Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 października 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r., art. 83 §1 k.c. w związku z art. 300 k.p. stwierdził, że G. J. jako pracownik u płatnika składek K. J. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1 czerwca 2016 roku. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż przeprowadził postępowanie kontrolne w zakresie zgłoszenia G. J. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia u płatnika składek. Z dokumentów wynika, że został on zgłoszony do ubezpieczeń społecznych od dnia 1 czerwca 2016 roku jako pracownik w pełnym wymiarze czasu pracy. Jednocześnie od 5 czerwca 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku był zgłoszony do ubezpieczeń u innego pracodawcy, z czego od 8 lipca 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku był niezdolny do pracy. W okresie od 5 stycznia do 22 maja 2016 roku ZUS wypłacał mu zasiłek chorobowy. Od dnia 4 lipca 2016 roku ponownie stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. Wnioskodawca został zatrudniony przez swoją córkę i w związku z nieobecnością ubezpieczonego nikt nie został zatrudniony na jego miejsce.

Na podstawie zebranej w sprawie dokumentacji i dokonanych ustaleń, w ocenie ZUS, zasadne jest stwierdzenie, że G. J. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jako pracownik jedynie w celu uzyskania prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz prawa do bezpłatnej opieki lekarskiej przysługujących osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Wobec powyższego umowa taka na podstawie art. 83 § 1 kc jest nieważna jako zawarta jedynie dla pozoru (decyzja k. 38 – 41 akt ZUS)

Wnioskodawca G. J. złożył w dniu 9 listopada 2016 roku odwołanie od w/w decyzji i wniósł o jej zmianę. W uzasadnieniu wskazał, że organ rentowy wydał błędną decyzję ponieważ umowa jako faktycznie wykonywana nie może zostać uznana za pozorną. Wnioskodawca natomiast podjął zatrudnienie i świadczył pracę. Organ rentowy okoliczności przeciwnych nie udowodnił (odwołanie k. 2 – 5).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 9 grudnia 2016 roku organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 11 – 12).

Zainteresowana K. J. przyłączyła się do odwołania (e-protokół z 11 lipca 2017 roku 00:02:11).

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

G. J. od 5 czerwca 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w zakładzie (...), na stanowisku murarza. Stosunek pracy ustał na skutek upływu okresu, na który została zawarta umowa. W okresie od 8 lipca 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku był niezdolny do pracy i otrzymywał z tego tytułu świadczenia z ubezpieczenia chorobowego (okoliczność bezsporna, świadectwo pracy – akta osobowe k.170).

W okresie od 5 stycznia do 22 maja 2016 roku był ponownie niezdolny do pracy i ZUS wypłacał mu zasiłek chorobowy (okoliczność bezsporna).

K. J. otworzyła działalność gospodarczą 16 marca 2014 roku. Jest to sklep warzywno-owocowy, spożywczy. Mieści się w budynku wolnostojącym. Sklep był otwarty od 26 marca 2014 roku przez 6 dni w tygodniu od 7.00 do 18.00, w soboty krócej do 15 (zeznania zainteresowanej K. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:19:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:23:20 ).

Kasę fiskalną zainteresowana ma od około pół roku. Wcześniej rozliczała się w oparciu o książkę przychodów i rozchodów (zeznania zainteresowanej K. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:19:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:34:54, zeznanie świadka R. T. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:58:51, zeznania świadka A. G. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:19:18, zeznania świadka E. D. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:40:49).

Początkowo w sklepie było niewiele towaru, obecnie asortyment został znacznie poszerzony (zeznanie świadka R. T. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:56:35, zeznania świadka W. S. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:05:45, zeznania świadka A. G. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:18:30, zeznania świadka E. D. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:39:59, zeznania świadka G. O. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:47:48).

