Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2012 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie, V Wydział Cywilny-Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Waldemar Beczek (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2012 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego (...) w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2012 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt VI C 27/12

1.  oddala apelację,

2.  oddala wniosek pełnomocnika pozwanego o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Sygn. akt V Ca 2210/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 lutego 2011 roku M. W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej: (...)) kwoty 5.521 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 30 lipca 2010 roku oraz kosztami procesu według norm przepisanych, wskazując, że stanowi ona odszkodowanie i zadośćuczynienie w związku z nienależytym wykonaniem przez pozwanego imprezy turystycznej.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, kwestionując trafność zarzutów powoda.

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2012 roku Sąd Rejonowy (...) w Warszawie, w sprawie o sygn. akt VI C 27/12, oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.217 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne i ocena prawna:

W dniu 30 czerwca 2010 roku powód M. W.zawarł z pozwanym (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąw W.umowę o świadczenie usług turystycznych. Przedmiotem umowy był zakup tygodniowych wczasów w Turcji dla czterech osób, w tym dwojga dorosłych i dwojga dzieci (17 lat i 3 lata). Impreza turystyczna odbywała się w terminie (...). Pełen koszt wycieczki dla całej rodzony powoda wynosił 9.395 zł. Zgodnie z umową świadczenia biura podróży obejmowały: zakwaterowanie w pięciogwiazdkowym hotelu (...)w pokoju familijnym (1 x Pokój familijny – 1 pokój), wyżywienie według formuły (...), przelot samolotem na trasie W.– B.i B.– W., transfery pomiędzy lotniskiem a hotelem, opiekę rezydenta oraz ubezpieczenie. Zawierając umowę powód podpisał oświadczenie, iż zapoznał się z „Warunkami uczestnictwa w imprezach turystycznych organizowanych przez (...) Sp. z o.o.w W.” stanowiącymi integralną część umowy.

Zgodnie z informacją zawartą w katalogu, w hotelu (...)znajdują się pokoje familijne typu(...), składające się z jednego pomieszczenia wyposażonego w łóżko piętrowe, przewidziane maksymalnie dla 4 osób, oraz typu (...) składające się z jednej sypialni i jednego pokoju dziecinnego z łóżkami do spania (1 łóżko podwójne i 2 sofy), pokoje są połączone drzwiami.

Powód zamierzał zarezerwować dla siebie i rodziny dwupokojowy apartament rodzinny typu (...), lecz pracownik pozwanego biura nie mógł potwierdzić rezerwacji na pokój tego typu, ponieważ w dacie podpisywania umowy wszystkie pokoje typu (...) znajdujące się na terenie kompleksu hotelowego (...)były już zajęte, W zamian powodowi zaproponowano zakwaterowanie rodziny w 2 odrębnych pokojach dwuosobowych, jednakże zastrzeżenie to nie znalazło odzwierciedlenia w treści umowy stron. W umowie nie poczyniono także żadnych adnotacji odnośnie lokalizacji pokoi zarezerwowanych dla rodziny powoda.

W dniu 30 czerwca 2010 roku powód rezerwował wczasy nie tylko dla swojej rodziny, lecz także dla trzyosobowej rodziny znajomej – B. K.. B. K. wraz z mężem i córką zostały zakwaterowane w pokoju dwuosobowym z dostawką. Koszt tygodniowych wczasów dla rodziny B. K. wynosił 5.269 zł.

Po przybyciu do hotelu (...)rodzina powoda została zakwaterowana w pokoju familijnym typu (...). Był to pokój jednoizbowy przewidziany dla 4 osób, w tym 2 dzieci. Dla dzieci przewidziane było łóżko piętrowe. Powód interweniował u kierownika hotelu żądając zakwaterowania w pokoju składającym się z dwóch pomieszczeń. Wówczas rodzinie powoda zaproponowano przekwaterowanie do dwóch oddzielnych pokoi dwuosobowych, które były położone w różnych częściach budynku. Ze względu na fakt, że pokoju dwuosobowe nie były położone obok siebie, powód nie przyjął oferty zamiany i pozostał z rodziną w dotychczasowym pokoju.

