Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 408/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Marek Motuk (spr.)

Sędziowie: SA – Grzegorz Salamon

SO (del.) – Grzegorz Miśkiewicz

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber

przy udziale Prokuratora Hanny Gorajskiej - Majewskiej

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2017 r.

sprawy R. W. syna P. i D. z domu S., urodzonego (...) w W.,

oskarżonego o czyn z art. 148 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 21 lipca 2017 r., sygn. akt XII K 70/17

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonego R. W. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym obciąża go opłatą sądową w kwocie 600 zł (sześćset złotych);

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. G. Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 zł, w tym 23 % VAT, tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną oskarżonemu R. W. w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

R. W. został oskarżony o to, że:

- w dniu 7 października 2016 r. w W., działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia, zadał W. K. kilkadziesiąt kopnięć oraz kilkanaście uderzeń rękoma, przede wszystkim w okolice głowy i tułowia, powodując obrażenia ciała, w tym obrażenia głowy i narządów wewnętrznych jamy brzusznej, prowadzące do wstrząsu urazowo-krwotocznego, w wyniku którego pokrzywdzony zmarł,

tj. o czyn z art. 148 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 21 lipca 2017 r. uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z tym, że ustalił, że oskarżony:

I.  działał w zamiarze ewentualnym i za to na podstawie art. 148 § 1 k.k. skazał go na karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 7 października 2016 r. do dnia 3 lipca 2017 r.;

III. na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego R. W. na rzecz D. B. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przez zapłatę kwoty 10 000 (dziesięciu tysięcy) złotych;

IV. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. dowody rzeczowe wyszczególnione pod poz. 1- 4, 10-13 wykazu dowodów rzeczowych nr (...) (t. III, k. 420-422) zwrócił oskarżonemu R. W.;

V. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. dowody rzeczowe wyszczególnione pod poz. 6 - 9 wykazu dowodów rzeczowych nr (...) (t. III, k. 420 - 422) zwrócił D. B.;

VI. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. a contrario w zw. z § 80 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2316) dowody rzeczowe wyszczególnione pod poz. 5, 14-18 wykazu dowodów rzeczowych nr (...) (t. III, k. 420-422) oraz ślady kryminalistyczne wyszczególnione pod poz. 1-9 wykazu śladów kryminalistycznych nr (...) (t. III, k. 420-422) pozostawił w aktach sprawy;

VII. zasądził od oskarżonego R. W. na rzecz D. B. kwotę 2 280 (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

VIII. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. G. kwotę 2 280 (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt) złotych plus podatek VAT tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu;

IX. zwolnił oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Wyrok powyższy zaskarżył w całości obrońca oskarżonego zarzucając mu:

I.  na podstawie art. 438 k.p.k., naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez:

a)  dowolną ocenę dokumentacji fotograficznej i sprawozdania z zakresu badań zapisów wizualnych, z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania i wywiedzenie z zapisów monitoringu wadliwych wniosków, wbrew prawidłowej analizie obrazu, z której nie wynika bezspornie, kto popełnił przestępstwo zabójstwa,

b) dowolną ocenę wyjaśnień oskarżonego, w zakresie w jakim sąd odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, nie podając z jakimi innymi dowodami są one sprzeczne, oraz nie wskazał na czym polega brak logiki w przejściowych zanikach pamięci osoby pijanej, który godzinę po zdarzeniu posiadał we krwi 0,81 mg/l alkoholu i wypił co najmniej 400 ml wódki i jedno piwo,

c) dowolną ocenę zeznań P. P. (2) i wyjaśnień oskarżonego, w zakresie w jakim sąd wbrew zasadom logicznego rozumowania pominął możliwość ubrudzenia ubrania krwią w wyniku akcji ratowniczej oraz ubrudzenia się krwią w toku przekładania pokrzywdzonego w pozycję boczną ustaloną,

d) dowolną ocenę zeznań świadka E. R., w zakresie w jakim zakwestionowała ona strój, w jakim oskarżony był tego dnia, a co za tym idzie nie można było ustalić tożsamości osoby widocznej na monitoringu, a sąd zamiast ustalić tą okoliczność starał się uzasadnić przyczynę odmiennych od ustalonych przez sąd twierdzeń.