Sklep mieści się w Z., przy ul. (...). R. 45. Początkowo tylko zainteresowana w nim prracowała. Jednak kiedy zaczęła studia dzienne na Uniwersytecie (...), na wydziale ekonomii potrzebowała pomocy do jego prowadzenia. Sklep był zamykany kiedy miała ćwiczenia. Było to ok. 10 h ćwiczeń tygodniowo. Na wykłady nie chodziła (zeznania zainteresowanej K. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:19:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:23:20, zeznania świadka A. G. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:14:09).

Zainteresowana rozpoczęła studia 1 października 2015 roku. Planowany termin zakończenia to 31 październik 2018 roku. Część zajęć na studiach jest obowiązkowa jednak listy obecności nie są przechowywane (informacja, zaświadczenie i plan studiów k.115-120).

W 2016 roku zbliżała się sesja letnia, która zawsze jest trudniejsza. W związku z tym zaczęła się zastanawiać nad zatrudnieniem pracownika (zeznania zainteresowanej K. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:19:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:23:20, zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:03:35).

W dniu 30 maja 2016 roku odwołujący zawarł z córką K. J., umowę o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku sprzedawcy z wynagrodzeniem 2.100,- zł. Do pracy miał przystąpić 1 czerwca 2016 roku (umowa o pracę k.18 akt ZUS).

Wnioskodawca przedstawił zaświadczenie lekarskie o braku przeciwskazań do pracy na stanowisku sprzedawcy (zaświadczenie k.27 akt ZUS).

W dniu 1 czerwca 2016 roku przeszedł szkolenie z zakresu bhp (karta szkolenia wstępnego k.14 akt ZUS).

Wnioskodawca wykładał towar na półki, sprzątał, jeżdził po towar a kiedy córka miała zajęcia, to również sprzedawał towar. Zdarzało się, że zamawiał towar na specjalne życzenie klienta (zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:14:22, zeznanie świadka R. T. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:49:56, zeznania świadka W. S. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:06:55, zeznania świadka A. G. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:14:09, zeznania świadka J. S. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:25:47, zeznania świadka E. D. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:34:42 i 01:37:33, zeznania świadka G. O. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:43:44).

Wynagrodzenie wypłacane było do ręki (zeznania zainteresowanej K. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:19:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:34:54)

Wnioskodawca ma usuniętą lewą nerkę a od 2014 roku zdiagnozowaną chorobę nowotworową w postaci raka jasnokomórkowego (wynik badania k.22, zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:03:35, dokumentacja medyczna k.143).

Podczas badań w maju 2016 roku stwierdzono zmianę w sąsiedztwie loży po usunięciu nerki i pakiet powiększonych węzłów chłonnych. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono progresji zmian chorobowych (dokumentacja medyczna k.177-180

Od dnia 4 lipca 2016 roku ubezpieczony przebywał w szpitalu i ponownie stał się niezdolny do pracy z powodu choroby (okoliczność bezsporna).

O pobycie w szpitalu wiedział jakieś dwa tygodnie wcześniej. Pojawiła się okazja do przeprowadzenia koniecznej do dalszego leczenia operacji zmniejszenia żołądka z uwagi na otyłość olbrzymią (185 kg) i odwołujący nie mógł z niej zrezygnować (zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:03:35).

O. ta była konieczna do przeprowadzenia operacji onkologicznej (zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27 w zw. z e-ptotokół z 12 X 2017 roku 00:04:03).

Początkowo miał zostać przyjęty do szpitala 27 czerwca 2016 roku. Skierowanie otrzymał 10 czerwca 2016 roku (skierowanie, dokumentacja medyczna k.158).

Przeprowadzono wtedy operację laparoskopowego uwolnienia zrostów jelitowych i laparoskową radykalną rękawową resekcję żołądka oraz drenaż jamy otrzewnej (dokumentacja medyczna k.158).

Ze szpital nie powrócił do pracy ponieważ okazało się, że ma nawrót choroby nowotworowej (zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:03:35).

