Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt X GC 348/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 listopada 2014 r., wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód – (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. – wniósł o zasądzenie od pozwanego K. B. kwoty 119.649,43 złotych wraz z odsetkami i kosztami postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że stronę pozwaną oraz (...) S.A,, będącą poprzednikiem prawnym (...) Bank (...) S.A., łączyła. umowa bankowa z dnia 4 stycznia 2011 roku, na podstawie której Bank oddał do dyspozycji pozwanego środki pieniężne w ustalonej wysokości, natomiast pozwany zobowiązał się do ich zwrotu wraz z odsetkami w ustalonych terminach spłaty. Pozwany nie wywiązał się z przyjętego zobowiązania wobec czego Bank wypowiedział przedmiotową umowę, a następnie wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, stwierdzający wysokość wymagalnych roszczeń. Prowadzone na podstawie tego tytułu – po zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności – postępowanie egzekucyjne nie doprowadziło do wyegzekwowania należności. Powód podkreślił, że nabył wierzytelność dochodzoną pozwem na skutek umowy o świadczenie w miejsce wykonania ( datio in solutum) zawartej z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową, do której (...) Bank (...) S.A., jako komandytariusz wniósł aportem wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek. Dodatkowo wskazał, że na dochodzoną pozwem kwotę 119.649,43 zł składa się suma nie-spłaconej należności głównej (kapitał) w wysokości 87.091,06 zł, skapitalizowana kwota odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w wysokości 32.358,37 zł oraz kwota 200,00 złotych stanowiąca niespłacone koszty wynikające z umowy. Jako dowód istnienia obowiązku spełnienia świadczenia ciążącego na pozwanym powołał wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nr (...) z dnia 14 listopada 2014 r. podpisany przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych Funduszu, opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego Funduszem. Wskazał przy tym, że wyciąg taki, przewidziany w art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, stanowi dokument prywatny wykazujący istnienie wierzytelności na rzecz zbywcy oraz dowód przejścia wynikających z niej praw na rzecz funduszu jak też wysokość wymagalnej względem dłużnika wierzytelności na dzień wystawienia wyciągu.

[pozew k-2-8]

W dniu 9 grudnia 2014 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający w całości roszczenie pozwu

[nakaz k-9].

Powyższy nakaz zapłaty została zaskarżony w całości przez pozwanego, który wniósł o oddalenie powództwa w całości, złożenie w oryginale całości dokumentacji załączonej do pozwu oraz podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, zaś na wypadek jego nieuwzględnienia fikcyjność umowy świadczenia w miejsce wykonania poprzez brak wykazania istnienia wzajemnych zobowiązań stron tamtej umowy, koniecznych do jej zawarcia, a ponadto podniósł szereg dalszych zarzutów zaprzeczając:

- ważności zawartej z (...) S.A. umowy, w tym podpisania jej przez osoby upoważnione do działania w imieniu banku a także oryginalności złożonych na umowie podpisów osób działających w imieniu banku;

- aby wyciąg z ksiąg funduszu stanowił odzwierciedlenie rzeczywistej wysokości zadłużenia pozwanego;

- skutecznemu wypowiedzeniu umowy, w tym złożenia oświadczeń przez osoby upoważnione;

- przejęciu wierzytelności przez (...) Bank (...) S.A.;

- ważności i skuteczności wniesienia wierzytelności aportem przez (...) Bank, a nadto objęcia tym aportem zobowiązania pozwanego;

- ważności i skuteczności umowy przelewu wierzytelności na powoda;

- objęcia umową przelewu / świadczenia w miejsce wykonania zobowiązań pozwanego;

- wysokości dochodzonego roszczenia, a w szczególności prawidłowości wyliczenia odsetek i kosztów;

- aby osoby podpisane na umowach były upoważnione do działania w imieniu rzekomo reprezentowanych podmiotów;

- wyrażeniu zgody na przelew wierzytelności;

[sprzeciw w (...) k-63, k-171-172].

Na rozprawie w dniu 16 marca 2017 r. pełn. pozwanego podniósł dalsze zarzuty kwestionując wiarygodność dokumentów z uwagi na ich poświadczenie przez radcę prawnego w formie niepełnej (z zakrytymi danymi k-98-99, 103, 85-86), zarzut braku wykazania powstania wierzytelności i jej wysokości oraz brak wykazania umocowania osób podpisujących umowę kredytu.

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. jest wpisany do rejestru funduszy inwestycyjnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy
w W. pod numerem (...) 908. Reprezentowany jest przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółkę Akcyjną w W. wpisaną do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy pod numerem (...).

