Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 3 stycznia 2018 roku

Wnioskiem z dnia 17 listopada 2015 roku (data nadania przesyłki poleconej) G. D. (1) wniosła o:

1. ustalenie, że w skład majątku dorobkowego jej i byłego męża G. D. (2) wchodzi:

- nakład na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. J. S. B. 7 w W. o powierzchni (...) m ² o wartości 28.000 złotych, odpowiadającej ok. 10 % wartości tego prawa,

- samochód osobowy marki S. O. C. o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 11.000 złotych,

- hodowla ptaków użytkowych o wartości 10.000 złotych;

2. dokonanie podziału majątku dorobkowego w ten sposób, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. J. S. B. 7 przyznać na wyłączną własność wnioskodawczyni, zaś w/w samochód osobowy i hodowlę ptaków użytkowych przyznać na wyłączną własność uczestnikowi;

3. zasądzenie od niej na rzecz uczestnika dopłaty w kwocie 3.500 zł płatnej w ciągu 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia o podziale majątku;

4. zasądzenie od uczestnika na jej rzecz kwoty 500 złotych tytułem zwrotu połowy opłaty sądowej od wniosku.

W uzasadnieniu wnioskodawczyni wskazała, że wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2014 roku Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. akt II C 643/13, rozwiązał małżeństwo jej i G. D. (2), a wyrok ten stał się prawomocny z dniem 23 kwietnia 2014 roku. Wnioskodawczyni podała także, że przysługujące jej prawo spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego uzyskała z wykorzystaniem wkładu z książeczki mieszkaniowej (...) stanowiącej jej odrębny majątek, natomiast zmiana statusu lokalu spółdzielczego z lokatorskiego na własnościowy została sfinansowana z darowizny poczynionej przez matkę wnioskodawczyni na jej rzecz w 1996 roku w wysokości 7.000 złotych.

Następnie podniosła, że nakład z majątku wspólnego stron na ten cel wyniósł 1.976,49 zł. Wnioskodawczyni wskazała także, że nie zna losu pozostałych składników majątku, tj. samochodu osobowego i hodowli ptaków ( wniosek k. 1 - 2).

W odpowiedzi na wniosek uczestnik zaproponował alternatywny sposób podziału majątku wspólnego przez:

1.  ustalenie, że udziały wnioskodawczyni i uczestnika w majątku wspólnym są wspólne;

2.  ustalenie, że w skład majątku wspólnego G. D. (1) i G. D. (2) wchodzą:

- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...) wraz z wkładem budowlanym o wartości 300.000 złotych oraz

- samochodu osobowego marki S. (...) rocznik 2003 o wartości 6.000 złotych;

3.  dokonanie podziału majątku dorobkowego wnioskodawczyni i uczestnika poprzez przyznanie spółdzielczego własnościowego prawa do opisanego wyżej lokalu mieszkalnego na rzecz wnioskodawczyni, przyznanie samochodu osobowego na rzecz uczestnika i zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kwoty 150.000 złotych tytułem spłaty wartości udziałów w majątku wspólnym w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki.

W uzasadnieniu zajętego stanowiska uczestnik podniósł, że w trakcie trwania związku oboje małżonkowie w równym stopniu przyczyniali się do powstania i utrzymywania majątku wspólnego, a środki pochodzące z majątku wspólnego pozwoliły na nabycie samochodu osobowego marki S. oraz wyposażenia mieszkania. Wskazał także, że w czasie trwania małżeństwa pracował, a zarobione środki przekazywał żonie. Podczas rozprawy w dniu 14 kwietnia 2016 roku wskazano, że w skład majątku wspólnego wchodzi także broń – P. stahl K. E. K.. 22 L. R., CZ T. mod. 3, (...), cal. 14, M. B. (...) kal 22 long alarm start, miedzioryt, obraz olejny „Ptak drapieżny” autorstwa M. C.. W odniesieniu do hodowli ptaków uczestnik podał, że z uwagi na swoją obecną sytuację był zmuszony nieodpłatnie oddać wchodzącego w skład hodowli ptaki tzw. hybrydy białozora z rarogiem ( odpowiedź na wniosek k. 32-34, protokół rozprawy z dnia 14 kwietnia 2016 roku wraz z spisem ruchomości – k. 20, 22,22v).

Na dalszym etapie postępowania wnioskodawczyni i uczestnik postępowania pozostawali konsekwentni w swoich stanowiskach. G. D. (2) kwestionował okoliczność nabycia w/w prawa do lokalu mieszkalnego ze środków przekazanych przez matkę wnioskodawczyni.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny :

G. D. (1) i G. D. (2) zawarli związek małżeński w 1975 roku. Przed zawarciem związku małżeńskiego G. D. (2) był najemcą lokalu mieszkalnego o numerze (...) przy ul. (...) w W. (okoliczności bezsporne). W związku z przeznaczeniem budynku mieszkalnego przy ul. (...) do rozbiórki G. D. (2) w 1978 roku wniósł do (...) Dzielnicowego W. - Ż. o przydział mieszkania dla siebie i żony G. D. (1) (wniosek o przydzielenie mieszkania – k. 1 i nast. akt lokalowych). Wskutek wniesienia przez G. D. (2) w/w wniosku w dniu 4 lipca 1978 roku zostało mu przyznane na warunkach lokatorskich prawo do lokalu mieszkalnego o numerze (...) w budynku przy ul. J. S. B. 7 w W.. Do zamieszkiwania we wskazanym lokalu wraz z G. D. (2) była uprawniona G. D. (1) ( zaświadczenie o przydziale lokalu mieszalnego k. 15 akt lokalowych).

