Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2017r.

Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Bożena Makowczenko

Protokolant Joanna Kucharska

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2017r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy z powództwa Centrum (...) w G.

przeciwko A. A.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanej A. A. na rzecz powoda Centrum (...) w G. kwotę 1682,94 zł (jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt dwa złote 94/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17.03.2017r. do dnia zapłaty z uwzględnieniem kolejnych zmian stopy procentowej.

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3.  Odstępuje od obciążania pozwanej kosztami zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV P-Pm-upr 60 /17

UZASADNIENIE

Powód – Centrum (...) w G. – wnosił w pozwie o zasądzenie od pozwanej kwoty 2051,94 zł oraz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wskazał, iż żądana kwota jest odprawa, która wypłacona została pozwanej z tytułu wypowiedzenia jej umowy o pracę na podstawie art.20 ust.1 pkt 2 Karty Nauczyciela. Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013r. Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy przywrócił powódkę do pracy w powodowym Centrum i pozwana podjęła pracę. Tym samym wypłacona odprawa stała się świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 410 kc i winna zostać zwrócona.

Pozwana – A. A. – powództwa nie uznała i wniosła o jego oddalenie w całości. W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postepowaniu upominawczym podniosła, że żądanie jest bezzasadne gdyż na skutek świadomej i niezgodnej z prawem decyzji podjętej przez dyrektora Centrum B. B. została pozbawiona pracy i dochodów, które pozwalały jej na przeżycie miesiąca wraz z dzieckiem, które sama wychowuje i utrzymuje. Przez bezpodstawne zwolnienie pozwanej z pracy powódka naraziła ją na niedostatek i długi gdyż odprawa została wydana w miesiącu wrześniu i październiku 2016r. na zakup głównie środków czystości, żywności i przyborów szkolnych a także opłacenie szkolnego ubezpieczenia. Przez następne miesiące pozwana musiała zaciągnąć długi by kupić podstawowe produkty żywnościowe itp. gdyż pieniądze z

odprawy zostały całkowicie wydane na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Ponadto dyrektor powodowego Centrum odprawę wypłaciła dobrowolnie wiedząc, że nie było przyczyny do zwolnienia pozwanej. Co więcej, B. B. w obecności innego pracownika – J. R. – oświadczyła, że nie może żądać od pozwanej odprawy gdyż nie pozwalają na to przepisy. Pozwana była zatem przekonana, że odprawa ta jest gestem wynagradzającym pozwanej krzywdy związane z bezpodstawnym zwolnieniem z pracy i pozbawieniem zarobków.

Pozwana nadto zanegowała słuszność żądania kwoty 2051 zł w sytuacji gdy otrzymała jedynie kwotę 1682,94 zł.

Sąd ustalił co następuje:

Pozwana A. A. pozostaje obecnie w zatrudnieniu w Centrum (...) w G. gdzie pracuje na stanowisku nauczyciela. Z urzędu wiadomym jest Sądowi, że na skutek wypowiedzenia umowy o pracę opartego na przepisie art.20 ust.1 pkt 2 Karty Nauczyciela dokonanego wobec pozwanej w maju 2016r. stosunek pracy uległ rozwiązaniu z dniem 31 sierpnia 2016r. Kwestia zasadności owego wypowiedzenia była przedmiotem oceny Sądu Pracy Sądu Rejonowego w Giżycku jako, że pozwana od decyzji pracodawcy odwołała się i wniosła o przywrócenie do pracy. Sprawa zawisła pod numerem IV P 191/16 a pozew wpłynął do Sądu w dniu 1 czerwca 2016r. W dniu 5 września 2016r. dyrektor Centrum B. B. wypłaciła pozwanej kwotę 1682,94 zł stanowiącą kwotę netto odprawy wynikającej ze zwolnienia powódki z pracy w oparciu o art. 20 ust.1 pkt 2 KN. Kwotę tę pozwana otrzymała na konto w dniu 6 września 2016r.

/dowód: kopia potwierdzenia przelewu k. 7/

W dniu 13 grudnia 2016r. wyrokiem wydanym w sprawie IV P 191/16 Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy przywrócił pozwaną do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy a wyrok ten stał się prawomocny z dniem 28 lutego 2017r.

/dowód: kopia wyroku k. 8/

Po uprawomocnieniu się orzeczenia przywracającego pozwana do pracy stawiła się u pracodawcy i podjęła zatrudnienie.

Pismem z dnia 15 marca 2017r. Dyrektor Centrum B. B. poinformowała pozwaną, iż wobec powrotu pozwanej do pracy na skutek orzeczenia Sądu Pracy wypłacona jej odprawa stała się świadczeniem nienależnym i wezwała do jej zwrotu. Pismo to pozwana odebrała w dniu 16 marca 2017r.

/dowód: kopia pisma z dnia 15 marca 2017r. k. 6/

Wobec braku reakcji pozwanej otrzymała ona kolejne pismo wzywające do zwrotu wypłaconej odprawy, w dniu 23 maja 2017r.

