Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I. Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Aneta Fiałkowska-Sobczyk

Protokolant Katarzyna Kudzia

po rozpoznaniu w dniu 07 lutego 2017 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa J. W.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W.

o uchylenie uchwały, ewentualnie o stwierdzenie jej nieważności lub nieistnienie

I.  oddala powództwo główne i wzajemne

II.  nie obciąża powódki kosztami procesu za I. instancję.

Sygn. akt I C 1259/16

UZASADNIENIE

Powódka J. W. w pozwie z dnia 23 lipca 2017 r., ostatecznie sprecyzowanym pismem z dnia 05.09.2016 r., wniosła o uchylenie uchwały nr(...)z dnia 11.06.2016 r. Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. ewentualnie o stwierdzenie nieważności lub nieistnienia tej uchwały.

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, że zaskarżoną uchwałą wybrano członków Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni na kadencję 2016 – 2019. W dniu 16.05.2016 r. Spółdzielnia umieściła w skrzynkach pocztowych zawiadomienie o zwołaniu Walnego Zgromadzenia Członków na dzień 11.06.2016 r. Zgodnie ze Statutem Spółdzielni członkowie mieli prawo zgłaszania kandydatów do Rady Nadzorczej do dnia 27.05.2016 r. Powódka, jako członek Spółdzielni zgłosiła na piśmie swoją kandydaturę popartą podpisami 10 osób. W dniu 28 maja 2016 r., poprzez wywieszenie list kandydatów, powódka została poinformowana, że jej wniosek miał braki, bowiem nie wszystkie osoby, które podpisały się pod jej kandydaturą były członkami Spółdzielni.

Powódka nie była jednak wcześniej wzywana do uzupełnienia tego braku i zdaniem powódki takie działanie Spółdzielni jest sprzeczne ze Statutem. Szczególnie, że Spółdzielnia nie udostępnia informacji kto jest członkiem Spółdzielni, a kto nie.

Kolejnym niedopełnieniem obowiązków, przy tworzeniu list kandydatów na członków Rady Nadzorczej, zdaniem powódki, było umieszczenie na tych listach E. H. (1), który nie spełniał statutowych wymogów ubiegania się o mandat na kolejną kadencję (nie miał wymaganej przez Statut dwukadencyjnej przerwy po odejściu z Rady w 2013 r.).

Na dzień wyboru członków Rady Nadzorczej obowiązywały w Spółdzielni również niespójne zapisy Statutu co do liczebności członków Rady Nadzorczej. W § 45 h ust. 17 Statutu jest mowa o 15 mandatach, a w § 47 ust. 1 Statutu o 11 członkach Rady. Dlatego te karty do głosowania, które zostały zakwalifikowane jako nieważne z powodu umieszczenia na nich więcej niż 11 nazwisk powinny być uznane za ważne.

W związku z powyższymi uchybieniami i mając na uwadze, że jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16.02.2001 r. w sprawie IV CKN 192/2000, niezgodność uchwały walnego zgromadzenia z przepisami prawa lub postanowieniami statutu może wynikać nie tylko z treści uchwały lecz także z wad postępowania prowadzącego do jej podjęcia, żądanie powódki jest uzasadnione.

Dodatkowo powódka wnosząc o ustalenie nieważności lub nieistnienia zaskarżonej uchwały wskazała, że w wyniku przeprowadzonej procedury wyborczej dokonano tylko i wyłącznie wyboru przyszłej Rady Nadzorczej natomiast nie poddano projektu uchwały nr (...)pod głosowanie członków Walnego Zgromadzenia, a tym samym uchwała ta pozostała w fazie projektu jako pkt. 10 porządku obrad Walnego Zgromadzenia i nie nabyła mocy prawnej niezbędnej do wprowadzenia jej w życie.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) we W. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu swojego stanowiska w sprawie strona pozwana wskazała, że powódka w kierunku podjętej uchwały dotyczącej wyboru członków rady nadzorczej kieruje w zasadzie jeden zarzut polegający na wadliwym, jej zdaniem, nie dopuszczeniu jej do listy kandydatów. Powódka sama wskazuje, że istotnie brak było na jej wniosku, jak i kilku innych osób podpisów 10 członków popierających jej kandydaturę, albowiem część z podpisów na liście należała do osób niebędących członkami Spółdzielni. Okoliczność ta wydaje się być bezsporna. Zdaniem jednak powódki Zarząd pozwanej winien samodzielnie w tym samym dniu, względnie później zwrócić uwagę na ten brak i wezwać powódkę do jego uzupełnienia. Powódka jednak nie wskazuje na jakikolwiek przepis, który obligowałby zarząd do wszczęcia podobnej procedury naprawczej. Powódka nawet sama to przyznaje, że żaden przepis taki nie istnieje w prawie spółdzielczym lub statucie pozwanej Spółdzielni, a kodeks postępowania cywilnego nie ma w ogóle zastosowania do procedury wyborczej stosowanej w spółdzielniach mieszkaniowych i w żadnym razie zarząd postanowień tego Kodeksu nie mógł stosować.

