903/15, LEX nr 1954626). W podsumowaniu przedstawionych wywodów należy dodatkowo wskazać, iż wbrew sugestiom skarżących Sąd pierwszej instancji z pewnością nie naruszył także art. 3 k.p.c., bowiem adresatem tej normy są wyłącznie strony i uczestnicy postępowania.

W toku postępowania przed Sądem Okręgowym nie doszło także do naruszenia przepisów Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez dyskryminowanie powodów, naruszenie ich wolności, czy też pozbawienie ich prawa do skutecznego środka odwoławczego, a także prawa do rzetelnego procesu sądowego. Postępowanie sądowe przed Sądem pierwszej instancji nie wkraczało w żadną z wolności i swobód obywatelskich powodów, mogli oni bez przeszkód skorzystać z środka odwoławczego, co wszak uczynili wnosząc apelację , a subiektywna ocena skarżących i niekorzystny wynik procesu w żadnym razie nie świadczą o naruszeniu przez Sąd pierwszej instancji prawa do sądu. Prawo do sądu zagwarantowane w art. 6 ust. 1 Konwencji oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji RP nie oznacza bowiem, że w każdym przypadku postępowanie sądowe winno zakończyć się wynikiem oczekiwanym przez stronę poszukującą ochrony.

Kolejnym zarzutem skarżących, który w razie jego uwzględnienia mógłby w świetle przepisu art. 386 § 4 k.p.c. skutkować orzeczeniem kasatoryjnym, jest zarzut nierozpoznania istoty sprawy. Argumentacja powodów przywołana na poparcie tego zarzutu sprowadza się do wywodów o wykazaniu podstaw odpowiedzialności wszystkich pozwanych i o potrzebie uwzględnienia żądania pozwu. Tego rodzaju twierdzenia w żadnym razie nie odpowiadają jednak definicji pojęcia „nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy”, przez które należy rozumieć nierozstrzygnięcie o żądaniu stron, czyli niezałatwienie przedmiotu sporu. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (por. wyr. SN z 12.2.2002 r., I CKN 486/00, OSP 2003, Nr 3, poz. 36). Taka sytuacja nie zachodzi w rozpatrywanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy dokonał stosownych ustaleń faktycznych, odniósł się do roszczenia będącego przedmiotem pozwu i zarzutów pozwanych, ostatecznie uznając, że powodowie nie wykazali dochodzonego pozwem roszczenia. To, że apelujący uznają powyższe stanowisko za błędne, z pewnością nie oznacza, że Sąd pierwszej instancji uchylił się od rozpoznania istoty sporu.

W ramach apelacji powodowie zarzucali Sądowi pierwszej instancji niewyjaśnienie okoliczności sporu, w tym sygnalizowanych przez nich wątpliwości co do złożenia przez pozwanego Z. W. skargi kasacyjnej. Apelujący powoływali się w tym zakresie na rzekome obawy pozwanego Z. W. przed dokonaniem tej czynności procesowej, uzasadniane rażącymi naruszeniami praw powodów w ramach wieloletniej działalności sądów rodzinnych i sądów cywilnych. Tezy te nie znajdują żadnego oparcia w zebranym materialne dowodowym, a zwłaszcza w zeznaniach przesłuchanego w charakterze strony Z. W., który w sposób jednoznaczny wskazał na przyczyny złożenia opinii o odmowie złożenia skargi kasacyjnej w sprawie sygn. I ACa 32/11, których jedynym kryterium była jurydyczna ocena podstaw nadzwyczajnego środka zaskarżenia. Trzeba także podkreślić, że w obowiązującym modelu procesu cywilnego obowiązek wyjaśnienia i udowodnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia spoczywa na stronach , a nie na Sądzie, co znajduje swój wyraz w przepisach art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c. Nie jest rzeczą Sądu zastępowanie stron w czynnościach, do których obligują je powołane przepisy. W szczególności Sąd nie jest zobowiązany do zarządzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie.

Niezasadne pozostają także te zarzuty naruszenia norm procesowych, za pomocą których apelujący starają się podważyć przebieg postępowania dowodowego przed Sądem pierwszej instancji i przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocenę dowodów, a zatem zarzuty naruszenia przepisów art. 229 i 230 k.p.c., art. 207 k.p.c. oraz art. 217 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych, art. 227 k.p.c., a wreszcie art. 233 § 1 k.p.c.

W zakresie uchybienia normie art. 229 i art. 230 k.p.c. wywody skarżących ograniczyły się do przywołania treści przepisów i tezy o ich naruszeniu, co w zasadzie uchyla możliwość dokonania skutecznej kontroli instancyjnej. Tym niemniej wypada podkreślić, że w realiach sporu konsekwentne stanowisko pozwanych i prezentowane przez nich twierdzenia wykluczają możliwość uznania któregokolwiek z faktów istotnych dla rozstrzygnięcia za przyznany na podstawie art. 230 k.p.c. Żadna z tego rodzaju okoliczności nie została także wprost potwierdzona przez pozwanych, a zatem nie doszło do naruszenia art. 229 k.p.c.

