Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 1093/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2017 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Andrzej Wojtaszko

Protokolant Katarzyna Nowopolska

przy udziale M. D. z (...)Skarbowego w G.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 2 czerwca, 11, sierpnia, 16 sierpnia, 23 sierpnia 2016 roku, 20 stycznia, 6 kwietnia, 20 czerwca, 22 września i 26 października 2017 roku

sprawy S. Ł. , córki Z. i H. z domu F., urodzonej (...) w M.

oskarżonej o to, że:

I. działając w G. oraz w S. w 2008r., pełniąc od dnia 06.05.2005r. do dnia 08.05.210vr. funkcję Dyrektora (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego z/s w G., wbrew przepisom art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości przedłożyła do zaksięgowania w księgach rachunkowych je3dnostki za 2008r. dane dotyczące wynagrodzeń z tytułu umów zleceń i o dzieło oraz składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, które to umowy nie odzwierciedlały faktycznych zdarzeń gospodarczych, a zawarte były z:

a) A. B. (1) - umowa nr (...) z dnia 30.10.2008r.;

b) E. K. (1) - umowy o numerach: UZ 37/08 z dnia 02.01.2008r., UZ 94/08 z dnia 01.02.08r., UZ 131/08 z dnia 01.03.2008r., UZ 195/08 z dnia 01.04.2008r, nr UD UD 73/08 z dnia 19.05.2008r., nr UZ 438/08 z dnia 04.08.2008r., UZ 408/08 z dnia 22.09.2008r., nr UZ 480/08 z dnia 01.12.2008r.;

c) K. H. (1) – umowy o numerach: UZ 12/28/08 z dnia 02.01.2008r., UZ 82/08 z dnia 01.02.2008r., UZ 130/08 z dnia 03.03.2008r., UZ 194/09 z dnia 01.04.2008r., UZ 231/08 z dnia 01.05.2008r., UZ 266/08 z dnia 01.06.2008r., UZ 303/08 z dnia 01.07.2008r., UZ 338/08 z dnia 01.08.2008r., UZ 382/08 z dnia 01.09.2008r., UZ 404/08 z dnia 01.10.2008r., UZ 437/08 z dnia 01.11.2008r., UZ 468/08 z dnia 01.12.2008r.,

d) A. B. (2) - umowa nr UZ 406/08 z dnia 17.10.2008r.;

e) T. S. (1) - umowy o numerach: UZ 27/08 z dnia 02.01.2008r., UZ 204/08 z dnia 10.03.2008r, nr UZ 302/08 z dnia 23.06.2008r.;

f) K. B. (1) - umowy o numerach: UZ 129/08 z dnia 03.03.2008r., UZ 301/08 z dnia 01.07.2008 r.;

g) A. Z. (1) - umowy o numerach: UZ 311/08 z dnia 15.05.2008r., UZ 425/08 z dnia 01.09.2008r,

przez co jako kierownik jednostki dopuściła do prowadzenia w 2008r. w sposób nierzetelny ksiąg rachunkowych (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego w części dotyczącej zapisów, pod którymi zostały ujęte powyższe dokumenty źródłowe,

to jest o czyn z art. 77 pkt 1 ustawy z września 1994r. o rachunkowości;

II) działając w G. oraz w S. w 2009r., pełniąc od dnia 06.05.2005r. do dnia 08.05.2010r. funkcję Dyrektora (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego z/s w G. wbrew przepisom art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości przedłożyła do zaksięgowania w księgach rachunkowych jednostki za 2009r. dane dotyczące wynagrodzeń z tytułu umów zleceń i o dzieło oraz składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, które to umowy nie odzwierciedlały faktycznych zdarzeń gospodarczych, a zawarte były z:

a) E. K. (1) - umowy o numerach: UZ 13/09 z dnia 01.01.2009 r., UZ 48/09 z dnia 02.02.2009r., UZ 95/09 z dnia 07.03.2009r., UZ 133/09 z dnia 20.04.2009r., UZ 210/09 z dnia 01.06.2009r., UZ 246/09 z dnia 13.07.2009r., UD 150/09 z dnia 01.10.2009r., UD 145/09 z dnia 01.12.2009r.;

b) K. H. (1) - umowy o numerach: UZ 9/09 z dnia 01.01.2009r., UZ 43/09 z dnia 01.02.2009r., UZ 74/09 z dnia 02.03.2009r., UZ 102/09 z dnia 01.04.2009r., UZ 129/09 z dnia 02.05.2009r., UZ 189/09 z dnia 01.06.2009r„ UZ 220/09 z dnia 01.07.2009r. UZ 244/09 z dnia 01.08.2009r., UZ 275/09 z dnia 01.09.2009r., UZ 312/09 z dnia 01.10.2009r., UZ 343/09 z dnia 02.11.2009r„ UZ 373/09 z dnia 01.12.2009r.;

c) M. R. (1) - umowy o numerach: (...) z dnia 01.06.2009r., UZ 224/09 z dnia 01.04.2009r., UZ 345/09 z dnia 01.09.2009r.;

d) A. Z. (1) - umowy o numerach: UZ 130/09 z dnia 15.04.2009r., UZ 347/09 z dnia 01.06.2009r.;

e) M. B. (1) - umowa nr UZ 223/09 z dnia 01.04.2009r.

f) T. S. (1) - umowa nr UZ 221/09 z dnia 15.06.2009r.;

g) A. B. (2) - umowy o numerach: UZ 212/09 z dnia 04.05.2009r., nr UZ 266/09 z dnia 15.08.2009r„ nr UZ 346/09 z dnia 02.10.2009r.;

h) K. B. (1) - umowa nr (...) z dnia 15.06.2009r.

i) J. Z. (1) - umowa nr UZ 119/09 z dnia 22.04.2009r.

j) K. T. (1) - umowa nr UZ 49/09 z dnia 16.01.2009r.

przez co jako kierownik jednostki dopuściła do prowadzenia w 2009r. w sposób nierzetelny ksiąg rachunkowych (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego w części dotyczącej zapisów, pod którymi zostały ujęte powyższe dokumenty źródłowe,

to jest o czyn z art. 77 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości;

I. oskarżoną S. Ł. uniewinnia od popełnienia zarzucanych aktem oskarżenia czynów;

II. na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa

Sygn. akt II K 1093/15

UZASADNIENIE

S. Ł., została oskarżona, o to że:

I. działając w G. oraz w S. w 2008r., pełniąc od dnia 06.05.2005r. do dnia 08.05.210vr. funkcję Dyrektora (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego z/s w G., wbrew przepisom art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości przedłożyła do zaksięgowania w księgach rachunkowych jednostki za 2008r. dane dotyczące wynagrodzeń z tytułu umów zleceń i o dzieło oraz składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, które to umowy nie odzwierciedlały faktycznych zdarzeń gospodarczych, a zawarte były z:

a) A. B. (1) - umowa nr (...) z dnia 30.10.2008r.;

d) A. B. (2) - umowa nr UZ 406/08 z dnia 17.10.2008r.;

e) T. S. (1) - umowy o numerach: UZ 27/08 z dnia 02.01.2008r., UZ 204/08 z dnia 10.03.2008r, nr UZ 302/08 z dnia 23.06.2008r.;

f) K. B. (1) - umowy o numerach: UZ 129/08 z dnia 03.03.2008r., UZ 301/08 z dnia 01.07.2008 r.;

g) A. Z. (1) - umowy o numerach: UZ 311/08 z dnia 15.05.2008r., UZ 425/08 z dnia 01.09.2008r,

to jest o czyn z art. 77 pkt 1 ustawy z września 1994r. o rachunkowości;

c) M. R. (1) - umowy o numerach: (...) z dnia 01.06.2009r., UZ 224/09 z dnia 01.04.2009r., UZ 345/09 z dnia 01.09.2009r.;

d) A. Z. (1) - umowy o numerach: UZ 130/09 z dnia 15.04.2009r., UZ 347/09 z dnia 01.06.2009r.;

e) M. B. (1) - umowa nr UZ 223/09 z dnia 01.04.2009r.

f) T. S. (1) - umowa nr UZ 221/09 z dnia 15.06.2009r.;

g) A. B. (2) - umowy o numerach: UZ 212/09 z dnia 04.05.2009r., nr UZ 266/09 z dnia 15.08.2009r„ nr UZ 346/09 z dnia 02.10.2009r.;

h) K. B. (1) - umowa nr (...) z dnia 15.06.2009r.

i) J. Z. (1) - umowa nr UZ 119/09 z dnia 22.04.2009r.

j) K. T. (1) - umowa nr UZ 49/09 z dnia 16.01.2009r.

to jest o czyn z art. 77 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości;

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. Ł. od dnia 06 maja 2005 r. do dnia 08 maja 2010 r. pełniła funkcję Dyrektora (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w G..

W 2008 r. i 2009 r. pomiędzy (...) Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, a wskazanymi niżej osobami zostały zawarte następujące umowy, z:

1. A. B. (1) umowa nr (...) z dnia 30.10.2008 r.,

na podstawie której A. B. (1) zobowiązał się wykonać dzieło polegające na wycekolowaniu pomieszczeń w budynku mieszkalnym i podłączeniu instalacji elektrycznej w ww. budynku . A. B. (1) wykonał maszty reklamowe, które następnie zostały zamontowane przy ośrodku przez inne osoby, czynności wskazanych stricte w umowie nie wykonał.

Dowód:

Zeznania świadka A. B. (1) k. 118v-119

Zeznania świadka R. O. k. 124

2. E. K. (1) umowy o numerach:

a. UZ 37/08 z dnia 02.01.2008r., gdzie E. K. zobowiązał się do wykonywać czynności w charakterze kierowcy dyrektora,

b. UZ 94/08 z dnia 01.02.2008r., gdzie E. K. zobowiązał się do wykonywać czynności w charakterze kierowcy dyrektora i drobnych napraw samochodu S. (...),

c. UZ 131/08 z dnia 01.03.2008r., gdzie E. K. zobowiązał się do wykonywać czynności w charakterze kierowcy dyrektora

d. UZ 195/08 z dnia 01.04.2008r, gdzie E. K. zobowiązał się do wykonywać czynności w charakterze kierowcy dyrektora

e. UD 73/08 z dnia 19.05.2008r., gdzie E. K. zobowiązał się prowadzić samochód i drobne prace konserwacyjne samochodu służbowego.

f. UZ 438/08 z dnia 04.08.2008r., gdzie E. K. zobowiązał się dokonywać prac przygotowawczych i organizacyjnych oraz pomagać w utrzymaniu porządku na XIV Jesiennych Targach w S. oraz XI Kaszubskiej Jesieni Rolniczej w L.,

g. UZ 408/08 z dnia 22.09.2008r., gdzie E. K. zobowiązał się do wykonywać czynności w charakterze kierowcy dyrektora oraz prac porządkowych i administracyjno-technicznych,

h. UZ 480/08 z dnia 01.12.2008r., gdzie E. K. zobowiązał się wykonywać czynności w charakterze kierowcy dyrektora (...),

i. UZ 13/09 z dnia 01.01.2009 r., gdzie E. K. zobowiązał się wykonywać czynności w charakterze kierowcy dyrektora (...)

j. UZ 48/09 z dnia 02.02.2009r., gdzie E. K. zobowiązał się wykonać prace remontowe w budynku mieszkalnym, malowania ścian, układania terakoty, zakładania grzejników, oraz czynności w charakterze kierowcy,

k. UZ 95/09 z dnia 07.03.2009r., gdzie E. K. zobowiązał się wykonywać czynności w charakterze kierowcy samochodu służbowego (...) oraz prac porządkowych na terenie posesji,

l. UZ 133/09 z dnia 20.04.2009r., gdzie E. K. zobowiązał się wykonywać czynności w charakterze kierowcy samochodu służbowego (...) oraz prac porządkowych w parku,

m. UZ 210/09 z dnia 01.06.2009r., gdzie E. K. zobowiązał się wykonywać czynności w charakterze kierowcy samochodu służbowego (...),

n. UZ 246/09 z dnia 13.07.2009r., gdzie E. K. zobowiązał się wykonywać czynności w charakterze kierowcy samochodu służbowego P.,

o. UD 150/09 z dnia 01.10.2009r., gdzie E. K. zobowiązał się wyremontować samochód służbowy P.,

p. UD 145/09 z dnia 01.12.2009r.; gdzie E. K. zobowiązał się wyremontować samochód służbowy P.,

Powyższe umowy zostały zrealizowane, E. K. (1) był widziany przez pracowników (...) w trakcie wykonywania czynności kierowcy S. Ł. oraz wykonując prace remontowe oraz na targach w L.. Wykonywanie czynności remontowych samochodu polegało między innymi na sprawdzeniu zawartości oleju, wymianie linki od gazu, podkręceniu sprzęgła, regulacji klocków hamulcowych. Dodatkowo, w zakresie „prac porządkowych” E. K. (1) zamiatał liście.

