Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2017r. w Suwałkach na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa - Ministerstwa Zdrowia

przeciwko C. C.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda Skarbu Państwa - Ministerstwa Zdrowia

od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 9 maja 2017r. sygn. akt IV P 14/17

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda Skarbu Państwa – Ministerstwa Zdrowia na rzecz pozwanego C. C. kwotę 675 (sześćset siedemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sygn. akt Pa 24/17

UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa - Ministerstwo Zdrowia domagał się zasądzenia od pozwanego C. C. kwoty 6 687,77 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za czas opóźnienia od dnia 14 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż wypłacił pozwanemu jako pracownikowi (...)) nienależny zasiłek chorobowy za luty 2016 r. Pozwany za ten okres przedstawił zaświadczenia lekarskie w przedmiocie niezdolności do pracy wskutek choroby (druki ZUS ZLA). Stosunek pracy pozwanego uległ jednak rozwiązaniu z dniem 31 stycznia 2016 r. Pozwany pełnił funkcję (...)w Ministerstwie Zdrowia od dnia 23 lutego 2015 r. Z dniem 18 listopada 2015 r. został z tej funkcji odwołany w związku z powołaniem nowej Rady Ministrów na I posiedzeniu nowego Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, stosownie do art. 62 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) w zw. z art. 38 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2012 r. poz. 392, z późn. zm.). Jednocześnie od dnia 9 października 2015 r. pozwany przebywał na zwolnieniu lekarskim. W związku z rozwiązaniem stosunku pracy z dniem 31 stycznia 2016 r. powód sporządził stosowne korekty wypłaconego za luty 2016 r, zasiłku chorobowego oraz dokonał zwrotu nadpłaconych zasiłków do ZUS wraz z naliczonymi odsetkami. Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia 11 kwietnia 2016 r. poinformował o istnieniu nieprawomocnej decyzji z dnia 11 maja 2016 r. dotyczącej braku uprawnień pozwanego do zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy orzeczonej w okresie 23 stycznia 2016 r. do 22 marca 2016 r. W przedmiotowej decyzji wskazano, że do zwrotu zasiłku chorobowego wypłaconego w trakcie zatrudnienia w okresie 23 stycznia 2016 r. - 31 stycznia 2016 r. zobowiązany został bezpośrednio pozwany. Dwukrotnie wezwał pozwanego do zwrotu kwoty 6687,77 zł nadpłaconej na jego rzecz, na którą składa się:

1)  kwota 5868,38 zł brutto tytułem zasiłku chorobowego oraz dodatku stażowego wypłaconych w dniu 26 lutego 2016 r.

2)  kwota 2287,39 brutto zł tytułem zasiłku chorobowego oraz dodatku stażowego wypłaconych w dniu 9 marca 2016 r.

Decyzja ZUS z dnia 11 maja 2016 r. jest prawomocna i nie przysługują od niej środki odwoławcze. Wobec powyższego decyzja ta weszła do obrotu prawnego. W decyzji tej stwierdzono m.in., że pozwany nie miał prawa do zasiłku chorobowego w okresie od 9 stycznia 2016 r. do 22 marca 2016r. Tymczasem powód dokonał zapłaty kwot na rzecz pozwanego, które okazały się nienależne w dniu 26 lutego 2016 r. (4878,38 zł) oraz w dniu 9 marca 2016 r. (1875,39 zł).