W lipcu i sierpniu 2016 roku sklep został zamknięty ponieważ nie miał kto pomagać wnioskodawczyni. Później jej brat zrobił prawo jazdy i zaoferował się z pomocą. Jednak w listopadzie 2016 roku zainteresowana zatrudniłam swoją matkę. Teraz pomaga jej brat zatrudniony na podstawie umowy zlecenia (zeznania zainteresowanej K. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:19:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:23:20, zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27 w zw. z e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 00:03:35, zeznania świadka W. S. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:08:51, zeznania świadka A. G. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:14:09, zeznania świadka J. S. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:28:34, zeznania świadka G. O. e-ptotokół z 11 VII 2017 roku 01:43:44).

W dniu 7 listopada 2016 roku zainteresowana zawarła umowę z Powiatowym Urzędem Pracy o zorganizowanie pracy interwencyjnej przez okres 6 miesięcy od 10 XI 2016 roku dla osoby bezrobotnej na stanowisku sprzedawcy (umowa k.19-21).

Zainteresowana w 2015 roku poniosła stratę w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w wysokości 14.344,17 zł, natomiast w roku 2016 osiągnęła zysk w kwocie 10.149,83 zł (informacja z Urzędu Skarbowego k.131).

Stosunek pracy z wnioskodawcą nie został rozwiązany, przebywa na urlopie bezpłatnym z uwagi na toczące się postępowanie sądowe. Doradził mu to pracownik ZUS. Nie wystąpił o przyznanie mu prawa do renty (zeznania wnioskodawcy G. J. e-protokół z 6 II 2018 roku 00:06:27).

Przy ustalaniu stanu faktycznego sąd pominął wyciągi z rachunku bankowego złożone przez zainteresowaną bowiem nie wnoszą one żadnych istotnych informacji do sprawy. Uznał jednocześnie, iż brak jest podstaw do odmowy wiary zeznaniom świadka E. D. w zakresie w jakim pomyliła lata swojego pobytu w szpitalu bowiem sama również przyznała, iż na skutek udaru mózgu pamięć ją zawodzi, a okoliczność doznania takiego udaru w maju 2015 roku potwierdza dokumentacja medyczna (k.79-113).

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie w świetle zgromadzonego materiału dowodowego zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963 z późn. zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.), osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast, jak stanowi art. 4 w ust 1 i 2 w/w ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W myśl art. 22 §1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści § 1 ¹ art. 22 kp, zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Zaś zgodnie z § 1 ² art. 22, nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W niniejszej sprawie odwołujący się – G. J. zawarł z K. J. w dniu 30 maja 2016 roku umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 30 maja 2016 roku nie została zawarta dla pozoru, chociaż w ocenie Sądu zawarto ją w celu umożliwienia wnioskodawcy skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Mimo to jest ona ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c.

Zgodnie z treścią art. 83 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, okoliczność, na którą Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, jest zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy, a pracodawcy do przyjmowania tego świadczenia i dawania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

Ustalając stan faktyczny Sąd dał wiarę zeznaniom świadków oraz wnioskodawcy i zainteresowanej, w których wskazali na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez wnioskodawcę w ramach powyższej umowy o pracę w czerwcu 2016 roku. W ocenie sądu brak jest jakichkolwiek podstaw do odmowy wiary zeznaniom świadków, którzy nie są osobiście związani ze stronami a jedynie korzystają z usług placówki handlowej wnioskodawczyni. Wszyscy świadkowie zgodnie potwierdzili, iż wnioskodawca w czerwca 2016 roku wykonywał normalne czynności związane z pracą w sklepie jak przyjmowanie towaru, wystawianie go na półki czy sprzedaż. Zdarzało mu się nawet dokonywać specjalnych zamówień na zlecenie klientów. Przywoził także towar od dostawców. Nie może być zatem wątpliwości, iż świadczył pracę zgodną z zawartą umową o pracę.

