Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jolanta Cierpiał (spr.)

Sędziowie: SSA Małgorzata Aleksandrowicz

del. SSO Renata Pohl

Protokolant: st. insp. sąd. Dorota Cieślik

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r. w Poznaniu

sprawy (...) Sp. z o.o. w K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

przy udziale zainteresowanych: P. I., A. L.

o podstawę wymiaru składek

na skutek apelacji (...) Sp. z o.o. w K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 30 czerwca 2016 r. sygn. akt III U 538/15

1.  Oddala apelację;

2.  Zasądza od odwołującego na rzecz pozwanego kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Decyzją nr nr (...) z dnia 27 marca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na podstawie art. 83 ust.1 pkt 3, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit.c, art. 6 ust.1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i 2a w zw. z art. 18 ust. 1 i 1a, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2015.121), art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2008.164.1027) stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne A. L. z tytułu umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w K. stanowią następujące kwoty :

1) 01/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.547,44 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.923,99 zł

2) 02/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.777,17 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 4.122,22 zł

3) 03/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.045,75 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.491,07 zł

4) 04/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.728,67 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 4.080,37 zł

5) 05/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.001,44 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.452,84 zł

6) 06/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.127,58 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.561,69 zł

7) 07/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 5.317,02 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 4.588,05 zł

8) 08/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.294,24 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.705,50 zł

9) 09/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.264,12 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.679,51 zł

10) 10/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 5.952,22 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 5.136,17 zł

11) 11/2013 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.240,77 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.659,36 zł

12) 01/2014 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 5.092,84 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 4.394,62 zł

13) 02/2014 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.554,78 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.930,32 zł

14) 03/2014 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.288,73 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.700,75 zł

15) 04/2014 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 5.143,81 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 4.438,59 zł

16) 05/2014 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.070,65 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 3.512,56 zł

17) 06/2014 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 4.846,56 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 4.182,10 zł

18) 08/2014 r. :

a) na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe i wypadkowe 6.325,78 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne 5.458,51 zł

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podał, że pracodawca którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z innym podmiotem jest płatnikiem składek za tę osobę, dlatego (...) było zobowiązane do naliczania i opłacania należnych składek za własnych pracowników świadczących pracę w ramach umowy cywilnoprawnej na jego rzecz. W konsekwencji organ rentowy podał, że przychód A. L. za okres wymieniony w sentencji decyzji z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia wykonywanej na rzecz pracodawcy (...), z którym pozostawał w stosunku pracy, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne.

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2016r., Sąd Okręgowy w Koninie w sprawie o sygn. akt IIIU 538/15, oddalił odwołanie płatnika składek od powyższej decyzji (pkt 1) i zasądził od odwołującej spółki na rzecz pozwanego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2).

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

(...) Spółka z o.o. w K. (wcześniej działająca jako (...) (...)Zakład Opieki Zdrowotnej (...)w K.) prowadzi działalność w zakresie pogotowia ratunkowego, transportu sanitarnego, opieki zdrowotnej. Ponadto (...) w K. zajmuje się obsługą pojazdów (stacja diagnostyczna), zapewnia zabezpieczenie medyczne dla innych podmiotów zgłaszających takie zapotrzebowanie (np. przy organizacji imprez masowych) oraz prowadzi szkolenia w zakresie działalności medycznej. W ramach prowadzonej działalności (...) w K. zawierała w okresach 2011-2014 z NFZ (...) Oddziałem Wojewódzkim w P. umowy w zakresie świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej, ratownictwa medycznego, świadczenia nocnej i świątecznej opieki medycznej, świadczenia transportu sanitarnego.

W dniu 8 marca 2011 r. P. I. prowadzący działalność pod firmą (...) w T. zawarł z (...) w K. umowę nr (...) r. W ramach tej umowy P. I. zobowiązał się do udzielania świadczeń zdrowotnych zgodnie z posiadanymi kompetencjami jako:

- ratownik medyczny w zespołach ratownictwa medycznego , transportowych i zabezpieczających,

- pielęgniarka (pielęgniarz ) systemu w zespołach ratownictwa medycznego , transportowych i zabezpieczających.

