Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX U 575/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 sierpnia 2017 r. znak (...).F Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. ustalił, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ubezpieczonego S. G. za okres od dnia 26 czerwca 2005 r. do dnia 26 listopada 2005 r. oraz podstawę wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 27 listopada 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. stanowi kwota 849 zł po odliczeniu kwoty odpowiadającej 18,71%, natomiast za okres od dnia 1 stycznia 2006 r. do dnia 24 lutego 2006 r. stanowi kwota 889,10 zł po odliczeniu kwoty odpowiadającej 18,71%. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż zgodnie z art. 36 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła niezdolność do pracy, a jeżeli zatrudnienie trwało krócej, przeciętne wynagrodzenie miesięczne za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia. Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie sygn. akt VI P 48/07 z dnia 19 maja 2008 r. Sąd zasądził od Gminy N. na rzecz S. G. wynagrodzenie 2011,64 zł tj. 670,55 zł miesięcznie. Jest to wynagrodzenie osiągnięte z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę w okresie od dnia 1 marca 2005 r. do dnia 25 czerwca 2005 r. w Zarządzie Morskim (...) w N.. W związku z tym, że kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia była niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w 2005 r. tj. 849 zł i obowiązujące w 2006 r. tj. 899,10 zł, podstawę wymiaru zasiłku uzupełniono do ww. minimalnego wynagrodzenia.

Ubezpieczony S. G. w odwołaniu od powyższej decyzji podniósł, że ZUS nieprawidłowo ustalił wysokość podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz podstawę wysokości świadczenia rehabilitacyjnego. Wyliczając podstawę należnych świadczeń przyjęta została nieprawdziwa wysokość wynagrodzenia jakie ubezpieczonemu przysługiwało z tytułu ważnej umowy o pracę na stanowisku Dyrektora Zarządu Morskiego (...). Ponadto ZUS w uzasadnieniu decyzji podał nieprawdziwe informacje o wysokości zarobków, jakoby były one zawarte w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie sygn. akt VI P 48/07 z dnia 19 maja 2008 r.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w całości, ponownie powołując się na treść art. 36 ustawy zasiłkowej oraz treść wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 19 maja 2008 r. sygn. akt VI P 48/07.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. G. był zatrudniony w Zarządzie Morskim (...) na stanowisku Dyrektora od dnia 1 marca 2005 r. do 25 czerwca 2005 r. Od 31 maja 2005 r. S. G. przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Dowód: przesłuchanie powoda S. G. – k. 12-13.

Sąd Okręgowy w S. wyrokiem z dnia 19 maja 2008 r., wydanym w sprawie VI P 48/07, zasądził od pozwanej Gminy N. na rzecz powoda S. G. tytułem wynagrodzenia za pracę kwotę 2.011,64 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 11 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty. Sąd ten ustalił, że maksymalne miesięczne wynagrodzenie S. G. za pracę na stanowisku Dyrektora Zarządu Morskiego (...) wraz ze wszystkimi dodatkami mogło opiewać na kwotę 4.023,28 zł. Natomiast wynagrodzenie należne powodowi za pracę w okresie od 1 marca 2005 r. do 25 czerwca 2005 r. wynosiło z kolei połowę kwoty maksymalnego miesięcznego wynagrodzenia, a zatem kwotę 2.011,64 zł. Sąd Okręgowy stwierdził, że w całym tym okresie S. G. przepracował łącznie dwa tygodnie. Pozwana Gmina N. w wykonaniu wyroku taką kwotę S. G. za pracę za okres od 1 marca 2005 r. do 25 czerwca 2005 r. wypłaciła.

Dowód: odpis wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 19 maja 2008 r., sygn. akt VI P 48/07 wraz z uzasadnieniem – akta zasiłkowe ZUS, przesłuchanie powoda S. G. – k. 12-13.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2009 r. oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie.

Dowód: odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 7 kwietnia 2009 r., sygn. akt III APa 22/08 – akta zasiłkowe ZUS.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wyrokiem z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie IX U 478/15 zmienił zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 25 maja 2015 r., znak (...) oraz z dnia 8 czerwca 2016 r., znak (...) w ten sposób, że przyznał S. G. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 26 czerwca 2005 r. do 26 listopada 2005 r. oraz do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 27 listopada 2005 r. do 24 lutego 2006 r.

