Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt III C 1015/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 27 marca 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie III Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Suchecka

Protokolant:sekretarz sądowy Joanna Schultz

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) sp. z o.o. spółki komandytowo - akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko J. S.

- o roszczenia z umowy pożyczki

I.  zasądza od pozwanego J. S. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. spółki komandytowo - akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 533,18 zł ( pięćset trzydzieści trzy złote osiemnaście groszy ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 marca 2016 r.;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 773 zł ( siedemset siedemdziesiąt trzy złote ) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt III C 1015/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 marca 2017r. wydanego w postępowaniu uproszczonym

W pozwie z dnia 17 marca 2016r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego J. S. kwoty 3013,60 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu i kosztami procesu.

Powód wskazał, że nabył wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki udzielonej pozwanemu przez (...) sp. zo.o. w dniu 25 lipca 2014r. przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość. W związku z pożyczką została naliczona prowizja w wysokości 184,50 zł, a wobec opóźnienia w spłacie naliczone opłaty za trzy wezwania do zapłaty. Na dochodzoną kwotę składają się następujące kwoty: 2500 zł tytułem należności głównej stanowiącej kwotę udzielonej pożyczki, 249,10 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownym za opóźnienie za okres od 11 czerwca 2015r. do 28 stycznia 2016r., 80 zł tytułem opłat windykacyjnych; 184,50 zł tytułem prowizji.

Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany złożył sprzeciw, w którym zakwestionował roszczenie co do zasady i wysokości, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W kolejnym piśmie pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda. Podtrzymał zarzut niewykazania wysokości dochodzonego roszczenia z tym zastrzeżeniem, iż stwierdził, że powód udowodnił wyłącznie udzielenie pożyczki w kwocie 500 zł. Zakwestionował również zasadność naliczenia opłat windykacyjnych wskazując, że przerzucenie na konsumenta kosztów windykacji stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c.

Powód podtrzymał swoje żądanie w całości. Wyjaśnił, iż jego legitymacja czynna wynika z przedłożonych w sprawie dokumentów. W odniesieniu do wysokości roszczenia wskazał, że koszty udzielenia pożyczki zostały wprost wskazane w umowie i pozwany wyraził na nie zgodę, jak również na koszty dotyczące opłat windykacyjnych, a nadto podjęcie czynności windykacyjnych związane jest z poniesieniem przez przedsiębiorcę kosztów, których zrekompensowanie mają na celu wprowadzone opłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. to podmiot, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej udziela pożyczek za pomocą środków porozumienia się na odległość.

Bezsporne, a nadto regulamin świadczenia usług k. 48

Pozwany J. S. korzystając ze strony internetowej (...) zarejestrował się zakładając profil klienta oraz złożył wniosek o pożyczkę. Potwierdzenie rejestracji i zgodę na udzielenie pożyczki nr (...) wykonał w dniu 15 października 2012r. wykonując przelewu w kwocie 0,01 zł na rachunek pożyczkodawcy tytułem opłaty rejestracyjnej, zawierając w ten sposób umowę pożyczki odnawialnej vivus.pl. (...) z umową utworzenie profilu klienta na stronie internetowej jest jednocześnie złożeniem wniosku o zawarcie umowy oraz pierwszego wniosku o pożyczkę (§ 3 ust. 2 umowy). Po utworzeniu profilu klienta oraz po uregulowaniu wszelkich należności z tytułu pożyczki, pożyczkobiorca może składać kolejne wnioski o pożyczkę (§6 ust. 1 umowy). Pożyczkodawca lub pośrednik kredytowy informuje pożyczkobiorcę o przyznaniu lub odmowie przyznania pierwszej i kolejnej pożyczki telefonicznie, wysyłając wiadomość SMS, e-mail lub za pomocą komunikatu zamieszczonego na profilu klienta (§ 6 ust. 1 umowy). Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zapłaty na rachunek bankowy pożyczkodawcy łącznej kwoty wszystkich prowizji, odsetek i opłat określonych w umowie. Za każdą z podjętych czynności windykacyjnych pożyczkodawca może naliczyć opłaty w wysokości wskazanej w tabeli opłat, 5 zł za każdy monit telefoniczny, 2 zł za każdy SMS, 15 zł za każdy monit listowny, przy czym opłaty za czynności windykacyjne nie mogą przekroczyć 15 zł dziennie i 55 zł w danym miesiącu rozliczeniowym (§ 10 ust. 2, 3 i 4 umowy).

Dowód: wyciąg bankowy k. 43; umowa pożyczki odnawialnej vivus.pl k. 45-47

W dniu 19 sierpnia 2014r. pozwany otrzymał od spółki (...) kwotę 500 zł tytułem pożyczki nr (...).