W niniejszym postępowaniu o oddaleniu wniosków dowodowych powodów na rozprawie w dniu 12 listopada 2014 r. oraz w dniu 13 maja 2015 r. nie decydowały zasady prekluzji dowodowej z art. 207 § 6 czy art. 217 § 2 k.p.c., stąd nie doszło także do uchybienia wskazanym przepisom. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku jednoznacznie wynika, że w ocenie Sądu Okręgowego wnioski dowodowe powodów były nieprzydatne w świetle art. 227 k.p.c. dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia i zmierzały jedynie do przewlekania sporu. Podstawą analizowanych decyzji procesowych był zatem przepis art. 217 § 3 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje tą ocenę, a jej uzasadnienie odpowiada uprzednio przedstawionym rozważaniom poświęconym oddaleniu wniosków dowodowych zgłoszonych na etapie postępowania apelacyjnego, bowiem w istocie skarżący już uprzednio domagali się przeprowadzenia części z tych dowodów. Z uwagi na podstawę faktyczną rozstrzygnięcia całkowicie bezprzedmiotowy był wniosek o załączenie akt spraw wymienionych w pozwie w punkcie 3 ppkt 1 – 14, a także wnioski o dopuszczenie dowodu z zeznań w charakterze świadków Prezesa Sądu Okręgowego w Łodzi i Prezesa Sądu Apelacyjnego w Łodzi, Prezesa Rady Ministrów lub przedstawiciela Kancelarii (...), Ministra Sprawiedliwości, przedstawiciela Krajowej Rady Sądownictwa a także przedstawiciela dyscyplinarnego Naczelnej Rady Adwokackiej. W świetle nie budzącej wątpliwości treści pism kierowanych przez Okręgową Radą Adwokacką w Ł. do powodów bezprzedmiotowe było także przesłuchanie w charakterze świadków jej autorów.

O naruszeniu przepisu art. 217 § 3 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. nie świadczy także oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań w charakterze świadka prof. J. K., który jako biegły sądowy wydawał opinię o stanie zdrowia P. M. na użytek innego postępowania sądowego. Jeśli dla ustalenia faktu wymagane są wiadomości specjalne, dowód z opinii biegłego nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową, np. przesłuchaniem świadka. Choć apelacja powodów nie zawiera wyraźnie sprecyzowanego zarzutu naruszenia przepisu art. 232 zdanie drugie k.p.c., Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, iż w realiach sporu nie zachodziły także podstawy dla przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego z urzędu. Uprawnienie Sądu przewidziane w tym przepisie przeradza się w obowiązek jedynie w szczególnych sytuacjach, gdy zachodzi potrzeba ochrony szczególnego interesu publicznego, np. w sprawach o prawa niemajątkowe, z zakresu prawa rodzinnego, o roszczenia alimentacyjne lub w razie podejrzenia prowadzenia przez strony procesu fikcyjnego albo zmierzania przez nie do obejścia prawa, w razie nieporadności strony oraz w sprawach, w których działanie ex officio jest jedynym sposobem przeciwdziałania niebezpieczeństwu oczywiście nieprawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, podważającego funkcję procesu ( por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 stycznia 2017 r. w sprawie IV CSK 54/16, LEX nr 2261743 i powołane tam orzecznictwo). Żadna ze wskazanych sytuacji procesowych nie zachodziła jednak w rozpatrywanej sprawie.

Sąd Okręgowy oddalił także wnioski powodów w zakresie dowodów z dokumentów pochodzących z postępowania przed (...) wywołanego skargą nr (...), co jednak nie oznacza, że powyższa decyzja przełożyła się na wynik procesu. Na etapie postępowania przed Sądem pierwszej instancji postępowanie przed Trybunałem zainicjowanego skargą P. M. nadal było w toku. Sąd Okręgowy mógł zatem samodzielnie dokonywać oceny przesłanki bezprawności zachowania pozwanych i obowiązkowi temu uczynił zadość.

Chybione są ponadto wywody skarżących dotyczące naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. W istocie bowiem Sąd pierwszej instancji za wiarygodne uznał wszystkie te dowody, które przeprowadził. Odmówił jedynie mocy dowodowej pisemnej opinii psychiatrycznej wydanej w sprawie sygn. II C 617/14, trafnie uznając, że ma ona jedynie moc dokumentu i nie stanowi dowodu w rozumieniu art. 278 k.p.c. W orzecznictwie prezentowany jest niekiedy pogląd, że opinia biegłego sporządzona w innej sprawie może być wykorzystana jako dowód w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c., gdy żadna ze stron nie zgłasza co do niej zastrzeżeń i nie żąda powtórzenia tego dowodu w toczącym się postępowaniu w sprawie cywilnej. Warunki te nie zostały jednak spełnione w rozpatrywanej sprawie, bowiem pozwany Skarb Państwa – Sąd Apelacyjny w Łodzi w piśmie procesowym z dnia 6 maja 2015 r. podważył moc dowodową złożonego przez powoda dokumentu. Co jednak najistotniejsze, powodowie całkowicie błędnie uznają, że opinie biegłego sądowego prof. J. K. załączone na k 124 – 134 akt potwierdzają rozstrój zdrowia P. M. pozostający w związku przyczynowo – skutkowym z tymi zachowaniami pozwanych, z których apelujący wywodzili szkodę. Przeciwnie, z opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii nie wynika, aby stres czy choroba psychiczna, na które powołuje się skarżący, związane były z konkretnym postępowaniem sądowym, z którym powód wiąże dochodzone w pozwie roszczenia. Biegły wskazał, iż wprawdzie stres powoda był i jest spowodowany toczącymi się postępowaniami sądowymi ,w tym głównie tymi toczącymi się w latach 2013 – 2014, oraz komplikacjami w życiu osobistym powoda (czynniki te są ze sobą powiązane), jednakże za przyczynę główną uznał dysonans między głębokim wewnętrznym przekonaniem powoda o wyrządzonej mu krzywdzie przez wymiar sprawiedliwości, a realną sytuacją prawną, co rodzi w nim negatywny stan emocjonalny.