2. na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k., zarzucił naruszenie art. 167 w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie dopuszczenia opinii biegłego antropologa w zakresie w jakim Sąd Okręgowy nie był w stanie określić, czy osoba widoczna na monitoringu to oskarżony i czy rysy twarzy oskarżonego odpowiadają rozmazanemu wizerunkowi osoby zarejestrowanej przez monitoring miejski;

3. na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k., zarzucił naruszenie art. 7 w zw. z art. 193 § 1 w zw. z art. 196 § 3 k.p.k. poprzez dowolną ocenę dowodu z opinii biegłych psychiatrów i psycholog i przyznanie opinii statusu wiarygodnej pomimo, że biegli założyli, że zachowanie oskarżonego jest przyjętą linią obrony, podczas gdy biegli mieli ocenić stan psychicznego oskarżonego, a nie wiarygodność jego wyjaśnień, co sygnalizuje, iż byli oni nastawieni stronniczo do oskarżonego i badając jego stan psychiczny zmierzali do udowodnienia jego sprawstwa

a w konsekwencji

4. na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k., zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie ustalenia, że oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa zabójstwa i to on zadał obrażenia pokrzywdzonemu.

Z ostrożności, mając na względzie konieczność zabezpieczenia interesu oskarżonego zarzucił także:

5. na podstawie art. 438 pkt 1 k.p.k., naruszenie art. 148 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tj. Dz. U. 2016, poz. 1137, dalej: k.k.) poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że zachowanie sprawcy wypełnia znamiona przestępstwa zabójstwa, podczas gdy przyjmując dopuszczenie się czynu przez oskarżonego, można mu przypisać jedynie popełnienie przestępstwa spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu ze skutkiem śmiertelnym,

6. na podstawie art. 438 pkt 2k.p.k., naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez:

a) dowolną ocenę zeznań świadka Ł. T., w zakresie w jakim Sąd pominął przy wymiarze kary udział oskarżonego w akcji ratunkowej, w tym np. doprowadzenie policji na miejsce zdarzenia,

b) dowolną ocenę zeznań P. P. (2) i pominięcie, że oskarżony częściowo prowadził resuscytację, ułożył pokrzywdzonego w pozycji bocznej ustalonej, oskarżony kupował nawet napoje świadkowi, aby pomóc ratownikowi w trakcie wysiłku fizycznego,

c) dowolną ocenę opinii biegłego W. S., oceną wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego w zakresie wywiedzenia z charakteru uderzeń zadawanych pokrzywdzonemu zamiaru zabicia pokrzywdzonego, a nie jedynie spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

7. na podstawie art. 438 pkt 4k.p.k., zarzucił niewspółmierność kary ze względu na pominięcie przy wymiarze kary okoliczności, iż sprawca działał ratując życie pokrzywdzonego, pomagając przy akcji ratunkowej.

Mając na względzie powyższe wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu przestępstwa zabójstwa,

względnie:

2. uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania ze względu na konieczność ponownego przeprowadzenia dowodów z opinii biegłych na okoliczność stanu psychicznego skazanego oraz biegłego antropologa.

względnie:

3. zmianę kwalifikacji prawnej i opisu czynu poprzez przypisanie oskarżonemu przestępstwa spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu i wymierzenie oskarżonemu kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia ze względu na działania oskarżonego zmierzające do uratowania życia pokrzywdzonego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się przede wszystkim do podniesionego przez obrońcę zarzutu niewspółmierności kary Sąd Apelacyjny zauważa, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym, nie każda nietrafność orzeczenia o karze, ale tylko jej rażąca niewspółmierność uzasadnia zmianę orzeczenia o karze (art. 438 pkt 4 k.p.k.). Niewspółmierność rażąca to znaczna, zasadnicza, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą. Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić tylko wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy (vide: wyrok Sąd Najwyższego z dnia 21 stycznia 2003 r., sygn. SNO 57/02; LEX nr 470261).

Skarżący kwestionując w zarzucie wymiar kary pozbawienia wolności oskarżonemu podniósł, iż kara ta jest jedynie niewspółmiernie surowa. Nie podniósł zaś, iż ta niewspółmierna surowość ma rażący charakter, a zatem chociażby z tego względu zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie.