Wobec braku umożliwienia członkom uzupełniania tego typu braków (ani w prawie, ani w Statucie) uznać należy, że to na członkach spoczywa obowiązek prawidłowego wykonania wymogów statutowych, a więc zebrania 10 podpisów osób popierających kandydaturę. Członkowie spółdzielni, którzy zbierają podpisy w minimalnej ilości muszą liczyć się z ryzykiem odrzucenia ich kandydatur. Tego typu ryzyko zresztą również występuje w trakcie procedur wyborczych stosowanych w wyborach powszechnych. Przyjęło się nawet, że komitety wyborcze zbierają specjalnie podpisy z tzw. naddatkiem, po to, by spełnić warunki niezbędne do rejestracji komitetu, albowiem procedury wyborcze również nie przewiduje uzupełniania braków w tym zakresie.

Skoro więc powódka zebrała minimalną ilość podpisów i złożyła swój wniosek w ostatnim możliwym terminie i nie skorzystała z możliwości przejrzenia rejestru członków (na co nie trzeba mieć zgody Prezesa Zarządu), to nie może w obecnej chwili mieść pretensji do zarządu pozwanej o nieujęcie jej kandydatury na liście wyborczej z uwagi na to, że jedna z osób nie była członkiem Spółdzielni.

Wobec braku procedury naprawczej dotyczącej zgłaszania kandydatów, żaden organ Spółdzielni, w szczególności zarząd, nie mógł telefonicznie, emailowo lub w inny sposób wzywać kandydatów do uzupełniania jakichkolwiek braków, albowiem tego typu działanie mogłoby być zakwestionowane przez tych kandydatów, którym zebranie wymaganej liczby popierających członków nie nastręczyło kłopotów. Wymóg zebrania 10 podpisów członków popierających kandydaturę, jak i sama procedura wyborcza uregulowana jest w Statucie. Gdyby członkowie chcieli wprowadzić procedurę naprawczą, a więc obowiązek dla zarządu sprawdzania list kandydatów i wzywania ich do uzupełniania braków, to daliby temu wyraz w konkretnych postanowieniach Statutu. Takich postanowień brak - stąd w żadnym razie nie można wobec Zarządu pozwanej czynić zarzutu, że nie dokonał czynności nieprzewidzianych w postanowieniach Statutu.

Wbrew stanowisku powódki, kandydat E. H. - nota bene niewybrany ostatecznie przez członków - nie musiał mieć dwukadencyjnej przerwy w piastowaniu funkcji członka Rady Nadzorczej, albowiem żaden przepis prawa, ani Statut pozwanej, takiego obowiązku przerwy nie statuuje. Owszem członek Spółdzielni nie może być członkiem Rady dłużej niż dwie kolejne kadencje, ale to nie oznacza, że przerwa w kadencjach musi być dwukadencyjna. Wręcz przeciwnie członek Rady winien powstrzymać się z kandydowaniem na następną kadencję, ale w kolejnej ma już możliwość kandydowania. Tak uczynił E. H. - jego kadencja zakończyła się w 2013 r., i kandydował dopiero w 2016 r. (okoliczność bezsporna, powódka sama te daty potwierdziła).

