Pełny tekst orzeczenia

Sygn. I C 206/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR del. Joanna Krzyżanowska

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Beata Cichosz

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko Skarbowi Państwa-Zakładowi Karnemu w C.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda A. K. na rzez Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej kwotę 7.200 zł ( siedem tysięcy dwieście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt I C 206/16

UZASADNIENIE

Powód - A. K. w pozwie wniesionym przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w C. domagał się zasądzenia kwoty 80.000 zł wraz z odsetkami od chwili złożenia pozwu do wydania wyroku tytułem zadośćuczynienia za poniesione krzywdy moralne, psychiczne, a przede wszystkim fizyczne i bólowe wynikające z zaniedbania jakiego dopuścił się pozwany w postaci nie wysłania powoda na zaplanowaną operację.

Uzasadniając żądanie powód podniósł, że w toku odbywania kary pozbawienia wolności w pozwanej jednostce penitencjarnej wykryto u powoda kamień na nerce lewej. Dolegliwości rozpoczęły się w 2014 r. Powód kierowany był do urologa, wożony też był do szpitala w K.. Początkowo leczenie polegało na rozbijaniu kamieni, jednakże nie przyniosło to rezultatu, a doprowadziło do nasilenia się dolegliwości bólowych i do dzisiaj powód musi zażywać środki przeciwbólowe. Podniósł dalej powód, że kolejne wizyty w szpitalu związane były z ustaleniem leczenia operacyjnego. Ordynator wyraził zgodę na przyjęcie powoda do szpitala. Wykonano wszystkie konieczne badania. W czerwcu 2015 r. powód otrzymał pismo z informacją, iż operacja przeprowadzona zostanie w najbliższym tygodniu. Kiedy powód skontaktował się telefonicznie z administracją szpitala okazało się, że w poniedziałek dzwoniono do ZK w C., by dowieziono powoda na operację, jednakże uzyskano informację, że powód odmówił poddania się zabiegowi, co jak powód zaznaczał jest nieprawdą. Pomimo kolejnych skierowań na operacje, w tym ostatniego z adnotacją pilne, do dnia złożenia pozwu powód nie został zoperowany. Powód nadal cierpi, ma silne dolegliwości bólowe. Kamień uciska nerkę i powód obawia się, że będzie zachodziła konieczność jej usunięcia

W pismach procesowych z dnia 20 lutego 2017 r. (k.148-149) i z dnia 20 lutego 2017 r. (k.164-166) powód podkreślał iż jego powództwo dotyczy tego, że nie został doprowadzony na wyznaczoną na dzień 1 czerwca 2015 r. przez szpital operację, że skłamano, iż nie wyraził zgody na poddanie się jej w konsekwencji czego do dnia 3 sierpnia 2016 r., powód musiał znosić bardzo silne dolegliwości bólowe i zażywać środki przeciwbólowe. Stanowisko to podtrzymał na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2017 r. (k. 230).

Pozwany Skarb Państwa - Zakład Karny w C. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej wg. norm przepisanych tj. w wysokości 7.200 zł.

W uzasadnieniu strona pozwana podniosła, że powód nie udowodnił swojego roszczenia, które oparte zostało jedynie na ogólnikowych i gołosłownych twierdzeniach, że naruszono dobra osobiste powoda i wyrządzono mu krzywdę. Podnosiła także, że w działaniu pozwanego nie można dopatrzyć się żadnej bezprawności, albowiem wszystkie podjęte w stosunku do powoda czynności wynikały z przepisów prawa. Odwołując się do zapisów w książce zdrowia powoda i notatki sporządzonej przez Dyrektora Szpitala i (...) Zakładu Karnego w C. pozwany wywodził, że powodowi zapewniono prawidłową opiekę medyczną .

Pozwany wyjaśnił nadto, że jeżeli chodzi o warunki w jakich powód odbywał karę pozbawienia wolności, to wszelkie niedogodności jakie spotkały go z tego tytułu dotyczyły wszystkich osadzonych i były usankcjonowane przez obowiązujące w tym zakresie przepisy.

