Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2014r. P. W. (1) za pośrednictwem portalu (...).pl zakupił telefon komórkowy marki H. (...) koloru białego za kwotę 500 złotych. Zapłacił także koszt dostawy w wysokości 20 złotych. Urządzenie po 15 minutach od włączenia, przestało działać. Po kilku dniach P. W. (1) otrzymał od sprzedawcy dokumenty w postaci paragonu i faktury, aby móc skutecznie dochodzić swoich praw wynikających z gwarancji. Dokumenty te okazały się sfałszowane.

Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2015r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Kamieniu Pomorskim umorzył dochodzenie Ds. 838/15 w sprawie:

- doprowadzenia w dniu 26 listopada 2014r. w K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, P. W. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 520 złotych stanowiących sumę ceny telefonu komórkowego marki H. (...) i kosztu jego przesłania pocztowego, za pomocą wprowadzenia go w błąd co do woli sprzedaży mu sprawnego telefonu komórkowego marki H. (...), przy wykorzystaniu sieci internetowej usytuowanej w W., gm. G., na szkodę P. W. (1), tj. o czyn z art.286§1 kk na podstawie art.322§1 kpk wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa

- podrobienia w czasie i miejscu nieustalonym w celu użycia za autentyczne dokumentów w postaci paragonu i faktury sprzedaży telefonu komórkowego marki S. (...), tj. o czyn z art.270§1 kk- na podstawie art.322§1 kpk wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa

- użycia w grudniu 2014r. w K. i K., w celu użycia za autentyczne podrobionych dokumentów w postaci paragonu i faktury sprzedaży telefonu komórkowego marki S. (...) na szkodę P. W. (1), tj. o czyn z art.270§1 kk na podstawie art.322§1 kpk wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa.

W uzasadnieniu Prokurator podniósł, że zachowania polegające na przesłaniu niesprawnego telefonu, a następnie podrobionych dokumentów zostały podjęte przez kogoś z rodziny K., lecz nie wykryto przez kogo.

dowód: zeznania świadka P. W. (1) k.10, z akt Ds. 838/15 k.5,45, K. A. k. 149-150, korespondencja e-mailowa k.7-24 akt Ds. 838/15, kserokopie faktury i paragonu k.25,26 akt Ds. 838/15, protokół oględzin k.39-40 akt Ds. 838/15, nalepka adresowa k.48 akt Ds. 838/15, postanowienie k.136-138 akt Ds. 838/15

R. K. zamieszczała ogłoszenia sprzedażowe na portalu (...).pl.

dowód: wykaz ogłoszeń k.49-56 akt Ds. 838/15

Pieniądze w kwocie 520 złotych pochodzące od P. W. (1) odebrała w dniu 28 listopada 2014r. M. K., a następnie przekazała je R. K.. Oskarżona, będąc przekonaną, że stanowią one zapłatę za rzeczy, które sprzedawała za pośrednictwem portalu (...).pl, wydała je. Po upływie kilku miesięcy dowiedziała się, że pieniądze te były nienależne i pochodziły od P. W. (1).

dowód: wyjaśnienia oskarżonej R. K. k. 137-139, zeznania świadka K. A. k.149-150, pokwitowanie k.103 akt Ds. 838/15

W toku postępowania Ds. 838/15 R. K. zobowiązała się przekazać kwotę 520 złotych pokrzywdzonemu.

dowód: wyjaśnienia oskarżonej R. K. k. 137-139, zeznania świadka P. W. (1) kk.10, z akt Ds. 838/15 k.5, 45, zeznania świadka K. A. k. 149-150

W dniu 10 grudnia 2015r. R. K. nadała ekspresem pieniężnym „na teraz” kwotę 520 złotych dla P. W. (1). Nie podała nadawcy numeru identyfikacyjnego ekspresu, więc kwota została jej zwrócona.

Ponownie w dniu 04.01.2016r. R. K. ekspresem pieniężnym „na teraz” nadała kwotę 520 złotych dla P. W. (1). Również i tym razem nie podała mu numeru identyfikacyjnego, w związku z czym pieniądze zostały zwrócone. Nie odebrała ich R. K., zaś podpis na pokwitowaniu nie został przez nią nakreślony.

