Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt X Kz 1399/17

POSTANOWIENIE

Dnia 24 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy w składzie

Przewodniczący : SSO Eliza Proniewska

Protokolant: sekretarz sądowy Irmina Polkowska

przy udziale Prokuratora Roberta Makowskiego

po rozpoznaniu zażalenia J. K.

na postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 15 września 2017 roku

w przedmiocie zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy radcy prawnego

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Kontrola instancyjna zaskarżonego postanowienia wykazała, że nie było ono zasadne.

Radca prawny jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzieleniem pomocy prawnej (art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych).

Nie ulega wątpliwości, że zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, o której mowa w art. 180 § 2 k.p.k. musi nastąpić przy kumulatywnym spełnieniu dwóch przesłanek, którymi są niezbędność dla dobra wymiaru sprawiedliwości oraz brak możliwości ustalenia danej okoliczności na podstawie dowodu innego niż ten, który objęty jest tajemnicą zawodową. Zastosowanie art. 180 § 2 k.p.k. winno następować w sytuacjach koniecznie tego wymagających i na podstawie rzeczowo uzasadnionych argumentów.

Za wystarczające w tym zakresie nie może być uznane ogólnikowe stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, stanowiące – jak słusznie zauważył skarżący – zasadniczo powtórzenie brzmienia przepisów. Nie powołano ani jednej konkretnej okoliczności mającej przemawiać za zasadnością wniosku Prokuratora. Sąd Rejonowy nie przedstawił wyczerpująco przyczyn, dla których doszedł do przekonania, iż dowód z tych zeznań pozwoli wyjaśnić okoliczności sprawy, którego to celu nie da się osiągnąć za pomocą pozostałych możliwości dowodowych.

Dla zweryfikowania okoliczności wskazanych w zaskarżonym postanowieniu (inicjatywy zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy (...) S.A. w W., organizacji, uczestnictwa i przebiegu zebrania w dniu 29 października 2015 r., sporządzenia aktu notarialnego Rep. A nr (...)) mogły być – i zostały – pozyskane inne dowody, m.in.:

- zeznania członków zarządu akcjonariusza, który o to zebranie wystąpił (w tej mierze przesłuchano N. S., nie przesłuchano członków zarządu będących cudzoziemcami, choć to oni wskazali kancelarię, mającą przejąć obsługę interesów spółki związanych z walnym zgromadzeniem),

- zeznania kandydatów do nowych organów (...) S.A. (z których przesłuchano A. B.),

- zeznania notariusza (I. M.) i dokumenty z postępowania wyjaśniającego w przedmiocie ewentualnej odpowiedzialności notariusza,

- zeznania drugiego uczestnika spotkania w kawiarni w budynku (...) (M. M.),

- zeznania członków ochrony budynku,

oraz przede wszystkim – nagranie monitoringu.

Zasadność i trafność przesłuchiwania r.pr. J. K. z wykorzystaniem art. 180 § 2 k.p.k. na okoliczności utrwalone na tym nagraniu i w innych dowodach, jest wątpliwa, skoro nie można powiedzieć, aby nie istniał inny materiał dowodowy możliwy do wykorzystania na potrzeby poczynienia relewantnych ustaleń faktycznych.

Dalej, należy też zakwestionować sens wdrażania wobec radcy prawnego trybu z art. 180 § 2 k.p.k. w sytuacji, gdy może być on potencjalnym sprawcą przestępstwa i dalsze czynności postępowania przygotowawczego mogą ewentualnie doprowadzić do postawienia mu zarzutu. Uprawnienia procesowe przewidziane tak dla świadków jak i dla podejrzanych gwarantują im możliwość uniknięcia dostarczania organom ścigania obciążających ich informacji (np. art. 183 § 1 k.p.k.), a do takich mogą należeć dane o wiedzy i świadomości radcy prawnego co do standardowego miejsca odbywania zebrań akcjonariuszy (...) S.A. lub co do ustaleń poczynionych z klientem lub innymi prawnikami w zakresie organizacji i przeprowadzenia „jednoosobowego zebrania akcjonariuszy”.

Sąd Rejonowy, uchylając postanowienie o umorzeniu dochodzenia, wskazał na potrzebę ustosunkowania się do wniosków dowodowych stron, w szczególności o przesłuchanie żądanych świadków, jak też na konieczność kontynuowania czynności procesowych i na ustalenia, jakich organ postępowania przygotowawczego winien dokonać. Nie oznacza to, iż przesłuchanie r.pr. J. K. z wykorzystaniem trybu z art. 180 § 2 k.p.k. jest obowiązkiem organu, a jego niewykonanie uniemożliwi zamknięcie postępowania przygotowawczego. Można także rozważyć przesłuchanie tej osoby bez przedmiotowego zwolnienia.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.

SSO Eliza Proniewska