Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 341/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2017r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Gajewski (spr.)

SSO Dorota Majerska – Janowska

del. SSR Justyna Kielar

Protokolant: sek. sąd. Maciej Mądziel

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2017r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa L. R.

przeciwko A. G.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wejherowie

z dnia 28 grudnia 2016r. sygn. akt I C 133/15

1. oddala apelację,

2. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO D. M. - (...) SSO K. G. del. SSR J. K.

Sygn. akt III Ca 341/17

UZASADNIENIE

Powód L. R. pozwem z dnia 9 stycznia 2015 r. wniósł o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powoda umowy o częściowy podział majątku wspólnego z dnia 07.03.2011 r. zawartej w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) sporządzonej przez notariusza J. O., mocą której M. G. (1) i pozwana A. G. dokonali podziału majątku wspólnego w ten sposób, że pozwana A. G. nabyła zabudowaną nieruchomość położoną w G., powiat (...), działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...). Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że przed zaciągnięciem u powoda zobowiązania przez M. G. (1), którego obowiązek spełnienia potwierdzony został w tytule wykonawczym załączonym do pozwu, małżonkowie G. zawarli w dniu 07.03.2011 r. w formie aktu notarialnego umowę o częściowy podział majątku wspólnego. Na podstawie dokonanego podziału majątku pozwana A. G. uzyskała wyłączne prawo własności zabudowanej nieruchomości położonej w G. przy ul. (...), w powiecie (...), działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...). Z ustaleń dokonanych w toku postępowania egzekucyjnego wynika, że M. G. (1) nie posiada żadnego majątku.

Powód wskazał, że dłużnik M. G. (1) nie uregulował swojego zobowiązania wynikającego z tytułu wykonawczego. Nie podejmował także żadnych działań zmierzających do zaspokojenia powoda ani innych wierzycieli, pomimo faktu dalszego prowadzenia działalności gospodarczej jako osoba fizyczna.

W ocenie powoda czynność prawna - umowa o częściowy podział majątku wspólnego, na podstawie której doszło do przeniesienia prawa własności nieruchomości wyżej opisanej, została dokonana przez dłużnika w zamiarze pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli, w tym powoda. Wskutek dokonanej czynności prawnej dłużnik stał się niewypłacalny wobec przyszłych wierzycieli. W ocenie powoda nabywca nieruchomości - pozwana, jako współmałżonek dłużnika jest osobą będą w bliskim z nim stosunku, i o zamiarze działania pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli wiedziała.

W odpowiedzi na pozew pozwana A. G. wniosła o oddalenie powództwa w całości. Nadto wniosła o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazano, że nie zostały spełnione przesłanki z art. 527 § 1 kc w zw. z art. 530 kc uzasadniające objęcie wierzytelności powoda ochroną ze skargi paulińskiej. Pozwana wskazała, że przeciwnie do twierdzeń powoda przedstawionych w pozwie działanie dłużnika nie było nastawione na pomniejszenie jego majątku w celu uczynienia niemożliwym zaspokojenia przyszłego wierzyciela albo ograniczenia takiej możliwości.

Pozwana wskazała, że nieruchomość położona w G. przy ul. (...) będąca przedmiotem postępowania jest obciążona hipoteką umowną kaucyjną w kwocie 640.000,00 zł na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. oraz hipoteką umowną na kwotę 398.631,00 zł na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W.. W wyniku częściowego podziału majątku między małżonkami M. G. (1) i A. G. nieruchomość położona w G. przy ul. (...) została przyznana A. G. na wyłączną własność, przy jednoczesnym zobowiązaniu się przez A. G. do przejęcia w całości długu wobec (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W. zabezpieczonego hipoteką na nieruchomości. Pozwana wskazała do spłaty kredytu pozostało 570.000,00 zł.

Pozwana podkreśliła, iż nieruchomość, której dotyczy powództwo o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną jest obciążona hipoteką od dnia jej nabycia przez pozwaną i M. G. (1), wobec tego nawet sprzedaż tego składnika majątku nie pozwoliłaby na zaspokojenie się przez powoda, bowiem stosownie do treści art. 65 ust. 1 ustawy z dnia o księgach wieczystych i hipotece wierzyciel, którego wierzytelność została zabezpieczona hipoteką może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Pozwana podniosła, że przyjmując czysto hipotetycznie, że doszłoby do sprzedaży nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej a wartość nieruchomości wynosiłaby ok. 590.000,00 zł wierzyciel hipoteczny uzyskałby 376.000,00 zł, dlatego też powód nie miałby możliwości uzyskania środków na spłatę zadłużenia M. G. (1).

Wyrokiem z dnia 28 grudnia 2016r. Sąd Rejonowy:

I. uznał za bezskuteczną w stosunku do powoda L. R. umowę o częściowy podział majątku wspólnego zawartą w dniu 7 marca 2011 roku pomiędzy M. G. (1) i A. G., przed notariuszem J. O. w Kancelarii Notarialnej w W., rep. (...), na podstawie której A. G. stała się wyłącznym właścicielem zabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) obszaru 0.1057 ha, dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) - w celu umożliwienia powodowi L. R. dochodzenia względem M. G. (1) przysługującej powodowi wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 11 grudnia 2013 roku w sprawie o sygn. akt VI GC 443/13 w kwocie 18.871,89 zl (osiemnaście tysięcy osiemset siedemdziesiąt jeden złotych osiemdziesiąt dziewięć groszy) wraz odsetkami ustawowymi od dnia 29 maja 2012 roku do dnia zapłaty oraz wraz z kwotą 3.461,00 zł (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów

procesu;

II. zasądził od pozwanej A. G. na rzecz powoda L. R. kwotę 3.961,00 zł (trzy tysiące dziewięćset sześćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

II. nakazał zwrócić ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Wejherowie na rzecz pozwanej A. G. kwotę 528,33 zł (pięćset dwadzieścia osiem złotych trzydzieści trzy grosze) tytułem niewykorzystanej części zaliczki k. 231.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

Dnia 21 sierpnia 2008 r. pozwana A. G. wraz z mężem M. G. (1) zawarli umowę kupna sprzedaży nieruchomości położonej w G. stanowiącej działkę nr (...) za cenę 105.000 zł. A. G. oraz M. G. (1) wybudowali na przedmiotowej nieruchomości dom jednorodzinny.