Pismem z dnia 07.03.2016r. P. W. (1) wezwał R. K. do zwrotu kwoty 520 złotych w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Wezwanie to odebrała M. K. w dniu 10 marca 2016r.

dowód: zawiadomienie o przestępstwie k.1, wezwanie do zapłaty k.2, zwrotka k.3, zeznania świadka P. W. (1) k.10, pismo k.17,21,39-39v, notatka urzędowa k.19, protokół oględzin k.42-43, pokwitowanie odbioru k.18, częściowo zeznania świadka A. S. k.24v-25, 96v-97, J. B. k.150, K. A. k. 149-150, opinia biegłych k.47,70-80, odpowiedź na reklamację k.92, 93-95, potwierdzenie nadania k.134 akt Ds. 838/15

Oskarżona R. K. w postępowaniu przygotowawczym przyznała się do popełnienia zarzuconego jej czynu i wyraziła żal z powodu tego, co się stało. Zobowiązała się do zwrotu P. W. (2) pieniędzy.

W postępowaniu sądowym oskarżona nie przyznała się do popełnienia zarzuconego mu czynu i wyjaśniła, że ogłoszenie w sprawie sprzedaży telefonu komórkowego zostało zamieszczone na jej koncie na portalu (...).pl przez jej poprzedniego chłopaka, z którym wspólnie zamieszkiwała w W.. Odmówiła podania jego danych. Oskarżona wyjaśniła, że oferowała do sprzedaży wiele różnych rzeczy na portalu (...).pl. (...) otrzymała od matki kwotę 520 złotych pochodzącą od P. W. (1), była przekonana, że pieniądze te stanowiły zapłatę za sprzedany przez nią towar. Pieniądze te wydała. Potem okazało się, że kwota ta była nienależna. Oskarżona zaprzeczyła, aby to ona podpisała odbiór 520 złotych na potwierdzeniu w dniu 18.01.2016r. na karcie 18, bowiem w godzinach doręczenia od 11.00 do 13.00 była w pracy w przedszkolu (...) w Ś.. Oskarżona wyjaśniła, że sąsiadka J. R. odebrała te pieniądze, ale przekazała je dopiero po upływie tygodnia. Oskarżona przyznała, że nie przekazała P. W. (2) numeru identyfikacyjnego przekazu, bo o tym na początku nie wiedziała.

dowód: wyjaśnienia oskarżonej R. K. k.102-102v,137-139

W dniu 29.03.2017r. R. K. przelała ze swojego rachunku bankowego na rachunek pozostający do dyspozycji P. W. (1) kwotę 520 złotych tytułem zwrotu pieniędzy za telefon. Choć kwota ta przelana została na inne konto, niż to, które wskazał pokrzywdzony w pisemnym wezwaniu, to nie budzi wątpliwości, że z tego właśnie konta została opłacona przez pokrzywdzonego skarga na przewlekłość postępowania Ds. 838/15.

dowód: dowód zapłaty k.148, k.142 akt Ds. 838/15.

R. K. została zatrudniona w Przedszkolu Niepublicznym (...) w dniu 04 maja 2016r.

dowód: pismo k.143

R. K. jest 25-letnią panną, posiadającą jedno małoletnie dziecko na utrzymaniu. Ma wykształcenie średnie, z zawodu jest technikiem hotelarzem. Nie posiada majątku. Utrzymuje się z zasiłku macierzyńskiego w kwocie około 700 złotych miesięcznie. Jest zdrowa. W przeszłości była karana sądownie.

dowód: wyjaśnienia oskarżonej R. K. k.137, dane osobopoznawcze k.104, karta karna k.99

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej w części, w której przyznała, że otrzymała pieniądze w kwocie 520 złotych przekazane przez P. W. (1). Sąd nie miał też podstaw do zakwestionowania twierdzeń oskarżonej, iż w czasie, kiedy te pieniądze obejmowała w posiadanie, nie miała świadomości, iż były „cudze” i nie należały się jej. W historii ogłoszeń zamieszczanych na portalu (...).pl wynikało, że oskarżona wielokrotnie oferowała do sprzedania różne produkty. Poza tym oskarżona od samego początku prezentowała taką wersję, co wynikało z zeznań K. A.. Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, że pieniądze te wydała zanim dowiedziała się, że pochodziły one od P. W. (1) i były jej nienależne. Brak bowiem było dowodów przeciwnych. Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, iż to nie ona odebrała pieniądze w dniu 18 stycznia 2016r. (po niepodjęciu ich przez odbiorcę P. W. (1)), bowiem rozstrzygająca trzecia opinia biegłego z zakresu badań pisma ręcznego wskazywała, iż podpis prawdopodobnie nie został nakreślony przez oskarżoną. Sąd natomiast nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonej, że pieniądze te w dniu 18 stycznia 2016r. odebrała jej sąsiadka J. R.. Nie dał wiary też wyjaśnieniom oskarżonej, iż nie mogła odebrać pieniędzy w dniu 18.01.2016r. w godzinach między 11.00 a 13.00 z uwagi na pracę w przedszkolu i jej nieobecność w domu. Wyjaśnienia oskarżonej w wyżej opisanym zakresie nie zostały potwierdzone ani przez J. B. (poprzednio R.), ani przez właścicielkę przedszkola (...), dlatego też Sąd odmówił im wiary.