Nie budzi wątpliwości, iż przepis art. 233 § 1 k.p.c. ma zastosowanie wyłącznie do tych dowodów, które zostały przez Sąd przeprowadzone. Stąd powodowie nie mogą za pomocą analizowanego zarzutu skutecznie podważać decyzji Sądu pierwszej instancji o oddaleniu wniosku dowodowego w zakresie dokumentów z postępowania przed (...) wywołanego skargą powoda.

Apelujący podnosili także zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c., twierdząc, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie odpowiada ustawowym wymogom i domagając się jego uzupełnienia poprzez umieszczenie określonych treści. W świetle ugruntowanych poglądów judykatury i piśmiennictwa, uzasadnienie wyroku wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po wydaniu wyroku, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. Z tych przyczyn zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego ( tak SN w wyroku z dnia 2 marca 2011 r. w sprawie II PK 202/10, LEX nr 817516; w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 r. w sprawie II UK 148/09, LEX nr 577847; podobnie SA w Poznaniu w wyroku z dnia 27 października 2010 r. w sprawie I ACa 733/10, LEX nr 756715). W rozpatrywanej sprawie analiza uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego wskazuje, iż zawiera ono elementy konstrukcyjne wymagane przez art. 328 § 2 k.p.c. i umożliwia odtworzenie sposobu wnioskowania Sądu oraz procesu stosowania prawa. W szczególności zawiera ono wskazanie przyczyn oddalenia wniosków dowodowych powodów oraz stanowisko Sądu pierwszej instancji co do przedłożonych przez powodów opinii biegłego sądowego sporządzonych na potrzeby innego postępowania sądowego. To, że powodowie nie zgadzają się z argumentacją Sądu Okręgowego nie oznacza, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku dotknięte jest wadami na tyle istotnymi, iż wykluczają one kontrolę instancyjną orzeczenia.

O wadliwości postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie przekonuje także oddalenie wniosków powodów o zawieszenie postępowania z uwagi na zły stan zdrowia P. M. oraz do czasu uzyskania „prejudykatu” w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Jak wskazano uprzednio, zły stan zdrowia strony nie stanowi przesłanki zawieszenia postępowania, tym bardziej, że w realiach sporu P. M. brał czynny udział w postępowaniu. W postępowaniu przed Sądem Okręgowym nie obowiązywał także przepis art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. dodany ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311), a Sąd pierwszej instancji był uprawniony do samodzielnej oceny przesłanki bezprawności zachowania pozwanych.

Nie wymaga pogłębionej argumentacji teza, iż Sąd Okręgowy nie naruszył w toku postępowania przepisów art. 398 ³ k.p.c. oraz przepisów art. 424 ¹ i nast. k.p.c. dotyczących skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, bowiem żadna z tych norm nie stanowiła decyzji procesowych Sądu pierwszej instancji. Nie można także zasadnie wywodzić, że do uchybienia wskazanym wyżej normom doszło przy ocenie przesłanki bezprawności zachowania pozwanych. Uwadze skarżących uszło bowiem, że w toku postępowania w sprawie sygn. akt I ACa 32/11 nigdy nie sygnalizowali zamiaru skorzystania z nadzwyczajnego środka zaskarżenia w postaci skargi uregulowanej w art. 424 ¹ i nast. k.p.c., a pozwany Z. W. został ustanowiony do działania w ich mieniu wyłącznie w postępowaniu ze skargi kasacyjnej. Nie została także sporządzona skarga kasacyjna, której wymogi formalne określa przepis art. 398 ³ k.p.c.

Obowiązujące przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują ponadto możliwości badania akt sprawy i stanu faktycznego sporu przez Sąd Najwyższy, celem wydania opinii czy wytycznych dotyczących przyszłego rozstrzygnięcia sądu powszechnego. Tym samym całkowicie bezprzedmiotowe pozostawały żądania powodów przedstawione w piśmie procesowym z dnia 19 lutego 2016 r.

W świetle podstawy faktycznej wyroku zakreślonej przez Sąd Okręgowy i uzupełnionej na etapie postępowania apelacyjnego niezasadne pozostają również pozostałe zarzuty apelacji wywodzone z naruszenia norm prawa materialnego.

Przede wszystkim wypada z całą mocą podkreślić, iż chybione i oderwane od rzeczywistego stanu rzeczy pozostaje subiektywne przekonanie powodów o istnieniu prejudykatu w postaci wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, przesądzającego o bezprawności zachowania pozwanych, które powodowie uznają w pozwie za źródło ich szkody majątkowej i niemajątkowej. Z pewnością decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 23 czerwca 2015 r. o skreśleniu skargi nr (...) z listy spraw na podstawie art. 37 ust. 1 lit c Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności nie jest orzeczeniem merytorycznym i w żadnym razie nie rozstrzyga w wiążący sposób o przedmiocie skargi. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostają zatem przywoływane przez apelujących orzeczenia i poglądy piśmiennictwa dotyczące związania krajowych sądów powszechnych ostatecznymi wyrokami (...). Apelujący zdają się także nie dostrzegać, że nawet tego rodzaju orzeczenie, gdyby hipotetycznie zapadło w sprawie ze skargi nr (...), w żadnym razie nie zwalnia ich od obowiązku wykazania pozostałych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych , wywodzonej z art. 471 k.c., art. 415 k.c. , art. 417 § 1 k.c. czy też z art. 24 k.c. w związku z art. 448 k.c. , czemu skarżący w toku postępowania w oczywisty sposób nie sprostali.

