Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II Ca 341/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Katarzyna Biernat-Jarek (sprawozdawca)

Sędziowie:

SO Jarosław Tyrpa

SO Katarzyna Oleksiak

Protokolant: starszy protokolant sądowy Agnieszka Zapalska

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2017 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. Z.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie z dnia 1 grudnia 2016 r., sygnatura akt I C 1652/15/N

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 1800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Jarosław Tyrpa SSO Katarzyna Biernat – Jarek SSO Katarzyna Oleksiak

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie zasądził od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w S. na rzecz powódki R. Z. kwotę 15.389,59 zł wraz z odsetkami ustawowymi za czas opóźnienia liczonymi od kwoty 14.794,00 zł od dnia 24 lutego 2015 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 595,59 zł od dnia 13 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty (punkt I.); w pozostałym zakresie powództwo oddalił (punkt II.); zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.657 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (punkt III.); nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie kwotę 237, 81 zł tytułem zwrotu części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa a związanych z przeprowadzoną w sprawie opinią biegłego oraz tytułem zwrotu opłaty uzupełniającej od rozszerzonej części powództwa (punkt IV.).

Bezspornym w sprawie było, iż w dniu 1 października 2014 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został samochód powódki A. (...) o nr rej. (...). Sprawca tego zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej OC w (...) S.A. z siedzibą w S..

Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, iż przed kolizją z dnia 1 stycznia 2014 roku samochód powódki A. (...) o nr rej. (...) był przez nią naprawiany. W wyniku kolizji uszkodzeniu uległ lewy bok tego samochodu tj. drzwi przednie i koło przednie. Uszkodzona została jeszcze prawa felga. Samochód jest z 2006 roku, a powódka nabyła go od osoby trzeciej w roku 2013, która zapewniała powódkę, że samochód nie był uszkodzony.

Sąd pierwszej instancji ustalił też, że koszt naprawy uszkodzeń samochodu powódki A. (...) o nr rej. (...) powstałych w wyniku zdarzenia z dnia 1 października 2014 roku wynosi 22.959,77 zł. Przedni prawy błotnik lewy samochodu powódki był naprawiany przed kolizją z dnia 1 stycznia 2014 roku i wobec tego w kalkulacji kosztów naprawy samochodu powódki należało obniżyć cenę oryginalna tej części o 50 %.

Brak dowodów, że inne części, które zostały uszkodzone w samochodzie powódki w wyniku omawianego zdarzenia były wcześniej naprawiane lub nieoryginalne. Zastosowanie oryginalnych części do naprawy samochodu powódki nie spowoduje wzrostu wartości jej samochodu sprzed szkody, a przywróci wartość rynkową tego pojazdu sprzed szkody. Zastosowanie części nieoryginalnych z logo (...)przywróci funkcjonalność samochodu sprzed szkody, ale nie wyrówna jej powstałej szkody. Sam bowiem fakt kolizji obniża wartość rynkową pojazdu sprzed powstania szkody. Gwarancja na nadwozie samochodu takiego jak powódki jest do 12 lat, co oznacza, że pojazd powódki mógł taką gwarancję posiadać.

W dniu 9 października 2014 roku powódka zgłosiła szkodę do strony pozwanej, która wszczęła postępowanie likwidacyjne i na mocy decyzji z dnia 1 października 2014 roku przyznała powódce tytułem odszkodowania kwotę 7.570,18 zł. Powódka w toku postępowania likwidacyjnego nie odwołała się od powyższej decyzji Ubezpieczyciela. Żądanie zapłaty wyższej kwoty niż przyznała jej strona pozwana zgłosiła Ubezpieczycielowi dopiero w momencie wniesienia pozwu w niniejszym postępowaniu.

Ustalając taki stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał wszystkie zaoferowane dowody za wiarygodne i mające pełną moc dowodową, w tym przeprowadzone w sprawie opinie biegłego, które zostały sporządzone przez osobę do tego uprawnioną, zgodnie z wymogami wiedzy fachowej, a podniesione w stosunku do opinii zarzuty zostały wyjaśnione w sposób przekonywujący, logiczny i jasny.

Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o przeprowadzenie opinii na okoliczność sposobu naprawy samochodu powódki i zastosowanego rodzaju części zamiennych, a także o powołanie innego biegłego, ponieważ okoliczności, czy w ogóle doszło do naprawy i jakie ewentualnie części zostały użyte pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięci niniejszej sprawy.

W rozważaniach prawnych Sąd orzekający przywołał treść art. 13 ust. 1, art. 34 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Wskazał jednocześnie, że po myśli art. 361 § 1 i § 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Sąd podkreślił, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. Stosownie natomiast do art. 363 § 1 i § 2 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. W ocenie Sądu Rejonowego, w ustalonym stanie faktycznym powódka dowiodła wysokości należnego jej odszkodowania. Sam fakt jego przyznania, okoliczności zdarzenia i zakres uszkodzeń nie były kwestionowane. Strona pozwana wskazywała tylko, że samochód był wcześniej naprawiany i w związku z tym koszty naprawy winny być niższe, a także że niezasadne jest zastosowanie do naprawy części oryginalnych. Obie okoliczności zostały szczegółowo wyjaśnione w opinii biegłego, który przy tym ustalił wysokość uzasadnionych kosztów naprawy samochodu powódki czyli takich, które wyrównają jej szkodę na kwotę 22.959,77 zł.

Wobec faktu, iż strona pozwana wypłaciła powódce kwotę 7.570,18 zł, Sąd zasądził na jej rzecz kwotę 15.389, 59 zł (22.959,77 zł – 7.570,18 zł). W pozostałym zakresie co do należności głównej (powódka po rozszerzeniu domagała się kwoty 15.389,81 zł) powództwo podlegało oddaleniu.

Odsetki za opóźnienie Sąd zasądził od dnia następnego po wymagalności danego roszczenia, które w przypadku odszkodowań z OC, zdaniem Sądu, ustalać należy przy uwzględnieniu art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 455 k.c. Skoro powódka wyższej kwoty niż przyznał jej Ubezpieczyciel domagała się dopiero składając pozew w tym postępowaniu, to Ubezpieczyciel był w opóźnieniu jego zapłaty w zakresie pierwotnej kwoty: 14.794 zł od dnia następnego pod dniu doręczenia mu tego pozwu, a co do kwoty rozszerzonej 595,81 zł dopiero w następnym dniu po doręczeniu pisma zawierającego rozstrzenie powództwa.

O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 98 k.p.c. Ściągnięciu na rzecz Skarbu Państwa od strony pozwanej na podstawie art. 113 ust. 1 i art. 83 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wobec poniesienia tymczasowo przez Skarb Państwa części wydatków związanych ze sporządzonymi w niniejszej sprawie opiniami biegłego, a uiszczoną przez powódkę zaliczką na poczet tej opinii w kwocie 500 zł podlegała kwota 207,81 zł (157, 29 zł + 550, 52 zł – 500 zł) oraz kwota 30 zł (tytułem uzupełniającej opłaty od rozszerzonej części powództwa, które powódka nie uiściła, wnosząc o jej rozliczenie w orzeczeniu kończącym postępowanie) czyli łącznie kwota 237,81 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana, która zaskarżyła to orzeczenie w części, tj. w zakresie pkt I, III i IV, zarzucając naruszenie:

- art. 217 § 2 i 3 k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i oddalenie wniosku dowodowego zgłoszonego przez stronę pozwaną w odpowiedzi na pozew,

- art. 232 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie faktu wcześniejszej naprawy uszkodzonego samochodu przy ustalaniu wysokości odszkodowania i zaniechanie zbadania wartości naprawy uszkodzonego samochodu przy zastosowaniu nowych części o takich samych parametrach jak części oryginalne,

- art. 316 § 1 k.p.c. poprzez nierozpoznanie istoty sprawy,

- 361 k.c. w związku z art. 824 1 § 1 k.c. i art. 826 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię i zasądzenie odszkodowania w zawyżonej wysokości.

