Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 9 listopada 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania Syndyka Masy Upadłości (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o ustalenie corocznej opłaty

na skutek odwołania Syndyka Masy Upadłości (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w P. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 8 grudnia 2014 r. Nr (...) (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od Syndyka Masy Upadłości (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w P. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

XVII AmE 52/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 grudnia 2014 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ustalił dla Syndyka masy upadłości (...) spółki z o.o. w upadłości likwidacyjnej coroczną opłatę z tytułu koncesji na obrót paliwami ciekłymi na kwotę:

⚫

za 2009 rok - (...) zł

⚫

za 2010 rok - (...) zł

⚫

za 2011 rok - (...) zł

⚫

za 2012 rok - (...) zł

Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wniósł Syndyk masy upadłości spółki (...), zaskarżając decyzję w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie następujący przepisów prawa:

1. art. 169 ust 2 ustawy prawo upadłościowe poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, iż syndyk ma możliwość prowadzenia działalności koncesjonowanej, podczas gdy z tego przepisu jednoznacznie wynika, że nie może, chyba że co innego wynika z ustawy lub samej decyzji o udzieleniu koncesji, a w przedmiotowej sprawie brak było zarówno przepisu jak i stosowanego postanowienia w koncesji, które by taką możliwość przewidywały;

2. art. 41 ust. 2 pkt 1 ustawy prawo energetyczne poprzez jego niezwłoczne niezastosowanie, podczas gdy z okoliczności faktycznych i prawnych niniejszej sprawy jednoznacznie wynika, iż Prezes URE powinien cofnąć koncesję z urzędu już po otrzymaniu informacji od syndyka o zaprzestaniu prowadzenia działalności w oparciu o ten przepis prawa, z uwagi na fakt, iż wystąpiły przesłanki do cofnięcia tej decyzji, określone w art. 58 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;

3. art 58 ust. 1 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej poprzez jego niezastosowanie w 2009 roku, pomimo zawiadomienia przez syndyka o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego oraz ignorowanie oświadczenia syndyka o całkowitym zaprzestaniu działalności przez upadłego i braku chęci jej prowadzenia przez syndyka, w konsekwencji czego prowadzono postępowanie przez około 4 lata, w sytuacji gdy syndyk jako funkcjonariusz publiczny złożył oświadczenie, już na samym początku, gdy dowiedział się o istniejącej koncesji;

4. art. 58 ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej poprzez jego zastosowanie i przyjęcie, że w przedmiotowej sytuacji zachodzi fakultatywna przesłanka cofnięcia przez organ koncesji, opierając się na literalnym brzmieniu tego przepisu, z którego wynika, że organ może cofnąć koncesję, w przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, w sytuacji gdy należy odróżnić dwa typy postępowania upadłościowego − upadłość z możliwością zawarcia układu zmierzającą do utrzymania przedsiębiorstwa, dla którego koncesja stanowiłaby znaczącą wartość oraz upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, której celem nie jest prowadzenie przedsiębiorstwa, a likwidacja składników masy upadłości;

5. art. 35 i k.p.a. poprzez przekroczenie przez Prezesa URE miesięcznego terminu do załatwienia sprawy administracyjnej, co skutkowało tym, iż w świetle wszystkich wyjaśnionych okoliczności sprawy − oświadczenia syndyka o ogłoszenie upadłości, poinformowaniu o możliwości zgłoszenia wierzytelności, a także oświadczenia syndyka o zaprzestaniu prowadzenia jakiejkolwiek działalności od dnia ogłoszenia upadłości tj od 24 lipca 2009 – nie było żadnej innej kwestii do wyjaśnienia, w celu cofnięcia koncesji a nawet przy przyjęciu, że konieczne jest prowadzenie i wyjaśnienie sprawy szczególnie zawiłej, przekroczenie terminu dwumiesięcznego do załatwienia sprawy administracyjnej;

6. art. 12 k.p.a. poprzez naruszenie zasady szybkości postępowania administracyjnego i prowadzenie go od 2009 do 2014 roku w sytuacji, gdy nie było podstaw do tak długiego prowadzenia postępowania administracyjnego;