Dowód: wyciąg bankowy k. 44

Pismami z dnia 26 czerwca 2015r. i 25 lipca 2015r. pożyczkodawca wzywał pozwanego do natychmiastowej spłaty pożyczki nr (...), w tym kwoty 2500 zł tytułem udzielonej pożyczki, 184,50 zł tytułem prowizji za udzielenie pożyczki oraz odsetek za nieterminową płatność i opłat za monit listowny i monit sms.

Dowód: wezwania k. 41-42

W dniu 30 listopada 2013r. (...) sp. z o.o. w W. oraz (...) sp. z o.o. (...) w W. zawarły umowę ramową 2002 wskazując w niej, że zawarły lub zamierzają przystąpić do jednej lub kilku transakcji, które będą regulowane postanowieniami tej umowy. Umowa ta stanowiła podstawę zawierania między jej stronami kolejnych transakcji instrumentów pochodnych.

Dowód: umowa ramowa 2002 k. 54-61, załącznik k. 63-65

Uchwałą nr 1 podjętą na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu spółki (...) sp. z o.o. (...) w W. z dnia 21 stycznia 2014r. wyrażono zgodę na przeniesienie przez dotychczasowego komplementariusza tj. (...) spółkę z o.o. w W. ogółu praw i obowiązków w spółce na (...) sp. z o.o. w W.. W tym samym dniu została zawarta umowa zbycia ogółu praw i obowiązków komplementariusza spółki komandytowo-akcyjnej działającej pod firmą (...) sp. z o.o. (...). w W. tj. (...) spółkę z o.o. w W. na rzecz (...) sp. z o.o. w W.. Umowa ta została zawarta w związku z zawarciem w dniu 5 grudnia 2013r. umowy sprzedaży udziałów zawartej między (...) sp. z o.o. w W. jako kupującym a E. M. i M. M. jako sprzedającymi, w wyniku której (...) sp. z o.o. w W. stała się jedynym wspólnikiem (...) sp. z o.o. w W..

Dowód: akt notarialny – protokół k. 49; umowa zbycia ogółu praw i obowiązków komplementariusza spółki komandytowo-akcyjnej działającej pod firmą (...) sp. z o.o. (...) k. 62

Wierzytelności nabyte przez spółkę (...) sp. z o.o. w W. zostały wniesione aportem do (...) sp. z o.o. (...) w W. zgodnie z protokołem Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia (...) sp. z o.o. (...) w W. z dnia 21 stycznia 2014r. uchwałą nr 1 podjętą na tym zgromadzeniu zmieniono statut spółki, w tym firmę wskazując, że spółka będzie działać pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna.

Dowód: akt notarialny – protokół k. 50-53

Potwierdzeniem transakcji kredytowego instrumentu pochodnego z dnia 15 czerwca 2015r. przeniesiono za stałym wynagrodzeniem ryzyko kredytowe z (...) sp. z o.o. w W. na (...) sp. z o.o. (...)w W. w zamian za zabezpieczenie związane z wystąpieniem zdarzenia kredytowego określonego jako brak zapłaty odnoszącego się do wierzytelności wynikających z pożyczek gotówkowych.

Dowód: potwierdzenie transakcji kredytowego instrumentu pochodnego k. 66-75

W dniu 30 września 2015r. zostało dokonane zawiadomienie o zdarzeniu kredytowym w postaci braku spłaty pożyczek w ciągu okresu dopuszczalnej zwłoki. Porozumieniem o rozliczeniu z fizyczną dostawą z dnia 30 września 2015r. porozumieniem objęta była pożyczka nr (...)

Dowód: zawiadomienie o zdarzeniu kredytowym k. 76; porozumienie o rozliczeniu z fizyczną dostawą k. 77, załącznik A k. 78, aneks k. 79, załącznik do aneksu k. 80

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne częściowo.