W dniu 14 kwietnia 2008 roku między pozwanym a (...) S.A. Spółką Akcyjną Oddział w Polsce z siedzibą w W. została zawarta Umowa Limitu Firmowego PLUS nr BL (...) , na podstawie której Bank zobowiązał się udostępnić kredytobiorcy środki pieniężne w ramach odnawialnego limitu kredytowego w wysokości określonej przez Bank w odrębnym „potwierdzeniu uruchomienia kredytu firmowego”, na warunkach określonych w Umowie i Regulaminie kredytowania przedsiębiorców w (...) (§ 1 ust. 1), z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności kredytobiorcy, na okres 12 miesięcy, licząc od daty postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy (§ 2 i 3). Kredytobiorca wyraził przy tym zgodę na dokonanie przez Bank przelewu wierzytelności z tytułu umowy na osoby trzecie, w tym na towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzących fundusz sekurytyzacyjny albo na fundusz sekurytyzacyjny, jak również poddał się egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego, który nabędzie taką wierzytelność (§ 8). Bank miał też prawo powierzenia wykonania czynności windykacyjnych innemu podmiotowi (firmie zewnętrznej) oraz prawo do sprzedania swoich wierzytelności bez uprzedniego poinformowania o tym kredytobiorcy (§ 10). Kredytobiorca zobowiązał się ponieść koszty w postaci prowizji od udzielonego kredytu, prowizji i opłat zgodnie z tabelą oraz odsetki od wykorzystanego kredytu. Strony zastrzegły, że odsetki naliczane są każdego dnia od wykorzystanej kwoty kredytu w PLN według zmiennej stopy procentowej opartej o zmienną stawkę bazową Banku oraz o marżę Banku w wysokości 2,25 p.p., a zasady oprocentowania określa regulamin. W dniu sporządzania umowy oprocentowanie wynosiło 12 %.

[umowa k-8-11 akt sprawy Sądu Rejonowego w Płocku - V GCo 499/14].

W dniu 24 kwietnia 2008 r. kredyt w kwocie 80.000,00 złotych został postawiony do dyspozycji kredytobiorcy.

[potwierdzenie k-12 akt sprawy Sądu Rejonowego w Płocku - V GCo 499/14]

W dniach 26 września 2009 i 8 lipca 2010 r. zostały zawarte kolejne porozumienia dotyczące restrukturyzacji przedmiotowego zadłużenia

[porozumienia k-13-22 akt sprawy Sądu Rejonowego w Płocku - V GCo 499/14].

(...) S.A. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 19 września 2011 roku pod numerem (...). Podstawą zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym była decyzja Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 29 sierpnia 2011 roku nr (...)/ (...)/700/57/40/11/AK zezwalająca (...) S.A. z siedzibą w A. na utworzenie banku w (...) spółki akcyjnej pod firmą (...) Spółka Akcyjna. Następcą prawnym (...) S.A. został (...) Bank (...) S.A.

[odpisy z KRS k-106-122, oraz oświadczenie P. k-27-29, wyciąg z decyzji (...) k-30-31, postanowienie KRS o wykreśleniu (...) S.A. k-32-33 – z akt sprawy Sądu Rejonowego w Płocku - V GCo 499/14].

W dniu 24 czerwca 2013 r. (...) Bank (...) S.A. w W. wystawił zaświadczenie, że w związku z dokonanym w dniu 8 marca 2012 r. wypowiedzeniem umowy zawartej z pozwanym rozwiązanie umowy nastąpiło w dniu 30 kwietnia 2012 r.

[zaświadczenie k-41 akt sprawy Sądu Rejonowego w Płocku - V GCo 499/14].

W dniu 24 czerwca 2013 r. (...) Bank (...) S.A. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z którego wynika zadłużenie pozwanego z umowy BL (...) w kwocie 90.986,26 złotych, przy czym z tytułu niespłaconego kredytu – 87.092,06 złotych, z tytułu odsetek umownych za okres od 15 kwietnia 2008 r. do 30 kwietnia 2012 r. – 3.694,20 złotych oraz z tytułu kosztów – 200,00 złotych

[niepoświadczona za zgodność kserokopia k-142]

Postanowieniem z dnia 1 września 2014 r. Sąd Rejonowy w Płocku w sprawie VV GCo 499/14 nadał klauzulę wykonalności wystawionemu przez (...) Bank (...) S.A. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) do kwoty 168.387,24 złotych

[postanowienie k-44 akt sprawy Sądu Rejonowego w Płocku - V GCo 499/14].

