Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie III Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Irma Lorenc

Protokolant:sekretarz sądowy Anna Gnidzińska

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2017 r. S.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko J. S., E. S., W. S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz pozwanych J. S., E. S. i W. S. kwotę 2.417 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III C 1236/16

UZASADNIENIE

w postępowaniu zwykłym

W dniu 21 czerwca 2016 r. powód (...) w W. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych W. S., E. S. i J. S. kwoty 6.920,72 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 listopada 2013 r. oraz kosztami postępowania. Powód wskazał, że w oparciu o art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych, dochodzi zwrotu wypłaconego świadczenia na rzecz poszkodowanego na podstawie art. 98 ust. 1 ww. ustawy i poniesionych kosztów, za szkodę spowodowaną w dniu 29 stycznia 2013 r. nieubezpieczonym w zakresie OC pojazdem pozwanych.

W piśmie procesowym z dnia 7 grudnia 2016 r. powód wskazał dodatkowo, że sprawcą szkody był W. S., zaś J. S. i E. S. są właścicielami pojazdu, którym kierował, zaś powód wypłacił 423,86 zł tytułem kosztów likwidacji szkody, a także 3.413,57 zł i 3.083,29 zł tytułem odszkodowania za naprawę pojazdu.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie na swą rzecz od powoda kosztów postępowania. Pozwani zaprzeczyli wszelkim wyraźnie nie przyznanym twierdzeniom zawartym w pozwie, w szczególności temu, by W. S. nie miał w dniu zdarzenia ważnej polisy OC – taką umowę zawarł bowiem z towarzystwem (...), którego odpowiedzialność rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy. Pozwani wskazali, że P. nie wypowiedziała im umowy, nie wzywała ich do zapłaty, ani nie zwróciła wpłaconej składki, zatem odmowa wypłaty ubezpieczenia właścicielowi uszkodzonego pojazdu była bezzasadna i brak jest podstaw do żądania przez powoda dochodzonej pozwem należności od pozwanych.

Powód w piśmie procesowym z dnia 18 kwietnia 2017 r. oświadczył, że popiera stanowisko wyrażone w pozwie, bowiem ochrona ubezpieczeniowa rozpoczęła się w przypadku pozwanych dopiero z chwilą opłacenia składki, tj. 28 lutego 2013 r., a zatem po zdarzeniu. Z umowy ubezpieczenia OC wynikało, że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i opłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, a nie z chwilą zawarcia umowy.

Na rozprawie w dniu 17 maja 2017 r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki kosztów postępowania, kwestionując powództwo zarówno co do zasady, jak i wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwani J. S. i E. S. są współwłaścicielami samochodu marki V. (...) nr rej. (...). W dniu 29 stycznia 2013 r. kierujący tym pojazdem pozwany W. S. w wyniku nieprawidłowo wykonanego manewru cofania uszkodził należący do J. K. samochód marki P. nr rej. (...).

okoliczności niesporne, a nadto dowód:

- zaświadczenie o zdarzeniu drogowym k. 32

W dniu 13 grudnia 2012 r. J. S. zawarł powód zawarł z (...) z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem ww. samochodu, potwierdzoną polisą nr (...). Termin płatności składki określono na 18 grudnia 2012 r. , zaś okres ubezpieczenia od 19 grudnia 2012 r. do 18 grudnia 2013 r., jednocześnie w umowie tej wskazano, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia składki ubezpieczeniowej, chyba, że inaczej stanowią przepisy prawa.

dowód:

- polisa k. 80-81

Szkodę z dnia 29 stycznia 2013 r. zgłoszono (...) z siedzibą w W., przy czym w piśmie z dnia 22 marca 2013 r. podmiot ten poinformował powoda (...) w W., że z przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego wynika, że sprawca szkody nie posiadał skutecznej polisy OC, w związku z czym przekazał powodowi akta tej szkody celem dalszej likwidacji.