Na uwzględnienie nie zasługiwał podniesiony przez pozwanego zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda. Powód wywodził swoje uprawnienia z art. 506 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Ograniczenia dotyczące przelewu wierzytelności w danym przypadku nie występowały. Powód przedstawił, że nabył wierzytelność przysługującą spółce (...) z tytułu umowy pożyczki nr (...) w oparciu o umowę ramową z dnia 30 listopada 2013r., na podstawie potwierdzenia transakcji kredytowego instrumentu pochodnego z dnia 15 czerwca 2015r. i zawiadomienia o zdarzeniu kredytowym z dnia 30 września 2015r. Powód wykazał również zmiany, jakie zaszły w obrębie spółki, w tym że na podstawie uchwały z dnia 21 stycznia 2014r. doszło do zmiany firmy powoda z (...) sp. z o.o. (...) na (...) sp. z o.o. (...)oraz że (...) sp. z o.o. w W. nabyła ogół praw i obowiązków komplementariusza spółki komandytowo-akcyjnej działającej pod firmą (...) sp. z o.o. (...) w W. tj. (...) spółki z o.o. w W., co nastąpiło w związku z tym, że (...) sp. z o.o. w W. stała się jedynym wspólnikiem (...) sp. z o.o. w W.. W wyniku powyższych umów powodowi (...) sp. z o.o. (...) bez wątpienia przysługiwały uprawnienia z umowy ramowej z dnia 30 listopada 2013r. zawartej z (...) sp. z o.o. w W. oraz stała się ona wierzycielem z tytułu wierzytelności przelanych w oparciu o transakcje dokonane w ramach tejże umowy ramowej. Sąd dokonał powyższych ustaleń w oparciu o przedstawione przez powoda dokumenty, albowiem ich treść nie budziła zastrzeżeń, a nadto nie były one co do ich prawdziwości kwestionowane przez stronę przeciwną. Zarzut pozwanego sprowadzał się do twierdzenia, iż wątpliwe jest, aby powód nabył przedmiotową wierzytelność w oparciu o transakcję z dnia 15 czerwca 2015r. skoro wcześniej została ona zbyta na rzecz (...) sp. z o.o. (...) Zarzut ten nie koresponduje z przedstawioną przez powoda podstawą faktyczną żądania i przedłożonymi dokumentami, z których nie wynika, aby przedmiotowa wierzytelność była wcześniej przedmiotem innych transakcji. Umowa ramowa z dnia 20 listopada 2013r. stanowiła przecież wyłącznie podstawę do zawierania w przyszłości kolejnych transakcji kredytowego instrumentu pochodnego. Ponadto pozwany zdaje się nie zauważać, że (...) sp. z o.o. (...) w W. i powód to ten sam podmiot, który w wyniku zmiany statutu w dniu 21 stycznia 2014r. zmienił nazwę firmy pod którą działa. Sąd nie podzielił nadto zarzutu co do braku możliwości zweryfikowania czy załącznik obejmujący wykaz wierzytelności będących przedmiotem przelewu jest częścią umowy przeniesienia wierzytelności. Z uwagi na to, że załącznik został sporządzony w formie elektronicznej oczywistym jest, że przedłożony do akt wydruk nie mógł zawierać podpisów. Nie zostały ujawnione inne okoliczności, które wskazywałyby, że nie stanowi on części umowy.

Uznać zatem należało, że powód był uprawniony do dochodzenia roszczeń z tytułu umowy pożyczki, którą pozwany zawarł ze spółką (...). Podstawę prawną tego roszczenia stanowił art. 720 k.c.