Pismem z dnia 4 listopada 2014 r. (...) Bank (...) S.A. powiadomił pozwanego o sprzedaży wierzytelności na rzecz powoda wskazując, iż dotyczy to wierzytelności z umowy (...), kredyt zrestrukturyzowany z dnia 4 stycznia 2011 r. Podobne zawiadomienie, wraz z wezwaniem do zapłaty, skierował do pozwanego powód

[zawiadomienia – k-148-149].

W dniu 14 listopada 2014 r. powód sporządził wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nr (...) z którego wynika zadłużenie pozwanego w kwocie 119.649,43 złotych z umowy o numerze (...) , przy czym na kwotę 119.649,43 zł składa się suma niespłaconej należności głównej (kapitał) w wysokości 87.091,06 zł, skapitalizowana kwota odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w wysokości 32.358,37 zł oraz kwota 200,00 złotych stanowiąca niespłacone koszty wynikające z umowy

[wyciąg k-84].

W dniu 8 października 2014 roku przed zastępcą notariusza M. W. prowadzącego Kancelarię Notarialną w W.A. R. wspólnicy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W.: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jako komplementariusz (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. jako komandytariusz zmienili umowę spółki. Zgodnie z § 2 (oraz § 4 pkt 3.2.tekstu jedn. spółki komandytowej) komandytariusz (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wniosła do spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w W. wkład niepieniężny w postaci wymagalnych wierzytelności pieniężnych wynikających z umów kredytowych, których stroną jest (...) Bank (...) spółka akcyjna i do dnia 6 października 2014 roku niespłaconych, obejmujących roszczenia o spłatę kapitałów tych kredytów i roszczenia o wszelkie świadczenia uboczne związane z tymi kredytami o łącznej wartości rynkowej (… brak danych) przy czym wraz z wierzytelnościami przechodzą zasadzone przez sądy lub przyznane przez organy egzekucyjne koszty procesu związane z tymi wierzytelnościami, określonych w wykazie stanowiącym załącznik do zmiany umowy spółki komandytowej z dnia 8 października 2014 roku, Repertorium A nr 12378/2014. Z treści § 2 aktu wynika ponadto, że każda z wierzytelności ma swój indywidualnie nadany numer (pdpkt a), zaś z uwagi na tajemnice bankową komandytariusz przekaże odrębnie dane dotyczące wierzytelności na nośniku elektronicznym oraz kod umożliwiający przyporządkowanie numeru wskazanego w załączniku do umowy do danych na nośniku elektronicznym.

W imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W. umowę podpisał M. P., zaś w imieniu (...) Bank (...) spółki akcyjnej M. P. oraz P. K. (1).

W akcie notarialnym odnotowano, że w chwili zawierania umowy M. P. nie był wpisany do KRS jako członek zarządu spółki (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., zaś notariuszowi okazano uchwałę o powołaniu na stanowisko członka zarządu.

[poświadczona kserokopia aktu notarialnego k-102-105v]

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest wspólnikiem reprezentującym (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową z siedzibą w W. [odpis z KRS k-97-97v].

M. P. i P. K. (1) w dniu 8 października 2014 roku byli członkami zarządu (...) Bank (...) spółki akcyjnej.

[kopia odpisu pełnego z KRS k-109-122].

M. P. nie jest wpisany do KRS jako członek zarządu B. spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością. Brak jest dokumentów potwierdzających, że w dniu 8 października 2014 roku był uprawniony do reprezentacji spółki (odpisu pełnego z KRS).

[odpis z KRS k-96]

W dniu 24 października 2014 roku pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową z siedzibą w W. reprezentowaną przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.,
a w jej imieniu przez M. K. (1) – wiceprezesa zarządu i Ł. S.
-wiceprezesa zarządu, a (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. reprezentowanym przez (...) SA z siedzibą w W., a w jej imieniu przez P. K. (2) – członka zarządu i M. B. – prokurenta została zawarta umowa o świadczenie w miejsce wykonania.

W § 1 pkt 3 umowy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa oświadczyła, że w celu zwolnienia się ze spełnienia świadczenia pieniężnego w postaci zapłaty na rzecz Funduszu kwoty w wysokości (…brak danych) spełnia inne świadczenie w postaci przelewu na rzecz Funduszu wierzytelności z tytułu umów bankowych, przysługujących poprzednio (...) Bank (...) spółce akcyjnej jako wierzycielowi pierwotnemu, wskazanych w załączniku nr 4a do umowy uzupełniającej. W § 1 pkt 4 umowy znalazło się oświadczenie, zgodnie z którym Fundusz wyraził zgodę na spełnienie przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową innego świadczenia poprzez przelew na rzecz Funduszu własności portfela wierzytelności o przyjętej wartości. W § 2 umowy strony zgodnie oświadczyły, że wobec wyrażenia przez Fundusz zgody na spełnienie przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową innego świadczenia, własność Portfela wierzytelności przechodzi na Fundusz, zaś zobowiązanie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej w stosunku do Funduszu wygasa. Zgodnie z treścią § 3 umowy Fundusz zobowiązał się do powiadomienia dłużników z tytułu wierzytelności objętych portfelem wierzytelności o fakcie przejścia na Fundusz tych wierzytelności.