Dowód: odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 31 marca 2017 r., sygn. akt IX U 478/15 – akta zasiłkowe ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się nieuzasadnione.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dokumenty przedłożone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., w szczególności prawomocne rozstrzygnięcie, które zapadło w toku postępowania przeprowadzonego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie VI P 48/07 zainicjowanej pozwem S. G. o zapłatę wynagrodzenia od Gminy N.. Zgromadzone dokumenty nie wzbudziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności, co nie było również kwestionowane przez żadną ze stron. Stąd też, zebrany materiał dowodowy mógł w pełni posłużyć dla dokonania ustaleń faktycznych w sprawie. Sąd oparł się również na przesłuchaniu powoda S. G., któremu dał wiarę w takim zakresie, w jakim przesłuchanie to znajdowało potwierdzenie w uznanych za wiarygodne dowodach z dokumentów.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.), zwanym dalej "ubezpieczonymi". Art. 6 ust. 1 tej ustawy stanowi, że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Art. 18 ust. 1 ustawy stanowi, że świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Przepis art. 36 ust. 1 przywołanej ustawy stanowi, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Zgodnie z ustępem 2, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

Zgodnie z ugruntowaną wykładnią tego przepisu potwierdzoną przez Sąd Najwyższy, podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest wynagrodzenie faktycznie wypłacone przez pracodawcę, albowiem przepisy ubezpieczeniowe muszą być wykładane ściśle, a stanowią one wyraźnie o wynagrodzeniu wypłaconym (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 listopada 2010 r., I UK 134/10, LEX nr 677885 oraz z wyroku z dnia 7 września 2005 r., II UK 20/05, OSNP 2006, nr 13-14, poz. 222). W pierwszym z wymienionych orzeczeń wskazano, że: Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest wynagrodzenie faktycznie wypłacone przez pracodawcę, a w przypadku, gdy pracodawca nie wypłaca pracownikowi wynagrodzenia, podstawą jest minimalne wynagrodzenie za pracę. Należy tu wskazać, że przepisy ubezpieczeniowe muszą być wykładane ściśle. Stanowią one wyraźnie o wynagrodzeniu wypłaconym. Niewypłacenie przez pracodawcę wynagrodzenia wpływa krzywdząco na wysokość zasiłku chorobowego.

Zgodnie z art. 45 ustawy w brzmieniu obowiązującym w okresie, którego dotyczy sporna decyzja, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 18,71% tego wynagrodzenia.

Bezsporne w sprawie było przysługiwanie S. G. prawa do zasiłku chorobowego w okresie od 26 czerwca 2005 r. do 26 listopada 2005 r. oraz do świadczenia rehabilitacyjnego w okresie od 27 listopada 2005 r. do 24 lutego 2006 r., albowiem powyższe przesądził prawomocny wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 31 marca 2017 r., sygn. akt IX U 478/15.

Sporna między stronami była kwestia wysokości podstawy wymiaru tego zasiłku chorobowego za okres od dnia 26 czerwca 2005 r. do dnia 26 listopada 2005 r. oraz świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 27 listopada 2005 r. do dnia 24 lutego 2006 r.

W tym zakresie powołać się należy na prawomocny wyrok (i będące jego podstawą ustalenia) w postępowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VI P 48/07, w której S. G. domagał się zapłaty wynagrodzenia za pracę na stanowisku Dyrektora Zarządu Morskiego (...) za okres od 1 marca 2005 r. do 25 czerwca 2005 r. W wyroku tym Sąd ustalił, iż miesięczne wynagrodzenie S. G. wraz ze wszystkimi dodatkami mogło maksymalnie opiewać na kwotę 4.023,28 zł. Jednocześnie S. G. faktycznie do pracy przychodził do końca maja 2005 r., albowiem od dnia 31 maja 2005 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. W okresie pozostałych 3 miesięcy, a zatem od 1 marca 2005 r. do 31 maja 2005 r. S. G., w ocenie Sądu Okręgowego, faktycznie przepracował 2 tygodnie, co uzasadniało zasądzenie na jego rzecz wynagrodzenia stanowiącego połowę kwoty 4.023,28 zł – 2.011,64 zł. Kwota ta stanowiła zatem wynagrodzenie S. G. za cały okres, który przepracował jako Dyrektor Zarządu Morskiego (...). Tym samym w sposób prawomocny Sąd Okręgowy w Szczecinie ustalił wysokość wynagrodzenia S. G. w okresie od 1 marca do 25 czerwca 2005 r. co rzutowało na ustalenie wysokości podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego.

Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i organy państwowe. Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Rejonowy nie mógł zatem dokonać samodzielnych ustaleń w zakresie wysokości wynagrodzenia jakie przysługiwało ubezpieczonemu S. G. z tytułu zatrudnienia w Gminie N.. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 19 maja 2005r. I ACa 1848/04 (LEX nr 166820) moc wiążąca orzeczenia określona w art. 365 § 1 k.p.c. w odniesieniu do sądów oznacza, że podmioty te muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak to orzeczono w prawomocnym orzeczeniu. Zatem w kolejnym postępowaniu sąd jest związany prawomocnym orzeczeniem, rozumianym jako określona wypowiedź sądu rozpoznającego poprzednią sprawę, będącą syntezą ustaleń faktycznych i prawnych. Z tych względów w niniejszej sprawie Sąd był zobowiązany uwzględnić prawomocne ustalenie Sądu Okręgowego, mające wpływ na ocenę kontrolowanej decyzji organu rentowego. W konsekwencji Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę nie prowadził innych dowodów na tę okoliczność, przyjmując prejudycjalne ustalenia sądu wyższego rzędu poczynione w tym zakresie i wyrażone w prawomocnym wyroku. Wyrok Sądu Okręgowego z dnia 19 maja 2008 r. stworzył bowiem pewien stan prawny, który w niniejszym postępowaniu nie może zostać podważony.

Ustalenie prawomocnym wyrokiem, iż wynagrodzenie faktycznie przysługujące S. G. za trzy (pełne) miesiące pracy wynosiło 2.011,64 zł dało podstawę do stwierdzenia, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowiło miesięczne wynagrodzenie w kwocie 670,55 zł (art. 36 ust. 2 ustawy zasiłkowej), które podwyższono do minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w roku 2005 i 2006, a zatem zgodnie z treścią art. 45 ustawy zasiłkowej. Z powyższego wynika, że podstawą wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego S. G. było minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2005 i 2006 po odliczeniu kwoty 18,71% tego wynagrodzenia, zatem ZUS w sposób prawidłowy obliczył podstawę wymiaru zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczonego.

Zaskarżona w niniejszym postępowaniu przez ubezpieczonego decyzja stanowi konsekwencję wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie w przedmiocie zasądzenia wynagrodzenia należnego S. G., a co za tym idzie ustalenia podstawy wymiaru składek. Należy przy tym odróżnić wynagrodzenie wynikające z umowy o pracę od wynagrodzenie faktycznie przysługującego i wypłaconego, co w sytuacji S. G. ma o tyle znaczenie, że przez 3 miesiące faktycznie przepracował dwa tygodnie. Tym samym argumentacja przywoływana przez odwołującego nie mogła zostać uwzględniona przez Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, albowiem odnosi się nie tyle do spornej decyzji, lecz do orzeczenia Sądu Okręgowego w Szczecinie. W toku niniejszego postępowania Sąd nie badał okoliczności zatrudnienia S. G., wykonywanych przez niego obowiązków i adekwatności wynagrodzenia do ich rozmiaru, lecz mając na uwadze prawomocność orzeczenia sądowego określającego wysokość wynagrodzenia przyjął okoliczności ustalone w toku prejudycjalnego postępowania sądowego.

Wobec powyższego, Sąd uznał decyzję organu rentowego za prawidłową i na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., z którego wynika zasada odpowiedzialności za wynik sprawy. Ubezpieczony przegrał sprawę w całości zatem winien zwrócić organowi rentowemu koszty procesu przez niego poniesione. Na koszty te składało się wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego, którego wysokość ustalono na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

ZARZĄDZENIE

1)  (...)

2)  (...)

3)  (...)

S., dnia 8 lutego 2018 r.