Dowód:

Wyjaśnienia S. Ł. k.316, 1032-1032v, 1092-1093

Zeznania świadka A. D. k. 197v-198

Zeznania świadka L. H., k. 192, 1068v

Zeznania świadka R. O. k. 122, 1071

Zeznania świadka E. K. (1) k.134-136v, 744-745v

Zeznania świadka T. G. k. 1227v,

Zeznania świadka D. G. k. 1329v

3. K. H. (1) umowy o numerach:

a. UZ 12/28/08 z dnia 02.01.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora Ośrodka,

b. UZ 82/08 z dnia 01.02.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora,

c. UZ 130/08 z dnia 03.03.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora,

d. UZ 194/08 z dnia 01.04.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora,

e. UZ 231/08 z dnia 01.05.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...),

f. UZ 266/08 z dnia 01.06.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...),

g. UZ 303/08 z dnia 01.07.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...),

h. UZ 338/08 z dnia 01.08.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...),

i. UZ 382/08 z dnia 01.09.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...),

j. UZ 404/08 z dnia 01.10.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

k. UZ 437/08 z dnia 01.11.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...),

l. UZ 468/08 z dnia 01.12.2008r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...),

m. UZ 9/09 z dnia 01.01.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora

n. UZ 43/09 z dnia 01.02.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

o. UZ 74/09 z dnia 02.03.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

p. UZ 102/09 z dnia 01.04.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

q. UZ 129/09 z dnia 02.05.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

r. UZ 189/09 z dnia 01.06.2009r, gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

s. UZ 220/09 z dnia 01.07.2009r. gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

t. UZ 244/09 z dnia 01.08.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

u. UZ 275/09 z dnia 01.09.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

v. UZ 312/09 z dnia 01.10.2009r., gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

w. UZ 343/09 z dnia 02.11.2009r. gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

x. UZ 373/09 z dnia 01.12.2009r. gdzie K. H. zobowiązała się wykonywać czynności w charakterze asystenta dyrektora (...)

K. H. (1) wykonywała „tajne kontrole” w jednostkach podległych (...) na zlecenie S. Ł. celem weryfikacji poprawności i uczciwości wykonywanych przez tamtejszych pracowników czynności. Z czynności sporządzane były notatki do wglądu S. Ł.. K. H. (1) udawała się do biur powiatowych i gminnych i zgłaszała się tam jako rolnik, który chce poprosić o wykonanie czynności doradczych celem sprawdzenia czy pracownicy ośrodka nie wykonują zadań dla rolników za pieniądze.

O osobie K. H. (1) słyszeli lub mieli wiedzę liczni świadkowie, była też widziana przez kierownika działu organizacji i kadr R. O.. Z oczywistego powodu, ze względu na kontrolny charakter czynności K. H. (1) nie była ona przedstawiana przez S. Ł. pozostałym pracownikom (...). Za wykonane umowy K. H. (1) pobierała wynagrodzenie w kasie (...) lub jej wynagrodzenie było wpierw przekazywane A. Ł., a później, przez nią, K. H. (1).

Dowód:

Notatki k. 217-244

Wyjaśnienia S. Ł. k. 316, 1032v, 1090

Zeznania świadka L. H. 192v, 1068v,

Zeznania świadka R. O. k. 123v 1071v

Zeznania świadka A. L. k.206v

Zeznania świadka W. B. k. 1061v

4. A. B. (2) umowa nr

a. UZ 406/08 z dnia 17.10.2008r.; gdzie A. B. zobowiązała się do wykonania czynności przy obsłudze technicznej konferencji w dniach 18, 28 i 30 października 2008.

b. UZ 212/09 z dnia 04.05.2009r., gdzie A. B. zobowiązała się do wykonania prac związanych z promocją i marketingiem imprez T. wystawienniczych w S., L. i S.,

c. UZ 266/09 z dnia 15.08.2009 r., gdzie A. B. zobowiązała się do wykonania prac organizacyjnych i pomocniczych dotyczących XV Jesiennych Targów (...) Nasiennych w S.,

d. UZ 346/09 z dnia 02.10.2009r., gdzie A. B. zobowiązała się do przygotowania dokumentów dotyczących powołania Ośrodka Doradztwa Rolniczego od 1978 r. oraz do weryfikacji dokumentów archiwalnych,

Powyższe umowy zostały przez A. B. (2) wykonane poprzez pomoc w organizacji i obecność na targach, pomoc w przygotowaniu stołów, wskazaniu dostawcom odpowiednich miejsc na ich stanowiska, przygotowaniu dyplomów i pucharów, rozdawanie ulotek w trakcie targów oraz wyszukiwaniu archiwalnych dokumentów w (...) Urzędzie Wojewódzkim, w którym A. B. (2) pracowała.

Dowód:

Wyjaśnienia S. Ł. k. 316, 1032v

Zeznania świadka R. O. k. 1072

Zeznania świadka A. B. (2) k 249v-250v, 867v-868v,1294-1297, 1302v-1303

Zeznania świadka W. B. k. 1062

5. T. S. (1) umowy nr:

a. UZ 27/08 z dnia 02.01.2008r., gdzie T. S. zobowiązał się do wykonania konserwacji maszyn rolniczych w L.,

b. UZ 204/08 z dnia 10.03.2008r, gdzie T. S. zobowiązał się do przygotowania pokazu maszyn rolniczych i prac przygotowawczych do targów w L.,

c. UZ 302/08 z dnia 23.06.2008r. gdzie T. S. zobowiązał się do naprawy maszyn rolniczych oraz pomocy w przygotowaniu do (...) w L.,

d. UZ 221/09 z dnia 15.06.2009r., gdzie T. S. zobowiązał się do wykonania remontu ogrodzeń oraz naprawy urządzeń po targach w L..

Maszyny, które należało odmalować zostały wskazane T. S. (1) przez A. D., zastępcę dyrektora (...), zlecenie to zostało wykonane. Umowy oraz wynagrodzenie T. S. (1) zawoził A. D.. Czynności do wykonania wskazane w umowach były sporządzone ogólnie, a T. S. (1) wykonywał dodatkowe czynności w razie zauważonych potrzeb. Nie było sporządzanych aneksów do umów z opisaniem dodatkowych czynności. Czynności „konserwacji maszyn” polegały na ich czyszczeniu i malowaniu, natomiast napraw „maszyn” T. S. (1) de facto nie wykonywał, a w miejsce tego wykonywał rzeczywiście gospodarcze poprzez prostowanie bramy, naprawę krawężników, podsypkę pod krawężniki, naprawę płoty, słupków, siatki.

Dowód:

Wyjaśnienia S. Ł. k. 316v, 1032v

Zeznania świadka A. D. k. 197v-198

Zeznania świadka T. S. (1) k. 253v-254v, 862v-863 (...)

6. K. B. (1) umowy nr

a. UZ 129/08 z dnia 03.03.2008r., gdzie K. B. zobowiązała się do wykonania prac administracyjno-biurowych oraz sporządzenia dokumentacji przetargowych,

b. UZ 301/08 z dnia 01.07.2008 r. gdzie K. B. zobowiązała się do przygotowania i opracowania dokumentacji dotyczących zamówień publicznych

c. UD 4/09 z dnia 15.06.2009r., gdzie K. B. zobowiązała się do opracowania sprawozdania za rok 2008 z zamówień publicznych oraz opracowania dokumentacji na materiały biurowe, tusze i tonery oraz środki czystości dla Oddziału S. na rok 2009.

Powyższe czynności zostały przez K. B. (1) wykonane, a niezbędne do ich wykonania materiały otrzymywała od R. O.. Czynności wykonane przez K. B. (1) leżały w zakresie pracy jej matki W. B., która w okresie zawarcia umów musiała wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy i nie posiadała zastępcy. Czynności K. B. (1) wykonywała w domu, po godzinach własnej pracy, w razie problemów konsultowała wątpliwości z W. B.. Przygotowane przez nią materiały zostały następnie wykorzystane, po powrocie z urlopu, przez W. B., do sporządzenia sprawozdania.

Dowód:

Wyjaśnienia S. Ł. k.316, 1032v

Zeznania świadka R. O. k. 123-123v, 1072

Zeznania świadka K. B. (1) k. 257v-258v, 873v-874,1066v-1067, 1173 1250v,

Zeznania świadka W. B. k. 280v-281, 1060v-1061, 1194 1303v

Zeznania świadka B. D. k. 1304v

7. A. Z. (1)

a. UZ 311/08 z dnia 15.05.2008r., gdzie A. Z. zobowiązała się do wykonania czynności związanych z pomocą przy organizacji wystawy zwierząt hodowlanych na targach w L. i S.

b. UZ 425/08 z dnia 01.09.2008r, gdzie A. Z. zobowiązała się do wykonania czynności związanych z pomocą w przygotowaniu Jesiennych Targów Rolniczych w L. i w N.,

c. UZ 130/09 z dnia 15.04.2009r., gdzie A. Z. zobowiązała się do wykonania czynności związanym z przeglądem zwierząt na Wystawę (...) Hodowlanych w Gospodarstwach (...) z wykorzystaniem własnego dojazdu,

d. UZ 347/09 z dnia 01.06.2009r. gdzie A. Z. zobowiązała się do wykonania czynności związanym z wyborem zwierząt na Wystawę (...) Hodowlanych w L. i S., a także nadzór nad właściwą opieką hodowlaną w czasie pobytu zwierząt na wystawie.

Czynności wskazane w powyższych umowach zostały przez A. Z. (1) wykonane, a jej obecność została na ww. targach i wystawach została potwierdzona przez świadków. Czynności wykonywane przy wystawach zwierząt polegały na jeżdżeniu po okolicznych hodowlach, rozmawianiu z hodowcami, w trakcie wystaw nadzór nad warunkami zwierząt, sprawdzanie czy jest woda, słoma.