W dniu 16 października 2009 r. A. G. oraz M. G. (1) złożyli wniosek o dokonanie wpisu hipoteki kaucyjnej do kwoty 640.000 zł na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. na zabezpieczenie spłaty kredytu, odsetek, prowizji i innych kosztów wynikających z kredytu udzielonego na podstawie umowy nr (...) z dnia 15 października 2009 r.

W dniu 7 marca 2011 r. M. G. (1) zawarł z A. G. umowę o częściowy podział majątku wspólnego w ten sposób, że wyłączną właścicielką zabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) obszaru 0.1057 ha objętej księgą wieczystą nr (...) stała się A. G.. Wartość przedmiotu umowy określono na kwotę 600.000 zł. W § 7 umowy A. G. oświadczyła, że zobowiązuje się w całość przejąć dług wobec (...) S.A.

W dniu 7 marca 2011 r. łączna wartość zadłużenia A. oraz M. małżonków G. z tytułu kredytu hipotecznego wynosiła 497.000 zł.

W dniu 24 lutego 2011 r. M. G. (1) oraz M. G. (2) zawarli umowę majątkową małżeńską na mocy której ustanowili rozdzielność majątkową.

W dniu 29 marca 2011 r. pozwana złożyła wniosek o dokonanie wpisu hipoteki w księdze wieczystej do kwoty 398.631,00 zł na rzecz (...) S.A. na zabezpieczenie wierzytelności wynikających z porozumienia z dnia 21 marca 2011 r. o restrukturyzacji zadłużenia wynikających z umowy Limitu Firmowego (...) Nr (...) (...).

Od dnia 26 kwietnia 2000 r. M. G. (1) prowadzi działalność gospodarczą z zakresu robót budowalnych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. W 2010 r. M. G. (1) zawierał z powodem L. R. umowy ustne na podstawie, których powód dostarczał M. G. (1) piasek do wykonywanych prac. Powód nie miał informacji związanych z sytuacją majątkową małżonków G.. Nie wiedział również, aby M. G. (1) miał w 2010 r. problemy finansowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. M. G. (1) nie zapłacił powodowi za wykonane prace.

Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie o sygnaturze akt VI GC 443/13 Sąd Rejonowy w Gdyni zasądził od M. G. (1) na rzecz L. R. kwotę 18.871,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 maja 2012 r. do dnia zapłaty.

Postanowieniem z dnia 5 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy w Gdyni nadał klauzulę wykonalności prawomocnemu wyrokowi z dnia 11 grudnia 2013 r.

Wnioskiem z dnia 20 lutego 2014 r. powód złożył wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko M. G. (1).

Zawiadomieniem z dnia 22 lutego 2014 r. komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Lęborku M. M. (2) zawiadomił M. G. (1) o wszczęciu egzekucji z wniosku L. R..

Zawiadomieniem z dnia 9 lutego 2015 r. komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Lęborku M. M. (2) zawiadomił L. R. o bezskuteczności licytacji.

Egzekucja prowadzono przeciwko M. G. (1) jest bezskuteczna. W trakcie wizyty na przedmiotowej nieruchomości przez asesora komorniczego K. K. widział na przedmiotowej nieruchomości męskie przedmioty użytku codziennego.

W dniu 29 kwietnia 2014 r. M. G. (1) i A. G. zawarli pisemne porozumienie na podstawie, którego M. G. (1) zobowiązał się do partycypowania w kosztach utrzymania małoletniego D. G. w wysokości 5.000 zł miesięcznie płatnych do rąk A. G. do dnia 10 każdego miesiąca.

W dniu 9 grudnia 2014 r. oraz 9 stycznia 2015 r. wystawiono ogłoszenie o sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w G. za kwotę 590.000 zł.

W dniu 29 kwietnia 2015 r. Biuro (...) w W. wyceniło wartość przedmiotowej nieruchomości na kwotę 515.00 zł.

W dniu 10 marca 2016 r. (...) Bank (...) S.A. wystawił zaświadczenie wskazując, że kwota pozostała do spłaty z tytułu umowy kredytu z dnia 12 listopada 2007 r. nr (...) na dzień 10 marca 2016 r. wynosi 229.093,53 zł.

W dniu 12 czerwca 2014 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w(...) w toku postępowanie egzekucyjnego w sprawie (...) dokonał zajęcia ruchomości znajdujących się w nieruchomości położonej w G.. W trakcie zajęcia na nieruchomości znajdował się M. G. (1).

Pozwem z dnia 11 lipca 2014 r. A. G. wniosła powództwo przeciwko L. R. o zwolnienie od egzekucji ruchomości zajętych na przedmiotowej nieruchomości przez Komornika Sądowego M. M. (2) przy Sądzie Rejonowym w Lęborku.

Na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2015 r. M. G. (1) wskazał, że mieszka u rodziców od 2010 r. oraz, że nigdy nie zamieszkiwał z żoną nie przedmiotowej nieruchomości. Nadto wskazał, że wie jakie rzeczy zostały zajęte przez komornika.

Na rozprawie w dniu 10 listopada 2015 r. A. G. wskazała, że początkowo na nieruchomości w G. mieszkała wraz z M. G. (1). A. G. wskazał, że nie pamięta czy mieszkała na przedmiotowej nieruchomości z mężem przed czy po zawarciu majątkowej umowy małżeńskiej z M. G. (1).