G. D. (2) został przyjęty w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w czerwcu 1978 roku ( deklaracja przystąpienia do spółdzielni k. 5 akt lokalowych). G. D. (1) posiadała książeczkę mieszkaniową nr M.25- (...), na której zgromadzone były środki w wysokości 21.300 złotych. Uiszczenie wkładu mieszkaniowego wynoszącego 34.762 złotych związane z przydziałem lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. nastąpiło z wykorzystaniem książeczki mieszkaniowej nr M.25-Wr (...) ( zaświadczenie k. 4 akt lokalowych, potwierdzenie zgromadzonego wkładu mieszkaniowego k. 9). G. D. (1) została przyjęta w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) dopiero 30 stycznia 1990 roku ( pismo z dnia 21 lutego 1990 roku – k. 23 akt lokalowych).

G. i G. D. (1) zawarli ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) nad D.” - następcą prawnym Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. w dniu 22 kwietnia 1996 roku umowę finansową zmiany lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe prawo do zajmowanego przez nich lokalu mieszkalnego, na mocy której zobowiązali się do uiszczenia na rzecz SM (...) nad D.” kwoty 8.976,49 złotych. G. i G. D. (2) wspólnie uiścili kwotę 7.000 złotych tytułem spłaty części wkładu budowlanego w dniu 19 czerwca 1996 roku. Pozostała część w/w kwoty tj. 1.976,49 złotych została uiszczona w dniu 4 października 1996 roku ( zaświadczenie k. 43 akt lokalowych, zaświadczenie k. 66 akt lokalowych).

W czasie trwania małżeństwa G. i G. D. (1) oboje małżonkowie pracowali. G. D. (1) pracowała chemik, a G. D. (2) jako plastyk oraz zajmował się metaloplastyką. Od 1 lipca 1994 roku do 10 czerwca 2013 roku G. D. (2) prowadził działalność gospodarczą z zakresu usług wspierających transport lotniczy jako sokolnik pod firmą: G. D. (2) (...). G. D. (1) pomagała mężowi w prowadzeniu księgowości. Małżonkowie uzgodnili, że kwoty pozostałe po zapłacie wynagrodzenia dla pracowników G. D. (2) i należności podatkowych będą wpłacane przez G. D. (1) na rachunek bankowy G. D. (2), co G. D. (1) wykonywała ( zeznania G. D. (2), zeznania G. D. (1) ).

W ramach prowadzonej działalności G. D. (2) działał na rzecz restytucji sokołów wędrownych oraz badań naukowych z zakresu sokolnictwa. W tym celu na przestrzeni lat podarował nieodpłatnie na rzecz Stowarzyszenia Na Rzecz (...)’ pięć sokołów ze swojej hodowli ( opinia dyrektora Miejskiego O. Zoologicznego w W. – k. 192, zaświadczenie ze Stowarzyszenia Na Rzecz (...)’ k. 134).

W czerwcu 2013 roku G. D. (2) został tymczasowo aresztowany w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa. Został on skazany na karę pozbawienia wolności na okres lat trzynastu, obecnie wykonuje karę i przebywa w Areszcie Śledczym W.-S. w W. ( dowód: zeznania G. D. (2), zeznania G. D. (1) ).

W dniu 23 kwietnia 2014 roku na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym dla G. D. (1) przez Bank (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W. zgromadzone były środki w wysokości 2.437,22 złotych. W Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. w wysokości G. D. (1) miała założoną lokatę nr (...), której wartość w dniu 23 kwietnia 2014 roku wynosiła 5.093,84 złotych. Natomiast w tej dacie G. D. (2) posiadał oszczędności zgromadzone na rachunku bankowych nr (...) prowadzoną przez Bank (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W. w wysokości 5.884,09 złotych ( pismo Banku (...) k. 173 - 174, pismo z banku (...) k. 153, pismo ze (...) k. 189).

Wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nr (...) położonego w W. przy ul. J. S. B. 7 według stanu w dniu 23 kwietnia 2014 roku i cen aktualnych to 316.565 złotych ( opinia biegłego sądowego J. S. k. 80 - 98).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dokumentów i ich kopii, których wiarygodność i autentyczność nie była podważana przez żadnego z uczestników postępowania. Również Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im wiarygodności i mocy dowodowej i dlatego uznał je za nie budzący wątpliwości, a przez to zasługujący w pełni na wiarę materiał dowodowy. Podstawą poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie stanowiły także akta lokalowe prowadzone przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) nad D.” dla lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. J. S. B. 7. Ich wiarygodność także nie była przez strony kwestionowana, ponadto pozwoliły one na ustalenie okoliczności nabycia przez uczestników postępowania spółdzielczego własnościowego prawa własności do przedmiotowego lokalu.

W toku procesu Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny ruchomości E. G., celem ustalenia wartości ruchomości wchodzących w skład wspólnego ruchomego majątku stron postępowania według stanu w dniu 23 kwietnia 2014 roku a cen aktualnych tj. samochodu osobowego marki S. O. C., miedziorytu, obrazu olejnego autorstwa M. C., drapieżnego ptaka z rodziny sokołowatych, wskazanych sztuk broni palnej, sprzętu lokalizującego oraz nabojów do wiatrówki. Opinia ta nie była kwestionowana przez uczestników.

