Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: S S.R. Kinga Grzegorczyk

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Novottny

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2018 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa P. P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę 38929 złotych i ustalenie

1.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz P. P. kwoty:

a)  15114,50 (piętnaście tysięcy sto czternaście 50/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

b)  16000 (szesnaście tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 listopada 2017 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz P. P. kwotę 2651,57 (dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt jeden 57/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  zwraca ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w S. kwotę 118,87 (sto osiemnaście 87/100) złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego z kwoty zaksięgowanej pod pozycją 500014241221,

5.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

a)  od P. P. kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych,

b)  od (...) Spółki Akcyjnej w S. kwotę 880 (osiemset osiemdziesiąt) złotych.

Sygn. akt I C 574/15

UZASADNIENIE

W dniu 23 lipca 2015 r. P. P. wystąpił z pozwem przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S. o zapłatę kwoty 14000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 lipca 2012 r. do dnia zapłaty, tytułem dalszego zadośćuczynienia w związku ze zdarzeniem z dnia 15 czerwca 2012 r. i kwoty 2929 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 lipca 2013 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich w związku z przedmiotowym zdarzeniem oraz o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku z dnia 15 czerwca 2012 r., które mogą się ujawnić w przyszłości na zdrowiu powoda, a ponadto wniósł o zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda podniósł, że w dniu 15 czerwca 2012 r. P. P. doznał uszczerbku na zdrowiu jako uczestnik kolizji drogowej, której sprawca był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej. Na skutek doznanych obrażeń powód wymagał pomocy osób trzecich. Pełnomocnik powoda zastrzegł, że z uwagi na specyficzne cechy podstawy określania zadośćuczynienia, doprecyzowanie żądania zadośćuczynienia pieniężnego i odszkodowania nastąpi po sporządzeniu stosownych opinii przez biegłych w toku niniejszego postępowania.

[pozew k.2-5 odwr.]

W dniu 4 sierpnia 2015 r. (...) Towarzystwo (...) w S. jako następca prawny (...) Towarzystwa (...) w S. wniosło o odrzucenie pozwu, ewentualnie o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik poinformował, że w dniu 31 października 2014 r. w trybie art. 492 § 1 k.s.h. doszło do przejęcia strony pozwanej przez (...) S.A. w S., w związku z czym w dniu 31 października 2014 r. (...) S.A. straciło byt prawny. (...) Towarzystwo (...) w S. przyznało, że wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego świadczenia w całości rekompensują krzywdę i szkodę doznane przez powoda w związku z przedmiotowym wypadkiem.

[odpowiedź na pozew k.26-27 odwr.]

W piśmie procesowym datowanym 11 września 2015 r. pełnomocnik powoda sprecyzował, że intencją powoda było pozwanie ubezpieczyciela odpowiedzialnego za powstanie szkody, tj. (...) S.A. w S. jako następcy prawnego (...) S.A. w S..

[pismo k.42]

Postanowieniem z dnia 28 stycznia 2016 r. Sąd odmówił odrzucenia pozwu.

[postanowienie k.54]

W piśmie z dnia 27 września 2017 r. pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo o kwotę 22000 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia stronie pozwanej pisma zawierającego rozszerzenie powództwa do dnia zapłaty. Odpis tego pisma został doręczony pełnomocnikowi strony pozwanej w dniu 13 listopada 2017 r.

[pismo k.203-2014 odwr., potwierdzenie doręczenia k.218]

W pismach z dnia 24 i 26 października 2017 r. pełnomocnik strony pozwanej podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w zakresie zmodyfikowanym, wskazując, że decyzja pozwanego w zakresie oświadczenia o przyznaniu świadczenia została wydana 22 października 2013r., a zatem upłynął już termin przedawnienia określony w przepisie art. 819 k.c.