W oparciu o powyższe zarzuty strona pozwana domagała się zmiany zaskarżonego orzeczenia i oddalenie powództwa w zaskarżonej części oraz zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Apelująca argumentowała, że w odpowiedzi na pozew wnioskowała o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego dla ustalenia, czy pojazd należący do powódki został naprawiony, jakie części zostały użyte do jego naprawy, a także kosztu naprawy pojazdu przy użyciu tzw. zamienników. Tymczasem Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowód z opinii biegłego jedynie na okoliczność ustalenia uzasadnionych kosztów naprawy samochodu powódki, zawężając tym samym wnioskowaną tezę dowodową, oddalając wniosek strony pozwanej o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego również na pozostałe okoliczności wnioskowane w odpowiedzi na pozew. Zdaniem strony pozwanej przy wydawaniu zaskarżonego wyroku Sąd oparł się na opinii biegłego, która uwzględniała jedynie jeden ze sposobów naprawy samochodu, mianowicie przy użyciu części oryginalnych. Tymczasem możliwym jest również naprawa samochodu przy użyciu nowych części nieoryginalnych, ale odpowiadających parametrom częściom oryginalnym. Sąd nie uwzględnił również faktu dokonywania przez powódkę lub jej poprzedników prawnych wcześniejszej naprawy (lub napraw) uszkodzonego pojazdu. Okoliczność ta ma zaś wpływ na wartość samochodu przed jego uszkodzeniem, a tym samym na wysokość należnego powódce odszkodowania.

Strona pozwana podniosła również naruszenie art. 361 k.c. w związku z art. 824 1 § 1 k.c. i art. 826 § 1 k.c. a to wobec faktu, iż na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków jedynie celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Zdaniem apelującej zasądzone odszkodowanie jest wygórowane, bowiem istnieje alternatywna, a przy tym tańsza możliwość zrekompensowania szkody powódki, zatem odszkodowanie nie powinno przekraczać jej wartości. W przeciwnym bowiem przypadku prowadzić to będzie do nieuzasadnionego wzbogacenia się powódki kosztem strony pozwanej.

W odpowiedzi na apelację powódka domagała się oddalenia jej w całości oraz zasądzenia kosztów postepowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej nie była zasadna.

Sąd Okręgowy mając nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału, dokonał jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów w następstwie, czego uznał, iż zaskarżone rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest trafne i odpowiada prawu. Sąd Odwoławczy akceptuje w całości stan faktyczny ustalony przez Sąd I instancji i przyjmuje za własny. Podziela także wyprowadzone przez ten Sąd wnioski oraz ocenę prawną żądania zgłoszonego przez stronę powodową.

Fakt powstania szkody, jak również odpowiedzialność strony pozwanej co do zasady nie były w sprawie sporne. Spór między stronami sprowadzał się wyłącznie do ustalenia wysokości powstałej szkody a tym samym należnego powódce odszkodowania a także do zakresu wcześniej dokonywanych napraw. Powyższe kwestie objęte zostały apelacją.

W pierwszej kolejności wskazać należało, iż wbrew stronie apelującej, Sąd Rejonowy przeprowadził prawidłowo postępowanie dowodowe i w sposób zgodny z zasadą wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c., ocenił je według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zarzut naruszenia powyższego przepisu wymaga wskazania, które zasady oceny dowodów zostały naruszone i w jaki sposób oraz jaki miało to wpływ na rozstrzygniecie sprawy. Jedynie wykazanie istotnych błędów logicznego rozumowania, sprzeczności z doświadczeniem życiowym lub pominięcia dowodów prowadzących do odmiennych wniosków może doprowadzić do oceny naruszenia przez sąd art. 233 k.p.c. (por. wyrok SN z 22 września 2005 r., sygn. akt IV CK 86/05, Lex nr 187100). Za niewystarczające dla odniesienia oczekiwanego skutku, uznać należy oparcie zarzutów apelacji na własnym przekonaniu strony o innej, niż przyjął sąd wadze, doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (por. wyrok SN z 6 listopada 1998r., II CKN 4/98, niepubl.). Ocena mocy i wiarygodności dowodów mogłaby być skutecznie podważona w postępowaniu odwoławczym tylko wówczas, gdyby wykazano, że zawiera ona błędy logiczne, wewnętrzne sprzeczności. Uchybień takich w dokonanej przez Sąd Rejonowy ocenie dowodów nie sposób się dopatrzeć.

