Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Mrągowie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Raszkiewicz

Protokolant: p.o. sekr. sąd. M. P.

w obecności prokuratora Prok. Rej. w G. J. W.

po rozpoznaniu dnia 13/09/2016 r., 05/10/2016r., 24/10/2016r., 22/03/2017r., 06/12/2017r. sprawy

K. D. syna J. i J. z domu J.,

ur. (...) w R.,

oskarżonego o to, że:

W dniu 08 grudnia 2015 roku około godz. 06:25 w miejscowości W. gm. R. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym określone w art. 3 ust. 1 i art. 25 ust. 1 Ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602) w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki A. (...) o nr rej. (...) zbliżając się do skrzyżowania z drogą w pierwszeństwem ruchu K-59 nie zachował szczególnej ostrożności i nie ustąpił pierwszeństwa jadącemu tą drogą pojazdowi ciężarowemu marki I. nr rej. (...) – kierowanemu przez M. S. (1), w wyniku czego doszło do kolizji obu pojazdów, a następnie uderzenia samochodu marki A. (...) o nr rej. (...) w stojący na skrzyżowaniu samochód marki O. (...) o nr rej. (...), w wyniku czego wskutek odniesionych obrażeń ciała skutkujących ostrą niewydolnością krążeniowo-oddechową w przebiegu urazu wielonarządowego na miejscu zdarzenia zmarła A. W. – pasażerka pojazdu marki A. (...) o nr rej. (...),

tj. o przestępstwo z art. 177 § 2 k.k.

O R Z E K A :

I. Oskarżonego K. D. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu;

II. Koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Oskarżony K. D. stanął pod zarzutem, że w dniu 08 grudnia 2015 roku około godz. 06:25 w miejscowości W. gm. R. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym określone w art. 3 ust. 1 i art. 25 ust. 1 Ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602) w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki A. (...) o nr rej. (...) zbliżając się do skrzyżowania z drogą w pierwszeństwem ruchu K-59 nie zachował szczególnej ostrożności i nie ustąpił pierwszeństwa jadącemu tą drogą pojazdowi ciężarowemu marki I. nr rej. (...) – kierowanemu przez M. S. (1), w wyniku czego doszło do kolizji obu pojazdów, a następnie uderzenia samochodu marki A. (...) o nr rej. (...) w stojący na skrzyżowaniu samochód marki O. (...) o nr rej. (...), w wyniku czego wskutek odniesionych obrażeń ciała skutkujących ostrą niewydolnością krążeniowo-oddechową w przebiegu urazu wielonarządowego na miejscu zdarzenia zmarła A. W. – pasażerka pojazdu marki A. (...) o nr rej. (...), tj. o przestępstwo z art. 177 § 2 k.k..