[pisma k.214 i 216]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 czerwca 2012 r. około godziny 15.05 w Ł. na skrzyżowaniu ulic (...), kierujący pojazdem marki T. (...) o numerze rej. (...) nie zachował szczególnej ostrożności, nie ustąpił pierwszeństwa, wjechał na skrzyżowanie i doprowadził do zdarzenia z motocyklem marki H. (...) o numerze rej. (...), którym kierował P. P.. Z miejsca zdarzenia powód został przewieziony karetką pogotowia ratunkowego do Szpitala im. (...) w Ł., skąd został skierowany na ostry dyżur urazowy do Szpitala im. (...) w Ł., gdzie stwierdzono zwichnięcie stawu biodrowego prawego. Po wykonaniu badania Ct stawu biodrowego, w dniu 20 czerwca 2012 r. wykonano zabieg operacyjny polegający na zespoleniu głowy kości udowej. Powód został wypisany ze Szpitala w dniu 2 lipca 2012 r. z zaleceniem zakazu obciążania operowanej kończyny oraz wykonania rezonansu magnetycznego prawego kolana i dalszego leczenia w poradni ortopedycznej. Dalsze leczenie kontynuował w poradni ortopedycznej. Powód chodził o kulach, bez obciążania operowanej kończyny, a po trzech miesiącach wykorzystał jeden cykl zabiegów rehabilitacyjnych. Na zwolnieniu lekarskim w związku z wypadkiem powód pozostawał do dnia 26 października 2012 r.

[okoliczność bezsporna]

Podczas wypadku powód stracił przytomność, którą odzyskał dopiero w karetce.

[dowód: zeznania powoda e-protokół elektroniczny 00:17:09-00:22:44 CD k.229 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami powoda e-protokół elektroniczny 00:06:13-00:10:08 CD k.53]

Sprawca wypadku – Z. O. został skazany prawomocnym wyrokiem karnym za spowodowanie przedmiotowego wypadku.

[dowód: wyrok k.205]

W związku z przebytym wypadkiem powód doznał zwichnięcia prawego stawu biodrowego ze złamaniem głowy prawej kości udowej, stanowiące upośledzenie funkcji prawego stawu biodrowego. Doznał również stłuczenia prawego kolana, bez upośledzenia jego funkcji. Z ortopedycznego punktu widzenia powód doznał 15 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Rozmiar cierpień fizycznych bezpośrednio po wypadku był znaczny, a następnie zmniejszał się. Skutki wypadku mogły powodować ograniczenia w życiu codziennym powoda oraz konieczność pomocy osób trzecich w wymiarze 3-4 godzin dziennie przez 3 miesiące, a następnie przez kolejne 3 miesiące w wymiarze 1-2 godzin dziennie. Obecnie powód nie wymaga pomocy osób trzecich. Skutki wypadku mogły powodować konieczność stosowania leków przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych, których koszt kształtował się w granicach 30-50 zł miesięcznie przez trzy miesiące. Po tym okresie, aż do chwili obecnej, może zachodzić konieczność okresowego stosowania leków przeciwbólowych przez powoda, a ich koszt kształtuje się w granicach 10-20 zł miesięcznie. Leczenie ortopedyczne powód zakończył w 2014 r. Obecnie zgłasza ból i ograniczenie ruchomości w prawym stawie biodrowym. Na bocznej stronie prawego uda powód ma bliznę pooperacyjną. Ma także zaniki mięśniowe prawego uda. U powoda istnieje ograniczenie ruchomości w prawym stawie biodrowym – zgięcie czynne i bierne do kąta 100 stopni, wyprost pełen. Śladowe ruchy rotacyjne. Odwiedzenie w tym stawie wynosi 15 stopni, a przywiedzenie – 10 stopni. Ruchy w prawym stawie biodrowym są bolesne. Ruchy w pozostałych stawach kończyn dolnych są zachowane w pełnym zakresie. Rokowania na przyszłość są negatywne. Biorąc pod uwagę rodzaj obrażeń doznanych przez powoda, tj. złamanie śródstawowe oraz konieczność interwencji operacyjnej na stawie biodrowym, można przyjąć z dużą dozą prawdopodobieństwa, że w obrębie prawego stawu biodrowego u powoda wystąpią dużo wcześniej zmiany zwyrodnieniowe, które będą potęgowały ograniczenie funkcji stawu biodrowego i nasilały dolegliwości bólowe. Przy tego typu urazach w wielu przypadkach dochodzi do konieczności zastosowania endoprotezoplastyki stawu biodrowego.