Po powrocie do kraju powód złożył pisemną reklamację imprezy turystycznej zakupionej u pozwanego w dniu 30 czerwca 2010 roku. W zgłoszeniu reklamacyjnym powód zawarł zastrzeżenia do zakwaterowania jego rodziny w jednym pokoju, wskazując, że zgodnie z umową miał być zakwaterowany w pokoju familijnym, składającym się w dwóch pomieszczeń. W związku z powyższym powód zażądał zwrotu różnicy pomiędzy ceną jaką powód uiścił za zakwaterowanie w pokoju familijnym, a ceną zakwaterowania w pokoju standardowym w wysokości około 2.500 zł, a nadto domagał się obniżenia kosztów całej imprezy o 50%.

W odpowiedzi na reklamację pozwane (...) Sp. z o.o.w W., kierując się opcją na korzyść klienta, uznało roszczenie powoda za uzasadnione w zakresie kwoty 117 zł stanowiącej różnicę pomiędzy kosztem zakwaterowania rodziny powoda w 2 pokojach dwuosobowych, a kosztem zakwaterowania w jednoizbowym pokoju familijnym typu (...).

Powód nie zgłaszał żadnych innych zastrzeżeń do usług świadczonych przez pozwanego touroperatora na podstawie umowy z dnia 30 czerwca 2010 r.

Stosownie do postanowień pkt 3 ust. 3 ogólnych warunków uczestnictwa w imprezach turystycznych organizowanych przez (...) Sp. z o.o. specjalne życzenia klientów, które nie są wymienione w katalogu Biura lub ofercie specjalnej (jak np. pokój z widokiem na morze, sąsiadujące ze sobą pokoje) traktowane będą jako niezobowiązujące życzenia klientów. Życzenia te staną się częścią umowy tylko w wypadku pisemnego potwierdzenia przez Organizatora.

Sąd I instancji stwierdził, że powyższe ustalenia poczynił w oparciu o umowę o świadczenie usług turystycznych (k. 3-4), reklamację (k. 17), odpowiedź na reklamację (k. 40), ogólne warunki uczestnictwa w imprezach turystycznych (k. 55-56), wydruk z katalogu (k. 54), zeznania świadka M. H. (k. 50-51), zeznania świadka J. K. (k. 63), zeznania powoda M. W. (k. 84-85) i uznał je za istotne dla rozstrzygnięcia.

Na bazie poczynionych ustaleń Sąd Rejonowy wskazał, że powód nie udowodnił swoich twierdzeń, jakoby na mocy umowy z dnia 30 czerwca 2010 roku zarezerwował dla siebie i rodziny pokój familijny składający się w dwóch pomieszczeń ((...)), choć to na nim spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie., podkreślając, że treść łączącej strony umowy oraz zeznania świadka M. H.doprowadziły do jednoznacznych wniosków, iż w związku z niedostępnością w dacie zawierania umowy pokojów typu (...), rezerwacja obejmowała pokój familijny typu (...), czyli jeden pokój wyposażony w łóżko piętrowe.