7. art. 7 i 77 k.p.a. poprzez zaniechanie wyczerpującego zabrania i rozpatrzenia materiału dowodowego, a przez to zaniechanie dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego co do daty ogłoszenia upadłości i zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej objętej koncesją, które to naruszenie miało wpływ na wynik sprawy;

8. art. 80 k.p.a. poprzez dokonanie błędnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego co do daty ogłoszenia upadłości zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej objętej koncesją, które to naruszenia miało wpływ na wynik sprawy;

9. art. 8 k.p.a. poprzez naruszenie zasady zaufania obywateli do władzy publicznej, w tym organów administracji, poprzez wymaganie i oczekiwanie od syndyka podjęcia innych czynności, poza tymi, do których organ zobowiązał na swojej stronie internetowej (poinformowanie o ogłoszeniu upadłości);

10. art. 107 § 3 k.p.a. poprzez podanie w uzasadnieniu decyzji administracyjnej niepełnych informacji, a w związku z tym oparcie swojego rozstrzygnięcia na niepełnym materiale dowodowym, bowiem organ całkowicie pominął fakt, iż syndyk zawiadomił o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego już w 2009 roku oraz o tym, że nie prowadzi przedsiębiorstwa ani działalności koncesjonowanej a jedynie zmierza do wypełnienia obowiązków przewidzianych przez prawo upadłościowe i naprawcze;

11. § 1 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości i sposobu pobierania opłat przez Prezesa URE poprzez ich zastosowanie i obliczenie szacowanego przychodu przedsiębiorstwa upadłego uzyskanych ze sprzedaży produktów objętych działalnością koncesyjną, podczas gdy w świetle zawiadomienia przez syndyka o ogłoszeniu upadłości i zaprzestaniu prowadzenia działalności jest to zupełnie nieuzasadnione;

12. art. 23 § 3 ordynacji podatkowej poprzez jego zastosowanie i szacowanie obrotów przedsiębiorstwa na cele obliczenia opłaty koncesyjnej za lata 2009, 2010, 2011 oraz 2012, podczas gdy Prezes URE został poinformowany przez syndyka, że nie prowadzi działalności koncesjonowanej, w związku z tym oczywistym jest, że takiego obrotu nie wykazuje.

Konsekwencją przedstawionych zarzutów było żądanie przez Syndyka uchylenia zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Po rozpoznaniu sprawy Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., decyzją z 25 sierpnia 2006 roku, wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, uzyskała koncesję na obrót paliwami ciekłymi na okres do dnia 28 sierpnia 2016 roku (koncesja k 22 akt administracyjnych).

Postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin Centrum w S. z 24 lipca 2009 roku w stosunku do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. została ogłoszono upadłość obejmująca likwidację majątku dłużnika (k.26)

Pismem z 3 grudnia 2009 roku syndyk masy upadłości spółki (...) zawiadomił Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej w stosunku do tej spółki, informując jednocześnie, że od 24 lipca 2009 roku przedsiębiorstwo upadłego nie prowadzi żadnej działalności, nie zatrudnia nikogo w swojej firmie a także, że syndyk nie ma zamiaru prowadzić żadnej działalności gospodarczej tylko zbywa majątek upadłego (k. 29)

Wcześniej, bo już 16 października 2009 roku syndyk zawiadomił Prezesa URE o ogłoszeniu upadłości dłużnika obejmującej likwidację jego majątku (k 27). Do pisma syndyk dołączył kopię postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

Pomimo posiadanej informacji o zaprzestaniu prowadzenia działalności przez Spółkę (...), organ koncesyjny nie podjął z urzędu postępowania w przedmiocie cofnięcia koncesji. Dopiero decyzją z 20 lutego 2012 roku Prezes URE cofnął z urzędu koncesję na obrót paliwami ciekłymi udzieloną spółce (...) (k 36).