[dowód: pisemna opinia biegłego sądowego ortopedy k.190-194]

W wyniku wypadku z dnia 15 czerwca 2012 r. powód doznał zwichnięcia prawego stawu biodrowego ze złamaniem głowy prawej kości udowej. Wywiad uzyskany od powoda wskazuje również na doznanie urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu (utrata przytomności w trakcie wypadku komunikacyjnego). Psychiatrycznym następstwem na zdrowiu psychicznym powoda w wyniku przedmiotowego wypadku było wystąpienie u powoda zaburzeń adaptacyjnych. Z psychiatrycznego punktu widzenia powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu wynoszącym 5 %. Rozmiar cierpień psychicznych powoda w związku ze zdarzeniem był znaczny. Skutki wypadku do dnia dzisiejszego rzutują na stan psychiczny powoda i powodują obniżenie jakości jego życia. Wynika to również z ograniczeń spowodowanych uszkodzeniem narządu ruchu . Obecnie stan psychiczny powoda jest stabilny, jednakże dane z wywiadu wskazują na przewlekłe utrzymywanie się objawów będących skutkiem wypadku w sferze emocjonalnej powoda, które skutkują jego wycofaniem i ograniczeniem szeregu aktywności w życiu. Ze względów psychiatrycznych powód nie wymaga stosowania farmakoterapii, natomiast celowe byłoby zastosowanie u powoda psychoterapii, którą można odbywać w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ. Niepodjęcie przez powoda psychoterapii po wypadku wiążącym się z narażeniem na sytuację bezpośredniego zagrożenia życia oraz z odniesieniem w niej obrażeń powodujących ograniczenie wcześniejszej aktywności życiowej powoda, może przyczyniać się do utrzymywania się w przyszłości części objawów stwierdzonych przez biegłego psychiatrę.

[dowód: opinia biegłego sądowego psychiatry k.69-73, pisemne opinie uzupełniające biegłego sądowego psychiatry k.88-90 i 173-175, ustna opinia uzupełniająca biegłej sądowej psychiatry e-protokół 00:03:27-00:13:30 CD k.229]

Obecnie wszelkie możliwości rehabilitacyjne u powoda zostały wyczerpane. Pozostała ewentualnie możliwość kolejnej operacji powoda. Powód nie odzyskał pewnej sprawności. Stać może tylko na lewej nodze. Nie może wygiąć biodra do przodu oraz bez wysiłku usiąść „po turecku” na podłodze, a także wykonywać czynności związanych z odwodzeniem prawej nogi. Ruchomość prawej nogi cały czas się odrobinę zmniejsza. Na zrośnięciu kości pojawiają się zwyrodnienia. Powód nie może samodzielnie prowadzić samochodu ani motocykla, ani też się wspinać, albowiem w pewnym momencie uszkodzony na skutek przedmiotowego wypadku staw biodrowy może się zablokować. Powód codziennie odczuwa ból, jednak jest już do niego przyzwyczajony i nie stosuje leków przeciwbólowych. Kiedy ból stanie się nie do zniesienia, bądź powód nie będzie mógł chodzić, to konieczna będzie operacyjna wymiana stawu biodrowego. Lekarze poinformowali powoda, że operacja ta jest w przyszłości nieunikniona.

Wypadek miał również wpływ na życie zawodowe powoda, albowiem wszystkie decyzje musiał podejmować, będąc w Szpitalu, co spowodowało straty w prowadzonych przez niego firmach. Po wypadku powód stracił swoją „odskocznię” od codzienności, którą była aktywność fizyczna, co wywołuje u niego frustrację.