[ poświadczona kserokopia umowy k-98-100].

W umowie o świadczenie w miejsce wykonania z dnia 24 października 2014 roku zostało zawarte stwierdzenie, że w dniu 8 października 2014 roku pomiędzy (...) Bank (...) spółką akcyjną a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedziba we W. została zwarta umowa przeniesienia ogółu praw i obowiązków komandytariusza (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W..

[kserokopia umowy k-99].

Aneksem nr (...) do umowy o świadczenie w miejsce wykonania z dnia
24 października 2014 roku zawartym w dniu 12 sierpnia 2015 roku pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową z siedzibą w W. reprezentowaną przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W. w osobie M. B. – członka zarządu komplementariusza a (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. zarządzanym przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółkę Akcyjną z (...) w W. reprezentowanym przez (...) SA z siedzibą w W., a w jej imieniu przez prokurentów: G. G. i M. K. (2) strony postanowiły zmienić brzmienie litery B preambuły umowy poprzez dodanie do umowy (...) nr (...) obejmującego go pisemną listę pozostałych wierzytelności, w celu usunięcia ewentualnych wątpliwości.

[poświadczona kserokopia aneksu k-150-153, oświadczenie k-157-159].

W przedstawionym fragmencie zanimizowanego wyciągu stanowiącego załącznik do aneksu z dnia 12 sierpnia 2015 roku pod pozycją nr (...) została zamieszczona wierzytelność wobec wierzytelność wobec pozwanego z umowy (...) w łącznej kwocie zadłużenia 118.530,20 złotych

[wyciąg k-154-156].

M. K. (1), Ł. S., M. B. są uprawnieni do reprezentacji (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

[odpis z KRS k-96-96v].

(...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. jest zarządzany przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych spółkę akcyjną z siedzibą w W.. Na dzień 7 lutego 2014 roku oraz 24 listopada 2014 roku uprawnionymi do reprezentacji (...) Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych spółki akcyjnej z siedzibą w W. było dwóch członków zarządu lub członek zarządu łącznie z prokurentem. Członkami zarządu spółki byli P. H., M. M. (1), zaś prokurentami: S. C. i M. M. (2).

[wyciąg z rejestru k-88 i odpis z KRS k-182]

W dniu 12 grudnia 2013 roku (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą
w W. reprezentowany przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółkę Akcyjną z (...) w W., a w jej imieniu przez M. M. (1) i M. M. (2) udzielił (...) spółce akcyjnej z siedzibą we W. pełnomocnictwa do działania na rzecz i w imieniu Funduszu między innymi w sprawach podejmowania i prowadzenia negocjacji dotyczących nabycia przez Fundusz wierzytelności, ustalania treści i zawierania wszelkich umów w celu nabycia przez fundusz wierzytelności oraz puli wierzytelności, wprowadzania zamian do umów.

[pełnomocnictwo k-89].

Na dzień 24 marca 2014 roku uprawnionymi do reprezentacji (...) spółki akcyjnej z siedzibą we W. było dwóch członków zarządu lub członek zarządu łącznie z prokurentem. Członkami zarządu spółki byli K. K. (1) i P. T., zaś prokurentem M. B. (prokura łączna). Brak jest dokumentów potwierdzających, że na dzień 24 października 2014 roku oraz 12 sierpnia 2015 roku uprawnionymi do reprezentacji (...) spółki akcyjnej z siedzibą we W. byli P. K. (2) (umowa z 24.10.2014 k-98), G. G. i M. K. (2) (aneks k-150).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów, którym przyznał walor wiarygodności, w tym dokumentom zawartym w aktach V GCo 499/14.