W ramach tej umowy firma (...) była zobowiązana do udzielania świadczeń zdrowotnych każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia życia z powodu wypadku lub nagłego zachorowania, znajdującej się na obszarze działania (...) w K.. Zgodnie z § 3 ust. 2 umowy(...) mogła zatrudniać pracowników w uzgodnieniu z (...) na podstawie aktualnej listy pielęgniarek i ratowników medycznych wykonujących umowę w jego imieniu.

W dniu 01.07.2011 r. pomiędzy P. I. a (...) w K. zawarta została kolejna umowa dotycząca udzielania świadczeń zdrowotnych jako ratownik medyczny, pielęgniarka (-arz) w dyspozytorniach medycznych – umowa nr (...). W § 5 tej umowy wskazano, że przyjmujący zamówienie ((...) P. I.) udziela świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem tej umowy za pośrednictwem zatrudnionych w (...) pracowników medycznych w uzgodnieniu z udzielającą zamówienia.

Po przekształceniu (...) w K. w Spółkę - (...) z.o.o. w K. - zawarty został aneks do umowy nr (...) i aneks do umowy nr (...) , w którym ustalono, że podmiotem udzielającym zamówienie będzie odwołująca Spółka.

W dniu 01.07.2014 r. doszło także do zawarcia umowy pomiędzy odwołującą Spółką a firmą (...) – umowa nr (...) – dotyczącą:

- udzielania świadczeń w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej – opieki pielęgniarskiej w trybie ambulatoryjnym ,

- udzielania świadczeń przez pielęgniarkę w stanach zachorowań świadczeniobiorcom spoza listy.

W ramach powyższych umów (...) miała udzielony bezpłatnie dostęp do : środków transportu (ambulans), pomieszczeń, sprzętu, aparatury medycznej, artykułów sanitarnych, lekarstw należących do (...) w K. i była zobowiązana do udzielania świadczeń zdrowotnych na obszarze działania (...) w K.. Realizacja umów odbywała się zgodnie z ustaleniami poprzez pracę świadczoną przez pracowników zatrudnionych w (...) w K. jako ratownicy medyczni, dyspozytorzy medyczni oraz pielęgniarki. P. I. zgodnie z § 3 ust. 2 umowy nr (...) mógł zatrudniać swoich pracowników w uzgodnieniu z (...) na podstawie aktualnej listy pielęgniarzy i ratowników medycznych wykonujący umowę w jego imieniu. W kolejnych umowach potwierdzano, iż udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywać się będzie za pośrednictwem pracowników medycznych zatrudnionych w (...). Chodziło bowiem o to, że osoby które miały wykonywać zlecenia musiały legitymować się odpowiednimi kwalifikacjami medycznymi zgodnymi z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, gdyż z punktu widzenia świadczenia usług przez (...) nie mogło być różnicy czy dana osoba wykonuję swoją pracę na podstawie umowy o pracę czy umowy zlecenia. Osoby z którymi zawarto umowy zlecenia zmuszone były także przestrzegać procedur obowiązujących w (...) w K.. P. I. był zobowiązany aby dla (...) w K. przygotowywać niezbędne dane statystyczne i sprawozdawcze z wykonywanych świadczeń opieki zdrowotnej.

Jedną z osób wykonujących umowę w imieniu (...) był A. L., który w okresie 2013-2014 r. był zatrudniony w (...) w K. i wykonywał pracę ratownika medycznego. Jako ratownik medyczny ubezpieczony był zobowiązany do wykonywania medycznych czynności ratunkowych (samodzielnie i pod nadzorem lekarza), a także był zobowiązany do wykonywania innych czynności wynikających z bieżących potrzeb i zleconych przez przełożonego lub Dyrektora (...) wchodzące w zakres jego pracy.

Jednocześnie A. L. na podstawie zawartej umowy zlecenia z Poradnią Podstawowej (...) przyjął wykonywanie pracy polegającej na :

- świadczeniu usług/czynności medycznych, które mogą być podejmowane przez osobę posiadającą dane wykształcenie medyczne i uprawnienia zawodowe zgodne z obowiązującymi przepisami,

- świadczeniu usług w zakresie kierowania pojazdami uprzywilejowanymi - ambulansami,

- prowadzenie szkoleń lub kursów podstawowej , rozszerzonej i kwalifikowanej pierwszej pomocy.

Strony umowy przewidziały, że wynagrodzenie za jedną godzinę dyżuru (świadczenia usługi) w ramach, którego odbywać się będzie wykonywanie przedmiotu umowy wynosi :

- 18,50 zł brutto jako członek (...),

- 15,50 zł brutto jako członek zespołu personelu pielęgniarskiego w oddziale lub w dziale Przedsiębiorstwa Partnerskiego,

- 14,50 zł brutto jako członek zespołu karetki transportowej ,

- 24,00 zł brutto zabezpieczenia medycznego,

- 30,00 zł brutto przeprowadzonego szkolenia.

Na podstawie umowy zlecenia A. L. jako zleceniobiorca wykonywał rodzajowo tą samą pracę, którą świadczył na rzecz (...) w K. na podstawie łączącej go z tym pracodawcą umowy o pracę. Obowiązki związane z realizacją umowy zlecenia były wykonywane w miejscu działalności (...) i na rzecz tego podmiotu. Jako zleceniobiorca wykonywał on pracę ratownika medycznego i wykonywał czynności ratownicze określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowego wykazu zakresu medycznych czynności ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego (Dz.U.2007, Nr 4, poz.33). Na tej samej podstawie prawnej A. L. wykonywał obowiązki w oparciu o stosunek pracy w (...) w K.. Obowiązujący pracownika opis stanowiska pracy oraz zakres czynności wskazuje, że ubezpieczony posiadał również określony zakres obowiązków związanych z prowadzeniem pojazdu uprzywilejowanego oraz z organizowaniem i prowadzeniem zajęć z zakresu pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz medycznych czynności ratunkowych. Dodatkowo był on zobowiązany także do wykonywania innych czynności wynikających z bieżących potrzeb i zleconych przez przełożonego i dyrektora wchodzące w zakres jego pracy.

Z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia A. L. osiągnął przychód w wysokości : 1014,00 zł (styczeń 2013 r.), 1250,50 zł (luty 2013 r.), 618,00 zł (marzec 2013 r.), 1410,00 zł (kwiecień 2013 r.), 666,00 zł (maj 2013 r.), 864,50 zł (czerwiec 2013 r.), 1530,50 zł (lipiec 2013 r.), 912,50 zł (sierpień 2013 r.), 792,00 zł (wrzesień 2013 r.), 1752,50 zł (październik 2013 r.), 1038,50 zł (listopad 2013 r.), 1632,00 zł (styczeń 2014 r.), 1188,00 zł (luty 2014 r.), 858,50 zł (marzec 2014 r.), 1693,50 zł (kwiecień 2014 r.), 801,25 (maj 2014 r. ), 1410,00 zł (czerwiec 2014 r.), 2919,00 zł (sierpień 2014 r.).

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że spór w niniejszym procesie dotyczył zarówno samej zasady, gdyż odwołujący (...) w K. kwestionował stanowisko organu rentowego zgodnie z którym organ ten uznawał odwołującego za płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodów uzyskanych przez A. L. z tytułu zatrudnienia u P. I., jak również wysokości wyliczonej przez organ podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie ubezpieczonego.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy odniósł się do kwestii zasady rozstrzygnięcia, powołując art. 8 ust 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i przywołując poglądy judykatury dotyczące wykładni tego przepisu. W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy wskazał, że w miesiącach objętych zaskarżoną decyzją A. L. świadczył na rzecz (...) w K. pracę na podstawie łączącej go z tym podmiotem umowy o pracę, a ponadto na podstawie umowy zlecenia zawartej z zainteresowanym P. I.. Finalny rezultat jego pracy wykonywanej na podstawie umowy zlecenia zrealizowany został na rzecz pracodawcy, czyli (...) w K.. Sąd Okręgowy nie uznał za przekonujące twierdzeń odwołującego, aby zakres obowiązków A. L. jako pracownika płatnika składek odbiegał znacząco od podstawowych obowiązków wynikających z zawartej umowy zlecenia. Pozwoliło to na ustalenie, że ubezpieczony w obydwu wypadkach zatrudnienia wykonywał typowe czynności wchodzące w zakres usług medycznych, których faktycznym odbiorcą był pracodawca, a nie zleceniodawca. Sąd Okręgowy wskazał także, że okoliczność, aby zakres czynności wykonywanych przez ubezpieczonego, jako pracownika (...) w K. nie pokrywał się z zakresem czynności wykonywanych w ramach umowy cywilnoprawnej nie miał decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Zdaniem Sądu Okręgowego obowiązek odwołującego (...) w K. wynikający z art. 18 ust. la i art. 17 ust. 1 (w zw. z art. 8 ust. 2a ) ustawy systemowej nie może być kwestionowany. Jako płatnik składek (...) powinna obliczyć, rozliczyć i przekazać co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki od wynagrodzeń A. L. obliczone od przychodów uzyskanych ze stosunku pracy i z umowy zlecenia, łączącej go z P. I..