W związku z korektą wpłacono również kwotę 4805,23 zł na rzecz ZUS. Pozwany otrzymał nienależnie zasiłek chorobowy, gdyż ZUS ustalił, że nie miał prawa do zasiłku chorobowego w okresie od 9 stycznia 2016 r. do 22 marca 2016 r., a ponadto stosunek pracy z pozwanym został rozwiązany z dniem 31 stycznia 2016 r. Dochodzone roszczenie wynika zatem z ustawy, tj. z art. 410 § 2 kodeksu cywilnego (w zw. z art. 300 kodeksu pracy), zgodnie z którym świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. Jako pracodawca nie był zobowiązany do wypłaty świadczenia za opisywany okres. Wobec jednak wypłaty pomimo tego, że w opisywanym stanie wynagrodzenie to pozwanemu się nie należało, konieczny jest zwrot. Pozwany miał świadomość zarówno co do prawa [art. 5 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 79, poz. 430, z późn. zm.)], i co do faktów, iż zasiłek nie przysługuje w sytuacji, gdy w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową (pozwany pełnił funkcję (...) w Ministerstwie Zdrowia). Pracodawca nie przyznał również świadczenia pozwanemu w rozmiarze większym, niż wynikający z obowiązujących przepisów płacowych. W konsekwencji nie jest możliwe, aby pozwany nie miał wiedzy co do wymogów z ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz przepisów ubezpieczeniowych, tj. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (w szczególności art. 17, 66 i 68) oraz ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 84) w zakresie trwania stosunku pracy i braku możliwości świadczenia pracy w okresie niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na pozew C. C. domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, iż wbrew stanowisku strony powodowej, rozwiązanie z nim stosunku pracy nastąpiło nie z dniem 31 stycznia 2016r. a dniem 30 czerwca 2016r. Odwołany został ze stanowiska (...)w Ministerstwie Zdrowia z dniem 18 listopada 2015r. Od dnia 9 października 2015r., co nie jest kwestionowane przez stronę powodową, przebywał nieprzerwanie do dnia 7 kwietnia 2016r. na zwolnieniu lekarskim. Stosownie do art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996r. o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów ( Dz.U. z 1999r., Nr 82, poz. 929 ze zm.) (...)odwołuje Prezes Rady Ministrów. W myśl art. 5 ust. l pkt 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (j.t. Dz. U. z 201 lr., Nr 79, poz. 430 ze zm.) osoby odwołane z kierowniczych stanowisk państwowych zachowują prawo do dotychczasowego wynagrodzenia przez okres dwóch miesięcy — jeżeli funkcję tę pełniły przez okres dłuższy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 12 miesięcy. Okres ten traktowany jest jako okres wypowiedzenia stosunku pracy, co oznacza, że stosownie do art. 30 § 2 ^{( 1)} Kodeksu pracy kończy się on w ostatnim dniu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło odwołanie ze stanowiska (miesiąca, w którym nastąpiło odwołanie, nie uwzględnia się). Okres dwóch miesięcy, przez który przysługuje wynagrodzenie osobie odwołanej z kierowniczego stanowiska państwowego, co potwierdza publikowana ( na zapytanie poselskie nr 14 Sejmu II kadencji) odpowiedź(...)w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów - H. T. z dnia 2 stycznia 2002r., należy traktować jak okres trwającego zatrudnienia. Jak wskazano w dalszej części tej odpowiedzi, zgodnie z art. 70 Kodeksu pracy, odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę.

Jeżeli odwołanie nastąpiło w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bieg wypowiedzenia rozpoczyna się w myśl art. 72 § 1 k.p. po upływie tego okresu.

W jego zatem sprawie bieg dwumiesięcznego wypowiedzenia rozpoczął się dopiero po upływie okresu zwolnienia lekarskiego, tj. po 7 kwietnia 2016r. i zakończył w dniu 30 czerwca 2016r.

W okresie zatem do 30 czerwca 2016r. zobowiązanym do ustalenia wysokości i wypłaty zasiłku chorobowego na podstawie art. 61 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2016r., poz. 372) była strona powodowa. Tym samym brak jest podstaw do uznania w myśl art. 410 § 2 k.c. wypłaconego świadczenia jako nienależne.

Powództwo powinno podlegać oddaleniu również przy przyjęciu zawartej przez stronę powodową w pozwie argumentacji. Zgodnie z art. 411 pkt 1 k.c. nie można żądać zwrotu świadczenia jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany oraz jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna ( art. 411 pkt 4 k.c.).

