Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Leon Miroszewski

Protokolant: stażysta Patrycja Predko

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2013 roku w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 84.942,42 (osiemdziesiąt cztery tysiące dziewięćset czterdzieści dwa 42/100) złotych z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 4.403,03 złotych od dnia 13 listopada 2012 roku,

- 3.602,34 złotych od dnia 22 listopada 2012 roku,

- 5.465,51 złotych od dnia 22 listopada 2012 roku,

- 5.353,53 złotych od dnia 7 listopada 2012 roku,

- 5.558,14 złotych od dnia 21 listopada 2012 roku,

- 5.646,06 złotych od dnia 17 listopada 2012 roku,

- 4.117,18 złotych od dnia 15 listopada 2012 roku,

- 4.421,76 złotych od dnia 13 listopada 2012 roku,

- 3.608,45 złotych od dnia 22 października 2012 roku,

- 3.985,43 złotych od dnia 13 listopada 2012 roku,

- 6.774,59 złotych od dnia 17 października 2012 roku,

- 4.117,18 złotych od dnia 13 listopada 2012 roku,

- 5.353,53 złotych od dnia 31 października 2012 roku,

- 6.774,59 złotych od dnia 22 października 2012 roku,

- 5.612,85 złotych od dnia 22 października 2012 roku,

- 5.668,27 złotych od dnia 8 listopada 2012 roku,

- 4.479,98 złotych od dnia 19 października 2012 roku;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 4.279,00 (cztery tysiące dwieście siedemdziesiąt dziewięć) złotych tytułem kosztów procesu.

Sygnatura akt VIII GC 359/13

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwoty 84.942,42 złotych z ustawowymi odsetkami od poszczególnych kwot składających się na tą wysokość. W uzasadnieniu wskazała na wykonanie zleceń przewozowych pozwanej w transporcie międzynarodowym. Powołała się na międzynarodowe listy przewozowe CMR oraz w niektórych wypadkach dodatkowe potwierdzenia odbioru przewożonych towarów. Wniosła też o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów procesu.

Pozew został wniesiony w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód wydał w dniu 27 lutego 2013 roku nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana wniosła sprzeciw od tego nakazu. Domagała się oddalenia powództwa oraz zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu. Zarzuciła niewykazanie zasadności powództwa. Pozwana zaprzeczyła prawdziwości przedłożonych przez powódkę dokumentów, zamawiania materiałów objętych fakturami u powódki, a także ich odbioru, oraz zawierania w przedmiotowym zakresie jakichkolwiek umów w powódką.

Po przekazaniu sprawy tutejszemu sądowi jako sądowi właściwości ogólnej, powódka została zobowiązana do przedstawienia dowodów, na które powołała się w pozwie. Powódka wypełniła to zobowiązanie przedkładając zlecenia transportowe, listy przewozowe, dowody wydania towaru, faktury, korespondencję do pozwanej.

Pozwanej zakreślony został termin do złożenia pisma procesowego, w którym odniesie się do dowodów przedłożonych przez powódkę oraz złoży wnioski dowodowe, pod rygorem przyjęcia, że poprzestaje na zarzutach i twierdzeniach zawartych w sprzeciwie. Pozwana nie złożyła uzupełnienia sprzeciwu.

Ustalenia faktyczne i wskazanie dowodów .

Powódka otrzymała od pozwanej zlecenia transportowe w dniach: 6 09 2012 roku, 12 09 2012 roku (2 zlecenia), 17 09 2012 roku (2 zlecenia), 22 09 2012 roku, 27 09 2012 roku (3 zlecenia), 4 10 2012 roku (2 zlecenia), 9 10 2012 roku, 17 10 2012 roku (3 zlecenia), 19 10 2012 roku, 25 10 2012 roku. Zlecenia te wystawiali za pozwaną: A. P. oraz (częściej) E. B.. Dotyczyły one transportu głównie z Niemiec, a w dwóch przypadkach z Wielkiej Brytanii, towaru określonego kategorią „inny”, na paletach. Odbiorcami towarów były zwykle inne podmioty niż pozwana, poza dwoma zleceniami z dnia 17 10 2012 roku. W tych zleceniach określano przewoźne w cenach netto określonych w Euro. Termin i sposób zapłaty określano „przelew (...) dni”.

