Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Łuchtaj (spr.)

Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Krzysztof Niezgoda

Sędzia Sądu Okręgowego Dorota Modrzewska-Smyk

Protokolant sekretarz sądowy Małgorzata Siuda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 roku w Lublinie

sprawy z powództwa W. P.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w L. i M. P.

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 9 lutego 2017 roku, sygn. akt VIII C 2546/16

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powódki W. P. na rzecz pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sygn. akt II Ca 604/17

UZASADNIENIE

W. P. wniosła w dniu 9 września 2016 roku pozew przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. oraz M. P. o zwolnienie telewizora P. (...) spod egzekucji, prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym
w L. Leszka Cabaja w sprawie egzekucyjnej (...)z wniosku wierzyciela (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w L. przeciwko dłużnikowi M. P. o świadczenie pieniężne.

Wyrokiem z dnia 9 lutego 2017 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie oddalił powództwo (pkt I), zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 377 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt II) oraz stwierdził, że w stosunku do pozwanego M. P. wyrok jest zaoczny (pkt III).

Sąd Rejonowy ustalił, że Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym
w L. Leszek Cabaj w sprawie egzekucyjnej (...), toczącej się przeciwko dłużnikowi M. P., dokonał w dniu 26 lipca 2016 roku zajęcia ruchomości, w tym telewizora P. (...), będącego własnością powódki – nabytego przez powódkę w dniu 9 listopada 2013 roku. Przy tej czynności powódka była obecna. Sąd I instancji wskazał, że okoliczności w postaci daty dowiedzenia się przez powódkę o zajęciu wyżej wskazanej ruchomości oraz przysługiwania powódce własności tego przedmiotu, mają charakter bezsporny. W tym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za niezasadne, albowiem zostało wniesione po upływie przewidzianego w art. 841 § 3 k.p.c., zawitego terminu miesiąca, liczonego od dnia dowiedzenia się przez powódkę o naruszeniu jej prawa na skutek zajęcia należącego do niej przedmiotu. Jak bowiem wskazał Sąd I instancji, powódka1 o tej okoliczności dowiedziała się w dniu jej dokonania, tj. 26 lipca 2016 roku, natomiast pozew wniosła dopiero w dniu 9 września 2016 roku. Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, że dłużnik M. P. nie zaprzeczał prawu powódki do zajętego przedmiotu, co więcej, sam wskazał, że to powódka jest jego właścicielką. Dlatego brak było podstaw do pozwania M. P.. Z tych względów Sąd I instancji orzekł, jak w punkcie I. wyroku, wskazując, że w stosunku do M. P. wyrok jest zaoczny na podstawie art. 339 k.p.c. O kosztach procesu Sąd ten orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Powódka wniosła apelację od powyższego wyroku w części, tj. w zakresie punktu I. – oddalenia powództwa przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. i w zakresie punktu II.

Skarżąca zarzuciła:

I.  naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy, tj.:

1)  art. 233 § 1 k.p.c., polegające w szczególności na bezpodstawnym przyjęciu, że powódka o naruszeniu prawa w rozumieniu art. 841 § 3 k.p.c. dowiedziała się w dacie czynności zajęcia;

2)  art. 316 § 1 k.p.c. poprzez nierozpoznanie istoty sprawy,
z ograniczeniem się wyłącznie do zbadania „podstawy formalnej pozwu”;

II.  naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię, tj. art. 841
§ 3 k.p.c. z pominięciem czynności organu egzekucyjnego, zawiadamiającej w formie pisemnej osobę trzecią o zajęciu rzeczy stanowiącej jej własność.

W oparciu o te zarzuty skarżąca domagała się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, a także zasądzenia na jej rzecz od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych..

W odpowiedzi na apelacji pozwany (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie na swoją rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Nie doszło do nierozpoznania przez Sąd Rejonowy istoty sprawy, co nakazywałoby – w myśl art. 386 § 4 k.p.c. – rozważenie celowości uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Wystąpienia wskazanej przesłanki skarżąca upatruje w rzekomym braku zbadania materialnej podstawy roszczenia – tj. tego, czy doszło do naruszenia prawa powódki poprzez zajęcie przedmiotu, będącego jej własnością –
i poprzestaniu przez Sąd Rejonowy na wadliwym zdaniem skarżącej przyjęciu, że uchybiła terminowi, określonemu w art. 841 § 3 k.p.c.

W odniesieniu do tego należy w pierwszym rzędzie wskazać, że wbrew stanowisku skarżącej, zarówno wskazany w art. 841 § 1 k.p.c. fakt naruszenia prawa osoby trzeciej poprzez skierowanie egzekucji do określonego przedmiotu, jak i dochowanie terminu, przewidzianego przez art. 841 § 3 k.p.c., stanowią przesłanki materialnoprawne. Jak bowiem trafnie wskazał Sąd Rejonowy, omawiany termin jest właśnie terminem prawa materialnego, nie podlega przywróceniu i jego przekroczenie skutkuje wygaśnięciem roszczenia. Obydwie ze wskazanych przesłanek zasadności powództwa mają charakter równoważny
i brak którejkolwiek z nich skutkuje oddaleniem powództwa. Do nierozpoznania istoty sprawy mogłoby dojść, gdyby powódka wspomnianemu terminowi nie uchybiła, a Sąd Rejonowy całkowicie zaniechał zbadania, czy na skutek zajęcia przedmiotu, wskazanego w pozwie, doszło do naruszenia prawa powódki. Taka sytuacja jednak nie zaistniała, albowiem Sąd I instancji ustalił, że zajęty przedmiot jest własnością powódki. Okoliczność ta zresztą nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia, skoro – jak prawidłowo przyjął Sąd Rejonowy – powódka uchybiła terminowi do wytoczenia powództwa.

Rozpatrując w tym kontekście pierwszy z zarzutów apelacji, trzeba zważyć, że zarzut ten można rozpatrywać jedynie w kategorii błędnych ustaleń faktycznych (w zakresie daty dowiedzenia się przez powódkę o naruszeniu jej praw na skutek zajęcia), albowiem powołanie się na naruszenie art. 233 § 1 k.p.c.
i wynikające z tego przepisu kryteria swobodnej oceny dowodów wymagałoby wskazania, które spośród dowodów zostały wadliwie ocenione i na czym konkretnie ta wadliwość polegała. Tego natomiast powódka nie uczyniła. Sąd Rejonowy prawidłowo zaś, na podstawie zeznań powódki (k. 62 w zw. z 63) ustalił, że powódka była obecna przy zajęciu. Powódka tego ustalenia nie zakwestionowała. Wywód powódki, że jej obecność przy zajęciu nie przesądza, iż uczestniczyła w tej czynności w znaczeniu procesowym, albowiem nie została wymieniona w protokole – jakkolwiek trafny – nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia. Art. 841 § 3 k.p.c. ogólnie stanowi bowiem o „dowiedzeniu się” przez osobę trzecią o naruszeniu jej praw, przez co należy rozumieć wiedzę faktyczną (por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 12 grudnia 2007 r., V CSK 275/07), a nie wiedzę, uzyskaną na skutek czynności procesowej organu egzekucyjnego. Przewidziany w art. 847 § 2 k.p.c. obowiązek komornika zawiadomienia osoby trzeciej, której zgodnie z oświadczeniem dłużnika służy prawo żądania zwolnienia zajętego przedmiotu spod egzekucji, ma na celu zagwarantowanie uzyskania przez taką osobę wiedzy o naruszeniu jej praw, lecz wskazane zawiadomienie nie jest dla takiej wiedzy niezbędne.

Prawidłowo więc Sąd Rejonowy przyjął, że skoro powódka była obecna przy zajęciu jej ruchomości w dniu 26 lipca 2016 roku, to tego samego dnia dowiedziała się o wynikającym z zajęcia naruszeniu jej praw. Sama powódka
w trakcie wyżej powołanych zeznań podała: „podczas zajęcia przedmiotowych nieruchomości przez komornika w dniu 26 lipca 2016 roku byłam obecna (…). Wówczas zajął on mój telewizor P. i (…) pouczał nas o miesięcznym terminie na wniesienie skargi na czynności komornika”.

Zatem miesięczny termin na wytoczenie powództwa interwencyjnego upłynął powódce w dniu 26 sierpnia 2016 roku (art. 112 k.c.), natomiast wytoczenie powództwa w dniu 9 września 2016 roku nastąpiło z uchybieniem tego terminu. Nie doszło więc do zarzucanego w apelacji naruszenia art. 843 § 3 k.p.c.

Wbrew zarzutowi apelacji nie mogło również dojść do naruszenia art. 316 § 1 k.p.c., nakazującego przyjęcie za podstawę wyroku stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, albowiem okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej nie ulegały zmianie w toku rozprawy.

Końcowo należy również wskazać, że nie wystąpiła żadna inna z podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania – wyczerpująco wskazanych w art. 386 § 2 i 4 k.p.c. Nie doszło bowiem do nieważności postępowania, ani też nie zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Skoro więc uchybienie przez powódkę terminowi, określonemu w art. 841 § 3 k.p.c., skutkowało wygaśnięciem roszczenia, przewidzianego w art. 841 § 1 k.p.c., to prawidłowo Sąd Rejonowy orzekł o oddaleniu powództwa.

Wobec oddalenia powództwa zasadnie Sąd Rejonowy na podstawie art. 98 § 1 i 3 zasądził od przegrywającej powódki na rzecz pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. zwrot kosztów procesu, na które składały się: opłata od pełnomocnictwa dla występującego
w imieniu wskazanej spółki radcy prawnego (k. 35) – w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie tego radcy prawnego – w kwocie 360 zł, wynikającej z § 2 pkt 2) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku
w sprawie opłat za czynności radców prawnych, (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804) w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1667).

Dlatego bezzasadną apelację oddalono na podstawie art. 385 k.p.c., o czym orzeczono w punkcie I. wyroku.

Powódka, jako przegrywająca postępowanie apelacyjne, jest w myśl art. 98 § 1 i 3 w zw. z 391 § 1 zd. 1 k.p.c. od zwrotu pozwanemu – na jego wniosek, zawarty w odpowiedzi na apelację – kosztów postępowania apelacyjnego, na które składało się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 135 zł, wynikającej z § 10 ust. 1 pkt 1) w zw. z § 2 pkt 2) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (w brzmieniu, ustalonym przez: Dz. U. z 2016 roku, poz. 1667). Dlatego postanowiono, jak w punkcie II. wyroku.

1 W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na k. 87 zawarta jest oczywista omyłka, polegająca na określeniu personaliów powódki jako (...).