Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Apelacje oskarżonego i jego obrońcy absolutnie nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd i instancji w sposób jednoznaczny przyjął, że stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego z uwagi na jego przebieg, jak również skutki jest wysoki; ustalił w sposób prawidłowy, że oskarżony umyślnie naruszył podstawowe zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie zachował szczególnej zasady ostrożności podczas dojazdu do skrzyżowania, nie upewniając się, kto ma pierwszeństwo na przecięciu się ulic, rozpoczął ten manewr przejazdu przez skrzyżowanie, gdy ulicą z pierwszeństwem przejazdu jechał prawidłowo inny pojazd. Zaniechał prowadzenia samochodu w oparciu o znaki drogowe, posiłkując się w tym zakresie jedynie własnym subiektywnym przekonaniem. W wyniku tego kierowca i pasażer drugiego samochodu odnieśli obnażenia ciała na okres powyżej 7 dni, trzecia osoba w nim jadąca - poniżej 7 dni. Takie karygodne zachowanie oskarżonego, który w tak rażący sposób zlekceważył podstawowe zasady ruchu drogowego musiały wręcz w oczywisty sposób skutkować , że sąd rejonowy na podstawie art. 42 § 1 kk w zw. z art. 43 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 roku oraz na podstawie art. 43 § 3 kk nałożył na oskarżonego obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu.

Przesłanką orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów wobec sprawcy przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji nie jest samo naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu, gdyż zaistnienie okoliczności należących do znamion przestępstwa nie może być wystarczającą podstawą orzeczenia środka karnego. To z zachowania sprawcy powinien wynikać wniosek, że lekceważy on zasady ostrożności i bezpieczeństwo innych uczestników ruchu, przez co stwarza zagrożenie w komunikacji ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach - II Wydział Karny z dnia 26 lipca 2012 r.II AKa 250/12, Legalis ).

Ustawodawca wyraźnie określił, że przewidziana w art. 42 § 1 kk instytucja ma na celu eliminowanie z ruchu drogowego sprawców takich przestępstw, których okoliczności popełnienia wskazują, że prowadzenie przez nich pojazdu zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Sytuacja taka ewidentnie zachodzi w przypadku oskarżonego. Niezależnie od stopnia zawinienia oskarżonego, wykazana przez niego nieumiejętność zachowania wymaganej ostrożności, należytego obserwowania przedpola jazdy i lekceważenia znaków drogowych jednoznacznie dowodzi, że oskarżony nie dysponuje takimi umiejętnościami prowadzenia samochodu, aby dawał rękojmię bezpiecznego uczestniczenia w ruchu drogowym, tym bardziej, że do sprowadzenia inkryminowanego zdarzenia, doszło w warunkach, które w żadnym wypadku nie mogą być określane, jako ekstremalne a nawet trudne i nie mogły stanowić dla oskarżonego zaskoczenia.

Z całą pewnością ratio legis art. 42 § 1 kk wyraża się w tym, że należy pozbawić sprawcę uprawnień do kierowania tym pojazdem, którym stworzył zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu. Orzeczenie tego środka karnego wcale nie musi świadczyć o nadmiernie surowej reakcji karnej. Ważne jest aby instytucję określoną w art. 42 § 1 kk wykorzystać w sposób na tyle rozważny, by odzwierciedlała ona przede wszystkim stopień społecznej szkodliwości przestępstwa popełnionego przez sprawcę i stosownie do tego stopnia, charakteru i sposobu nadużycia uprawnień uniemożliwiała mu prowadzenie pojazdów przez odpowiedni okres czasu.