Przechodząc do szczegółowej oceny zarzutów naruszenia prawa materialnego należy wskazać, że na pełną aprobatę zasługuje przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wykładnia art. 118 § 5 k.p.c. Wbrew oczekiwaniom powodów, w świetle powołanego przepisu adwokat z urzędu nie jest w bezwzględny sposób związany wolą strony, którą reprezentuje , przy ocenie podstaw wniesienia skargi kasacyjnej. W judykaturze podkreśla się, że adwokat ustanowiony dla strony przez sąd może odmówić sporządzenia kasacji, jeżeli byłaby ona niedopuszczalna lub oczywiście bezzasadna (tak uchwała 7 s. SN z dnia 21 września 2000 r. w sprawie III CZP 14/00, OSNC 2001/2/21; SA w B. w wyroku z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie I ACa 922/14, LEX nr 1711374). W uzasadnieniu powołanej uchwały w sprawie III CZP 14/00 Sąd Najwyższy podkreślił, że „…cel kasacji (…) nie może być spełniony, gdyby o dopuszczalności, celowości czy nawet możliwości wywiedzenia tych środków na usprawiedliwionych podstawach lub uzasadnionych zarzutach decydować mogła sama zainteresowana strona. Rola fachowego pełnomocnika byłaby wówczas sprowadzona jedynie do ubrania w wymaganą formę zarzutów samej strony. To zaś musiałoby oznaczać zniweczenie oczywistego celu obowiązkowego zastępstwa stron przez adwokatów lub radców prawnych.”. Subiektywne przekonanie strony, że orzeczenie jest wadliwe, nie wiąże profesjonalnego pełnomocnika, a fakt odmowy dokonania danej czynności procesowej sam przez się nie oznacza, że pogwałcony został interes strony (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 maja 2013 r., I ACa 1480/12, niepubl.). W świetle powyższej argumentacji nie sposób zatem uznać, że pozwany Z. W. naruszył ciążące na nim obowiązki wynikające z umocowania przez Sąd tylko z tej przyczyny, iż nie zastosował się do oczekiwań powodów w zakresie sporządzenia i złożenia w ich imieniu skargi kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 32/11.

Zgodnie z art. 118 § 5 k.p.c., jeżeli adwokat lub radca prawny ustanowiony w związku z postępowaniem kasacyjnym lub postępowaniem ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, nie stwierdza podstaw do wniesienia skargi, jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić na piśmie o tym stronę oraz sąd, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu. Do zawiadomienia adwokat lub radca prawny dołącza sporządzoną przez siebie opinię o braku podstaw do wniesienia skargi. Odmowa wniesienia skargi kasacyjnej przez wyznaczonego przez sąd pełnomocnika z urzędu jest równoznaczna ze spełnieniem obowiązku udzielenia stronie pomocy prawnej (por. postanowienie SN z dnia 17 września 2014 r. w sprawie I CZ 64/14, LEX nr 1532730). Trzeba zaznaczyć, że tego rodzaju stanowisko jest także aprobowane w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 marca 2007 r. w sprawie ze skargi nr (...) podkreślał, że „ nie jest rolą Państwa zobowiązanie prawnika, bez względu na to, czy wyznaczonego w ramach systemu pomocy prawnej, czy nie, do wszczęcia jakiegokolwiek postępowania sądowego lub wniesienia środka prawnego sprzecznego z jego opinią w przedmiocie perspektyw powodzenia takiego postępowania lub środka”. Apelujący w apelacji i w licznych pismach procesowych prezentowali jednak odmienną ocenę podstaw dla wniesienia skargi kasacyjnej i wywodzili, że pozwany dokonując błędnej oceny podstaw ewentualnej skargi kasacyjnej nienależycie wykonał ciążące na nim zobowiązanie. Z tym stanowiskiem nie sposób się jednak zgodzić, a argumenty przywoływane przez powodów na poparcie przedstawionej wyżej tezy pozostają w oczywistej sprzeczności zarówno z treścią uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 32/11, jak i opinii sporządzonej przez Z. W. w trybie art. 118 § 5 k.p.c. Wbrew wywodom skarżących z uzasadnienia wyroku z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie sygn. I ACa 32/11 w żadnym razie nie wynika, by przyczyną oddalenia apelacji powodów było przedawnienie ich roszczeń. Z kolei treść opinii sporządzonej przez pozwanego Z. W. nie potwierdza tezy powodów o rzekomym ograniczeniu wysokości dochodzonego przez nich roszczenia.

Analiza uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 32/11 przekonuje, że przyczyną oddalenia apelacji powodów w zakresie , w jakim wywodzili oni swoje roszczenia z faktu wydania prawomocnego wyroku w sprawie sygn. IX RC 979/03 Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi i prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie sygn. XII Ca 112/05, był brak orzeczenia stwierdzającego ich niezgodność z prawem, do czego obliguje przepis art. 417 ² § 2 k.c. Co istotne, powodowie nigdy nie kwestionowali bezspornej okoliczności faktycznej, iż nie dysponują orzeczeniami stwierdzającymi niezgodność z prawem wskazanych wyżej wyroków, a jedynie polemizowali ze stanowiskiem Sądu o potrzebie ich uzyskania. Z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 32/11 wynika ponadto, że istnienie w obrocie prawomocnych orzeczeń wydanych w sprawach sygn. IX RC 979/03 i sygn. XII Ca 112/05 determinowało przebieg pozostałych postępowań sądowych oraz postępowania egzekucyjnego, a to wobec treści art. 365 § 1 k.p.c. Należy także podkreślić, że niezależnie od tej argumentacji jako przyczynę samoistnie przesądzającą o braku możliwości uwzględnienia roszczenia powodów Sąd Apelacyjny w Łodzi wskazał nieudowodnienie szkody i związku przyczynowego pomiędzy powoływanymi przez nich zdarzeniami i uszczerbkiem w majątku, czego apelujący w swej argumentacji zupełnie nie dostrzegają i której to okoliczności nie kwestionują. Uwzględniając ten stan prawny, opinia pozwanego Z. W. o braku podstaw dla złożenia skargi kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie sygn. I ACa 32/11 jest w pełni prawidłowa. Trafnie zatem Sąd Apelacyjny w Łodzi w toku postępowania sygn. I ACa 32/11 nie znalazł podstaw dla zastosowania przepisu art. 118 § 6 zdanie pierwsze k.p.c.