Do tych zleceń wystawiane były listy przewozowe CMR o numerach: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...). Listy te zawierały potwierdzenia w miejscach adnotacji nadawcy i odbiorcy towaru, zgodnie z danymi wynikającymi ze zleceń transportowych, również gdy odbiorcą była pozwana.

Powódka wystawiła pozwanej następujące faktury w związku z dokonanymi przewozami: nr (...) z dnia 22 10 2012 na kwotę 4.403,03 złotych z terminem płatności do dnia 12 11 2012, nr (...) z dnia 31 10 2012 na kwotę 3.602,34 złotych z terminem płatności do dnia 21 11 2012, nr (...) z dnia 31 10 2012 na kwotę 5.465,51 złotych z terminem płatności do dnia 21 11 2012, nr (...) z dnia 16 10 2012 na kwotę 5.353,53 złotych z terminem płatności do dnia 06 11 2012, nr (...) z dnia 25 09 2012 na kwotę 5.646,06 złotych z terminem płatności do dnia 16 10 2012, nr (...) z dnia 24 10 2012 na kwotę 4.117,18 złotych z terminem płatności do dnia 14 11 2012, nr (...) z dnia 22 10 2012 na kwotę 4.421,76 złotych z terminem płatności do dnia 12 11 2012, nr (...) z dnia 30 09 2012 na kwotę 3.608,45 złotych z terminem płatności do dnia 21 10 2012, nr (...) z dnia 22 10 2012 na kwotę 3.985,43 złotych z terminem płatności do dnia 12 11 2012, nr (...) z dnia 25 09 2012 na kwotę 6.774,59 złotych z terminem płatności do dnia 16 10 2012, nr (...) z dnia 22 10 2012 na kwotę 4.117,18 złotych z terminem płatności do dnia 12 11 2012, nr (...) z dnia 09 10 2012 na kwotę 5.353,53 złotych z terminem płatności do dnia 30 10 2012, nr (...) z dnia 30 09 2012 na kwotę 6.774,59 złotych z terminem płatności do dnia 21 10 2012, nr (...) z dnia 30 09 2012 na kwotę 5.612,85 złotych z terminem płatności do dnia 21 10 2012, nr (...) z dnia 17 10 2012 na kwotę 5.668,27 złotych z terminem płatności do dnia 07 11 2012, nr (...) z dnia 27 09 2012 na kwotę 4.479,98 złotych z terminem płatności do dnia 18 10 2012, nr (...) z dnia 30 10 2012 na kwotę 5.558,14 złotych z terminem płatności do dnia 20 11 2012.

Pismem z dnia 23 listopada 2012 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 84.942,42 złotych z odsetkami ustawowymi od poszczególnych kwot odpowiadających kwotom wynikających z wymienionych wyżej faktur od dnia następnego po datach płatności wskazanych w tych fakturach. Wezwanie do zostało odebrane przez pozwaną w dniu 26 listopada 2012 roku.

Dowody: - zlecenia transportowe pozwanej w stosunku do powódki, listy

przewozowe CMR dotyczące przewozów z tych zleceń, faktury

wystawione pozwanej przez powódkę (k. 35-97, 102)

- wezwanie do zapłaty z dnia 23 11 2012 z dowodem doręczenia

(k. 98-101).

Ocena dowodów.

W niniejszym postępowaniu zostały przeprowadzone wyłącznie dowody zawnioskowane przez powódkę. Pozwana nie powołała żadnych dowodów w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Nie przedstawiła też żadnych wniosków dowodowych gdy została upoważniona do odniesienia się do dowodów powódki i przedstawienia własnych środków dowodowych.

Dokumenty przedstawione przez powódkę pozwoliły stwierdzić, jakiej treści były udzielane powódce zlecenia transportowe pozwanej, czego dotyczyły, jakie były warunki wykonania zleceń, kto reprezentował pozwaną. Listy przewozowe CMR służyły ustaleniu, czy przewóz został wykonany, kto nadał i odebrał towar oraz jak ten odbiór został w treści listu potwierdzony. Będzie jeszcze mowa o znaczeniu dowodowym listu przewozowego CMR.