Przedstawione poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów Sąd uznał co do zasady za wiarygodne (z zastrzeżeniem dotyczącym braku danych). Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego radcą prawnym ma charakter dokumentu urzędowego. Oznacza to, że poświadczenie stanowi dowód, że odpis dokumentu jest zgodny z oryginałem, a ponadto, że samo poświadczenie jest prawdziwe (por. art. 244 k.p.c.). Strona, która zaprzecza prawdziwości poświadczenia albo twierdzi, że odpis nie jest zgodny z oryginałem, powinna okoliczności te udowodnić (por. art. 252 k.p.c.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie biorąc pod uwagę zarówno okoliczności, które zakwestionował pozwany jak i te które Sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu uznać należy, iż powództwo podlega oddaleniu jako nieudowodnione.

W przedmiotowej sprawie zarówno co do zasady jak i w wyniku zgłoszonych przez pozwanego zarzutów ciężar dowodu spoczywał na stronie powodowej, w szczególności w zakresie dwóch okoliczności:

istnienia i wysokości zobowiązania dochodzonego pozwem;

przysługiwania wierzytelności z tego tytułu stronie powodowej.

W ocenie Sądu de facto powód nie wykazał w sposób jednoznaczny żadnej z nich.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do wykazania istnienia samego zobowiązania z tytułu zawartej umowy limitu kredytowego BL (...), to w ocenie Sądu okoliczność ta co do zasady została wykazana. Niezależnie bowiem od przedstawienia samej umowy i porozumień do niej zawartych powód przedstawił także dowód postawienia środków do dyspozycji pozwanego, a zatem w tym zakresie zarzuty pozwanego należy uznać a niezasadne.

Jednakże co do wysokości tego zobowiązania (przy zaprzeczeniu tej okoliczności przez pozwanego) wskazać należy, iż strona powodowa nie wykazała aby przysługiwało jej roszczenie w tej wysokości (niezależnie od związanej również z tą kwestią okolicznością braku legitymacji czynnej). Z przedstawionych przez stronę powodową dokumentów nie wynika bowiem w żaden sposób zobowiązanie pozwanego z tytułu objętej umową datio in solutumumowy nr (...) z 4 stycznia 2011 r.”. Pozwany zawarł (i taka została złożona do akt oraz wymieniona w bankowym tytule egzekucyjnym i załączona do wniosku o nadanie mu klauzuli wykonalności) umowę z dnia 14 kwietnia 2008 r. nr BL (...). Strona powodowa nie przedstawiła żadnej łączącej pozwanego z P. czy też (...) Bank (...) umowy z dnia 4 stycznia 2011 r. nr (...). Nie wykazała zatem, że z umowy tej pozwany zobowiązany jest do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem, zaś nawet przywoływany w tym zakresie przez powoda bankowy tytuł egzekucyjny i klauzula wykonalności odnoszą się do umowy BL (...). Na marginesie jedynie można wskazać, iż pomimo zanegowania tej okoliczności przez pozwanego, powód nie wykazał także skutecznego złożenia pozwanemu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy przez (...) Bank (...). Ze złożonego zaświadczenia banku wynika jedynie, że takie zostało złożone, brak natomiast dowodu aby doszło do wiadomości pozwanego.

Ponadto jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 czerwca 2013 r., V CSK 329/12 (Lex) „Wynikające z art. 244 § 1 k.p.c. w zw. z art. 194 ustawy z 2004 r. o funduszach inwestycyjnych domniemanie zgodności z prawdą danych ujawnionych w wyciągu funduszu sekurytyzacyjnego należy ściśle wiązać tylko z tymi okolicznościami, które według przepisów szczególnych powinny być przedmiotem zapisów w księgach rachunkowych prowadzonych przez fundusz sekurytyzacyjny. Wyciąg z ksiąg funduszu nie może zawierać innych danych ponad te, które ujawniane są w samych księgach rachunkowych według przepisów ustawy z 1994 r. o rachunkowości i przepisów wykonawczych do tej ustawy. (…) Dane ujmowane w księgach rachunkowych funduszu oraz wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić dowód jedynie tego, że określonej kwoty wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia, np. cesji wierzytelności. Dokumenty te potwierdzają więc sam fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności. Nie stanowią one jednak dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności oraz istnienia i wysokości nabytej wierzytelności. Okoliczności te, w razie ich kwestionowania przez stronę przeciwną, powinien wykazać fundusz odpowiednimi dowodowymi, zgodnie z ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c. Wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu w postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego, a stanowi tylko dokument prywatny. Stosownie zaś do art. 245 k.p.c. dokument prywatny stanowi jedynie dowód, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. W konsekwencji wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nie jest dostatecznym dowodem istnienia wierzytelności w wysokości w tym wyciągu wskazanej, a tylko dowodem, że w księgach rachunkowych funduszu taką wysokość wierzytelności wpisano (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 października 2016 r., I ACa 783/16 Lex).