Istotnie członkowie na Walnym Zgromadzeniu w dniu 20 czerwca 2015 r. dokonali zmiany § 47 ust. 1 w zakresie ilości członków Rady Nadzorczej z 15 na 11, ale nie dostrzeżono, że technicznie liczba piętnaście pojawia się jeszcze w innej jednostce redakcyjnej Statutu. Jest oczywistym, że podejmując rzeczoną uchwałę członkowie wyrazili w sposób oczywisty swą wolę zmiany liczebności z 15 na 11, a nieopatrzne pozostawienie niezmienionej treści § 45h ust. 17 (zmienionego zresztą na walnym zgromadzeniu już na poprawną liczbę) nie może stać na przeszkodzie takiemu stwierdzeniu.

Ostatni zarzut dotyczący braku podjęcia uchwały w przedmiocie wyboru członków Rady po ich wyborze stanowi wyraz niezrozumienia specyfiki uchwał wyborczych. Uchwały tego typu powstają w wyniku przeprowadzonej w sposób ściśle określony procedury wyborczej. Wybór członka Rady dokonuje się poprzez dokonanie aktu tajnego głosowania, zaś sama uchwała i jej treść jako taka może nawet nigdy nie powstać (nie zostać odrębnie spisana). Sam dokument o wyborze członków Rady Nadzorczej stanowi jedynie techniczne potwierdzenie dokonanego wyboru. Nie jest oddzielną uchwałą i nigdy nie mógł zostać poddany pod głosowanie. Wybór członków Rady Nadzorczej odbywa się więc w momencie, w którym komisja skrutacyjna ogłasza wyniki głosowania, a rzeczona uchwała jest jedynie technicznym wyrazem stwierdzenia wyboru, który dokonał się w wyniku zsumowania głosów osób uprawnionych. Tego typu wykładnia „uchwał wyborczych” i ich treści była zresztą już wielokrotnie potwierdzana w sądownictwie powszechnym.

Nie ma więc wątpliwości, że członkowie dokonywali aktu wyboru członków Rady Nadzorczej, komisja wyborcza dokonała zliczenia głosów i podała wyniki głosowania publicznie do wiadomości członków Spółdzielni. W tym znaczeniu uchwała o wyborze członków Spółdzielni została bezsprzecznie podjęta. Powódka zresztą sama przyznaje, że do wyboru członków Rady doszło, ale nie podjęto uchwały o treści wskazanej w protokole - choć ta uchwała właśnie stwierdza dokonanie tego wyboru. Zarzut jest więc sztuczny i wysoce niezrozumiały.

W replice na odpowiedź na pozew powódka podtrzymując swoje stanowisko w sprawie podkreśliła ponownie, że procedura głosowania nad uchwałami uregulowana jest zapisem §36a ust. 2 Statutu stanowiącym, że przy obliczaniu głosów przy wyborach do organów Spółdzielni i przy podejmowaniu innych uchwał przez organy Spółdzielni uwzględnia się głosy oddane „za” i „przeciw” uchwale.

Zatem, jak wynika z treści Statutu, każdy projekt uchwały znajdujący się w porządku obrad WZ musi zostać poddany pod glosowanie. Tej procedurze podlegają również uchwały podejmowane w trybie tajnym. Po uzupełnieniu brakującej treści uchwały wykazem nazwisk, jej ostateczna treść musi być poddana pod głosowanie WZ, które ostatecznie ten skład zaakceptuje głosami „za” i wybór się dokona, bądź głosami „przeciw” odrzuci, i uchwały nie podejmie. Samo wyselekcjonowanie nazwisk najbardziej potencjalnych kandydatów na radnych spośród ogółu osób startujących, bez poddania ich pod głosowanie WZ nie stanowi, że uchwała dotycząca wyboru członków RN została podjęta. Dopiero oficjalne przegłosowanie i zliczenie ostatecznej liczby głosów oddanych „za” i „przeciw” uchwale, przesądzi o jej podjęciu, bądź odrzuceniu. Tym samym zaskarżona uchwała nie została podjęta.