W konsekwencji, jedynym uchybieniem pozwanego Z. W., świadczącym o nienależytym wykonaniu nałożonego na niego obowiązku świadczenia powodom pomocy prawnej, jest przedstawienie powyższej opinii o braku podstaw dla złożenia skargi kasacyjnej z ewidentnym przekroczeniem terminu z art. 118 § 5 zdanie pierwsze k.p.c., a w realiach sporu – także w takiej dacie, która uniemożliwiała ewentualne wniesienie skargi kasacyjnej w ustawowym terminie. Apelujący nie wykazali jednak nawet w sferze twierdzeń, by wyłącznie opóźnienie w złożeniu prawidłowej - co do meritum - opinii stanowiło samoistne źródło szkody. Należy bowiem przypomnieć, że gdy podstawą roszczenia odszkodowawczego dochodzonego do pełnomocnika procesowego jest twierdzenie, że z jego winy strona przegrała proces, zachodzi konieczność zbadania, czy wynik procesu mógł być inny, przy założeniu należytego wypełnienia obowiązków przez pełnomocnika. Oceniając zaniedbania i błędy pełnomocnika należy uwzględniać profesjonalny charakter działalności, nie mniej jednak pomiędzy ewentualnym niewłaściwym działaniem lub zaniechaniem pełnomocnika, a ewentualną szkoda musi istnieć normalny związek przyczynowy (tak SN w wyroku z dnia 19 kwietnia 2013 r. w sprawie V CSK 210/12, LEX nr 1305357; podobnie w wyroku z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie V CK 297/04, LEX nr 222184). Tymczasem w rozpatrywanej sprawie nie znajduje obiektywnych podstaw bezkrytyczne i całkowicie subiektywne twierdzenie powodów, jakoby postępowanie w sprawie sygn. I ACa 32/11 w wyniku skargi kasacyjnej w oczywisty sposób zakończyło się ich wygraną i uwzględnieniem powództwa w całości. Stan prawny postępowania w sprawie sygn. I ACa 32/11 jednoznacznie wskazuje na brak podstaw dla skonstruowania zasadnej skargi kasacyjnej opartej na zarzutach dopuszczalnych w świetle przepisu art. 398 ³ § 1 k.p.c., a dodatkowo spełniającej wymogi z art. 398 ⁹ § 1 k.p.c. Trzeba przy tym stanowczo podkreślić, że pozwany Z. W. nie był obowiązany do udzielania powodom pomocy prawnej w jakimkolwiek innym postępowaniu, w tym zwłaszcza w postępowanie ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroków w sprawach sygn. IX RC 979/03 i sygn. XII Ca 112/05, bowiem tego rodzaju czynności ewidentnie wykraczały poza zakres jego umocowania.

W świetle stanowisko zaprezentowanego przez R. RP w toku postępowania ze skargi nr (...), a także z uwagi na wykładnię art. 37 ust. 1 lit c Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, który stał się podstawą decyzji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 23 czerwca 2015 r. o skreśleniu wskazanej skargi z listy spraw, Sąd Apelacyjny podziela ocenę, że w toku postępowania w sprawie sygn. I ACa 32/11 doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji poprzez odmowę pomocy prawnej przy wniesieniu skargi kasacyjnej po upływie terminu na jej wniesienie.

Aprobata dla tego stanowiska nie przesądza jednak o odpowiedzialności deliktowej pozwanych w tej sprawie i w żadnym razie nie zwalnia Sądu Apelacyjnego od obowiązku oceny ich zachowania w świetle przepisów polskiej procedury cywilnej. W ocenie Sądu Apelacyjnego, zarzut bezprawności zaniechania w ramach toczącego się postępowania sądowego można skutecznie postawić organom władzy sądowniczej lub innym podmiotom, które wykonują funkcje pomocnicze w procesie, jedynie wtedy, gdy ich zachowanie narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody.

Dla prawidłowego rozstrzygnięcia sporu należy zatem odpowiedzieć na pytanie, czy i jakie obowiązki wynikające z przepisów prawa procesowego naruszyli pozwani i czy ich ewentualne odmienne zachowanie wyłączałoby powstanie szkody definiowanej przez skarżących jako „przegranie oczywiście wygranej sprawy”.