W dniu 08 12 2015 roku oskarżony kierował samochodem osobowym marki A. (...) o nr rej. (...) na drodze w kierunku miejscowości U.. W pojeździe prócz niego znajdowała się, jako pasażerka, I. D.. Z tyłu natomiast siedziała pokrzywdzona A. W.. Pojazd poruszała w porze nocnej wykorzystując oświetlenie samochodu. Oskarżony pierwszy raz pokonywał ww. drogę z uwagi na fakt poinformowania go o wykonanych pracach drogowych polepszających nawierzchnię drogi. Do tej pory do pracy dojeżdżał inną drogą. W miejscowości W. ww. droga krzyżuje się z drogą krajową nr (...) w kierunku G.. Droga do ww. remontu była drogą gminną- nieutwardzoną i tym samym nie stanowiła skrzyżowania w rozumieniu przepisów ruchu drogowego. Obszar skrzyżowania dróg jest obszarem niezabudowanym. Na drodze krajowej (...) obowiązywało ograniczenie prędkości do 70 km/h. Jezdnia tej drogi w miejscu wypadku posiadała nawierzchnię asfaltową, czystą i gładką, o szerokości 5,8 m,. W tym czasie panowała pora nocna , niewielkie zachmurzenie. Droga w miejscu wypadku nie była oświetlona . Temperatura powietrza była w granicach 1 stopnia. Droga w dniu wypadku była w przebudowie. Prace remontowe były zakończone. Droga była przygotowana do odbioru od wykonawcy, przewidzianym na godziny południowe tego samego dnia, tj. 08 12 2015 roku. Na drodze nie był ustawiony znak pionowy A-7 ustąp pierwszeństwa. Droga w kierunku U., w dniu wypadku, nie miała administracyjnego ograniczenia prędkości znakami drogowymi. Droga W.- U. prawie prostopadle przecina drogę krajową nr (...). Przed wjazdem na drogę (...) istnieje lekkie wniesienie drogi ograniczające widoczności skrzyżowania się krawędzi jezdni. Po prawej stronie drogi ( w kierunku M.) jest skarpa i zadrzewienie. W środkowej części skarpy jej wysokość do drogi wynosi 1,3 m. Skarpa kończy się ok. 10 m przed skrzyżowaniem. Dopuszczalna prędkość na ww. drodze wynosiła 90km/h. Oskarżony poruszał w tych warunkach po drodze z prędkością 65km/h, używał świateł krótkich (mijania). Po drugiej stronie skrzyżowania od miejscowości U., w pobliże jego krawędzi dojechał w tym czasie samochód O. (...), który przed skrzyżowaniem się zatrzymał. Z opisaną wyżej prędkością oskarżony wjechał na skrzyżowanie. W tym samum czasie drogą nr (...) poruszał się samochód marki I. nr (...) 48SF. Samochód ten jechał z prędkością ok. 62 km/h . Samochód ten używał świateł krótkich. Kierujący-oskarżony przed wjazdem na skrzyżowanie nie wykonał żadnego manewru – nie hamował. Do zderzenia pojazdów doszło na prawym pasie ruchu ( w kierunku G.). Samochód I. uderzył w tylną- boczną cześć samochodu A. w miejscu, w którym siedziała pokrzywdzona. Po uderzeniu pojazd A. obrócił się w prawo i następnie uderzył swoja tylną lewą stroną w stojący na drodze z U. samochód O. (...) . W wyniku obrażeń ciała śmierć poniosła pasażerka samochodu A. A. W. .

Do chwili wykonania prac drogowych przecięcie dróg Dk (...) i drogi gminnej ( do U.) nie było skrzyżowaniem z uwagi na to, że droga gminna była nieutwardzona . Prace polegały na przebudowie drogi na odcinku ok 870 m i szerokości drogi (...) m. Ostatecznie warstwa ścieralna była z betonu asfaltowego . Taka sama jak droga (...). Z pracami technicznymi związane były projekty zabezpieczenia ruchu. W chwili zdarzenia droga była w dyspozycji wykonawcy. Na drodze nie była znaków wskazujących na wykonywanie robót. Po odbiorze komisyjnym od wykonawcy przez Urząd M. i G. R. ustawiono na dojeździe do skrzyżowania znak pionowy A-7.

Stan faktyczny ustalony został w oparciu o dowody ujawnione w trakcie rozprawy tj. dowody osobowe : wyjaśnienia oskarżonego k 335-339, zeznania M. M. k 288-288v, M. S. k 288v – 289, P. M. k289- 289v, L. L. k 290v, M . K. k 356-7, S. K. k 357-8, opinia biegłego k 403- 444, 484-487 oraz dowodów wnioskowanych aktem oskarżenia do ujawnienia ujawnionych a k. 565.