[dowód: zeznania powoda e-protokół elektroniczny 00:17:09-00:22:44 CD k.229 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami powoda e-protokół elektroniczny 00:10:08-00:26:05 CD k.53]

Stawka jednej roboczogodziny dla opiekunki domowej na terenie miasta Ł. od stycznia 2009 r. do chwili obecnej wynosiła w dni robocze, tj. od poniedziałki do piątku, 9,50 zł. Stawka jednej roboczogodziny w soboty, niedziele i święta wynosiła o 100% więcej stawki obowiązującej w dni robocze.

[okoliczność notoryjna]

Pismem datowanym 14 czerwca 2013 r., a doręczonym stronie pozwanej w dniu 18 czerwca 2013 r., pełnomocnik powoda zgłosił szkodę (...) S.A. w S., wnosząc o wypłatę na rzecz powoda w terminie 30 dni od otrzymania wezwania następujących kwot: 50000 zł tytułem zadośćuczynienia, 874,99 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, 5491 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich, 150 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu na rehabilitację i 1684,10 zł tytułem utraconych zarobków w związku ze zdarzeniem z dnia 15 czerwca 2012 r.

[dowód: wezwanie do zapłaty k.12, potwierdzenie doręczenia w aktach szkodowych k.39]

W toku postępowania likwidacyjnego powód otrzymał od ubezpieczyciela kwoty: 10000 zł tytułem zadośćuczynienia i 2562 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich.

[dowód: pisma k.15-16 odwr. i w aktach szkodowych k.39]

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry (k.105) z przyczyn wskazanych w dalszej części uzasadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie powód dochodził zadośćuczynienia za krzywdę i odszkodowania za szkodę, jakich doznał w wyniku zdarzenia w dniu 15 czerwca 2012 r. Strona pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności, a jedynie wysokość dochodzonych roszczeń.

Zgodnie z treścią przepisu art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 zd. 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym w orzecznictwie przez pojęcie „odpowiednia suma” należy rozumieć kwotę pieniężną, której wysokość utrzymana jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa oraz dostosowaną do okoliczności konkretnego wypadku. Sąd musi uwzględnić wszystkie okoliczności danego zdarzenia, a zwłaszcza rodzaj obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, stopień kalectwa, poczucie nieprzydatności, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich. Zadośćuczynienie powinno bowiem spełniać funkcję kompensacyjną (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 17.09.2010 r., II CSK 94/10, publ. Rzeczposp. PCD 2010/220/3 oraz z dnia 5.12.2006 r., II PK 102/06, publ. OSNP z 2008 r., nr 1-2, poz. 11).

Po wszechstronnym rozważeniu okoliczności rozpoznawanej sprawy Sąd uznał, że roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w części.

Rozmiar szkody powoda Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności niekwestionowaną przez żadną ze stron opinię biegłego sądowego ortopedy oraz opinię biegłej sądowej psychiatry.

Pełnomocnik strony pozwanej wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry po uprzednim przeprowadzeniu u powoda testów psychologicznych MMPI2. Wniosek ten został oddalony, albowiem Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii dalszych biegłych, jeżeli zachodzi taka potrzeba, a więc w szczególności wtedy, gdy przeprowadzona już opinia zawiera istotne luki, jest nieprzekonująca, niekompletna, pomija lub wadliwie przedstawia istotne okoliczności, nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna. Sąd nie jest zobowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnego biegłego czy też opinii instytutu, tylko z tej przyczyny, że dotychczasowa opinia była dla strony niekorzystna (tak m. in. SN w wyroku z 13.01.2016 r., V CSK 262/15, Legalis nr 1460401 i w postanowieniu z 19.08.2009 r., III CSK 7/09, Legalis nr 264555).

