Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 lipca 2017 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Józef Wąsik (spr.)

Sędziowie: SSA Teresa Rak

SSA Sławomir Jamróg

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2017 roku na posiedzeniu niejawnym

sprawy powództwa /pozwanego wzajemnie/ S. K.

przeciwko pozwanemu /powodowi wzajemnemu/ (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.

o zapłatę

na skutek zażalenia (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 marca 2017 r., sygn. akt IX GC 1032/16

w przedmiocie zabezpieczenia

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Sławomir Jamróg SSA Józef Wąsik SSA Teresa Rak

Sygn. akt I ACz 1063/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 4 października 2016 r. Sąd Okręgowy w Krakowie dokonał zabezpieczenia roszczenia powoda /pozwanego wzajemnie/ poprzez: a) zajęcie wszelkich wierzytelności jakie pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. posiada względem spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., (...), W., KRS (...), a w szczególności wierzytelności z tytułu umowy o roboty budowlane z dnia 01.10.2015 r., nr (...), b) zajęcie wszelkich rachunków bankowych pozwanego /powoda wzajemnego/, a w szczególności rachunku bankowego pozwanego /powoda wzajemnego/ prowadzonego w Banku(...)w S. nr (...), a nadto określił sumę zabezpieczenia do kwoty 121.057,95 zł.

W uzasadnieniu Sąd I instancji podał, że dotychczas przeprowadzone postępowanie dowodowe wskazuje na zasadność roszczenia, fakt wykonywania robót przez powoda /pozwanego wzajemnie/ potwierdził bowiem świadek K. W., P. J. i W. J.. Na podstawie wzajemnie uzupełniających się zeznań świadków zostało uprawdopodobnione na tym etapie postępowania, że powód wykonał swoje zobowiązanie i nie otrzymał należnego wynagrodzenia objętego fakturą nr (...) z dnia 3.06.2016 r. Z zeznań świadków reprezentujących generalnego wykonawcę Spółkę (...) Sp. z o.o. W. J. (2) oraz K. D. oraz inżyniera tej budowy Pana K. W. (2), wynikało natomiast, że S. K. wykonał w sposób prawidłowy przyjęte na siebie roboty budowlane i prace te zostały odebrane bez zastrzeżeń. Udzielenie zabezpieczenia powodowi było także konieczne z uwagi na fakt, iż brak takiego zabezpieczenia uniemożliwiłby lub poważnie utrudnił powodowi osiągnięcie celu postępowania jakim jest uzyskanie od pozwanego należnego mu wynagrodzenia za wykonane roboty. Świadek W. J. (2) zeznał bowiem, że pozwany na obecną chwilę posiada zaległości na kwotę około 2 mln zł względem podwykonawców i toczą się przeciwko pozwanemu kolejne postępowania sądowe. Okoliczność ta potwierdzała zaś w ocenie Sądu realną obawę co do braku możliwości zaspokojenia roszczenia powoda i tym samym przesądzała o tym, że powód uprawdopodobnił interes prawny w uzyskaniu zabezpieczenia przez wskazanie na zagrożenie jakie może wynikać z konsekwencji prowadzenia przeciwko pozwanemu szeregu postępowań, czy wysokości jego długów.

Strona pozwana wywiodła zażalenie na powyższe postanowienie. Skarżąca zarzuciła kwestionowanemu postanowieniu naruszenie art. 730 k.p.c. przez uwzględnienie wniosku powoda oraz dokonanie zabezpieczenia roszczenia powoda w sposób nadmiernie uciążliwy pomimo, że powód nie uprawdopodobnił swojego roszczenia, a nadto naruszenie art. 736 § 1 k.p.c. przez udzielenie zabezpieczenia bez sprecyzowania jego zakresu. Biorąc powyższe zarzuty pod uwagę skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 730 ¹ § 1 k.p.c. przesłanki zasadności żądania udzielenia zabezpieczenia (podstawy zabezpieczenia) obejmują uprawdopodobnienie istnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Obie powyższe przesłanki muszą być co do zasady spełnione kumulatywnie. Co przy tym istotne, postępowanie zabezpieczające stanowi przyspieszone, odformalizowane postępowanie, w ramach którego wymagane jest nie udowodnienie, lecz uprawdopodobnienie istnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu i interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, a zatem zgodnie z art. 243 k.p.c. nie jest konieczne zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym. Odformalizowany charakter uprawdopodobnienia wymaganego na potrzeby udzielenia zabezpieczenia roszczenia rzutuje na sposób oceny materiału dowodowego zaoferowanego na etapie składania wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Zgodnie z art. 736 § 1 pkt 1 k.p.c. wnioskodawca zobligowany jest przy tym do wyboru i wskazania poprawnego sposobu zabezpieczenia roszczenia.