Z pozwu wynika, iż kwota 1875,39 zł. została mu wypłacona w dniu 9 marca 2016r. W załączonym zaś do pozwu piśmie Ministerstwa Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2016r. kierowanym do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powołano się na opinię Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 marca 2016r. według której stosunek zatrudnienia pozwanego pracownika w Ministerstwie Zdrowia uległ rozwiązaniu z dniem 31 stycznia 2016r.W takiej sytuacji powód wiedział, że nie był do wypłaty zasiłku chorobowego zobowiązany. Jak wynika z treści załączonych do pozwu potwierdzeń przelewu z dnia 26 lutego 2016r. i 9 marca 20l6r. operacje opisane zostały jako „Wypłata nr (...) i Wypłata nr (...)". Otrzymując przekazane kwoty nie był w stanie stwierdzić, czy dotyczyły one zasiłku chorobowego, czy też stanowiły wynagrodzenie wyrównawcze, o którym mowa w art. 5 ust. l pkt 2 ustawy z dnia 31 lipca 198Ir. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Otrzymane kwoty wydane zostały na bieżące utrzymanie oraz wydatki związane z leczeniem się. W owym okresie pozwany przebywał bowiem na zwolnieniu lekarskim. Wystąpiły zatem przesłanki określone w art. 409 k.c,. zgodnie z którym obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Z tytułu przysługującego dodatku wyrównawczego, o którym mowa w art. 5 ust. l pkt 2 ustawy z dnia 31 lipca 198lr. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe strona powodowa powinna z mocy ustawy wypłacić pozwanemu kwoty: za miesiąc maj 2016r. -11446.80 zł. oraz za miesiąc czerwiec 2016r. - 11446,80 zł. Te wierzytelności są wymagalne.

Z ostrożności procesowej pozwany, działając na podstawie art. 498§ 1 k.c., potrącił tą wierzytelność w łącznej kwocie 22.893,600 zł. z wierzytelnością strony powodowej dochodzoną niniejszym pozwem tj. kwotą 6.688 zł., wskutek czego obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości kwoty 6.688zł. Powodowe Ministerstwo Zdrowia zobowiązane jest do wypłaty mu pozostałej kwoty, tj. 16.205,60 zł. Mając na względzie oświadczenie o potrąceniu podniósł zarzut potrącenia.

Wyrokiem z dnia 9 maja 2017r. Sąd Rejonowy w Suwałkach oddalił powództwo i zasądził od powoda Skarbu Państwa – Ministerstwo Zdrowia na rzecz pozwanego C. C. kwotę 1.367,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W ocenie Sądu nie można było podzielić podglądu powoda, iż nie był zobowiązany do wypłaty C. C. świadczenia za sporny okres.

W myśl art. 5 ust. l pkt 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (j.t. Dz. U. z 2011r. Nr 79, poz. 430 ze zm.), osoby odwołane z kierowniczych stanowisk państwowych zachowują prawo do dotychczasowego wynagrodzenia przez okres dwóch miesięcy — jeżeli funkcję tę pełniły przez okres dłuższy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 12 miesięcy.

Okres ten traktowany zaś jest jako okres wypowiedzenia stosunku pracy, co oznacza, że stosownie do art. 30 § 2 ¹ Kodeksu pracy kończy się on w ostatnim dniu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło odwołanie ze stanowiska.

Okres dwóch miesięcy, przez który przysługuje wynagrodzenie osobie odwołanej z kierowniczego stanowiska państwowego, należy natomiast traktować jak okres trwającego zatrudnienia. Zgodnie z art. 70 Kodeksu pracy odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. Jeżeli odwołanie nastąpiło w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bieg wypowiedzenia rozpoczyna się w myśl art. 72 § 1 k.p. po upływie tego okresu.

Sąd Rejonowy wskazał, że do takich takich wniosków prowadzi również uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1994 r. (sygn. akt I PZP 19/94) w sprawie odwołania wojewody, w której Sąd Najwyższy potwierdził, iż do odwołania wojewody ma zastosowanie art. 70§2 kp.

Przyjęcie interpretacji stosunku łączącego (...)z ministerstwem jako stosunku pracy z powołania w rozumieniu przepisów kodeksu pracy prowadzi do uznania, iż w zakresie nie unormowanym przepisami ustawy z dnia 8 sierpnia 1996r. o Radzie Ministrów oraz ustawy z dnia 31 lipca 1981r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, stosuje się przepisy kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 70§2 kp, odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem. Jeżeli odwołanie nastąpiło w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bieg wypowiedzenia rozpoczyna się w myśl art. 72 § 1 k.p. po upływie tego okresu.

C. C. został zaś odwołany w okresie usprawiedliwianej nieobecności w pracy, która trwała nieprzerwanie do dnia 7 kwietnia 2016r., zatem jego stosunek pracy z powołania ustał (uwzględniając dwumiesięczny okres pobierania wynagrodzenia zgodnie z ustawą z dnia 31 lipca 1981r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe) z końcem czerwca 2016r.

W rozpoznawanej sprawie bieg dwumiesięcznego wypowiedzenia rozpoczął się dopiero po upływie okresu zwolnienia lekarskiego, tj. po 7 kwietnia 2016r. i zakończył w dniu 30 czerwca 2016r.