W tym znaczeniu wymiar rozpatrywanego zakazu należy uznać nawet za rażąco niski jeżeli uwzględni się, iż:

- w dniu 1 marca 2012 roku decyzją Starosty (...) zatrzymano oskarżonemu druk francuskiego prawa jazdy do czasu uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu sprawdzającego kwalifikacji w zakresie wszystkich posiadanych kategorii prawa jazdy. W dniu 6 czerwca 2012 roku organ ten cofnął wymienionemu uprawnienia do kierowania pojazdem w zakresie prawa jazdy kategorii (...) wydanego przez Republikę Francuską – z uwagi na niepoddanie się w/w sprawdzeniu kwalifikacji w trybie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. B ustawy Prawo o ruchu drogowym ( w związku z dopuszczeniem się wielokrotnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i uzyskaniem 36 punktów karnych, k 37, k 38 – 39 );

- wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 27 kwietnia 2015 roku w sprawie II W 180/15 M. K. został ukarany za 10 wykroczeń drogowych polegających na brawurowej jeździe, nie respektowaniu jakichkolwiek zasad ruchu drogowego, w tym niedozwolonego wyprzedzania innych pojazdów, wymuszania na jadących z naprzeciwka gwałtownego hamowania i zmiany pasa ruchu. Oskarżony został również ukarany tym wyrokiem za nieposiadanie w czasie kontroli uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi oraz dowodu rejestracyjnego i ubezpieczenia OC. Sąd orzekł między innymi wobec niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 6 miesięcy ( do dnia 6 stycznia 2016 roku );

- oskarżony wyjaśnił dodatkowo, iż za przekroczenie prędkości zatrzymała go Policja w L., która poinformowała go, iż „ma wstrzymane chyba na 30 dni ( prawo jazdy – dopisek SO ) – coś takiego i zostanie ono odesłane do ambasady francuskiej i następnie do urzędu we Francji, gdzie będzie mógł odebrać …” ( k 91 odw. ). Wynika z tego, że oskarżony na terenie Polski notorycznie jeździł będąc pozbawiony prawa jazdy.

Okoliczności te w powiązaniu z rażącym sposobem naruszenia zasad w ruchu drogowym w niniejszej sprawie w sposób jednoznaczny określają, iż zakaz ten w odniesieniu do wszystkich pojazdów w strefie ruchu drogowego jest w pełni zasłużony; co więcej uwzględniając całkowitą niepoprawność oskarżonego i brak wyciągania jakichkolwiek wniosków z dotychczasowych karygodnych doświadczeń jako kierowca w kierunku przestrzegania porządku prawnego, zakaz ten został określony przez sąd rejonowy w zdecydowanie za niskim wymiarze.

Sąd I instancji prawidłowo ustalił, iż oskarżony w dniu 23 kwietnia 2016 roku. prowadząc pojazd mechaniczny, nie stosował się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznym, o czym wiedział.

Wskazują na to następujące okoliczności;

- decyzje w tym zakresie zostały doręczone prawidłowo przez awizo na adres jego matki, gdzie miał on miejsce zameldowania w Polsce;

-oskarżony adres ten wskazał również wskazał w sprawie II W 180/15 Sądu Rejonowego w Otwocku, co oznacza, iż co najmniej do dnia 30 sierpnia 2014 roku adres był aktualny;

- oskarżonemu odebrano dokument prawa jazdy już w dniu w dniu 1 marca 2012 roku i fizycznie nim nie dysponował, na co wskazują jego wyjaśnienia oraz materiał dowodowy w sprawie II W 180/15 Sądu Rejonowego w Otwocku;

- ustalenia sądu rejonowego w tym zakresie w pełni potwierdzają słusznie uznane za wiarygodne zeznania funkcjonariusza policji T. T. ( dysponował danymi, o których mógł dowiedzieć się tylko od oskarżonego ).

Z art. 4 ustawy o kierujących pojazdami z dnia 5 stycznia 2011 r. (Dz.U. Nr 30, poz. 151) wynika, iż dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów składającym się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy jest między innymi: wydane za granicą międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji o ruchu drogowym, podpisanej w G. dnia 19 września 1949 r. (Dz.U. z 1959 r. poz. 321 i 322), krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji o ruchu drogowym, sporządzonej w W. dnia 8 listopada 1968 r. (Dz.U. z 1988 r. poz. 40 i 44), krajowe prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, krajowe prawo jazdy określone w umowie międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie jest uznawane za ważne prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli na terytorium któregokolwiek z tych państw to prawo jazdy zostało zatrzymane lub czasowo albo na stałe cofnięto posiadane uprawnienie do kierowania pojazdem ( ust. 3 ).