Choć przepis art. 118 § 6 k.p.c. odsyła wprost do obowiązków właściwej okręgowej rady adwokackiej, to nie ulega wątpliwości, że Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. działa w rozpatrywanej sprawie jako organ wyposażonej w osobowość prawną jednostki samorządu adwokackiego tj. izby adwokackiej (art. 10 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze), a ewentualna odpowiedzialność deliktowa tego podmiotu może wynikać z art. 415 k.c. Rację ma Sąd pierwszej instancji zwracając uwagę, że w toku postępowania w sprawie sygn. I ACa 32/11 nie zaszły przesłanki z art. 118 § 6 k.p.c. które obligowałyby Okręgową Radę Adwokacką w Ł. do wyznaczenia innego pełnomocnika. Nie zostało także wydane żadne postanowienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi, które zobowiązywałoby ten podmiot do wyznaczenia dla powodów pełnomocnika dla dokonania jakichkolwiek innych czynności procesowych w sprawie sygn. I ACa 32/11. W obecnym stanie prawnym brak jest przesłanek dla skutecznego żądania ustanowienia kolejnego pełnomocnika z urzędu za wyjątkiem sytuacji jednoznacznie przewidzianych w art. 118 § 3 k.p.c. lub art. 118 § 6 k.p.c. Korzystanie z pomocy prawnej pełnomocnika z urzędu, wynagradzanego ze środków budżetowych nie oznacza, że strona może domagać się zmiany wyznaczonego dla niej pełnomocnika, gdy jego ocena podstaw do wystąpienia z nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia do Sądu Najwyższego jest odmienna od oceny prezentowanej przez stronę (tak SN w postanowieniu z dnia 10 lutego 2012 r. w sprawie II CZ 156/11, LEX nr 1254661, podobnie w postanowieniu z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie V CZ 11/12, LEX nr 1243102). Tym samym, wniosek powodów z dnia 29 września 2011 r. nie obligował pozwanej (...) w Ł. do jego pozytywnego załatwienia. Trzeba zaznaczyć, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje także, by (...) w Ł. podzielała zastrzeżenia powodów co do opinii sporządzonej przez pozwanego Z. W., co ewentualnie uprawniałoby ten podmiot do samodzielnej, a zatem bez inicjatywy Sądu w trybie art. 118 § 6 k.p.c., decyzji o zmianie pełnomocnika. Pozwany powiadomił przy tym powodów, że o ile wskażą osobę pełnomocnika, który podejmie się sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie I ACa 32/11, dokona zmiany pełnomocnika. Mimo starań P. M. i rozmów z kilkoma adwokatami, nie podjęli się oni sporządzenia skargi kasacyjnej w imieniu powodów. Strona pozwana uczyniła przy tym zadość obowiązkom informacyjnym, powiadamiając także powodów, iż pełnomocnik z urzędu ma prawo do złożenia opinii o odmowie wniesienia skargi kasacyjnej i okoliczność ta sama w sobie nie uzasadnia zmiany pełnomocnika. W tym stanie rzeczy, nie sposób zasadnie wywodzić, że zachowanie tego pozwanego jest bezprawne, a dodatkowo obarczone subiektywnym elementem winy.

Oceniając działania pozwanego Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Łodzi w kontekście przesłanek z art. 417 § 1 k.c. należy ponownie podkreślić, że w rozpatrywanej sprawie brak było podstaw dla dokonania przez ten podmiot z urzędu czynności z art. 118 § 6 k.p.c. Sąd Apelacyjny w Łodzi nie był także podmiotem uprawnionym do wskazania innego pełnomocnika z urzędu w odpowiedzi na wniosek powodów z dnia 12 września 2011 r.

W realiach sporu, z uwagi na zakreśloną podstawę faktyczną żądania brak jest jakichkolwiek podstaw by odpowiedzialność Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Łodzi oceniać w kontekście przesłanek art. 417 ¹ k.c., którego naruszenie zarzucają powodowie.

Nie można także pominąć, że wniosek powodów o wyznaczenie innego adwokata z urzędu wpłynął do Sądu Apelacyjnego w Łodzi w dniu 12 września 2011 r., a zatem ewidentnie po upływie terminu z art. 398 ⁵ § 1 k.p.c. Twierdzenia powodów o 6-miesięcznym terminie dla wniesienia przez stronę skargi kasacyjnej od wyroku Sądu drugiej instancji są oczywiście sprzeczne ze wskazanym przepisem. Wcześniejsza odmowa wniesienia skargi kasacyjnej pozostaje bez wpływu na bieg terminu z art. 398 ⁵ § 1 k.p.c., w szczególności nie przesuwa początku jego biegu na chwilę wydania negatywnej opinii przez wyznaczonego pełnomocnika (tak SN w postanowieniu z dnia 17 września 2014 r. w sprawie I CZ 64/14, LEX nr 1532730; podobnie SN w postanowieniu z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie I CZ 25/17, LEX nr 2281277).

Reasumując, w sytuacji, w której wydana przez ustanowionego dla strony pełnomocnika z urzędu opinia o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej nie została skutecznie zakwestionowana w trybie art. 118 § 6 k.p.c. lub w drodze samodzielnej oceny Okręgowej Izby Adwokackiej, brak jest podstaw dla wyprowadzenia po stronie pozwanych – Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Łodzi i (...) w Ł. obowiązku uwzględnienia wniosku powodów o wyznaczenie innego pełnomocnika z urzędu dla sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej.

Gdyby nawet uznać, że dla zapewnienia gwarancji zastrzeżonych w art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, mimo braku podstaw dla zakwestionowania rzetelności opinii pozwanego Z. W., konieczne było dokonanie zmiany pełnomocnika z urzędu, to w realiach sporu tego rodzaju działanie pozwanych nie prowadziłoby do wygrania przez powodów procesu w sprawie sygn. I ACa 32/11, a zatem nie wyłączałoby powstania swoiście pojmowanej przez powodów szkody.

Niezależnie od przedstawionej dotychczas argumentacji, apelujący nie wykazali pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej pozwanych. Niezasadne pozostają w tej materii zarzuty naruszenia przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c., a także art. 444 § 2 k.c., art. 445 § 1 k.c., czy powoływanych przepisów art. 443 k.c., art. 447 k.c., art. 449 k.c.