Dodatkowo powódka zarzuciła, że § 36a pkt. 1 Statutu stanowi iż, wybory do organów Spółdzielni, o których mowa w § 36 ust. 1, a więc Walne Zgromadzenie, Rada Nadzorcza i Zarząd, dokonywane są w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów. Odwołanie członka organu następuje także w glosowaniu tajnym. Zatem, z zapisu wynika, że nawet wybór prezydium WZ oraz członków komisji wnioskowej i mandatowo-skrutacyjnej winien odbywać się w drodze głosowania tajnego. Pełnomocnik pozwanej odpowiedzialny za nadzór i prawidłowy przebieg obrad WZ od strony formalno-prawnej nie zwrócił uwagi na błędny przebieg wyborów z zapisami obowiązującego Statutu. Wobec tego faktu uznać należy, że wyboru członków do prezydium oraz komisji WZ dokonano z pominięciem prawa, w wyniku czego całe obrady WZ zostały przeprowadzone przez osoby nieuprawnione, gdyż nie zachowano procedury tajności ich wyboru.

Co innego zaś, stanowi zapis § 45 ust. 2 oraz § 45a ust. 1 Statutu mówiący o głosowaniu jawnym. 

Wynika z tego, że oba zapisy są obarczone wadą prawną i stoją ze sobą w oczywistej sprzeczności. Nie wiadomo, który z nich jest obowiązujący, i wg którego zapisu powinny odbyć się wybory' do tych organów.

Nadto powódka również dodatkowo podniosła, że niepoprawna pod względem formalno-prawnym weryfikacja zgłoszonych kandydatów ubiegających się o mandat radnego na lata 2016-2019 skutkowała dopuszczeniem przez pozwaną osób nieuprawnionych do udziału w wyborach.

Zapis § 36c ust. 2 Statutu stanowi, iż członkowie Rady Nadzorczej i Zarządu nie mogą zajmować się interesami konkurencyjnymi wobec Spółdzielni, a w szczególności uczestniczyć jako wspólnicy lub członkowie władz w podmiotach prowadzących działalność konkurencyjną wobec Spółdzielni. Naruszenie tego zakazu stanowi podstawę odwołania członka danego organu oraz inne skutki, określone w odrębnych przepisach.

Pomimo obowiązującego zakazu na liście zostało zamieszczone nazwisko p. G., który od wielu lat ma ze Spółdzielnią podpisaną umowę o świadczenie usług z zakresu napraw i konserwacji anten zbiorczych.

Na liście kandydatów nie powinno znaleźć się również nazwisko p. Ł., która wraz z mężem wynajmuje od Spółdzielni lokal użytkowy, w którym to prowadzą działalność gospodarczą. Za takie powiązania część radnych poprzedniej kadencji została z Rady odwołana i pozbawiona mandatów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16.05.2016 r. Spółdzielnia umieściła w skrzynkach pocztowych zawiadomienie o zwołaniu Walnego Zgromadzenia Członków na dzień 11.06.2016 r. Zgodnie ze Statutem Spółdzielni członkowie mieli prawo zgłaszania kandydatów do Rady Nadzorczej do dnia 27.05.2016 r. Powódka, jako członek Spółdzielni, zgłosiła na piśmie swoją kandydaturę popartą podpisami 10 osób. W dniu 28 maja 2016 r., poprzez wywieszenie list kandydatów, powódka została poinformowana, że jej wniosek miał braki, bowiem nie wszystkie osoby, które podpisały się pod jej kandydaturą były członkami Spółdzielni.

Natomiast na listach umieszczono E. H. (3), który nie spełniał statutowych wymogów ubiegania się o mandat na kolejną kadencję (nie miał wymaganej przez Statut dwukadencyjnej przerwy po odejściu z Rady w 2013 r.).

( okoliczności bezsporne);

Na Walnym Zgromadzeniu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. w dniu 11 czerwca 2016 r. podjęto miedzy innymi, zgodnie z porządkiem obrad, uchwałę nr (...)przedmiocie wyboru 11 członków Rady Nadzorczej na kadencję na lata 2016 – 2019, którzy uzyskali w kolejności największą liczbę głosów.

(dowód: protokół z Walnego Zgromadzenia Spółdzielni z dnia 11 czerwca
2016 r. k. 22-75);

Zgodnie z §36 Statutu pozwanej Spółdzielni są:

1) Walne Zgromadzenie,

2) Rada Nadzorcza,

3) Zarząd.