Niezależnie od powyższego, odnosząc powołane wyżej stanowisko judykatury do realiów niniejszej sprawy Sąd Apelacyjny stwierdza, iż wymierzonej oskarżonemu R. W. kary 15 lat pozbawienia wolności nie sposób także uznać za rażąco niewspółmiernie surową.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd Okręgowy w dostatecznym stopniu uwzględnił, jak wynika to z treści uzasadnienia wyroku, wszystkie okoliczności mające wpływ na jej wymiar.

W szczególności Sąd I instancji przy wymiarze kary miał na uwadze, iż oskarżony był uprzednio karany oraz działał w brutalny sposób, w miejscu publicznym, pod wpływem alkoholu i bez racjonalnego powodu, kierując się jedynie złością na bezdomnego i bezbronnego pokrzywdzonego, który nie miał siły iść i napić się z nim alkoholu.

Z drugiej zaś strony trafnie dostrzegł, prawidłowo ocenił i uwzględnił tak istotną okoliczność, jak działanie oskarżonego z zamiarem ewentualnym o nagłym charakterze.

Okoliczności te, pominięte przez obrońcę, w ocenie Sądu Apelacyjnego nie dają podstawy do uznania wymierzonej R. W. kary pozbawienia wolności, jako rażąco niewspółmiernie surowej.

Wbrew argumentacji obrońcy, Sąd Okręgowy miał także na uwadze zachowanie się oskarżonego po popełnieniu przestępstwa polegające na powrocie na miejsce zdarzenia i udzielaniu pomocy w akcji ratowniczej.

Jednakże powyższe działanie oskarżonego trafnie negatywnie ocenił w kontekście wypowiadanych przez niego słów wyrażających dezaprobatę i krytykę dla osób bijących bezdomnych, która to okoliczność także umknęła uwadze skarżącego.

W związku z powyższym brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania zachowania się oskarżonego po popełnieniu przestępstwa, jako okoliczności przemawiającej za obniżeniem mu wymiaru kary pozbawienia wolności.

Mając na względzie przytoczoną wyżej argumentację Sąd Apelacyjny uznał zarzut obrońcy w powyższym zakresie za niezasadny.

Podniesienie przez skarżącego zarzutu rażącej niewspółmiernej surowości kary wskazuje jednoznacznie, iż w istocie nie kwestionuje on prawidłowości przeprowadzonego przez Sąd Okręgowy postępowania dowodowego, oceny zgromadzonych w jego toku dowodów i opartych na nich ustaleń faktycznych oraz zastosowanej na ich podstawie kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego.

W związku z powyższym podniesione przez obrońcę wzajemnie logicznie sprzeczne i wykluczające się zarzuty obrazy przepisów postępowania, błędu w ustaleniach faktycznych i obrazy prawa materialnego w ocenie Sądu Apelacyjnego mają pozorny, asekuracyjny i polemiczny charakter i jako takie nie zasługują na uwzględnienie.

Ponadto skarżący formułując zarzuty apelacyjny całkowicie pominął najistotniejszą okoliczność, iż oskarżony w swoich wyjaśnieniach przyznał się do tego, iż to on był tym mężczyzną, który pomagał wstać pokrzywdzonemu w pobliżu schodów wyjściowych do (...) W.. Fakt ten został zarejestrowany przez kamerę znajdującą się w przejściu podziemnym, a nadto następujące po nim dalsze zachowanie się oskarżonego, będące przedmiotem zarzutu. Trafnie Sąd Okręgowy zauważył, iż na miejscu zdarzenia od momentu upadku pokrzywdzonego nie było żadnych innych osób trzecich i na tej podstawie wysnuł logiczny wniosek, iż osobą zarejestrowaną przez kamerę był niewątpliwie oskarżony. Oskarżony zresztą nie tylko nie kwestionował faktu, iż jest osobą zarejestrowaną przez kamerę, lecz w swoich wyjaśnieniach nie wykluczył, że mógł pokrzywdzonemu zrobić coś złego, gdyż kiedyś w tramwaju kopnął kilkakrotnie bezdomnego mężczyznę w głowę.

W świetle powyższych okoliczności Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, iż sprawcą przestępstwa popełnionego na szkodę pokrzywdzonego był R. W., zaś fakt ten nie budzi także w ocenie Sądu Apelacyjnego najmniejszych wątpliwości.

W kontekście powyższego zarzuty apelacyjne obrońcy nie zasługują na uwzględnienie.

Z tych też względów Sąd Apelacyjny orzekł o utrzymaniu zaskarżonego wyroku w mocy.