Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2012 roku, Sąd Okręgowy w Poznaniu zasądził od pozwanego – (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powódki – M. G.:

w punkcie pierwszym kwotę 94.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami:

-.

-

od kwoty 20.000,00 zł od dnia 15 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 70.000,00 zł od dnia 2 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.000,00 zł od dnia 14 października 2011 roku do dnia zapłaty.

W punkcie drugim kwotę 16.659,91 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami:

-.

-

od kwoty 5.000,00 zł od dnia 29 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 11.659.91 zł od dnia 22 maja 2012 roku do dnia zapłaty.

W punkcie trzecim kwotę 11.960,00 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby należnej powódce za okres od dnia 1 maja 2010 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku.

W punkcie czwartym kwotę 820 zł miesięcznie tytułem renty należnej powódce na zwiększone potrzeby począwszy od 1 lipca 2012, płatnej w terminie do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności.

W punkcie piątym wyroku Sąd Okręgowy ustalił odpowiedzialność pozwanego za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 9 lipca 2004 roku, które mogą powstać u powódki w przyszłości.

W punkcie szóstym w pozostałym zakresie Sąd Okręgowy powództwo oddalił.

Natomiast w punkcie siódmym, rozdzielił między stronami stosunkowo koszty postępowania, w ten sposób, że obciążył nimi powódkę w 62%, a pozwanego w 38% i z tego tytułu:

a. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 141,32 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego strony przeciwnej,

b. nakazał ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) kwotę 10.181 zł tytułem opłaty od pozwu,

c. nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) kwotę 530,33 zł tytułem kosztów związanych z wydatkami w sprawie oraz kwotę 6.324 zł tytułem części opłaty od pozwu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach.

Powódka w pozwie wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 90 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem zadośćuczynienia za ból, cierpienie i krzywdę jakie stały się udziałem powódki na skutek wypadku mającego miejsce dnia 8 lipca 2004 roku, kwoty 5 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem kosztów opieki nad powódką sprawowanej przez inną osobę, a koniecznej na skutek doznanych obrażeń; wniosła także o podwyższenie renty na zwiększone potrzeby z kwoty 200 zł do 500 zł miesięcznie począwszy od dnia 1 maja 2010 roku i na przyszłość, płatnej do dnia 10–tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi w płatności. Powódka domagała się również ustalenia, że pozwany ponosi względem powódki odpowiedzialność za szkody mogące powstać w przyszłości, a będące następstwem obrażeń doznanych przez powódkę w wypadku oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu.

Pismem z dnia 29 września 2011 roku powódka wniosła o zasądzenie zadośćuczynienia w łącznej kwocie 300 000 zł, tym samym rozszerzając żądanie we wskazanym przedmiocie o kwotę 210 000 zł. Domagała się nadto rozliczenia opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa w orzeczeniu kończącym sprawę.

Pismem z dnia 8 maja 2012 roku powódka rozszerzyła żądnie pozwu między innymi w zakresie roszczenia o rentę. Wniosła o podwyższenie renty na zwiększone potrzeby z kwoty 200 zł do kwoty 500 zł miesięcznie od dnia 1 maja 2010 roku do 31 maja 2011 roku oraz z kwoty 200 zł do kwoty 820 zł od dnia 1 czerwca 2011 roku począwszy i na przyszłość. Jednocześnie powódka wniosła o rozliczenie opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa w orzeczeniu końcowym.

Sąd Okręgowy ustalił, między innymi, iż w dniu 8 lipca 2004 roku na drodze powiatowej nr (...) D. I. – S., gm. (...) miał miejsce wypadek drogowy. T. P., kierujący samochodem osobowym marki F. (...) o nr rejestracyjnym (...), na skutek naruszenia zasad obowiązujących w ruchu drogowym doprowadził do czołowego zderzenia z prawidłowo poruszającą się po drodze na rowerze powódką. W następstwie wypadku powódka doznała poważnych obrażeń w postaci zwichnięcia lewego stawu biodrowego ze złamaniem szyjki kości udowej lewej, urazu kolana lewego i złamania kości przedramienia lewego z przemieszczeniem. W dniu wypadku powódka miała 16 lat. Sprawca przedmiotowego zdarzenia został za jego spowodowanie skazany prawomocnym wyrokiem karnym z dnia 4 października 2004 roku przez Sąd Rejonowy w Gostyniu (sprawa II K 103/04). Samochód f. (...) sprawcy zdarzenia ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Bezpośrednio po wypadku poszkodowana została przewieziona na Oddział (...) Ogólnej Szpitala w G., gdzie przebywała do dnia 9 lipca 2004 roku. W szpitalu wykonano u powódki repozycję i stabilizację złamanej kości przedramienia lewego oraz założono wyciąg bezpośredni na lewą kość udową. W dniu 9 lipca 2004 roku przewieziono powódkę do Wojewódzkiego Szpitala (...) w L. na Oddział Urazowo - Ortopedyczny, gdzie przebywała ponad dwa miesiące tj. do 10 września 20004 roku. W tym ośrodku wykonano u powódki tomografię lewej nogi i stwierdzono stan po złamaniu szyjki kości udowej z przemieszczeniem odłamów kostnych. Ponadto stwierdzono zwichnięcie głowy kości udowej. W dniu 12 lipca 2004 roku powódka przeszła operację repozycji krwawej zwichnięcia biodra oraz zespolenia złamania szyjki udowej metodą DHS. W dniu 17 lipca 2004 roku wykonano u powódki zabieg operacyjny repozycji krwawej odłamów kości promieniowej i zespolenia drutami K. Na kończynę górną założono gips łokciowy. Powódka przez pierwsze sześć tygodni musiała bezwzględnie leżeć na łóżku ortopedycznym. Początkowo miała założony cewnik, a następnie korzystała z tzw. basenu. Nie mogła spać z powodu silnego bólu kręgosłupa. Dręczyły ją obawy dotyczące utraty sprawności. Od dnia 6 września 2004 roku powódka rozpoczęła naukę chodzenia. Do domu została wypisana w dniu 10 września 2004 roku z zaleceniami kontroli w poradni ortopedycznej po 6 tygodniach oraz chodzenia przy pomocy dwóch kul łokciowych bez obciążania lewej nogi i w ortezie. Powódka miała przyjmować leki i wykonywać ćwiczenia wyuczone w szpitalu.