W ocenie Sądu powyższa opinia biegłego spełnia wszystkie wymagania formalne i merytoryczne, została sporządzona w sposób profesjonalny, przez kompetentną osobę, posiadającą stosowne kwalifikacje zawodowe, zaś przedstawione w tej opinii wnioski są jasne i należycie uzasadnione. Opinia biegłego jest w pełni prawidłowa, rzetelna, wyczerpująca, bezstronna i dlatego może stanowić pełnowartościowy dowód w sprawie. Zaznaczenia wymaga, iż za okoliczności umniejszające wartość niniejszej opinii dla wypracowanie merytorycznego orzeczenia w sprawie Sąd nie uznał odstąpienie przez biegłego od oględzin składników majątku dorobkowego małżonków tj. samochodu osobowego oraz ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych.

Ponadto Sąd, na wniosek wnioskodawczyni, dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego – rzeczoznawcy w zakresie szacowania wartości nieruchomości J. S. w celu ustalenia wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. J.S. B. 7 w W. według stanu na dzień 23 kwietnia 2014 roku. Wartość tę biegły oszacował na kwotę 316.665 złotych (opinia biegłego k. 80-100). Ustalenia poczynione przez biegłego J. S. nie były kwestionowane przez wnioskodawczynię czy uczestnika. Także Sąd nie dopatrzył się podstaw do umniejszenia wartości przedmiotowej opinii. Została ona sporządzona zgodnie z zakreślonym przez Sąd zakresem, przez osobę legitymującą się właściwymi kwalifikacjami, zgodnie z zasadami sztuki. Także konkluzje biegłego sądowego należało ocenić jako spójne i pozostające w logicznym związku ze przytoczonymi przez niego założeniami i twierdzeniami. Mając te wszystkie okoliczności na względzie Sąd przyjął opinię biegłego sądowego J. S. za pełnowartościowy materiał dowodowy.

Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom uczestników postępowania, jak i świadka K. Z.. Mając jednak na uwadze, że interesy uczestników w kwestii najbardziej wartościowego składnika majątku G. D. (1) i G. D. (2) pozostawały przeciwne Sąd dał wiarę przytaczanym twierdzeniom i okolicznościom w zakresie, w jakim pozostawały one bezsporne lub znajdowały odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym, w szczególności – w dokumentach. W tym miejscu należy zaznaczyć, że wskazane kryteria Sąd przyjął także co do oceny zeznań K. Z., matki wnioskodawczyni. Nie ulegało bowiem wątpliwości, iż świadek K. Z. mogła być istotnie zainteresowana doprowadzeniem do uzyskania przez wnioskodawczynię rozstrzygnięcia zgodnego z jej wnioskiem. Z tego też względu Sąd nie przyjął za wiarygodne zeznań wnioskodawczyni oraz świadka w zakresie darowizn ofiarowanych córce przez K. Z..

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek o podział majątku wspólnego byłych małżonków był zasadny i zasługiwał na uwzględnienie, albowiem w wyniku uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 1 kwietnia 2014 roku, orzekającego rozwiązanie małżeństwa G. D. (1) i G. D. (2), ustała pomiędzy nimi wspólność majątkowa (podobnie stanowisko w analogicznej sprawie zajął Sąd Apelacyjny w Łodzi w postanowieniu z dnia 29 grudnia 1992 roku, I ACz 522/92, OSA 1993/7/46). W ocenie Sądu nie zasługiwał natomiast na uwzględnienie wskazany we wniosku sposób podziału majątku wspólnego w zakresie, w jakim przyjmował on, że do majątku dorobkowego małżonków D. należy jedynie nakład na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. J.S. B. 7 w W. o wartości 28.000 złotych.

Stosownie do art. 684 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. z 2018 roku, poz. 155, powoływana dalej w skrócie jako kpc), który ma odpowiednie zastosowanie poprzez art. 567 § 3 kpc do postępowania o podział majątku, skład i wartość majątku podlegającego podziałowi ustala Sąd. Wartość tych składników ustala się według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i według cen obowiązujących w chwili zamknięcia rozprawy. W przypadku, gdy przyczyną ustania wspólności majątkowej jest orzeczenie rozwodu, datą ustania tej wspólności jest dzień uprawomocnienia się wyroku ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2010 roku, IV CSK 429/09, LEX nr 678022). W niniejszej sprawie wyrok orzekający rozwód uprawomocnił się w dniu 23 kwietnia 2014 roku i to właśnie na ten moment Sąd ustalił skład majątku wspólnego G. D. (1) i G. D. (2).

Stosownie do treści art. 31 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj. Dz. U. z 2017 roku, poz. 682 ze zm., powoływana dalej w skrócie jako kro) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych.

W tym miejscu należy wskazać, iż w pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie majątku wspólnego małżonków. Podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do tego majątku w czasie ustania wspólności majątkowej oraz istniejące w chwili dokonywania podziału. Rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych między małżonkami według stanu na dzień ustania wspólności, natomiast przedmiotem podziału pozostaje stan czynny masy majątkowej w czasie orzekania o podziale ( vide: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1989 roku, III CZP 52/89, OSNC 1990, nr 4-5, poz. 60 i postanowienia Sądu Najwyższego dnia 7 kwietnia 1994 roku, III CZP 411/91, Biuletyn Sądu Najwyższego 1994, nr 5, s. 22 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008 roku, III CSK 257/07, OSNC-ZD 2008/4/112).