Spółka (...) nie uiściła opłaty z tytułu posiadanej koncesji na obrót paliwami za lata 2009, 2010, 2011 i 2012. W toku prowadzonego przez Prezesa URE postępowania o ustalenie opłaty z tytułu koncesji syndyk masy upadłości spółki (...) nie przedstawił, pomimo wezwania przez organ, informacji o przychodach uzyskanych przez spółkę z działalności koncesjonowanej w roku 2008 oraz 2009 (wezwanie k. 8 akt administracyjnych).

Powyższy stan faktyczny, który nie był sporny między stronami, Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy które nie były kwestionowane przez strony a Sąd nie znalazł także podstaw do ich kwestionowania.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosowanie do treści art. 34 prawa energetycznego przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja, wnosi coroczne opłaty do budżetu państwa, obciążające koszty jego działalności. Delegacja dla Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE opłat koncesyjnych zawarta w ust 3. powołanego artykułu, wskazuje, że opłaty te należy określić z uwzględnieniem wysokości przychodów przedsiębiorstw energetycznych osiąganych z działalności objętej koncesją, a także kosztów regulacji.

W oparciu o delegację ustawową zawartą w powołanym przepisie Rada Ministrów, w rozporządzeniu z 5 maja 1998r w sprawie w wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetycznym którym została udzielona koncesja, określiła wysokość oraz zasady wnoszenia i obliczania opłaty (Dz. U. z 1998 r. Nr 60, poz. 387).. Stosownie do § 1 ust. 1 ww. Rozporządzenia, wysokość corocznej opłaty, wnoszonej przez przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja, zwanej dalej „opłatą", stanowi iloczyn przychodów przedsiębiorstwa energetycznego, uzyskanych ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie jego działalności objętej koncesją, osiągniętych w roku poprzedzającym ustalenie opłaty, oraz współczynników opłat, z zastrzeżeniem § 2. Współczynnik ten w odniesieniu do opłat z tytułu udzielonej koncesji na obrót paliwem wynosi 0,0004. Opłata dla każdego rodzaju działalności objętej koncesją nie może być mniejsza niż 200 zł i nie większa niż 1 000 000 zł (§ 2 ust 1).

Natomiast zgodnie z § 4 ust. 1 ww. Rozporządzenia, opłatę wnosi się w terminie do 31 marca każdego roku,

Zasadniczo wysokość opłaty oblicza przedsiębiorstwo energetyczne. (§ 3 rozporządzenia), które jest obowiązane udokumentować prawidłowość obliczonej opłaty oraz przedstawić Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki dane stanowiące podstawę jej obliczenia. Niemniej jednak w razie stwierdzenia, że opłata została obliczona w sposób nieprawidłowy oraz w razie niewniesienia opłaty w terminie określonym, to Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dokonuje obliczenia opłaty (§ 6 rozporządzenia)

Opłaty, o których mowa w przytoczonym przepisie art. 34 pe, są opłatami o charakterze administracyjnym. Opłaty koncesyjne są wnoszone do budżetu państwa (rachunek URE jest jednym z rachunków dysponentów części budżetu państwa) i stanowią dochód tego budżetu. Należą one do kategorii tzw. „niepodatkowych należności budżetu państwa”, do których stosownie do treści art. art. 2 §2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) mają zastosowanie przepisy Działu III ustawy ordynacja podatkowa, regulujące między innymi szacowanie wymiaru zobowiązań.

Szacowanie wymiaru zobowiązań zgodnie z ordynacją podatkową może nastąpić tylko wówczas, gdy podstawowy sposób wymiaru na zasadach ogólnych nie może być procedowany ze względu na brak danych do ustalenia podstawy opodatkowania w tym zwyczajnym trybie. Ścisłe dowody w tej metodzie określania wartości zobowiązań są zastąpione metodami szacowania, o których stanowi przepis art. 23 ordynacji podatkowej. W myśl tej regulacji organ określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli:

1) brak jest ksiąg podatkowych lub innych danych niezbędnych do jej określenia lub

2) dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy opodatkowania, lub

3) podatnik naruszył warunki uprawniające do korzystania ze zryczałtowanej formy opodatkowania.

§ 2. Organ podatkowy odstąpi od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli dane wynikające z ksiąg podatkowych, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania, pozwalają na określenie podstawy opodatkowania.