/dowód: kopia pisma z dnia 18 maja 2017r. k. 10/

Zważyć należy, co następuje;

W niniejszej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem nienależnym w rozumieniu art.410§2 kc. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że nienależne świadczenie jest w ujęciu kodeksu cywilnego jednym z wypadków bezpodstawnego wzbogacenia. Bezpodstawne wzbogacenie występuje z kolei wtedy gdy ktoś bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby – wówczas obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Świadczenie nienależne jest zatem w sytuacjach określonych w art. 410 § 2 kc, w tym także, jeżeli odpadła jego podstawa. Odpadnięcie podstawy prawnej świadczenia zachodzi w sytuacji, gdy w chwili świadczenia jego prawna podstawa istniała, natomiast już po spełnieniu odpadła. Świadczenie to odróżnia się od pozostałych przypadków bezpodstawnego wzbogacenia źródłem powstania, bowiem do zaistnienia tego zobowiązania dochodzi w wyniku spełnienia świadczenia przez zubożonego, a nie poprzez jakiekolwiek inne przesunięcia majątkowe, niebędące świadczeniem (jak w pozostałych wypadkach bezpodstawnego wzbogacenia). A zatem w sytuacji gdy z jednej strony występuje podmiot zubożony a z drugiej – podmiot bezpodstawnie wzbogacony, ten drugi zobowiązany jest do zwrotu wartości owego wzbogacenia.

Okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy wskazują, zdaniem Sądu, na istnienie po stronie pozwanej obowiązku zwrotu odebranej wcześniej odprawy. Za nieskuteczny przy tym, co do zasady, Sąd uznał zarzut pozwanej o tym, że korzyść jaką uzyskała została przez nią utracona i dlatego nie może być mowy o jej zwrocie.

Przywołać w tym miejscu należy treść art.409 kc, zgodnie z którym obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Liczenie się z obowiązkiem zwrotu świadczenia oznacza wiedzę o tym, że świadczenie stało się lub może stać się nienależne. Pozwana, o czym mowa była wyżej, już w czerwcu 2016r. złożyła pozew kwestionujący dokonane wobec niej wypowiedzenie, w którym domagał się przywrócenia do pracy. Sprawie zatem nadany został bieg. Pozwana winna zatem liczyć się z tym, że w przypadku gdy Sąd uwzględni powództwo odprawa stanie się nienależna. Jest to tego rodzaju świadczenie, które wypłacane jest pracownikowi zwalnianemu z przyczyn od niego niezależnych. Stanowi zatem swoistą socjalną rekompensatę. W sytuacji gdy podstawa jego wypłacenia odpadnie – a dzieje się tak wtedy gdy Sąd Pracy zaneguje zasadność wypowiedzenia – pracownik zobowiązany jest do jej zwrotu. Pracownik, występując z żądaniem uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy zawsze zmierza do usunięcia wywołanego przez wypowiedzenie skutku w postaci rozwiązania stosunku pracy. Musi zatem liczyć się z tym, że w przypadku uwzględnienia jego żądania odpadnie podstawa wypłaty odprawy a wypłacona odprawa stanie się świadczeniem nienależnym, czego konsekwencją będzie powstanie obowiązku jej zwrotu. Zatem pozwana, występując z żądaniem przywrócenia do pracy, już wówczas powinna była liczyć się z możliwością uwzględnienia jej roszczenia, a w rezultacie z powstaniem obowiązku zwrotu wypłaconej odprawy i to niezależnie od tego, czy miała świadomość, jakie były rzeczywiste przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę i czy istnienie tych przyczyn kwestionowała. Nie ma zatem znaczenia, że w marcu 2017r. miała miejsce rozmowa między pozwaną a dyrektorem powodowego Centrum, w której miałaby usłyszeć, że powódka może prosić pozwaną o zwrot odprawy i nie może jej żądać. Rozmowa ta nie mogła zmienić oczywistych faktów i wynikających z nich określonych skutków .

Przywołać w tym miejscu zasadnym będzie tezy wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2007r. wydanego w sprawie II PK 21/07, w którym to SN orzekł, iż pracownik, który - odwołując się od wypowiedzenia umowy o pracę, złożonego na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 1 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników - domaga się przywrócenia do pracy, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu odprawy przewidzianej w art. 8 ust. 1 tej ustawy, niezależnie od tego, czy kwestionuje istnienie przyczyny wypowiedzenia.

Teza ta ma zastosowanie do omawianej sytuacji.

Mając powyższe na uwadze orzeczono o obowiązku zwrotu przez pozwaną otrzymanej kwoty. W związku z tym, że powódka otrzymała kwotę 1682,94 zł Sąd uznał, iż doszło do wzbogacenia pozwanej tylko o tę kwotę i taką kwotę zasądzono od pozwanej w wyroku.

Z uwagi na trudną sytuację materialną pozwanej Sąd odstąpił od obciążania jej kosztami procesu.