W przeważającej części zasadne okazały się natomiast zarzuty co do braku wykazania wysokości dochodzonego roszczenia. Zaoferowane przez powoda dowody, w kontekście stanowiska pozwanego, który przyznał wyłącznie fakt uzyskania pożyczki w kwocie 500 zł, nie pozwoliły na pozytywną weryfikację, że pozwany w ramach pożyczki o nr (...) otrzymał kwotę 2500 zł. Przede wszystkim powód przedstawił wyłącznie dowód przekazania przelewem na rzecz powoda kwoty 500 zł w dniu 19 sierpnia 2014r., a wobec zarzutu pozwanego, iż udzielenie pożyczki w wyższej kwocie nie zostało wykazane (zawartego w piśmie z dnia 3 stycznia 2017r.) powód nie przedstawił dalszych dowodów, ani tej spornej okoliczności bliżej nie wyjaśnił w oparciu o już przedstawiony materiał. Sąd miał na uwadze, że powód przedłożył wydruki dotyczące pożyczki o nr (...) w ilości 4 sztuk, datowane na dzień: 25 lipca 2014r., 3 sierpnia 2014r., 10 sierpnia 2014r., 19 sierpnia 2014r., w których wskazano jako kwotę pożyczki odpowiednio kwoty 100 zł, 600 zł, 2000 zł i 2500 zł, jednakże w ocenie Sądu nie jest to materiał, który potwierdzałby zawarcie przez pozwanego umowy pożyczki na łączną kwotę 2500 zł i wypłatę tych środków pozwanemu. Nie jest bowiem wiadomo, w jaki sposób powstały te dokumenty, wątpliwe jest przy tym, czy są to dokumenty elektroniczne w rozumieniu art. 245 k.p.c. sporządzone przez pozwanego i przez niego zatwierdzone. Zgodnie z § 6 ust.1 umowy pożyczkodawca lub pośrednik kredytowy informuje pożyczkobiorcę o przyznaniu lub odmowie przyznania pierwszej i kolejnej pożyczki telefonicznie, wysyłając wiadomość SMS, e-mail lub za pomocą komunikatu zamieszczonego na profilu klienta. Powód nie wyjaśnił, czy i w jaki sposób warunek ten został spełniony. Nie jest przy tym wykluczone, że dokumenty te powstały wyłącznie na etapie tworzenia oferty, a ostatecznie umowa na wskazanych w nich warunkach nie została zawarta. Sąd miał również na względzie, że z dokumentów tych daje się wyprowadzić wniosek, iż w ramach jednej umowy pożyczki o nr (...) z terminem spłaty 24 sierpnia 2014r. zostały w oparciu o wnioski złożone w różnych dniach pożyczki w kwocie 100 zł, 600 zł, 2000 zł, 2500 zł. Z kolei w tytule przelewu kwoty 500 zł wskazano, że jest to kwota dodatkowa, co może wskazywać, że pierwotna kwota pożyczki została kilkakrotnie podwyższona. Jednakże z uwagi na brak wyjaśnienia tej kwestii przez powoda i brak dodatkowych materiałów potwierdzających wypłatę łącznie kwoty 2500 zł, jest to wyłącznie hipoteza, która nie została dostatecznie wykazana, tym bardziej, że zgodnie z §6 ust. 1 umowy pożyczkobiorca może składać kolejne wnioski o pożyczkę po uregulowaniu wszelkich należności z tytułu pożyczki. Z tych względów i wobec przyznania przez pozwanego, że uzyskał pożyczkę w kwocie 500 zł, Sąd ustalił, że między spółką (...) a pozwanym doszło do zawarcia i udzielenia pożyczki na kwotę 500 zł i kwotę tę zasądził od pozwanego. Brak było podstaw do uwzględnienia żądania w zakresie prowizji, gdyż powód nie przedstawił dowodów na okoliczność naliczenia prowizji od kwoty 500 zł, a prowizja w wysokości 185,50 zł dotyczyła pożyczki w kwocie 2500 zł, której zawarcie nie zostało udowodnione.

Przedmiotem żądania pozwu było również roszczenie z tytułu skapitalizowanych odsetek umownych za opóźnienie w spłacie pożyczki. Powód dochodził w tym zakresie kwoty 249,10 zł wskazując, że są to odsetki za opóźnienie w spłacie pożyczki w wysokości czterokrotności stopy lombardowej za okres od 11 czerwca 2015r. do 28 stycznia 2016r. Według przedłożonych przez powoda wydruków termin spłaty pożyczki wynosił 24 sierpnia 2014r. Pożyczka została udzielona w dniu 19 sierpnia 2014r. (data przelewu kwoty 500 zł). Przedmiotem działalności spółki (...) jest udzielania krótkoterminowych pożyczek. Za przedłużenie okresu spłaty naliczane są prowizje. Ponieważ powód nie podnosił, aby tego rodzaju prowizja została w tym przypadku naliczona, należy uznać, że z pewnością w dniu 11 czerwca 2015r. spłata pożyczki była wymagalna. Ponadto pozwany nie podniósł w odniesieniu do terminu wymagalności żadnych zarzutów. Stąd też, przy zastosowaniu art. 230 k.p.c., należało przyjąć, że od dnia 12 czerwca 2015r. pozwany pozostawał w opóźnieniu. Zgodnie z § 10 ust. 1 umowy w razie opóźnienia w spłacie pożyczki pożyczkodawca ma możliwość naliczenia odsetek w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP. Sąd ustalił, że wysokość tych odsetek od kwoty 500 zł za okres 12 czerwca 2015r. do 28 stycznia 2016r. wynosi 33,18 zł.

Z tych względów łącznie zasądzeniu podlegała kwota 533,18 zł. Odsetki ustawowe za opóźnienie od tej kwoty, w oparciu o art. 481 § 1 k.c. i art. 481 § 1 k.c. zasądzono zgodnie z żądaniem od dnia wniesienia pozwu tj. 17 marca 2016r.

W pozostałym zakresie powództwo jako nieudowodnione podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia przy przyjęciu, że powód utrzymał się ze swoim żądaniem w 18%. Na poniesione przez powoda koszty składała się opłata od pozwu 38 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i wynagrodzenie radcy prawnego w stawce minimalnej wynoszącej 1200 zł, łącznie 1255 zł. Koszty pozwanego to opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i wynagrodzenie radcy prawnego w stawce minimalnej wynoszącej 1200 zł, łącznie 1217 zł. Po wzajemnym rozliczeniu (998 zł – 226 zł) na rzecz pozwanego podlegała zasądzeniu kwota 773 zł.