W niniejszej sprawie stanowiska uczestników postępowania pozostawały sprzeczne w zakresie najbardziej wartościowego składnika – tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. J. S. B. 7 w W.. Wnioskodawczyni przyjęła stanowisko, iż prawo to stanowi składnik jej majątku osobistego z uwagi na fakt, że zostało ono uzyskane na podstawie środków pochodzących z jej książeczki mieszkaniowej. W ocenie wnioskodawczyni samo przekształcenie przedmiotowego prawa z lokatorskiego na własnościowy sfinansowane zostało dzięki darowiźnie w kwocie 7.000 złotych dokonanej przez jej K. Z. – jej matkę, na rzecz wnioskodawczyni. Nakład z majątku wspólnego stron na ten cel wynosić miał jedynie 1.976,49 złotych. Uczestnik kwestionował natomiast, by nabycie tego prawa nastąpiło przez wnioskodawczynię do jej majątku osobistego albowiem otrzymanie przydziału do przedmiotowego lokalu powiązane było z rozbiórką budynku, w którym znajdował się lokal, przydział do którego przysługiwał uczestnikowi. Bezsporne pomiędzy stronami było ustalenie, że prawo to zostało nabyte już po zawarciu przez nich związku małżeńskiego.

Okoliczność ta w ocenie Sądu jest kluczowa dla uznania, że przedmiotowe prawo nie stanowi elementu majątku osobistego wnioskodawczyni. Jak słusznie podniósł uczestnik, a co potwierdziła analiza akt lokalowych, wniosek o przydział mieszkania został złożony i zrealizowany w związku z rozbiórką budynku położonego przy ul. (...), w którym znajdował się lokal przysługujący uprzednio uczestnikowi, a zamieszkiwany przez oboje małżonków. Fakt posiadania przez uczestniczkę książeczki mieszkaniowej oraz przekazania zgromadzonych na niej oszczędności w wysokości 21.300 złotych na wkład mieszkaniowy nie przesądza o nabyciu przez nią przedmiotowego składnika do majątku osobistego. W szczególności w ocenie Sądu nie zostało wykazane spełnienie jakiejkolwiek przesłanki pozwalającej na zaliczenie tego przedmiotu do majątku osobistego wnioskodawczyni, wskazanej w art. 33 kro.

Zgodnie ze wskazanym przepisem do majątku osobistego każdego z małżonków należą: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba, że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił, prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom, przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – za wyłączeniem renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość, wierzytelności z tytuły wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków, przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków, prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy oraz przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. J. S. B. 7 zostało nabyte niewątpliwie po zawarciu przez strony związku małżeńskiego. Uwadze nie może jednak umykać fakt, że przydział lokalu spółdzielczego nastąpił dla G. D. (2). G. D. (1) była jedynie osobą uprawnioną do zamieszkiwania z mężem. Potwierdza to także czas przyjęcia uczestników postępowania w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...). G. D. (2) został przyjęty w poczet członków wskazanej spółdzielni decyzją Zarządu z dnia 29 czerwca 1978 roku ( k. 5v akt lokalowych). Natomiast G. D. (1) została przyjęta w poczet członków spółdzielni dopiero w 1990 roku – jako małżonka G. D. (2).

Wkład mieszkaniowy zgromadzony na książeczce mieszkaniowej należącej do G. D. (1) istotnie został wykorzystany w chwili otrzymania przydziału przez G. D. (2) (co wprost wynika z oświadczenia o przystąpieniu do spółdzielni – k. 5 i 5v akt lokalowych). Okoliczności sprawy, w szczególności dokumenty znajdujące się w aktach lokalowych przemawiają za przyjęciem, iż decyzja małżonków D. w przedmiocie wystąpienia przez G. D. (2) o dokonanie przydziału lokalu spółdzielczego oraz wykorzystaniem środków zgromadzonych na książeczce mieszkaniowej przypisanej dla G. D. (1) podyktowana była zamiarem jak najszybszego uzyskania tego przydziału. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w związku z rozbiórką budynku przy ul. (...) w W. G. D. (2) przysługiwało pierwszeństwo w uzyskaniu przydziału. Z zaświadczenia znajdującego na karcie 5 akt lokalowych wyraźnie natomiast, że przewidywana data przydziału lokalu mieszkalnego G. D. (1) w związku z posiadanymi przez nią środkami przewidywana orientacyjnie była na 1978 rok. Posłużenie się przez G. D. (2) środkami zgromadzonymi na książeczce mieszkaniowej przypisanej do G. D. (1) w celu uiszczenia wkładu mieszkalnego dotyczącego spółdzielczego lokatorskiego prawa lokalu mieszkalnego nr (...) należało w tych okolicznościach uznać za objęte porozumieniem wnioskodawczyni i uczestnika. Jednocześnie konstatacja, iż wskazuje to na nabycie przedmiotowego prawa wyłącznie przez wnioskodawczynię naruszałoby w ocenie Sądu powszechne odczucie sprawiedliwości oraz zasady współżycia społecznego.

Także należy wskazać, iż jeszcze przed wstąpieniem przez G. D. (1) w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) nad D.” prowadził ożywioną korespondencję z władzami Spółdzielni. Wnosił on o przyznanie dodatkowej powierzchni pod pracownię plastyczną, zamianę mieszkania na większe oraz przyłączenie suszarni i zaadaptowanie jej na cele mieszkalne. W kontaktach tych występował jako osoba, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Stan ten trwał na przestrzeni wielu lat, a jedyny przejaw woli jego zmiany G. D. (1) objawiło dopiero w 1990 roku składając wniosek o przyjęcie jej w poczet spółdzielni. W tym stanie rzeczy nie sposób przyjąć, by uzyskanie omawianego uprawnienia nastąpiło wyłącznie na rzecz wnioskodawczyni, jako rzekomo pochodzące z jej majątku osobistego.