§ 3. Podstawę opodatkowania określa się w drodze oszacowania, stosując następujące metody:

1) porównawczą wewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w tym samym przedsiębiorstwie za poprzednie okresy, w których znana jest wysokość obrotu;

2) porównawczą zewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w innych przedsiębiorstwach prowadzących działalność o podobnym zakresie i w podobnych warunkach;

3) remanentową - polegającą na porównaniu wartości majątku przedsiębiorstwa na początku i na końcu okresu, z uwzględnieniem wskaźnika szybkości obrotu;

4) produkcyjną - polegającą na ustaleniu zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa;

5) kosztową - polegającą na ustaleniu wysokości obrotu na podstawie wysokości kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem wskaźnika udziałów tych kosztów w obrocie;

6) udziału dochodu w obrocie - polegającą na ustaleniu wysokości dochodów ze sprzedaży określonych towarów i wykonywania określonych usług, z uwzględnieniem wysokości udziału tej sprzedaży (wykonanych usług) w całym obrocie.

§ 4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie można zastosować metod, o których mowa w § 3, organ podatkowy może w inny sposób oszacować podstawę opodatkowania.

§ 5. Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania powinno zmierzać do określenia jej w wysokości zbliżonej do rzeczywistej podstawy opodatkowania. Organ podatkowy, określając podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, uzasadnia wybór metody oszacowania.

Odwołując się do powołanych wyżej regulacji prawnych, Prezes URE co do zasady prawidłowo przyjął, że podmiot posiadający koncesję winien uiścić opłaty za lata 2009, 2010, 2011 i 2012, gdyż w tych kolejnych latach posiadał koncesję i nie uiścił za nią stosowanej opłaty.

Przy czym dla ustalenia opłaty za rok 2009 miarodajne powinny być przychody przedsiębiorstwa energetycznego uzyskane z działalności objętej koncesją w roku poprzedzającym ustalenie opłaty a więc w roku 2008.

Skoro jednak przedsiębiorca nie przedstawił dowodów na wielkość przychodów z tej działalności w 2008r to właściwe było zdaniem Sądu odwołanie się do metody szacowania podstawy zobowiązania. Wprawdzie w decyzji Prezes URE nie uzasadnił zastosowanego wyboru metody szacowania, jednak przyjęcie dla szacowania przychodu z roku poprzedniego (za rok 2007 Prezes URE posiadał dane przedstawione przez przedsiębiorcę dla określenia opłaty koncesyjnej za rok 2008), powiększonego o wzrost inflacji wydaje się być metodą adekwatną dla oszacowania przychodów przedsiębiorcy osiąganych w kolejnym roku obrotowym. Jeśli założyć, że obroty z działalności koncesjonowanej pozostawały na zbliżonym poziomie, to wielkości przychodów powinny różnicować jedynie współczynniki inflacyjne. Tak oszacowana wartość przychodu przedsiębiorcy jest najbardziej zbliżona do rzeczywistej wartości przychody. Przy czym przedsiębiorca nawet w odwołaniu nie wskazywał na jakąś zasadniczą zmianę w wykonywanej działalności w roku w którym wartość przychodu oparto na szacunku. Tak obliczona szacunkowa wartość przychodu przedsiębiorcy w 2008r pomnożona przez współczynnik (...)stanowi prawidłowo obliczoną opłatę koncesyjną za 2009r, która powinna zostać uiszczona do 31 marca 2009r.

Opłata za kolejny rok posiadania koncesji tj rok 2010, powinna, zgodnie z regułą wyrażoną w § 1 ust 1 Rozporządzenia, stanowić pochodną przychodu przedsiębiorcy z 2009r. Wobec nieprzedstawienia przez przedsiębiorcę danych także za ten rok, prawidłowe było i w tym przypadku zastosowanie przez Prezesa URE metody szacunkowej stosownie do art. 23 ordynacji podatkowej.