Sąd I instancji nie znalazł także podstaw do zakwestionowania wyliczeń organu rentowego w zakresie podstawy wymiaru składek, w sytuacji, w której sam odwołujący nie podał konkretnych zastrzeżeń. Wysokość uzyskiwanych przez zainteresowanego przychodów została ustalona na podstawie przedłożonych kserokopii faktur i wykazów w trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego przez ZUS. Kwestionowanie stwierdzonych przychodów wymagało wykazania, że podstawa wymiaru składek przyjęta przez organ rentowy na podstawie dowodów zebranych w czasie kontroli jest inna.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie jako niezasadne.

O kosztach Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 i 108 k.p.c. w związku z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490) w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 29.07.2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2015.1078).

Apelację od powyższego wyroku złożył odwołujący, zaskarżając go w całości, zarzucając:

1.  naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. polegające na przekroczeniu przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego art. 8 ust. 2a w zw. z art. 18 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędną wykładnię i błędne uznanie, że przepis ten ma zastosowanie również w przypadku wykonywania przez zainteresowanego czynności odmiennych od czynności wykonywanych w ramach obowiązków pracowniczych, a tym samym błędne uznanie, że zainteresowany jest pracownikiem na gruncie powołanego przepisu, a przychód osiągnięty w ramach umowy cywilnoprawnej winien być uwzględniany w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Wskazując na powyższe uchybienia, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i poprzedzającej go decyzji poprzez nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek przychodów zainteresowanego z tytułu umowy zlecenia zawartej z P. I., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od odwołującego na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom apelującego Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawnych. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd pierwszej instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy wskazał, jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Sąd Apelacyjny ustalenia Sądu I instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776 oraz z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 233/09, LEX nr 585720 i z dnia 24 września 2009 r., II PK 58/09, LEX nr 558303).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie, czy trafne jest stanowisko pozwanego, iż przychód osiągnięty przez zainteresowanego z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia zawartych z (...) P. I. w T., ale faktycznie na rzecz własnego pracodawcy (...) ( (...)), stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno - rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne za okresy i w kwotach szczegółowo opisanych w zaskarżonej decyzji.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego chybiony był zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów prawa materialnego art. 8 ust. 2a w zw. z art. 18 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędną ich wykładnię. Apelujący zarzucał, że Sąd I instancji błędnie uznał, że przepis art. 8 ust. 2 cyt. ustawy ma zastosowanie również w przypadku wykonywania przez zainteresowanego na podstawie umowy zlecenia czynności odmiennych od czynności wykonywanych w ramach obowiązków pracowniczych, a tym samym błędnie uznał, że zainteresowany jest pracownikiem na gruncie powołanego przepisu, a przychód osiągnięty w ramach umowy cywilnoprawnej winien być uwzględniany w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Odnosząc się do tak sprecyzowanego zarzutu, Sąd Apelacyjny uznał, że jest on nieuzasadniony. Wskazać należy, że na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W literaturze przedmiotu zgodnie przyjmuje się, że cytowany przepis rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy o wykonywanie pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej przez osobę, która umowę taką zawarła z podmiotem trzecim, jednakże w ramach tej umowy cywilnoprawnej wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Kluczową zatem przesłanką, decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy systemowej jest to, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą.