Strona pozwana kwestionowała prawidłowość ustaleń Sądu Rejonowego w zakresie poczynionych przez powódkę napraw pojazdu przed datą kolizji. Należy jednak powiedzieć, iż wskazane przez stronę pozwaną okoliczności zostały wzięte pod uwagę przez biegłego sądowego, sporządzającego opinię w niniejszej sprawie. Biegły wskazał bowiem, że w kalkulacji obniżył o 50% cenę błotnika przedniego lewego ze względu na wcześniejsze naprawy tego elementu (k.96). Odnosząc się zaś do zarzutów strony pozwanej, zgłoszonych do opinii biegłego z dnia 28 lutego 2016 roku, biegły A. T. stwierdził, iż fakt wcześniejszej naprawy pojazdu został uwzględniony w kosztorysie w takim zakresie, by sporna część przywrócona została do stanu poprzedniego, tj. sprzed kolizji a nie do stanu sprzed pierwotnej naprawy. W związku z powyższym wskazać należy, iż nie był trafny zarzut strony apelującej, iż Sąd Rejonowy dokonał błędnej oceny zebranych w sprawie dowodów jak również i niezasadnie przyznał, że należne powódce odszkodowanie, to odszkodowanie wyliczone przy uwzględnieniu części oryginalnych.

Sąd Okręgowy podzielając stanowisko Sądu pierwszej instancji, nie znalazł podstaw do przyjęcia za stroną pozwaną, iż odszkodowanie winno być ustalone w oparciu o ceny części zamiennych nieoryginalnych. Ustalona przez Sąd Rejonowy kwota odszkodowania w oparciu o ceny części oryginalnych jest odpowiednią w rozumieniu art. 363 § 1 k.c., której to normy wbrew zarzutom strony pozwanej Sąd Rejonowy również nie naruszył.

Wskazać tu bowiem trzeba, iż zgodnie z art. 822 k.c., w wyniku zawarcia urnowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz, której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.). Wysokość zaś odszkodowania należy ustalać według zasad określonych w art. 361 k.c. i art. 363 k.c. Przepis art. 361 § 1 k.c. stanowi, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wedle zaś § 2 w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie zaś z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Nie budzi wątpliwości, że skoro odszkodowanie pieniężne ma pełnić taką samą funkcję jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to jego wysokość powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne dla przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu. Zgodnie przyjmuje się również, że przywrócenie stanu poprzedniego ma miejsce, jeżeli stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem (stanu technicznego, zdolności użytkowania, części składowych, trwałości, wyglądu estetycznego itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem. Przywrócenie stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu wiąże się z reguły z koniecznością wymiany elementów, które uległy zniszczeniu. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu (uchwała SN z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11, OSNC 2012, nr 10, poz. 112). Sąd Najwyższy uznał w wyniku wykładni art. 361 § 2 i art. 363 § 2 k.c., że ubezpieczyciel powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości. Przywrócenie do takiego stanu oznacza, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy, w takim stopniu, jak przed zdarzeniem. Jeżeli w tym celu należy wymienić uszkodzoną część, to niewątpliwie jest to normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Przy założeniu, że nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, część ta musi zostać zastąpiona inną nową częścią.

Konieczność zastosowania części nowych nie budziła więc wątpliwości, zasadnym zatem pozostawało ustalenie rodzaju części zamiennych, których ceny winny być brane pod uwagę przy ustalaniu należnego stronie powodowej odszkodowania. Jak już wyżej wskazano, poszkodowany może żądać od ubezpieczyciela kwoty odpowiadającej wszelkim celowym i ekonomicznie uzasadnionym wydatkom służącym do przywrócenia stanu poprzedniego, przy czym koszty te muszą być jednak odnoszone do każdego indywidualnego przypadku. Zgodnie z opinią biegłego sądowego dla przeprowadzenia naprawy samochodu do wymiany zakwalifikowane zostały elementy, które przed zdarzeniem były częściami oryginalnymi. Sąd Rejonowy zasadnie zatem posiłkując się opinią biegłego sądowego dokonał kalkulacji odszkodowania przy zastosowaniu cen części oryginalnych w odniesieniu do wszystkich tych części. Czyniąc rozważania w zakresie rodzaju części zamiennych mających stanowić podstawę ustalenia odszkodowania, wskazuje Sąd Okręgowy, iż pod uwagę brane tu być winny różne okoliczności, a nie tylko fakt ewentualnej dostępności zamienników. Nie budzi wątpliwości, że oryginalność części wykorzystywanych do naprawy pojazdu stanowi istotny czynnik decydujący o tym, czy naprawa jest wystarczająca do przywrócenia go do stanu poprzedniego. Jest oczywiste, że ich dobór nie może prowadzić do pogorszenia położenia poszkodowanego. W świetle powyższego zdaniem Sądu drugiej instancji, zasadnym pozostawało dokonanie przez Sąd Rejonowy kalkulacji szkody w oparciu o ceny części oryginalnych w odniesieniu do każdej z nich, ich bowiem zastosowanie było celowe i ekonomicznie uzasadnione w niniejszej sprawie. Tym samym tak ustalona kwota odszkodowania jest odpowiednią w świetle art. 363 § 1 k.c., odpowiadając kosztom naprawy samochodu.