Jakkolwiek odwoływanie się także w tym przypadku od szacunkowych danych ustalonych dla roku 2009, oparte jest na pewnym założeniu stabilności ekonomicznej prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności, tym bardziej, że dane przyjęte dla roku 2009 stanowią z kolei wypadkową szacunkową, bo są pochodną danych z roku 2008 i inflacji, to jednak brak innych danych, które pozwoliłyby na przyjęcie innej metody szacowania. Należałoby jedynie, w odniesieniu do szacunkowego przychodu osiągniętego w 2009 roku, uwzględnić fakt, że koncesjonowana działalność nie była wykonywana najpóźniej od ogłoszenia upadłości, a co wynika z oświadczenia syndyka. Należało więc tę okoliczność uwzględnić przy szacowaniu przychodów przedsiębiorcy w roku 2009. Skoro więc upadłość została ogłoszona mniej więcej w połowie roku, to z oszacowanych przez Prezesa URE przychodów przedsiębiorcy dla całego roku 2009, należało tylko połowę z nich uwzględnić w obliczaniu opłaty koncesyjnej. Prawidłowe i logiczne jest bowiem wnioskowanie, że po ogłoszeniu upadłości w drugiej połowie roku przedsiębiorca nie osiągał przychodów z działalności koncesjonowanej. Oznaczałoby to, że prawidłowo obliczona opłata koncesyjna za rok 2010, wynosi połowę tej kwoty którą określono w decyzji, a więc kwotę 3 477 zł. Jednak w tym zakresie żądanie powoda wyartykułowane w odwołaniu jako uchylenie decyzji nie pozwalało Sądowi na zmianę decyzji i ustalenie opłaty na powyższym poziomie. Sąd jest wszak związany żądaniem powoda wyrażonym w odwołaniu i zmiana decyzji w takim zakresie oznaczałaby orzeczenie ponad żądanie, co jest sprzeczne z art 321 k.p.c.

Opłaty koncesyjne za kolejne lata tj za rok 2011 i 2012 prawidłowo zostały ustalone na poziomie 200 zł, gdyż wobec braku przychodów z działalności koncesjonowanej zarówno w roku 2010 jaki i w roku 2011, w związku z niewykonywaniem w tych latach przez syndyka działalności koncesjonowanej, należało przyjąć, że przychody te były na poziomie zerowym. Jednak opłata nie mogła wynieść 0 złotych, gdyż stosownie do treści § 2 ust 1 Rozporządzenia minimalna opłata wynosi 200 zł. Stąd właściwe było ustalenie opłaty za te kolejne lata na takim właśnie minimalnym poziomie. Wobec tego, że opłata jest należna z góry za cały rok, także w 2012 opłata powinna być uiszczona, gdyż decyzja o cofnięciu koncesji zapadła dopiero w lutym 2012r.

W odniesieniu do ustalonych jak wyżej opłat koncesyjnych nie sposób zgodzić się z Syndykiem masy upadłości, że zaprzestanie prowadzenia działalności z chwilą ogłoszenia upadłości skutkować winno zwolnieniem z obowiązku uiszczania opłaty.

Należy w szczególności zwrócić uwagę na fakt, chociaż opłata ta jest uiszczana w związku z przyznaniem praw wynikających z treści koncesji, to jednak nie odnosi się ona do faktycznego wykonywania działalności koncesjonowanej lecz do hipotetycznej możliwości jej wykonywania, na co wskazuje moment jej uiszczenia tj z góry za cały rok oraz oderwanie wartości opłaty od faktycznie zrealizowanych w danym roku obrotów a ustalenie jej na podstawie obrotu z roku poprzedniego. Opłata ta nie jest świadczeniem przedsiębiorstwa energetycznego, które wnosi ono proporcjonalnie do okresu, w którym korzysta z udzielonej sobie koncesji. Stanowi wprawdzie w pewnym sensie swoistą cenę za prawo prowadzenia działalności koncesjonowanej, ale nie jest ustalana w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności koncesji ani też nie pozostaje w związku z realnie osiąganym przychodem w roku w którym powstał obowiązek zapłaty opłaty. Dlatego zdaniem Sądu opłata koncesyjna stanowiąc jednorazową opłatę za wykonywanie działalności w danym roku kalendarzowym nie podlega także stopniowemu wykorzystaniu i nie może być ustalana proporcjonalnie do okresu w danym roku w którym działalność faktycznie była wykonywana.