Niezależnie od powyższego pozwany z ostrożności procesowej zakwestionował wysokość roszczenia zgłoszonego przez powoda, wskazując, iż nie jest wiadomym w jaki sposób powód wyliczył wysokość zadośćuczynienia. Podkreślał, iż mając na względzie ogólną sytuację ekonomiczną społeczeństwa i dochody osiągane przez przeciętną uczciwie żyjącą polską rodzinę kwotę żądaną przez powoda należy uznać za horrendalnie wysoką.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. K. osadzony jest w Zakładzie Karnym w C..

okoliczność bezsporna

W dniu 29 lipca 2013 r. lekarz urolog rozpoznał u powoda kamicę nerkową. Diagnozę tę potwierdziło wykonane następnie w dniu 8 sierpnia 2013 r. badanie usg jamy brzusznej, w którym rozpoznano kamicę nerki lewej.

W dniu 2 września 2013 r. miała miejsce kontrolna konsultacja w Poradni U.. Wobec powoda wdrożono leczenie farmakologiczne i zalecono kontrolę za 6 miesięcy.

Następne konsultacje urologiczne miały miejsce w dniach 20 stycznia 2014 r. i 25 maja 2014 r., a usg jamy brzusznej ponownie wykonano w dniu 12 lutego 2014 r. W tym okresie powód nie zgłaszał dolegliwości związanych z kamicą nerki lewej. Kolejny termin konsultacji wyznaczony został na miesiąc październik 2014 r. z badaniem usg.

Ponieważ powód zaczął uskarżać się na dolegliwości bólowe w okolicy krzyża, w dniu 26 maja 2014 r. wykonano powodowi kolejne (trzecie) usg jamy brzusznej. W dniu 14 lipca 2014 r. odbyła się konsultacja urologiczna – zalecono wykonanie badań laboratoryjnych krwi i moczu, zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, leki przeciwbólowe oraz skierowanie do oddziału U.celem wykonania zabiegu (...) (rozkruszanie kamieni).

Zabieg ten odbył się w dniu 8 sierpnia 2014 r. w Wojewódzkim Szpitalu w K.. Po przeprowadzonym zabiegu wykonano zalecenia: badanie ogólne moczu, zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej 17 września 2014 r.), usg jamy brzusznej (18 września 2014 r.), badanie laboratoryjne krwi (26 września 2014 r.).

W dniu 1 października 2014 r. odbyła się kontrola w Poradni U.– wystawiono powodowi skierowanie do Oddziału U.. Warunkiem kwalifikacji do zabiegu operacyjnego na Oddziale U.w S. było wykonanie urografii nerek. O konieczności poddania się temu badaniu powód został poinformowany w dniu 27 listopada 2014 r. w trakcie rozmowy z Dyrektorem Szpitala. W celu wykonania powyższego badania powód został skierowany w dniu 1 grudnia 2014 r. na Oddział Wewnętrzny Szpitala (...) w C.. W dniu 3 grudnia 2014 r. powód nie wyraził zgody na wykonanie urografii z uwagi na możliwe powikłania po badaniu.

W dniu 24 grudnia 2014 r. lekarz prowadzący ponownie poinformował powoda, że Ordynator Oddziału U.w S. powiedział o braku możliwości kwalifikacji powoda do operacji bez urografii. Lekarz stwierdził również, iż osadzony gromadzi leki.

W dniu 29 grudnia 2014 r. powód został ponownie skierowany do lekarza urologa. Konsultacja wyznaczona na dzień 26 stycznia nie odbyła się z powodu nie doprowadzenia osadzonego. Przez cały ten okres powód otrzymywał okresowo zlecane leki p/bólowe.