Zatem wypłacone powodowi w dn. 26 lutego 2016r. i 9 marca 2016r. sporne kwoty dotyczyły należnego (tzn. wypadającego w okresie zatrudnienie) zasiłku chorobowego i dodatku stażowego.

Co do twierdzeń powoda wywodzonych z decyzji ZUS z dnia 11 maja 2016r., iż nie jest możliwe, aby pozwany nie miał wiedzy co do wymogów z ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz przepisów ubezpieczeniowych, tj. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (w szczególności art. 17, 66 i 68) oraz ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 84) w zakresie trwania stosunku pracy i braku możliwości świadczenia pracy w okresie niezdolności do pracy. Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany wypłacone sporne kwoty traktował w zaufaniu do pracodawcy jako należne raty zasiłku chorobowego i zużył je na własne potrzeby związane z leczeniem, rehabilitacją i utrzymaniem.

Sąd Rejonowy powołał się i na to, że skoro powód jak twierdził w datach wypłat wskazanych kwot 5.868,38 zł, 26.02.2016r. i 2.287,39 zł, 9.03.2016r. nie miał jeszcze wiedzy, iż nie był zobowiązany do świadczenia, to tym bardziej pozwany wyzbywając się korzyści lub zużywając ją nie powinien był liczyć się z obowiązkiem jej zwrotu. Jak zeznał sam pozwany wypłacone sporne środki zużył w taki sposób, że nie jest już wzbogacony (art. 409 kc w zw. z art. 300 kp).

Zdaniem Sądu, b. pracodawca nie może obciążać C. C. konsekwencjami chaosu organizacyjnego i kadrowego, którego efektem jest wielotygodniowy spór pomiędzy różnymi jednostkami organizacyjnymi Rady Ministrów w kwestii ustalenia, czy powód jest jeszcze pracownikiem Ministerstwa Zdrowia. Pracodawcę należy wręcz traktować jako profesjonalny organ administracji publicznej, wyposażony w profesjonalny aparat urzędniczy, departament prawny. Np. w dniu 7.03.2016r. Ministerstwo Zdrowia potwierdziło w oświadczeniu dla celów świadczenia rehabilitacyjnego, iż C. C. jest pracownikiem Ministerstwa i otrzymuje nadal zasiłek chorobowy oraz, że okres zasiłkowy zakończy się z dniem 7.04.2016r. (por. oświadczenie k. 27/B akt osobowych). Zatem powód nie może bronić się zarzutem, iż w dacie wypłat spornych świadczeń nie wiedział, iż nie był do świadczenia zobowiązany.

W przedmiotowej sprawie powód nie mógł zatem domagać się zatem zwrotu wypłaconych spornych świadczeń również z uwagi na treść art. 411 ust. 1 i 4 kc w zw. z art. 300 kp.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Ponieważ powód przegrał proces w całości, jest zobowiązany zwrócić pozwanemu całość kosztów zastępstwa prawnego, wysokość których ustalił na podstawie §2 pkt 4 w zw. z § 9 ust. 1pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) – 1.350,00 zł. plus 17,00 zł. tytułem zwrotu poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (punkt II sentencji wyroku).

W apelacji od tego wyroku Skarb Państwa – Ministerstwo Zdrowia zaskarżyło go w całości i zarzuciło mu:

I. naruszenie przepisów postępowania tj.:

1) art. 47 § 2 pkt 1 lit. a Kodeksu postepowania cywilnego, dalej zwanego „kpc”, poprzez ustalenie zaskarżonym wyrokiem istnienia stosunku pracy w okresie po 31.01.2016r. do 30.06.2016r., podczas gdy oświadczeniem powoda stosunek pracy uległ rozwiązaniu z upływem 31.01.2016r., co stanowi przyczynę nieważności określoną w art. 379 pkt 4 kpc.,