W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę przywołane wyżej rozbieżności i brak wykazania zawarcia umowy z dnia 4 stycznia 2011 nr (...) tym bardziej nie można uznać, że powód udowodnił wysokość roszczenia, w sytuacji, gdy nawet bankowy tytuł egzekucyjny odwołuje się do innej umowy.

W judykaturze i doktrynie przyjmuje się na ogół, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu, albo nieistnieniu indywidualno - konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Podmiotami posiadającymi legitymację procesową są np. podmioty posiadające interes prawny w ustaleniu istnienia albo nieistnienia prawa lub stosunku prawnego, którego nie są podmiotem (W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2005, str. 134). Legitymacja procesowa jest więc zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy. Brak legitymacji procesowej zarówno czynnej, jak i biernej prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo (por. H. Pietrzkowski, Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2007, str. 112). Stąd też najczęściej w przypadku błędnego przyjęcia, iż dany podmiot posiada tego rodzaju legitymację lub też jej nie posiada należy je wiązać z naruszeniem przepisu prawa materialnego. Tylko ze stosunku określonego przez prawo materialne płynie uprawnienie konkretnego podmiotu do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu konkretnemu podmiotowi. Wobec faktu, iż legitymacja procesowa stanowi przesłankę materialnoprawną, sąd dokonuje oceny w zakresie jej istnienia w chwili orzekania co do istoty. Brak legitymacji procesowej zarówno czynnej, jak i biernej prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo. W zakresie wykazania swojej legitymacji czynnej, ciężar dowodu spoczywał na stronie powodowej. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że powódka nie wykazała, iż posiada legitymację procesową czynną, co Sąd zobowiązany był zbadać z urzędu, niezależnie od podniesionych przez pozwanego zarzutów. Powódka przedłożyła umowy, z których wywodziła swoją legitymację procesową czynną, nie wykazała jednak, że przy zawieraniu umów podmioty je zawierające należycie reprezentowane, a w konsekwencji, że doszło do przeniesienia wierzytelności na powódkę.

W dniu 8 października 2014 roku przed zastępcą notariusza M. W. prowadzącego Kancelarię Notarialną w W.A. R. została sporządzona umowa spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w W., której wspólnikami zostali (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jako komplementariusz (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. jako komandytariusz. W imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę podpisał M. P., zaś w imieniu (...) Bank (...) spółki akcyjnej M. P. oraz P. K. (1). M. P. nie był w chwili zawierania umowy i w świetle dowodów przedłożonych przez powódkę nie jest wpisany do KRS jako członek zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Brak jest dokumentów potwierdzających, że w dniu 8 października 2014 roku był uprawniony do reprezentacji tej spółki.

Z kolei w dniu 24 października 2014 roku pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową z siedzibą w W. reprezentowaną przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w osobach M. K. (1) – wiceprezesa zarządu i Ł. S. – wiceprezesa zarządu, a (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. reprezentowanym przez (...) SA z siedzibą w W., a w jej imieniu przez P. K. (2) – członka zarządu i M. B. – prokurenta została zawarta umowa o świadczenie w miejsce wykonania.

Do akt nie została załączona uchwała o powołaniu M. P. na członka zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a przede wszystkim nie został złożony odpis (pełny) z KRS tej spółki, w którym M. P. byłby wpisany jako członek zarządu.

Aneksem nr (...) do umowy o świadczenie w miejsce wykonania z dnia
24 października 2014 roku zawartym w dniu 12 sierpnia 2015 roku pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową z siedzibą w W. reprezentowaną przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W.M. B. – członka zarządu komplementariusza a (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. zarządzanym przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych spółkę akcyjną z siedzibą w W. reprezentowanym przez (...) SA z siedzibą w W., a w jej imieniu przez G. G. – prokurenta i M. K. (2) – prokurenta strony postanowiły zmienić brzmienie litery B preambuły umowy poprzez dodanie do umowy (...) nr (...) wskazującego pisemną listę pozostałych wierzytelności.

Na dzień 24 marca 2014 roku uprawnionymi do reprezentacji (...) spółki akcyjnej z siedzibą we W. było dwóch członków zarządu lub członek zarządu łącznie z prokurentem. Członkami zarządu spółki byli K. K. (1) i P. T., zaś prokurentem M. B.. Brak jest dokumentów potwierdzających, że na dzień 24 października 2014 roku oraz 12 sierpnia 2015 roku uprawnionymi do reprezentacji (...) spółki akcyjnej z siedzibą we W. byli P. K. (2), G. G. i M. K. (2). Umocowanie tych podmiotów nie zostało zatem (pomimo zarzutów pozwanego) wykazane.

Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie (art. 38 k.c.), a zatem ocena dokumentu pochodzącego od osoby prawnej obejmuje także badanie umocowania osób działających za tę osobę i dokonujących w jej imieniu czynności prawnej. W konsekwencji uznać należy, że powód nie wykazał nabycia wierzytelności w stosunku do pozwanego, wynikającej z umowy limitu kredytowego nr (...).

Zgodnie z treścią 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W przedmiotowej sprawie ciężar dowodu spoczywał zatem na stronie powodowej. Należy wskazać, iż kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby to strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Zasada kontradyktoryjności ma związek ze sposobem gromadzenia materiału procesowego, to jest twierdzeń faktycznych i służących ich weryfikacji wniosków dowodowych. Do tzw. ciężarów procesowych należą w szczególności: ciężar twierdzenia ( onus proferendi) i ciężar dowodzenia ( onus probandi). Zasada kontradyktoryjności pozostaje w ścisłym związku ze skargowym charakterem procesu, a więc jego uruchamianiem wyłącznie z inicjatywy podmiotu poszukującego ochrony sądowej z uwagi na własny interes prawny. Postępowanie cywilne ma charakter sporu o prawo prowadzonego przed sądem przez podmioty o przeciwstawnych interesach, zajmujące w postępowaniu sądowym pozycję równoprawnych przeciwników. Bierność strony nie zobowiązuje sądu - poza wyjątkowymi przypadkami - do prowadzenia dowodów z urzędu (por. m.in. wyrok SN z 15 grudnia 1998 r., I CKN 944/97, Prok.i Pr. 1999/11-12/38). W sytuacji, gdy stronami procesu są przedsiębiorcy nie istnieją podstawy do tego, by Sąd uprzywilejowywał jedną ze stron poprzez przeprowadzenie z urzędu dowodów uzasadniających jej roszczenia lub zarzuty. Obowiązek wskazywania dowodów obciąża strony (art. 232 k.p.c.). Sąd podzielił pogląd wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r., iż nie jest zarówno zobowiązany jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne zgodnie z art. 6 k.c. (patrz wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76).

Nie można także pominąć podnoszonego przez stronę pozwaną zarzutu nieprawidłowego poświadczenia za zgodność części dokumentów, których wiarygodność w ten sposób zostaje zachwiana. Dokonujący poświadczenia działający w sprawie radca prawny ma bowiem prawo dokonywać poświadczenia jedynie odpisów całych kopii dokumentów bez dokonywania w nich zmian, natomiast prawo sporządzania wyciągów z dokumentów (a więc odpisów dokumentów bez pewnej części danych) ma notariusz. Z uwagi na brak części danych w umowie z dnia 24 października 2014r., brak uchwały o wyrażeniu zgody na zmniejszenie udziału kapitałowego komandytariusza, brak dowodu istnienia zobowiązania (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w stosunku do powoda, fakt nabycia przez powoda wierzytelności (...) Bank (...) spółki akcyjnej w stosunku do pozwanej również nie został udowodniony.

Instytucja datio in solutum ( art. 453 k.c.), polega na tym, że w celu zwolnienia się z zobowiązania dłużnik za zgodą wierzyciela spełnia świadczenie inne niż wynikające z pierwotnie zawartej umowy. Zwolnienie się z zobowiązania wymaga dwóch elementów, to jest umowy o świadczenie w miejsce wykonania ( pactum de in solutum dando) oraz spełnienia na rzecz wierzyciela nowego świadczenia, tzw. świadczenia substytucyjnego. W umowie o świadczenie w miejsce wykonania należy precyzyjnie określić zobowiązania dłużnik oraz świadczenie, które ma spełnić zamiast świadczenia wynikającego z pierwotnie zawartej umowy.

Zgodnie z art. 244 § 1 k.p.c. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe
w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Przepis art. 2 § 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1796 ze zm.) stanowi, że czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. Do czynności, których dokonuje notariusz należy zaliczyć, między innymi, sporządzanie aktów notarialnych (art. 79 pkt 1 prawa o notariacie).

W akcie notarialnym z dnia 8 października 2014 roku wspólnicy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W. zmienili umowę spółki. Dokument urzędowy, który zawiera oświadczenia uczestników udokumentowanej czynności prawnej, stanowi jednakże tylko dowód faktu złożenia przez te osoby, w danym miejscu, czasie i formie, oświadczeń określonej treści. Tylko w takim zakresie organ, przed którym czynność prawna została dokonana, urzędowo zaświadcza ten fakt. Dokument taki nie jest już jednak dowodem zgodności złożonych oświadczeń z prawdą bowiem oświadczenia woli nie poddają się weryfikacji pod kątem ich prawdziwości. Czynność prawna może być jedynie wadliwa lub niewadliwa, w tym także w zakresie jej treści (K. K., Wokół sporu, s. 165).

