Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Monika Wąsowicz

Protokolant starszy sekretarz sądowy Ewelina Trojanowska

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2018 r. w Częstochowie

sprawy M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 20 listopada 2017 r. Nr (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 1664/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 listopada 2017 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. przyznał ubezpieczonemu M. S. emeryturę od dnia 1 listopada 2017 roku. Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 16.534,26 złotych oraz kapitału początkowego w wysokości 592.333,48 złotych
z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Podstawa obliczenia emerytury podlegała pomniejszeniu o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 164.279,18 złotych. Tak wyliczona emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, ustalone na dzień ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, tj. przez 205,70 miesięcy, co dało kwotę 2.161,34 złotych. Emerytura ta została zawieszona, ponieważ okazała się świadczeniem mniej korzystnym.

W odwołaniu wniesionym do Sądu ubezpieczony M. S. wniósł
o uchylenie i zmianę zaskarżonej decyzji w zakresie w jakim odliczono od podstawy wymiaru wcześniej pobrane emerytury.

W uzasadnieniu odwołania wskazał, iż jego zdaniem zmiany wprowadzone ustawą z dnia 11 maja 2012 roku, dotyczące odliczania wcześniej pobranych emerytur, nie powinny go dotyczyć, albowiem naruszają jego prawa nabyte.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w C. wniósł
o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 14 listopada 2017 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu powszechnego wieku emerytalnego. W rozpoznaniu powyższego wniosku wydana została zaskarżona decyzja.

Wysokość emerytury obliczona została zgodnie z art. 26 ustawy, tj. przy uwzględnieniu:

-

kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 16.534,26 złotych oraz

-

kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 592.333,48 złotych.

Następnie od sumy powyższych kwot odliczona została suma kwot pobranych emerytur w wysokości 164.279,18 złotych. Tak wyliczona kwota w wysokości 444.588,56 złotych podzielona została przez średnie dalsze trwanie życia, tj. przez 205,70 miesięcy, co dało kwotę 2.161,34 złote.

(vide: akta rentowe)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 ze zm.) jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U.
z 2016 r., poz. 1379), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W niniejszej sprawie niekwestionowane jest, iż ubezpieczony, urodzony (...), warunki do przyznania emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego spełnił w dniu 1 października 2017 roku. Powyższe związane było z wprowadzoną ustawą z dnia 16 listopada 2016 roku
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustawy (Dz. U. z 2017 roku, poz. 38 ze zm.), zmianą od dnia 1 października 2017 roku art. 24 ustawy, która obniżyła powszechny wiek emerytalny
w przypadku mężczyzn ponownie do 65 lat. Wniosek o świadczenie ubezpieczony złożył jednak w listopadzie 2017 roku, albowiem w tym miesiącu osiągnąłby powszechny wiek emerytalny zgodnie z przepisami obowiązującymi sprzed tej zmiany (tj. w wieku 66 lat i 3 miesięcy zgodnie z art. 24 ust. 1b pkt 7 ustawy).
W związku z powyższym organ rentowy prawidłowo, decyzją z dnia 20 listopada 2017 roku, przyznał M. S. prawo do emerytury z tytułu powszechnego wieku emerytalnego.

W sprawie niesporne jest również, iż przed uzyskaniem uprawnień do emerytury
z tego tytułu ubezpieczony od 12 sierpnia 2011 roku uprawniony był do pobierania wcześniejszej emerytury.

Organ rentowy ustalając M. S. wysokość świadczenia
z tytułu powszechnego wieku emerytalnego kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz składek na ubezpieczenie emerytalne pomniejszył o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych. Powyższe spowodowało, iż wysokość tak ustalonej emerytury wyniosła kwotę 2.161,34 złote i okazała się niższa od dotychczas pobieranego świadczenia.

Sporna w sprawie jest zatem zasadność pomniejszenia emerytury M. S. z tytułu powszechnego wieku emerytalnego o kwoty pobranych przez niego emerytur wcześniejszych.