W latach 2004/ 2005 i 2005/2006 (do końca l. semestru) powódka korzystała z indywidualnego nauczania. Po trzech latach od wypadku powódka ponownie przebywała w Wojewódzkim Szpitalu (...) w L. w dniach od 16 do 27 sierpnia 2007 roku w celu operacyjnego usunięcia zespoleń z kości udowej lewej. Rozpoznano wówczas deformację pourazową głowy kości udowej lewej. Operację usunięcia zespolenia DHS przeprowadzono w dniu 20 sierpnia 2007 roku, a w miejscu po śrubie wprowadzono mrożone przeszczepy kostne. Po roku ponownie przebywała w szpitalu w okresie od 22 lipca 2008 roku do 28 lipca 2008 roku z powodu dolegliwości bólowych i trzeszczeń rzepki lewej. Stwierdzono u powódki chonodormolację rzepki lewej i pourazową chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowego lewego. W dniu 24 lipca 2008 roku wykonano u powódki w znieczuleniu ogólnym artroskopię stawu kolanowego lewego. Usunięto martwiczą powierzchnię chrząstki rzepki lewej i wykonano resekcję fałdu maziowego przyśrodkowego. Założono również dren R. na 48 godzin. Następnie wdrożono rehabilitację ruchową i nakazano powódce chodzenie o dwóch kulach.

Sąd I instancji ustalił, że Powódka kontynuuje leczenie w Poradni Urazowo -Ortopedycznej Wojewódzkiego Szpitala (...) w L.. Jest pod stałą
opieką lekarza ortopedy. Od stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2009 roku pobierała zasiłek pielęgnacyjny w łącznej kwocie 1 .989,00 zł,. W marcu 2012 roku powódka miała wykonany zabieg wszczepienia endoprotezy. Powódka w szpitalu po operacji przebywała 10 dni.

Sąd Okręgowy podniósł, że powódka nawet po wszczepieniu endoprotezy będzie pacjentką gabinetów ortopedycznych i rehabilitacyjnych z powodu powstania skoliozy funkcjonalnej kręgosłupa piersiowo - lędźwiowego oraz zmian pourazowych w lewym stawie kolanowym., Sąd I instancji wskazał na stwierdzony łączny 87 % trwały uszczerbek na zdrowiu strony powodowej. Sąd Okręgowy ustalił okoliczność korzystania przez powódkę z pomocy innych osób przy wykonywaniu określonych czynności życiowych, poniesienia kosztów tej pomocy, jak i kosztów związanych z podjętym leczeniem. Ustalił także, że powódka będzie wymagała pomocy osób trzecich w okresach zaostrzeń objawów skutków wypadku oraz stosowania środków farmakologicznych, a także zakupu sprzętu rehabilitacyjnego. Zarówno ilość, rodzaj leków, czy sprzętu jest różna w zależności od stanu klinicznego.

Sąd I instancji wskazał, że powódka w trakcie całego leczenia i rekonwalescencji ponosiła wydatki wynikające z zakupu sprzętu ortopedycznego, leków przeciwbólowych, suplementów diety, preparatów witaminowych. Poddawała się także badaniom rtg. W przypadku powódki zasadnicza większość wydatków była w pełni uzasadniona.

Sąd Okręgowy ustalił nadto, że powódka wskutek doznanego urazu cierpi na nerwicę lękową, która jest odbiciem jej wewnętrznego stanu (osobowości neurotycznej) i lęków pojawiających się po neurotycznym przeżyciu. Bardzo obciążające dla powódki były decyzje dotyczące dalszych operacji biorąc pod uwagę jej młody wiek, chęć posiadania dzieci i normalnego funkcjonowania w przyszłości. Ponadto traumatyczne przeżycia nasiliły u niej stany lękowe i neurotyczne, co powoduje, że konsekwencje wypadku odczuwa zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Powódka winna korzystać z pomocy psychologicznej, konkretnie terapii koncentrowanej na poradzeniu sobie z lękiem, obniżonym nastrojem, zyskaniem siły i wsparcia w podejmowaniu decyzji dotyczących jej życia i zdrowia. Udział w terapii psychologicznej, jak ustalił Sąd I instancji może znacznie zredukować stany nerwicowe u powódki.