Umowa natomiast zawarta w zwykłej formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi nie jest dokumentem urzędowym. Katalog czynności notarialnych określa art. 79 prawa o notariacie, zgodnie z którym notariusz m.in. sporządza poświadczenia, w tym poświadcza własnoręczność podpisu, jednakże wówczas walor dokumentu urzędowego nie dotyczy dokumentu, obejmującego treść czynności prawnej, a wyłącznie podpisy złożone przez strony pod dokumentem prywatnym.

Z poświadczenia podpisu P. K. (2) na umowie o świadczenia
w miejsce wykonania z dnia 24 października 2014 roku wynika jedynie, że tożsamość tej osoby została ustalona na podstawie dowodu osobistego i że działał on w imieniu spółki pod firmą (...) spółka akcyjna z siedzibą we W.. Z kolei
z poświadczenia podpisów na aneksie nr l do umowy datio in solutum z dnia 24 października 2014r. wynika jedynie, że dokument ten własnoręcznie podpisali G. G. i M. K. (2), których tożsamość notariusz stwierdził na podstawie dowodów osobistych. Z poświadczeń podpisów nie wynika, że notariusz ustalał prawidłową reprezentację (...) spółki akcyjnej z siedzibą we W..

Strona pozwana w sprzeciwie zakwestionowała szereg okoliczności, zaś powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika ograniczył się do zanegowania tych zarzutów i odesłania do przedstawionego już materiału dowodowego nawet nie podejmując próby sanowania braków. Co szczególnie istotne i wymagające podkreślenia, w zakresie zwłaszcza ostatniej z trzech okoliczności wymagającej dowodów (a więc kwestii związanych z istnieniem legitymacji czynnej) o konieczności wykazania umocowania osób podpisanych na poszczególnych dokumentach wykazujących przejście uprawnień na powoda (umowy zmiany spółki komandytowej, umowy datio in solutum, aneksu) strona powodowa doskonale wiedziała z szeregu innych postępowań cywilnych, w których okoliczności te były podnoszone i w ten sam sposób oceniane przez sądy (choć oczywiście nie jest to jednolita linia)1. Pomimo tego nie złożyła w toku postępowania ani odpisu pełnego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością celem wykazania umocowania M. P. do podpisania umowy zmiany spółki komandytowej, ani nie wykazała stosownymi wyciągami z rejestru bądź odpisami pełnymi z KRS umocowania P. K. (2) (umowa z 24.10.2014 k-98), G. G. i M. K. (2) (aneks k-150). Wszystkie te dokumenty powinny zostać załączone już przy pozwie, a co najmniej po zakwestionowaniu ważności umów przenoszących wierzytelność na powoda. Nie można zatem przyjąć, iż potrzeba ich powołania powstała później (art. 381 k.p.c.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, według którego strona nie może skutecznie żądać ponowienia czy uzupełnienia postępowania dowodowego tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny materiału dowodowego przez Sąd I instancji bądź przypuszczała, że do wskazania spornej okoliczności wystarczą inne dowody (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 listopada 1997, II CKN 446/97. OSNCP 1998/4/67).

Sąd pomija już przy tym kwestię wykazania umocowania osób podpisanych na umowie kredytowej do reprezentacji banku (co zarzucał także pozwany) bowiem dotyczą one umowy BL (...). Na marginesie przy tym jedynie można dodać, iż skoro pozwany kwestionował, że podpisy złożone na tych umowach nie zostały w rzeczywistości złożone przez te osoby, to na niego w tym zakresie przechodzi ciężar dowodu i mógł to wykazywać zgłaszając wnioski o powołanie biegłego grafologa, a zatem tych zarzutów Sąd nie uwzględnił.

Mając na względzie powyższe Sąd oddalił powództwo w całości jako nieudowodnione ani co do wysokości ani co do przysługiwania wierzytelności powodowi (brak legitymacji czynnej).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z którym, przegrywający obowiązany jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pozwany poniósł jedynie koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600,00 złotych (według stawki obowiązującej w dacie wytoczenia powództwa) oraz 17,00 złotych opłaty skarbowej i taką też kwotę Sąd zasądził tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Z/ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda.

1 Przykładowo: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 lutego 2017 r., I ACa 430/16 (Lex), czy wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi XIII Ga 940/16.