Na wstępie przypomnieć należy, iż przepis art. 24 ust. 1a i ust. 1b ustawy wprowadzony został ustawą z dnia 11 maja 2012 rok o zmianie ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 637). Regulacja ta wprowadziła istotne zmiany dotyczące wieku uprawiającego do emerytury dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, różnicując je w zależności od daty urodzenia. Powyższe budziło wiele wątpliwości, jednakże Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 7 maja 2014 roku
w sprawie sygn. akt K 43/12 ( OTK-A 2014/5/50, Dz.U.2014/684) uznał wprowadzone zmiany za zgodne z art. 2, 32 i 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl dodanego do art. 25 ustawy ust. 1b, ubezpieczonym, którzy pobrali emeryturę tzw. wcześniejszą czyli w obniżonym wieku, podstawę obliczenia emerytury, o jakiej mowa w art. 24 ustawy emerytalnej, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiąca sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pobranie emerytur na podstawie wskazanych wyżej przepisów oznacza skonsumowanie części kapitału składkowego, w związku z czym od 1 stycznia 2013 roku odlicza się od niego sumę wypłaconych emerytur.

W ocenie Sądu powyższy przepis ma zastosowanie do ubezpieczonego, albowiem jako osoba urodzona w dniu (...) warunki do przyznania emerytury, zgodnie ze zmienionym art. 24 ust. 1 ustawy, spełnił w dniu 1 października 2017 roku, a więc już po wejściu w życie regulacji art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Jak natomiast wskazał Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu postanowienia z dnia 3 listopada 2015 roku w sprawie sygn. akt P 11/14 (OTK-A 2015/10/167) w sferze praw emerytalno-rentowych zasadą ochrony praw nabytych objęte są zarówno prawa nabyte w drodze skonkretyzowanych decyzji, przyznających świadczenia, jak i prawa nabyte in abstracto zgodnie z ustawą przed zgłoszeniem wniosku o ich przyznanie. Natomiast w przypadku ekspektatyw praw podmiotowych ochrona ogranicza się do ekspektatyw maksymalnie ukształtowanych, tj. takich, które spełniają zasadniczo wszystkie przesłanki ustawowe nabycia pod rządami danej ustawy (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 stycznia 2000 r., K 18/99 i powołane w nim orzeczenia Trybunału z 11 lutego 1992 roku, K 14/91, z 23 listopada 1998 roku, SK 7/98, z 22 czerwca 1999 roku, K 5/99). Równocześnie Trybunał, powołując się na wyrok pełnego składu z dnia 7 maja 2014 roku
w sprawie sygn. akt K 43/12 ( OTK-A 2014/5/50, Dz.U.2014/684), zaznaczył, że ustawa nowelizująca z 2012 roku zmieniła warunki nabycia prawa do emerytury dla tych wszystkich, którzy przed jej wejściem w życie praw tych nie nabyli. Podwyższenie wieku emerytalnego objęło więc osoby, które są w trakcie nabywania uprawnień emerytalnych; nie objęło natomiast tych, którzy prawa takie, zarówno rozumiane jako prawa in concreto, jak i prawa in abstracto przed jej wejściem w życie uzyskali. Trybunał dodał przy tym, że swoboda ustawodawcy co do zmiany warunków nabycia świadczeń emerytalnych jest większa, jeśli perspektywa spełnienia owych warunków jest odległa i istnieje jakaś możliwość, by się do zmienionych warunków dostosować. Maleje natomiast wraz ze zbliżaniem się do momentu spełnienia warunków, zwłaszcza osiągnięcia granicy wieku emerytalnego.

Z powyższego zatem jednoznacznie wynika, iż przepis art. 25 ust. 1b ustawy nie ma zastosowania wyłącznie do osób, które warunki do uzyskania emerytury spełniły przed 1 stycznia 2013 roku. Nie dotyczy natomiast osób, które te warunki spełniły po tej dacie. W związku z powyższym wątpliwości Sądu nie budzi, iż przepis ten winien mieć zastosowanie do odwołującego, który wszystkie warunki do przyznania świadczenia z tytułu powszechnego wieku emerytalnego spełnił z dniem 1 października 2017 roku (po nowelizacji przepisów). Organ rentowy zatem prawidłowo przy wyliczeniu jego świadczenia z tytułu powszechnego wieku emerytalnego pomniejszył kwoty składek i kapitału początkowego o kwoty wcześniej pobranych emerytur.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.