W dniu 29 stycznia 2015 r. lekarz prowadzący zwrócił się pisemnie do Ordynatora Oddziału U.w K. dr n. med. A. P. z prośbą o ustalenie terminu konsultacji powoda mającej na celu ostateczną decyzję dotyczącą leczenia powoda, a w przypadku decyzji o leczeniu operacyjnym – wyznaczenie terminu zabiegu operacyjnego. Jednocześnie zwrócił się o informację, jakie ewentualne badanie należy wykonać przed konsultacją. Poinformował też o rozpoznaniu u powoda dużego odlewowego kamienia nerki lewej i zaleceniu przez przyjmującego w Zakładzie Karnym specjalisty urologa leczenia operacyjnego.

W dniu 17 lutego 2015 r. w wyniku przeprowadzonej przez Dyrektora Szpitala i (...) z Izbą (...) w C. rozmowy telefonicznej z dr n. med. A. P. ustalono termin konsultacji codziennie pn-pt godz. 11-13 i wykonanie zdjęć przeglądowych jamy brzusznej na bieżąco.

W dniu 18 lutego 2015 r. wykonano powodowi zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej. W dniu 26 lutego 2015 r. odbyła się konsultacja u.w K. w trakcie której wystawione zostało powodowi skierowanie na Oddział U.Szpitala Wojewódzkiego w K. do dalszej diagnostyki i ewentualnego leczenia operacyjnego z zaleceniem ustalenia terminu telefonicznie.

Ponieważ kilkukrotnie podejmowane telefoniczne próby ustalenia terminu leczenia nie powiodły się, lekarz prowadzący w dniu 15 kwietnia 2015 r. ponownie zwrócił się pisemnie do Ordynatora Oddziału U.w K. z prośbą o ustalenie terminu przyjęcia powoda do szpitala, informując, iż powód był już konsultowany w dniu 26 lutego 2015 r. i został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego w trybie planowym z powodu odlewowej kamicy nerki lewej.

W przeprowadzonej w dniu 30 kwietnia 2015 r. rozmowie telefonicznej z Ordynatorem Oddziału U.w K. lekarz prowadzący powoda uzyskał informację, że Oddział nie ma warunków do leczenia osadzonych. Oddział jest przepełniony, warunki lokalowe nie pozwalają na leczenie pod konwojem. Zasugerowano, by jednostka penitencjarna próbowała poszukać miejsca w placówkach ministerialnych.

W dniu 6 maja 2015 r. lekarz prowadzący poinformował powoda o odmowie leczenia na oddziale urologicznym w K..

Wobec powyższego powód samodzielnie zwrócił się drogą pisemną do Ordynatora uzyskując odpowiedź, że będzie przyjęty do Oddziału w najbliższym tygodniu, po ustaleniu terminu przyjęcia na Oddział.

W dniu 9 czerwca 2015 r. powód przedłożył powyższe pismo Dyrektorowi Szpitala Zakładu Karnego w C.. Jeszcze tego samego dnia Dyrektor wydał polecenie ustalenia terminu zabiegu operacyjnego. Czynności tej podjął się lekarz prowadzący uzyskując w rozmowie telefonicznej informację o sposobie przygotowania powoda do hospitalizacji i ewentualnego zabiegu operacyjnego.

W dniu 10 czerwca 2015 r. został nadany do Sekretariatu Dyrektora Zakładu Karnego w C. faks z Oddziału U.w K. z informacją o gotowości przyjęcia powoda w dniu 10 czerwca 2015 r. Faks ten wpłynął do Sekretariatu Dyrektora Szpitala w dniu 11 czerwca 2015 r. Z tego powodu niemożliwe stało się dowiezienie powoda na czas do Oddziału U.w K. jak i wykonanie zleconych przez Ordynatora tegoż Oddziału badań.

W związku z powyższym w dniu 11 czerwca 2015 r. wysłano do szpitala w K. pismo, że Zakład Karny skontaktuje się w terminie późniejszym, po wykonaniu badań diagnostycznych.

W dniu 24 czerwca 2015 lekarz prowadzący zaproponował powodowi leczenie na Oddziale C.Aresztu Śledczego w B.. Powód odmówił wskazując, że chciałby kontynuować leczenie w K..