Fakt, że obowiązek uiszczenia opłaty powstaje w każdym kolejnym roku z dniem 1 stycznia, zaś opłata powinna być uiszczona stosowanie do treści par 4 ust 1 Rozporządzenia do 31 marca, oznacza, że opłata jest uiszczana z góry i odnosi się do całego roku, w tym kontekście oczywiste jest, że skoro obowiązek zapłaty opłaty za 2009 r powstał już 1 stycznia 2009 i powinien być zrealizowany do 31 marca 2009r, to fakt ogłoszenia upadłości w lipcu 2009 nie może mieć dla jej uiszczenia żadnego znaczenia. Przy czym podkreślenia wymaga fakt, że wielkość tej opłaty, co zostało wyżej przedstawione była skorelowana z przychodami z działalności koncesyjnej uzyskanymi w roku poprzedzającym obowiązek uiszczenia opłaty a więc z roku 2008.

Co się tyczy zarzutów odwołującego związanych z zaprzestaniem wykonywania działalności koncesyjnej przez syndyka i brakiem reakcji Prezesa URE w postaci natychmiastowego cofnięcia upadłemu z urzędu koncesji, to zdaniem Sądu nie znajdują one uzasadnienia w treści regulacji prawnych.

Stosownie do treści art. 169 ust 2 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, w wersji obowiązującej w okresie którego dotyczą opłaty koncesyjne oraz w dacie wydania decyzji, Syndyk lub zarządca prowadzący przedsiębiorstwo upadłego nie może prowadzić działalności wymagającej koncesji albo zezwolenia, chyba że co innego wynika z ustawy lub decyzji o przyznaniu koncesji albo zezwolenia

W myśl art. 41 prawa energetycznego Prezes URE cofa koncesję w przypadku określonym w art. 58 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (czyli między innymi gdy przedsiębiorca trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją). Natomiast Prezes URE może cofnąć koncesję w przypadkach określonych w art. 58 ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (czyli w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy).

Nie bez znaczenia dla określenia zakresu obowiązku Prezesa URE odnoszącego się do cofnięcia koncesji i czasu jego realizacji przez organ, mają przepisy prawa upadłościowego, które jako zasadę przyjmują, że Przedsiębiorstwo upadłego powinno być sprzedane jako całość, chyba że nie jest to możliwe (art 316), zaś na nabywcę przedsiębiorstwa upadłego przechodzą wszelkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi, które zostały udzielone upadłemu, chyba że ustawa lub decyzja o ich udzieleniu stanowi inaczej (art 317).

Treść powyższej regulacji w sposób jednoznaczny stanowi, że syndyk może prowadzić działalność wymagająca koncesji tylko wówczas, gdy wynika to z ustawy lub decyzji o przyznaniu koncesji. Jeśli więc, tak jak w sprawie niniejszej, syndyk miałby wolę prowadzenia koncesjonowanej działalności, musiałby uzyskać zmianę decyzji o przyznaniu koncesji z której wynikałoby jego uprawnienie do prowadzenia tego rodzaju koncesjonowanej działalności w miejsce upadłego.

Jednak upadłość likwidacyjna przedsiębiorstwa nie oznacza, że zachodzi potrzeba natychmiastowego cofnięcia koncesji, z tej tylko racji, że przedsiębiorca zaprzestał trwale wykonywania działalności objętej koncesją. Należy bowiem zwrócić uwagę, że dążenie syndyka ukierunkowane na korzyści wierzycieli powinno zmierzać do osiągnięcia jak najwyższej ceny ze sprzedaży majątku upadłego. Jeśli więc syndyk zbywa przedsiębiorstwo oparte na działalności koncesjonowanej, to na wartość przedsiębiorstw niewątpliwe ma wpływ posiadana koncesja, która przechodzi na nabywcę z mocy art 317. Dlatego w niektórych przypadkach, jak najbardziej pożądane jest aby koncesja nie została cofnięta, właśnie dla osiągnięcia jak najlepszego rezultatu postepowania upadłościowego. Nie bez znaczenia jest także okoliczność, że sam ustawodawca w przypadku ogłoszenia upadłości nie nałożył na organ koncesyjny bezwzględnego obowiązku cofnięcia koncesji, a jedynie pozostawił organowi swobodę w tym zakresie, posługują się sformułowaniem, że organ "może" cofnąć koncesję.