Rokowania w przypadku powódki na przyszłość są niepewne i niekorzystne,
przede wszystkim z powodu następstw przebytych obrażeń lewego stawu
biodrowego. Już w 2010 roku powódka została zakwalifikowana do leczenia
zabiegowego endoprotezoplastyki, którą to decyzję odwlekała z powodu obawy
zarówno co do samego zabiegu, jak i stanu narządu ruchu w przyszłości.
Koszty operacji plastycznej blizn pooperacyjnych na kończynie dolnej powódki, Sąd Okręgowy ustalił na kwotę ok. 11.000 zł.

Powódka ma 24 lata. Kontynuuje naukę na Uniwersytecie (...) na kierunku biologia nauczycielska. Po zakończeniu III roku studiów biologii z chemią miałaby już możliwość wykonywania zawodu nauczyciela w szkole gimnazjalnej. Powódka zaczęła również studia na kierunku położnictwo, z którego musiała zrezygnować z uwagi na swój stan zdrowia. Z uwagi na stan narządu ruchu przeciwwskazane jest wykonywanie przez powódkę pracy w zawodzie położnej, jak również każdej innej pracy wymagającej długotrwałego przebywania w jednej pozycji, dźwigania oraz szybkiego poruszania się. Powódka w przyszłości winna podołać w zawodzie nauczyciela biologii z elementami chemii.

Po badaniu lekarskim w dniu 18 października 2004 roku, po ustaleniu wstępnie minimalnego trwałego uszczerbku na zdrowiu, jakiego powódka doznała w następstwie wypadku, pozwany wypłacił zaliczkowo powódce kwotę 3000 zł z tytułu zadośćuczynienia oraz 650 zł tytułem odszkodowania za zniszczony rower. Kolejne badanie lekarskie wykonane przez pozwanego w dniu 20 września 2005 roku wykazało, że powódka w przedmiotowym wypadku doznała 41% uszczerbku na zdrowiu. W związku z tym, że na tym etapie postępowania lekarze stwierdzili ustabilizowanie się zdrowia powódki, pozwany w dniu 27 września 2005 roku wypłacił poszkodowanej kwotę 32.180 zł, w tym tytułem zadośćuczynienia kwotę 32.000 i 180 zł tytułem odszkodowania za zniszczoną odzież. Następnie pozwany biorąc pod uwagę ustalony przez Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności umiarkowany stopień niepełnosprawności czasowo do końca 2013 roku zweryfikował swoje stanowisko, wypłacając powódce: kwotę 36.897,60 zł, w tym dopłacając 25.000 zł tytułem zadośćuczynienia do łącznej kwoty 60.000 zł, kwotę 1.097,60 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów rodziców, kwotę 10.800 zł tytułem zwrotu kosztów opieki nad powódką w okresie od 31 października 2004 roku do 31 grudnia 2004 roku w kwocie po 500 zł miesięcznie i w okresie od 1 stycznia 2005 roku do 31 października 2006 roku po 400 zł miesięcznie. Pozwany ponadto uznał za zasadne poniesienie kosztów opieki i w związku z tym dokonał spłaty tych kosztów po 200 zł miesięcznie, w łącznej kwocie 7.000 zł. Nadto zwrócił powódce koszty zakupu lekarstw w kwocie 189,89 zł.

W następstwie badania z dnia 15 września 2009 roku, lekarz orzecznik pozwanego stwierdził wychudzenie uda lewego i obniżenie stabilności przedniej i przyśrodkowej części kolana, ustalając z tego tytułu łącznie 12% uszczerbek. Mając to wszystko na uwadze, pozwany ostatecznie dopłacił powódce jeszcze tytułem zadośćuczynienia kwotę 20.000 zł oraz zwrócił udokumentowane koszty leczenia w kwocie 784,50 zł.

Powódka wzywała pozwanego o ponowne rozpatrzenie zgłoszonych roszczeń i ich wypłatę pismami z dnia 12 stycznia 2009 roku oraz 27 marca 2009 roku (pozwany wezwania te odebrał odpowiednio w dniach 14 stycznia 2009 roku i 30 marca 2009 roku).

Opisany wyżej stan faktyczny, Sąd I instancji ustalił na podstawie szczegółowo przytoczonych dowodów w postaci dokumentów, zeznań świadków, opinii biegłych i przesłuchania powódki, którym w całości dał wiarę i w konsekwencji uznał za wartościowy materiał dowodowy.

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego w odniesieniu do roszczenia powódki o zasądzenie renty na zwiększone potrzeby, Sąd Okręgowy zważył, iż w przedmiotowej sprawie odpowiedzialność pozwanego wobec powódki nie była kwestią sporną. Wskazał, iż szczególną formą naprawienia szkody polegającej na uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia jest renta. Zasadność jej domagania się występuje w ściśle określonych w art. 444 k.c. przypadkach. Sąd I instancji wskazał, że ma to miejsce wówczas, gdy nastąpiła całkowita lub częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej albo zwiększeniu uległy potrzeby poszkodowanego, ewentualnie, gdy zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość. Renta stanowi formę odszkodowania i nie ma charakteru alimentacyjnego; odszkodowanie przysługuje o tyle, o ile żądający go poniósł szkodę; z kolei powstanie szkody w postaci utraty zarobku zależy od tego, czy poszkodowany pracę tę mógł wykonywać i czy przypuszczalnie by ją wykonywał.