Dowód:

Wyjaśnienia S. Ł. k. 316v, 1032v

Zeznania świadka L. H. k 1068v

Zeznania świadka R. O. k. 124

Zeznania świadka A. Z. (1) k. 261-263, 818-821, 1173-1175, 1249-1249v

Zeznania świadka W. B. k. 1061v, 1303v

Zeznania świadka B. D. k. 265v, 1304v,

Zeznania świadka A. R. (1) k. 1297, 1305v

Zeznania świadka D. G. k. 1329v

8. M. R. (1) ,

a. UD 80/09 z dnia 01.06.2009r., gdzie M. R. zobowiązała się do przygotowania S. bankietowej z dekoracją oraz do obsługi rolników podczas Targów (...) 2009,

b. UZ 224/09 z dnia 01.04.2009r., gdzie M. R. zobowiązała się do dekoracji, przygotowania stołu wielkanocnego, S. wystawowej oraz konferencyjnej podczas (...) przeglądu wielkanocnego 2009, prac porządkowych i obsadzenie terenu wystawowego w S. i przed budynkiem (...) w G.

c. UZ 345/09 z dnia 01.09.2009r.; gdzie M. R. zobowiązała się wykonać prace gospodarcze oraz do przygotowania posiłków na Dzień Kukurydzy Kaszubska Jesień Rolnicza oraz do prac ogrodniczo-porządkowych

Powyższe umowy zostały przez M. R. (1) wykonane. M. R. (1) między innymi przygotowywała stroiki, koszyczki, dekorowała stoły, przygotowywała projekty zagospodarowania ogrodów. Treść umów była ustalona ogólnie, nie było w nich wyszczególnionych wszystkich czynności wykonanych przez M. R. (1). Obsadzenie terenu wystawowego w rzeczywistości polegało na przygotowaniu przez wyżej wymienioną materiału dekoracyjnego w domu i przekazaniu go do wykonania dekoracji. Natomiast prace porządkowe wskazane w umowach polegały głównie na zajmowaniu się przez M. R. (1) kwiatami i ich pielęgnacją.

Dowód:

Wyjaśnienia S. Ł. 1032v, (...)

Zeznania świadka L. H. k. 193,

Zeznania świadka R. O. k. 1072,

Zeznania świadka M. R. (1) k. 1250v, 813v-815,

Zeznania świadka W. B. k. 1061v

Zeznania świadka D. G. k. 1329v

9. M. B. (1) umowa nr UZ 223/09 z dnia 01.04.2009r. gdzie M. B. zobowiązała się do wykonania czynności w zakresie pomocy przy segregacji, układaniu, pakowaniu i przygotowaniu dokumentów do archiwizacji,

Powyższą umowę M. B. (1) wypełniła poprzez dokonanie archiwizacji dokumentacji w postaci regulaminów, zarządzeń, które wkładała do segregatorów, teczek archiwizacyjnych o różnych kolorach.

Dowód:

Zeznania świadka R. O. k. 122v,

Zeznania świadka M. B. (1) k. 850v-851, 1059-1059v, 1288-1289, 1301v

Zeznania świadka W. B. k. 1061

10. J. Z. (1) umowa nr UZ 119/09 z dnia 22.04.2009 r. gdzie J. Z. zobowiązał się do wykonania remontu i naprawy konstrukcji dachowej w L.,

J. Z. (1) był (...), a ze S. Ł. znał się z relacji służbowych. Podjął się wykonania remontu i naprawy wyżej wymienionego obiektu. Naprawił luźne wiatrownice, poluzowane zawiasy i inne drobne naprawy, większego, czy generalnego „remontu” nie wykonał, ponieważ po ocenie stanu obiektu uznał, że nie ma takiej potrzeby, a w dniu podpisywania umowy takiej wiedzy nie posiadał. Zlecenia podjął się ponieważ był z tym miejscem związany emocjonalnie i zależało mu na jego dobrym wizerunku, a przeprowadzenie tych prac przez firmę zewnętrzną wiązałoby się z nadmiernymi kosztami.

Dowód:

Wyjaśnienia S. Ł. k. 1032v

Zeznania świadka J. Z. (1) k., 876v-877, 1248v- (...)

11. K. T. (1) umowa nr UZ 49/09 z dnia 16.01.2009 r. gdzie K. T. zobowiązała się dokonać czynności w zakresie pomocy w przygotowaniu i obliczaniu rocznych informacji PIT-11 akt pracowników (...).

Z powodu zmiany sytuacji i wyniknięcia potrzeby wykonania innych czynności, po zawarciu powyższej umowy zlecenia K. T. (1) została poproszona o ustalenie stanu prawnego nieruchomości ośrodka w sprawie opłat za dzierżawę oraz adresowanie kopert.

Dowód:

Zeznania świadka R. O. k.123, 1071v

Zeznania świadka J. Z. (3) k. 985

Zeznania świadka K. T. (1) k. 934v-935, 1250

Zeznania świadka W. B. k. 1062

Zeznania świadka B. D. k. 265-266, 1304v

Przesłuchiwana w postępowaniu przygotowawczym S. Ł. wyjaśniła, że przedstawione jej zarzuty zrozumiała i nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów. W (...) Ośrodki Doradztwa Rolniczego byłą dyrektorem od 16 kwietnia 2002 r. do 08 maja 2010 r., miała zastępców, początkowo jednego, potem dwóch: w 2008 r. był pan T. P. i A. D.. Głównym księgowym był w 2008 r. pan S., a w 2009 r. głównym księgowym była pani J. C.. S. Ł. wyjaśniła, że pan główny księgowy miał sporządzony zakres obowiązków na piśmie, ale nie pamięta co tam było napisane, na pewno wszystko to co dotyczyło gospodarki finansowej, zbieranie dokumentów, naliczanie podatków, sporządzanie planów finansowych, prowadzenie ksiąg rachunkowych, analiza poziomu kosztów, windykacje należności i sprawozdawczości oraz terminowego regulowania zobowiązań. S. Ł. wyjaśniła, że dokumenty, jeżeli dotyczyły czegokolwiek związanego z gospodarką finansową lub zobowiązań – dekretowane były przez nią jako dyrektora, lub jeśli jej nie było to przez jej zastępców, do głównego księgowego. S. Ł. wyjaśniła, że ona nie rozdzielała czego dotyczy ten dokument bo na piśmie było napisane co to jest, ona dekretowała do głównego księgowego. Główny księgowy nazywał się S. R., był on zatrudniony na umowę na czas określony i S. Ł. wyjaśniła, że z uwagi na to, że nie wywiązywał się ze swoich obowiązków nie został dłużej zatrudniony. S. Ł. wyjaśniła, że musiała mu o wielu sprawach przypominać, żeby ją poinformował o sprawie, jego praca zakończyła się z końcem 2008 r. Księgi rachunkowe były prowadzone w ośrodku w dziale księgowości. Pracownicy zatrudniani byli po zgłoszeniu zapotrzebowania przez kierowników działów S. Ł. wyjaśniła, że ma na myśli umowy o pracę i umowy cywilnoprawne. S. Ł. wyjaśniła, że umowy takie podpisywała ona, a czasami jej zastępcy. Był dany dzień przypisany do wypłaty wynagrodzeń i wówczas kadry przedstawiały do akceptacji dyrektorowi czyli jej, zbiorczą listę płac i po zaakceptowaniu jej przez nią, była ona kierowana do działu księgowości i po podpisie głównego księgowego kierowana do wypłat. S. Ł. wyjaśniła, że wynagrodzenia były wypłacane na życzenie pracownika przelewem lub gotówkowo. Gotówkowo były przekazywane najprawdopodobniej w kasie, mógł też kierowca zawozić pracownikom w terenie. W ośrodku było około 7 samochodów służbowych, S. Ł. wyjaśniła, że korzystała z tych samochodów, głównie ze S. (...), a jak był zepsuty to z P.. Jeździła najwięcej sama, czasami z kierowcą. W centrali nie było na etacie kierowcy, w oddziałach tak. S. Ł. wyjaśniła, że czasem jeździł z nią pan R. L., który był dozorcą i palaczem, a korzystała też z kierowcy na umowę zlecenie pana Kupca. Pan K. bywał w ośrodku w godzinach pracy, przebywał tyle ile było potrzeba, S. Ł. wyjaśniła, że nie umie powiedzieć ile czasu bywał w ciągu dnia. Pana Kupca nikt nie nadzorował, nie było takiej potrzeby, wykonywał samodzielnie pracę, jak jechał z nią w teren, to go nadzorowała. Czasami pewnie miał do czynienia z panem H.. S. Ł. wyjaśniła, że nie pamięta jak było przekazywane wynagrodzenie panu Kupcowi, jak jechał z nią w teren i wracali późno, być może była zostawiana przez kasjerkę dla niego koperta z pieniędzmi z listą do podpisania.

S. Ł. wyjaśniła, że Pani K. H. (1) była emerytką, wcześniej pracowała w ich oddziale w S., z wykształcenia jest inżynierem rolnikiem. W S. pracowała jeszcze zanim S. Ł. została dyrektorem. K. H. (1) wykonywała dla niej pracę kontrolną. Odwiedzała biura powiatowe, biura gminne i zgłaszała się tam jako rolnik, które chce poprosić o wykonanie jakiś czynności doradczych, jeździła po to, by sprawdzić czy pracownicy ośrodka nie wykonują zadań dla rolników za pieniądze. S. Ł. wyjaśniła, że zatrudnienie pani H. nastąpiło z jej inicjatywy, oprócz niej nikt nie wiedział jakie prace dla ośrodka wykonuje. S. Ł. wyjaśniła, że miała informacje, że pracownicy wykonują czynności doradcze za pieniądze i ona miała zadanie kontrolne żeby to sprawdzić. Z takich pobytów robiła protokół, który S. Ł. dostawała do ręki. S. Ł. wyjaśniła, że pani H. bywała w ośrodku, protokoły pisała sobie na komputerze, wpisywała tam na pewno datę, miejsce odwiedzin, z kim rozmawiała, co sugerowała do załatwienia, sposób załatwienia, a protokoły te podpisywała, jeździła własnym samochodem. S. Ł. wyjaśniła, że oprócz protokołów przedstawiała jej ustną informację, to wszystko co jej przekazywała. S. Ł. wyjaśniła, że pamięta, że sporządziła jej informację na temat jakiejś staropolskiej kuchni regionalnej, to wiązało się z wyszukiwaniem informacji. Ona jeździła tak przez kilka lat, 3-4 lata. Nie miała zwrotu kosztów podróży, informacje jakie przekazywała miały być poufne. S. Ł. wyjaśniła, że panią H. znało wiele osób z ośrodka, w tym kadry, na pewno sekretarki. Wynagrodzenie odbierała najczęściej w kasie, ale zdarzało się że zostawiała jej upoważnienie kasjerka u S. Ł., ponieważ S. Ł. nie chciała żeby ja wszyscy znali.

S. Ł. wyjaśniła, że pamięta panią A. B. (2), poszukiwała dla nich jakiś dokumentów dotyczących własności w Urzędzie Wojewódzkim, miała także pomagać przy organizowaniu dożynek, ona była sekretarką wojewody. S. Ł. wyjaśniła, że znała ją długo, bo bywała u wojewody przynajmniej raz w tygodniu, możliwe, że ona jej zaproponowała pracę, miała jakieś gospodarcze zadanie, raz czy więcej, ale S. Ł. już nie pamięta jakie.

S. Ł. wyjaśniła, że pamięta panią K. B. (1), ona podczas urlopu pani W. B. mogła coś robić, może to było jakieś pilne sprawozdanie. S. Ł. wyjaśniła, że była na urlopie i nie wie z czyjej inicjatywy to wyszło, ale jej córka mogła wykonywać zadania, które należały do pani W. B.. S. Ł. wyjaśniła, że myśli, że pani K. B. (1) znała się na zamówieniach publicznych. Ona albo kadry pewnie pytały się, czy K. B. (1) ma odpowiednie wykształcenie i czy zna się na zamówieniach publicznych. S. Ł. wyjaśniła, że nie wie, czy K. B. (1) wykonywała tę pracę w ośrodku, materiały do sporządzenia sprawozdania pewnie przekazane były przez kadry. S. Ł. wyjaśniła, że nie pamięta w jakiej formie i w jaki sposób zostało przekazane wynagrodzenie dla K. B. (1).