W rozpoznawanej sprawie brak jest podstaw do uznania, że opinia biegłej sądowej psychiatry wydającej opinię w tej sprawie jest nierzetelna, niespójna bądź nielogiczna i aby z jakiegolowiek powodu była nieprzydatna dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Biegła w sposób logiczny i wyczerpujący odniosła się do zarzutów do swojej opinii zgłaszanych przez pełnomocnika strony pozwanej w toku niniejszego procesu. Wskazała, że brak dokumentacji psychiatrycznej, czy też fakt nie podjęcia przez powoda leczenia psychiatrycznego, jak też brak zgłaszania przez niego tzw. lęku komunikacyjnego, nie wyklucza występowania u niego zaburzeń adaptacyjnych. Brak odniesień do stanu psychicznego powoda w dokumentacji lekarzy innych specjalności, w ocenie biegłej również nie jest dowodem na brak takich zaburzeń. Biegła wskazała, że w praktyce dokumentacja lekarska jest prowadzona w sposób lakoniczny i nie uwzględnia wszystkich danych klinicznych, nie wchodzących w zakres danej specjalności. Jeżeli zachowanie pacjenta nie odbiega zatem w sposób ekstremalny od normy, to lekarze nie będący psychiatrami rzadko spostrzegają i odnotowują fakt występowania zaburzeń psychicznych, ponieważ nie przeprowadzają wywiadu w kierunku objawów w sferze psychicznej. W dniu badania przez biegłą psychiatrę powód podawał, że nie jeździ już na motorze, podając przy tym racjonalne wyjaśnienie unikania jazdy i kierowania tym pojazdem. W ocenie biegłej nie można wykluczyć, że lęk taki u powoda istnieje, ale ujawnienie go koliduje z jego obrazem mężczyzny. Biegła wskazała, że lęk komunikacyjny jest jednym z typowych objawów zaburzeń psychicznych, występujących jako następstwo wypadków komunikacyjnych, jednak reakcja organizmu i charakter objawów zawsze mają charakter indywidualny, zależny m. in. od cech osobowości, mechanizmów obronnych, a także biologicznych uwarunkowań. Biegła przeprowadziła z powodem wywiad w kierunku innych czynników, mogących mieć negatywny wpływ na jego stan psychiczny i uwzględniła całokształt danych przy określaniu charakteru i uszczerbku na zdrowiu powoda powstałych w tej sferze w następstwie obrażeń doznanych w tym wypadku. W ocenie biegłej istotny jest fakt doznania przez powoda na skutek wypadku obrażenia narządu ruchu, rzutującego na jego funkcjonowanie, jakość życia i stan psychiczny. Pomimo tego, że nie można wykluczyć, iż na stan psychiczny powoda mogły mieć wpływ również inne zdarzenia życiowe powoda, o których nie poinformował on biegłej psychiatry podczas badania, to nie można na tej podstawie podważać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy doznanymi przez powoda obrażeniami, wynikającymi z nich stratami i typową reakcją emocjonalną na takie straty. Biegła również wskazała, że badanie MMPI2, o którego przeprowadzenie wnosił pełnomocnik strony pozwanej, jest badaniem przeprowadzanym przez psychologa i służy badaniu osobowości. Jest to badanie uzupełniające, jednakże nie rozstrzyga ono opinii psychiatrów. Biegła odniosła się również do zarzutu strony pozwanej, że jej opinia jest subiektywna, wskazując, że badanie MMPI2 także opiera się na wywiadzie pozyskanym od badanego, a zatem również obarczone jest pewną dozą subiektywności. Sąd miał również na uwadze, że – jak wynika z opinii biegłej psychiatry – badanie MMPI2 przeprowadzają psycholodzy, a nie psychiatrzy, a strona pozwana ani jej pełnomocnik nie zgłosili dowodu z opinii biegłego psychologa.