W ocenie Sądu zeznania w niniejszej sprawie są jasne, logiczne, niesprzeczne oraz wzajemnie uzupełniają się. Stwierdzić należy, iż wskazane przez wymienione wyżej osoby okoliczności znajdują również potwierdzenie w treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a więc w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym powołanym w opisanym stanie faktycznym.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż złożone do akt dokumenty nie były kwestionowane przez ZUS, a zeznania wnioskodawczyni oraz świadków nie zostały zasadnie podważone w toku procesu przez organ rentowy.

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę.

W tym miejscu należy rozważyć, czy zachowanie to nie narusza zasad współżycia społecznego, gdyż zgodnie z w/w art. 58 § 2 kc nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W wyroku z dnia 18 października 2005 roku (sygn. akt II UK 43/05, opubl. OSN Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 15 – 16, poz. 251) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia (np. urodzeniem dziecka i niezdolność do pracy w okresie ciąży) i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Na uwagę zasługuje także stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z 14 marca 2001 r. (II UKN 258/00, OSNP 2002/21/527), zgodnie z którym nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował i wypłacał z tego tytułu wynagrodzenie za pracę. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela również pogląd Sądu Najwyższego zawarty w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04 opublikowanym w OSNP 2005/15/235), w którym stwierdza się, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 kc w zw. z art. 300 kp).

W niniejszej sprawie wnioskodawca zawarł kwestionowaną umowę o pracę w dniu 30 maja 2016 roku, a faktycznie pracę świadczył do początku lipca 2016 roku. Pamiętać przy tym należy, iż podpisując umowę strony wiedziały, iż wnioskodawcę czeka operacja resekcji żołądka konieczna do dalszego leczenia operacyjnego nowotworu, jednak nie znały daty tej operacji. Skierowanie do szpitala wnioskodawca otrzymał 10 czerwca 2016 roku a zatem już po podpisanu i podjęciu pracy. Data przyjęcia do szpitala nie była pewna, a termin pojawił się przypadkowo. W takiej sytuacji nie można uznać, iż umowa o pracę jest nieważna jako niezgodna z zasadami współżycia społecznego. Także wysokość ustalonego wynagrodzenia nie daje podstaw do takiej oceny.

Zgodnie z art. 78 kp wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Otrzymywana przez skarżącego, we wskazanych wyżej warunkach, kwota wynagrodzenia 2.100,- zł brutto miesięcznie, nie jest kwotą wygórowaną.

Sąd Okręgowy podziela w tym miejscu stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w treści wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r. w sprawie II UK 309/09, opubl. LEX nr 604210 „Zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu”. Kwestia oceny samej wysokości wynagrodzenia określonego w spornej umowie pod kątem jego zgodności z zasadami współżycia społecznego, czy też z przepisami ustawy może być przedmiotem nowej decyzji ZUS. W decyzji tej organ rentowy może rozstrzygnąć, czy ustalone przez strony wynagrodzenie było faktycznie adekwatne do powierzonych obowiązków oraz uzasadnione zasobami finansowymi pracodawcy.

Stosownie do treści art. 58 §1 kc, czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Zaś w myśl § 2 w/w przepisu, nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejścia przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Ponieważ postępowanie dowodowe wykazało, iż wnioskodawca pracę podjął i faktycznie ją świadczył, a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie co potwierdzają zeznania świadków i stron umowy, brak podstaw do uznania nieważności spornej umowy o pracę.

Zdaniem Sądu, strony zawarły sporną umowę mając na względzie nie tylko potrzebe pomocy w sklepie ale także w celu zapewnienia wnioskodawcy prawa do świadczeń, jednak w stanie faktycznym ustalonym w sprawie działania te nie powodują nieważności spornej umowy.

Uwzględniając poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, należy uznać, że w sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby ), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. Zawarcie umowy o pracę przez wnioskodawcy z płatnikiem składek w świetle zebranego materiału dowodowego, w ocenie Sądu Okręgowego nie było też sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję jak w pkt 1 sentencji wyroku uznając odwołanie za zasadne.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z aktami rentowymi.

5 III 2018 roku.