Zdaniem Sądu I instancji powód nie wykazał także, że zarezerwował dwa oddzielne pokoje (...), podnosząc, że znajdująca się w aktach sprawy kserokopia potwierdzenia rezerwacji z dnia 2 lipca 2010 roku nie została podpisana przez powoda a sam powód stanowczo twierdził, że nie rezerwował dwóch pokoi dwuosobowych i zaprzeczył jakoby wyraził zgodę na zamianę pokoju familijnego na dwa oddzielne pokoju typu (...). Sąd Rejonowy nadto wskazał, że nawet gdyby powód przystał na ofertę zmiany pokoju familijnego na dwa pokoje (...), to indywidualne uzgodnienia stron, aby rodziły jakiekolwiek roszczenia po stronie powoda, winny znaleźć odzwierciedlenie bądź w treści umowy stron, bądź też w pisemnym potwierdzeniu organizatora. Powód nie otrzymał pisemnego potwierdzenia rezerwacji na dwa sąsiadujące ze sobą pokoje dwuosobowe, ani nawet w ogóle na dwa pokoje dwuosobowe. W tej sytuacji, zdaniem Sądu I instancji, oferta kierownika hotelu przekwaterowania rodziny powoda do dwóch odrębnych pokoi dwuosobowych stanowiła zatem wyłącznie wyraz dobrej woli przedstawiciela pozwanego biura podróży.

W ocenie Sądu Rejonowego, zastrzeżenia powoda do usług pozwanego biura w istocie zrodziły się z jego mylnego wyobrażenia o standardzie pokoju familijnego a tymczasem treść umowy i warunków oferty (z którymi jednak mimo braku nacisków i braku pośpiechu podczas zawierania umowy powód się nie zapoznał) jest jednoznaczna i zrozumiała co oznacza, że powód nie został wprowadzony w błąd. Nadto Sąd I instancji wskazał, iż zgodnie z umową świadczenie pozwanego biura w zakresie zakwaterowania powoda w hotelu obejmowało zakwaterowanie w pokoju familijnym typu (...) i taki też pokój powód otrzymał w hotelu i w takim pokoju spędził z rodziną wypoczynek. Sąd Rejonowy stwierdził, że pozwany wykonał zatem swoje zobowiązanie w sposób zgodny z umową z dnia 30 czerwca 2010 roku, a ponieważ strona powodowa na zgłaszała żadnych zastrzeżeń odnośnie pozostałych świadczeń biura dotyczących przelotu, transferu, wyżywienia czy ubezpieczenia, doszedł do konkluzji, że powód nie wykazał wystąpienia podstawowej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego biura wymienionej w art. 11 a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych (Dz. U. 1997 r., Nr 133, poz. 884) w postaci nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta.

Mając powyższe na uwadze Sąd I instancji oddalił powództwo i orzekł o kosztach na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. 2002, Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód. Zaskarżając orzeczenie w całości zarzucił mu:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych, będący wynikiem wadliwej, wybiórczej oceny materiału dowodowego, zgromadzonego w niniejszym postępowaniu, zaniechaniu analizy zawartych w aktach dokumentów i brak odniesienia się do zaistniałych faktów, które nie powinny budzić sporu,

2)  obrazę przepisów prawa materialnego, poprzez błędną interpretację przepisu art. 11 a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych.

Z powołaniem się na powyższe zarzuty, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na jego rzecz kwoty 5.521 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 30 lipca 2010 roku, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, jak również o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji co prawda właściwie ustalił, że przedmiotem zawartej przez powoda umowy o świadczenie usług turystycznych było 1 - pokojowe pomieszczenie w hotelu (...) w Turcji, jednakże nie dostrzegł, że jeszcze przed wylotem 2 lipca 2010 roku pozwany ostatecznie dokonał rezerwacji dwóch pokoi dwuosobowych a powód w toku postępowania nie kwestionował podjęcia przez pozwanego działań zmierzających do zmiany pierwotnej rezerwacji i ostatecznego jej uzyskania.

To bowiem 2 lipca 2010 roku wpłynęła prośba pośrednika (...) o zmianę pokoju (...) na dwa pokoje dwuosobowe bez zastrzeżenia ich lokalizacji (korespondencja e-mailowa - k. 38).

W odpowiedzi na powyższe, pozwany potwierdził rezerwację powoda na dwa pokoje dwuosobowe (potwierdzenie rezerwacji – k. 39).