Jednocześnie zauważa Sąd Okręgowy, iż nie można było przyjąć, iż zamontowanie wszystkich części oryginalnych spowoduje wzrost wartości pojazdu jako całości. Ciężar dowodu w tym zakresie obciążał stronę pozwaną, a nie poszkodowaną, poszkodowany bowiem ma prawo oczekiwać, że kwota ubezpieczenia pokryje wszystkie koszty przywrócenia jego pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę. To zakład ubezpieczeń, przedstawiając dowód, że w konkretnym wypadku wartość pojazdu jako całości wzrosła po naprawie, osiąga z tego skutki prawne, gdyż może zmniejszyć sumę ubezpieczeniową, którą zobowiązany jest wypłacić. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął w wyrokach z dnia 13 grudnia 1988 r., I CR 280/88 oraz z dnia 11 czerwca 2003 r., V CKN 380/01 (nie publ.), podkreślając, że ze względu na kompensacyjny charakter odszkodowania naprawa samochodu przez poszkodowanego nie może być źródłem jego wzbogacenia. Jeżeli więc poszkodowany wybrał restytucję, a skutkiem naprawy nastąpił wzrost wartości samochodu, to świadczenie ubezpieczyciela obejmuje pełny koszt naprawy pomniejszony o wzrost wartości samochodu. Strona pozwana nie tylko nie dowiodła, ale nawet nie starała się dowieść i nie podnosiła, iż zastosowanie części oryginalnych prowadziło do wzrostu wartości samochodu.

W tym stanie rzeczy zdaniem Sądu odwoławczego, za punkt wyjścia do ustalenia odszkodowania należało przyjąć pełny koszt naprawy pojazdu przy zastosowaniu cen części oryginalnych, jak zasadnie uznał Sąd I instancji, wskazanym w apelacji przepisom nie uchybiając. Jednocześnie zwrócić należy uwagę, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01 , LEX nr 141410, uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSPiKA 2002, nr 7-8, poz. 103 oraz orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988 r., I CR 151/88, niepubl.). Przy takim rozumieniu obowiązku odszkodowawczego nie ma w zasadzie znaczenia prawnego okoliczność, czy poszkodowany dokonał naprawy oraz czy i jakim kosztem to uczynił. Z tego względu Sąd Rejonowy nie naruszył też przepisów postępowania w zakresie odmowy dopuszczenia dowodu z opinii biegłego na okoliczności wsadzane przez stronę pozwaną w odpowiedzi na pozew, albowiem ich ustalenie nie było wiążące dla sposobu rozstrzygnięcia w sprawie.

Z tych względów zupełnie chybiona polemika strony pozwanej z wyrażonym w uzasadnieniu stanowiskiem Sądu Rejonowego, nie poparta przytoczeniem argumentacji uzasadniającej zmianę zaskarżonego wyroku, w ocenie Sądu drugiej instancji nie mogła odnieść oczekiwanego przez stronę skarżącą skutku. Tym samym apelacja strony pozwanej podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c., zasądzając od strony pozwanej, przegrywającej to postępowanie w całości, na rzecz powódki kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalonych na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).

SSO Jarosław Tyrpa SSO Katarzyna Biernat-Jarek SSO Katarzyna Oleksiak