Sąd uznał za niewiarygodne zeznania A. S. w części, w której stwierdziła, że pieniądze w dniu 18 stycznia 2016r. przekazała R. K.. Wskazać w tym miejscu należy, że A. S. pracowała na terenie m.in. W. w zastępstwie i nie znała mieszkańców. Podczas pierwszych zeznań złożonych w sprawie nie pamiętała komu przekazywała te pieniądze, choć była pewna, że kobiecie zamieszkałej pod wskazanym adresem. W kolejnych zeznaniach, złożonych po upływie roku od zdarzenia, A. S. zeznała, że na skutek wszczętego postępowania reklamacyjnego, zapoznała się z dokumentacją i przypomniała sobie, że pieniądze przekazała R. K.. W ocenie Sądu te ponowne zeznania A. S. nie były przekonujące, pozostając w sprzeczności z trzecią rozstrzygającą opinią biegłego z zakresu badań pisma ręcznego, kwestionującą autorstwo oskarżonej w zakresie podpisu złożonego na potwierdzeniu odbioru przekazu z dnia 18.01.2016r.

Sąd dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego P. W. (1) z uwagi na to, że korespondowały one ze wszystkim dowodami zgromadzonymi w sprawie.

Sąd dał wiarę zeznaniom K. A.. Wymieniony nie miał żadnych powodów, aby zeznawać niezgodnie z rzeczywistym przebiegiem zdarzeń. Wiedzę o zajściu czerpał z racji prowadzonych dochodzeń.

Sąd dał też wiarę zeznaniom świadka J. B. (poprzednio R.), iż nie odbierała ona w dniu 18 stycznia 2016r. przekazu pieniężnego. Wymieniona przyznała jedynie, że na prośbę M. K. czasami odbierała od kurierów przesyłki. Zaprzeczyła, aby w tym zakresie z taką prośbą zwróciła się do niej oskarżona. W ocenie Sądu zeznania J. B. były jasne, rzeczowe i logiczne, dlatego Sąd dał im wiarę.

Sąd dał wiarę opinii LK KWP w S. Pracowni badań pisma ręcznego, z której wynikało, że podpis na dowodowym potwierdzeniu odbioru przekazu- kwoty 520 złotych w dniu 18.01.2016r. najprawdopodobniej nie został nakreślony przez R. K.. Opinia ta została bowiem potwierdzona trzecią rozstrzygającą opinią biegłej z zakresu badań pisma ręcznego D. R.. Tym samym Sąd odmówił wiary opinii biegłego W. Z., który jako jedyny spośród trzech biegłych ocenił kategorycznie, że dowodowy podpis złożyła R. K..

Sąd dał wiarę pozostałym dowodom z dokumentów albowiem nie były one kwestionowane przez żadną ze stron.

Ustaliwszy zatem taki stan faktyczny, Sąd uniewinnił oskarżoną od popełnienia zarzuconego jej czynu. Już sama konstrukcja zarzutu przyjęta przez Prokuratora budzi wątpliwości. Wbrew bowiem ustaleniom poczynionym w sprawie Ds. 838/15, Prokurator zarzucił oskarżonej, że kwota 520 zł była nienależnie uzyskana od pokrzywdzonego tytułem ceny towaru niespełniającego warunków zawartej między nimi umowy kupna- sprzedaży. Tymczasem w sprawie Ds. 838/15 Prokurator ocenił, że nie miał możliwości ustalenia w sposób jednoznaczny i kategoryczny, w wyniku czyjego działania został przesłany niesprawny telefon komórkowy i nie można było ustalić w sposób pewny osoby, która fizycznie złożyła ofertę sprzedaży telefonu na portalu internetowym (...). Skoro takie były ustalenia Prokuratora, zaś nowych dowodów pozwalający na przeciwne ustalenia, zabrakło, to zarzut sformułowany w niniejszej sprawie w akcie oskarżenia, uznać należy za wątpliwy.