Wyrokiem z dnia 16 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy w Wejherowie zwolnił od egzekucji prowadzonej przez komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lęborku M. M. (2) w sprawie (...) wymienione w treści przedmioty.

Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2016 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku na skutek apelacji L. R. zmienił zaskarżony wyrok z dnia 16 lutego 2016 r. w pkt I w ten sposób, że uchylił podpunkt e).

Wartość rynkowa przedmiotowej nieruchomości położonej w G. przy ul. (...) według stanu i cen na dzień 7 marca 2011 r. wynosi 519.000 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie, poddanego ocenie zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wedle własnego przekonania po wszechstronnym rozważeniu wszystkich dowodów określając, w jakim zakresie poszczególne dowody uznał za wiarygodne i z jakich powodów.

W oparciu o powyższe rozważania w konsekwencji uznał, iż niezależnie od domniemania wynikającego z art. 527 § 3 kc, pozwana posiadała informacje o zadłużeniu męża, a zatem miała świadomość działania dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela.

Podstawą prawną roszczenia jest przepis art. 527 kc i art. 528 kc w zw. z art. 530 kc.

Uwzględniając treść art. 527 kc Sąd I instancji uznał, iż powód udowodnił wszystkie wymienione w nim przesłanki skargi paulińskiej. Natomiast pozwana nie przedłożyła żądnych dowodów uzasadniających oddalenie powództwa.

W pierwszej kolejności zważyć trzeba, że przesunięcie majątkowe pomiędzy dłużnikiem M. G. (1) a pozwaną A. G., nosiło znamiona czynności pod tytułem darmym. Wynika to wprost z treści czynności prawnej dokonanej w dniu 7 marca 2011 r., bowiem M. G. (1) zawarł z A. G. umowę o częściowy podział majątku wspólnego w ten sposób, że wyłączną właścicielką zabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) obszaru 0.1057 ha objętej księgą wieczystą nr (...) stała się A. G.. Wartość przedmiotu umowy określono na kwotę 600.000 zł. W § 7 umowy A. G. oświadczyła, że zobowiązuje się w całość przejąć dług wobec (...) S.A. Wskazać jednak należy, że pozwana nie wykazała, aby doszło do przejęcia przez nią wskazanego długu męża. Ze względu na powyższe Sąd uznał, że pozwana otrzymała przedmiotową nieruchomość pod tytułem darmym.

Idąc dalej, skoro przeniesienie własności nieruchomości na rzecz pozwanej nastąpiło nieodpłatnie, to podstawą prawną będzie przepis art. 528 kc w miejsce art. 527 § 3 i 4 kc. Jak to już wcześniej wskazano, w takim przypadku Sąd nie bada w ogóle, czy osoba trzecia, która uzyskała przysporzenie, miała świadomość, że dłużnik działa z zamiarem pokrzywdzenia wierzycieli. W kontekście powyższego bez znaczenia były twierdzenia pozwanej, iż nie wiedziała o jakimkolwiek zadłużeniu męża, z którym de facto była w stałym kontakcie. Pomijając ocenę wiarygodności tych twierdzeń, o czym była mowa w powyższych rozważaniach – nie ma to znaczenia, skoro art. 528 kc nakazuje przyjąć domniemanie, że osoba bliska otrzymująca przysporzenie pod tytułem darmym wiedziała o działaniu dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli. Nadto należy wskazać, iż nawet gdyby hipotetycznie uznać, iż umowa o podział majątku wspólnego pozwanej i M. G. (1) miała charakter odpłatny, to więzi rodzinne, a także bliskie, w ocenie Sądu, relacje pozwanej z dłużnikiem, uzasadniają przyjęcie domniemania, że pozwana w dacie zawarcia umowy z dnia 7 marca 2011 r. posiadała wiedzę o obecnej sytuacji majątkowej jej męża, a zatem znany był jej zamiar dłużnika pokrzywdzenia wierzycieli.

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy ocenił, czy działanie dłużnika nastąpiło w celu pokrzywdzenia wierzyciela oraz czy czynność spowodowała bezskuteczność egzekucji lub znaczne jej utrudnienie.

Zdaniem Sądu nie było wątpliwości, co do tego, że dłużnik M. G. (1) wyzbywając się prawa własności przedmiotowej nieruchomości, miał świadomość, że uniemożliwia w ten sposób ewentualne zaspokojenie się wierzycieli z jej majątku. Dłużnik innego majątku nie posiadał. Przedmiotowa nieruchomość stanowiła jedyny wartościowy składnik jego majątku. Na uwagę zasługuje to, że w tym czasie M. G. (1) prowadził działalność gospodarczą mając świadomość ryzyka z tym związanego. Dłużnik zatem świadomie wyzbył się majątku, żeby w toku ewentualnej egzekucji nie dysponować żadnymi cennymi składnikami majątkowymi. Odnośnie przesłanki, że wyzbycie się nieruchomości spowodowało niewypłacalność dłużnika, to należy zauważyć, że prowadzone postępowania egzekucyjne z wniosku powoda jest bezskuteczne, co wynika z akt komorniczych (...)oraz zeznań asesora komorniczego K. K.. Z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy wynika zaś, że dłużnik nie posiada żadnych składników majątkowych, z których można by prowadzić egzekucję. Nieruchomość będąca przedmiotem częściowego podziału majątku było jedynym cennym składnikiem jego majątku. Podkreślenia przy tym wymaga, ze zarzut, że przedmiotowa nieruchomość obciążana była hipoteka jest bez znaczenia, gdyż akt sprawy wynika, że dzień zawarcia umowa o podział majątku wspólnego wartość należności zabezpieczonej hipoteką była niższa od wartości nieruchomości, a tym samym powód miałby możliwości zaspokojenia się z przedmiotowej nieruchomości położonej w G..