Przy czym wybory do organów Spółdzielni dokonywane są w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów. Odwołanie członka organu następuje także w głosowaniu tajnym. Przy obliczaniu głosów przy wyborach do organów Spółdzielni i przy podejmowaniu innych uchwał przez organy Spółdzielni uwzględnia się głosy oddane za i przeciw uchwale (§ 36 a Statutu).

Paragraf 45 h stanowi, że:

1.  Wybory członków Rady Nadzorczej dokonywane są w głosowaniu tajnym, spośród nieograniczonej liczby kandydatów.

2. Do Rady Nadzorczej mogą być wybierani tylko członkowie Spółdzielni oraz osoby niebędące członkami Spółdzielni, występujące jako pełnomocnicy osób prawnych o ile zostały zgłoszone w trybie § 43 ust. 2 statutu i złożyły informację o których mowa w §36b w przewidzianym terminie.

3. W skład Rady Nadzorczej Spółdzielni mieszkaniowej nie mogą wchodzić osoby będące pracownikami Spółdzielni. Uchwała w sprawie wyboru takiej osób do Rady Nadzorczej jest nieważna. Z chwilą nawiązania stosunku pracy prze członka Rady Nadzorczej ustaje jego członkostwo w Radzie Nadzorczej Spółdzielni.

4. Nie można być członkiem Rady Nadzorczej dłużej niż przez 2 kolejne kadencje Rady Nadzorczej.

5. Ustępujący członkowie Rady Nadzorczej mogą ponownie kandydować do Rady Nadzorczej, jeśli nie pełnili funkcji członka Rad przez dwie kolejne kadencje.

6. Kandydatów do Rady Nadzorczej zgłaszają członkowie Spółdzielni w trybie § 43 ust. 2 statutu (członkowie maja prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania zamieszczenia określonych spraw w porządku obrad, w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia Walnego Zgromadzenia. Projekt uchwały zgłaszanej przez członków Spółdzielni musi być poparty przez co najmniej 10 członków).

7. Zgłoszenie kandydatur członków Rady Nadzorczej odbywa się pisemni z podaniem:

- imienia i nazwiska kandydata,

- imienia i nazwiska członków zgłaszających.

8. Zarząd sporządza listę zgłoszonych kandydatów na członków Rady Nadzorcze którzy wyrazili zgodę na kandydowanie, lista ta jest poddawana pod głosowanie na każdej części Walnego Zgromadzenia.

8a. Lista kandydatów do Rady Nadzorczej prezentowana jest wraz z materiałami udostępnianymi członkom przed WZ w biurach i na stronach internetowych Spółdzielni wraz z informacjami złożonymi przez kandydatów oraz wynikiem dokonanej przez Zarząd weryfikacji, zgodnie z zapisami § 36b Statutu."

8b. Kandydat na Radnego ma prawo do zamieszczenia na stronach internetowych Spółdzielni oraz tablicach ogłoszeń w budynkach (za pośrednictwem Zarządu) informacji o: adresie zamieszkania, wieku, wykształceniu, posiadanych kwalifikacjach i uprawnieniach, dokonaniach zawodowych i społecznych, doświadczeniach w działalności spółdzielczej, zamierzeniach, celach i powodach, dla których zgłosił swoją kandydaturę do Rady Nadzorczej."

8c. Kandydat na Radnego ma prawo do zaprezentowania swojej osoby na spotkaniach informacyjnych z mieszkańcami organizowanych przez Zarząd przed Walnym Zgromadzeniem."

9. Kandydaci na członków Rady Nadzorczej składają pisemne oświadczenia wyrażające zgodę na kandydowanie oraz informacje, o których mowa w ust. 7. Członkowie komisji mandatowo-skrutacyjnej nie mogą kandydować do Rady Nadzorczej.

10. Wybory członków Rady Nadzorczej przeprowadza się przy pomocy kart wyborczych, na których są umieszczone nazwiska i imiona kandydatów w kolejności alfabetycznej. Głosowanie odbywa się poprzez złożenie karty wyborczej do urny w obecności komisji mandatowo - skrutacyjnej poszczególnych części Walnego Zgromadzenia.