Sąd I instancji zwrócił uwagę na to, że szkoda rekompensowana przez rentę wyraża się różnicą między potencjalnymi dochodami, jakie poszkodowany osiągnąłby w okresie objętym rentą, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała, a wszelkimi dochodami, jakie może faktycznie w tym okresie osiągnąć bez zagrożenia stanu zdrowia. Podniósł, że szkoda musi posiadać walor realny, nie zaś tylko teoretyczny. Sama utrata zdrowia i ewentualność poniesienia w związku z tym przez poszkodowanego uszczerbku majątkowego nie jest wystarczająca dla przyjęcia w konkretnej sprawie, że zasadne jest żądanie renty. Sąd podkreślił, że z wyraźnego brzmienia art. 444 § 2 k.c. wynika, że nie tylko sama utrata zdrowia, lecz rzeczywista utrata zdolności zarobkowania i widoków na przeszłość, a także rzeczywiste zwiększenie się potrzeb poszkodowanego jako następstwo wywołania uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia stanowią przesłanki zasądzenia renty.

Odnosząc wskazane rozważania do żądania powódki o zasądzenie na jej rzecz renty z tytułu częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że jest ono usprawiedliwione co do zasady. Podkreślił, że sytuacja życiowa powódki w okresie przedmiotowego wypadku z dnia 8 lipca 2004 roku znacznie się pogorszyła, czego, jak wskazał, nie uwzględnił w całości pozwany dobrowolnie wypłacając powódce rentę jedynie na poziomie 200 zł miesięcznie.

Sąd Okręgowy wyjaśnił, iż przyznając powódce rentę i określając jej wysokość wziął pod uwagę, że powódka od rozpoczęcia procesu dochodzi rekompensaty kosztów z tytułu opieki w ramach renty na zwiększone potrzeby, po 30 godzin miesięcznie wg stawki 10 zł na godzinę (300 zł miesięcznie). Sąd I instancji miał na względzie to, że biegli w swej opinii zaznaczyli, że powódka nie potrzebuje opieki każdego dnia i to w rozmiarze po 1-2 godzin dziennie. Sąd ów zgodził się w pełni z argumentacją powódki, że o taką nieregularną opiekę właśnie najtrudniej, tym bardziej, że powódka dotychczas zamieszkuje w pewnej odległości od G. . Ponadto, jak wskazał Sąd, potrzeby te okazały się znacznie większe w okresie bezpośrednio po zabiegu wszczepienia endoprotezy u powódki, w marcu 2012 roku.

W ocenie Sądu więc, zasadnym było domaganie się przez powódkę renty w łącznej kwocie po 500 zł miesięcznie od maja 2010 roku do maja 2011 roku. Sąd wskazał, że wypłacona przez pozwanego kwota 200 zł pokrywała niezbędne środki na stałe wydatki na leczenie powódki (zakup lekarstw, wizyty lekarskie) natomiast kwota 300 zł koszty opieki. Sąd I instancji podkreślił, że powódka w procesie wykazała, że od czerwca 2011 roku uczęszcza na psychoterapię. Wizyty odbywają się cztery razy w miesiącu. Koszt jednej wizyty to dodatkowe 320 zł. Wskazał, iż podkreślenia wymagało, że z opinii biegłych sporządzonej w przedmiotowej sprawie, wprost wynikało takie zalecenie dla powódki. Terapia, jak wskazali biegli, pozwoli jej z dużym prawdopodobieństwem wyleczyć się z nerwic lękowych.

W konsekwencji, za zasadne Sąd Okręgowy uznał roszczenie powódki, co do kwoty 11.960 zł, tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby należnej za okres od dnia 1 maja 2010 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku. Sąd ów wyjaśnił, że powódka w istocie dochodziła, wobec wypłacanej dobrowolnie przez pozwanego renty w wysokości 200 zł, kwoty 300 zł za okres od maja 2010 roku do dnia 31 maja 2011 roku, a więc za okres 13 miesięcy (Sąd pomyłkowo wskazał 9 miesięcy), co stanowi skapitalizowaną kwotę 3900 zł oraz kwoty 620 zł za okres od czerwca 2011 roku do maja 2012 roku a więc za okres 12 miesięcy, co stanowi skapitalizowaną kwotę 8.060 zł, łącznie 11.960 złotych.

Sąd zasądził nadto od pozwanego na rzecz powódki kwotę 820 zł miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby począwszy od 1 lipca 2012 roku, płatnej w terminie do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., art. 130 ³ § 2 kpc oraz § 6 pkt. 6 i § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163 poz. 1349 ze zmianami), obciążając nimi strony stosunkowo tj. powódkę w 63%, a pozwanego w 38%.

Sąd I instancji rozliczając koszty procesu w zakresie wydatków wskazał, iż koszty opinii biegłych w sprawie i koszty stawiennictwa świadka wyniosły łącznie 3.994,33 zł (499,84 zł opinia biegłego chirurga plastycznego + 3.314,49 zł łącznie opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...)w P. + 180 zł zwrot kosztów stawiennictwa świadka). Sądu wobec uiszczenia przez strony procesu zaliczek w łącznej kwocie 3.500 zł tj. przez stronę pozwaną zaliczki w kwocie 1.000 zł oraz zaliczki w kwocie 2.500 zł przez stronę powodową, nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 530,33 zł tytułem nieuiszczonych w sprawie wydatków. Powódce jednocześnie z tego tytułu zostanie zwrócona nadpłacona zaliczka w kwocie 34 zł.