Jak wyżej wskazano, powodowie nie wykazali istnienia adekwatnego związku przyczynowego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. między zachowaniem pozwanych opisywanym w pozwie, a szkodą majątkową, utożsamianą przez skarżących z przegraniem procesu w sprawie sygn. I ACa 32/11. Obiektywna ocena stanu prawnego postępowania w sprawie sygn. I ACa 32/11 nie daje podstaw dla podzielenia twierdzeń apelacji o istnieniu bezspornych podstaw dla złożenia skargi kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 kwietnia 2011 r., a tym bardziej dla wyprowadzenia wniosku, iż z przeważającym prawdopodobieństwem ów nadzwyczajny środek zaskarżenia zostałby przyjęty do rozpoznania i rozpoznany po myśli powodów, w wyniku czego żądanie pozwu zostałoby w całości uwzględnione. Powodowie nie wskazali w toku całego postępowania, by na skutek opisanego w pozwie zachowania pozwanych doznali innego jeszcze uszczerbku majątkowego. W szczególności, w świetle żądania odszkodowanie w kwocie po 905.000 zł dla każdego z powodów, nie podnosili i nie wykazali, by każdy z nich odrębnie poniósł z własnego majątku jakiekolwiek inne koszty, czy wydatki, których rekompensaty się domaga. W przypadku powoda P. M. dodatkowo nie wykazał on, by ów uszczerbek przekroczył kwotę 8.000 zł, otrzymaną tytułem naprawienia szkody w toku postępowania przed (...).

Przegranie procesu w sprawie sygn. I ACa 32/11 na skutek zaniechań pozwanych stanowiło - według twierdzeń pozwu - źródło dyskomfortu i poczucia krzywdy wszystkich powodów, a zatem przesądza o zaistnieniu po ich stronie szkody niemajątkowej. Z przyczyn wskazanych wyżej, także w odniesieniu do tej postaci szkody nie zostały spełnione przesłanki z art. 361 § 1 k.c.

Powodowie nie wykazali także wysokości szkody, definiowanej jako utracone korzyści, jakie mogliby uzyskać w razie wygrania procesu w sprawie sygn. I ACa 32/11. W orzecznictwie podkreśla się, że ustawodawca w art. 361 § 2 k.c. przyznaje prawo do wynagrodzenia tych tylko korzyści, które w normalnym toku wydarzeń, niezakłóconym wystąpieniem zdarzenia wyrządzającego szkodę poszkodowany byłby otrzymał. Określenie w art. 361 § 2 k.c. tego elementu szkody w trybie przypuszczającym, jako "korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono" nie ma na celu zaznaczenia, że prawdopodobieństwo wystąpienia szkody nie musi być bliskie pewności, lecz służy wskazaniu, że korzyści mają charakter hipotetyczny i muszą pozostawać w związku z przyczyną sprawczą szkody.(…) D. metoda określania szkody nakazuje więc odtworzenie hipotetycznie najbardziej prawdopodobnego modelu zdarzeń pozbawionego elementu sprawczego szkody i ustalenia jego wpływu na stan majątkowy poszkodowanego, a następnie jego porównania ze stanem powstałym w rezultacie zadziałania przyczyny, która szkodę wywołała. Poziom prawdopodobieństwa fikcyjnego przebiegu zdarzeń musi być tak wysoki, że nakazuje w świetle osiągnięć wiedzy i przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego wykluczyć możliwe alternatywne modele i uznać, że wypadki najpewniej potoczyłyby się według przyjętej hipotezy” ( tak SN w wyroku z dnia 11 kwietnia 2014 r. w sprawie I CSK 291/13, LEX nr 1526621, podobnie w wyroku z dnia 15 października 2014 r. w sprawie V CSK 580/13, LEX nr 1514816). Z całą pewnością dla ustalenia szkody w postaci lucrum cessans nie jest wystarczające wykazanie utraty samej szansy uzyskania korzyści. Zakres art. 361 § 2 k.c. nie obejmuje co do zasady szkody ewentualnej, przez którą rozumie się utratę szansy uzyskania korzyści majątkowej. Różnica między szkodą w postaci lucrum cessans a szkodą ewentualną wyraża się w tym, że w wypadku tej pierwszej hipoteza utraty korzyści graniczy z pewnością, zaś w wypadku szkody ewentualnej prawdopodobieństwo utraty korzyści jest zdecydowanie mniejsze i z tego względu szkoda ta nie podlega naprawieniu (tak SN w wyroku z dnia 9 lipca 2014 r. w sprawie I PK 15/14, LEX nr 1511810).

Nawet w sferze twierdzeń powód M. M. (1) i małoletnie powódki – J. M. (2), J. M. (1) i M. M. (2) nie wskazywały, by na skutek zachowania pozwanych doznały szkody na osobie w postaci rozstroju zdrowia lub uszkodzenia ciała, co w świetle art. 445 § 1 k.c. uzasadniałoby zasądzenie na rzecz każdego z nich dochodzonego pozwem zadośćuczynienia w wysokości po 905.000 zł. Bez potrzeby odwoływania się do pogłębionej argumentacji jurydycznej należy odrzucić możliwość dochodzenia przez wskazanych wyżej powodów na podstawie art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienia za hipotetyczne szkody na osobie doznane przez ich rodziców, a do tego zdaje się sprowadzać argumentacja apelujących.