11. Głosujący skreśla nazwiska kandydatów, na których nie głosuje.

12. Głos jest nieważny, jeżeli:

a) zawiera większą liczbę nazwisk niż lista sporządzona przez Zarząd,

b) karta wyborcza jest przekreślona,

c) zawiera więcej nazwisk nie skreślonych niż liczba miejsc w Radzie Nadzorczej.

13. Liczbę głosów oddanych na poszczególnych kandydatów oblicza komisja mandatowo - skrutacyjna, która z czynności tych sporządza protokół.

14. Przewodniczący komisji ogłasza wyniki głosowania.

15. Do Rady Nadzorczej zostają wybrani kandydaci, którzy uzyskali kolejno największą liczbę oddanych głosów licząc łącznie wyniki głosowań na wszystkich częściach Walnego Zgromadzenia.

16. Liczba osób wybranych do Rady Nadzorczej nie może przekraczać liczby członków Rady określonej w statucie Spółdzielni.

17. W przypadku uzyskania przez kandydatów na ostatnim 15 miejscu mandatowym równej liczby głosów, mandat nie zostaje obsadzony.

18. Wybory na nie obsadzony mandat członka Rady Nadzorczej przeprowadza s na najbliższym Walnym Zgromadzeniu.

Przepis § 47 Statutu stanowi, że:

1. Rada Nadzorcza składa się z 11 członków.

2. Kadencja Rady Nadzorczej trwa 3 lata.

3. Kadencja Rady Nadzorczej wygasa po dokonaniu wyboru nowego składu (...) przez Walne Zgromadzenie przeprowadzone w ostatnim roku trwania kadencji Rady.

(dowód: Statut Spółdzielni k. 76-131).

Sąd zważył co następuje:

W rozpoznawanej sprawie należy podkreślić, że powódka zaskarżyła uchwałę nr (...)r. Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni z dnia 11 czerwca 2016 r. w przedmiocie wyboru członków Rady Nadzorczej na kadencję 2016-2019 wnosząc o jej uchylenie ewentualnie o stwierdzenie jej nieważności lub nieistnienia.

Przy czym wnosząc o uchylenie przedmiotowej uchwały powódka powoływała się na uchybienia formalne Spółdzielni przed obradami Wlanego Zgromadzenia, które, zdaniem powódki naruszały Statut, a tym samym powinny skutkować uchyleniem zaskarżonej uchwały.

Uzupełniając swoje stanowisko w sprawie powódka wywodziła dodatkowo, że przedmiotowa uchwała nie została w ogóle podjęta i stanowi jedynie projekt, a tym samym jest nieważna lub nie istnieje.

Zgodnie z art. 42 § 2 prawa spółdzielczego, uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna.

Natomiast przepis art. 42 § 3 prawa spółdzielczego wskazuje, że uchwała sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu. Przy czym każdy członek spółdzielni lub zarząd może wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały. Jednakże prawo zaskarżenia uchwały w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka przysługuje wyłącznie członkowi wykluczonemu albo wykreślonemu (art. 42 § 4 prawa spółdzielczego).

Przepis art. 42 § 9 prawa spółdzielczego stanowi, że orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające uchwałę ma moc prawną względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów.

Jak wynika z powyższego zaskarżanie uchwał walnego zgromadzenia jest możliwe za pomocą trzech odrębnych środków prawnych, a mianowicie:

- powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały (gdy występuje sprzeczność uchwały z ustawą - art. 42 § 2 pr. spółdz.);

- powództwa o uchylenie uchwały (w razie sprzeczności uchwały bądź z postanowieniami statutu, bądź z dobrymi obyczajami lub gdy uchwała godzi w interes spółdzielni albo ma na celu pokrzywdzenie jej członka - art. 42 § 3 pr. spółdz.);

- powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały (gdy występują takie nieprawidłowości w zwołaniu walnego zgromadzenia lub w obradowaniu, które wyłączają możliwość przyjęcia usprawiedliwionego zapatrywania, że organ ten był zdolny do powzięcia woli - art. 42 § 9 pr. spółdz.).