Abstrahując, od powyższych rozważań, w ocenie Sądu oskarżona nie dopuściła się czynu kwalifikowanego z art.284§1 i 3 kk. Nie budzi wątpliwości, że pieniądze pochodzące od P. W. (1) najpierw w dniu 28 listopada 2014r. odebrała M. K., a następnie przekazała je córce. W ocenie Sądu brak jest dowodów sprzeciwiających się twierdzeniom oskarżonej, że w momencie objęcia w posiadanie pieniędzy, nie miała świadomości, że były to pieniądze jej nienależne. W takiej nieświadomości pieniądze te wydatkowała zanim dowiedziała się, że stanowiły one dla niej „cudzą rzecz”. Taka wersja została zaprezentowana przez oskarżoną już w dochodzeniu Ds. 838/15. W toku dochodzenia Ds. 838/15 nie przedstawiono R. K. zarzutu z art.284 kk polegającego na przywłaszczeniu pieniędzy przekazanych jej przez matkę po 28.11.2014r. Strona podmiotowa przestępstwa z art. 284 k.k. polega na umyślności, wyłącznie w formie zamiaru bezpośredniego, postępowania z cudzą rzeczą jak właściciel i sprawcy musi towarzyszyć zamiar zatrzymania mienia bez żadnego tytułu prawnego. Niezbędna jest tu świadomość, że rozporządza się cudzą rzeczą (wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 27.06.2016r. II AKa 350/16, LEX nr 2166422). Skoro w momencie rozporządzania cudzą rzeczą oskarżona nie miała takiej świadomości, to nie sposób przypisać jej zarzutu przywłaszczenia. W tym miejscu warto też wskazać na wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie II AKa 17/16 z dnia 05.05.2016r., LEX nr 2149572, zgodnie z którym przekonanie sprawcy co do prawa dysponowania będącym w jego posiadaniu mieniem eliminuje wymaganą dla przestępstwa przywłaszczenia umyślność, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24.03.2016r., LEX nr 2044308, zgodnie z którym dla przypisania występku z art. 284 § 1 k.k. konieczne jest wykazanie istnienia po stronie sprawcy wiedzy, że otrzymane przezeń pieniądze nie były mu należne i że chciał z nimi postąpić jak właściciel.

W ocenie Sądu żadne z przeprowadzonych dowodów nie wykazały świadomości oskarżonej, iż weszła w posiadanie pieniędzy jej nienależnych i że w momencie rozdysponowania pieniędzy taką świadomość miała. A skoro takie były ustalenia Sądu, to nie sposób przyjąć, aby oskarżona dopuściła się przestępstwa przywłaszczenia. Okoliczność, że oskarżona później, po tym, gdy wydała pieniądze, dowiedziała się, że pieniądze były jej nienależne i nie wykonała podjętego w toku Ds. 838/15 zobowiązania przekazania pokrzywdzonemu kwoty 520 złotych w zakreślonym przez niego terminie 7 dni, nie może być rozpatrywana w płaszczyźnie prawa karnego. Oskarżona bowiem w tym momencie nie podejmowała już żadnych działań wobec „cudzej rzeczy ruchomej”, której przecież już nie było. Zobowiązała się wypłacić pokrzywdzonemu swoje pieniądze w kwocie 520 złotych. Niespełnienie tego zobowiązania nie stanowiło realizacji znamion przestępstwa przywłaszczenia.

W ocenie Sądu nieudolne próby zwrócenia pokrzywdzonemu kwoty 520 złotych podjęte przez oskarżoną w dniu 10.12.2015r. oraz 04.01.2016r., a także kwestie związane z ustaleniem, kto w dniu 18.01.2016r. odebrał niepodjęte przez pokrzywdzonego pieniądze, nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Dotyczyły one bowiem zachowań oskarżonej związanych z jej dobrowolnym zobowiązaniem do określonego zachowania i odnoszących się do rzeczy, które nie były dla niej „cudze”.

SSR Kamila Nowicka-Homik