S. Ł. wyjaśniła, że pamięta A. Z. (1), ona współpracowała zawsze z ośrodkiem, była kierownikiem oddziału Krajowej Stacji (...), potem była na emeryturze. Wykonywała dla ośrodka różne zadania, dokonywała przeglądu zwierząt przeglądu pomieszczeń dla zwierząt. S. Ł. wyjaśniła, że nie pamięta w tej chwili dokładnie. Pewnie wykonywała na targach jakąś pracę, o ile sobie przypomina to kontrolowała czy zwierzęta mają dostęp do jedzenia i pica.

S. Ł. wyjaśniła, że pracę pana T. S. (1) nadzorował pan D., on wskazał go do pracy i go nadzorował, na temat tego pana nich nie mogła powiedzieć.

S. Ł. wyjaśniła, że zakres obowiązków osób zatrudnionych na umowy cywilnoprawne był zawarty w umowach, czasem również dostawały ustne polecenia. Odnośnie sprawozdań, to sprawozdawczość była obowiązkiem działu księgowości na czele z głównym księgowym. S. Ł. wyjaśniła, że chciałaby do akt sprawy przedłożyć kopię zarządzenia dyrektora z dnia 22 września 2008 r. wydane po kontroli przeprowadzonej przez NIK. Pamięta, że w ośrodku wszyscy kierownicy działów księgowości kwitowali na tym zarządzeniu, że się z nim zapoznali, wszyscy otrzymali je do ręki. To wszystko co ma do powiedzenia w tej sprawie. S. Ł. wyjaśniła, że nie miała podstaw nie mieć zaufania do pracowników księgowości i do głównych księgowych, tym bardziej że nie miała żadnych uwag zgłaszanych przez jednostkę nadzorującą. Przesłuchiwana ponownie w postępowaniu przygotowawczym S. Ł. wyjaśniła, że odnośnie zarzuconego jej czynu z ustawy o rachunkowości, to jej wyjaśnienia są akie same jak w sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych za 2009 r. Nie pamięta w jakiej formie były prowadzone księgi rachunkowe Ośrodka, czy w formie pisemnej czy w formie komputerowej. W latach 2009-2010 głównym księgowym w (...) Ośrodku Doradztwa Rolniczego w G. była pani J. C.. S. Ł. wyjaśniła, że w dziale księgowym pracowało 5 albo 6 osób, w Starym (...) osoby. Był sporządzony na piśmie zakres obowiązków, regulamin organizacyjny w (...) i zakres czynności dla głównego księgowego jak i dla innych pracowników. Zakresy obowiązków przekazywane były w posiadanie dla pracowników jak i był egzemplarz przedkładany do akt pracowniczych. S. Ł. wyjaśniła, iż zgodnie z regulaminem organizacyjnym, o ile pamięta, odpowiedzialność za działalność firmy ponosili poza nią, zastępcy: pan T. P. i A. D. oraz główny księgowy.

Były zawierane umowy zlecenia i o dzieło w zależności od potrzeb, S. Ł. wyjaśniła, że jeżeli uważała, że ktoś z pracowników danej pracy nie wykona to zawierała umowy zlecenia. Przy dużych projektach także zawierane były umowy zlecenia i o dzieło. Odnośnie umów zleceń i o dzieło z osobami wymienionymi w postanowieniu o przedstawieniu jej zarzutów, S. Ł. wyjaśniła, że podobnie jak w podobnej sprawie prowadzonej przeciwko niej a dotyczącej roku 2008, że pan E. K. (1) był jej kierowcą, bo nie miała stałego kierowcy, a czasami wykonywał też jakieś roboty gospodarcze. S. Ł. wyjaśniła, że nie pamięta jak miał wypłacane wynagrodzenie, może gotówką w kasie, może przelewem, może poprzez córkę, która była zatrudniona w kadrach w Ośrodku. S. Ł. wyjaśniła, że ona jej zaproponowała, że jej tata może świadczyć dla niej usługi jako kierowca. S. Ł. wyjaśniła, że jeździła s. albo p., nie pamięta z jaką częstotliwością pan K. ją woził, może kilka razy w miesiącu, dokładnie nie pamięta.

S. Ł. wyjaśniła, że potwierdza, że pani H. pełniła dla niej funkcje zaufanej kontroli, w taki sposób w jaki to opisała w przesłuchaniu do sprawy dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych za 2008 rok.

Pani M. R. (1) opracowała projekty zagospodarowania obszaru przed Ośrodkiem, robiła mała architekturę. Przygotowywała też jakieś dania, posiłek na imprezę, nie pamięta jaką.

S. Ł. wyjaśniła, że ona odpowiadała za pracę ludzi, których zatrudniała, nie pytała nikogo o zgodę, miała taką potrzebę to zatrudniała, nie miała też obowiązku uzgadniania tego z kimkolwiek, nie miała obowiązku przedstawiania tych ludzi innym pracownikom.

Pani A. Z. (1) robiła jakieś sprawy związane z targami, ze zwierzętami.

Pani M. B. (3) robiła jakieś prace archiwizacyjne o ile pamięta, ale dokładnie nie pamięta.

Pani A. B. (2), nie pamięta w którym roku, robiła jakieś czynności przygotowujące do targów, nie pamięta jakie. S. Ł. wyjaśniła, że minęło już parę lat, poprzednio zeznawała w toku kontroli i tamte zeznania potwierdza.

Prace pana T. S. (1) nadzorował pan D., jej zastępca.

Pani K. B. (1) robiła najprawdopodobniej sprawozdanie z zamówień publicznych, podczas urlopu jej matki, bo się okazało, że jest coś pilnie potrzebne do zrobienia. S. Ł. wyjaśniła, że pewnie ona zapytała się pani W. B., kto mógłby zrobić to sprawozdanie i ona zaproponowała córkę. Według wiedzy S. Ł. pani K. B. (1) znała się na zamówieniach publicznych, pracowała w Urzędzie Marszałkowskim w G., o ile pamięta.

Pan J. Z. (1) wykonywał jakieś prace gospodarcze w L., nie pamięta jakie to były prace.

S. Ł. wyjaśniła, że pani K. T. (1) pomagała w dziale gospodarstwa domowego, potem miała od niej upoważnienie do szukania dokumentów odnośnie praw własności nieruchomości ośrodka. Ona wcześniej pracowała w Urzędzie Miejskim w G. i w Urzędzie Wojewódzkim w G. i wiedziała gdzie szukać takich dokumentów

S. Ł. wyjaśniła, że wypłaty wynagrodzeń wykonywane były na podstawie polecenia, które musiało być oparafowane przez nią i przez głównego księgowego. Chciała powiedzieć, że nie była uprzedzona przez księgowych o jakichkolwiek nieprawidłowościach przy prowadzeniu tych księg. Często dyskutowali z księgowymi o jakichś problemach. S. Ł. wyjaśniła, że pamięta, że księgowi zwracali się do niej z wątpliwościami donośnie wypłaty wynagrodzeń z umów cywilnoprawnych, również umów o prace, bo były takie przypadki, że brakowało pieniędzy na wynagrodzenia z uwagi na opóźnienia wypłat na rzecz Ośrodka zarówno z dotacji jak i z projektów. nie pamiętała, żeby były jakieś inne wątpliwości, nie składano jej ich na piśmie czy ustnie. Kolejno, przesłuchiwana w postępowaniu przygotowawczym S. Ł. wyjaśniła, że treść aktu oskarżenia zrozumiała i nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów. Uważa, że zarzuty, które przedstawił jej (...) są niesłuszne, nie popełniła tych przestępstw. Po pierwsze była dyrektorem (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego w G. od 16 kwietnia 2002 r. do 08 maja 2010 r. z tym, że firma zmieniała nazwy i ostatnia nazwa (...) Ośrodek Doradztwa Rolniczego była zmieniona na podstawie ustawy z 22 października 2004 r. i zarządzeń wykonawczych i instytucja była podporządkowana wojewodzie (...), od 01 sierpnia 2009 r. byli podporządkowani sejmikowi. S. Ł. wyjaśniła, że nie pamięta już wszystkiego, minęło wiele lat od kiedy jest na emeryturze, od 08 maja 2010 r. nie miała wglądu do żadnych dokumentów, nie przebywała też w firmie w związku z tym kontrola, która odbywała się bez jej obecności, bez możliwości wglądu do dokumentów. Przedstawiono dokumenty takie jakie wymagano albo jakie pracownicy mieli w zasięgu, albo chcieli pokazać pod jej nieobecność. Ośrodek Doradztwa Centrala była w G., a oddział był w S. i S., powiat (...), była też jednostka gospodarcza w L.. S. Ł. wyjaśniła, że nie wie czemu kontrola obejmowała tylko siedzibę w G., częściowo S.. Przed jej odejściem na emeryturę był audyt Urzędu Marszałkowskiego, wiosenne miesiące 2010 r. gdzie częściowo tylko składała wyjaśnienia. Nie przedstawiono jej do odejścia protokołu kontrolnego. S. Ł. wyjaśniła, że zarzuty, które są w akcie oskarżenia dotyczą wskazanych umów o dzieło zarzucając, że były niesłuszne czy nieprawdziwe. S. Ł. wyjaśniła, że ona była osobą odpowiedzialną za pracę (...) w G. przed Wojewodą i kilka miesięcy przed Marszałkiem. Ona była rozliczana z planu pracy, który był zawsze przyjmowany i miała prawo wskazywać osoby, którym powierzyła określone zadania.

S. Ł. wyjaśniła, że w firmie było około 1000 umów o dzieło z uwagi na różne zadania statutowe, komercyjne i gospodarcze. Tam pracowały na podstawie tych umów zleceń albo o dzieło różne osoby, od takich które zbierały ziemniaki lub truskawki, poiły zwierzęta oraz osoby z wysokimi kwalifikacjami, które miały wykłady. S. Ł. wyjaśniła, że podczas kontroli (...), ale chodzi o kontrolę w sensie prowadzonego postępowania, zadano jej pytania kiedy składała wyjaśnienia, czy ona zna te osoby albo czy je widziała, które osoby w (...) znały te osoby, o których mówiły zlecenia. S. Ł. wyjaśniła, że uważa, że była to tendencyjna sprawa, bo w ośrodku pracowało na umowę o dzieło wiele osób, podczas przesłuchania nie zadano jej pytania czy znała te osoby jako dyrektor firmy. Zadano pytania odnośnie wymienionych nazwisk, a nie ma wymienionych nazwisk 1000 osób, które także pracowały na umowę zlecenia czy je znała czy nie. S. Ł. wyjaśniła, że zarzuty są niesłuszne, wymienia się, że zadania były niewykonane, a były wykonane, ona je zlecała, te usługi czy prace zlecała i odbierała i miała do tego prawo. Nie musiała pytać kadrowej, nikogo, orientowała się w firmie, była z nią mocno związana, uważała, że w niektórych okresach jest potrzebna pomoc. S. Ł. wyjaśniła, że były to często osoby wcześniej związane z (...). Umowy wskazane w zarzucie były realizowane, ona odbierała od nich prace. Kiedy trwała kontrola długoterminowa w 2011 r. kiedy tych osób już tam nie było, to jak można było stwierdzić, że praca nie była wykonana. Często to były prace pojedyncze, wykonane jedno, czy kilkurazowo, manualne, rzadko wymagały dokumentów, opracowań. Powtarza się zarzut zatrudnienia pani H.. S. Ł. wyjaśniła, że ośrodek zatrudniał w tym okresie prawie 270 osób na umowy o prace. Po 2004 r. po wejściu do UE pełniono dodatkowe inne zadania, wykorzystywano pieniądze z S., to projekt przedakcesyjny oraz pieniądze z programów dla obszarów wiejskich. Weszły również dopłaty do ziemi. S. Ł. wyjaśniła, że były do niej skargi telefoniczne, że ktoś z jej pracowników pobrał niewłaściwie pieniądze. W związku z tym dostała dokumenty do audytu od urzędu marszałkowskiego. Pani H. miała umowę jako asystent, ale miała za zadanie jeździć do ich jednostek organizacyjnych w 16 powiatach, gdzie występowała jako człowiek nieznany pracownikom, nie mieli prawa jej znać. S. Ł. wyjaśniła, że zachowywała się jak petent i pytała o usługi, które pracownicy (...) mieli wykonywać na podstawie faktur za wykonanie usługi. Pieniądze miały wpłynąć do (...), a okazywało się, że nie. Była ona czynnikiem kontrolnym w jej imieniu. Na kilkadziesiąt takich kontroli tylko jeden przypadek był, że ktoś z pracowników zachował się niewłaściwie, czyli zabrał pieniądze.