Wskazując na dyspozycję art. 530 kc, Sąd stwierdził, że przepisy o skardze pauliańskiej stosuje się odpowiednio, gdy dłużnik działa w zamiarze pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli. Sąd uznał, iż wierzyciel wykazał przesłankę pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli. W tym zakresie należy podzielić ugruntowane stanowisko orzecznictwa w przedmiocie szerszego ujęcia zamiaru pokrzywdzenia wierzyciela (tak: wyrok SN z dnia 28 marca 2003 r., IV CKN 1965/2000, LEX nr 146428, wyrok SN z dnia 7 lutego 2008 r., V CSK 434/2007, LEX nr 393901) oraz zaakceptować pogląd, że dłużnik działa z pokrzywdzeniem wierzyciela, jeżeli ma rozeznanie, że w następstwie dokonanej czynności ucierpi materialny interes wierzyciela, poprzez wyzbycie się w całości lub w części majątku nadającego się do egzekucji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.05.2007r., V CSK 77/07, LEX nr 611445).

Jest zatem oczywiste, że poprzez wyzbycie się nieruchomości w 2011 r. M. G. (1) uniemożliwił (lub bardzo utrudnił) zaspokojenie swoich przyszłych wierzycieli, w tym powoda, z którym łączyły go już wówczas zawarte w 2010 roku umowy stanowiące podstawę wydania przez Sąd Rejonowy w Gdyni prawomocnego wyroku z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie o sygnaturze akt VI GC 443/13, którym Sąd Rejonowy w Gdyni zasądził od M. G. (1) na rzecz L. R. kwotę 18.871,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 maja 2012 r. do dnia zapłaty i które to orzeczenie stanowił następnie podstawę egzekucji powoda przeciwko M. G. (1).

Reasumując, Sąd stwierdził, iż w niniejszej sprawie zaszły podstawy do przyjęcia, że wskutek zawarcia przedmiotowej umowy o częściowy podział majątku z dnia 7 marca 2011 r. nastąpiła rzeczywista niewypłacalność po stronie dłużnika a co za tym idzie nastąpiło pokrzywdzenie powoda. Pokrzywdzenie powstaje bowiem na skutek takiego stanu faktycznego majątku dłużnika, który powoduje niemożność, utrudnienie albo opóźnienie zaspokojenia wierzycieli, w tym wierzycieli przyszłych. Jednocześnie działanie dłużnika w zakresie zawarcia kwestionowanej przez powoda umowy cechował zamiar pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli.

Mając powyższe na względzie, Sąd na mocy art. 527 § 1 kc w zw. z art. 528 kc orzekł jak w I pkt wyroku, uwzględniając w całości powództwo.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła strona pozwana zaskarżając go co do pkt. I oraz II i zarzucając:

1. naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.

- art.233 § l k.p.c. poprzez przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na całkowitym pominięciu faktu wynikającego z dowodu w postaci zaświadczenia z (...) (...) z dnia 10 marca 2016 roku, iż pozostałą kwotą do zapłaty z tytułu kredytów hipotecznych jest kwota w łącznej wysokości 654.265,42 zł, a nie tylko kwota w wysokości 229.093,53 zł.,

- art. 244 kpc, 245 kpc w zw. z art. 252 kpc, art.,3 kpc, 98 kpc, 20, 23 k.p.c poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, i przyjęcie iż wierzytelność chroniona opiewa na kwotę 18.871,89 zł (osiemnaście tysięcy osiemset siedemdziesiąt jeden złotych osiemdziesiąt dziewięć groszy) wraz odsetkami ustawowymi od dnia 29 maja 2012 roku do dnia zapłaty oraz wraz z kwotą 3.461,00 zł (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, podczas gdy z dokumentów urzędowych zalegających w aktach sprawy egzekucyjnej (...) Komornika M. M. (2) zamieszona jest informacja urzędowa (załącznik nr l i 2 do protokołu czynności egzekucyjnych z dnia 12.06.2014 roku stwierdza, że: „Około godziny 19.00 na miejsce czynności przybył ojciec dłużnika który wpłacił 5000 zł na rzecz komornika") stwierdzająca że Komornik w dniu z dnia 12.06.2014 roku przyjął od M. G. (1) kwotę 5000 zł na poczet wierzytelności dochodzonej, ponadto w sprawie spieniężono ruchomości zajęte w toku w.w. egzekucji, które to środki również winny pomniejszyć wierzytelność chroniona, a pozwany w toku sprawy podnosił zarzut nieokreślenia wierzytelności powoda, dla której poszukuje on ochrony. Okoliczność powyższa winna zostać uwzględniona w kwestii określenia wartości przedmiotu sporu która określa podstawy do określenia odpowiedzialności stron za wynik sprawy - co doprowadziło do dokonania przez Sąd błędnej oceny przesłanki niewypłacalności dłużnika i na jej podstawie uznania przedmiotowej czynności prawnej za bezskuteczną wobec powoda;

2. naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 527 § l k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że okoliczność obciążenia przedmiotowej nieruchomości hipoteką umowną kaucyjną pozostaje bez znaczenia dla oceny przesłanki „pokrzywdzenia wierzycieli", w sytuacji gdy okoliczność ta dowodzi, iż niezależnie od dokonanej czynności pomiędzy dłużnikiem a pozwaną, wierzyciel nie uzyskałby zaspokojenia swojego roszczenia, co doprowadziło do błędnej oceny, iż zachodzi przesłanka „pokrzywdzenia wierzycieli" i w konsekwencji uznania przedmiotowej czynności za bezskuteczną wobec powoda - podczas gdy Sąd I instancji zaniechał rekonstrukcji przywołanej normy odczytywanej łącznie z normą art. 530 k.c.(czym dopuścił się jej nie zastosowania bądź niewłaściwego zastosowania), na której to podstawie powództwo winno podlegać oddaleniu.