Ustalenie powyższe odnosi doniosły skutek także w zakresie ustalenia osoby, na rzecz której nastąpiło przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego praw do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. J. S. B. 7 w W.. Sąd nie dał wiary twierdzeniom wnioskodawczyni oraz zeznaniom świadka, iż środki na poczet zmiany statusu lokalu pochodziły w przeważającej części, tj. 7.000 złotych z darowizny dokonanej przez K. Z. na rzecz wyłącznie G. D. (1).

W tym miejscu konieczne jest przytoczenie art. 888 kc stanowiącego, iż przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione (art. 890 kc). Przewidziana w przytoczonym przepisie konwalidacja niezachowania formy zakłada, iż spełnienie świadczenia będącego przedmiotem umowy darowizny czyni umowę zawartą z uchybieniem w zakresie formy czynności prawnej za ważną. Przez „spełnienie świadczenia” należy rozumieć zarówno przypadki, w których zawarto umowę o skutkach tylko zobowiązujących i jednocześnie lub później spełniono świadczenie, jak też przypadki, w których zawarto umowę wywołującą podwójne skutki, tak że rozporządzenie nastąpiło z mocy samej umowy (tak Sąd Najwyższy w roku z dnia 8 grudnia 1980 roku, I CR 487/80, OSNC 1981/7/137). Niemniej obowiązek wykazania zawarcia przedmiotowej umowy, a przypadku niedochowania formy – także jej spełnienia spoczywał na wnioskodawczyni, jako stronie wywodzącej z tej czynności skutki prawne (art. 6 kc, art. 232 kpc).

W ocenie Sądu materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie pozwala jednak na przyjęcie, że do zawarcia przedmiotowej umowy w ogóle doszło. Wnioskodawczyni nie przedłożyła treści umowy darowizny w formie aktu notarialnego, ani także w żadnej innej formie. W aktach sprawy nie znajduje się również potwierdzenie dokonania wpłaty na rachunek bankowy należący do wnioskodawczyni w kwocie rzeczonej darowizny, potwierdzenie dokonania przelewu na tę kwotę czy też pokwitowania przyjęcia darowizny.

G. D. (1) nie przedłożyła także deklaracji podatkowej, w której wskazałaby fakt przyjęcia darowizny od K. Z., do czego była obowiązana. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 45, poz. 2047, w brzmieniu zmienionym ustawą z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 133, poz. 654) zwolnione od podatku było nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nie przekraczającej 6 100 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 12 200 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę lokalu w małym domu mieszkalnym, budowę domu jednorodzinnego albo nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Darowizna, którą K. Z. miała przekazać G. D. (1) nie spełniała wymogu przewidzianego powyższym przepisem, albowiem, pomimo zaliczenia K. Z. do I grupy podatkowej oraz przeznaczenia uzyskanej darowizny na wkład budowlany, przewyższała ona wysokość 6.100 złotych darowanej od jednego darczyńcy. Obowiązek wnioskodawczyni do uiszczenia stosownego podatku od spadków i darowizn winien zatem ulec aktualizacji – przy czym jak już wskazano, materiał dowodowy w sprawie nie pozwolił na ustalenie, iż uiszczenie przez wnioskodawczynię podatku miało miejsce.

Nie uszedł także uwadze Sądu fakt, iż wnioskodawczyni nie wykazała, by w dacie przed przekształceniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego z prawa typu lokatorskiego w prawo typu własnościowego K. Z. dysponowała środkami, które mogła przekazać córce w darowiźnie. Okoliczność ta jest szczególnie istotna wobec wskazywanego przez wnioskodawczynię źródła pochodzenia przedmiotowych środków – odszkodowania za pobyt w niemieckim obozie koncentracyjnym w R. w czasie II wojny światowej. Uzyskanie przez K. Z. tego świadczenia musiałoby wiązać się ze złożeniem wniosku do Fundacji (...) bądź wytoczeniem powództwa przeciwko Republice Federalnej Niemiec, a następnie rozstrzygnięciem w tym przedmiocie we właściwej formie. Doświadczenie życiowe pozwala także na przyjęcie, że fakt wypłaty takiego odszkodowania winien być należycie udokumentowany – np. poprzez przedstawienie decyzji o odszkodowaniu, ewentualnie potwierdzenia przelewu na rachunek bankowy, potwierdzenia przekazu pocztowego czy pokwitowania wydania danej kwoty. Wnioskodawczyni nie przedłożyła do akt niniejszej sprawy żadnego dowodu na okoliczność posiadania przez K. Z. kwoty 7.000 złotych w dacie zbliżonej do rzekomego dokonania darowizny, co niewątpliwe podważa jej twierdzenia w tym zakresie.

Także fakt uiszczenia uzupełnienia wkładu budowlanego związanego z lokalem mieszkalnym nr (...) w dwóch ratach w żadnym wypadku nie uzasadnia przyjęcia, iż źródła finansowania poszczególnych rat są odmienne i nie pochodziły z majątku wspólnego małżeństwa D.. Jak wynika bowiem z zaświadczenia wpłaty kwoty 7.000 złotych wystawionego przez pracownika Spółdzielni Mieszkaniowej (...) nad D. – zaliczkę tę G. D. (2) i G. D. (1) uiścili wspólnie ( k. 43 akt lokalowych).