W pierwszej kolejności, mając na uwadze sposób sformułowała żądań przez powódkę, ocenić należy żądanie uchylenia zaskarżonej uchwały oparte na wskazywanych przez powódkę uchybieniach Spółdzielni związanych z procedurą zgłaszania kandydatów na członków Rady Nadzorczej, a mianowicie wadliwe nie dopuszczenie powódki oraz innych członków Spółdzielni do listy kandydatów z powodu braku na wniosku podpisów 10 członków popierających kandydaturę na członka Rady (w przypadku powódki jeden z podpisów na liście należał do osoby niebędącej członkiem Spółdzielni), jak też dopuszczenie do kandydowania członka Spółdzielni, który nie miał dwukadencyjnej przerwy w pełnieniu tej funkcji.

Przy czym rację ma powódka, że niezgodność ze statutem zaskarżonej uchwały może wyrażać się zarówno w treści uchwały jak i w wadach postępowania prowadzącego do jej podjęcia. Oznacza to, że członek wytaczając powództwo oparte na art. 42 § 3 ustawy z 1982 r. - Prawo spółdzielcze może powołać zarzuty o charakterze merytorycznym (odnoszące się do niezgodności treści uchwały z postanowieniami statutu), jak i formalne, wskazujące na wady postępowania w toku jej podejmowania. Niemniej jednak uchybienia natury formalnej, do których doszło przy podjęciu uchwały przez walne zgromadzenie, uzasadniają uchylenie tej uchwały tylko wtedy, gdy miały lub mogły mieć wpływ na jej istotną treść (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 listopada 2016 r. w sprawie II CSK 21/16).

W przedmiocie zarzutu dotyczącego procedury zgłaszania kandydatów na członków Rady Nadzorczej, tj. nie wezwania powódki do uzupełnienia podpisów pod jej kandydaturą na członka Rady Nadzorczej, to przede wszystkim postępowania Zarządu nie można ocenić jako sprzecznego ze Statutem, bowiem jak słusznie zauważyła strona pozwana, w tym przedmiocie brak jest zapisów w Statucie.

Nie można również doszukać się w takim postepowaniu Spółdzielni sprzeczności z prawem i zasadami współżycia społecznego, a argumenty podniesione przez stronę pozwaną w odpowiedzi na pozew w tym zakresie są przekonujące.

W przedmiocie drugiego z zarzutów formalnych, tj. dopuszczenia do kandydowania członka Spółdzielni, który nie miał dwukadencyjnej przerwy w pełnieniu tej funkcji, to powódka istotnie trafnie wskazuje na treść § 45 h ust. 5 Statutu, który stanowi, że ustępujący członkowie Rady Nadzorczej mogą ponownie kandydować do Rady Nadzorczej, jeśli nie pełnili funkcji członka Rad przez dwie kolejne kadencje.

Niemniej jednak ostatecznie omawiana osoba nie została wybrana na członka Rady na kadencję 2016 – 2019, a powódka nie wykazała, a nawet nie twierdziła, jaki wpływ na podjęcie zaskarżonej uchwały miało to uchybienie proceduralne.

Tym samym powództwo o uchylenie uchwały jako bezzasadne musiało podlegać oddaleniu.

W tym miejscu trzeba jeszcze wskazać, że powódka w piśmie procesowym z dnia 29 listopada 2016 r. zgłosiła kolejne zarzuty uzasadniające, zdaniem powódki, konieczność uchylenia zaskarżonej uchwały, z związane z błędami proceduralnymi przy jej podjęciu.

Niemniej jednak art. 42 § 6 prawa spółdzielczego wskazuje, że powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia, jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania - w ciągu sześciu tygodni od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia.

Walne Zgromadzenie na którym podjęto zaskarżoną uchwałę odbyło się w dniu 11 czerwca 2016 r., tym samym termin sześciu tygodni do zaskarżenia uchwały upłynął w dniu 23 lipca 2016 r.

Natomiast wskazany wyżej termin zawity na zaskarżenie uchwały jako sprzecznej ze Statutem, dobrymi obyczajami lub godzącej w interesy spółdzielni, jak powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie jak i piśmiennictwie, dotyczy nie tylko terminu złożenia powództwa o uchylenie uchwały ale również zarzutów zgłoszonych na poparcie wniosku o jej uchylenie, a Sąd jest związany zarówno treścią żądania jak i jego podstawą faktyczną (art. 321 w zw. z art. 187 k.p.c.).