Mając na uwadze powyższe wniesiono:

1. o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa,

2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych ewentualnie o uchylenia zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu obszernie odniesiono się do w/w zarzutów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób właściwy rozważył wszystkie dowody oraz okoliczności i na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, nie przekraczając w tej mierze zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji podejmując zaskarżone rozstrzygnięcie nie naruszył także przepisów prawa materialnego i dlatego Sąd Okręgowy akceptuje argumenty przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Za niezasadny Sąd Okręgowy uznał zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Podzielić należy wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko, iż ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwstawnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się ze świadkami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań pomiędzy podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 kpc) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, LEX nr 56906).

Wbrew stanowisku skarżących, nie sposób uznać, żeby apelacja skutecznie podważała prawidłowość dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny mocy dowodowej i wiarygodności zebranego w sprawie materiału dowodowego i wyprowadzonych na tej podstawie wniosków. W rozpoznawanej sprawie skarżąca upatrywała wadliwości zaskarżonego wyroku w pominięciu faktu, iż pozostałą kwotą do zapłaty z tytułu kredytów hipotecznych jest suma w łącznej wysokości 654.265,42 zł, a nie – jak przyjął Sąd I instancji – 229.093,53 zł. Odnosząc się do wspomnianych zarzutów stwierdzić należy, iż wysokość zadłużenia M. G. (1) wynika z pisma (...) Bank (...) SA, w którym wskazano na istnienie 2 produktów kredytowych obciążających dłużnika. Sąd I instancji uznał, iż znaczenie dla rozpoznania n/n sprawy ma jedynie jeden z nich. W kontekście powyższego kwestionowanie przez skarżącego powyższej okoliczności, nie powinno łączyć się z zarzutem przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, a zarzutem, co do sposobu interpretacji art. 527 kc przez Sąd I instancji, to on bowiem legły u podstaw zaskarżonego orzeczenia. W podobny sposób należy odnieść się do zarzutu naruszenia art. 244 kpc, 245 kpc w zw. z art. 252 kpc art. 3 kpc, 98 kpc, 20 i 23 kpc dotyczącego aktualnej wysokości przedmiotowej w sprawie wierzytelności, albowiem kwestię powyższą należy rozpatrywać w kontekście naruszenia przepisów prawa materialnego, a nie błędnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego o czym będzie mowa poniżej.

Podstawowy zarzut o charakterze materialnoprawnym dotyczył błędnej wykładni art. 527 kc polegającej na przyjęciu, że okoliczność obciążenia przedmiotowej nieruchomości hipoteką umowną kaucyjną pozostaje bez znaczenia dla oceny przesłanki „pokrzywdzenia wierzycieli”.

W opinii Sądu Okręgowego w okolicznościach n/n sprawy zarzut powyższy nie zasługiwał na uwzględnienie. Kwestią zasadniczą w sprawie było ustalenie spełnienia przesłanki pokrzywdzenia wierzyciela przewidzianej w art. 527 § 1 k.c., rozumianego jako istnienie pomiędzy czynnością, której uznania za bezskuteczną wobec siebie żąda wierzyciel, a niewypłacalnością dłużnika związku, o którym mowa w art. 527 § 2 k.c., a którego istnienie jest konieczne dla uwzględnienia przedmiotowego powództwa. Wskazania wymaga, iż pokrzywdzenie powstaje na skutek takiego stanu majątku dłużnika, który powoduje niemożność, utrudnienie lub odwleczenie zaspokojenia wierzyciela. W tej sytuacji chodzi o rzeczywistą niewypłacalnością dłużnika, ocenianą według chwili wystąpienia przez wierzyciela z akcją pauliańską, jak również chwili wyrokowania (por. orz. Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2001r., IV CKN 525/00, orz. Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2001 r., V CKN 280/00; orz. Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK 367/03, orz. Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2005 r., IV CK 806/04). W przytoczonym orzecznictwie słusznie akcentuje się wypływający z istoty skargi pauliańskiej rzeczywisty (obiektywny) charakter niewypłacalności dłużnika, który nie jest w stanie zaspokoić wierzyciela nawet w sytuacji, gdy ten ostatni wspomagany jest przymusem państwowym realizowanym w toku postępowania egzekucyjnego. Istotne jest, więc dla zbadania wystąpienia przesłanki pokrzywdzenia wierzyciela ustalenie, czy w przypadku nie dokonania konkretnej czynności wierzyciel faktycznie zostałby zaspokojony.

W kontekście powyższych rozważań dokonując oceny pokrzywdzenia wierzyciela niewątpliwie należy wziąć pod uwagę okoliczność, że darowana nieruchomość obciążona jest hipoteką, a w konsekwencji, że wierzyciel, którego wierzytelność została nimi zabezpieczona korzysta z pierwszeństwa w zaspokojeniu z sumy podlegającej podziałowi. Gdyby zatem darowizny nieruchomości nie dokonano, a egzekucja należności powoda zmierzała do zaspokojenia z tego właśnie prawa, organ prowadzący egzekucję musiałby uwzględnić wierzytelności zabezpieczone hipotekami, a wierzyciele hipoteczni mieliby pierwszeństwo w zaspokojeniu z ceny uzyskanej ze sprzedaży. Porównanie wartości rynkowej nieruchomości, stanowiącej podstawę oszacowania w egzekucji i wysokości niespłaconego zadłużenia zabezpieczonego hipotekami pozwoliłoby ocenić, czy powód, kontynuując wszczętą przez siebie egzekucję i kierując ją do prawa własności tej nieruchomości, uzyskałby zaspokojenie swojej wierzytelności, a w konsekwencji to, czy dokonana czynność darowizny istotnie krzywdzi wierzyciela i czy wymagany ustawą związek przyczynowy istnieje.