Oskarżony K. D. początkowo przyznawał się do popełnienia zarzuconego mu czynu . W toku postępowania przed Sądem ostatecznie zajął stanowisko o nie przyznaniu się do winy. Temu stanowisku w świetle zebranego materiału dowodowego Sąd dał wiarę . Przechodząc do oceny dowodów Sąd wskazuje na kluczowy dowód w niniejszej sprawie a mianowicie dowód opinii biegłego M. A.. Dowód ten dopuszczono w trakcie postępowania sądowego po przeprowadzeniu części procesu w tym przesłuchaniu świadków. Nadto po ocenie opinii biegłego K. dopuszczonej w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu dowód ten raził swą sztampowością. Przyjmowała założenia , które nijak się miały do dowodów. Mianowicie chodzi w tym wypadku o założenie, że wjeżdżał na drogę podporządkowaną, choć z dowodów nie wynikała , że nie wiedział, iż do takiego skrzyżowania się zbliża. Założenia, że w miejscu wypadku od strony drogi w kierunku U. istnieją ograniczenia administracyjne prędkości, co również przekłada się na podwyższaną ostrożność. W szczególności jednakże biegły pominął ocenę realnej możliwości obserwacji drogi (...) od strony M. przez oskarżonego i tym samym możliwość odniesienia powyższego do atypowej sytuacji drogowej jakimi były: brak ograniczeń admistracyjnych na ww. drodze i brak jakiekolwiek oznakowania. Biegły w swej ocenie nie brał pod uwagę ukształtowania drogi dojazdowej, skarpy, zadrzewienia, bo nie znał ich wymiarów i oparł się na niepełnym materiale dowodowym. W trakcie rozprawy spekulował podtrzymując swoje wnioski z opinii pisemnej. Ograniczył swoje wnioski do wątpliwych dla sądu dywagacji o możliwości obserwacji drogi w światłach nadjeżdżających pojazdów czy widzialności świateł w porze nocnej i wysnuł wniosek, że oskarżony winien przewidzieć, że jest przed skrzyżowaniem. Odnosząc się do faktów wskazać należy na to, że w miejscu jw. w dniu wypadku nie było oznaczeń drogowych nakazujących, w świetle przepisów ruchu drogowego by wyostrzyć swoja ostrożność do szczególnej. Nie było ograniczeń prędkości, nie było żadnych oznaczeń drogowych wskazujących na okoliczność, że pojazd może zbliżać się do jakiekolwiek przeszkody. Te tezy wiązały się dodatkowo z faktem, że biegły nie brał realnie pod uwagę topografii drogi. W konsekwencji, w trakcie postępowania, opinię biegłego K. Sąd uznał za niepełną. Dopuścił dowód z innej opinii biegłego. Strony aktywnie uczestniczyły w tej części w czynności procesowej. Opinia biegłego M. A. jest opinia jasną, pełną. Jej wnioski zbieżne są z sprawozdaniem zawartym w opinii jak i materiałem poglądowym. Opinia odpowiada na postawione w tezie postanowienia zagadnienia. Biegły ustosunkował się do pytań stron. Przede wszystkim biegły przeprowadził, na polecenie Sądu eksperymenty biegłego. Dokonał pomiarów, przede wszystkim skarpy i odniósł to do topografii miejsca samego wypadku jak i topografii drogi dojazdowej do skrzyżowania. Kolejno biegły dokonał eksperymentu biegłego i dokonał oględzin miejsca w porze dziennej, jak co należy podkreślić i nocnej. Wszystkie powyższe czynności udokumentowano materiałem zdjęciowym załączonym do opinii. Czynności powyższe dokonano w przybliżonych warunkach pogodowych. Analiza mechanizmu wypadku dokonana przez biegłego został podzielona przez Sąd w całości. Dowód ten jest wiarygodny i nie jest podważony żadnym innym istotnym dowodem ujawnionym w sprawie.

O konkurencyjności opinii biegłych Sąd wypowiedział się powyżej oceniając opinie biegłego K. jako niepełną. O wnioskach dowodowych stron wypowiedział się w na rozprawie ( zob. postanowienie SN z dnia 22 09 2016 V KK 25/16 za L. – w tym zakresie teza orzeczenia sprowadza się do tego, z podstawą wniosku z art.201 kpk nie jest to , że opinia nie spełnia oczekiwań wnioskodawcy gdy jednocześnie jest opinią pełną w rozumieniu art. 201 kpk))