W wyniku zdarzenia z dnia 15 czerwca 2012 r. z ortopedycznego punktu widzenia powód doznał urazu w postaci zwichnięcia prawego stawu biodrowego ze złamaniem głowy prawej kości udowej, stanowiącego upośledzenie funkcji prawego stawu biodrowego oraz stłuczenia prawego kolana, bez upośledzenia funkcji, co skutkowało trwałym uszczerbkiem na zdrowiu wynoszącym 15 %. Cierpienia fizyczne powoda były początkowo znaczne, a następnie zmniejszały się. Skutki wypadku spowodowały ograniczenia w życiu codziennym powoda, utrzymujące się do dnia dzisiejszego. Po wypadku powód był hospitalizowany do dnia 2 lipca 2012 r. i poddany w tym czasie zabiegowi operacyjnemu, polegającemu na zespoleniu głowy kości udowej. Po powrocie do domu nie mógł obciążać operowanej kończyny, w związku z czym poruszał się o kulach. Miał zalecenie wykonania rezonansu magnetycznego prawego kolana i dalszego leczenia w poradni ortopedycznej. Po trzech miesiącach wykorzystał jeden cykl zabiegów rehabilitacyjnych. Na zwolnieniu lekarskim powód pozostawał do dnia 26 października 2012 r. Po wypadku powód przyjmował leki przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe przez trzy miesiące. W późniejszym okresie wymagał stosowania leków przeciwbólowych doraźnie. Pomimo tego, że leczenie ortopedyczne powoda zakończyło się w 2014 r., to rokowania na przyszłość są negatywne. Powód obecnie zgłasza ból i ograniczenie ruchomości w prawym stawie biodrowym. Nie odzyskał pełnej sprawności. Stać może tylko na lewej nodze. Nie może wygiąć biodra do przodu, bez wysiłku usiąść „po turecku” na podłodze, wykonywać czynności związanych z odwodzeniem prawej nogi. Ruchomość prawej nogi cały czas się odrobinę zmniejsza. Na zrośnięciu kości pojawiają się zwyrodnienia. Powód nie może samodzielnie kierować samochodem ani motocyklem, ani też się wspinać, albowiem w pewnym momencie uszkodzony w wypadku staw może się zablokować. Po wypadku powód zarządzał prowadzonymi przez siebie firmami, będąc w szpitalu, co spowodowało straty w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Po wypadku powód stracił swoją „odskocznię” od codzienności, którą była aktywność fizyczna, co wywołuje u niego frustrację. Na bocznej stronie prawego uda powód ma bliznę pooperacyjną. Ma także zaniki mięśniowe prawego uda. Ograniczenie ruchomości w prawym stawie biodrowym wynosi przy zgięciu czynnym i biernym do kąta 100 stopni. Ruchy rotacyjne są śladowe. Odwiedzenie w uszkodzonym stawie wynosi 15 stopni, a przywiedzenie – 10 stopni. Ruchy w prawym stawie biodrowym są bolesne, a ruchy w pozostałych stawach kończyn dolnych są zachowane w pełnym zakresie. Jest wysoce prawdopodobne, że u powoda w obrębie prawego stawu biodrowego wystąpią dużo wcześniej zmiany zwyrodnieniowe, które będą potęgowały ograniczenie funkcji tego stawu biodrowego i nasilały dolegliwości bólowe, co skutkować będzie koniecznością zastosowania endoprotezoplastyki stawu biodrowego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że kwotą adekwatną do rozmiaru krzywdy, jakiej powód doznał w związku ze zdarzeniem zaistniałym w dniu 15 czerwca 2012 r. z tytułu zadośćuczynienia jest kwota 40000 zł. Z uwagi na to, że w toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła powodowi z tego tytułu kwotę 10000 zł, Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda tytułem dalszego zadośćuczynienia kwotę 30000 zł.

W tym miejscu należy odnieść się do zgłoszonego przez pełnomocnika strony pozwanej zarzutu przedawnienia roszczenia w zakresie rozszerzonej części powództwa, obejmującej kwotę 22000 zł z tytułu zadośćuczynienia.