Umowa finansowa dotycząca przekształcenia spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego z prawa o charakterze lokatorskim na prawo o charakterze własnościowym została podpisana przez G. D. (2). Te wszystkie okoliczności nakazują przyjęcie, iż przekształcenie tego prawa nastąpiło niewątpliwe na rzecz obojga małżonków . Z tego też względu należało uznać, iż składnik ten wchodził w skład majątku dorobkowego G. i G. D. (1). Ustalenie to znalazło odzwierciedlenie w treści pkt I ppkt 1 sentencji postanowienia z dnia 3 stycznia 2018 roku.

Dodatkowo należy z naciskiem wskazać, iż wykup w/w mieszkania miał charakter preferencyjny – a nie wolnorynkowy . Preferencja wynikała z faktu, iż uczestnik G. D. (2) był od wielu lat członkiem spółdzielni i posiadał spółdzielcze lokatorskie prawdo do tego lokalu. Gdyby nie członkostwo G. D. (2) w spółdzielni mieszkaniowej wówczas nie doszłoby do przedstawienia małżonkom oferty zakupu mieszkania za tak niska kwotę. Biorąc pod uwagę wysokość przeciętnego wynagrodzenia w 1996 roku kwota ok. 9.000 złotych ówcześnie odpowiada kwocie ok. 30.000 złotych obecnie. Oczywiste jest, iż za tak niską kwotę nie można kupić mieszkania na rynku.

Zaznaczenie wymaga, iż strony w zasadzie nie pozostawały w sporze co do ruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego wymienionych w pkt I ppkt 2 lit. a – i uzasadnianego postanowienia. W toku postępowania wnioskodawczyni podejmowała próbę wykazania, iż w skład hodowli dzikich ptaków prowadzonej przez uczestnika w dacie ustania wspólnoty majątkowej wchodził więcej niż jeden ptak – ptak drapieżny, będący krzyżówką białozora z rarogiem wpisanego do rejestru zwierząt prowadzonego przez Prezydenta (...) W. pop pozycją 1777/3049, okoliczność ta nie została przez nią jednak wykazana. Jako osoba zajmująca się księgowością prowadzonej przez uczestnika działalności gospodarczej pod firmą (...) <<Raróg>>”, wnioskodawczyni miała wiedzę na temat mnogości ptaków drapieżnych wykorzystywanych do prowadzenie tejże działalności, jednak jak ustalił Sąd, na dzień ustania wspólności majątkowej stan majątkowy uczestnika w tym zakresie obejmował tylko jednego ptaka, a ptaki uprzednio będące składnikami tego majątku zostały nieodpłatnie przekazane Stowarzyszeniu Na Rzecz (...) w W. (k. 134).

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe wykazało także, iż poza powyższymi składnikami w skład majątku wspólnego wchodzą również środki pieniężne:

1.  zgromadzone na rachunku bankowym wnioskodawczyni w Banku (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. w wysokości 2.437,22 zł,

2.  zgromadzone na rachunku wnioskodawczyni w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. w wysokości 5.093,84 zł,

3.  zgromadzone na rachunku bankowym uczestnika w Banku (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. w wysokości 5.884,09 zł.

Jeśli chodzi o środki zgromadzone na rachunkach bankowych, Sąd – ze wskazanych wyżej względów – uwzględnił jedynie te, które istniały w chwili ustania wspólności majątkowej, tj.: 5.884,09 złotych na rachunku bankowym nr (...), 2.437,22 złotych na rachunku bankowym nr (...) oraz 5,093,84 złotych na rachunku lokaty nr (...).

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż Sąd nie przyjął za składnik majątku wspólnego środków zgromadzonych na rachunku ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (...) nr (...) przypisanym do G. D. (1) w (...) S.A. z siedzibą w W. w kwocie 17.819,31 zł. Sąd przyjął za udowodnione, iż środki te w istocie należą do K. Z., a ich zdeponowanie na rachunku przypisanym do G. D. (1) stanowi element uzgodnienia pomiędzy w/w osobami z uwagi na ograniczenia wiekowe wyznaczone przez wskazany podmiot dla osób zawierających daną umowę ubezpieczenia. Ponadto wnioskodawczyni w sposób należyty wykazała, iż środki wpłacone w ramach niniejszego ubezpieczenia pochodzą z konta bankowego K. Z. i w istocie stanowią jej własność (deklaracja przystąpienia do ubezpieczenia – k. 209, zestawienie zakończonych depozytów klienta – k. 194, wyciąg z konta K. Z. – k. 195).

Powyższe ustalenia legły u podstaw orzeczenia zawartego w ppkt 3-5 pkt I sentencji.

Uzasadniając rozstrzygnięcie zapadłe w pkt II sentencji postanowienia z dnia 3 stycznia 2018 roku należy wskazać, iż w niniejszej sprawie wnioskodawczyni nie zgłosiła wniosku o ustalenie nierównego udziału małżonków w majątku wspólnym. Wniosek taki nie został także wyartykułowany przez uczestnika. Niemniej wskazać należy, że zgodnie z art. 43 § 1 kro oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Zasada ta obowiązuje bez względu na stopień, w którym każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku wspólnego i niezależnie od przyczyny ustania wspólności. Równość udziałów małżonków w majątku wspólnym jest wyrazem równego traktowania przez ustawę małżonków i ich równouprawnienia w stosunkach majątkowych po ustaniu wspólności majątkowej. Z chwilą ustania wspólności ustawowej wspólność ta - dotychczas bezudziałowa - uległa przekształceniu. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, stanowiącym ich dorobek ( vide: uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1996 roku, II CKU 10/96, Prok.i Pr.-wkł. (...)).