Ponadto Sąd nakazał także ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 6.324 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu oraz od powódki kwotę 10.181 zł z tego samego tytułu. Sąd wskazał, iż opłata sądowa od pozwu w przedmiotowej sprawie wynosiła 16.505 zł. Sąd zwrócił przy tym uwagę na to, że orzekając o ściągnięciu części nieuiszczonej opłaty od powódki wziął pod uwagę okoliczność uiszczonej przez powódkę opłaty od pozwu w kwocie 4.930 zł. Sąd zasądził również od pozwanego na rzecz powódki kwotę 141,32 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od wyroku Sądu I instancji wniosła strona powodowa.

Powódka zaskarżyła wyrok w części, to jest co do punktu 6 w zakresie:

oddalającym żądanie powódki o zasądzenie na jej rzecz odsetek ustawowych od każdej z rat renty na zwiększone potrzeby, zasądzonej w punkcie 3 wyroku w formie skapitalizowanej w kwocie 11.960 zł, tj. od rat renty w wysokości po 300 zł miesięcznie w okresie od 1 maja 2010 roku do 31 maja 2011 roku oraz po 620 zł miesięcznie w okresie od 1 czerwca 2011 roku do 30 czerwca 2012 roku, za okres od 11-go dnia każdego kolejnego miesiąca (12-go dnia miesiąca w przypadku października 2010 r., kwietnia 2011 r., lipca 2011 r. i czerwca 2012 r. do dnia zapłaty.

Co do punktu 7b wyroku, w zakresie nakazującym ściągnięcie od powódki na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) kwoty ponad 5.118 zł to jest 5.036 zł tytułem opłaty od pozwu.

Zaskarżonemu wyrokowi powódka zarzuciła naruszenie prawa materialnego i procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy, polegające na:

1.  naruszeniu przepisu art. 481 k.c. w związku z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) (Dz. U. 03.124.1152) poprzez nie zasądzenie na rzecz powódki odsetek ustawowych od każdej z rat renty na zwiększone potrzeby zasądzonej w punkcie 3. wyroku, lecz dopiero od rat renty płatnych po dacie wyrokowania.

2.  naruszeniu przepisów art. 19, 21 i 22 k.p.c. w związku z art. 13 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 nr 167 poz. 1398 z późn. zm.) poprzez nieprawidłowe określenie wartości przedmiotu sporu w niniejszej sprawie, a w konsekwencji nieprawidłowe obliczenie należnej opłaty od pozwu stanowiącej 5% wartości przedmiotu sporu.

3.  naruszenie przepisów art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 130 ³ § 2 k.p.c. poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie, polegające na błędnym obliczeniu wysokości części opłaty od pozwu, która to część winna być ściągnięta od powódki na rzecz Skarbu Państwa, pomimo prawidłowego wskazania procentowego stopnia w jakim każda ze stron przegrała sprawę oraz na nieuwzględnieniu przy obliczaniu należnej opłaty od pozwu uiszczonej przez powódkę z tego tytułu kwoty 4.930 zł.

W konsekwencji powódka wniosła, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez:

1.  zasądzenie od pozwanego (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powódki M. G. ponad odsetki zasądzone zaskarżonym wyrokiem również odsetek ustawowych od każdej z rat renty na zwiększone potrzeby w wysokości po 300 zł miesięcznie zasądzonej za okres od dnia 1 maja 2010 roku do 31 maja 2011 roku oraz po 620 zł miesięcznie zasądzonej za okres od dnia 1 czerwca 2011 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku – od 11 dnia każdego kolejnego miesiąca, z tym, że od 12-go dnia miesiąca w przypadku października 2010 r., kwietnia 2011 r., lipca 2011 r., i czerwca 2012 r., do dnia zapłaty;

2.  zmniejszenia kwoty, którą obciążona została powódka tytułem opłaty od pozwu z kwoty 10.181 zł do kwoty 5.118 zł

3.  zasądzenie od pozwanego (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powódki M. G. kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji, powódka wskazała, iż pozwem z dnia 11 maja 2010 roku wniosła między innymi o podwyższenie renty na zwiększone potrzeby należnej powódce od pozwanego z dobrowolnie wypłacanej kwoty 200 zł do 500 zł miesięcznie od dnia 1 maja 2010 roku począwszy i na przyszłość, płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca waz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu wg norm przepisanych. Pismem z dnia 29 września 2011 roku powódka rozszerzyła powództwo w zakresie zadośćuczynienia o kwotę 210.000 zł, natomiast pismem z dnia 8 maja 2012 roku powódka rozszerzyła żądanie pozwu w zakresie roszczenia o odszkodowanie o kwotę 659,91 zł oraz wniosła o zasądzenie kwoty 11.000 zł tytułem wyłożenia z góry kosztów leczenia na podstawie art. 444 § 1 zd. 2 k.c. Ponadto, w tym samym piśmie powódka zmodyfikowała roszczenie o podwyższenie renty na zwiększone potrzeby, wnosząc o podwyższenie renty z kwoty 200 zł do 500 zł miesięcznie od dnia 1 maja 2010 roku do dnia 31 maja 2011 roku oraz z kwoty 200 zł do 820 zł miesięcznie od dnia 1 czerwca 2011 roku począwszy i na przyszłość, płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia temu terminowi płatności. Jednocześnie powódka wniosła o rozliczenie opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa w orzeczeniu końcowym.

Powódka wskazała, że orzeczenie Sądu Okręgowego w zaskarżonym zakresie jest nieprawidłowe i jako takie powinno podlegać zmianie.