Na potrzebę badania tych okoliczności wskazywał już wielokrotnie Sąd Najwyższy w ugruntowanej w tym przedmiocie linii orzeczniczej, w tym przede wszystkim w wyrokach z dnia 13 października 2006 r. (III CSK 58/06, OSNC 2007/9/136), z dnia 28 czerwca 2007 r. (IV CSK 115/07), z dnia 29 września 2011 r. (IV CSK 99/11) i z dnia 5 lipca 2013 r. (IV CSK 738/12), stwierdzając, że podlega ocenie, czy kwestionowana czynność doprowadziła do usunięcia z majątku dłużnika takiego składnika majątkowego, z którego powód mógłby zaspokoić swoją wierzytelność. Przedmiot bowiem takiej czynności prawnej dłużnika może, jak zauważył Sąd Najwyższy w powołanych orzeczeniach, tracić dla wierzyciela swój walor egzekucyjny, jeżeli doszłoby do ustanowienia na nim wcześniej hipoteki tworzącej przywilej egzekucyjny dla wierzyciela hipotecznego. Biorąc pod uwagę kolejność zaspokajania wynikającą z art. 1025 k.p.c., w sytuacji, gdy chroniona powództwem wierzytelność nie była zabezpieczona hipoteką, pierwszeństwo miałyby niespłacone wierzytelności banku zabezpieczone hipotekami. Jak stanowi bowiem art. 65 ust. 1 u.k.w.h. wierzyciel hipoteczny jest uprawniony do zaspokojenia się z obciążonej nieruchomości z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. W związku z tym, iż w myśl art. 75 u.k.w.h. zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z nieruchomości następuje według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym, decydujące znaczenie mają przepisy o podziale sumy uzyskanej z egzekucji - art. 1025 i 1026 k.p.c. Biorąc pod uwagę kolejność zaspokajania wynikającą z tych przepisów w toku egzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowi, stwierdzić należy, że w pierwszej kolejności zostałyby zaspokojone należności zabezpieczone hipoteką. W tej samej kategorii co wierzytelności zabezpieczone hipoteką ujęte są należności korzystające z prawa pierwszeństwa, a więc i należności wierzycieli pauliańskich (art. 1025 § 1 pkt 5 k.p.c.). W myśl art. 1026 § 1 k.p.c. zaspokojenie należności wskazanych w tej samej kategorii następuje według kolejności odpowiadającej przysługującemu im pierwszeństwu, o czym z kolei decydują przepisy prawa materialnego. Uwzględniając powyższe uznać należy, iż w przypadku wszczęcia egzekucji w pierwszej kolejności doszłoby do zaspokojenia wierzycieli hipotecznych, którzy mają pierwszeństwo przed dłużnikami osobistymi właściciela nieruchomości. (por. orz. SA w W. z 2 kwietnia 2015r., I ACa 1457/14).

W opinii Sądu Okręgowego z punktu widzenia przesłanki pokrzywdzenia wierzyciela jako przesłanki warunkujących zasadność skargi pauliańskiej, istotne znaczenie ma okoliczność, kiedy doszło do ustanowienia hipoteki. W uzasadnieniu wyroku z dnia 13 października 2006r. III CSK 58/06 Sąd Najwyższy zasadnie wskazał, że jeżeli przedmiot zaskarżonej umowy sprzedaży był obciążony hipoteką w chwili zawierania tej umowy, to okoliczność ta nie może pozostać bez znaczenia dla stwierdzenia działania dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli w rozumieniu art. 527 § 1 k.c. W tej sytuacji może pojawić się kwestia, czy doszło do pokrzywdzenia wierzyciela, skoro wierzyciel nie mógłby liczyć na preferencyjne zaspokojenie swojej wierzytelności ze sprzedanej nieruchomości. Przedmiot nielojalnej czynności prawnej dłużnika może tracić dla wierzyciela pauliańskiego swój walor egzekucyjny, jeżeli doszłoby do ustanowienia na nim wcześniej hipoteki tworzącej przywilej egzekucyjny dla wierzyciela hipotecznego. (por. orz. Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2007r., IV CSK 115/07). A zatem jedynie hipoteki ustanowione przed zawarciem przedmiotowej w sprawie o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną umowy, wpływają na ocenę pokrzywdzenia wierzyciela. Stanowisko takie pozostaje w zgodzie z istotą i celem skargi pauliańskiej, którym jest wzmocnienie pozycji wierzyciela na wypadek podejmowania przez dłużnika działań zmierzających do jego pokrzywdzenia. Przyjęcie poglądu odmiennego prowadziłoby do sytuacji, w której właściciel nieruchomości poprzez zaciąganie kolejnych długów zabezpieczonych hipotecznie miałby nieograniczony wpływ na możliwość zaspokojenia - w drodze uznania czynności prawnej za bezskuteczną – wierzyciela, w skrajnych sytuacjach ją wyłączając. O tym czy i w jakim zakresie wierzyciel uzyska zaspokojenie swojej wierzytelność prowadząc egzekucję zgodnie z zasadami art. 532 w zw. z art. 527 § 1 k.c., będzie decydować w istocie stan tej nieruchomości w chwili takiej egzekucji: jej wartość w tym czasie, obciążenie hipoteczne i inne zobowiązania uprzywilejowane oraz to, czy wierzyciele wierzytelności uprzywilejowanych będą chcieli lub mogli prowadzić egzekucję swoich należności. Wszystkie te okoliczności, mogą sprawić, że nawet przy obciążeniu nieruchomości hipoteką, wierzyciele nieuprzywilejowani będą mogli zaspokoić w całości lub w części swoje wierzytelności. Okoliczności te, istotne dla skuteczności egzekucji, nie mogą być znane w chwili orzekania w oparciu o art. 527 k.c., a tym samym nie mogą mieć wpływu na treść orzeczenia w tym znaczeniu, że nie mogą warunkować ani ograniczać zakresu uprawnienia wierzyciela przewidzianego w tym przepisie. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 czerwca 2002 r. II CKN 1336/00 (nie publ.) uwzględnienie skargi paulińskiej skutkuje tzw. bezskutecznością względną zaskarżonej czynności, a wyrok nie ma na celu określenie czy też ograniczenie wysokości wartości przedmiotu tej czynności. Możliwość tylko częściowego zaspokojenia się z przedmiotu zaskarżonej czynności dlatego, że jest on obciążony hipoteką na rzecz innej wierzytelności uprzywilejowanej, nie ogranicza więc uprawnienia do zaskarżenia skargą paulińską całej czynności, a nie tylko tej jej części, która odpowiada możliwości zaspokojenia. Wierzyciel ma prawo domagać się także w takiej sytuacji uznania bezskuteczności czynności prawnej w całości i ze względu na całą swoją wierzytelność.