Zgodnie z art. 819 § 3 i 4 k.c. w wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

W rozpoznawanej sprawie sprawca wypadku został skazany prawomocnym wyrokiem karnym za czyn z art. 177 § 1 k.k., stanowiący występek. W rozpoznawanej sprawie zastosowanie zatem ma przepis art. 442 ¹ k.c., zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (§ 1). Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (§ 2). W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej, niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (§ 3).

Z załączonych do pozwu pism ubezpieczyciela z dnia 15 lipca 2013 r., 17 października 2013 r. i 31 października 2013 r. wynika, że zostały one doręczone pełnomocnikowi powoda odpowiednio w dniach 22 lipca 2013 r., 29 października 2013 r. i 7 listopada 2013 r. Powództwo zostało wytoczone w dniu 23 lipca 2015 r., a zatem przed upływem dwóch lat od otrzymania na piśmie ostatecznego oświadczenia ubezpieczyciela o przyznaniu powodowi zadośćuczynienia i odszkodowania w zakresie zwrotu kosztów pomocy osób trzecich. Pismo z rozszerzeniem powództwa o kwotę 22000 zł zostało nadane w urzędzie pocztowym w dniu 28 września 2017 r., a zatem po upływie trzech lat od otrzymania pism w przedmiocie przyznania świadczeń przez ubezpieczyciela. Należy jednak wskazać, że w uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda zastrzegł, że z uwagi na specyficzne cechy podstawy określania zadośćuczynienia, doprecyzowanie żądania zadośćuczynienia pieniężnego i odszkodowania nastąpi po sporządzeniu stosownych opinii przez biegłych specjalistów. Wytoczenie powództwa o zapłatę kwoty 14000 zł tytułem zadośćuczynienia przerwało zatem jednocześnie bieg terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę kwoty 22000 zł, mimo iż do rozszerzenia powództwa doszło po upływie terminu przedawnienia. Zgodnie bowiem z art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Wniesione przez powoda powództwo z pewnością było czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia. Bez znaczenia dla oceny problemu przedawnienia roszczenia powoda jest fakt, iż pierwotnie domagał się on zapłaty niższej kwoty. Istotne jest, żeby czynność zmierzała do dochodzenia roszczenia i aby roszczenie było takie samo. Dokładny rozmiar krzywdy nie był możliwy do określenia w chwili wytoczenia powództwa, czego powód miał świadomość i dlatego wnosił o przeprowadzenie w tej materii postępowania dowodowego. Dopiero jego wynik wskazał na rzeczywisty rozmiar (zakres) doznanej krzywdy i pozwolił określić jaka suma będzie odpowiednia tytułem zadośćuczynienia pieniężnego, co powód wykorzystał do sprecyzowania roszczenia. Taka modyfikacja żądania nie była zmianą powództwa, wywierającą skutki w zakresie przedawnienia, wskazywane przez pełnomocnika strony pozwanej. W okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy wniesienie pozwu przerwało bieg przedawnienia w stosunku do całej żądanej ostatecznie kwoty, która okazała się wyższa od sformułowanej w pozwie wskutek ustaleń Sądu co do rozmiaru (zakresu) krzywdy, co było wynikiem inicjatywy dowodowej powoda. Powód wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych celem ustalenia rozmiaru (zakresu) krzywdy, z czego należy wnioskować po pierwsze, że dochodził całego należnego mu zadośćuczynienia, a po drugie – że rozmiar roszczenia uzależniony został od początku od wyników postępowania dowodowego (tak m. in. Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 25.08.2014 r., III Ca 309/14).

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty. Obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie koszty wywołane uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, a więc wszystkie niezbędne i celowe wydatki, bez względu na to, czy podjęte działania przyniosły poprawę zdrowia (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 stycznia 2008 r., II CSK 425/07, Mon. Praw. 2008, nr 3, s. 116).