Wskazała, że wnosiła o zasądzenie odsetek ustawowych w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat renty zarówno w pozwie, jak i w późniejszym piśmie z rozszerzeniem żądania pozwu. Z uwagi na brak uzasadnienia w tym zakresie, strona powodowa nie potrafi wskazać, jakie okoliczności zaważyły na uznaniu żądania odsetek od rat renty płatnych po dniu 1 lipca 2012 roku, przy jednoczesnym oddaleniu żądania odsetek od wcześniejszych rat renty, należnych w okresie od dnia 1 maja 2010 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku.

Powódka argumentowała, że domagała się renty na zwiększone potrzeby w wysokości 720 zł miesięcznie już na etapie likwidacji szkody przez pozwanego, tj. w piśmie z dnia 12 stycznia 2009 roku, doręczonym pozwanemu w dniu 14 stycznia 2009 roku, czego dowód stanowi uwierzytelniona kopia tego pisma wraz z potwierdzeniem odbioru załączona została do pozwu. Łączna wartość oddalonego roszczenia o odsetki wynosi 1.511,40 zł.

Co do kosztów postępowania, powódka wskazała, iż Sąd I instancji orzekając o kosztach postępowania, prawidłowo rozdzielił je stosunkowo między stronami trafnie przyjmując, iż powódka przegrała sprawę w 62%, a pozwany w 38%.

Sąd Okręgowy jednak błędnie obliczył wysokość opłaty od pozwu. W ocenie strony powodowej kwoty tej nie stanowi należność w wysokości 16.505 zł, albowiem wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wynosiła łącznie 324.099,91 zł. Na wartość tę, zgodnie z zasadami określonymi w art. 19, 21 i 22 k.p.c., składały się następujące kwoty:

-

300.000 zł tytułem zadośćuczynienia,

-

5.000 zł tytułem kosztów opieki nad powódką,

-

11.000 zł tytułem wyłożenia z góry kosztów leczenia,

-

659,91 zł tytułem kosztów na zakup leków i sprzętu ortopedycznego,

-

7.440 zł tytułem renty na zwiększone potrzeby (12x620 zł).

Mając na uwadze powyższe, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 13 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 nr 167 poz. 1398 z późn. zm.) opłata stosunkowa w niniejszej sprawie winna wynosić 5% z 324.099,91 zł, co daje kwotę 16.205 zł.

W ocenie apelującej, zgodnie ze powyższymi wyliczeniami i przyjętym przez Sąd I instancji procentowym stopniem w jakim każda ze stron przegrała sprawę, strona powodowa winna uiścić opłatę stosunkową w wysokości 10.048 zł, zaś strona pozwana w wysokości 6.157 zł. Należało jednak mieć na uwadze, iż wraz z wniesieniem pozwu z dnia 11 maja 2010 roku strona powodowa uiściła opłatę stanowiącą 5% wartości przedmiotu sporu na wstępnym etapie postępowania, tj. kwotę 4.930 zł. Okoliczność ta, mimo iż dostrzeżona przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku, została najwyraźniej pominięta przy obliczaniu przez ten Sąd opłaty stosunkowej należnej od strony powodowej. Prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I instancji w tym zakresie byłoby zatem nakazanie ściągnięcia od strony pozwanej kwoty 6.157 zł, zaś od strony pozwanej kwoty 5.118 zł z tytułu opłaty stosunkowej od pozwu.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana domagała się oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów postępowania odwoławczego.

Pozwany wskazał, że zasada z art. 481 par 1 doznaje ograniczenia w razie ustalenia wysokości świadczenia z uwzględnieniem cen z daty orzekania o nim. Pozwany wyjaśnił jednocześnie, że w jego ocenie, Sąd Okręgowy ustalił aktualną wartość kosztów zwiększonych potrzeb powódki, bo rentę w wysokości 820 zł zasadził od czerwca 2011 roku i wysokość tego świadczenia uwzględnia wszystkie niekorzystne dla powódki zmiany siły nabywczej pieniądza.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej okazała się w znacznej części zasadna.

Sąd II instancji podzielił zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji wskazanych w apelacji zarzutów. Zwrócił jedynie uwagę na to, iż zarzut naruszenia art 481 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych okazał się zasadny jedynie w odniesieniu do części zgłoszonych przez powódkę roszczeń z tytułu należności odsetkowych od zasądzonych przez Sąd Okręgowy należności z tytułu skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby.

Sąd Apelacyjny przyjął za podstawę rozstrzygnięcia ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji wskazując, iż nie budzą one jego wątpliwości, uzupełnił je jedynie o okoliczność wezwania pozwanego przez powódkę pismami z dnia 12 stycznia 2009 roku oraz 27 marca 2009 roku do zapłaty tytułem renty na zwiększone potrzeby kwoty 720 zł. Wprawdzie Sąd Okręgowy, ustalił fakt skierowania do pozwanego stosownych wezwań, jednak w uzasadnieniu wyroku nie określił jakiej kwoty dotyczyły w odniesieniu do żądania zapłaty renty, sformułowanego ostatecznie w niniejszej sprawie.

Nie było wątpliwości, co do tego, że wnosząc pozew w dniu 13 maja 2010 roku, powódka zgłosiła roszczenie o zasądzenie odsetek ustawowych od każdej z rat renty na zwiększone potrzeby po 300 zł miesięcznie za okres od dnia 1 maja 2010 roku w przypadku uchybienia przez pozwanego terminowi płatności, którego wyznaczenia żądała na 10-ty dzień każdego miesiąca. Bez wątpienia roszczenie takie sformułowała także w piśmie rozszerzającym żądanie zasądzenia renty o kwotę 620 zł.