2) naruszenie art. 233 § 1 kpc.:

a) w zw. z art. 65 kodeksu cywilnego, dalej zwanego „kc”, i art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 31.07.1981r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2011r. Nr 79, poz. 430 z późn. zm.), dalej zwaną „ustawą”, w zw. z art. 63 Kodeksu pracy, dalej zwanego „kp”, poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny m.in. z pominięciem istotnej części tego materiału, tj. skutecznego oświadczenia pracodawcy o ustaniu stosunku pracy z dniem 31.01.2016r., decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 11.05.2016r. (k. 75 i 76 – decyzje ZUS), a w konsekwencji błędne ustalenie w ramach niniejszego postępowania, iż stosunek pracy z pozwanym trwał od 30.06.2016r. i do tego też dnia powód był obowiązany do wypłaty należności na rzecz pozwanego,

b) poprzez wyprowadzenie ze zgromadzonego materiału wniosków z niego niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania, polegających na przyjęciu, że:

- pozwany pozostawał w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy w styczniu i lutym 2016r., podczas gdy z treści materiału dowodowego, w szczególności decyzji ZUS z dnia 11.05.2016r. oraz z dowodu z przesłuchania strony pozwanej wynika, że okres ten nie był usprawiedliwiony, skoro pozwany wykonywał czynności zarobkowe (czego nie kwestionował, bowiem ww. decyzje nie zostały zaskarżone), a podczas przesłuchania pozwany wskazał, że kwotę określoną w ww. decyzji zapłacił na rzecz ZUS,

- cyt.: organ rentowy w przedmiotowej decyzji z dnia 11.05.2016r.(k.81) stwierdził, iż nie ma podstaw do dochodzenia otrzymanej przez pozwanego od pracodawcy spornej kwoty sfinansowanej ze środków pracodawcy, pomimo stwierdzenia przesłanek z art. 17 i 68 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 372 ze zm.), podczas gdy ZUS nie wypowiadał się w tym zakresie bowiem w ww. decyzji wskazał, że cyt.: „Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do dochodzenia od Pana kwoty otrzymanej za okres 01.02.2016r.-29.02.2016r.. W wyniku złożonej przez płatnika składek korekty dokumentacji rozliczeniowej, wypłacone świadczenie nie zostało sfinansowane ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lecz ze środków pracodawcy”, a zatem Sąd wbrew treści dokumentu uznał, że zdaniem ZUS pracodawca nie może dochodzić spornej kwoty, podczas gdy jednoznacznie z ww. dokumentu wynika, że ZUS uznał jedynie, iż jako organ rentowy nie ma kompetencji do dochodzenia należności wypłaconych przez pracodawcę,

- powód wiedział o tym, że nie był zobowiązany, pomimo tego, iż z materiału dowodowego wynika wniosek odwrotny, bowiem istniał stan niepewności co do możliwości wypłaty należności, o czym wskazywano w pismach Departamentu Prawnego MZ oraz KPRM, a dodatkowo w związku z innymi faktami na podstawie art. 231 kpc. ustalił, że skutkiem wydania przez powoda pozwanemu pisma z dnia 7.03.2016r. i istnienia „chaosu organizacyjnego i kadrowego” była wiedza powoda o obowiązku zapłaty świadczenia na rzecz pozwanego,

3) art. 213 § 2 kpc w związku z art. 498 i 499 kc. oraz w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy poprzez ich niezastosowanie i całkowite pominięcie złożonego przez pozwanego oświadczenia o potrąceniu roszczenia dochodzonego przez powoda ze swoją rzekomą wierzytelnością z tytułu wynagrodzenia, podczas gdy złożone przez stronę pozwaną oświadczenie o potraceniu wzajemnej wierzytelności stanowi uznanie przez nią powództwa (oświadczenie zawarte w odpowiedzi na pozew z dnia 3.02.2017r.),

4) art. 232 kpc. oraz art. 3 kpc w zw. z art. 6 kc w zw. z art. 409 kc. poprzez uznanie, iż to na powodzie ciążył obowiązek wykazania, że pozwany zużył lub utracił korzyść w taki sposób, że był dalej wzbogacony i powinien być liczyć się z obowiązkiem zwrotu, podczas gdy to pozwanego obciąża ciężar dowodu w zakresie wykazania, że zużył lub utracił korzyść w taki sposób, że nie jest już wzbogacony. Tylko zaś w razie wykazania takiego faktu przez obdarowanego, spełniający świadczenie winien wykazać, ze obdarowany powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu, tyle że pozwany nie udowodnił, że nie jest już wzbogacony, a zatem na powodzie nie ciążył obowiązek wykazania wiedzy pozwanego o liczeniu się z obowiązkiem zwrotu;