Okoliczność, że zaskarżoną czynnością prawną jest sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką na rzecz innego wierzyciela, może mieć w świetle art. 527 § 1 i 2 k.c. znaczenie jedynie dla ogólnej oceny, czy czynność ta była dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli. Z uwagi na to, że "majątkiem" podlegającym egzekucji jest tylko majątek czynny, obliczając dla celów art. 527 § 1 i 2 k.c. majątek dłużnika, który mógłby podlegać egzekucji na rzecz skarżącego wierzyciela, należy odliczyć od niego wartość hipoteki obciążającej nieruchomość i tak określony majątek poddać ocenie w zakresie wskazanym w art. 527 § 2 k.c. Zgodnie z art. 316 § 1 k.p.c. wartość nieruchomości będącej przedmiotem zaskarżonej czynności i stan jej obciążenia, powinny być ustalone na chwilę orzekania. Istotne dla oceny przesłanki pokrzywdzenia jest, czy z wartości nieruchomości pozostałej po odliczeniu hipoteki, wierzyciel mógłby zaspokoić się w całości lub w części. Jeżeli tak, sprzedaż nieruchomości należy uznać za zdziałaną z pokrzywdzeniem wierzycieli w rozumieniu art. 527 § 2 k.c., co uzasadnia uznanie czynności tej w całości za bezskuteczną w stosunku do wierzytelności skarżącego wierzyciela. Jak wskazano wyżej, nie ma podstaw prawnych do jakiegokolwiek ograniczania zakresu zaskarżenia czynności prawnej i zakresu uznania jej za bezskuteczną ze względu na obciążenie na rzecz wierzytelności uprzywilejowanych. Obciążenie to ma w chwili orzekania znaczenie jedynie dla oceny przesłanki pokrzywdzenia wierzycieli, a nie dopuszczalnego zakresu zaskarżenia czynności prawnej. Jeżeli przesłanka pokrzywdzenia wierzycieli występuje, jedynym ograniczeniem zakresu skargi paulińskiej jest wysokość chronionej wierzytelności. (por. orz. Sądu Najwyższego z dnia 15.06.2007r., II CSK 93/07).

W n/n sprawie z prawidłowych ustaleń Sądu I instancji wynika, iż przed zawarciem umowy z dnia 7 marca 2011r. o częściowym podziale majątku wspólnego, został złożony w dniu 16 października 2009 r. przez A. G. i M. G. (1) jedynie jeden wniosek o dokonanie wpisu hipoteki kaucyjnej do kwoty 640.000 zł na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. na zabezpieczenie spłaty kredytu, odsetek, prowizji i innych kosztów wynikających z kredytu udzielonego na podstawie umowy nr (...) z dnia 15 października 2009 r. Kolejny wniosek o dokonanie wpisu hipoteki w księdze wieczystej do kwoty 398.631,00 zł na rzecz (...) S.A. na zabezpieczenie wierzytelności wynikających z porozumienia z dnia 21 marca 2011 r. o restrukturyzacji zadłużenia wynikających z umowy Limitu Firmowego (...) Nr (...) (...) został złożony w dniu 29 marca 2011r., a zatem po zawarciu umowy z dnia 7 marca 2011r.

Na podstawie złożonych do akt dokumentów, należało uznać, iż zadłużenie z tytułu umowy nr (...) z dnia 15 października 2009 r. wynosiło w dniu 10 marca 2016r. 425.171,89 zł (k. 215), zaś obecnie wynosi 391.774,71 zł (k. 392). Uwzględniając oświadczenia stron dotyczące wartości przedmiotowej w sprawie nieruchomości, z których wynika, iż jest ona warta co najmniej 519.000 zł (oświadczenia k. 375 i 440-441) przyjąć należy, iż aktualna wysokość zadłużenia wynikającego z umowy z dnia 16 października 2009r. nie przekracza wartość przedmiotowej nieruchomości. Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu I instancji, iż w sprawie wykazana została przesłanka pokrzywdzenia wierzyciela, albowiem wysokość zadłużenia, które zabezpiecza hipoteka obciążająca nieruchomość w dacie zawarcia przedmiotowej umowy nie przekracza wartość nieruchomości będącej przedmiotem umowy z dnia 7 marca 2011r. Prawidłowo zatem – w okolicznościach n/n sprawy – uznano, iż obciążenie nieruchomości hipoteką nie wpływa na pokrzywdzenie wierzyciela, albowiem obciążenie to winno być obliczane jedynie, co do wysokości zadłużenia zabezpieczonego hipoteką ustanowioną przed zawarciem umowy z dnia 7 marca 2011r.