Renta powypadkowa na zwiększone potrzeby stanowi formę odszkodowania. Termin spełnienia świadczenia z tego tytułu wskazany został w art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych. Początkiem biegu terminu jest dzień złożenia zawiadomienia o szkodzie przez poszkodowanego. Odsetki zgodnie z art. 481 k.c. stanowią rekompensatę typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela na skutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego.

Zasadą jest, że roszczenia z tytułu odszkodowania stają się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia odszkodowawczego. Od tej chwili biegnie termin dla odsetek za opóźnienie.

Dla uznania opóźnienia zobowiązanego do wypłaty renty niezbędnym jest więc skierowanie wezwania do zapłaty.

Nie było sporu między stronami co do tego, że wezwanie dotyczące zapłaty renty w kwocie 720 zł zostało skierowane do pozwanego przez powódkę w piśmie z dnia 12 stycznia 2009 roku i doręczone pozwanemu w dniu 14 stycznia 2009 roku.. Nie było sporu także co do tego, że pozwany nie uiścił na rzecz powódki wskazanej kwoty w pełnym zakresie.

Sąd I instancji, za zasadne uznał roszczenie powódki co do kwoty 300 zł, żądanej ponad wypłacaną przez pozwanego kwotę 200 zł, w okresie od 1 maja 2010 roku do 31 maja 2011 roku. Kwotę tę bezwątpienia zasądził w punkcie 3 wyroku, a orzeczenie w tej części uprawomocniło się. Tym samym uznać należało, że pozwany znajdował się w, tym przedziale czasowym, w opóźnieniu z zapłatą powódce zasądzonych należności i to odrębnie za każdy miesiąc licząc, począwszy od maja 2010 roku, a skończywszy na maju 2011 roku., kiedy to roszczenie powódki wzrosło do kwoty 820 zł.

Z żądanej w wezwaniu do zapłaty z dnia 12 stycznia 2009 roku, tytułem renty, należności w kwocie 720 zł, Sąd I instancji w zasądzonej kwocie 620 zł, ujął kwotę 520 zł za okres od dnia 1 czerwca 2011 roku do 31 czerwca 2012 roku. Uznając, jak uprzednio za zasadne jej twierdzenia o istnieniu względem pozwanego wierzytelności w takiej wysokości, we wskazanym okresie. Orzeczenie w tej części się uprawomocniło. Przyjąć więc należało, że pozwany znajdował się, w tym przedziale czasowym, w opóźnieniu z zapłatą powódce zasądzonych należności i to odrębnie za każdy miesiąc licząc, począwszy od czerwca 2011 roku.

Pozwany opóźniał się więc ze spełnieniem na rzecz powódki zobowiązania pieniężnego, co przy sformułowaniu przez powódkę roszczenia o zasądzenie odsetek ustawowych za wskazane okresy, stanowiło wystarczającą podstawę do zastosowania dyrektyw art. 481 k.c.

Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie powołał argumentów uzasadniających oddalenie powództwa w omawianym wyżej zakresie, dlatego też odniesienie się przez Sąd Apelacyjny do stanowiska Sądu I instancji nie było możliwe. Mając jednak na względzie wyżej przedstawione rozważania, uznać należało, że analizowane zarzuty powódki okazały się trafne. Bez wątpienia roszczenie w zakresie wypłaty renty na poziomie 500 zł a następnie 720 zł miesięcznie było w świetle art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych wymagalne, a pozwany znajduje się w opóźnieniu z jego spełnieniem, co do kwoty 300 zł, a następnie 520 zł od dni wskazanych w apelacji powódki. Sąd I instancji – jak należało się domyślać - ustalając brak opóźnienia strony pozwanej, naruszył dyrektywy wskazanych artykułów.

Sąd Apelacyjny nie podzielił zatem argumentów strony pozwanej przedstawionych w odpowiedzi na apelację. Za nietrafne Sąd II instancji uznał stanowisko pozwanego, iż w przedmiotowym sporze art 481 par 1 k.c. doznał ograniczenia, albowiem Sąd I instancji ustalił wysokości świadczenia z uwzględnieniem cen z daty orzekania o nim, a więc aktualną wartość kosztów zwiększonych potrzeb powódki, bo rentę w wysokości 820 zł zasadził od czerwca 2011 roku i wysokość tego świadczenia uwzględnia wszystkie niekorzystne dla powódki zmiany siły nabywczej pieniądza. Okoliczność ta nie wynika, ani z treści uzasadnienia Sądu Okręgowego, ani z ustaleń poczynionych przez ów Sąd. Skoro Sąd uznał, że na pozwanym ciążył obowiązek uiszczania od maja 2010 roku do czerwca 2012 roku wskazanych w wyroku kwot, a ich zapłaty pozwana żądała do dnia 10 każdego miesiąca, to ich nieuregulowanie we wskazanych terminach powodowało opóźnienie w zapłacie. Sąd nie zajmował się, na żadnym etapie sprawy dokonaniem rewaloryzacji wypłacanej renty z uwagi na zmianę siły nabywczej pieniądza.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny w Poznaniu, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w punkcie II. zmienił częściowo zaskarżony wyrok w punkcie 6, zasądzając od pozwanego na rzecz powódki nadto odsetki ustawowe od kwot:

⚫.