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1) art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 31.07.1981r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016r. poz. 372, z późn. zm.), poprzez uznanie, że okres wypłaty wynagrodzenia jest równoznaczny w zakresie skutków prawnych z okresem wypowiedzenia i w konsekwencji uznanie, że bieg okresu, za który wypłaca się wynagrodzenie po odwołaniu rozpoczyna się zgodnie z art. 72 § 1 Kodeksu pracy, tj. po upływie okresu usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2) art. 63 kp. w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe i art. 65 kc. poprzez jego niezastosowanie i nieuznanie, że stosunek pracy pozwanego ustał na skutek wygaśnięcia po upływie okresu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy, podczas gdy pozwanemu zostało złożone oświadczenie o ustaniu stosunku pracy z dniem 31.01.2016r., które należało interpretować jako oświadczenie o ustaniu wygaśnięciu stosunku pracy w związku z upływem ww. okresu,

3) art. 70 § 2 kp. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w postaci uznania, że okres, przez który wypłacane jest wynagrodzenie na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, jest zgodnie z art. 70 § 2 kp. okresem wypowiedzenia i pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem, co doprowadziło Sąd do zastosowania dwóch różnych przepisów ustawowych do jednego stanu faktycznego, podczas gdy art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o wynagrodzenia jest przepisem szczególnym i wyklucza stosowanie art. 70 § 2 kp., i w konsekwencji art. 72 § 1 kp., i nie pozwala na ich równoległe stosowanie,

4) art. 72 § 1 kp. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że bieg wypowiedzenia rozpoczyna się po upływie okresu nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, podczas gdy za usprawiedliwioną nieobecność nie można uznać sytuacji, w której osoba pozostająca na zwolnieniu lekarskim wykonuje inną działalność zarobkową,

5) art. 409 Kodeksu cywilnego poprzez jego błędną interpretację polegającą na przyjęciu, iż do zużycia lub utraty korzyści w taki sposób, że obdarowany nie jest już wzbogacony, wystarczające jest wydanie środków pieniężnych na własne potrzeby związane z leczeniem, rehabilitacją i utrzymaniem, podczas gdy do takiego skutku wymagane jest zużycie lub utrata środków w sposób zbytkowny lub bezproduktywny, a w przypadku gdy nie nastąpiła utrata lub zużycie skutkująca brakiem wzbogacenia, bez znaczenia jest świadomość obdarowanego co do liczenia się ze zwrotem środków,

6) art. 410 § 2 kc. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe i art. 63 kp. poprzez jego błędną interpretację polegającą na przyjęciu, że powód był zobowiązany do spełnienia świadczenia względem pozwanego, podczas gdy powód nie był zobowiązany do ww. czynności w związku z ustaniem zatrudnienia pozwanego z dniem 31.01.2016r.,

7) art. 411 pkt 1 i 4 kc. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że stan niepewności i konieczność wyjaśnienia kwestii prawnych z jednostką organizacyjną pracodawcy i podmiotem zewnętrznym (KPRM) oznacza stan wiedzy o tym, że nie jest się do spełnienia świadczenia zobowiązanym, podczas gdy wiedza oznacza stan pewny co do danych okoliczności, a ponadto niewłaściwie zastosowano art. 411 pkt. 4 kc. poprzez przyjęcie, iż przepis ten odnosi się również do stanu faktycznego, w którym żądanie zwrotu dokonuje się po tym, jak ewentualne świadczenie stało się wymagalne,

8) art. 498 § 1 i art. 499 kc. w zw. z art. 123 kc. poprzez ich niezastosowanie i nieuznanie, że pozwany dokonał uznania roszczenia powoda, podczas gdy dokonanie nieskutecznego potrącenia stanowi uznanie długu.

Mając to na uwadze powód wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 9.05.2017r., sygn. akt IV P 14/17, w całości i orzeczenie co do istoty sprawy zgodnie z pozwem, tj. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 6.687,77 zł wraz z odsetkami ustawowymi za czas opóźnienia od dnia 14 maja 2016r. do dnia zapłaty na rzecz powoda, ewentualnie o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 9.05.2017r., sygn. akt IV P 14/17, zniesienie postepowania w I instancji (w szczególności w zakresie ustalania istnienia stosunku pracy) i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