Faktury powódki pozwoliły ustalić wysokość wynagrodzenia obliczonego w walucie polskiej. Wezwanie do zapłaty pozwoliło ustalić działania powódki zmierzające do uzyskania zaspokojenia wierzytelności bez występowania na drogę sądową oraz czy pozwana na te działania zareagowała. Trzeba zauważyć, że pozwana nie zaprzeczyła, że otrzymała zarówno faktury jak i wezwanie do zapłaty, natomiast na te dokumenty nie zareagowała. Będzie to jeszcze przedmiotem rozważań w dalszej części.

Powódka wnioskowała dowód z zeznań świadka E. K., pracownika powódki. Dowód ten został pominięty, bowiem okoliczności, których wyjaśnieniu miał służyć – udzielenie powódce zleceń transportowych przez pozwaną, treść stosunku prawnego pomiędzy stronami w tym wysokość wynagrodzenia powódki, prawidłowe wykonanie usług przewozu przez powódkę, brak płatności za usługi ze strony pozwanej, wezwanie pozwanej do dobrowolnej zapłaty – zostały już wyjaśnione dowodami pisemnymi. Trzeba też stwierdzić, że rezygnacja z tego dowodu była uzasadniana również z tego względu, że pozwana nie odniosła się w żaden sposób do dowodów przedłożonych przez powódkę, również tych które wyraźnie wskazują na dane identyfikujące pozwaną, jako stronę stosunku prawnego z powódkę, a więc podpisy oraz pieczątkę firmową (np. k. 57, 75, 101).

Ocena prawna.

Strony łączyły umowy przewozu w transporcie międzynarodowym, nawiązane na podstawie zleceń transportowych pozwanej. Do takich umów zastosowanie ma Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 roku (Dz. U. z 1962 roku, nr 49, poz. 238, ze zmianami – dalej jako „Konwencja CMR”). Z jej art. 1 ust. 1 wynika, że Konwencję CMR stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.

Strona pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym w ogóle nie odniosła się do twierdzenia powódki, że wykonywała ona przewozy na zlecenie pozwanej. Pozwana zaprzeczyła zamawianiu materiałów objętych fakturami, choć wszystkie faktury, z których powódka wywodzi roszczenie dotyczą nie dostaw materiałów dla pozwanej lecz wykonania na jej zlecenia przewozów w transporcie międzynarodowym. Można odnieść wrażenie, że pozwana wykorzystała wzór, którym być może posługuje się w innych sprawach, w których jest pozywana o zapłatę. Wskazuje na to jej udział, po stronie pozwanej, w innych jeszcze postępowaniach, które miały bądź mają miejsce w tutejszym Sądzie.

Pozwana zaprzeczyła zawieraniu jakichkolwiek umów z powódką. Wydaje się, że pozwana uważa zaprzeczenie wyrażone w ten sposób za wystarczające. W związku z powyższym należy zauważyć, że zgodnie z art. 210 § 2 k.p.c. strona ma obowiązek wypowiedzieć się co do twierdzeń strony przeciwnej dotyczących okoliczności faktycznych. Stanowisko pozwanej nie jest takim wypowiedzeniem się w sytuacji, gdy powódka przedstawiła zlecenia transportowe, jako pochodzące od pozwanej. Należało oczekiwać, że pozwana wypowie się co do tych zleceń, a w szczególności danych, które z nich wynikają, co do szczegółów przewozu, a także co do faktów, że przewozy te zostały wykonane, co powódka wykazała listami przewozowymi CMR. Pozwana nie zaprzeczyła, że osoby, które zostały wskazane jako reprezentujące pozwaną w sprawach zleceń transportowych, były do tego upoważnione. Nie zaprzeczyła również temu, że dwa z przewozów wskazanych w pozwie dotyczyły dostaw towarów dla samej pozwanej. Jak już była mowa, powódka wykazała istnienie zleceń transportowych i wykonanie przewozów nie tylko dokumentami pochodzącymi od pozwanej i własnymi fakturami, ale też listami przewozowymi z adnotacjami sporządzonymi przez nadawców i odbiorców przewożonych towarów. Niżej o znaczeniu dowodowym listów przewozowych CMR.