W myśl art. 11 ust. 2 dyrektywy 2006/126/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz.U.UE.L.2006.403.18), przy zachowaniu zasady terytorialności prawa karnego i przepisów prawnych dotyczących policji, państwa członkowskie miejsca zamieszkania posiadacza prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie mogą stosować wobec niego własne przepisy krajowe w zakresie ograniczania, zawieszania, cofania lub unieważniania uprawnień do kierowania pojazdami i ewentualnie dokonać w tym celu wymiany jego prawa jazdy.

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje fakt, że kierujący może posiadać tylko jedno ważne prawo jazdy, jak również i to, że przez krajowe prawo jazdy należy rozumieć dokument o takim charakterze wydany przez którekolwiek z państw członkowskich Unii Europejskiej.

Przez posiadanie ważnego prawa jazdy należy rozumieć i takie sytuacje, gdy prawo jazdy w danym momencie nie jest ważne, ale po spełnieniu przewidzianych prawem okoliczności jego ważność może zostać ponownie przywrócona. Jak wskazuje się w orzecznictwie, prawodawca unijny w art. 7 ust. 5 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 roku w sprawie praw jazdy (...), z uwagi na cele przyświecające wprowadzeniu wspólnych unormowań w zakresie prawa jazdy, nie ograniczył się do odniesienia tylko do ważnych praw jazdy sensu stricte, ale także do takich praw jazdy, które pomimo, że nie stanowią ważnego uprawnienia do kierowania pojazdami w danym momencie, to po spełnieniu określonych warunków formalnych mogą takie uprawnienia ponownie stanowić. Ta sytuacja nie dotyczy oskarżonego, gdyż w dacie czynu miał cofnięte na stałe uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii (...). Jak wskazuje się w orzecznictwie przez takie sytuacje, gdy prawo jazdy w danym momencie nie jest ważne, ale po spełnieniu przewidzianych prawem okoliczności jego ważność może zostać ponownie przywrócone, rozumieć należy takie zdarzenia jak np. upływ terminu ważności samego dokumentu, upływ terminu ważności badań lekarskich, czasowe odebranie dokumentu lub czasowe pozbawienie uprawnień do kierowania pojazdami. Z sytuacją odmienną pod względem skutków prawnych – tj. nieposiadania prawa jazdy mamy natomiast do czynienia wtedy, gdy osoba nigdy nie posiadała takiego uprawnienia lub też została go pozbawiona na stałe na mocy obowiązujących przepisów prawa i w trybie w nich przewidzianym (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 28 lutego 2008r. sygn. akt II SA/Gl 16/08 dostępny na: www. orzeczenia.nsa.gov.pl).

Skierowanie na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji przewiduje art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b Prawa o ruchu drogowym. W przepisie tym jest mowa o uprawnieniach do kierowania pojazdem. Z przepisu tego nie wynika, by zakresem swym miał on obejmować jedynie uprawnienia do kierowania pojazdem uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym jest, między innymi, krajowe prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, chyba że na terytorium któregokolwiek z tych państw to prawo jazdy zostało zatrzymane lub czasowo albo na stałe cofnięto posiadane uprawnienie do kierowania pojazdem.

W przepisie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b Prawa o ruchu drogowym wskazano także drugi warunek skierowania, tj. przekroczenie 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym. Wydane na podstawie art. 130 ust. 4 rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. z 2012 r. poz. 488), wyłącza z procedury wpisywania do ewidencji tylko kierowców niebędących obywatelami polskimi (§ 2 ust. 2).

W konsekwencji przyjąć trzeba, że art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b Prawa o ruchu drogowym znajduje zastosowanie także wobec kierowców posługujących się dokumentem prawa jazdy wydanym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, jeśli kierowcy ci są obywatelami polskimi.

Z tych względów sąd okręgowy, orzekł jak w wyroku; na podstawie przepisów powołanych w wyroku zasądził od oskarżonego zwrot wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.