Wyjątkiem od powyższej zasady jest możliwość ustalenia nierównych udziałów. Zgodnie z przepisem art. 43 § 2 zd. 1 kro warunkiem ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym jest spełnienie następujących dwóch przesłanek, tj. istnienia ważnych powodów i przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego w różnym stopniu. Obie wskazane przesłanki muszą wystąpić łącznie. Oznacza to, że sama dysproporcja w zakresie przyczyniania się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego nie jest wystarczająca do ustalenia nierównych udziałów. Konieczne jest więc istnienie ważnych powodów, które uzasadniałyby wydanie orzeczenia tej treści. Zgodnie z utrwalonym w judykaturze Sądu Najwyższego poglądem, art. 43 § 2 kro może mieć zastosowanie nie w każdym wypadku faktycznej nierówności przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego, lecz tylko w tych wypadkach, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowane jest żądanie ustalenia nierównego udziału, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczynia się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych. Gdyby bowiem w każdej sprawie wymagać od sądu porównywania przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego i przyznawania tylko takiego udziału, jaki odpowiada stopniowi tego przyczynienia się, reguła przekształciłaby się w wyjątek ( vide: uzasadnienie postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1974 roku, III CRN 190/74, LEX nr 7598).

Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie definiuje pojęcia „ważne powody”. Ogólnie rozumie się przez nie takie okoliczności, które oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego przemawiają za nie przyznawaniem jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do powstania której małżonek ten się nie przyczynił. Przy ocenie istnienia „ważnych powodów”, w rozumieniu art. 43 § 2 kro, należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli. W omawianym znaczeniu ważne powody nie mają charakteru majątkowego, okoliczności natury majątkowej bowiem mieszczą się w przesłance przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego.

W kwestii pojęcia „ważne powody” przyjmuje się a contrario do regulacji z art. 52 kro, że chodzi tu o względy natury etycznej, które sprawiają, że w danych okolicznościach równość udziałów małżonków w majątku wspólnym wyraźnie kolidowałaby z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami ( vide: J. St. Piątowski, (w:) System prawa rodzinnego i opiekuńczego, Ossolineum 1985, s. 490). Ważne powody ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym zachodzą nie w każdym wypadku faktycznej nierówności przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego, lecz przede wszystkim w tych wypadkach, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowane jest żądanie ustalenia nierównego udziału, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczynia się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych ( vide: uzasadnienia postanowień Sądu Najwyższego: z dnia 26 listopada 1973 roku, III CRN 227/73, OSNC 1974/11/189; z dnia 30 listopada 1972 roku, III CRN 235/72, OSNCP 1973, nr 10, poz. 174; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2003 roku, IV CKN 278/01, OSNC 2004/9/146).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż zgromadzony materiał dowodowy nie uzasadnia stwierdzenia, iż istnieją ważne powody do ustalenia nierównych udziałów w majątku dorobkowym byłych małżonków. Oboje małżonkowie pracowali w czasie trwania związku małżeńskiego – G. D. (1) w wyuczonym zawodzie chemika, natomiast G. D. (2) w początkowym okresie małżeństwa pracował jako plastyk, a następnie rozpoczął działalność gospodarczą z zakresie usług wspierania lotnictwa – był sokolnikiem. Co ustalono w toku postępowania – G. D. (1) zajmowała się księgowością prowadzonej przez byłego męża działalności. Miała dostęp do jego konta, na które wpłacała środki pozostałe po uiszczeniu wynagrodzenia pracownikom i po spełnieniu danin publicznych. Dlatego Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji, ustalając że udziały byłych małżonków G. D. (1) i G. D. (2) w ich majątku wspólnym są równe i wynoszą po ½ części.

Dokonując podziału majątku, o którym mowa w punkcie I postanowienia, Sąd uwzględnił zgodne stanowisko wnioskodawczyni i uczestnika co do tego, by składnik majątkowy w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przyznać na wyłączność G. D. (1), wskazane elementy ruchome – na własność uczestnika, a środki zgromadzone przez wnioskodawczynię i uczestnika odpowiednio do tego, na czyich rachunkach zostały one ulokowane (punkt III sentencji). Jeśli chodzi o składnik w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, za takim rozstrzygnięciem sądu przemawiał przede wszystkim fakt, iż uczestnik nie zamieszkuje w przedmiotowej nieruchomości, aktualnie odbywa karę pozbawienia wolności, która powinna zakończyć się dopiero za dziesięć lat.

Zgodnie z treścią art. 212 § 1 kc, Sąd zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania spłatę w wysokości 149.075,98 złotych ( punkt IV sentencji). Kwota ta została obliczona z uwzględnieniem wartości poszczególnych składników majątkowych i udziału stron w majątku wspólnym. Łączna wartość majątku wyniosła 350.040,15 złotych. Składniki przyznane na wyłączną własność wnioskodawczyni reprezentowały łącznie wartość 324.096,06 złotych, natomiast przedmioty przyznane na rzecz uczestnika – 25.944,09 złotych. Równy udział stron w majątku wspólnym implikuje przyjęcie, iż zasadne jest przyznanie każdej z nich majątku o wartości 175.020,075 złotych. Dysproporcja w wartości majątku przyznanego na rzecz uczestnika względem majątku przyznanego na rzecz uczestniczki skutkuje koniecznością dokonania spłaty przez G. D. (1) na rzecz byłego męża kwoty 149.075,98 złotych (175.020,075 złotych -25.944,09 złotych).