Na marginesie można tylko wskazać, że najdalej idący zarzut powódki dotyczący braku tajności przy podejmowaniu uchwały odnośnie składu Rady Nadzorczej z uwagi na to, że zarówno wybór prezydiom Walnego Zgromadzenia oraz członków komisji wnioskowej i mandatowo – skrutacyjnej nie był dokonywany w głosowaniu tajnym jest chybiony, bowiem brak jest podstaw do wysuwania tak daleko idących wniosków i do zachowania tajności wyborów członków Rady Nadzorczej wystarczy, że głosownie na kandydatów do Rady jest tajne, co potwierdzają zresztą zapisy w Statucie pozwanej Spółdzielni.

W dalszej kolejności, po uznaniu za bezzasadne żądania uchylenia uchwały Sąd rozważał żądanie ewentualne powódki o ustalenie nieważności bądź nieistnienia spornej uchwały.

Zgodnie z treścią art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Tym samym w pierwszej kolejności powódka powinna wykazać swój interes prawny w domaganiu się ustalenia nieważności lub nieistnienia zaskarżonej uchwały. Powódka w tym zakresie nie wskazywała żadnych argumentów. Niemniej jednak mając na uwadze poglądy, że członek Spółdzielni co do zasady ma interes prawny w zaskarżaniu uchwał podjętych przez Walne Zgromadzenie, które zgodnie z art. 42 § 1 ustawy o prawo spółdzielcze obowiązują wszystkich członków spółdzielni, w dalszej kolejności rozważyć należy argumenty powódki sprowadzające się do zarzutu, że uchwała (...)nie została podjęta i stanowi jedynie projekt, bowiem po wyborze 11 kandydatów z największą liczbą głosów powinno się jeszcze przegłosować uchwałę o wyborze Rady Nadzorczej w takim, a nie innym składzie.

Powyższy pogląd nie znajduje jednak oparcia zarówno w przepisach prawa spółdzielczego, Statutu pozwanej Spółdzielni jak i praktyce przy podejmowaniu tego rodzaju uchwał.

Zgodnie z § 45 h pkt. 10 - 15 Statutu Spółdzielni, który jest zgodny z prawem spółdzielczym, Wybory członków Rady Nadzorczej przeprowadza się przy pomocy kart wyborczych, na których są umieszczone nazwiska i imiona kandydatów w kolejności alfabetycznej. Głosowanie odbywa się poprzez złożenie karty wyborczej do urny w obecności komisji mandatowo - skrutacyjnej poszczególnych części Walnego Zgromadzenia. Głosujący skreśla nazwiska kandydatów, na których nie głosuje. Głos jest nieważny, jeżeli: zawiera większą liczbę nazwisk niż lista sporządzona przez Zarząd, karta wyborcza jest przekreślona, zawiera więcej nazwisk nie skreślonych niż liczba miejsc w Radzie Nadzorczej. Liczbę głosów oddanych na poszczególnych kandydatów oblicza komisja mandatowo - skrutacyjna, która z czynności tych sporządza protokół. Przewodniczący komisji ogłasza wyniki głosowania. Do Rady Nadzorczej zostają wybrani kandydaci, którzy uzyskali kolejno największą liczbę oddanych głosów licząc łącznie wyniki głosowań na wszystkich częściach Walnego Zgromadzenia.

Mając powyższe na uwadze również powództwo o ustalenie nieważności lub nieistnienia zaskarżonej uchwały nie zasługiwało na uwzględnienie.

Dlatego też, na podstawie wyżej powołanych przepisów prawa oddalono zarówno powództwo główne jak i ewentualne w punkcie I sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach procesu w punkcie II sentencji wyroku oparto na treści art. 102 k.p.c., który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami, mając na uwadze, że do pewnych nieprawidłowości jednak doszło, a powódka jako członek Spółdzielni ma uprawnienie aby czuwać nad właściwym działaniem organów Spółdzielni, której jest członkiem.