S. Ł. wyjaśniła, że przy przesłuchiwaniu świadków w tej sprawie w postępowaniu świadkowie zeznawali, że nie znali pani H., nie mieli prawa jej znać.

S. Ł. wyjaśniła, że pozostałych wymienionych zadań nie pamięta dokładnie kto co wykonywał, ale ci wszyscy wymienieni w akcie oskarżenia ludzie wykonywali zadania na jej polecenie i na jej potrzeby, nie miała obowiązku przedstawiać tych osób pozostałym pracownikom, ani pytać ich o zdanie. S. Ł. wyjaśniła, że ona odpowiadała za działalność tej firmy i rozliczała się przed wojewodą za wykonanie tych zadań. Jest zarzut niewłaściwie wykorzystanej dotacji w kwocie 209.000 zł, a ta sprawa za pośrednictwem (...) była prowadzona przez regionalną komisję orzekającą, w orzeczeniu z 25 czerwca 2012 r. stwierdzono, że regionalna komisja decyduje uniewinnić S. Ł. z tytułu rzekomego niezgodnego wykorzystania dotacji. S. Ł. wyjaśniła, że to orzeczenie składała również na etapie postępowania przygotowawczego, w tym samym punkcie zarzutu są również wskazane nieprawidłowości w postaci nieterminowego wykonywania sprawozdań, od tego również została uniewinniona przez regionalną izbę kontroli.

S. Ł. wyjaśniła, że zarzuca jej się jeszcze odnośnie wykonywania zadań przez R. Ł., jej syna, gdzie został on dopuszczony do wykonywania zadań. S. Ł. wyjaśniła, że faktycznie nie musiała z nim tej umowy podpisać, mógł to zrobić ktoś inny, ale w tej sprawie została ukarana przez regionalną izbę rachunkową, poniosła karę finansową, którą spłaciła 31 sierpnia 2015 r. to dotyczy również spraw zarzucanych jej odnośnie pani (...) i innych działań związanych z K., Ukrainą i Mołdawią.

S. Ł. wyjaśniła, że z zarzutów z aktu oskarżenia jest zakup materiałów z firmy (...), niezbędnych do wykonania metalowych części tablic informacyjnych oraz masztów. To miało miejsce w 2005 r., nadzorował to pan A. D., ale nikt z księgowości nie poinformował jej, bo nie bardzo rozumie o co chodzi. S. Ł. wyjaśniła, że tam były faktury, maszty musiały być postawione, sięgały głęboko w ziemię, jest sporządzony protokół, ale nikt jej nie poinformował, że oceny zużycia stali do wykonania masztów i tablic reklamowych dokonał biegły z zakresu budownictwa. S. Ł. wyjaśniła, że była wówczas dyrektorem, prawdopodobnie nie śledziła każdego zakupionego elementu i co się z nim stało. Poza nią było jeszcze 265 pracowników i nie była w stanie nadzorować wszystkiego, a księgowość nie zwróciła jej uwagi, że jest problem w dokumentach, nikt jej nie poinformował, nie mogła tego wiedzieć.

S. Ł. wyjaśniła, że inne zdarzenie gospodarcze, o którym się pisze z 23 czerwca 2008 r. miał być przewieziony cement, było to zdarzenie gospodarcze, którego nie oglądała, ale cement był potrzebny do zalania masztów metalowych i tablic metalowych. W oskarżeniu jest napisane, że kiedy przywieziono cement maszty i że tablice reklamowe już stały. S. Ł. wyjaśniła, że „a co, miały leżeć?”, musiały już stać, wcześniej prawdopodobnie był mieszany cement ręcznie, pracownicy go mieszali, a potem go dolano. S. Ł. wyjaśniła, że na pewno jest dokument, gdzie ten cement przywieziony, kto przywiózł, kto pokwitował. Może miała zbyt duże zaufanie do pracowników, do głównego księgowego i księgowości, bo zgodnie z regulaminem organizacyjnym i zadaniami jakie miał w zakresie czynności główny księgowy z podległą mu komórką sprawy naliczania podatków, przygotowywania dokumentów księgowych należały do głównego księgowego. S. Ł. wyjaśniła, że nie ma śladu, że o czymś niewłaściwie ją poinformowano. Nadzorując, a to była dość duża jednostka posiadająca osobowość prawną, z uwagi na liczną ilość pracowników i zadania, S. Ł. wyjaśniła, że ona jako dyrektor nie była w stanie śledzić każdego zakupu, to było niemożliwe. Miała zastępców, osoby wskazane przez jednostkę nadrzędną. Po jakimś czasie zorientowała się, że nadzór firmy musi prowadzić sama, zresztą w odpowiedzi na akt oskarżenia napisała o tym. Kontrola, która była przeprowadzona, czyli postępowanie przygotowawcze, na podstawie pytań wie o tym, była tendencyjna. S. Ł. wyjaśniła, że nie mogła żądać od pracowników okazania dokumentów, prowadzenie ksiąg rachunkowych było obowiązkiem działu księgowości. Nadzorowała firmę, ale nie przekazano jej żadnych wątpliwości, że mogli coś wyjaśnić, nie zwrócono się do niej z tym, nie umie powiedzieć co było w tym zakresie dobrze, a co nie, bo ufała księgowym, którzy brali za to pieniądze.

S. Ł. wyjaśniła, że jak chodzi o umowy o dzieło, to dziwnym trafem kontrola skupiła się na nazwiskach, które w części ona wskazała, miała do tego pełne prawo, natomiast pracowało w firmie szereg innych osób na umowy o dzieło, których nie znała, bo nie było takiej potrzeby. Nie miała potrzeby ani konieczności czy prawa przedstawiania pozostałym pracownikom osób wskazanych przez nią do wykonania zadania.

S. Ł. wyjaśniła, że czytała zeznania, że pan „iksiński” tej osoby nie znał, a niby skąd miał ją znać? Ona miała zadanie, umawiała się na wykonanie pracy, tam był podnoszony pan K., który najczęściej jeździł z nią samochodem, a także wykonywał drobne prace remontowe. Przygotowywali domek, gdzie zawsze mieszkał dyrektor. Jakieś prace wykonywał ktoś inny, S. Ł. wyjaśniła, że ona była niezadowolona z wykonania zadania i prosiła pana K., by to rozwalił i zrobił jutro od nowa. Nie zatrudniała etatowego kierowcy, jeździła dużo sama, jeździł z nią pan R. L., zatrudniony jako dozorca. Wykonywał jeszcze inne czynności jak czyszczenie szamba, mieszkał tam na miejscu. S. Ł. wyjaśniła, że cokolwiek działo się gospodarczo nie tak, to był na miejscu, nie był zawodowym kierową, miał tak dużo wykonywanych zadań umowy na dzieło, że przekraczało to formy pracownicze, dlatego korzystała z usług pana Kupca, którego wskazała jego córka, która pracowała u nich. S. Ł. wyjaśniła, że celowo nie przedstawiała pana Kupca innym, bo nie chciała budzić zazdrości pana L., który uważał, że ma monopol na jazdę. S. Ł. wyjaśniła, że nie pamięta dokładnie, ale mogło być około 1000 umów, było zasadą, że podpisywała wszystkie umowy, chyba że w jakiejś sprawie było specjalne upoważnienie. Przeprowadzanie projektów dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych jak były szkolenia w Mołdawii, to mogło tam być upoważnienie dla pana H., dyrektora oddziału w S.. Ale większość umów zleceń, czy umów o dzieło podpisywała ona po konsultacji z księgowym. S. Ł. wyjaśniła, że nie znała większości tych osób i nie chciała znać, nie było takiej potrzeby, na przykład zbierających truskawki, nie znały też ich kadry ani inne osoby pracujące w formie. Umowy jako dokument były przygotowywane przez pracowników ośrodka, albo w G. albo w oddziale.

S. Ł. wyjaśniła, że umowy wskazane w akcie oskarżenia na pewno nie były przez nią sporządzane, nie umiała ich wypisywać, najczęściej ona wskazywała wykonawcę usług, czasem ktoś jej wskazał, że trzeba coś zrobić, ale w większości ona, były to prace, które uważała, że muszą być wykonane. Większość tych osób były to osoby, co wcześniej współpracowały z (...). E. K. (1) wskazały jej kadry, na jej prośbę, że potrzebuje kierowcy. S. Ł. wyjaśniła, że większość osób wskazanych w akcie oskarżenia wskazywała ona. Minęło jednak tyle lat, że nie umie powiedzieć, czy ona fizycznie je wyszukiwała, czy ktoś jej wskazał, ale na pewno to zaakceptowała. Nie pamięta jak to było zorganizowane jak chodzi o treść umowy z panią H., ale jej zamiarem było by była osobą nierozpoznawalną. Być może sugerowała sporządzenie jej umowy, ale nie pamięta jak to było w tym przypadku. S. Ł. wyjaśniła, że większość prac odbierała on, była osobą decyzyjną w firmie. Księgowość co do płatności. Umowa zlecenie miała obieg, sekretarka dawała do księgowości, a księgowość decydowała z jakich środków będzie wypłacone.

S. Ł. wyjaśniła, że ona osobiście odbierała te prace, przynajmniej w większości, był jeszcze zastępca, który też nadzorował prace. Odnośnie pana K. S. Ł. wyjaśniła, że ona nadzorowała jego pracę, on z nią w większości jeździł, ona uzgadniała z nim wynagrodzenia, w związku z możliwościami. Przy tych umowach sugerowała się czynnościami jakie wykonywali w firmie, porównując do ludzi zatrudnionych do ich wynagrodzenia.

S. Ł. wyjaśniła, że M. R. (1) to była osoba, która wykonywała różne prace typu gospodarczego, to było wiele lat temu, ale pamięta, że przygotowywała jakieś ozdoby , gotowała, przygotowywała ogród w ośrodku doradztwa rolniczego, wykonywała ozdobne rzeczy na stoły wielkanocne, czy Boże Narodzenie, S. Ł. wyjaśniła, że nie pamięta co jeszcze robiła, nie było w firmie zatrudnionych, którzy mogli by wykonać jej prace, poza panem L., który grabił i sprzątał nie było takich osób.