Z dowodu wynika, że oskarżony przed wjazdem na skrzyżowanie nie zdążył zainicjować manewru obronnego. Prędkość samochodu A. wynosiła ok 65 km/h. Samochód I. poruszał się w tym czasie z szybkością 62km/h i również jego kierowca nie zdążył wykonać manewru hamowania. Analiza topografii drogi dojazdowej dla samochodu A. wskazuje, że 21 m przed skrzyżowaniem z samochodu nie była widoczna droga (...). Kolejnym wnioskiem, z tej konstatacji jest to, że wysokość skarpy ograniczyła widoczność świateł pojazdów nadjeżdżających z prawej strony kierowca pozbawiony takiej widoczności skupił swoja uwagę na światłach pojazdu będącego wówczas dla niego na wprost ( samochód o. (...) ). Kolejno konfiguracja drogi ( niecka drogi ) przed wjazdem na skrzyżowanie dawała złudzenie ciągłości drogi. Złudzenie potęgował stojący, po drugiej stronie skrzyżowania, wówczas na światłach samochód o.. Realne miejsce na dostrzeżenie skrzyżowanie pasów jezdni znajduje się w granicach ok.15 m. Oskarżony poruszał się po drodze o dobrej nawierzchni , bez ograniczeń prędkości, w porze nocnej. Ukształtowanie skarpy dawało mu możliwość dostrzeżenia świateł w odległości 10 m od miejsca zakończenia skarpy. Wniosek jaki biegły wysnuwa z analizy jest następujący: by oskarżony mógł skutecznie zatrzymać pojazd musiałby jechać z prędkością 26 km/h. Wnioski biegłego prowadzą do konkluzji, że oskarżony nie miał możliwości uniknięcia wypadku i nie miał możliwości przewidywania, że w miejscu dojazdu może znajdować się skrzyżowanie . Wnioski te są logiczne i uzasadnione okolicznościami ujawnionymi w sprawie . Wynikają też z wyjaśnień oskarżonego, który podaje o zaskoczeniu jego wjazdem na skrzyżowanie. Tą okoliczność wspiera dowód z zeznań I. D.. Na okoliczność zaskoczenia sytuacją drogową i brakiem widoczności świateł istotne znaczenie ma dowód z zeznań drugiego uczestnika wypadku – kierowcy samochodu I.. Mianowicie zeznał on, że nie widział świateł samochodu A. przed wjazdem tego pojazdu na skrzyżowanie ( zob. k 289 od słowa ,, była noc…. nie widziałem świateł z lewej strony… tam jest nasyp ,,. …, że ten nasyp zakrywał świata tego samochodu,,). W ocenie sądu jest to jeden z kluczowych dowodów w niniejszej sprawie i jest on spójny z ustaleniami post factum dokonanymi przez biegłego w opinii. Na okoliczność ukształtowania drogi, braku oznakowania , oraz tego, że drogi asfaltowe ww. skrzyżowania powodują złudzenie braku przeszkody wskazują dowody z zeznań wielu świadków : M. K. , S. K., dalej M. M. (2), M. S. (3), P. M. (2). Te zeznania współbrzmią z tezą opinii o ograniczeniu możliwości dostrzeżenia skrzyżowania z uwagi na wzniesienie drogi i powstałą nieckę, w której przebiegała droga DK (...)( k. 411 i wnioski opinii) . Powyższych wniosków nie obalają zeznania J. O., który znając skrzyżowanie w porze nocnej miał widzieć bocznie dojeżdżające światła A.. Dowód ten zawiera opis wrażeń świadka. Świadek zna miejsce skrzyżowania dróg . Ten dowód nie rozstrzyga jakie de facto były możliwości widoczności świateł przez oskarżonego i kierowcę samochodu I. . Oskarżony zaprzecza by widział światła boczne z prawej strony od strony M.. Kierowca I. również nie widział żadnych świateł przed skrzyżowaniem ze swojej lewej strony. Biegły dokonał analizy tej okoliczności i wnioski sformułowane przez niego Sąd podzielił. Pozostałe dowody Sąd ocenił jako wiarygodne dotyczą one głównie opisu czynności powypadkowych. Świadek K. L. nie zaprzeczył, że nadzorował budowę odcinka drogi o długości ok. 1 km . Nie zaprzeczył, że w dniu zdarzenia nie było znaków wskazujących na trwające roboty drogowych oraz znaków pionowych . Podał, że w godzinach południowych w dniu wypadku był przewidziany odbiór inwestycji.

Sąd dokonał odtworzenia zapisu audio poprzez oględziny. Dowodu ten nie jest istotny z uwagi na ujawnioną treść.