W świetle danych przekazanych przez zakład ubezpieczeń do (...) w W. E. S. i J. S. posiadali ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem samochodu marki V. (...) nr rej. (...) w (...)na okres od 19 grudnia 2012 r. do 18 grudnia 2013 r. na podstawie polisy nr (...).

dowody:

- pismo z dnia 22.03.2013 r. k. 40

- informacja z (...) k.41-44, 82, 83

W dniu 22 marca 2013 r. (...) z siedzibą w W. wystawił powodowi fakturę VAT opiewającą na kwotę 423,86 zł z tytułu kosztów likwidacji szkody z dnia 29 stycznia 2013 r.

J. K. za naprawę blacharską swego samochodu zapłacił (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 7.991,14 zł.

Pismem z dnia 4 lipca 2013 r. powód powiadomił J. K. o przyznaniu świadczenia z obowiązkowego ubezpieczenia OC w związku z wypadkiem z dnia 29 stycznia 2013 r. w kwocie 3.413,57 zł tytułem kosztów naprawy pojazdu, a pismem z dnia 18 września 2013 r. o wyrównaniu kosztów z tego tytułu w wysokości 3.083,29 zł.

W pismach z dnia 30 sierpnia 2013 r. powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 3.847,43 zł, a pismem z dnia 23 września 2013 r. - kwoty 6.920,72 zł tytułem zwrotu świadczeń wypłaconych w związku ze zdarzeniem z dnia 29 stycznia 2013 r.

Dowody:

- faktura z dnia 22.03.2013 r. k. 33

- faktura z dnia 30.08.2013 r. k. 46

- arkusz likwidacyjny k. 47, 49

- zawiadomienie z dnia 4.07.2013 r. k. 34, 48

- zawiadomienie z dnia 18.09.2013 r. k. 35, 50

- wezwania z dnia 30.08.2013 r. z potwierdzeniami odbioru k. 51, 52, 53

- wezwania z dnia 23.09.2013 r. z potwierdzeniami odbioru k. 36, 37, 38, 54, 55

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie mogło zostać uwzględnione.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowił art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 392 j.t.), zgodnie z którym z chwilą wypłaty przez Fundusz odszkodowania, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a, sprawca szkody i osoba, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, są obowiązani do zwrotu Funduszowi spełnionego świadczenia i poniesionych kosztów.

W przedmiotowej sprawie powód wskazywał, że do wypłaty dochodzonej pozwem kwoty doszło w sytuacji opisanej w art. 98 ust. 1 pkt 3 lit. a) ww. ustawy - zaspokoił roszczenia z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego za szkodę powstałą na mieniu i osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tą wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Pozwani kwestionując roszczenie tak co do zasady, jak i wysokości, w toku postępowania wywodzili przede wszystkim, iż pozwany J. S. dopełnił obowiązku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem samochodu marki V. (...) nr rej. (...), zawierając w dniu 13 grudnia 2012 r. z (...) z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia OC na okres od 19 grudnia 2012 r. do 18 grudnia 2013 r., potwierdzoną polisą nr (...), a zatem w dacie szkody, która miała miejsce 29 stycznia 2013 r. legitymował się tego rodzaju ubezpieczeniem. W istocie jak wynika z treści tej polisy do zawarcia umowy ubezpieczenia doszło 13 grudnia 2012 r., przy czym termin płatności składki określono na 18 grudnia 2012 r. Jednocześnie w umowie tej wskazano, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia składki ubezpieczeniowej, chyba, że inaczej stanowią przepisy prawa.