Przed wylotem do Turcji, powód otrzymał na lotnisku (...)z informacją o zakwaterowaniu w pokojach „(...)” ( reklamacja – k. 17).

Nie ma racji powód wskazując w apelacji, że dopiero po kilku dniach zaproponowano mi dwa pokoje dwuosobowe, gdy tymczasem faktycznie został na jedną noc zakwaterowany w pokoju typu (...), jednakże już następnego dnia zaproponowano mu zamianę pokoju na dwa pokoje dwuosobowe (zgodnie z rezerwacją). Powód odmówił zamiany i pozostał w pokoju kategorii (...), gdyż zaproponowane pokoje nie sąsiadowały ze sobą, co wynika też bezpośrednio z zeznań powoda (k. 84), jak również znajduje odzwierciedlenie w treści pozwu.

Sąd Rejonowy zasadnie podkreślił, że podpisując umowę, powód zapoznał się z treścią Ogólnych Warunków Uczestnictwa w imprezach organizowanych przez pozwanego trafnie wskazując, że stosownie do pkt 3 ust. 2 tych warunków agenci nie są uprawnieni, bez wyraźnego pisemnego potwierdzenia do składania wobec klienta zapewnień wykraczających poza katalog albo obowiązujące w danej chwili oferty specjalne, zaś zapewnienia tego rodzaju stają się częścią umowy jedynie wówczas, kiedy zostaną pisemnie potwierdzone przez organizatora i stają się częścią umowy tylko w takim wypadku.

Z regulacji tych jednoznacznie wynika, iż sąsiedztwo dwóch pokoi hotelowych zostało zakwalifikowane jako „specjalne życzenie klienta”, które nie wiąże organizatora w przypadku braku pisemnego potwierdzenia po jego stronie.

Analiza potwierdzenia rezerwacji z dnia 2 lipca 2010 roku prowadzi do wniosku, iż powód zobowiązał się jedynie do zagwarantowania pozwanemu dwóch pokoi dwuosobowych, bez zapewnienia ich bezpośredniego sąsiedztwa, zważywszy przy tym na krótki okres pomiędzy dokonaniem rezerwacji a rozpoczęciem imprezy turystycznej. Ta jednakże okoliczność przemawia za racjami strony pozwanej.

Sąd Okręgowy stwierdza, że pomimo błędnego uzasadnienia, zaskarżony wyrok odpowiada prawu a powyższe ustalenia nie skutkują uwzględnieniem zarzutów apelacji, gdyż brak jest podstaw do zakwalifikowania zachowania pozwanego jako noszącego znamiona nienależytego wykonania zawartej umowy.

W ocenie Sądu Okręgowego nie zasługuje również na uwzględnienie podniesiony przez apelującego zarzut naruszenia art. 11 a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych (Dz. U. 1997 r., Nr 133, poz. 884) poprzez błędną interpretację tego przepisu.

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu: „ Organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest spowodowane wyłącznie: 1) działaniem lub zaniechaniem klienta; 2) działaniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestniczących w wykonywaniu usług przewidzianych w umowie, jeżeli tych działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć, albo 3) siłą wyższą”.

Powód – jak trafnie ocenił Sąd I instancji, nie udowodnił aby pozwany nie wykonał bądź też nienależycie wykonał łączące strony umowę, a tym samym zasadnie oddalił jego powództwo.

Podstawowym obowiązkiem pozwanego było zorganizowanie imprezy turystycznej polegającej na pobycie czterech osób (powoda wraz z małżonką i dwójką dzieci) w pięciogwiazdkowym hotelu (...)w Turcji w dniach (...)Powód w zamian uiścił cenę w wysokości 9.395 zł za pobyt czterech osób. Na miejscu jedną noc powód spędził w pokoju typu (...) ale już następnego dnia zaproponowano mu przeniesienie do dwóch pokoi dwuosobowych, zgodnie z dokonaną rezerwacją. Oferta kierownika hotelu przekwaterowania rodziny powoda do dwóch odrębnych pokoi dwuosobowych stanowiła wykonanie zobowiązania wynikającego z dokonanej rezerwacji. Odmowa skorzystania z oferowanej zamiany, stanowiła świadomą i suwerenną decyzję powoda, niemogącą pociągać za sobą jakichkolwiek negatywnych skutków dla pozwanego.

Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania stanowi uchybienie podstawowemu obowiązkowi wynikającemu z treści zobowiązania. Zgodnie z treścią art. 6 k.c. to na występującym w niniejszej sprawie powodzie spoczywał ciężar udowodnienia podstawowych przesłanek, na których opierał swoje roszczenie. Powód powinien więc udowodnić istnienie i rozmiar szkody, fakt że szkoda powstała w wyniku nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego oraz związek przyczynowy między nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą.

Określonym w umowie i zmodyfikowanym w potwierdzeniu rezerwacji z dnia 2 lipca 2010 roku zobowiązaniem pozwanego było zakwaterowanie rodziny powoda w ramach imprezy turystycznej w dwóch pokojach dwuosobowych bez gwarancji ich bezpośredniego sąsiedztwa. Po pierwszej nocy spędzonej przez powoda w pokoju jednoizbowym typu (...), została mu zaproponowana zmiana zajmowanego pokoju na zgodny z wcześniej dokonaną rezerwacją. Pomimo zapewnienia powodowi uzgodnionych wcześniej pomiędzy stronami warunków, powód świadomie pozostał w pokoju ich niespełniających. W analizowanym stanie faktycznym odmowa zmiany zakwaterowania nie może świadczyć o wadliwym wykonaniu umowy przez pozwanego.

Powód nie może wywodzić również żadnych roszczeń z faktu, iż zaoferowane mu pokoje nie znajdowały się w bezpośrednim sąsiedztwie. Jak zostało to już wyżej wyjaśnione, powyższe stanowisko znajduje bezpośrednie potwierdzenie w treści Ogólnych Warunków Uczestnictwa, których znajomości powód nie kwestionował.

W ocenie Sądu Okręgowego, pozwany wykonał łączące go z powodem zobowiązanie w sposób zgodny z dokonaną przez powoda rezerwacją i ogólnymi warunkami uczestnictwa. Nadto strona powodowa nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń odnośnie pozostałych świadczeń biura dotyczących przelotu, transferu, wyżywienia czy ubezpieczenia. Nie istnieją zatem inne podstawy, z których powód mógłby wywodzić roszczenie o odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy. Z uwagi na powyższe należy uznać, że pozwany w okresie całego pobytu powoda z rodziną w Turcji spełnił swoje świadczenia. Pobyt powoda przebiegał bez problemów, w sposób zgodny z łączącą strony umową.

Z powyższych przyczyn i na mocy art. 385 k.p.c. apelacja pozwanego podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy także oddalił wniosek adw. P. S.o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą albowiem nie był on prawidłowo umocowany do występowania jako pełnomocnik pozwanego, gdyż uzyskał pełnomocnictwo od osoby, której zakres pełnomocnictwa nie obejmował występowania przed sądem a jedynie ograniczony był do reprezentowania spółki przed wszystkimi organami administracji publicznej, urzędami i instytucjami, w szczególności przed: Urzędem Skarbowym, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Państwową Inspekcją Pracy, Państwową Inspekcją Handlową, Sanepidem, Strażą Pożarną, (...)Urzędem Pracy, (...)Urzędem Wojewódzkim z prawem udzielania dalszym pełnomocnictw osobom trzecim (pełnomocnictwo – k. 34). Treść pełnomocnictwa udzielonego Dyrektorowi Generalnemu nie obejmuje prowadzenia sporów sądowych, co wyklucza możliwość występowania przed sądami i udzielania dalszych pełnomocnictw do takiej reprezentacji.