Jak widać, zaprzeczenia pozwanej nie niweczą dowodzenia powódki. Nie ma podstaw by kwestionować otrzymanie przez powódkę zleceń transportowych pozwanej oraz ich wykonanie. Należy dodać, że pozwana nie zareagowała na wezwanie powódki do dobrowolnej zapłaty, w którym wymienione zostały wszystkie zaległe zobowiązania pozwanej, choć to wezwanie otrzymała (k. 101). Milczeniem zbyła też wskazanie jej możliwości odniesienia się w zakreślonym terminie do dowodów przedłożonych przez powódkę.

Z preambuły Konwencji CMR wynika, że jej przepisy nie regulują sprawy przewoźnego, toteż należy uznać, że podstawą roszczenia powódki o zapłatę jest art. 774 k.c. Z tego przepisu wprost wynika, że umowa przewozu jest umową odpłatną, a więc za wykonanie przewozu przewoźnikowi przysługuje wynagrodzenie (w ustawie Prawo przewozowe, jak też w Konwencji CMR, przyjmuje ono nazwę przewoźnego). Odpowiada temu treść zleceń transportowych pozwanej, z których wynika wysokość wynagrodzenia (nazwanego w tych zleceniach ceną).

Konwencja CMR zawiera natomiast przepisy o środkach dowodowych, na podstawie których przewoźnik może wykazać zawarcie i wykonanie przewozu, a więc również swoje prawo do wynagrodzenia. Najważniejszym z nich jest list przewozowy CMR. Funkcja dowodowa listu przewozowego CMR została wyrażona w art. 4, 7 i 9 Konwencji CMR. W świetle tych przepisów, w razie braku dowodu przeciwnego list przewozowy CMR stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika, przy czym gdy do tego listu przewoźnik nie wpisze uzasadnionych zastrzeżeń, zachodzi domniemanie, że towar i jego opakowanie były widocznie w dobrym stanie w chwili przyjęcia przez przewoźnika i że ilość sztuk, jak również ich cechy i numery były zgodne z oświadczeniami w liście przewozowym. Listy przewozowe przedłożone przez powódkę zawierają też oświadczenia odbiorów przewożonych towarów, toteż listy te świadczą o wykonaniu i zakończeniu przewozów.

Mając na uwadze powyższe należy przyjąć, że powódka wykazała wykonanie zleconych przewozów na podstawie umów przewozu zawartych na w oparciu o zlecenia transportowe pozwanej przedłożone przez powódkę jako dowody, określające nie tylko rodzaj i trasę przewozu ale i wysokość oraz warunki zapłaty wynagrodzeń. Powódka wykazała również, że wystawiła faktury zgodnie z tymi zleceniami. Pozwana nie podjęła żadnej czynności weryfikującej wysokość czy wymagalność przewoźnego należnego za wykonanie zleconych przewozów w międzynarodowym transporcie drogowym. Powódka miała prawo roszczenie wyrazić w walucie polskiej. Wskazanie w zleceniach transportowych kwoty ceny wyrażonej w euro należy traktować nie jako wyrażenie przedmiotu zobowiązania w walucie obcej w rozumieniu art. 358 § 1 k.c., a jedynie jako wskazanie wartości wynagrodzenia przewoźnika. Wyrażenie wysokości zobowiązania pozwanej zostało dokonane w fakturach powódki. Niezależnie od tego pozwana nie zakwestionowała wskazania wynagrodzenia w tych fakturach w walucie polskiej, również po wezwaniu jej do zapłaty wezwaniem z dnia 23 listopada 2012 roku. Na marginesie można zauważyć, że w Konwencji CMR dopuszcza się, a nawet preferuje, rozliczenia w walucie państwa gdzie żąda się zapłaty (art. 23 i 27).

Powódka zażądała odsetek od kwot wyrażonych w fakturach przedłożonych w celu wykazania roszczenia począwszy od dnia następnego po upływie terminu wskazanego w fakturach, odpowiadającego też treści zleceń transportowych. Żądanie to znajduje więc podstawę w art. 455 i 481 k.c.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., przy uwzględnieniu zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Ponieważ proces wygrała powódka, pozwana powinna jej zwrócić koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw (art. 98 § 1 i 3 k.p.c.). Na koszty te składają się: opłata sądowa oraz wynagrodzenie adwokackie ustalone na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.