Jak wynika z art. 39 ust. 1 cyt. ustawy, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2 i 3. W świetle ust. 2 tego artykułu, jeżeli w umowie zakład ubezpieczeń wskazał późniejszy termin płatności składki lub jej pierwszej raty, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy. Unormowania te stanowią odstępstwo od ogólnej zasady powstania odpowiedzialności ubezpieczeń wynikającej z art. 814 k.c. i przewidują rozwiązanie korzystniejsze dla ubezpieczającego posiadacza pojazdu mechanicznego, albowiem odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy, przy czym zapłacenie składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty determinuje początkowy termin zaangażowania zakładu ubezpieczeń jedynie wtedy, gdy strony nie ustaliły późniejszego, niż dzień zawarcia umowy, termin płatności (por. Komentarz do art. 39 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), Dorota Maśniak, opubl. w Lex). Z uwagi na bezwzględnie obowiązujący charakter art. 39 ww. ustawy, określenie późniejszego terminu płatności składki, niż dzień zawarcia umowy, determinuje skutek określony w jego ust. 2 – odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy. Wprawdzie w przedmiotowej umowie wskazano, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia składki ubezpieczeniowej, jednocześnie jednak poczyniono zastrzeżenie o treści : „chyba, że inaczej stanowią przepisy prawa”. Skoro przepis art. 39 ust. 2 przywołanej ustawy stanowi inaczej, niż przewidziano w umowie, to w analizowanej sprawie początek odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń należy wiązać z chwilą zawarcia umowy. Z powyższego wynika, iż odpowiedzialność (...)z siedzibą w W. w dacie spornej szkody, tj. 29 stycznia 2013 r., była związana z pozwanym J. S. umową obowiązkowego ubezpieczenia OC za szkody związane z ruchem należącego do niego i E. S. pojazdu, a zatem roszczenie powoda wobec pozwanych – właścicieli pojazdu i sprawcy szkody opisane w art. 110 ust. 1 analizowanej ustawy nie powstało. Zważyć przy tym należy, iż wbrew treści pisma z dnia 22 marca 2013 r. wystosowanego do powoda przez (...) z siedzibą w W., w świetle informacji przekazanych do systemu prowadzonego przez powoda podmiot ten był w spornym okresie związany z J. S. umową ubezpieczenia OC, o czym świadczą informacje wygenerowane przez powoda z tego systemu, zarówno przedłożone przez powoda, jak i pozwanych.

Nawet gdyby przyjąć odmiennie, uznając, że posiadacze pojazdu nie dopełnili obowiązku ubezpieczenia w dacie zdarzenia, to zważyć należy, iż roszczenie wskazane w art. 110 ust. 1 cyt. ustawy powstaje z chwilą wypłaty przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny odszkodowania. Powód wprawdzie przedstawił zawiadomienia o przyznaniu odszkodowania J. K. – właścicielowi uszkodzonego w wyniku zdarzenia z dnia 29 stycznia 2013 r. pojazdu oraz fakturę wystawioną powodowi przez (...) z siedzibą w W. z tytułu likwidacji szkody, jednakże nie przedłożył dowodów na to, iż świadczenia te w istocie wypłacono, a zatem, iż posiada roszczenie regresowe wobec pozwanych. Ponadto wskazać należy, że pomimo tego, iż pozwani kwestionowali powództwo nie tylko co do zasady, ale i co do wysokości, powód nie zaoferował żadnych dowodów na to, iż w istocie kwoty przyznane poszkodowanemu odpowiadają rozmiarowi wyrządzonej mu przez pozwanego W. S. szkody. Ponieważ nie ma różnicy w pojęciu szkody w rozumieniu przepisów prawa cywilnego i prawa ubezpieczeniowego, w przypadku odszkodowania ubezpieczeniowego przy ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej znajduje zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wynikająca z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, iż odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, jednocześnie jednak nie może ono prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego. Tymczasem powód nie wykazał w żaden sposób wysokości szkody wyrządzonej w pojeździe J. K., a tym samym wysokości należnego mu z tego tytułu odszkodowania. O ile powód przedłożył fakturę wystawioną poszkodowanemu przez spółkę (...) z tytułu kosztów naprawy pojazdu, jednakże nie sposób – wobec braku innych dowodów – ustalić, że były to koszty niezbędne i celowe do usunięcia skutków zdarzenia z dnia 29 stycznia 2013 r. , przy czym należy zwrócić uwagę na to, że sam powód przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie niższej niż koszty naprawy ujęte w tej fakturze.

Z tych przyczyn powództwo w punkcie I wyroku zostało oddalone.

W punkcie II zasądzono solidarnie od powódki na rzecz pozwanych poniesione przez nich koszty postępowania, tj. opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych – 2.400 zł, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., przy uwzględnieniu art. 105 § 2 k.p.c.