Przesłanek z art. 444 § 2 k.c. i art. 445 § 1 k.c. nie wykazał także powód P. M.. Jedyny zaoferowany zgodnie z regułami prekluzji dowód z dokumentu w postaci opinii biegłego sądowego lekarza psychiatry, sporządzonej na użytek innego postępowania cywilnego, w żadnym razie nie potwierdza tezy, by opóźnienie pozwanego Z. W. w złożeniu opinii o braku podstaw dla złożenia skargi kasacyjnej w sprawie sygn. I ACa 32/11 i ewentualne zaniechanie pozostałych pozwanych w zakresie zmiany pełnomocnika z urzędu, stanowiły samoistne źródło rozstroju zdrowia psychicznego powoda. Opinia ta wskazuje na wielość postępowań sądowych z udziałem P. M., determinujący wpływ na powoda tych procesów, które toczyły się w latach 2013 -2014, a także na oddziaływanie na obecny stan jego zdrowia innych niezależnych czynników. Konkluzja opinii nakazuje przy tym poszukiwać przyczyn rozstroju zdrowia powoda w cechach jego osobowości i specyficznym dysonansie między subiektywnym odczuciem powoda, a obiektywną oceną jego sytuacji prawnej. Tego rodzaju okoliczności pozostają jednak poza zakresem odpowiedzialności odszkodowawczej wyznaczonym regułami art. 361 § 1 k.c.

W toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji z pewnością nie doszło również do naruszenia przepisu art. 443 k.c. dotyczącego zbiegu odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej. Wobec braku podstaw dla uwzględnienia żądania w zakresie renty z art. 444 § 2 k.c. nie został także naruszony przepis art. 447 k.c. regulujący kwestię jej kapitalizacji. Przedmiotem rozważań Sądów obu instancji nie była także kwestia zbywalności roszczeń z tytułu odpowiedzialności deliktowej, stąd niezasadny pozostaje zarzut naruszenia art. 449 k.c.

Podstaw dla uwzględnienia żądania pozwu nie można także wywodzić z treści art. 77 ust. 1 Konstytucji RP. Przepis ten nie stanowi bowiem samodzielnej podstawy roszczenia o odszkodowanie za działania lub zaniechania władzy publicznej.

Niezasadny pozostaje ponadto zarzut naruszenia przepisów art. 23 k.c. w związku z art. 24 § 1 i 2 k.c. i art. 448 k.c. Na pełną aprobatę zasługuje stanowisko Sądu Okręgowego, o braku podstaw dla konstruowania dobra osobistego w postaci prawa do sądu. Pogląd ten jest ugruntowany w judykaturze (tak m.in. SN w wyroku z dnia 6 maja 2010 r. w sprawie II CSK 640/09, OSNC-ZD 2011/1/4; podobnie SA w Gdańsku w wyroku z dnia 21 maja 2015 r. w sprawie V ACa 928/14, LEX nr 1793821), a apelujący nie przestawiają żadnych argumentów pozwalających na jego zanegowanie. W związku z powoływanym przez skarżących zarzutem naruszenia przepisu art. 77 ust. 2 Konstytucji RP, wypada jedynie przypomnieć, iż nie może być on interpretowany w oderwaniu od art. 78 Konstytucji i zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego, która w sprawie sygn. I ACa 32/11 została zachowana.

Nie znajdują natomiast żadnego potwierdzenia w rzeczywistym przebiegu zdarzeń po wydaniu wyroku przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie sygn. I ACa 32/11, tezy skarżących o ich dyskryminowaniu, nękaniu, czy dręczeniu przez któregokolwiek z pozwanych. Ciężar dowodu tego rodzaju zachowań, które hipotetycznie mogłyby naruszać dobra osobiste w postaci np. godności, spoczywał na powodach, którzy ograniczyli się jednak wyłącznie do przedstawienia tego rodzaju subiektywnych zarzutów.

Dodatkowo wypada przypomnieć, że o naruszeniu dobór osobistych nie decydują jedynie zawiedzione oczekiwania co do wyniku procesu i subiektywne odczucia powodów co do pokrzywdzenia zachowaniem pozwanych. Ocena faktu naruszenia dóbr osobistych ma charakter obiektywny i kierując się tymi kryteriami w okolicznościach sporu nie sposób przyjąć, by złożenie poprawnej opinii o braku podstaw dla wniesienia nadzwyczajnego środka zaskarżenia, a jedynie po terminie ustawowym z art. 118 § 5 k.p.c. naruszyło jakiekolwiek dobra osobiste powodów. W sytuacji udzielenia powodom pomocy prawnej z urzędu, która jedynie w ich subiektywnym odczuciu była niewłaściwa, nie można także zasadnie wywodzić, że do naruszenia bliżej niesprecyzowanych dóbr osobistych prowadziła odmowa zmiany pełnomocnika z urzędu.

Niezależnie od powyższego wypada zwrócić uwagę, że w przypadku małoletnich powódek i powoda M. M. (1), którzy z oczywistych przyczyn nigdy nie brali osobistego udziału w sprawie sygn. I ACa 32/11, z uwagi na ich wiek w chwili zdarzenia (odpowiednio od 7 do 13 lat) i związaną z nim świadomość prawną, nie można wyłącznie w oparciu o tezy pozwu zakładać, że istotnie mogli oni samodzielnie odczuwać negatywne emocje związane ze wskazanymi wyżej zachowaniami pozwanych.

Brak dobra osobistego podlegającego ochronie w postaci prawa do sądu i niewykazanie przez powodów, iż doszło do naruszenia innych dóbr osobistych, przesądza o bezzasadności zarzutu naruszenia art. 448 k.c.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powodów jako bezzasadną.

Z uwagi na uwadze sytuację majątkową powoda P. M. i stan jego zdrowia, utrudniający obiektywną ocenę podstaw dochodzonego roszczenia, a także fakt, iż wszyscy pozostali powodowie w chwili wnoszenia apelacji byli małoletni, zaś czynności w ich imieniu dokonywał przedstawiciel ustawowy, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążenia powodów kosztami postępowania apelacyjnego.