Powód dochodził kwoty 2929 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich. Na podstawie opinii biegłego sądowego ortopedy Sąd przyjął, że powód wymagał pomocy osób trzecich przez pierwsze trzy miesiące w wymiarze 3,5 godziny dziennie, a przez następne trzy miesiące – 1,5 godziny dziennie. Sąd miał na uwadze, że powód do dnia 2 lipca 2012 r. był hospitalizowany, a zatem miał zapewnioną całodobową opiekę osób trzecich. Uwzględniając powyższe oraz stawkę stosowaną przez MOPS w Ł. w wysokości 9,5 zł, powodowi należy się zwrot kosztów opieki osób trzecich w kwocie 3676,50 zł - {[(3 × 30 dni) – 18 dni] × 3,5 godz. × 9,5 zł} + [(3 × 30 dni) × 1,5 dnia × 9,5 zł]. Z uwagi na to, że w toku postępowania likwidacyjnego z tego tytułu powodowi została wypłacona kwota 2562 zł, Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda tytułem zwrotu dalszych kosztów pomocy osób trzecich kwotę 1114,50 zł (3676,50 – 2562).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. (przy uwzględnieniu zmiany jego treści od dnia 1 stycznia 2016 r.) w zw. z art. 817 § 1 k.c. Pełnomocnik powoda pismem z dnia 14 czerwca 2013 r., doręczonym stronie pozwanej w dniu 18 czerwca 2013 r., zgłosił szkodę i wezwał stronę pozwaną do zapłaty na rzecz powoda m. in. kwot: 50000 zł z tytułu zadośćuczynienia i 5491 zł z tytułu zwrotu kosztów opieki osób trzecich. Zasadne jest zatem żądanie powoda zasądzenia odsetek od kwoty 14000 zł tytułem zadośćuczynienia i 1114,50 zł tytułem zwrotu kosztów pomocy osób trzecich od dnia 19 lipca 2013 r. Z uwagi na to, że w piśmie z dnia 27 września 2017 r. pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo o kwotę 22000 zł tytułem zadośćuczynienia, wnosząc o zasądzenie od tej kwoty odsetek od dnia doręczenia odpisu pisma stronie pozwanej, które nastąpiło 13 listopada 2017 r., Sąd uznał za uzasadnione żądanie zasądzenie odsetek od zasądzonej kwoty 16000 zł od dnia 13 listopada 2017 r.

Roszczenie o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem zgodnie z cyt. przepisem art. 442 ¹ k.c. powód będzie mógł wystąpić z pozwem o zasądzenia stosownych świadczeń w przypadku ujawnienia się nowych szkód i krzywd z nimi związanych. Powód nie ma zatem interesu prawnego, aby żądać ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość na podstawie art. 189 k.p.c. w niniejszej sprawie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w pkt 1 wyroku zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 15114,50 zł (14000 zł tytułem zadośćuczynienia + 1114,50 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich) z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 16000 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 listopada 2017 r. do dnia zapłaty, zaś w pkt 2 wyroku w pozostałej części oddalił powództwo.

O kosztach procesu w pkt 3 wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał proces w 80 %. Powód poniósł koszty w łącznej kwocie 4064 zł, na którą składają się: 847 zł - opłata sądowa od pozwu, 2400 zł – koszty zastępstwa procesowego, 17 zł – opłata od pełnomocnictwa i 800 zł - wydatkowana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłych. Strona pozwana poniosła koszty w kwocie 2998,13 zł, na którą składają się: 2400 zł. – koszty zastępstwa procesowego, 17 zł – opłata od pełnomocnictwa i 581,13 zł – wydatkowana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłych. Strona pozwana jest zatem zobowiązana do zwrotu na rzecz powoda kosztów procesu w wysokości 2651,57 zł.

Na podstawie art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 623 ze zm.) Sąd w pkt 4 wyroku zwrócił na rzecz strony pozwanej kwotę 118,87 zł z tytułu niewydatkowanej zaliczki na poczet wynagrodzeń biegłych.

W pkt 5 wyroku Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 cyt. ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od powoda kwotę 220 zł, a od strony pozwanej kwotę 880 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, na które składa się opłata od rozszerzonej części powództwa.