Zgodnie z aprobowanym przez Sąd Apelacyjny poglądem orzecznictwa, przez wykonywanie pracy "na rzecz" pracodawcy w rozumieniu powołanego przepisu należy rozumieć "uzyskiwanie" przez pracodawcę "rezultatu pracy", w tym znaczeniu, że musi istnieć bezpośredni związek między korzyścią pracodawcy, która jest wymierna i związana z realizacją celów statutowych, a pracami wykonywanymi przez jego pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych z innym podmiotem (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 roku, sygn. akt II UZP 6/09; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 roku, sygn. akt I UK 259/09 oraz z dnia 25 maja 2010 roku, sygn. akt I UK 354/09). Godny przywołania jest również pogląd Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 grudnia 2012 roku, sygn. akt III AUA 1031/12, zgodnie z którym odnosząc się do zwrotu "wykonuje pracę na rzecz pracodawcy", powołany Sąd wskazał, że "użyty w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrot "działać na rzecz" użyty został w innym znaczeniu niż w języku prawa, w którym działanie "na czyjąś rzecz" może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej (stosunku prawnego). Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy (art. 22 kp). Również wykonujący zlecenie "działa na rzecz zleceniodawcy" (art. 734 i n. kc). W kontekście art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrot ten opisuje zatem sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tj.:

1) umowy o pracę,

2) umowy zlecenia między pracownikiem a osobą trzecią i

3) umowy o podwykonawstwo między pracodawcą i zleceniodawcą. Pracodawca w wyniku umowy o podwykonawstwo przejmuje w ostatecznym rachunku rezultat pracy wykonanej na rzecz zleceniodawcy.

Wskazuje się w orzecznictwie, że regulacja art. 8 ust 2a ustawy obejmuje sytuację, gdy pracownik - tak jak w niniejszej sprawie - wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, na podstawie umowy zawartej z innym podmiotem. Tak też Sąd Najwyższy stwierdził już w uchwale z 2 września 2009 r., II UZP 6/09, wyjaśniając, że to pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, nie zaś ta osoba trzecia. Kolejne orzeczenia Sądu Najwyższego jednolicie utrwalają to stanowisko i odnoszą się do dalszych kwestii, wynikających z przyjęcia, że płatnikiem składek jest pierwotny pracodawca (wyroki z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, z 2 lutego 2010 r., I UK 259/09, z 18 października 2011 r., III UK 22/11, z 11 maja 2012 r., I UK 5/12, z 22 października 2013 r., III UK 155/12, z 6 lutego 2014 r., II UK 279/13, z 3 kwietnia 2014 r., II UK 399/13).

Stąd też za przesłankę decydującą o uznaniu ubezpieczonego (będącego zleceniobiorcą) za pracownika, w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy uznać należy okoliczność, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z nim lub inną osobą.

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy i argumentacji wywiedzionej w apelacji, dotyczącej tego, że zdaniem odwołującego – zainteresowany w oparciu o umowę zlecenia wykonywał czynności odmienne od czynności wykonywanych w ramach obowiązków pracowniczych, to okoliczność, czy wykonywał on pracę tożsamą z pracą świadczoną na podstawie umowy o pracę, czy też miał także inne obowiązki w ramach umowy cywilnoprawnej, nie miała w sprawie decydującego znaczenia, w sytuacji wykazania, że zainteresowany na podstawie umowy zlecenia wykonywał pracę faktycznie na rzecz swojego pracodawcy. Ustalenia tego apelujący skutecznie nie zakwestionował, natomiast powołany przez niego pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku SN z dnia 4 czerwca 2014r. dotyczy sprawy o odmiennym stanie faktycznym, a także nie wyklucza utrwalonego w judykaturze stanowiska o decydującym znaczeniu okoliczności na czyją rzecz praca faktycznie jest wykonywana. Stąd też nie ma konieczności szczegółowego badania, czy czynności wykonywane w ramach umowy cywilnoprawnej i umowy o pracę są tożsame, bowiem jak wskazywano wyżej - za pracownika, w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy uznaje się także ubezpieczonego, który będąc związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z inną osobą. Przepis art. 8 ust. 2a nie wprowadza natomiast wymogu, aby na rzecz pracodawcy pracownik wykonywał te same obowiązki lub też pracę tego samego rodzaju, jak argumentował apelujący. Niezależnie od powyższego Sąd Apelacyjny wskazuje, że zainteresowany jako zleceniobiorca faktycznie wykonywał czynności ratownicze, a tym samym wykonywał rodzajowo tę samą pracę, którą świadczył na podstawie łączącej go z pracodawcą umowy o pracę.

Bezsporna w rozpoznawanej sprawie była okoliczność, że zainteresowany w dniu zawarcia umowy zlecenia z P. I. oraz w całym okresie jej obowiązywania i wykonywania był pracownikiem (...) zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na stanowisku ratownika medycznego oraz że wskazana umowa o pracę stanowiła tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego. Nadto zainteresowany na podstawie zawartej umowy zlecenia z P. I. świadczył usługi w zakresie medycznych czynności ratowniczych. Jako zleceniobiorca wykonywał on bowiem czynności ratownicze określone w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Wskazana umowa zlecenia w rzeczywistości zawarta została w celu realizacji umów zawieranych przez P. I. prowadzącego działalność pod firmą (...) w T. z (...) w K., których przedmiotem było udzielanie świadczeń zdrowotnych zgodnie z posiadanymi kompetencjami jako ratownik medyczny oraz pielęgniarka w zespołach ratownictwa medycznego, transportowych i zabezpieczających. Jak bowiem prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy - realizacja tych umów odbywała się poprzez pracę świadczoną przez pracowników zatrudnionych w (...) jako ratownicy medyczni, dyspozytorzy medyczni oraz pielęgniarki. Istotne jest, że osoby które miały wykonywać umowy zlecenia musiały legitymować się odpowiednimi kwalifikacjami medycznymi zgodnymi z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. (...) P. I. miała przy tym dostęp do środków transportu, pomieszczeń, sprzętu, aparatury medycznej, artykułów sanitarnych i lekarstw (...) w K. i była zobowiązana do udzielania świadczeń zdrowotnych na obszarze działania (...) w K..

Sąd Apelacyjny podzielił ustalenie Sądu Okręgowego, że rezultat pracy wykonywanej na podstawie umowy zlecenia przez zainteresowanego, zrealizowany został niewątpliwie na rzecz pracodawcy, czyli (...) w K.. Świadczy o tym opisany wyżej zakres współpracy pomiędzy (...) w K. a działalnością prowadzoną przez P. I. związaną ze świadczeniem usług medycznych i udzielaniem świadczeń zdrowotnych na obszarze działania (...) w K., jak również zawieranie przez P. I. umów z osobami, którymi były osoby zatrudnione w (...) w K.. Bezsporne było także, że osoby wykonujące umowy zlecenia (w tym zainteresowany) korzystały ze sprzętu (...) w K., w tym - w zależności od potrzeb - środków transportu, pomieszczeń, sprzętu, aparatury medycznej, artykułów sanitarnych, lekarstw należących do (...) w K..

Wszystkie powołane wyżej okoliczności potwierdzają prawidłowe ustalenie Sądu I instancji, że rzeczywistym beneficjentem pracy świadczonej na podstawie umowy zlecenia przez zainteresowanego A. L. był w rzeczywistości jego pracodawca czyli (...) w K.. W ocenie Sądu Apelacyjnego w rozpoznawanej sprawie zaistniał bezpośredni związek między korzyścią pracodawcy, a pracą wykonywaną przez zainteresowanego na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej z innym podmiotem.

W konsekwencji ziścił się podstawowy skutek uznania zainteresowanego jako osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika. Przychody z tytułu stosunku pracy oraz umowy zlecenia podlegają zsumowaniu i stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe, stosownie do art. 18 ust. 1a i 3 w związku z ust. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej. Jednakże przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie "uwzględnia się" w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy.

W kwestii określenia podmiotu posiadającego statusu płatnika w rozpoznawanej sprawie Sąd Apelacyjny w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uchwale z dnia 2 września 2009 roku, sygn. akt II UZP 6/09, zgodnie z którym pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy agencyjnej, umowy o dzieło, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy.

Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

Sąd Apelacyjny na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 oraz § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz.1804) zasądził od odwołującego na rzecz pozwanego kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.