Przesłuchiwana w postępowaniu sądowym S. Ł. nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów i wyjaśniła, że zgodnie z regulaminem (...) Ośrodka Doradztwa Rolniczego, który był opracowany na podstawie ustawy z 28 października 2004 r. o powołaniu doradztwa w jednostkach. S. Ł. wyjaśniła, że od 16 kwietnia 2002 r. do 08 maja 2010 r. była dyrektorem, od 01 stycznia 2005 r. funkcjonowała nowa ustawa o jednostkach doradztwa rolniczego z 22 października 2004 r., na podstawie tej ustawy funkcjonował już w (...) regulamin organizacyjny, gdzie za całokształt gospodarki finansowej odpowiadał główny księgowy, miał szczegółowy zakres czynności. W 2008 r. pełnił tę funkcję S. R., który był biegłym rewidentem. S. Ł. wyjaśniła, że nie została poinformowana przez niego o jakichkolwiek nieprawidłowościach. W 2009 r. funkcję pełniła J. C., ona obecnie zmieniła nazwisko. Ponadto przeprowadzone przez niezależnego biegłego rewidenta, badanie bilansu w 2009 r. za 2008 r. było pozytywne. S. Ł. wyjaśniła, że nie było żadnych uwag do sprawozdania finansowego i bilansu ze strony instytucji nadzorującej za 2008 r. czyli przez wojewodę (...). Od 01 sierpnia 2009 r. byli jednostką organizacyjną podległą samorządowi województwa (...). S. Ł. badania bilansu za 2009 r. nie zna, bo wówczas nie pracowała. Po kontroli NIK w 2008 r. zostało wydane zarządzenie w zakresie planów finansowych i zobowiązań finansowych, gdzie wskazuje się na odpowiedzialność księgowości za sprawy związane z prowadzeniem ksiąg rachunkowych, regulowaniem zobowiązań finansowych. Po przeprowadzeniu kontroli NIK w 2008 r. był wydany dokument w postaci książek doradztwa rolniczego, S. Ł. wyjaśniła, że ona też dostała taką informacje, że kontrola wykazała, że środki publiczne zostały wykorzystane w sposób celowy, gospodarczy i oszczędny. Za okres 2008-2009 nie miała informacji księgowych o popełnionych błędach, były to osoby wyszkolone i doświadczone. S. Ł. wyjaśniła, że stwierdzone przez (...) nieprawidłowości są dla niej zaskoczeniem. Sama pracowała w tej firmie bardzo solidnie bo nie miała już rodziny, poświęcała 16 i więcej godzin dla dobra tej firmy, tworzyła wielkość tej firmy dzięki pracy własnej i zatrudnionych tam ludzi. S. Ł. wyjaśniła, że czytała zeznania głównego księgowego, z którym nie przedłużyła umowy o pracę, pana R., który nie utożsamiał się z firmą. Na pytanie czy widział maszty czy tablice informacyjne odpowiedział w zeznaniach, że nie zauważył. S. Ł. wyjaśniła, że trudno było ich nie zauważyć. W następnym roku była pani C., do której miała pełne zaufanie. Urząd Wojewódzki ich nadzorował, S. Ł. wyjaśniła, że nie miała uwag do jej pracy, miała obowiązki głównej księgowej w projektach za dodatkową gratyfikacje. Nie czuje się winna popełnionych błędów czy nieprawidłowości, miała pełne zaufanie do pracowników, także do działu księgowości. Nie miała zgłaszanych uwag o zaistniałych nieprawidłowościach.

Po odczytaniu z k. 315v-316v S. Ł. podtrzymała odczytane wyjaśnienia i wyjaśniła, że od kiedy przeszła na emeryturę nie bywała w ośrodku. Kiedy została powiadomiona, że ma się udać do (...) to dzwoniła do kadr, że chciała mieć wgląd do dokumentów bo nie pamiętała, ale odmówiono jej. Nie uczestniczyła podczas kontroli, nie wie, czy pokazano czy nie wszystkie dokumenty bo jej tam nie było. S. Ł. wyjaśniła, że czytane było zeznanie na temat pani B., u pani Ś. czytała, że pani B. zarabiała pieniądze, bo nie oddawała wojewodzie skarg pisanych na nią (S. Ł.). S. Ł. wyjaśniła, że wszystkie skargi do wojewody są rejestrowane w kancelarii głównej, a osoba pracująca w sekretariacie nie ma możliwości zatajenia takiego dokumentu. Pani B. przygotowywała dla nich dokumenty z archiwum urzędu wojewódzkiego, bo S. Ł. prowadziła sprawę o wieczystą dzierżawę siedliska przy Trakcie Św. W. i obiektów, sprawa Urzędu Miejskiego przeciwko S. Ł.. S. Ł. wyjaśniła, że Urząd Miejski wystawił prokuraturę generalną przeciwko niej, by po jej odejściu obiekt był przekazany urzędowi marszałkowskiemu. Pani B. pracowała wcześniej w urzędzie wojewódzkim, znała dokładnie instytucje, wiedziała gdzie można znaleźć archiwalne dokumenty. S. Ł. wyjaśniła, że wizytował instytucję ówczesny premier T., prosiła, by przyjechała do L. i pełniła rolę i honory gospodyni, by sprawdziła, że wszystko jest jak należy, była również w S., gdzie był przedstawiciel ministerstwa rolnictwa, ówczesny, miała dyskretnie sprawdzać czy wszystkie jest dobrze i ewentualnie przyjść z uwagami.

Po odczytaniu z k. 1089-1093 S. Ł. podtrzymała odczytane wyjaśnienia i wyjaśniła, że tam jest taka uwaga, że uważa, że tendencyjnie wybrano umowy, które w większości ona wskazywała na umowy zlecenie. W dokumentach jest ciągle stawiane pytanie, czy zna określoną osobę. S. Ł. wyjaśniła, że jak mógł pan Ś. je znać, jak przyszedł do niej, a pracował 9 miesięcy. Na pewno dwóch trzecich z tych tysiąca osób nie znała. Kolejno S. Ł. wyjaśniła, że według niej wszystkie umowy, które zostały podane w akcie oskarżenia zostały wypełnione. Mogło być tylko tak, że w trakcie wykonywania jakiejś umowy pojawił się jakiś nowy problem, który ta osoba, z którą zawarła umowę wcześniej pokonała. Mogło wiec dojść do zawarcia umowy ustnej, a umowa ustna obowiązuje. S. Ł. wyjaśniła, że myśli, że w większości zawierała te umowy z tymi osobami, może z niektórymi jej zastępca, nie znała absolutnie tych ludzi i (...) nie zadał jej pytania czy te osoby znała. Przed wypłatą pieniędzy z tych umów rachunki musiały być przez nią zatwierdzone. Nie pamięta już jak to było, ale na umowie potwierdzała, był dokument do wypłaty, nie przypomina już sobie tego, ale bez jej potwierdzenia nie byłoby to wypłacone, jeżeli jej nie było to telefonicznie było uzgadniane. S. Ł. wyjaśniła, że to było 9 lat temu, nie sięga tak pamięcią, każda tego typu umowa musiała być przed wypłatą pieniędzy merytorycznie zatwierdzona. Osoby z księgowości nie weryfikowały merytorycznego wykonania umowy, tylko odpowiadali za wypłatę.

S. Ł. wyjaśniła, że miała wypadek samochodowy, wpadła w poślizg jadąc do L., dachowała. Po zbadaniu przez lekarza czuła się normalnie, ale kiedy się położyła to zemdlała, chodziła jakiś czas w gorsecie. Dużo pracowała i były sytuacje, że nie była w stanie jechać. S. Ł. wyjaśniła, że prowadziła samochód dużo, ale kwestia zatrudnienia dodatkowego kierowcy była sprawą poufną, bo wszyscy chcieli zarabiać dodatkowe pieniądze. Pan L. jednak nie mógł pracować 24 na dobę, jak proponowała jazdę, więc kadrowa zaproponowała ojca. S. Ł. wyjaśniła, że nie chodziła i nie mówiła kto z nią jeździ bo nie miała takiego obowiązku oraz nie chciała, bo wszyscy chcieli godziny nadliczbowe. Praca kierowcy, gdzie jechała na przykład do W. na różne szkolenia, czy spotkania, to patrząc dziś na to co zrobiła sądzi, że zdecydowanie przesadziła. Przed nią i po niej zatrudniano kierowców, a ona chciała zaoszczędzić. S. Ł. wyjaśniła, że kierowała firmą zatrudniającą 260 osób w 16 powiatach i 3 oddziałach.

Wyjaśnienia oskarżonej k. 315v-316v, 1089-1093,1154v-1155

Sąd zważył, co następuje:

Sąd uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonej S. Ł.. Oskarżona w trakcie trwania całego postępowania konsekwentnie nie przyznawała się do popełnienia zarzucanych jej czynów i złożyła obszerne i spójne wyjaśnienia. Oskarżona potwierdziła, że jej kierowcą był m.in. E. K. (1). Oskarżona wypowiedziała się na temat K. H. (1), A. B. (2), K. B. (1), T. S. (1), M. R. (1), A. Z. (1), M. B. (1), K. oraz J. Z. (1) oraz po krótce opisała nawet jakie czynności wykonywali na podstawie zawartych z nimi umów. Oskarżona nie wypowiedziała się jedynie odnośnie umowy zawartej z A. B. (1).

W związku z długim okresem, jaki minął od zarzucanych oskarżonej czynów, jak i jej wieku emerytalnego przesłuchiwana przed sądem nie pamiętała części szczegółów co Sąd uznał za naturalne i szczere, natomiast po odczytaniu wcześniejszych wyjaśnień potwierdzała je.

S. Ł. nie była w stanie opisać szczegółowo wszystkich osób i umów przez nią wykonywanych, co również nie wzbudziło wątpliwości sądu. W akcie oskarżenia wskazano 11 osób z którymi zawarto kilkadziesiąt umów zlecenia czy o dzieło, natomiast w trakcie gdy oskarżona pełniła funkcję dyrektora (...) tychże umów zawarto z osobami z zewnątrz Ośrodka blisko 1000, samych osób zatrudnionych na podstawie umowy o prace było prawie 270. Zapotrzebowania na więcej rąk do pracy były oskarżonej składane przez kierowników oddziałów lub ona sama decydowała i uznawała, będąc do tego w pełni uprawnioną bacząc na jej stanowisko, że potrzebne są dodatkowe czynności do wykonania, a pracownicy albo nie mieli danych czynności określonych w swoich obowiązkach albo fizycznie nie byliby w stanie ich wykonać, ze względu na obowiązujące normy czasu pracy. Częstokroć zawierano również umowy zlecenia w związku z jednorazowymi lub też cyklicznie odbywającymi się zdarzeniami jak na przykład różnego rodzaju targi czy wystawy, przy obsłudze których wymagana była większa ilość osób niż na dany moment zatrudniona w (...).

Również brak formalnych odbiorów każdej pojedynczej wykonanej na podstawie umów czynności nie budzi wątpliwości sądu, a tym bardziej nie wskazuje na charakter przestępczy danego zdarzenia.

Sąd uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonej dotyczącej umów zawieranych z K. H. (1). S. Ł. chciała zweryfikować uczciwość podległych jej pracowników po zasłyszeniu, iż istnieją ku temu wątpliwości.

Więcej pracowników nie powinno znać K. H. (1) ponieważ w zakresie jej zadań było pozorowanie bycia rolnikiem potrzebującym doradztwa, więc nie mogła być znana pracownikom, których miała „kontrolować”. Mimo to o K. H. (1) słyszał świadek L. H., a była ona widziana przez świadków: R. O., A. L. – która wypłacała jej wynagrodzenie, W. B. – w sekretariacie S. Ł..

W trakcie postępowania nie przesłuchano świadka K. H. (1), ponieważ nie zdołano ustalić jej miejsca zamieszkania i doręczyć jej wezwania do stawiennictwa na rozprawie, jednakże zabezpieczono notatki zawierające podpisy K. H. (1).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka A. B. (1) , świadek z dużą dokładnością opisał wykonane przez siebie na rzecz (...) czynności, potwierdził, iż prace te nie pokrywały się dosłownie z czynnościami jakich miał dokonać na podstawie podpisanej umowy o dzieło. Zeznania świadka znajdują odzwierciedlenie w zeznaniach świadka R. O..