Zgodnie z art. 212 § 3 kc, jeżeli w orzeczeniu o zniesieniu współwłasności zostały ustalone dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. Przepis ten stosuje się odpowiednio w sprawach o dział spadku (art. 1035 kc), a tym samym również w sprawach o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej (art. 46 kro). Mając na względzie powyższą regulację Sąd oznaczył termin dla dokonania przez wnioskodawczynię spłaty na rzecz uczestniczka na okres 2 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. W ocenie Sądu powyższy okres czasu jest rozsądnym i optymalnym terminem, w którym będzie ona miała realną możliwość zgromadzenia środków pieniężnych na uiszczenie spłaty. Nie bez znaczenia jest także fakt, iż uczestnik jest obecnie pozbawiony wolności i nie wykazał, by potrzebował w krótszym okresie znaczne kwoty wynikającej z należnej mu spłaty.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zawartego pkt VII sentencji stanowił art. 520 § 1 kpc, zgodnie z którym każdy z uczestników postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie. Przepis powyższy określa ogólną zasadę ponoszenia kosztów w postępowaniu nieprocesowym, która może jednak w szczególnych sytuacjach ulec zmodyfikowaniu, świadectwem czego jest treść art. 520 § 2 i 3 kpc. Tym niemniej już nawet gramatyczna wykładnia wskazanych przepisów jednocześnie wskazuje, iż zastosowanie określonych w nich instytucji prawnej i obciążanie poszczególnych uczestników kosztami zależy od samodzielnej oceny i decyzji Sądu. W żadnym wypadku nawet stwierdzenie, że interesy uczestników były rozbieżne, nie powoduje prawnego obowiązku zasądzania od któregokolwiek nich kosztów postępowania, jak to ma miejsce w procesie. Tego rodzaju interpretacja w/w przepisów jest powszechnie przyjęta i ustalona w orzecznictwie Sądu Najwyższego, co zostało potwierdzone ostatnio choćby w postanowieniu z dnia 15 lutego 2012 roku (sygn. akt I CZ 1/12, LEX nr 1147731). Dlatego należało podzielić niekwestionowany pogląd, iż w postępowaniu nieprocesowym w zasadzie nie ma podstaw do domagania się przez uczestnika, który poniósł określone koszty, zwrotu ich od pozostałych uczestników. Stanowisko takie uzasadnione jest niezależnością i samodzielnością udziału w tym postępowaniu każdego uczestnika (podobnie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26 stycznia 2011 roku, IV CZ 101/10, LEX nr 898272; w postanowieniu z dnia 10 lutego 2012 roku, II CZ 159/11, LEX nr 1162665; Joanna Budnowska, Andrzej Zieliński: Zwrot kosztów postępowania nieprocesowego, Palestra 1995/7-8/58). Osoby uprawnione mogą dążyć do zniesienia wspólności w taki sposób, jaki jest ich zdaniem dla nich najkorzystniejszy i nie ma to znaczenia dla oceny, że ich interesy są wspólne i niesprzeczne (analogiczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 listopada 2010 roku, III CZ 47/10, LEX nr 970082). Z uwagi na specyfikę postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności małżeńskiej ani wnioskodawczyni, ani uczestnik, nie mogli być proceduralnie uznani za „przegrywających” czy „wygrywających” postępowanie. Niemniej zaznaczenia wymaga, iż wnioskodawczyni poniosła koszt całej opłaty od wniosku tj. kwotę 1.000 złotych. Z tego też względu jej wniosek o zwrot połowy opłaty uiszczonej od wniosku zasługiwał na uwzględnienie.

W toku niniejszego postępowania Skarb Państwa poniósł tymczasowo wydatki na wynagrodzenie biegłych, konwojowanie uczestnika oraz za dostarczoną dokumentację w łącznej kwocie 2187,42 złotych ( postanowienia k. 69, 101, 212, 213). Jak wskazano wyżej, z uwagi na specyfikę postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności małżeńskiej ani wnioskodawca, ani uczestniczka, nie mogli być proceduralnie uznani za „przegrywających” czy „wygrywających” postępowanie. Tym niemniej Sąd miał na względzie treść przepisu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2016 roku, poz. 623 ze zm.), zgodnie z którym do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Jeśli chodzi o wydatki za opinię biegłego i dokumentację bankową, Sąd obciążył nimi strony po połowie (tj. 1.093,71 zł), zaś wydatkami z tytułu należności za konwojowanie (80 złotych) – w całości uczestnika, bowiem były to wydatki związane z jego statusem i przebywaniem w areszcie śledczym. Nie ma podstaw do obciążania tymi wydatkami Skarbu Państwa.

Kwota z tytułu wynagrodzenia biegłego pozostała do ściągnięcia od stron na rzecz Skarbu Państwa wyniosła więc 1.607,42 złotych ( postanowienie k. 69, 101), a z tytułu opłat za dokumentację bankową ( postanowienie k. 212) – 580 złotych. Należności za konwojowanie uczestnika to 80 złotych (k. 213) Z tego względu w punkcie VI postanowienia Sąd nakazał ściągnąć od wnioskodawczyni kwotę 1.093,71 złotych, a w punkcie VII postanowienia od uczestniczka kwotę 1.173,71 złotych - tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa w toku niniejszego postępowania.

Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności faktyczne i treść przepisów prawa, Sąd orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: (...).