2) o dopuszczenie i przeprowadzenie na podstawie art. 381 kpc. dowodu z oświadczenia majątkowego pozwanego za 2016r. na okoliczność posiadania oszczędności i wykonywania działalności zarobkowej w 2016r. na okoliczność posiadania środków pieniężnych na bieżące utrzymanie, leczenie i rehabilitację, i w konsekwencji również na brak zużycia lub utraty korzyści. Brak możliwości złożenia wniosku dowodowego co do tego dokumentu wcześniej istnieje z uwagi na fakt złożenia przez oświadczenia majątkowego przez pozwanego w dniu 4.05.2017r. oraz jego publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej (...)w B. w dniu 1.06.2017r., a zatem już po wydaniu zaskarżonego wyroku,

3) o przedstawienie zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości Sądowi Najwyższemu, w przedmiocie ustalenia czy stosunek pracy osoby zajmującej kierownicze stanowiska państwowe ustaje po upływie terminów, przez które przysługuje wynagrodzenie, określonych w art. 5 ust. ustawy w zw. z art. 63 kodeksu pracy, a okres ten rozpoczyna się bez względu na inne okoliczności takie jak np. usprawiedliwiona nieobecność w pracy, czy też zastosowanie mają w szczególności przepisy art. 70 i 72 kp. dotyczące stosunku pracy z powołania,

4) o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Suwałkach zważył, co następuje:

Apelacji za uzasadnionej uznać nie można było.

W sprawie mianowicie nie zaistniały przesłanki do tego aby można było mówić o uzasadnionym roszczeniu powoda o zwrocie nienależnie wypłacanego pozwanemu zasiłku chorobowego.

W pierwszym rzędzie odnieść się należy do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 47 § 2 pkt. 1 lit. a kpc, a tym samym zarzutu nieważności postępowania (art. 379 pkt. 4 kpc.). Owszem zgodnie z przepisem art. 47 § 2 pkt. 1 lit. a kpc sąd w pierwszej instancji w składzie jednego sędziego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy z zakresu prawa pracy o ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie. Wskazać jednak należy za Sądem Najwyższym (uzasadnienie wyroku z dnia 16.02.2017r. II PK 368/15), że postępowanie apelacyjne jest kontynuacją postępowania przed sądem pierwszej instancji, co powoduje, że nieważność zachodząca przed sądem pierwszej instancji, także polegająca na rozpoznaniu sprawy w składzie niewłaściwym, jest sanowana w postepowaniu apelacyjnym. Nie mniej kwestia ustalenia daty rozwiązania z pozwanym stosunku pracy nie decyduje o rozstrzygnięciu w sprawie, o czym będzie mowa poniżej, więc w sprawie nie doszło do takiego naruszenia przepisów postepowania aby można było mówić o nieważności postępowania. Nie doszło też w sprawie i do takiego naruszenia innych przepisów postępowania wskazanych w apelacji powoda aby miały one istotny wpływ na wynik sprawy.

Wskazać mianowicie należy, że kwestię zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z ubezpieczenia społecznego reguluje art. 84 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 84 ust. 2 pkt. 1 ustawy za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

W sprawie tymczasem powód w tej kwestii milczy, nie mówiąc już o tym, że jako strona dochodząca roszczenia winna udowodnić , że pouczyła pozwanego o okolicznościach braku prawa do pobierania zasiłku chorobowego i okolicznościach jego utraty jako świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Powód przecież, jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, jako płatnik składek, ustalał i wypłacał pozwanemu zasiłek chorobowy na mocy art.. 61 ust. 1 pkt. 1 ustawy zasiłkowej. Zebrany w sprawie materiał dowodowy też nie wskazuje aby powód dokonał takiego pouczenia. Warunek natomiast pouczenia o braku prawa do pobierania świadczenia z ubezpieczeń społecznych jest konieczny w przypadku domagania się ich zwrotu jako nienależnie pobranego. Przepisy art. 84 ustawy systemowej są tu przepisami szczególnymi i one bezwzględnie regulują kwestię zwrotu nienależnego świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Rację więc należy przyznać pozwanemu, że nie ponosi winy co do zaistniałego stanu rzeczy. Wszakże nawet pismem z dnia 30.03.2016r., powód informując pozwanego, że stosunek zatrudnienia z Ministerstwem Zdrowia został rozwiązany 31.01.2016r. wskazał mu równocześnie, że na podstawie art. 7 ustawy zasiłkowej przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie zaświadczenia płatnika składek na druku ZUS Z-3, do chwili zakończenia 182-dniowego okresu zasiłkowego, którego termin upływa 7.04.2016r..