Brak jest także podstaw do uwzględnienia zarzutów w zakresie, w jakim skarżący uznał, iż czynności egzekucyjne z nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego małżonków nie mogą być podjęte na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko jednemu z małżonków. Przedmiotowa w sprawie nieruchomość aktualnie nie wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków. Ponadto zasadnie w literaturze i orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. np. uzasadnienie wyroku z dnia 6 czerwca 2003 r., IV CKN 204/01) zauważono, że przyjęte rozwiązania w zakresie ukształtowania odpowiedzialności małżonka za długi małżonka, nie mogą eliminować ani ograniczać możliwości posługiwania się skargą pauliańską wobec rozporządzeń obejmujących składniki majątku wspólnego i dokonywanych przez małżonków in fraudem creditoris (art. 527 i nast. k.c.). W przeciwnym razie doszłoby do znacznego osłabienia zasadniczych funkcji ochronnych tego uniwersalnego środka prawnego przysługującego wierzycielom i związanego z każdą wierzytelnością (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2009 r., V CSK 184/09, OSNC-ZD 2010, nr C, poz. 86). Ochronny cel skargi pauliańskiej przemawia za tym, aby dopuścić taką skargę także wówczas, gdy nielojalne wobec wierzyciela rozporządzenie majątkowe podejmowane było nie tylko przez małżonków mających status dłużników w rozumieniu art. 527 k.c., ale przynajmniej z udziałem jednego takiego dłużnika. Sam udział małżonka niebędącego dłużnikiem wierzyciela w czynności prawnej noszącej cechy czynności fraudacyjnej powinien być wystarczającą okolicznością przemawiającą za możliwością uznania całej czynności prawnej za bezskuteczną wobec wierzyciela (art. 532 k.c.), a nie tylko za zakwestionowaniem jej skuteczności wobec zadłużonego małżonka. Przepisy art. 531 § 1 i art. 532 k.c., a także wyraźnie egzekucyjny cel skargi pauliańskiej przesądzają możliwość uznania za bezskuteczną całej zaskarżonej czynności prawnej, a nie jej części, ujętej podmiotowo (wobec określonego podmiotu) lub przedmiotowo (w odniesieniu do wyodrębnionej części czynności prawnej). Jednakże przy analizie dalszych przesłanek skargi pauliańskiej powinien być brany pod uwagę status niezadłużonego małżonka osoby zadłużonej w tym sensie, że istotne są tu okoliczności dotyczące jedynie zadłużonego małżonka, a przede wszystkim - skutek kwestionowanej czynności w postaci niewypłacalności dłużnika (art. 527 § 2 k.c.), świadomość pokrzywdzenia wierzyciela przez dłużnika i świadomość tego stanu rzeczy u pozwanej osoby trzeciej (art. 527 § 1 in fine k.c.), to jedynie bowiem zachowanie się małżonka-dłużnika powinno nosić cechy działania in fraudem creditoris. (por. orz. Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011r., III CZP 19/11).

Sąd Okręgowy nie podzieli również zarzutów skarżącej, w zakresie dotyczącym błędnego określenia wysokości wierzytelności. Uznania czynności za bezskuteczną może domagać się osoba, która ma charakter wierzyciela. Nie jest wprawdzie konieczne, aby wierzytelność była już wymagalna, jak również, aby z tytułu danej wierzytelności istniał już tytuł egzekucyjny, jednakowoż samo wykazanie istnienia wierzytelności jest nieodzowne. Co więcej, na wierzycielu spoczywa też ciężar dowodu, że przysługująca mu wierzytelność nie może zostać zaspokojona z majątku dłużnika w konsekwencji zaskarżonej czynności prawnej przez niego zdziałanej, innymi słowy, iż na skutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem tej czynności (art. 527 § 2 k.c.). Ustalenie zaś niewypłacalności dłużnika, ewentualnie stopnia tej niewypłacalności, nie jest możliwe bez uprzedniego dokładnego ustalenia tytułu i wysokości wierzytelności. Ta właśnie okoliczność przesądza o tym, że wierzytelność, co do której wierzyciel domaga się ochrony, powinna być przezeń skonkretyzowana i precyzyjnie pod względem swej wysokości oznaczona. (orz. Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1995r., III CZP 139/95). Bezskutecznością może być objęta jedynie czynność prawna dłużnika maksymalnie do rozmiarów konkretnej wierzytelności przysługującej wierzycielowi. Dlatego sentencja wyroku wydanego na podstawie art. 527 § 1 k.c. zawsze musi określać wierzytelność, której ochronie ma on służyć; ten składnik orzeczenia jest nieodzowny dla zapewnienia prawidłowej wykonalności wyroku. (por., spośród wielu, wyrok z dnia 13 lutego 1970 r., III CRN 546/99, OSN 1970 nr 10, poz. 192, uchwałę z dnia 11 października 1995 r., III CZP 139/95, OSNC 1996, nr 1, poz. 17, oraz niepublikowane wyroki z dnia 2 lutego 2000 r., II CKN 236/99 i z dnia 5 czerwca 2002 r., II CKN 1336/00). Ciężar dowodu wykazania okoliczności uzasadniających żądanie obarcza zgodnie z art. 6 kc powoda, jednakże pozwany ma obowiązek dowodzenia swoich twierdzeń, które przeciwko żądaniu podnosi. Obowiązek pozwanego przedstawiania faktów w tym zakresie wynika z art. 232 kpc. Sąd nie ma natomiast obowiązku ustalania wysokości kwoty pozostałej do spłacenia przez dłużnika. Zarzut częściowej zapłaty długu przez dłużnika może być skutecznie podniesiony przez niego w toku postępowania egzekucyjnego. (por. orz. Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2016r., IV CSK 269/15). W n/n sprawie strona powodowa w sposób precyzyjny określiła zarówno wysokość wierzytelności, której ochrony się domaga, jak również wskazała, z jakiego tytułu wierzytelność ta pochodzi spełniła zatem spoczywający na niej w powyższym zakresie obowiązek.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż zawarte w apelacji zarzuty nie zasługują na uwzględnienie, dlatego na mocy art. 385 kpc oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 108 kpc w punkcie 2 wyroku, zasadzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalona została w oparciu o treść § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO D. M. (...) SSO K. G. del. SSR J. K.