W tym stanie sprawy oskarżonego należało uniewinnić .

Po pierwsze wskazać należy na brak zwiazku przyczynowego w rozumieniu prawa karnego pomiędzy zawinionym działaniem sprawcy a jego skutkiem. Zawinienie może wchodzić w grę gdy sprawca co najmniej mógł i powinien był przewidzieć możliwość nastąpienia skutku. Znamieniem czynu jakim posłuży się oskarżyciel sformułowane było jako naruszenie szczególnej ostrożności przy zbliżaniu się do skrzyżowania drogi z pierwszeństwem przejazdu. Natomiast z materiału dowodnego wynika, że oskarżony nie miał możliwości przewidzenia , że wjeżdża na przeszkodę – skrzyżowanie na drodze . Nadto, że wjeżdżał na skrzyżowanie z drogi podporządkowanej .Miejsce wypadku nie było oznakowane jako skrzyżowanie dróg drogi z pierwszeństwem przejazdu z droga nadrzędna . Ustawienie znaków drogowych wskazujących podporzadkowanie drogi, po której poruszał się oskarżony miało nastąpić w dniu wypadku w godzinach południowych. Definicja skrzyżowanie znajduje się w art. 2 pkt10 ustawy prawo o ruchu drogowym . O skrzyżowaniach ostrzegają odpowiednie znaki drogowe ( zob. St. Słaboń, Kodeks Drogowy , Warszawa 2005, teza 7, str.46). Konkluzja jest zatem następująca w chwili dojazdu na oskarżonym jako kierowcy nie ciążyły wymogi prawne w postaci szczególnego obowiązku wynikającego z ustaw jak wyżej.

Prędkość i ruch jest immanentną cechą poruszania się pojazdu jak i elementem wypadku drogowego. Nałożenie na kierowcę bezwzględnego obowiązku przewidywania powszechnej obecności nieoświetlonych przeszkód przeczy zasadzie zachowania ostrożności i ograniczonego zaufania. Stosowanie takiego wymogu prowadzi do oczekiwania stosowaniu w ruchu drogowym zasady braku zaufania i w konsekwencji sparaliżowania ruchu pojazdami. Zasada ostrożności ( zwyklej ) SN sformułował w wyroku IV KRN 135/76 OSNKW 1976, poz. 130 . W końcowej uzupełniającej tezie podniósł, że poważne i ostrożne prowadzenie …oznacza przedsięwzięcie przez kierowcę we właściwym czasie wszystkich czynności, które niezbędne są dla zapewnienia bezpieczeństwa ruchu. Klejono zważenie te odnieść należy do możliwości związanej z widocznością drogi. W konkretnym wypadku niniejszej sprawy, do rzeczywistej dla oskarżonego widoczności drogi (...). W tym wypadku, judykat SN (...) poz. 6, granice bezpiecznej jazdy i prędkości pojazdu Sąd zakreślił w granicach widoczności jezdni przez kierowcę.

Oskarżony w dniu wypadku poruszał się po nieoznakowanej i nieznanej mu drodze , zbliżał się do nieoznakowanego skrzyżowania, porusza się po drodze , która wcześniej nie stanowiła w (w rozumieniu art.2 pkt2 ustawy o Ruchu drogowym – zob. definicja skrzyżowania z drogą gruntową) w ogóle skrzyżowania , poruszał się z prędkością dopuszczalną i nie nadmierną dla warunków drogowych ( 65km/h), w miejscu uniemożliwiającym obserwację drogi , w miejscu zasłaniającym światła pojazdów poruszających z droga boczną , poruszał się w terenie leśnym , niezbudowanym , widząc z przeciwka światła samochodu O.. Konsekwencją tego splotu zdarzeń był brak reakcji i wjazd pod nadjeżdżający samochód oraz tragiczny skutek w postaci śmierci pokrzywdzonej.

Wniosek jaki Sad wysnuwa jest jeden - kierowca oskarżony nie miał możliwości przewidzenia wjazdu na skrzyżowanie i nie zawinił wypadkowi.

O kosztach orzeczono jak w wyroku.