Sąd uznał za częściowo wiarygodne zeznania świadka S. R. , aczkolwiek nie były one przydatne dla ustalenia stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie, świadek był głównym księgowym w (...) w okresie objętym zarzutem, potwierdził, że w tym czasie były zawierane umowy cywilnoprawne z szeregiem osób, których personaliów nie pamiętał, nie miał też wiedzy na temat konkretnych ilości zawieranych umów.

S. R. nie zgadzał się ze sposobem prowadzenia i zarządzania (...) przez oskarżoną co jego zdaniem skutkowało nieprzedłużeniem z nim zatrudnienia, S. Ł. wyjaśniła odmiennie wskazując, iż powodem powyższego było nienależyte wywiązywanie się przez świadka ze swoich obowiązków służbowych.

Świadek zeznał, iż uważa, że oskarżona sama jeździła samochodem służbowym, co nie pokrywa się między innymi zeznaniami świadka A. D., który osobiście widział sytuację wożenia oskarżonej około 10 razy czy zeznaniami E. K. (1), który wykonywał czynności w charakterze kierowcy S. Ł..

Świadkowi nie przedłużono umowy o pracę w (...) decyzją S. Ł., która twierdziła, że nie świadek nienależycie wywiązywał się ze swoich obowiązków. Dlatego nie uznał świadka za w pełni obiektywnego.

Zeznania G. Ś. również nie wniosły wiele do przedmiotowej sprawy, świadek został dyrektorem (...) zaraz po oskarżonej, także nie był bezpośrednim świadkiem zdarzeń opisanych w akcie oskarżenia.

Za niewiarygodne Sąd uznał zeznania świadka, w których wyraził, zdaniem Sądu, niczym nieuzasadnione podejrzenia w stosunku do panów S. i Z. , iż mogli oni swoich umów nie wykonać. Powyższe stoi w rażącej sprzeczności z zeznaniami świadka A. D., zastępcy dyrektora (...) wskazał T. S. maszyny, które należało odmalować oraz świadka J. Z. (1), który opisał dokładnie czynności, które wykonał i w jakich okolicznościach miały one miejsce oraz zeznaniami świadka T. S. (1)

Odnośnie umowy K. B. (1) świadek zeznał, iż od W. B. dowiedział się, że W. B. poświęciła swój urlop na opracowanie sprawozdania z zamówień publicznych ośrodka i tym samym za tę pracę umowę zlecenie dostała jej córka,. Powyższemu zaprzeczyli w swoich zeznaniach K. B. (1) oraz kategorycznie W. B.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka A. D. świadek, pełnił funkcję zastępcy dyrektora (...) w okresie wskazanym w akcie oskarżenia i potwierdził wyjaśnienia oskarżonej w zakresie zasadności zawierania umów zlecenie w związku z potrzebami (...) z tytułu targów, prac polowych i innych. Zawarcie części umów wynikało również z inicjatywy świadka w związku z pełnioną przez niego funkcją, wskazał on również zakres prac do wykonania T. S. (1).

Zeznaniom świadka A. O. Sąd przyznał walor wiarygodności, świadek potwierdził, iż wiedział o umowach zlecenia zawieranych do wykonywania prac polowych, przygotowawczych i targach, o które sam wnioskował do oskarżonej

Zeznania świadka L. H. Sąd również uznał za wiarygodne, były one spójne i bardzo szczegółowe, potwierdzały wyjaśnienia oskarżonej i wykonanie umów zleceń przez E. K. (1), zarówno w zakresie bycia kierowcą S. Ł. jak i wykonania prac remontowych. Świadek również słyszał o czynnościach wykonywanych na zlecenie oskarżonej przez K. H. (1).

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka R. O. , zeznania świadka odnośnie wykonania umów przez E. K. (1), K. B. (1) i K. H. (1), są zbieżne z wyjaśnieniami oskarżonej. Świadek była kierownikiem działu organizacji i kadr co pozwalało jej posiadać szerszą wiedzę na temat osób, z którymi były zawierane umowy zlecenie i sposobem ich wykonania. Świadek była przesłuchiwana wielokrotnie i bardzo szczegółowo, jej kolejne zeznania były spójne z poprzednimi.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka E. K. (1) , świadek wielokrotnie przesłuchiwany, niezwykle skrupulatnie i szczegółowo, odpowiadał na większość pytań, nie pamiętał poszczególnych szczegółów co jest zrozumiałe ze względu na znaczny upływ czasu. Świadek dokładnie, aż do pojedynczych zachowań opisywał czynności remontowe i porządkowe, które wykonywał na podstawie zawartych z nim umów zleceń.

Nie sposób jest uznać, iż umowy z E. K. (1) nie zostały wykonane. W trakcie przesłuchań świadek odpowiadał na bardzo szczegółowe pytania zadawane przez inspektor kontroli skarbowej, a charakter i treść jego odpowiedzi w ocenie sądu wskazuje na ich prawdziwość. Świadek pamiętał dokładnie wiele szczegółów, między innymi długość i ilość masztów, a nie zdołał odpowiedzieć, co dla sądu jest całkowicie zrozumiałe, na pytania na przykład o średnicę rzeczonych masztów.

Zeznania świadka, odnośnie wykonywania czynności w charakterze kierowcy potwierdziła również w swoich zeznaniach świadek W. B..

Wykonanie przez E. K. (1) umów zleceń w zakresie czynności w charakterze kierowcy oskarżonej zostało potwierdzone, bezpośrednio lub pośrednio przez świadków: A. D., L. H., R. O., A. L., T. G., W. B.. Część z nich nie znała E. K. (1) z imienia i nazwiska, jednakże potrafili go odróżnić od pana L., który również woził S. Ł. służbowymi samochodami.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka A. L. , świadek była kasjerem w kasie (...) i zajmowała się między innymi wypłatą wynagrodzeń z tytułu umów zlecenia. Zeznania świadka były zbieżne z wyjaśnieniami oskarżonej i zeznaniami innych świadków którzy potwierdzili wykonywanie czynności w związku z umowami wskazanymi w akcie oskarżenia. Świadek wypłacała wynagrodzenie między innymi E. K. (1), K. T. (1), czy K. H. (1).

Również za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka T. G. , świadek pracował jako konserwator, wykonywał czynności z tym związane zarówno na podstawie umowy o pracę jak i umowy zlecenia i potwierdził zeznania E. K. (1), odnośnie wożenia S. Ł. służbowym samochodem.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka J. Z. (3) , świadek pracowała w dziale administracyjno-gospodarczym a jej zeznania są zbieżne z zeznaniami R. O., odnośnie wykonywania czynności związanych z wypełnianiem PITów przez K. T. (1), o czym wiedziała ze słyszenia.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka J. Z. (1) . Świadek w okresie wskazanym w akcie oskarżenia był (...), znał się ze S. Ł. z relacji służbowych, sam zauważył konieczność napraw obiektu w L. i je wykonał.

Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom świadka A. Z. (1) , w trakcie przesłuchań w postępowaniu przygotowawczym świadek z ogromną precyzją przedstawiła w jaki sposób zawarte przez nią umowy zostały przez nią wykonane i przedstawiła szereg osób, mogących powyższe potwierdzić, a nadto jej zeznania są zbieżne z zeznaniami R. O. i L. H..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka K. T. (1), świadek złożyła obszerne zeznania dokładnie opisujące wykonane przez nią czynności oraz wyjaśniła powód nieścisłości odnośnie zadań wskazanych w umowie a czynnościami rzeczywiście wykonanymi na jej podstawie.

Ze świadkiem zawarto również szereg innych umów zlecenia, które zostały przez nią spełnione, a jej zeznania znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków R. O. i J. Z. (3).

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka M. R. (1) . Charakter czynności wykonanych przez świadka był ściśle związany z jej wykształceniem i doświadczeniem. Świadek złożyła spójne zeznania, zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i przed sądem. Wykonanie czynności przez świadka potwierdzili również świadkowie L. H. i R. O..

Zeznania świadka K. B. (1) Sąd również uznał za wiarygodne .Jej zeznania były bardzo obszerne i szczegółowe, odnoszące się aż do wskazywania konkretnych cyfr zawartych w sporządzanych przez nią tabelach. Zeznania świadka są również zbieżne z zeznaniami świadka R. O., która udostępniała K. B. (1) materiały niezbędne do wykonania umów oraz z zeznaniami matki świadka, W. B..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka M. B. (1) , świadek wykonała na rzecz Ośrodka jedną umowę zlecenia, poprzez dokonanie archiwizacji dokumentów. Świadek złożyła obszerne zeznania w postępowaniu przygotowawczym, które po odczytaniu na rozprawie podtrzymała. Treść jej zeznań potwierdziła również świadek R. O. i W. B..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka A. B. (2) , świadek złożyła obszerne i szczegółowe i spójne zeznania w postępowaniu przygotowawczym, które następnie potwierdziła w postępowaniu sądowym. Zeznania świadka znalazły swoje odzwierciedlenie w zeznaniach świadka R. O..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka W. B. świadek złożyła obszerne i spójne zeznania zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego jak i w postępowaniu sądowym w przedmiotowej sprawie i sprawie Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsk pod sygnaturą II K 1362/14 również przeciwko S. Ł., świadek posiadała szeroką wiedzę na temat osób, z którymi zawierano umowy zlecenia czy o dzieło i naocznie widziała jak dane osoby wypełniają zapisy tychże umów. W. B. potwierdziła zeznania świadków i wykonanie umów przez K. B. (1), A. Z. (1), M. B. (1), K. H. (1), A. B. (2), K. T. (1).

Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom świadka B. D. . Świadek potwierdziła zeznania świadków K. B. (1) A. K. T. w zakresie wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów zlecenia. Świadek potwierdziła również, iż sama wnosiła do S. Ł. o zapotrzebowanie na dodatkowe zatrudnienia, aby pomóc im w pracy. Świadek złożyła obszerne i spójne zeznania na każdym etapie postępowania.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka T. S. (1) . Świadek zeznał, że nie wszystkie sformułowania zapisane w umowach zlecenia były precyzyjne, a w ich miejsce oraz na podstawie tychże umów wykonywał on szereg prac o charakterze ogólnogospodarczym. Świadek niespecjalnie przykładał wagę do zapisów zawartych w umowie, ale czynności ustalane były z A. D.. Na prawdziwość zeznań świadka wskazują również zeznania świadka A. D., który wskazywał T. S. (1) maszyny do odmalowania. Świadek złożył obszerne zeznania w postępowaniu przygotowawczym, które kolejno, w trakcie postępowania sądowego potwierdził.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka A. R. (1) , potwierdziła ona zeznania A. Z. (1) w kwestii wykonywanych przez nią czynności w związku z umowami zlecenia poprzez zajmowanie się zwierzętami.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka D. G. . Świadek potwierdziła wykonywanie przez E. K. (1) czynności w charakterze kierowcy, A. Z. (1) przy zwierzętach w trakcie targów, K. B. (1) „w ramach kontraktu” i innych osób wskazanych w akcie oskarżenia jednakże już nieprecyzyjnie, wskazując tylko, że je kojarzyła, nie było to dla niej postacie fikcyjne.

Świadkowie złożyli obszerniejsze zeznania w postępowaniu przygotowawczym, w postępowaniu sądowym częstokroć nie pamiętali już konkretów sprawy, ze względu na czas jaki upłynął od 2008 czy 2009 roku. Jednakże po odczytaniu im ich zeznań na rozprawie podtrzymywali zeznania.