W dniu 1 lipca 2015 r. powód został skierowany do Poradni U.na konsultację, która odbyła się w dniu 3 sierpnia 2015 r.

Ponownie wystawiono skierowanie do Oddziału U..

W dniu 29 sierpnia na skutek zgłaszanych przez powoda objawów, które mogły być przejawem choroby nowotworowej przewodu pokarmowego rozpoczęto diagnostykę w tym kierunku odstępując tymczasowo od ustalenia terminu leczenia kamicy nerki lewej.

W okresie od 29 sierpnia 2015 r. do 5 stycznia 2016 r. wykonano liczne badania laboratoryjne krwi, kału, moczu, gastroskopię, kolonoskopię, badanie histopatologiczne wycinka, wielokrotnie konsultowano powoda w Poradni C.. Wyniki badań i konsultacji wykluczyły istnienie choroby nowotworowej.

W dniu 25 stycznia 2016 r. odbyła się konsultacja w Poradni U.i zalecono skierowanie powoda do leczenia operacyjnego kamicy nerkowej w trybie pilnym.

W dniu 27 stycznia 2016 r. lekarz prowadzący zapoznał się z powyższą opinią urologa. Zostało wystawione skierowanie na Oddział U.. Lekarz prowadzący kilkakrotnie próbował ustalić termin zabiegu operacyjnego w szpitalu K.. Ostatecznie powód wpisany został do kolejki na operację w kwietniu 2016 r., termin przyjęcia powoda do szpitala w K. wyznaczony został na dzień 3 sierpnia 2016 r.

Operacja powoda odbyła się planowo w dniu 5 sierpnia. Przed zabiegiem powodowi wykonano urografię. Powód wyrażał zadowolenie z efektów operacji.

dowód: książka zdrowia osadzonego k.85-129; notatka z dnia 5 stycznia 2017 r. sporządzona przez Dyrektora Szpitala i (...) Zakładu Karnego w C. lek. kpt. A. S. k.83-84; zeznania świadków: D. P. k.229-230,A. P. k.282-283; przesłuchanie powoda k. 230-230v.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Mając na uwadze, że zarówno strona powodowa jak i pozwana powoływał się dla potwierdzenia swych twierdzeń na obszerne zapisy w książce zdrowia powoda (osadzonego), obrazującej proces diagnostyki i leczenia powoda, Sąd uznał ten dowód za wiarygodny, a fakty z niego wynikające za bezsporne między stronami. Za wiarygodne Sąd uznał zeznania zawnioskowanych przez powoda świadków: D. P. i A. P., a także przesłuchanie powoda w zakresie w jakim stanowią podstawę ustaleń faktycznych.

Sąd pominął wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka A. S.. Dowód ten był spóźniony, a ponadto prowadziłby do znacznego przedłużenia postępowania.

Przechodząc do rozważań merytorycznych, w pierwszej kolejności zaznaczenia wymaga, że zadośćuczynienia powód – co sam podkreślał (k.230 v.) - dochodził wyłącznie w związku z doznaniem krzywdy na skutek uniemożliwienia powodowi przez pozwanego odbycia w czerwcu 2015 r. leczenia operacyjnego kamicy nerki lewej (k.230v), co skutkowało „odwleczeniem” przeszło o rok przeprowadzenia zabiegu operacyjnego i dodatkowo koniecznością znoszenia przez ten czas bardzo silnych dolegliwości bólowych. Z prezentowanego przez powoda stanowiska wynika również, iż strona pozwana wykazywała bezczynność w ustaleniu terminu zabiegu operacyjnego. Powód nie powoływał się tu na uszkodzenie ciała, czy wywołanie rozstroju zdrowia. Podstawy faktycznej powództwa nie stanowiły też warunki osadzenia w jednostce penitencjarnej.

Podstawę prawną tak zgłoszonego roszczenia stanowi art. 417 k.c. oraz 23 i 24 w zw. z art. 448 k.c.

Odpowiedzialność strony pozwanej na podstawie wyżej wymienionych przepisów jest uzależniona od ustalenia niezgodnego z prawem wykonywania władz publicznej wyrządzającej uszczerbek w dobrach osobistych powoda.

Należy jeszcze dodać, iż przy rozstrzyganiu spraw o naruszenie dóbr osobistych, , istotną kwestią jest ustalenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego - tu zdrowia oraz czy działanie naruszającego było bezprawne. Ciężar dowodu, że dobro osobiste zostało zagrożone lub naruszane, ciąży na osobie poszukującej ochrony prawnej, czyli na powodzie. Natomiast na tym, kto podjął działanie zagrażające lub naruszające dobru osobistemu innej osoby spoczywa ciężar dowodu, iż nie było ono bezprawne.

W niniejszej sprawie powód nie wykazał, by jakiekolwiek działania lecznicze prowadzone były przez stronę pozwaną w sposób niewłaściwy, a co za tym idzie- skutkowały naruszeniem dobra osobistego powoda i doznaniem przez niego krzywdy.

W szczególności powód, pomimo podjętej inicjatywy dowodowej nie wykazał, by faktycznie Zakład Karny w C. uniemożliwił własnym działaniem poddanie powoda operacji w czerwcu 2015 r. Z zapisów w książce medycznej, na które to powoływał się powód i zeznań świadka D. P. - zawnioskowanego przez powoda -wynika jednoznacznie, iż zabieg ten nie doszedł do skutku nie dlatego, że Zakład Karny miał poinformować szpital, iż powód zrezygnował z leczenia operacyjnego lecz, że informacja o terminie stawienia się w szpitalu wpłynęła za późno, bo następnego dnia po dniu wyznaczonym. Ustalenia tego nie podważają zeznania świadka A. P. przede wszystkim dlatego, że nie wynika z nich z jakich przyczyn nie doszło do operacji w czerwcu 2015 r. Świadek nie twierdził, że szpital został poinformowany o odmowie powoda na przeprowadzenie zabiegu. Za powyższym przemawia także logika sytuacyjna. Z zapisów w książce medycznej, z zeznań świadka D. P. wynika, że podejmowano kilkukrotne próby, początkowo drogą telefoniczną, następnie pisemną ustalenia terminu konsultacji i terminu operacji powoda. Bacząc na takie zaangażowanie i trudności w ustaleniu terminu nielogicznym byłoby działanie pozwanego polegające na odmowie dowiezienia powoda na operację sytuacji gdy termin ten został już wyznaczony. To, że powód nie został dowieziony na operację wynika ze zbyt późnego powiadomienia o tym pozwaną jednostkę penitencjarną przez szpital. Innego wniosku logicznego wyprowadzić tu nie sposób. Trudno też w takiej sytuacji stawiać zarzut pozwanemu.

Fakt, iż ostatecznie powód poddany został leczeniu operacyjnemu dopiero w sierpniu 2016 r. również nie stanowi sam przez się, że działania lecznicze pozwanego prowadzone były nieprawidłowo.

Powód od samego momentu podejrzenia u niego kamicy nerkowej miał zapewnioną stosownie do regulacji wynikającej z art. 115 k.k.w regularną i nieodpłatną opiekę lekarską, dostęp do darmowych świadczeń medycznych, lekarstw, lekarzy, w tym lekarzy specjalistów, co znajduje potwierdzenie w zapisach w książce zdrowia powoda, a czego powód nie podważył. Analiza procesu leczenia powoda, w tym ilość badań, konsultacji specjalistycznych prowadzi do wniosku, że powód był otoczony troskliwą opieką medyczną, zdecydowanie częstszą, niż miałoby to miejsce w warunkach wolnościowych. W momencie kiedy okazało się, że powód wymaga zabiegu operacyjnego podejmowane były działania w celu ustalenia jego terminu i odpowiedniego przygotowania do niego powoda w zakresie wymaganych badań. Trudno nie dostrzec, że powód czyniąc pozwanemu zarzut nieprawidłowości działań, pomija milczeniem własne decyzje które skutkowały odwleczeniem w czasie przeprowadzenia zabiegu operacyjnego. Mógł on zostać podany zabiegowi operacyjnemu w Szpitalu w S. już na przełomie 2014 i 2015 r., jednakże nie wyraził zgody na wykonanie urografii, pomimo że był poinformowany przez dyrektora szpitala w S., iż badanie to jest niezbędne do przeprowadzenia operacji i że ostatecznie badaniu temu poddał się przed operacją sierpniu 2016 r. Dostrzec należy i to, że strona pozwana nie ograniczyła się do szpitala w K., ale równolegle szukała placówki medycznej, w której termin operacji wyznaczony zostałby wcześniej. Możliwość szybszego niż w K., przeprowadzenia leczenia operacyjnego pojawiła się w szpitalu Aresztu Śledczego w B.. Powód odmówił jednak poddania się tam operacji. Skoro wolą powoda było kontynuowanie leczenia w K., gdzie napotykano na trudności z ustaleniem terminu leczenia, to nie można czynić pozwanemu zarzutu opieszałości w wyznaczeniu terminu operacji. Powód zdaje się nie dostrzegać, że Zakład Karny niezwykle szybko, wręcz natychmiast reagował na zalecenia lekarza specjalisty. Analiza dokumentacji medycznej, w szczególności porównanie dat w jakich podejmowano poszczególne czynności, nie pozwala na postawienie stronie pozwanej zarzutu opieszałości, czy dopuszczenia się jakichkolwiek zaniedbań. W szczególności Zakład Karny nie może odpowiadać za wyrażoną początkowo odmowę leczenia powoda w K., co wynika z zapisów w dokumentacji medycznej i zeznań świadka D. P.. Dowodom tym Sąd dał wiarę, albowiem trudno wyobrazić sobie, by lekarz podejmujący próby ustalenia terminu operacji (na co dowody znajdują się w dokumentacji medycznej) wymyślił sobie powody odmowy. Gdyby odmowy takiej nie było, to z pewnością termin zostałby ustalony. Jednocześnie zeznania świadka A. P., który mógłby ewentualnie podważyć powyższe, odznaczają się wysokim stopniem powściągliwości, jeżeli chodzi o zasady rejestracji pacjentów, ustalania terminów operacji, informowania o nich pacjentów. Świadek nie potrafił też wyjaśnić z jakiego powodu od stycznia 2016 r., kiedy zlecono skierowanie powoda do leczenia operacyjnego w trybie pilnym, nie wyznaczono operacji aż do sierpnia 2016 r., w tym w szczególności, dlaczego dopiero w kwietniu 2016 r., został wpisany do kolejki oczekujących na operację. Oczywistym jest przy tym, że pozwana jednostka penitencjarna na powyższe żadnego wpływu mieć nie mogła.

Trudno też czynić zarzut stronie pozwanej, że w obliczu podejrzenia u powoda choroby nowotworowej skupiono się przede wszystkim na diagnozie w tym kierunku, zaprzestając na ten czas czynności związanych z leczeniem kamicy nerkowej.

Podsumowując, skoro pozwany podejmował systematycznie i niezwłocznie działania zmierzające do ustalenia terminu operacji, a jednocześnie nie miał żadnego wpływu na to kiedy zostanie on wyznaczony przez szpital w K., powód dwukrotnie odmówił wykonania operacji w innym szpitalu niż K. (raz poprzez brak zgody na urografię, co uniemożliwiło leczenie w S., drugi raz poprzez odmowę leczenia w B.), to nie można uznać, by przyczyna przedłużenia leczenia leżała po stronie pozwanego.

W konkluzji, uznając, że w działaniach pozwanego brak jest przesłanek bezprawnego działania czy tez zaniechania, na podstawie art. 417 kc a contrario, należało orzec jak w punkcie 1 sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt. 2 wyroku na podstawie art. 98 §1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. Powód przegrał sprawę w całości zatem winien zwrócić pozwanemu wszystkie poniesione koszty procesu, tj. kwotę 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Na oryginale właściwy podpis.