W zakresie pierwszej z wymienionych przesłanek należy uprawdopodobnić, iż w konkretnych okolicznościach faktycznych uprawnionemu przysługuje roszczenie podlegające ochronie w świetle obowiązujących przepisów prawa. Interes prawny, w myśl art. 730 ¹ § 2 k.p.c. jest zaś uprawdopodobniony - podobnie jak w przypadku uprawdopodobnienia roszczenia - wtedy gdy prima facie możliwe jest stwierdzenie, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Co w tym wypadku istotne, w odniesieniu do roszczeń o świadczenia pieniężne obawa co do egzekucyjnego wykonania przyszłego orzeczenia powinna płynąć z okoliczności zagrożenia wypłacalności strony pozwanej, w szczególności gdy nie ma ona dostatecznego majątku; strona powodowa może także wskazywać na zagrożenie wyzbycia się majątku przez stronę pozwaną, okoliczność nieregulowania przez nią zobowiązań, nieracjonalne obchodzenie się z majątkiem, czy też grożącą stronie pozwanej upadłość (por. Komentarz do art. 730 (1) k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730-1088, pod red. H. Doleckiego, T. Wiśniewskiego, LEX 2011, teza 3 in fine).

Odnosząc się do powyższego Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, że na obecnym etapie postępowania w rzeczywistości można zasadnie przyjąć, iż powód przekonująco uprawdopodobnił - na podstawie zgromadzonego dotychczas w aktach sprawy materiału dowodowego - istnienie swego roszczenia względem pozwanego. W sytuacji bowiem, gdy strona powodowa konstruuje roszczenie o zapłatę względem strony pozwanej winna uprawdopodobnić, iż posiada wobec swego dłużnika wymagalną wierzytelność, której ten nie zaspokoił. Zdaniem Sądu Apelacyjnego na obecnym etapie postępowania wskazana okoliczność jest wiarygodna, na jej prawdopodobieństwo z pewnością wskazują zaś poza dowodem z dokumentu w postaci faktury VAT nr(...)z dnia 3 czerwca 2016 r. również powołane przez Sąd I instancji dowody z zeznań świadków. Powyższe nie przesądza oczywiście o zasadności dochodzonego roszczenia, podobnie zresztą powołany przez skarżącą brak dokumentów w postaci np. protokołu lub pisemnej umowy nie mógł jednak dowodzić, że dochodzone przez powoda roszczenie bezwzględnie podlegać winno oddaleniu. Jednoznaczne ustalenia w tym zakresie zostaną zatem poczynione przez Sąd I instancji po przeprowadzeniu całego postępowania dowodowego w niniejszej sprawie. Odnosząc się z kolei do drugiej z obligatoryjnych przesłanek udzielenia zabezpieczenia w postaci istnienia po stronie powodowej interesu prawnego w jego uzyskaniu, należało zaznaczyć, iż Sąd I instancji wskazał w treści zaskarżonego postanowienia na pewne negatywne aspekty mogące faktycznie świadczyć o nienajlepszej sytuacji finansowej występujące po stronie pozwanego, a to istniejące po stronie pozwanej zaległości płatnicze na kwotę około 2 mln zł względem podwykonawców pozwanej spółki oraz toczące się wobec niej kolejne postępowania sądowe, które to okoliczności wskazują na to, że skarżąca w rzeczywistości może mieć trudności z ewentualnym zaspokojeniem roszczenia powoda w razie jego uwzględnienia. Analizując z kolei zakres udzielonego zabezpieczenia, należało stwierdzić że interes pozwanej spółki nie jest zagrożony Sąd I instancji określił bowiem sumę zabezpieczenia do kwoty 121.057,95 zł. Skuteczne zajęcie rachunku bankowego pozwanej spółki lub też wierzytelności jakie posiada ona wobec spółki (...) sp. z o.o., które jest możliwe jedynie do wysokości ww. kwoty nie będzie zatem prowadziło do powstania nadzabezpieczenia i nie będzie naruszało interesu skarżącej.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny działając na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzygnie Sąd I instancji w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, zgodnie z art. 745 § 1 k.p.c.

SSA Sławomir Jamróg SSA Józef Wąsik SSA Teresa Rak