Sąd uznał za wiarygodne, jednakże nieprzydatne do ustalenia stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie zeznania świadków: R. L., A. B. (3), M. M., B. K., A. W., R. P., S. P., K. P., J. K., M. G., H. A. oraz A. R. (2). Powyżsi świadkowie pracowali bądź wykonywali umowy zlecenia na rzecz (...), jednak nie posiadali informacji istotnych dla przedmiotowej sprawy, nie znali osób wymienionych w akcie oskarżenia.

Oczywistym i zrozumiałym jest również dla Sądu, iż świadkowie przesłuchani w przedmiotowej sprawie, rozpytywani odnośnie pozostałych osób wskazanych w akcie oskarżenia w większości udzielali odpowiedzi negujących znajomość z nimi. Pracowali oni w kilku miejscach na wielu stanowiskach, w różnych godzinach przy wszelkiego rodzaju czynnościach. Całkowicie zrozumiałym jest, że nie znali się wszyscy nawzajem i nie byli bezpośrednimi, naocznymi świadkami wykonywanych przez innych ich zadań określonych w umowach o pracę, zlecenie czy o dzieło. Nie należało też to do ich obowiązków.

To że między pracownikami a osobami wykonującymi zlecenia czy dzieła były więzi rodzinne, powinowate lub koleżeńskie nie jest niczym niespotykanym. Szczególnie w małych miejscowościach. Również z doświadczenia życiowego wynika, iż osoby na stanowiskach kierowniczych chętniej powierzą pracę osobie którą znają, lub osobę poleconą przez znajomego niż osobę, o której nie posiadają żadnych istotnych informacji czy nie znają ich możliwości.

Umowy wskazane w akcie oskarżenia, szczególnie te związane ze sprawami stricte administracyjnymi lub rolniczymi (targi, wystawy) nie zostały zawarte z osobami przypadkowymi, a wręcz przeciwnie, były to osoby w większości z wieloletnim doświadczeniem, pracujące w danym czasie w podobnych instytucjach lub przebywające na emeryturze.

Odnośnie samej zasadności zawierania umów zlecenia w okresie między 2008 i 2009 rokiem wypowiedział się szereg świadków, którzy potwierdzili potrzebę dodatkowej „siły roboczej” do sprawnego funkcjonowania (...), byli to: A. D., A. O., L. H., R. O., T. G., J. Z. (3), J. Z. (1), W. B., B. D., A. R. (1)

D. G. zeznała, iż inaczej by nie dało rady, ze taka praktyka stosowana był już od lat siedemdziesiątych.

Większą liczbę zawieranych umów zleceń wyjaśniła w swoich zeznaniach również świadek R. O. stwierdzając, iż dzięki osobie S. Ł. i właśnie dodatkowo wykonywanym czynnościom (...) zaczął sprawniej funkcjonować.

J. Z. (1), zeznał że S. Ł. prowadziła (...) w sposób gospodarny, a przedmiotową sprawą był wręcz oburzony.

A. Z. (1) zeznała, że w (...) pracował jeden fachowiec i była to S. Ł..

W sprawie przesłuchanych został szereg świadków. Wielu z nich nie kojarzyło żadnej z osób wskazanych w akcie oskarżenia. K. znało z widzenia poszczególne osoby, a nieliczni byli się w stanie wypowiedzieć odnośnie większej ilości osób i wykonywanych przez nich umowach.

G. na podstawie stwierdzenia, iż nie ma świadków, którzy potwierdzili by wykonanie wskazanych w akcie oskarżenia umów, oskarżyciel oparł swoje zarzuty, uznając to za dowód fikcyjności umów.

Art. 77 pkt 1 ustawy o rachunkowości stanowi, że kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza się nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat dwóch, albo obu tym karom łącznie

Art. 24 ust. 2 ustawy o rachunkowości wskazuje, iż księgi uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.

Zapisy ksiąg rachunkowych nie będą odzwierciedlały stanu rzeczywistego, gdy nie zostaną w ogóle w księgach rachunkowych ujęte zrealizowane operacje gospodarcze lub na przykład gdy przy wystawionej fakturze na 1500 złotych zapis księgowy stanowił będzie iż jej wysokość wynosiła 1000 złotych.

Powoływanie się w protokołach kontroli przeprowadzanych przez uprawniony do tego podmiot na naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości powinno być stosowane z dużą ostrożnością. Jedna drobna nieprawidłowość lub kilka takich nieprawidłowości dotyczących ujmowania zdarzeń w księgach rachunkowych nie przesądza o nierzetelności ksiąg rachunkowych (Ustawa o rachunkowości w jednostkach finansów Publicznych. Komentarz. red. prof. dr hab. W. N. rok 2016, wydanie 2)

Jedynie w umowach zawartych między A. B. (1), T. S. (1), J. Z. (1) i K. T. (1) wystąpiły pewne nieścisłości, których jednak w żaden sposób nie można uznać za prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób nierzetelny, i zarazem, że umowy te nie odzwierciedlały faktycznych zdarzeń gospodarczych. W umowach zawartych z powyższymi osobami w przypadku T. S. (1) wpisano iż ma dokonać „napraw”, napraw tych nie dokonał, a zamiast tego doszło do ich konserwacji i czyszczenia. J. Z. (1) miał wykonać „remont”, czego nie dokonał, ponieważ po ocenie stanu obiektu uznał, że rzeczony „remont” jest zbędny i wystarczą same „naprawy”. Po zawarciu z K. T. (1) umowy o czynności związane z PITami, zmieniła się potrzeba, zgodnie z którą pani T. zajęła się sprawami związanymi z dzierżawą, natomiast A. B. (1) zamiast cekolowania zajął się montowaniem masztów.

Powyższe odmienności nie są ani rażące, ani nie udowadniają fikcyjności i niewykonania umów. Czynności, które faktycznie zostały wykonane pozostają w oczywistym związku z charakterem umów i umiejętnościami i kompetencjami osób je wykonujących. Słowa takie jak remont/naprawa/konserwacja są określeniami ogólnymi i można do nich przypisać wiele czynności. Zrozumiałym jest też opisywanie w umowie zlecenia czy o dzieło zobowiązań w sposób ogólny, jako że nie sposób jest wymienić enumeratywnie każdej pojedynczej czynności jaką dana osoba ma wykonać. Przykładowo umawiając się na remont nie jest spisywane wbicie każdego gwoździa czy przykręcenie każdej konkretnie opisanej śrubki, a w przypadku prac o charakterze administracyjnym nie opisuje się konkretnych ilości adresowanych listów czy ilości skserowanych kartek lub wykonanych telefonów.

Istota domniemania niewinności sprowadza się do tego, że oskarżony jest w procesie karnym niewinny, a wręcz przeciwnie, wina musi mu zostać udowodniona. Związana ściśle z domniemaniem niewinności zasada in dubio pro reo, oznacza, że udowodnienie winy musi być całkowite, pewne, wolne od wątpliwości. Należy w tym miejscu podkreślić, że Sąd nie poprzestał na przeprowadzeniu dowodów zawnioskowanych w akcie oskarżenia do przeprowadzenia na rozprawie głównej lecz dążył do uzupełnienia z własnej inicjatywy postępowania dowodowego celem ustalenia faktów zgodnie z ich rzeczywistym przebiegiem i wyjaśnienia nasuwających się w tym zakresie wątpliwości. Dlatego też zdaniem Sądu inicjatywa dowodowa została wyczerpana w stopniu zupełnym, strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych.

W myśl art. 414 § 1 k.p.k., w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej ściganie lub danych przemawiających za warunkowym umorzeniem postępowania, sąd wyrokiem umarza postępowanie albo umarza je warunkowo. Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. (czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienie, czy też czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa) sąd wydaje wyrok uniewinniający, chyba że sprawca w chwili czynu był niepoczytalny.

Wskazać tez należy, iż w niniejszym postępowaniu, poruszając się w granicach aktu oskarżenia, rolą sądu nie była ocena zasadności, racjonalności i konieczności zawierania przez oskarżoną przedmiotowych umów-cywilnoprawnych, wszak nie o to chodzi przy zarzutach dotyczących ustawy o rachunkowości. Żadna z osób przesłuchanych w postepowaniu, która była stroną przedmiotowych umów, nie potwierdziła tezy oskarżyciela, a nie sposób przyjąć by wszystkie te osoby zataiły prawdę czy też zeznały nieprawdę, godząc się tym samym na wypadek wydania przez sąd wyroku stwierdzającego winę oskarżonej, na odpowiedzialność karną z art. 233§1 k.k. – surowszą niż kara grożąca oskarżonej.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w treści art. 5 k.p.k. oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu, natomiast niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego.

W przedmiotowej sprawie sąd, stosując zasadę swobodnej oceny dowodów dokonał analizy zgromadzonego w sprawie materiału po czym uznał, iż zebrane w trakcie postępowania przygotowawczego oraz te, przeprowadzone w postępowaniu sądowym dowody, nie dostarczyły wystarczających podstaw, aby oskarżoną S. Ł. uznać winną za czyny zarzucane jej w akcie oskarżenia.

Możliwe jest oczywiście ustalenie sprawstwa oskarżonego na podstawie nawet jednego dowodu, ale wówczas gdy na podstawie zeznań choćby jednego świadka, czy wyjaśnień oskarżonego można dokonać stanowczych i jednoznacznych ustaleń faktycznych odnośnie przebiegu zdarzenia, w tym także najistotniejszych elementów składających się na stronę przedmiotową i podmiotową danego czynu. Ustalenie winy oskarżonego na domniemaniach i przypuszczeniach a nie na podstawie jednoznacznych i stanowczych dowodów jest całkowicie błędny i w sposób ewidentny narusza zarówno zasadę zawartą w art. 5 § 2 KPK jak również zasadę domniemania niewinności określoną w art. 5 § 1 KPK. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 października 2012 r. II AKa 246/12).

Sąd przystępując do rozpoznania każdej sprawy winien zakładać, że oskarżony musi zostać uniewinniony, jeżeli przedstawione w przewodzie sądowym dowody nie pozwolą sądowi powziąć przekonania, iż wina została udowodniona w sposób wyłączający wszelkie wątpliwości. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach - II Wydział Karny z dnia 28 grudnia 2011 r. II AKa 382/11).

Na organie procesowym ciąży obowiązek udowodnienia winy oskarżonego, w tym także wykazania, iż jego linia obrony jest niemożliwa do zaakceptowania w świetle zebranego materiału dowodowego (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 7 stycznia 2010 r. IV KK 199/09).

Jedną z konsekwencji zasady domniemania niewinności jest to, że materialny ciężar dowodu spoczywa na oskarżycielu – oskarżyciel ma udowodnić przed sądem winę oskarżonego (Komentarz do Kodeksu postępowania karnego pod redakcją prof. dr hab. Z. Gostyńskiego, Dom Wydawniczy ABC, 1998, tom I, str. 163).

Oskarżyciel nie wniósł o uzupełnienie przewodu sądowego, a dowody przez niego przedstawione nie pozwoliły na bezsprzeczne i jednoznaczne wykazanie winy oskarżonej co do zarzucanych jej czynów.

Z drugiej strony, S. Ł., zgodnie z treścią art. 74 k.p.k. nie miała obowiązku dowodzenia swojej niewinności ani też, co oczywiste, dostarczenia dowodów na swoją niekorzyść.

Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k., w związku z uniewinnieniem S. Ł. od popełnienia zarzucanych aktem oskarżenia czynów, Sąd kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.

II K 1093/15

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE