Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 207/17

UZASADNIENIE WYROKU

Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 21.02.2018r.

Pozwem z dnia 20.04.2017 r., który następnie ostatecznie został sprecyzowany pismem z dnia 8.02.2018 r powódka L. M. (1), domagała się ochrony naruszonego posiadania poprzez zakazanie pozwanym A. B. (1), A. B. (2), C. B. (1), M. N. naruszania powódki w posiadaniu szlaku drożnego o długości 20 m i szerokości 3,5 m, począwszy od trójstyku położonych w R. działek : nr (...) (będącej w posiadaniu pozwanych ), nr (...) ( będącej w posiadaniu J. Fus i A. Z. ) nr (...) ( będącej w posiadaniu powódki ), biegnącego w kierunku północno – zachodnim do ogrodzenia znajdującego się na dz nr (...) i dalej wzdłuż północno – wschodniej strony w/w ogrodzenia aż do granicy z dz nr (...) z dz nr (...) ( będącej w posiadaniu C. S. (1) ) oraz nakazania pozwanym usunięcia z tak opisanego szlaku betonowego muru, pryzmy żużlu oraz wszelkich innych przedmiotów uniemożliwiających lub utrudniających korzystanie przez powódkę z tego szlaku - w terminie 14 dni od dnia wykonalności wyroku, a w wypadku ich nieusunięcia przez pozwanych w w/w terminie – upoważnienie powódki do ich usunięcia na koszt i ryzyko pozwanych. Dodatkowo wnosiła o zasądzenie od każdego z pozwanych na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych i nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Na uzasadnienie swego stanowiska powódka podniosła że będąc w posiadaniu szlaku drożnego objętego pozwem została w październiku 2016r naruszona przez pozwanych w jego posiadaniu poprzez posadowieniu przez pozwanych w poprzek przedmiotowego szlaku betonowego muru i nasypaniu przez nich na tym szlaku pryzmy żużlu , co w konsekwencji doprowadziło do niemożności korzystania powódki z przedmiotowego szlaku stanowiącego jej jedyny dojazd do działki siedliskowej.

W odpowiedzi na pozew pozwani A. B. (1), A. B. (2), C. B. (1), wnosili o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na ich rzecz kosztów niniejszego postępowania. W pisemnej odpowiedzi na pozew pozwana A. B. (1) podniosła iż powódka sama w październiku 2016 r zaprzestała korzystać z przedmiotowego szlaku drożnego i zaczęła korzystać z innego przejazdu, a pozwani w ramach ochrony swojej własności dopiero dnia 5.11.2016 r postawili na przedmiotowym szlaku mur. Pozwana nie wnosiła do pozwanych o udrożnienie szlaku, a miedzy stronami istnieje głęboki konflikt sąsiedzki.

Sąd ustalił, co następuje :

Powódka L. M. (1) mieszkająca w sąsiedztwie pozwanych od bardzo dawna korzystała z przechodu i przejazdu szlakiem opisanym w pozwie o długości ok. 20 m i szerokości ok.3,5 m, który rozpoczynał bieg od miejsca gdzie stykają się ze sobą trzy działki położone w R. a mianowicie : dz nr (...) (będąca w posiadaniu pozwanych ), dz nr n2752/3 ( będąca w posiadaniu J. Fus i A. Z. ) i dz nr (...) ( będąca w posiadaniu powódki ),następnie biegnącego w kierunku północno – zachodnim do ogrodzenia znajdującego się na dz nr (...) i dalej wzdłuż północno – wschodniej strony w/w ogrodzenia aż do granicy z dz nr (...) z dz nr (...) ( będącej w posiadaniu C. S. (1) ) w ten sposób komunikując się ze swoją działką siedliskową. Dojeżdżała i dochodziła tym szlakiem do swojej posesji nawet kilka razy dziennie w zależności od potrzeb. Na gruncie szlak ten stanowi drogę częściowo wysypaną arszą. Dnia 5 listopada 2016 r pozwani zadecydowali o zagrodzeniu przedmiotowego szlaku wznosząc na działce będącej w ich władaniu , stanowiącej część ich działki siedliskowej przeszkodę. Wzniesiona przeszkoda była postawionym w poprzek tego szlaku murem wykonanym z betonu osadzonym na metalowych słupkach wbetonowanych w ziemię. Po wzniesieniu tego muru pozwani nawieźli w okolicy tego muru przedmiotowy szlak arszą w ten sposób zwiększając różnicę w poziomie terenu jaki w miejscu posadowionego muru występował. Po nawiezieniu arszy różnica poziomu gruntu przed murem i za murem wynosiła ok. 30-40 cm. Posadowienie tego muru uniemożliwiło powódce korzystanie z przedmiotowego szlaku. Od momentu jego postawienia zaczęła korzystać z dojazdu do swojej działki siedliskowej m.in. przez działkę należącą do pana K. i Ślimaka za ich zgodą. W maju 2017 r powódka usunęła z przedmiotowego szlaku posadowiony mur na mocy orzeczenia sądu, został on jednak odbudowany przez pozwanych. Przyczyną posadowienia przeszkody na przedmiotowym szlaku był konflikt istniejący pomiędzy stronami już od dłuższego czasu. Pozwani chcieli mianowicie aby powódka partycypowała w poniesionych przez nich kosztach ustanowienia służebności gruntowej na dalszej części przedmiotowego szlaku wykraczającego poza granice działki będącej w posiadaniu pozwanych, który komunikował działkę siedliskową powódki i pozwanych z drogą publiczną, na co powódka nie przystała, stąd też pozwani postanowili zatarasować jej przejazd przez przedmiotowy szlak w miejscu gdzie przebiega on przez działkę będącą w ich władaniu.

( dowód :zdjęcia k. 9-11, kopia mapy ewid. k. 12, 74, kopia decyzji Starosty (...) k.33-35, protokół i zdjęcia z oględzin k. 77-78,81-93, wypisy z rejestru gruntów k. 109, akta i C 445/17 , zeznania świadków J. Z. k. 127-128, C. S. k. 128,M. D. k. 128, S. D. k. 128-129, zeznania stron L. M. k. 129, A. B. k. 129-130, A. B. k. 130, C. B. k. 130 )

Powyższy stan faktyczny Sąd skonstruował w oparciu o zgromadzone w toku postępowania dowody z dokumentów oraz wyniki oględzin miejsca przedmiotu sporu co do położenia ,przebiegu spornego szlaku drożnego, oraz istniejących na nim przeszkód uniemożliwiających dokonywanie po nim przez powódkę przejazdów i przechodów . Z kolei pozostałe istotne dla sprawy okoliczności Sąd ustalił w oparciu osobowy materiał dowodowy w postaci zeznań świadków i stron , które jako spójne, logiczne i korespondujące ze sobą w zakresie ustalonego stanu faktycznego na wiarę zasługiwały.

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo w przedmiotowej sprawie zostało oparte na tzw. roszczeniu posesoryjnym służącym ochronie faktycznego stanu posiadania. Z mocy art. 352§1 kc ten kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności. Artykuł 352 § 2 k.c. expressis verbis nakazuje do posiadania służebności odpowiednio stosować przepisy o posiadaniu rzeczy. W szczególności mają tu odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące ochrony posiadania. Posiadacz służebności może więc wystąpić o przywrócenie poprzedniego stanu posiadania służebności, jak i o zaniechanie naruszeń przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie służebności, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenia dokonano (uchwała SN z dnia 24 czerwca 1993 r., III CZP 82/93, OSN 1994, nr 1, poz. 11). Swoisty charakter posiadania służebności wyraża się w tym, że osoba, która wykonuje służebność, z reguły nie włada rzeczą w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz z niej korzysta w określonym zakresie, na przykład co jakiś czas przejeżdża, przechodzi przez cudzą nieruchomość ( J. Ignatowicz (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 815; E. Gniewek, Komentarz, 2001, s. 832). Posiadanie służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły, lecz stosownie do potrzeb. Wykonywanie jednak aktów przejazdu czy przechodu w ramach posiadania służebności drogowej muszą mieć cechę stabilności i nie mogą być to akty o charakterze przypadkowym.( por orzeczenie SN z dnia 31.01.1967 r III CR 270/66 ).

Zgodnie z art. 344 § 1 kc przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia. Celem restytucyjnego roszczenia posesoryjnego („o przywrócenie stanu poprzedniego") jest przywrócenie posiadaczowi władztwa nad rzeczą w dotychczasowym rozmiarze. Zmierza ono do usunięcia zmian dokonanych przez naruszającego cudze posiadanie, jeżeli takie zmiany powodują stan trwałego naruszenia posiadania (por. A. Rudnicki (w:) System..., s. 876). Ponadto posiadacz może żądać od pozwanego „zaniechania naruszeń". Roszczenie o zaniechanie naruszeń jest uzasadnione w razie realnego zagrożenia dalszymi naruszeniami.

Stosownie do treści art. 478 kpc w sprawach o naruszenie posiadania Sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznając samego prawa ani dobrej wiary pozwanego. Postępowanie ma bowiem na celu udzielenie szybkiej, ale prowizorycznej ochrony posesoryjnej. Chodzi z jednej strony o bezzwłoczne udzielenie ochrony posiadaczowi, bez względu na to, czy jego posiadanie było atrybutem prawa, a z drugiej o szybkie zlikwidowanie sporu i stanu będącego następstwem aktu samowoli naruszyciela.

Dochodzenie roszczenia posesoryjnego jest ograniczone rocznym terminem zawitym. Termin ten liczy się od dnia samowolnego naruszenia posiadania. Pewne trudności może powodować ustalenie początku biegu tego terminu w wypadku zakłócenia posiadania, gdy działanie zakłócające posiadanie się powtarza. Można je wówczas potraktować jako stan ciągły i uznać, że dopóki trwa stan naruszający posiadanie, bieg terminu z art. 344 § 2 k.c. nie rozpoczyna się (J. Ignatowicz (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 795; E. Gniewek, Komentarz, 2001, s. 811; J. Gołaczyński (w:) E. Gniewek (red.), Komentarz, 2006, s. 489).

W przedmiotowej sprawie na podstawie materiału dowodowego sad ustalił iż naruszenie powódki w posiadaniu przedmiotowego szlaku drożnego nastąpiło 5.11.2016 r. Powódka złożyła pozew do sądu dnia 20.04.2017 r, zachowując roczny termin o którym mowa w art. 344§ 2 kc.

W świetle poczynionych w sprawie ustaleń oraz wobec zachowania terminu do dochodzenia roszczenia Sąd udzielił powódce ochrony posesoryjnej uwzględniając wniesione powództwo w całości.

Na podstawie wyników postępowania dowodowego zostało bowiem ustalone, iż powódka była posiadaczką służebności polegającej na korzystaniu ze szlaku drożnego położonego na działce będącej we władaniu pozwanych.

Z materiału dowodowego zgormadzonego w sprawie, któremu sąd dał wiarę wynika, że akty przejazdu i przechodu wykonywane po spornym szlaku przez powódkę w żadnym razie nie cechowały się przypadkowością. Na dz nr (...) położonej w R. do której prowadził sporny szlak był posadowiony dom powódki i powódka do tego domu często dochodziła lub dojeżdżała , korzystając z przedmiotowego szlaku.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało także, iż wskutek działań pozwanych, polegających na posadowieniu betonowego muru i nasypaniu arszy , powódka została naruszona w swobodnym wykonywaniu posiadanej służebności.

W związku z powyższym Sąd zakazał pozwanym naruszania powódki w posiadaniu przedmiotowego szlaku drożnego i nakazał im przywrócenie stanu poprzedniego poprzez udrożnienie szlaku w sposób określony w punkcie II wyroku.

Sąd nie nadał rygoru natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 2 kpc albowiem powódka dysponuje orzeczeniem zabezpieczającym przedmiotowe powództwo, które upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie ( art. 757 kpc ).

O kosztach postępowania sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 i § 3 kpc oraz art. 105 §1 kpc. Na zasądzone od pozwanych na rzecz powódki koszty procesu w kwotach po 214,25 zł złożyły się następujące należności : 200 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, 17,00 złotych tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa,75 zł tytułem wydatków ( do dało kwotę 292 zł podzieloną następnie po równo pomiędzy pozwanymi na podstawie art. 105 §1 kpc dając kwoty po 73 zł ) oraz kwota 141,25 złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powódki, obliczona na podstawie § 5 pkt 4 Rozporządzenia MS z dnia 22.10.20115 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych która została pomniejszona do kwoty 141,25 zł w związku z tym iż powódkę reprezentował jeden pełnomocnik w sprawie przeciwko czterem pozwanym co uzasadniło obniżenie tego wynagrodzenia biorąc pod uwagę iż nakład pracy pełnomocnika był ten sam ( por. uchwałę SN z dnia 8.10.2015 r syg. III CZP 58/15 ).