Podzielić też należy stanowisko pozwanego, ze powód wiedział, że nie był do wypłaty zasiłku chorobowego zobowiązany. Faktycznie bowiem kwota 1875,39 zł została wypłacona pozwanemu w dniu 9.03.2016r.. W załączonym zaś do pozwu piśmie Ministerstwa Zdrowia z dnia 6.04.2016r. kierowanym do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powołano się na opinię Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z dnia 3.03.2016r. według której stosunek zatrudnienia pozwanego pracownika w Ministerstwie Zdrowia uległ rozwiązaniu z dniem 31.01.2016r.. Trudno też i nie uważać aby powód nie wiedział, że nie był zobowiązany do wypłaty zasiłku chorobowego wcześniej wypłacając 26.02.2016r. kwotę 5.868,38 zł skoro zasadności swego stanowiska szukał w odpowiedzi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Trzeba tu podkreślić, że z mocy art. 7 ustawy zasiłkowej pozwanemu przysługiwało prawo do zasiłku chorobowego nawet po ustaniu zatrudnienia. Jeżeli więc, jak powód twierdzi, błędnie wypłacił za organ rentowy zasiłek chorobowy za luty 2016r. to tylko z własnej winy, a nie za skutek zachowania pozwanego, którego w żadnej mierze nigdy nie pouczył o okolicznościach skutkujących utratą prawa do zasiłku chorobowego. Każdy natomiast płatnik składek wypłacając świadczenie z ubezpieczenia społecznego, a więc i zasiłek chorobowy, powinien o takich okolicznościach pobierającego świadczenie pouczyć. Jeżeli tego nie uczynił to traci prawo do żądania zwrotu tego świadczenia jako nienależnie wypłacanego.

W sprawie zatem nie można mówić o zasadności zgłoszonych apelacją zarzutów, które w zasadzie sprowadzają się do tego, że Sąd I instancji niewłaściwie orzekł w sprawie, gdyż błędnie ustalił, że stosunek pracy z pozwanym uległ rozwiązaniu nie 31 stycznia 2016r., a 30 czerwca 2016r. W obliczu bowiem przedstawionego powyżej stanu rzeczy data ustania stosunku pracy pozwanego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Niezależnie przecież od tego kiedy rozwiązał się stosunek pracy pozwanego nie jest on zobowiązany do zwrotu wypłacanego świadczenia, gdyż nie był pouczany o okolicznościach skutkujących jego utratą. Wielość zatem zgłoszonych zarzutów w apelacji w powiązaniu z datą ustania stosunku pracy pozwanego w aspekcie naruszenia wielu przepisów prawa materialnego i procesowego nie może zdecydować o uwzględnieniu apelacji.

Zarzut też, że pozwany zwrócił samemu organowi rentowemu określone w decyzji z dnia 11 maja 2016r. kwoty nienależnie pobranego zasiłku chorobowego, nie może również wpłynąć na rozstrzygnięcie w sprawie, gdyż nie dotyczy niniejszego postępowania. Rzeczą już pozwanego było, że tak postąpił, zresztą dotyczyło to innego okresu wypłaty zasiłku chorobowego.

Podobnie nie może również zdecydować o rozstrzygnięciu w sprawie zarzut apelacji naruszenia art. 213 § 2 kpc w zw. z art. 498 i 499 kpc, że oświadczenie o potrąceniu wzajemnej wierzytelności stanowi uznanie powództwa i uzasadnia jego uwzględnienie. Oświadczenie bowiem pozwanego o potrąceniu wzajemnej wierzytelności było tylko alternatywnym zarzutem odnośnie zgłoszonego powództwa, na wypadek nie podzielenia innych głównych jego zarzutów. Nie może więc być brany pod uwagę, gdyż to główne zarzuty wraz z oceną stanu prawnego wyżej przedstawioną zdecydowały właśnie o rozstrzygnięciu w sprawie.

Mając więc to wszystko na uwadze Sąd Okręgowy w Suwałkach na mocy art. 385 kpc oddalił apelację.

O kosztach orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc. Ponieważ powód przegrał apelację w całości, jest zobowiązany zwrócić pozwanemu całość kosztów zastępstwa procesowego, wysokość których ustalił na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 i w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804 ze zm.) na kwotę 675 zł.