⚫.

⚫

300 zł od dnia 11 maja 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 lipca 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 sierpnia 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 września 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 12 października 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 listopada 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 grudnia 2010 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 lutego 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 marca 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 12 kwietnia 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

300 zł od dnia 11 maja 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 12 lipca 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 sierpnia 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 września 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 października 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 listopada 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 stycznia 2012 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 lutego 2012 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 marca 2012 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty,

⚫

520 zł od dnia 11 maja 2012 roku do dnia zapłaty,

W odwołaniu do powyższych rozważań, apelacja powódki okazała się niezasadna w części w jakiej żądała ona zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenia odsetek ustawowych od kwot ponad 520 zł od dnia 11 czerwca 2011 roku do dnia 11 maja 2012 roku. Sąd Apelacyjny uznał, że pozwany nie opóźnił się z zapłatą w okresie od dnia 1 czerwca 2011 roku do 31 maja 2012 roku kwoty po 100 zł za każdy miesiąc, albowiem do jej zapłaty nie został wezwany przed datą doręczenia mu pisma z dnia 8 maja 2012 roku, zawierającego rozszerzenie pozwu w omawianym zakresie o kwotę 620 zł. Pismo to bowiem, doręczono pozwanemu w dniu 21 maja 2012 roku. Dlatego też w omawianym zakresie, Sąd II instancji apelację powódki oddalił.

W konsekwencji uznać należało, że pozwany opóźnił się z zapłatą zobowiązania pieniężnego w kwocie 620 zł dopiero w dniu 11 czerwca 2012 roku. Termin zapłaty wskazanego zobowiązania pieniężnego minął już po wezwaniu do jego zapłaty, a wiec po doręczeniu pozwanemu pisma z dnia 8 maja 2012 roku. Zasadnym było uprawnienie powódki do żądania zapłaty odsetek ustawowych od tej należności od dnia następnego. Sąd Apelacyjny zmienił więc, w punkcie II wyroku, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. punkt 6 zaskarżonego rozstrzygnięcia także w omawianym zakresie zasądzając także odsetki ustawowe od kwoty 620 zł od dnia 12 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty.

Zasadnymi okazały się także zarzuty apelacji dotyczące naruszenia naruszeniu przepisów art. 19 k.p.c., 21 k.p.c. i 22 k.p.c. w związku z art. 13 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 nr 167 poz. 1398 z późn. zm.) oraz art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 130 ³ § 2 k.p.c.

Rację należało przyznać apelującej, iż mając na uwadze treść art. art. 19 § 1. k.p.c. oraz art. 22 k.p.c. a także art. 21 k.p.c. Łączną wartość przedmiotu sporu – po dwukrotnym rozszerzeniu powództwa - stanowiła w niniejszej sprawie kwota 325 000 zł. W myśl art. 13 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 nr 167 poz. 1398 z późn. zm.), opłata sądowa od pozwu w istocie wynosiła 16 205 zł.

Sąd Okręgowy, w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie wskazał, w jaki sposób wyliczył opłatę od pozwu. Sąd Apelacyjny nie poznał wiec argumentów Sądu I instancji, mających przemawiać za uzasadnieniem przyjęcia, iż opłata sądowa od pozwu zamknęła się kwotą 16 505 zł. Nie zmienia to jednak faktu, iż należało, w odwołaniu do wskazanych przepisów przyjąć, że opłata sądowa od pozwu, przez Sąd I instancji, została błędnie wyliczona. To pociągnęło za sobą błędne wyliczenie kosztów sądowych w zakresie opłaty od pozwu, których obowiązek uiszczenia spoczywał na powódce. Zgodnie z procentowym rozdzieleniem przez Sąd I instancji kosztów między stronami, nie mogło ulegać wątpliwości, to, że powódka winna ponieść koszty sądowe w kwocie 10 048 zł. (62% kwoty 16 205 zł), a nie jak przyjął Sąd Okręgowy - 10 181 zł. Uwzględniając, dostrzeżony przez Sąd I instancji, fakt uiszczenia już przez powódkę w fazie inicjowania sporu, kwoty 4 930 zł tytułem opłaty sądowej, należało przyjąć, że nakaz ściągnięcia od powódki kwoty 10 181 zł pozbawiony był podstaw prawnych. Należność, którą należało ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa z tytułu części nieuiszczonych kosztów sądowych zamknęła się bowiem kwotą 5 118 zł. W tym kontekście doszło do naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 130 ³ § 2 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w punkcie II.2 zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 7 b., w ten sposób, że w miejsce kwoty 10 181 zł nakazał ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 5 118 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Apelacyjny orzekł w punkcie III. wyroku. Na podstawie art. 100 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 229 zł.

Powódka wygrała postępowanie apelacyjne w 98 %, uległa więc, pozwanemu w nieznacznej części, co uzasadniało włożenie na pozwanego obowiązku zwrotu powódce wszystkich kosztów postępowania odwoławczego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalono w oparciu o przepisy § 6 pkt 6 w związku z § 12 ust 1 pkt2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. nr 163, poz 1349 ze zm.)

W punkcie I wyroku, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 350 § 1 k.p.c w związku z art. 391 k.p.c., sprostował oczywistą omyłkę pisarską zawartą w punkcie 3 zaskarżonego wyroku.

/-/J. Nowicki /-/M. Tomaszewski /-/M. G.-M. (del.)