Zatem należy przyjąć, że znaczącą rolę w podjęciu decyzji przez Prezesa URE winien mieć jednak syndyk masy upadłości, który realizując określony kierunek postepowania upadłościowego i mając najlepszą wiedzę co do możliwości np. zbycia przedsiębiorstwa upadłego w całości powinien wykazać inicjatywę i w sytuacji gdy posiada wiedzę o niecelowości zachowania koncesji, wystąpić do organu o jej cofnięcie.

W tym stanie rzecz należało przyjąć, że niepodjęcie z urzędu (niezwłocznie po uzyskaniu informacji o ogłoszeniu upadłości przedsiębiorcy) decyzji przez Prezesa URE o cofnięciu koncesji nie mogło mieć wpływu na obowiązek uiszczenia corocznej opłaty, także po tym jak syndyk zawiadomił organ o zaprzestaniu wykonywania działalności koncesjonowanej.

Jeśli chodzi o zarzuty odwołania, wskazujące na naruszenie przepisów prawa procesowego, Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela utrwalony w judykaturze pogląd o nieskuteczności powoływania się na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu przed SOKiK, poza pewnymi wyjątkami. W szczególności, tego typu zarzuty zasadniczo nie mogą stanowić samoistnej podstawy uchylenia decyzji. Wynika to z faktu, że wniesienie do sądu odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna dopiero cywilne, pierwszoinstancyjne postępowanie sądowe, w którym sąd dokonuje własnych ustaleń, rozważając całokształt materiału dowodowego (takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 maja 1991r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowieniu z dnia 11 sierpnia 1999r. sygn. akt I CKN 351/99; wyroku z dnia 19 stycznia 2001r. sygn. akt I CKN 1036/98). Podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 grudnia 2006r. stwierdził, iż zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogą być podnoszone przed SOKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa, co skutkuje brakiem możliwości uchylenia decyzji zaskarżonej do tego sądu z uwagi na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego (sygn. akt VI ACa 620/06).

W sprawie niniejszej zdaniem Sądu postępowanie administracyjne toczące się przed Prezesem URE nie było dotknięte taką wadą, która uzasadniałaby uchylenie decyzji.

Wyjątki od zasady, że zarzuty procesowanie odnoszące się do etapu postępowania administracyjnego nie mogą doprowadzić do uchylenia decyzji w ramach rozpoznania odwołania, które zostały wykreowane przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, wskazują, że taka możliwość odnosi się tylko do takich zarzutów, które po pierwsze nie mogą być niejako konwalidowane na etapie postępowania sądowego (jak ma to miejsce np. w odniesieniu do ustaleń faktycznych, środków dowodowych, oceny dowodów, niektórych wad formalnych samej decyzji) ale także waga tych zarzutów musi być na tyle istotna, że uzasadnia ona uchylenie decyzji. Chodzi o takie uchybienia organu, na skutek których przedsiębiorca, którego dotyczy decyzja, nie ma zapewnionych odpowiednich gwarancji proceduralnych, w szczególności mówi się tutaj o uchybieniach tego rodzaju (wadach kwalifikowanych decyzji), które istotnie wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji lub też takie sytuacja w których zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy prawnej.

Rozpoznając zarzuty powoda dotyczące naruszenia zasad postępowania administracyjnego, Sąd jednak nie dopatrzył się wśród nich takich, które naruszałyby np prawo odwołującego się do obrony, czy innych które wskazywałyby na wydanie decyzji w warunkach nieważności. W szczególności także decyzja nie została wydana bez podstawy prawnej

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z art. 98 § 3 w zw. z art. 99 k.p.c. Do kosztów niezbędnych do celowej obrony zaliczono poniesione przez pozwanego koszty zastępstwa procesowego w wysokości 360 zł określonej w § 18 ust 2 pkt 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.).

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka