Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 kwietnia 2016 roku (nr (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że K. B. (1) podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu w okresie od dnia 29 listopada 2013 roku do dnia 31 lipca 2014 roku jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) w Ł. oraz ustalił miesięczne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, które wynoszą:

- za miesiąc luty 2014 roku - 3.360,00 zł (ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe), oraz 2.981,66 zł (ubezpieczenie zdrowotne);

- za miesiąc maj 2014 roku - 3.600,00 zł (ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe), oraz 3.194,64 zł (ubezpieczenie zdrowotne);

- za miesiąc lipiec 2014 roku - 7.800,00 zł (ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe), oraz 6.921,72 zł (ubezpieczenie zdrowotne).

Decyzja została wydana na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3 oraz art. 38 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 4, art.9 ust.4a, art. 12 ust. 1 , art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i ust. 3, art. 20 ust. 1, art. 36 ust.l ust.2,ust.4 i ust.ll, art. 47 ust. 1 pkt 3, ust. 3 i ust. 3b, art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 13października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 22.01.2015r. , poz. 121), art. 81 ust. 1, ust. 5 i ust. 6, art. 85 ust. 4, art. 87 ust. 1, art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. Nr 210, poz. 2135 ze zm., jednolity tekst Dz. U. z 2008r. Nr 164 poz. 1027 ze zm.)

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że pomiędzy (...) a K. B. (2) w okresie od dnia 29 listopada 2013 roku do dnia 31 lipca 2014 zawarto umowy cywilno – prawne, którym strony nadały nazwę umowy o dzieło. Przedmiotem umowy było przeprowadzenie doradztwa indywidualnego w projekcie (...).

W ocenie organu rentowego, z charakteru wykonywanych przez ubezpieczonego czynności wynika, iż była to umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu. Na podstawie zawartej umowy ubezpieczony zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny oraz ze starannością, do dołożenia wszelkich starań i zapewnienia należytej współpracy. Praca była wykonywana jako element strategii cząstkowej. Ubezpieczony miał szereg obowiązków, z których całość nie stanowiła dzieła. Dziełem nie może być doradztwo, bowiem w jego wyniku nie powstaje rzecz w stanie wcześniej nieistniejącym, posiadająca autonomiczną wartość w obrocie. Zdaniem organu rentowego ubezpieczony zobowiązał się do wykonania określonych czynności a nie do wykonania dzieła. W chwili zawarcia umowy nie było wiadomo, ile godzin będzie pracował ubezpieczony. W umowie została określona stawka 120 zł za godzinę doradztwa. Umowa miała charakter okresowy, nie kończyła się z oddaniem dzieła. Strony przewidziały możliwość wypowiedzenia umowy z zachowaniem wynagrodzenia proporcjonalnego do okresu wykonywania dzieła (w rzeczywistości do okresu świadczonej pracy).

W związku z tym należne są za ubezpieczonego, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za sporny okres.

/decyzja z dnia 8 kwietnia 2016 roku k. 27 - 31 akt ZUS/

W dniu 18 maja 2016 roku do organu rentowego wpłynęło odwołanie Centrum (...) w K. od ww. decyzji, w którym odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że ubezpieczony K. B. (1) nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie dnia 29 listopada 2013 roku do dnia 31 lipca 2014 roku oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania wskazała, że ubezpieczony zawarł z płatnikiem umowę o dzieło. Płatnik był realizatorem projektu (...), a beneficjentem były przedsiębiorstwa z branży odzieżowej i tekstylnej województwa (...). Ubezpieczony miał opracowywać w ramach ww. projektu, indywidualne strategie cząstkowe. W ocenie skarżącej, opracowywane każdorazowo indywidualne strategie cząstkowe, stanowiły dzieło i były rezultatem jego pracy intelektualnej, ucieleśnionej w formie dokumentu.

Zdaniem odwołującej się zaskarżona decyzja jest wadliwa i została podjęta w wyniku dowolnej i wybiórczej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, które miało charakter pozorny i naruszało art. 7, art. 8, art. 77 i art. 80 k.p.a. Organ rentowy odstąpił od przeprowadzenia dowodów wskazanych przez odwołującą, co skutkowało błędną oceną prawną stosunku zobowiązaniowego między ubezpieczonym a płatnikiem. Płatnik nie został również powiadomiony o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym przed zakończeniem postępowania.

Skarżąca podała, iż z uwagi na specyfikę projektu płatnik w celu osiągnięcia założonego we wniosku o dofinansowanie rezultatu zobowiązany był do stworzenia bazy doradców i specjalistów, których wiedza i doświadczenie miały następnie służyć do opracowania na potrzeby przedsiębiorców branżowych (beneficjentów projektu) indywidualnego i dostosowanego do potrzeby danego przedsiębiorcy dokumentu pod nazwą „Strategia rozszerzenia działalności” lub „Plan montażu finansowego”.

Na podstawie umowy ramowej z dnia 29 listopada 2013 roku ubezpieczony K. B. (1) został zobowiązany do pozostawania w gotowości przez okres realizacji projektu bez wynagrodzenia jeżeli zapotrzebowanie na danego eksperta w nie zostało zgłoszone w trakcie trwania umowy. Wynagrodzenie było wypłacane w przypadku przekazania strategii cząstkowej. Każdorazowo podstawą opracowania strategii cząstkowej było odrębne zamówienie. Realizacja tego zamówienia stanowiła o wykonaniu zobowiązania.

Umowa z dnia 29 listopada 2013 roku stanowiła pisemne ucieleśnienie zamówień składanych każdorazowo przez płatnika w celu opracowania przez ubezpieczonego poszczególnych strategii cząstkowych na rzecz różnych beneficjentów projektu. Z przyczyn organizacyjnych, logistycznych oraz ze względu na rozmiar projektu płatnik zmuszony był zrezygnować z każdorazowego potwierdzenia odrębnych zamówień w formie pisemnej.

Umowy z dnia 29 listopada 2013 roku zostały zawarte w oparciu o standardowy wzór, którego treść była zdeterminowania założeniami realizowanego projektu. Na etapie zawierania spornych umów nie można było określić wszystkich szczegółów przygotowywanego dzieła w postaci „Strategii cząstkowych” stanowiących element składowy (...) dla danego beneficjenta projektu. Po podpisaniu umowy ramowej z dnia 29 listopada 2013 roku ubezpieczony mógł zostać umieszczony w bazie ekspertów, co stanowiło wymóg kwalifikowalności wydatków ponoszonych w związku z wykonaniem przez niego obowiązków. Na etapie podpisywania umowy nie był znany zakres jego obowiązków, a także nie była znana liczba potencjalnych beneficjentów projektu, którzy dopiero na etapie realizacji projektu zgłaszali zapotrzebowanie na ekspertyzę w obszarze tematycznym przypisanym do ubezpieczonego.

/odwołanie z dnia 18 maja 2016 roku k. 2-10/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie z dnia 15 czerwca 2016 roku k. 56 - 59v/

Na rozprawie w dniu 12 czerwca 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy popiera odwołanie. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od płatnika kosztów według norm przepisanych. Zainteresowany przyłączył się do stanowiska wnioskodawcy.

/stanowiska stron e - protokół z dnia 12 czerwca 2017 roku 00:06:45 - 00:12:46 - płyta CD k. 112/

Na rozprawie w dniu 21 lutego 2018 roku - poprzedzającej wydanie wyroku - pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenie kosztów według norm przepisanych.

/stanowiska strony e - protokół z dnia 21 lutego 2018 roku 00:21:11 - 00:37:18 - płyta CD k. 204/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek Centrum (...) z siedzibą w Ł. prowadzi działalność w formie stowarzyszenia. Podstawowym celem działalności stowarzyszenia jest realizacja przedsięwzięć na rzecz przedsiębiorców oraz na rzecz współpracy przedsiębiorców z instytucjami otoczenia biznesu oraz organizacjami badawczymi, wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, aktywizacja zawodowa i społeczna młodzieży i osób dorosłych, propagowanie profesjonalnego kształcenia menedżerskiego, prowadzenie badań ekonomicznych, świadczenie profesjonalnych usług szkoleniowych, doradczych i konsultingowych oraz promocja gospodarcza w kraju i zagranicą, a także ochrona środowiska, upowszechnianie zasad zrównoważonego rozwoju oraz społecznej odpowiedzialności biznesu.

/odpis z KRS k. 65 - 68/

W związku z realizacją projektu (...) płatnik składek poszukiwał ekspertów (praktyków i naukowców), którzy mieli zająć się sporządzeniem strategii dla przedsiębiorców biorących udział w projekcie.

/okoliczność bezsporna, umowa z dnia 7 marca 2013 roku k. 26 - 42/

Projekt (...) Przedsiębiorstw (...) był to projekt finansowany z programu operacyjnego (...) . Polegał on na udzielni wsparcia przedsiębiorstwom tekstylnym poprzez szkolenia przedsiębiorców, doradztwo, oraz przekazanie firmom konkretnych rozwiązań ekonomicznych i technologicznych opracowanych na potrzeby firm.

/zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112, zeznania strony I. A. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:58:25 - 01:21:33 -płyta CD k. 112/

W dniu 29 listopada 2013 roku doszło do zawarcia pomiędzy K. B. (1) (doradcą) a Centrum (...) umowy ramowej nr 41 na przeprowadzenie doradztwa. Umowa miała na celu realizację Umowy o dofinansowanie projektu (...).

Doradca oświadczył, że dołoży wszelkich starań i zapewni należytą współpracę, w zakresie niniejszej umowy, w celu wykonania przez Zamawiającego umowy opisanej w ustępie poprzedzającym, zgodnie z przepisami krajowymi, w tym z przepisami prawa pracy, przepisami Kodeksu Cywilnego oraz Wytycznymi w zakresie kwalifikowania wydatków W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL).

Ubezpieczony K. B. (1) jako doradca zobowiązywał się m.in. do pozostawania w gotowości do przeprowadzania doradztwa indywidualnego we wskazanych w ofercie obszarach tematycznych, opracowania i przekazania strategii cząstkowej będącej częścią składową strategii rozszerzenia działalności, przeprowadzenia doradztwa indywidualnego na rzecz wskazanych przez zamawiającego beneficjentów w celu każdorazowego opracowania i przekazania Strategii Cząstkowej i/lub Planu Montażu (...).

Ubezpieczony został zobowiązany do przeprowadzenia indywidualnego doradztwa we wskazanych w ofercie obszarach tematycznych, w celu opracowania strategii cząstkowej, zgodnie z zapotrzebowaniem zgłoszonym przez beneficjentów, w miejscu i czasie i w formie dostosowanej do indywidualnych potrzeb beneficjenta w tym do udziału w spotkaniach dla grup doradczych organizowanych przez doradcę wiodącego, ukierunkowania beneficjenta na rozszerzenie (...), dostarczenia dokumentów potwierdzających doradztwo (karty usługi doradczej, protokołu odbioru doradztwa), dostarczenia opisu kluczowych kwalifikacji i proponowanego zakresu usług doradczych które zostaną zamieszczone na stronie projektu w bazie doradców, finansowania we własnym zakresie kosztów komunikacji i zapoznania się z informacją na temat projektu.

Przeprowadzenie doradztwa indywidualnego zależało do zainteresowania beneficjentów projektu daną tematyką zgłoszoną w ofercie.

Umowa obowiązywała do 31 lipca 2014 roku.

Powierzenie przedmiotu umowy osobom trzecim wymagało zgody zamawiającego.

K. B. (3) zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny ze starannością wymaganą przy działalności tego rodzaju, za wynagrodzeniem w kwocie 120 zł za jedną godzinę doradztwa.

Doradcy przysługiwało wynagrodzenie jedynie za faktycznie przeprowadzone doradztwo indywidualne. Dokumentami potwierdzającymi każdorazową realizację doradztwa indywidualnego była przyjęta przez beneficjenta Indywidualna Strategia Rozszerzenia Profilu (...) Przedsiębiorstwa oraz podpisany Protokół Odbioru Doradztwa. Z uwagi na ramowy charakter umowy strony ustaliły, że doradca zobowiąże się zawrzeć z zamawiającym, na jego żądanie i w terminie przez niego wskazanym, odrębną umowę zlecenia na przeprowadzenie danego doradztwa lub odrębną umowę o dzieło.

Płatność wynagrodzenia następowała po rozliczeniu faktycznie przeprowadzonego doradztwa indywidualnego w danym cyklu doradczym na podstawie rachunku. Wypłata wynagrodzenia była warunkowana dostępnością środków finansowych na koncie projektu. Wynagrodzenie obejmowało również wynagrodzenie z tytułu przeniesienia praw autorskich majątkowych do utworów opracowanych przez doradcę na zamawiającego.

Zamawiający zachowywał prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym, w każdym czasie, z tym że był zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia proporcjonalnie do wykonanej pracy oraz do usunięcia danych doradcy z bazy doradców.

Umowa mogła być wypowiedziana w razie uzyskania przez doradcę negatywnej oceny ewaluacyjnej w oparciu o ankiety wypełnione przez beneficjentów. W takim wypadku zamawiający miał prawo nie wypłacić wynagrodzenia. Każda ze stron mogła wypowiedzieć umowę z zachowaniem dwutygodniowego wypowiedzenia bez podania przyczyny.

Doradca przenosił na zamawiającego „autorskie prawa majątkowe” do opracowanych utworów w ramach wykonywania przedmiotu umowy i w trakcie jej obowiązywania bez ograniczeń terytorialnych, czasowych, na wszelkich polach eksploatacji.

/umowa z dnia 29 listopada 2013 roku k. 12 - 15/

Pomiędzy Centrum (...) (zamawiającym) a ubezpieczonym K. B. (1) (doradcą) została zawarta w dniu 29 listopada 2013 roku umowa, której strony nadały nazwę „umowy o dzieło”.

Umowa obowiązywała od dnia 29 listopada 2013 roku do dnia 31 lipca 2014 roku i została zawarta w wykonaniu ramowej umowy nr (...) na przeprowadzenie doradztwa w projekcie (...) współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej w ramach (...). K. B. (1) jako doradca zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego na rzecz wskazanych przez zamawiającego beneficjentów projektu za kwotę 120 zł za jedną godzinę doradztwa. Szczegółowe obowiązki doradcy zostały wskazane w umowie ramowej.

K. B. (1) zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny ze starannością wymaganą przy działalności tego rodzaju. Z treści umowy wynika, że doradca przenosi na zamawiającego autorskie prawa majątkowe do utworów opracowanych przez doradcę w ramach wykonywania przedmiotu niniejszej umowy i w trakcie jej obowiązywania, w szczególności zaś do strategii cząstkowej będącej opracowaną przez doradcę w ramach jego kompetencji częścią strategii rozszerzenia działalności i/lub do planu montażu finansowego, bez ograniczeń terytorialnych ani czasowych na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawierania niniejszej umowy.

/umowa o dzieło z dnia 29 listopada 2013 roku k. 16 -18/

Wnioskodawca rekrutował chętnych przedsiębiorców poprzez informacje na swojej stronie internetowej, ogłoszenia radiowe i prasowe. Udział uczestników był bezpłatny. Po zgłoszeniu się 160 przedsiębiorców projekt został zamknięty. Realizacja projektu trwała 1,5 roku.

/ zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112 w zw. z uzupełniającymi zeznaniami e- protokół z dnia z 20 listopada 2017 roku 00:03:25 - 00:24:05 -płyta CD k. 199,zeznania świadka M. S. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:52:18 - 02:12:27 -płyta CD k. 112/

Z kolei doradcy byli wyłaniani w procedurze zapytania ofertowego. Dane doradcy były zamieszczone w bazie doradców, ekspertów.

/okoliczności bezsporne, zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112 w zw. z uzupełniającymi zeznaniami e- protokół z dnia z 20 listopada 2017 roku 00:03:25 - 00:24:05 -płyta CD k. 199

Rekrutacją przedsiębiorców oraz doradców a także realizacją projektu zajmowała się M. S., dyrektor projektu.

/zeznania świadka M. S. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:52:18 - 02:12:27 -płyta CD k. 112/

Jedyną osobą zatrudnioną przez wnioskodawcę był I. A. pełniąca funkcję wiceprezesa. Pracownik ten prowadził szkolenia. Pozostałe osoby były zatrudnione na podstawie umowy zleceń jeżeli dotyczyły szkoleń, a jeśli chodzi o opracowanie tych rozwiązań dla każdej konkretnej firmy to zawarte były umowy o dzieło. Wnioskodawca zawierał umowy o dzieło na rzecz przedsiębiorcy.

/ zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112/

W związku z ww. umową ubezpieczony K. B. (2) został umieszczony na liście doradców.

W chwili zawierania umowy K. B. (1) nie wiedział do jakich przedsiębiorców zostanie przydzielony oraz jakie problemy zostaną podniesione przez beneficjentów, bowiem w dacie podpisania umowy ramowej nie było możliwości doprecyzowania doradztwa. Umowa ramowa nie dawała pewności że ekspert w danym projekcie będzie brał udział, natomiast dawała wnioskodawcy pewność co do jego dyspozycji.

/zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112, zeznania świadka M. S. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:52:18 - 02:12:27 -płyta CD k. 112/

Również w chwili zawierania umów o dzieło zainteresowany nie wiedział komu będzie doradzał i co będzie doradzał, ponieważ umowy o dzieło określały przedmiot ogólne zgodny z kompetencjami danego eksperta

/zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112 w zw. z uzupełniającymi zeznaniami e- protokół z dnia z 20 listopada 2017 roku 00:03:25 - 00:24:05 -płyta CD k. 19, /zeznania świadka M. S. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:52:18 - 02:12:27 -płyta CD k. 112/

Przedsiębiorca podpisywał deklarację przystąpienia do doradztwa, w której wskazywano zapotrzebowanie na usługi doradcze. Była sporządzana również wstępna karta usługi doradczej zawierająca informacje o przedsiębiorstwie oraz informacje o zgłaszanym zapotrzebowaniu na usługi doradcze.

/zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112, zeznania świadka Z. W. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 02:12:27 - 02:23:40 -płyta CD k. 112/

Przedsiębiorcy zawierali następnie z wnioskodawcą Centrum (...) w Ł. umowy uczestnictwa w projekcie. Przedmiotem umowy było określenie zasad, warunków i trybu uczestnictwa beneficjenta i reprezentujących go uczestników w projekcie. Wnioskodawca jako realizator projektu zobowiązał się do wsparcia beneficjenta poprzez świadczenie na jego rzecz usług szkoleniowych i doradczych. Wsparcie było udzielane w ramach zasady de minimis. Umowa była zawarta na czas trwania projektu, nie dłużej niż do 31 lipca 2014 r. Projekt był współfinansowany ze środków UE w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Celem wsparcia przedsiębiorców było przygotowanie firmy do zarządzania zmianą gospodarczą poprzez dostosowanie profilu działalności do trendów występujących w branży tekstylno-odzieżowej poprzez szkolenia i doradztwo indywidualne.

Przedsiębiorcy zgłaszali się sukcesywnie w zależności od etapu projektu. W projekcie uczestniczyło 160 przedsiębiorców.

Przedsiębiorca (beneficjent) korzystał z 70 godzin doradztwa w blokach tematycznych przedstawionych na stronie projektu, w ramach którego miała być sformułowana indywidualna strategia poszerzenia profilu działalności wraz ze wskazaniem jej źródeł finansowania. Doradztwo było realizowane zgodnie z regulaminem.

/umowa uczestnictwa nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 roku k. 124 -128, umowa uczestnictwa nr (...) z dnia 17 września 2013 roku k. 129, umowa uczestnictwa nr (...) z dnia 9 września 2013 roku k. 130 , umowa uczestnictwa nr (...) z dnia 17 grudnia 2013 roku k. 131, umowa uczestnictwa nr (...) z dnia 31 marca 2014 roku k. 132, umowa uczestnictwa nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 roku k. 133, zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 -00:58:25 -płyta CD k. 112, zeznania świadka M. S. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:52:18 - 02:12:27 -płyta CD k. 112/

Jeżeli była firma, która chciała korzystać z usług określonego doradcy to było możliwe zawarcie umowy ramowej i umowy o dzieło tego samego dnia.

/zeznania świadka M. S. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:52:18 - 02:12:27 -płyta CD k. 112/

Za udział w spotkaniach, na których były doprecyzowywane kwestie wynikające z przyszłego przedmiotu doradztwa nie było odrębnego wynagradzenia. Po cyklu szkoleń następował etap opracowywanie dzieła dla przedsiębiorstwa, jednakże bez doradztwa dla tego przedsiębiorstwa. Po fazie szkoleń odbywały się spotkania doradcze.

zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112 w zw. z uzupełniającymi zeznaniami e- protokół z dnia z 20 listopada 2017 roku 00:03:25 - 00:24:05 -płyta CD k. 199, zeznania świadka M. S. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:52:18 - 02:12:27 -płyta CD k. 112/

Następnie odbywały się spotkania, w którym uczestniczyli eksperci wnioskodawcy i przedsiębiorca w ramach którego ustalano co będzie przedmiotem dzieła. W czasie tego spotkania uczestniczyło z zainteresowanym kilku ekspertów i wtedy ustalono strategie cząstkowe przyszłego dzieła czyli spojrzenie na problem od strony organizacyjnej, prawnej ekonomicznej czy technologicznej. Celem projektu była zmiana czy rozszerzenie (...) przedsiębiorstwa.

zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112 w zw. z uzupełniającymi zeznania e- protokół z dnia z 20 listopada 2017 roku 00:03:25 - 00:24:05 -płyta CD k. 199

Celem doradztwa było opracowanie wspólnie z wybranymi przez przedsiębiorcę doradcami Strategii Zmiany Profilu (...) obejmującej wprowadzenie do swojej działalności nowych form organizacji i handlu oraz nowych technologii, opracowanie Planu Montażu (...) oraz animowanie i koordynowanie współpracy interdyscyplinarnej między przedsiębiorcami.

Doradztwo było świadczone w ramach bloków tematycznych:

-

nowoczesne technologie dla branży tekstylno – odzieżowej – 30 godzin,

-

nowoczesne formy produkcji i e-handlu – 30 godzin,

-

finansowanie zmiany profilu działalności – 10 godzin.

Forma doradztwa była bezpośrednio i na bieżąco ustalana z przedsiębiorcą. Odbycie każdego spotkania w ramach doradztwa miało być potwierdzone własnoręcznym podpisem przedsiębiorcy na dokumencie zwrotnym Potwierdzenie Doradztwa oraz Karcie (...). Doradca został zobowiązany do zachowania tajemnicy i nieujawniania jakiejkolwiek informacji o poufnym charakterze, nabytych w czasie trwania doradztwa.

Doradztwo było realizowane w zakresie ustalonym indywidualnie z beneficjentem i miało być zakończone nie później niż do 31 lipca 2014 roku

Nadzór organizacyjny nad realizacją doradztwa sprawował dyrektor projektu, a za nadzór merytoryczny odpowiadał doradca wiodący.

Przedsiębiorca zgłaszał deklarację przystąpienia do doradztwa i wybierał doradcę wiodącego .

Następnie odbywało się spotkanie z doradcą wiodącym, którego celem była diagnoza potrzeb doradczych i wybór grupy doradczej odpowiedniej do zidentyfikowanych problemów doradczych i wstępne określenie oczekiwanych przez firmę produktów końcowych doradztwa. Jako dokument po spotkaniu powstawała Wstępna Karta Usługi (...). Na tym spotkaniu był wybierany krąg doradców. Doradcy byli wybierani z bazy doradców. Jeżeli przedsiębiorca potrzebował doradcy z zakresu, którego nie było w bazie, taki doradca był poszukiwany przez wnioskodawcę.

Kolejne spotkanie przedsiębiorcy było już z grupą doradczą. Przedsiębiorca przedstawiał swoje problemu i oczekiwania. Część przedsiębiorców mogła sama zdiagnozować swoje potrzeby, a część wymagała pomocy w tym zakresie.

Doradca prezentował szczegółowy zakres oferowanej usługi doradczej, która odpowiadała na problemy przedsiębiorcy, określano ilość godzin i rezultat końcowy.

Każdy przedsiębiorca mógł wykorzystać 70 godzin pracy doradców. Godziny mogły być rozdzielone dowolnie pomiędzy doradców. Doradcy wskazywali wysokość wynagrodzenia za określone prace lub wskazywali co mogą wykonać dla przedsiębiorcy za określoną kwotę. Liczba przypisanych godzin nie miała wpływu na pracę. Zdarzało się, że doradcy poświęcali więcej jak i mniej godzin niż umówiono, co nie miało wpływu na wysokość wynagrodzenia.

Cena za strategię była ustalana na pierwszym spotkaniu z doradcami. Doradcy określali liczbę godzin.

Przedsiębiorca odnosił się do przedstawionych propozycji doradców i była Podpisywana Karta Usługi (...), w której określono również sposób komunikacji przedsiębiorcy z doradcą.

Po podpisaniu Karty Usługi (...) nie było możliwości zmiany wynagrodzenia doradcy.

Po tym spotkaniu poszczególni doradcy współpracowali z przedsiębiorcą indywidualnie. Nie było ustalonej liczby spotkań doradcy z przedsiębiorcą.

Doradca we współpracy z firmą realizował zadania wskazane w Karcie Usługi (...). Doradca przekazywał wstępną wersję opracowania doradcy wiodącemu, który przeprowadzał analizę zgodności przedstawionych propozycji z diagnozą potrzeb firmy i założeniami projektu. Na spotkaniu podsumowującym z beneficjentem następowała prezentacja wypracowanych rezultatów. Przedsiębiorca potwierdzał przyjęcie usługi doradczej przez podpisanie Protokołu Odbioru Usług (...) i wypełnienie Kwestionariusza Oceny Procesu Doradczego.

/deklaracja przystąpienia do doradztwa z dnia 18 listopada 2013 roku k. 134 -141, k. 142 - 149, z dnia 22 kwietnia 2014 roku k. 150 - 158, k. 159 - 165, z dnia 28 maja 2014 roku k. 166 - 173, z dnia 27 maja 2014 roku k. 174 - 181, z dnia – k.161, k.162-162, procedura realizacji doradztwa – k.122-123, zeznania strony E. K. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:14:01 - 00:58:25 -płyta CD k. 112, zeznania strony I. A. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 00:58:25 - 01:21:33 -płyta CD k. 112 w zw. z uzupełniającymi zeznaniami e- protokół z dnia z 20 listopada 2017 roku 00:03:25 - 00:24:05 -płyta CD k. 199, zeznania świadka B. M. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 02:41:37 - 02:58:14 -płyta CD k. 112, zeznania świadka P. M. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 02:58:14 - 03:06:01 -płyta CD k. 112, zeznania świadka S. M. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 03:06:01 - 03:20:23 -płyta CD k. 112/

Doradcy nie wybierali przedsiębiorców. Doradcy nie ewidencjonowali swojego czasu pracy i nie byli rozliczani z czasu pracy.

Na zakończenie współpracy powstawała indywidualna strategia, którą przedsiębiorca otrzymywał do oceny. Po podpisaniu strategia była przekazywana do wnioskodawcy. Przedsiębiorca był zobowiązany do wdrożenia strategii, zmiany (...).

Doradca wiodący opracowywał ostateczną strategię, formułował wnioski. Opracowanie to było przekazywane przedsiębiorcy.

Ż. z doradców nie wykonywał dzieła na rzecz wnioskodawcy Centrum (...). Prace były wykonywane na rzecz beneficjentów. Umowy nie mogły być zawarte pomiędzy doradcą a przedsiębiorcą, gdyż przedsiębiorcy nie płacili za usługi.

/uzupełniające zeznania strony I. A. e- protokół z dnia z 20 listopada 2017 roku 00:03:25 - 00:24:05 -płyta CD k. 199/

Zarówno umowa ramowa jak i „umowa o dzieło” powstawały przed wykonaniem zadania - przed spotkaniem doradcy z firmą, która chciała strategii. Efektem pracy doradcy miała być strategia. Ona była w formie dokumentu i była dostosowana do określonej firmy. Umowa o dzieło jest tylko kolejną umową ramową, która wskazuje na pewne zarysy przy przyszłym wykonywaniu dzieła. Pisemna „umowa o dzieło” była przekazywana do Urzędu Marszałkowskiego a dotycząca przeniesienia praw autorskich nie stanowiła umowy o dzieło, natomiast wnioskodawca niewłaściwie tą część porozumienia o przeniesienie praw autorskich nazwał umowę o dzieło.

/uzupełniające zeznania strony I. A. e- protokół z dnia z 21 lutego 2018 roku 00:06:40 - 00:16:05 -płyta CD k. 204/

Ubezpieczony K. B. (1) jest magistrem inżynierem włókiennictwa i doradzał firmom tekstylnym. Ubezpieczony współpracował z trzema przedsiębiorcami tj. R., Q. i S. 24. Zainteresowany doradzałem firmom tekstylnym. Sporządził w formie pisemnej strategie indywidualne dla każdego przedsiębiorstwa oddzielnie.

Po podpisaniu umowy po jakimś czasie odbyło spotkanie z ekspertem wiodącym i przedsiębiorcą. Na tym spotkaniu przedsiębiorca przedstawiał swoje oczekiwania od eksperta. Następnie zainteresowany starał się obejrzeć daną firmę w naturze. Potem zaś przedstawiał jaką chciałby wdrożyć koncepcję i ile zajmie mu to czasu. Przedstawiał efekt końcowy swojego doradztwa i firma albo się zgadzała albo nie. We wszystkich przypadkach firma się zgadzała. Odbyły się jeszcze oprócz tego jednego spotkania ze 2-3 dodatkowe spotkania z przedsiębiorcami. Zainteresowany nie kontrolował czy przedsiębiorcy wdrożyli jego zalecenia. W firmie (...) przedstawił bazy danych firm wykańczalniczych. Firma (...) wykorzystywała niektóre z tych firm które jej zalecił zainteresowany. Dla firmy (...) celem zainteresowanego było wyszukanie bazy dostawców surowca a surowcem dla tej firmie była dzianina. Dla innej firmy zaproponował zmianę struktury dzianiny poprzez zastosowanie innej technologii proces napawania specjalnym żelem, który powodował, że dzianina miała efekty błyszczące. Przedsiębiorca nie wiedział o takiej możliwości. Przedsiębiorca wykonał zalecenia wynikające z jego doradztwa.

/zeznania zainteresowanego K. B. (1) e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:21:33 - 01:48:48 -płyta CD k. 112/

Zainteresowany przeprowadził szkolenia dla przedsiębiorców Z. W., E. Z., R. G.. Wskazani przedsiębiorcy podpisałam strategie bo chwili jej okazania uważali że była dobra a dopiero później okazało się, że nie jest właściwa czy też nie koniecznie przydatna.

/zeznania świadka Z. W. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 02:12:27 - 02:23:40 -płyta CD k. 112,zeznania świadka E. Z. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 02:23:40 -02:31:06 płyta CD k. 112, zeznania świadka R. G. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku -02:31:06 - 02:41:21 płyta CD k. 112/

Zainteresowany nie otrzymał wynagrodzenia za umowę cząstkową. Strategię cząstkową opracowywał w domu. Na spotkaniu doradczym był ustalany zakres strategii.

/zeznania zainteresowanego K. B. (1) e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:21:33 - 01:48:48 -płyta CD k. 112/

Na końcu podpisywał protokół zdania „dzieła”, oraz był oceniany w kilku stopniach zaangażowania w rozpiętości ocen od zera do pięć. Przedsiębiorca mógł nie zaakceptować karty, strategii. Strategia musiała być zatwierdzona żeby mógł dostać wynagrodzenie.

/zeznania zainteresowanego K. B. (1) e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 01:21:33 - 01:48:48 -płyta CD k. 112/

Gdyby przedsiębiorca nie zaakceptował strategii doradca nie otrzymałby wynagrodzenia

/zeznania świadka B. M. e- protokół z dnia z 12 czerwca 2017 roku 02:41:37 - 02:58:14 -płyta CD k. 112/

K. B. (2) wykonał prace dla:

1. J. K. - wytyczne dla innowacyjnej technologii wytwarzania nowej generacji tkaniny technicznej, możliwości zgłoszenia patentowego - (15godz.) - założenia projektowe zorganizowania działalności B+R, w oparciu o nowe aparaty laboratoryjne, przyrządy i urządzenia laboratoryjne do badania parametrów nowych tkanin (5 godz.) - wytyczne techniczno-technologiczne i organizacyjne dla realizacji możliwości uruchomienia produkcji innowacyjnych tkanin technicznych (5 godz.) - kryteria techniczne konieczne dla realizacji tego projektu (3 godz.), wersja wstępna została przekazana 17 stycznia 2014 roku, a wersja końcowa 24 stycznia 2014 roku,

/karta usługi doradczej k. 138, zakres zleconej usługi doradczej k. 139/

2. A. B. - analiza technologii i technik, których zastosowanie należałoby przeanalizować pod kątem możliwości uzyskania produktu o założonych właściwościach; ocena możliwości technicznych i technologicznych firm włókienniczych regionu (...), które będą w stanie uruchomić produkcję lub przeprowadzić badania, których rezultatem może być technologia produkcji dzianiny bawełnianej o właściwościach antystatycznych i antypalnych potwierdzonych uzyskanymi atestami lub podjęte badania nad jej uzyskaniem; ocena stanu posiadania lub możliwości opracowania technologii produkcji dzianiny bawełnianej o właściwościach antystatycznych i antypalnych potwierdzonych uzyskanymi atestami przez Instytut (...) i Wzornictwa Tekstyliów Politechniki (...) (15 godz.); wersja wstępna została przekazana 17 lutego 2014 roku, a wersja końcowa 28 lutego 2014 roku,

-wariantowy scenariusz rozwoju (11godz.), założenia czasowe i finansowe dla opracowania scenariuszy działań (4 godz.) wersja wstępna została przekazana 27 lutego 2014 roku, a wersja końcowa 28 lutego 2014 roku.

/karta usługi doradczej – k.145, zakres zleconej usługi doradczej k. 146 - 147 i k. 148, protokół odbioru dzieła k. 192/

3. E. Z. - baza informacyjna dotycząca producentów surowca (10 godz.) wersja wstępna została przekazana 25 maja 2014 roku, a wersja końcowa 30 maja 2014 roku.

/karta usługi doradczej – k.154, zakres zleconej usługi doradczej k. 156, protokół odbioru dzieła k. 186, kwestionariusz oceny procesu doradczego k. 187/

4. A. K. - rekomendacje w zakresie organizacji produkcji (10 godz.) - rekomendacje w zakresie innowacji technologii tekstylnych (10 godz.) wersja wstępna została przekazana 17 czerwca 2014 roku, a wersja końcowa 24 czerwca 2014 roku.

/karta usługi doradczej – k.163, zakres zleconej usługi doradczej k. 164, protokół odbioru dzieła k. 188, kwestionariusz oceny procesu doradczego k. 189/

5. R. G. - rekomendacje (15 godz.) - wersja wstępna została przekazana 25 czerwca 2014 roku, a wersja końcowa 28 czerwca 2014 roku.

/karta usługi doradczej – k.170, zakres zleconej usługi doradczej k. 172, protokół odbioru dzieła k. 182, kwestionariusz oceny procesu doradczego k. 183/;

K. B. (1) doradzał 7 przedsiębiorcom w okresie od listopada 2013 roku do lipca 2014 roku Wynagrodzenie za strategie wynosiło od 1.200 zł do 3.360,00 zł.

/zestawienie k.193/

Ubezpieczony K. B. (1) w okresie wykonywania spornej umowy nie posiadał innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Od dnia 14 sierpnia 2007 roku ma ustalone prawo do emerytury.

/okoliczności bezsporne/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie wyżej powołanych dokumentów, które nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron oraz zeznań świadków: B. M., P. M., M. S., S. M., Z. W., E. Z. i R. G., ubezpieczonego K. B. (1) a także przesłuchanych w imieniu wnioskodawcy I. A. i E. K.. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, aby zakwestionować zeznania świadków i stron. Zeznania te są spójne i logiczne, znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Jedynie w części nie zyskały przymiotu wiarygodności zeznania strony I. A., która twierdziła, że z ubezpieczonym były zawierane także ustne umowy o dzieło, które były podstawą wypłaty wynagrodzenia, zaś dzień wystawienia karty usługi doradczej był dniem zawarcia ustnej umowy o dzieło. Powyższe twierdzenie nie znajduje potwierdzenia w pozostały zebranym w sprawie materiale dowodowym, zatem - jako okoliczność odosobniona - nie mogła zyskać akceptacji. Co istotne do przedmiotowej kwestii nie odniosła się w ogóle E. K. prezes strony powodowej, która z uwagi na zajmowane stanowisko winna w tym zakresie posiadać niezbędną wiedzę. Także sama I. A. w czasie pierwszego przesłuchania o panującej u wnioskodawczyni praktyce nic nie wspomniała. Również zainteresowany nie zeznał, aby zawierał z wnioskodawczynią ustne umowy o dzieło. Także dyrektor projektu M. S. nie wskazywała aby takie praktyki miały miejsce. W związku z tym trudno przychylić się do twierdzeń strony powodowej co do funkcjonujących w obrocie prawnym ustnych umów o dzieło, skoro nie znajdują one żadnego odzwierciedlenia w zebranym materiale dowodowym. Dlatego też Sąd Okręgowy nie uznał, aby takie zdarzenia miały miejsce.

Wskazać należy, że spór w niniejszej sprawie sprowadził się w istocie do odmiennej oceny, kwestionowanej umowy, nazwanej umową o dzieło, jaką płatnik zawarł z ubezpieczonym K. B. (1). Ustalenie bowiem, jaka umowa została faktycznie zawarte między stronami implikuje - obowiązek lub jego brak, objęcia ubezpieczeniem. Skarżąca nie kwestionowała podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne określonej w zaskarżonych decyzjach.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń, odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 4 i art.12 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., poz.1778) osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Z mocy art.13 punkt 2 ustawy zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Zgodnie z treścią art.18 ust.1 i 3 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o świadczenie usług, jeżeli w umowie o świadczenie usług określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art.20 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Podstawą wymiaru składek jest przychód faktycznie otrzymany lub pozostawiony do dyspozycji.

Natomiast zgodnie z treścią art.81 ust.1, 5, 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz.581) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób zatrudnionych na podstawie umowy o świadczenie usług, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób, bez stosowania ograniczeń o których mowa w art.19 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust 1 ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie (art.82 ust.1 ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Zgodnie z treścią art.85 ust.4. ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia (…) składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zamawiający, z zastrzeżeniem art. 86 ust 1 pkt 13a..

Należy też wskazać, że jeżeli jedna osoba wykonuje kilka rodzajów działalności z którymi wiąże się obowiązek ubezpieczenia społecznego mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów do ubezpieczenia uregulowanym w art.9 ww. ustawy. W takich sytuacjach ustawodawca z reguły wskazuje, który z tytułów ma pierwszeństwo, czyli z którego z tych tytułów podlega się ubezpieczeniu z wyłączeniem obowiązku pozostałych tytułów. Zbieg obowiązku ubezpieczenia dotyczy tylko obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Oba te ryzyka mają bowiem charakter ogólny, niezależny od konkretnego tytułu do ubezpieczenia. Ubezpieczonemu wystarczy zatem posiadanie jednego tytułu do ubezpieczenia, aby dane ryzyko było chronione. Ustawodawca w art.9 ww. ustawy podzielił tytuły do ubezpieczenia na dwie grupy: na te które bezwzględnie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia i nie mogą być z niego zwolnione (np. stosunek pracy) i pozostałe tytuły, które mogą być zwolnione z tego obowiązku. Jeżeli zbiegają się ze sobą tytuły „bezwzględne” obowiązek ubezpieczenia dotyczy każdego z nich, natomiast jeżeli zbieg dotyczy tytułu „bezwzględnego” z tytułem „ogólnym” obowiązkiem ubezpieczenia jest tylko tytuł „bezwzględny”. Wyjątek od tej reguły wynika z art.9 ust.1a ww. ustawy zgodnie z treścią którego ubezpieczeni wymienieni w ust.1 (m.in. pracownicy), których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art.18 ust.4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust.1b i art. 16 ust. 10a. Zatem reguła ta nie ma zastosowania do zbiegu stosunku pracy z wykonywaniem umowy zlecenia w przypadku tych ubezpieczonych, których podstawa wymiaru składki z tytułu np. umowy o pracę jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz.1679). Osoby te podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z posiadanych tytułów ogólnych (np. z umowy zlecenia) ex lege. Dochodzi więc do rozszerzenia obowiązku ubezpieczenia.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwalifikacja prawna umowy zawartej przez płatnika Centrum (...) z K. B. (2), a mianowicie ocena czy była to umowa zlecenia (o świadczenie usług), czy też umowa o dzieło, a pochodną tego jest ustalenie obowiązku uiszczenia odpowiednich składek ubezpieczeniowych. Ocenie podlegały umowy o dzieło zawarte w formie pisemnej, które zostały załączone do akt i podlegały również ocenie przez organ rentowy w treści spornych decyzji.

Na wstępie wskazać należy, że umowa zlecenia i umowa o dzieło to podstawowe kontrakty usługowe, konkurencyjne w stosunku do umowy o pracę. Różnica między tymi dwoma rodzajami umów jest dla podmiotów zatrudniających bardzo istotna, bowiem wiąże się z różnymi konsekwencjami prawnymi, a także finansowymi. I tak np. podczas, gdy umowy o dzieło rodzą określone obowiązki z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych odnośnie naliczania i odprowadzania składek ubezpieczeniowych tylko wówczas, gdy są zawierane z własnymi pracownikami, to umowy zlecenia pociągają za sobą skutki ubezpieczeniowe bez względu na to, z kim są zawierane - z własnym pracownikiem, czy z osobą z zewnątrz.

Zatem jeśli dana umowa zostanie błędnie uznana nie za umowę o dzieło, ale za umowę zlecenia, to naliczenie w stosunku do niej składek na ubezpieczenia społeczne będzie niedozwolone, podobnie jak brak naliczenia składek w przypadku umowy zlecenia, która niewłaściwie została zakwalifikowana jako umowa o dzieło. Podkreślić należy, że decydująca jest treść, a nie nazwa umowy. Aby prawidłowo ustalić, z jaką umową mamy w danym przypadku do czynienia, tzn. czy jest to umowa zlecenia (o świadczenie usług), czy umowa o dzieło, należy kierować się jej treścią, zadaniem, jakie osoba zatrudniana ma do wykonania, czyli istotą obowiązków umownych, jakie osoba ta na siebie przyjmuje.

Wskazać należy, iż stosownie do treści art.734§1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zgodnie z treścią przepisu art.750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Ma to miejsce wtedy, gdy przedmiotem umowy jest dokonywanie czynności faktycznych, natomiast umowa taka nie jest unormowana w przepisach dotyczących innych umów np. agencyjnej, komisu itp. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 października 2013 r. III AUa 401/13 Lex nr 1386066)

Zgodnie zaś z treścią art.627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Umowę o dzieło zalicza się do kategorii „umów rezultatu” i przeciwstawia umowie zlecenia - jako „umowie o staranne wykonanie usługi”. W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu.

Tymczasem umowa zlecenia takiego rezultatu - jako koniecznego do osiągnięcia - nie akcentuje. Elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia nie jest zatem wynik, lecz starania podejmowane w celu osiągnięcia tego wyniku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 1993 r. III AUr 357/93; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2006 r. III AUa 1700/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1967 r. I CR 500/66).

Natomiast cechą konstytutywną dzieła jest samoistność rezultatu, która wyraża się przez niezależność powstałego rezultatu od dalszego działania twórcy oraz od osoby twórcy. Z chwilą ukończenia dzieła staje się ono niezależną od twórcy, autonomiczną wartością w obrocie (W. Czachórski, Zobowiązania, 2007, s. 463; A. Brzozowski, Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie za wady dzieła, Warszawa 1986, s. 15; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 maja 2013 r. sygn. III AUa 1136/12).

Dokonując kwalifikacji konkretnej umowy należy w pierwszej kolejności badać, czy świadczenie będące przedmiotem zobowiązania ma cechy dzieła. Dzieło stanowi zawsze zjawisko przyszłe, jest czymś, co w chwili zawarcia umowy nie istnieje, lecz ma dopiero powstać w jakiejś określonej przyszłości. Rezultat, na jaki umawiają się strony, musi być z góry określony i może przyjmować zarówno postać materialną jak i niematerialną. Cechą konstytutywną umowy o dzieło jest, aby rezultat ten był obiektywnie osiągalny i w konkretnych warunkach pewny. Dzieło musi mieć indywidualny charakter i odpowiadać osobistym potrzebom zamawiającego. Podkreślenia także wymaga, że celem umowy o dzieło nie jest czynność (samo działanie lub zaniechanie), która przy zachowaniu należytej staranności prowadzić ma do określonego w umowie rezultatu, lecz samo osiągnięcie tego rezultatu. W umowie o dzieło chodzi zawsze o osiągnięcie umówionego rezultatu, niezależnie od rodzaju i intensywności świadczonej w tym celu pracy i staranności.

W umowie zlecenia zaś można wskazać rezultat, który powinien być osiągnięty, a podejmujący zlecenie powinien podejmować starania by go osiągnąć. Jednak w odniesieniu do umowy zlecenia po pierwsze nie da się określić zamierzonego rezultatu w sposób pewny, a po drugie nie sposób przewidzieć, w jakim stopniu zostałby on osiągnięty.

W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienia doprowadziły do konkretnego, w przyszłości, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Umowa zlecenia nie akcentuje tego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia, nie wynik zatem (jak w umowie o dzieło), lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia, tj. przedmiotem istotnym (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 1993 r. III AUr 357/93).

Sposób wykonania dzieła pozostawiony jest w zasadzie uznaniu przyjmującego zamówienie, byleby dzieło miało przymioty ustalone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Przyjmujący zamówienie nie ma także, co do zasady, obowiązku osobistego wykonania dzieła, chyba że wynika to z umowy lub charakteru dzieła (np. dzieło artystyczne). Ryzyko nie osiągnięcia rezultatu zawsze obciąża przyjmującego zamówienie. Przy czym odpowiedzialność przyjmującego zamówienie w wypadku nie osiągnięcia celu umowy, jest odpowiedzialnością za nie osiągnięcie określonego rezultatu, a nie za brak należytej staranności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2000 r. sygn. II UKN 386/99).

Z umową rezultatu mamy do czynienia wtedy, gdy spełnienie świadczenia przez dłużnika polega na doprowadzeniu do określonego efektu. W tego typu umowach jedynie taki stan będzie uznany za wykonanie zobowiązania. Z kolei z umową starannego działania jest związany obowiązek dłużnika działania w sposób sumienny w kierunku osiągnięcia danego rezultatu, przy czym już samo sumienne działanie jest spełnieniem świadczenia, niezależnie czy ostatecznie zostanie osiągnięty zamierzony rezultat czy nie.

Należy podkreślić, że umowę o dzieło zdefiniowano w art.627 k.c. jako zobowiązanie do wykonania oznaczonego dzieła za wynagrodzeniem. Starania przyjmującego zamówienie w umowie o dzieło mają doprowadzić w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu, za wynagrodzeniem zależnym od wartości dzieła (art.628§1 k.c., art.629 k.c., art.632 k.c.). Umowa o dzieło zakłada swobodę i samodzielność w wykonywaniu dzieła, a jednocześnie nietrwałość stosunku prawnego, gdyż wykonanie dzieła ma charakter jednorazowy i jest zamknięte terminem wykonania. Przyjmuje się, że rezultat, o który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt obiektywnie osiągalny i pewny.

Wykonanie dzieła najczęściej przybiera postać wytworzenia rzeczy lub dokonania zmian w rzeczy już istniejącej (naprawienie, przerobienie, uzupełnienie). Takie dzieła są rezultatami materialnymi umowy zawartej między stronami, weryfikowalnymi ze względu na istnienie wad (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2000 r. IV CKN 152/00).

Poza rezultatami materialnymi, istnieją także rezultaty niematerialne, które mogą, ale nie muszą być ucieleśnione w jakimkolwiek przedmiocie materialnym. W każdym razie takim rezultatem nieucieleśnionym w rzeczy nie może być czynność, a jedynie jej wynik, dzieło bowiem musi istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu.

W niniejszej sprawie strony w spornym okresie zawarły odrębną umowę nazwaną umową o dzieło, na podstawie której K. B. (1), jako doradca, zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego na rzecz, wskazanych przez zamawiającego, beneficjentów projektu za kwotę 120 zł za jedną godzinę doradztwa. Ubezpieczony opracowywał indywidualne strategie z zakresu włókiennictwa na rzecz przedsiębiorców biorących udział w projekcie, realizowanym przez Centrum (...).

W ocenie Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że wnioskodawcy i ubezpieczonego nie wiązały umowy o dzieło, bowiem celem wykonywanych przez doradcę czynności nie było wykonanie konkretnego dzieła (w chwili zawierania umowy doradca nie wiedział do jakiej ilości przedsiębiorców zostanie przydzielony oraz jakie problemy oraz kwestie zostaną podniesione przez beneficjentów), pomijając kwestie trudności określenia rezultatu w takim „dziele”. Ubezpieczony był zobowiązany do wykonywania tych czynności jedynie z należytą starannością, zaś posiadane przez niego umiejętności były wystarczające do świadczenia pracy, których wykorzystanie gwarantowało spełnienie oczekiwań stron umowy. Strony umowy, oprócz zawartego w treści umowy sformułowania o zobowiązaniu się doradcy do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego, nie oznaczyły ani „dzieła”, ani nawet rezultatu, jaki ma być osiągnięty i który mógłby zostać poddany ocenie w zakresie wad. Strony w spornej umowie nie oznaczyły dzieła - jako określonego rezultatu, ponieważ z przyczyn oczywistych takiego określenia być nie mogło. Samo bowiem doradztwo indywidualne nie zmierza do wytworzenia określonego „dzieła”.

Zdaniem Sądu w sporządzanych przez ubezpieczonego dokumentach, odzwierciedlających wykonane przez niego czynności, nie przejawia się indywidualny, czy twórczy charakter ich autora, który w jakikolwiek sposób odróżniałby, sporządzoną, przez niego, dokumentację, od innej, wykonanej przez osobę posiadającą takie same kwalifikacje. Ta dokumentacja nie tworzy indywidualnego – bytu w prawnej i faktycznej rzeczywistości, w której funkcjonują podmioty: płatnik, ubezpieczony a także podmioty gospodarcze, na rzecz których czynności, wykonywał ubezpieczony, czyli przedsiębiorcy. Jakkolwiek ubezpieczony jest niewątpliwie osobą posiadającą ściśle określone predyspozycje, które wymagane są dla wykonywania spornych umów, tak jednocześnie nie można nie zauważyć, że rezultat takich prac jest jednak podporządkowany spełnianiu zasad, odgórnie, ustalonych przy takiej pracy, a więc niezależnych od niej. Jego rola sprowadzała się, zatem, do zastosowania pewnych norm i dokonania w oparciu o nie czynności, a zatem, w konsekwencji, do starannego działania. Trudno, w tym przypadku mówić o rezultacie, decydującym o charakterze zawartej umowy, jako umowy o dzieło. Nie można każdego wyniku określonych czynności wykonanych przez daną osobę sprowadzać do dzieła na gruncie przepisów prawa cywilnego i prawa ubezpieczeń społecznych, które nie rodzi obowiązku zapłaty składek na te ubezpieczenia. Dzieło takie bowiem ma przynieść trwały efekt i jednocześnie ma mieć w pewnym stopniu niepowtarzalny charakter. W sprawie natomiast nie mamy, z taką sytuacją, do czynienia, bowiem, określone w umowie czynności, wymagały postępowania określonego pewnymi zasadami, charakterystycznymi dla czynności w zakresie proponowania rozwiązań technologicznych czy technicznych w branży tekstylnej, a efekt, w postaci przygotowanych dokumentów i wykonania prac, określonych w umowie, nie uzasadnia uznania tych czynności za dzieło w rozumieniu art. 627 k.c.

W momencie zawarcia umowy nie było możliwe określenie konkretnego wynagrodzenia, jakie ubezpieczony miąłby otrzymać za wykonaną pracę, a zatem wynagrodzenie nie zależało od wykonania konkretnego dzieła, ale od liczby uzgodnionych (ustalonych na pierwszym spotkaniu z innymi doradcami) godzin pracy, która zostanie wykonana, a której ilość nie jest znana w momencie zawarcia umowy. Faktyczna liczba godzin jaką ubezpieczony poświęcił na doradztwo nie wpływała na wysokość już ustalonego wynagrodzenia.

Przedmiot doradztwa był różny i był określany dopiero w karcie usługi doradczej, doprecyzowany po pierwszym spotkaniu i następnie w toku kontaktu z przedsiębiorcą.

Umowa miała charakter okresowy, a nie terminowy. Zakończyła się w związku z upływem czasu trwania umowy, a nie w wyniku wykonania dzieła.

Przedmiot umowy sprowadzał się do wykonywania powtarzalnych czynności w postaci doradzania beneficjentom w uzgodnionym obszarze.

Czynności ubezpieczonego były wykonywane w imieniu i na rzecz płatnika, w celu realizacji przyjętego zobowiązania (projektu), a istota umowy o dzieło to praca we własnym imieniu i na własną rzecz, przy ponoszeniu odpowiedzialności za wady fizyczne.

Umowa przewidywała także współpracę z beneficjentem, a więc miał on udział w opracowywaniu strategii, a zatem ubezpieczony nie miał wyłącznego wpływu na powstanie „dzieła”.

Należy także wskazać, że ubezpieczony nie wykonywał dzieła na rzecz wnioskodawcy z którym wiązała go umowa o dzieło. (...) było wykonywane na rzecz beneficjenta projektu – przedsiębiorcy.

O kwalifikacji czynności wykonanych przez ubezpieczonego świadczy również ich określenie „usługa doradcza” w dokumencie „Procedura realizacji doradztwa”. Z dokumentu tego wynika, że celem doradztwa jest wsparcie firm w wypracowaniu Indywidualnej Strategii Rozszerzenia (...) ze wskazaniem jej źródeł finansowania – Planu Montażu (...). Rezultatem doradztwa jak wskazuje wnioskodawca w Procedurze (...) ma być obok wypracowanych dokumentów wprowadzenie przez firmę nowego (...) do rejestru.

Praca ubezpieczonego związana z opracowaniem rozwiązań technologicznych czy technicznych w branży tekstylnej nie stanowi dzieła wykonanego dla wnioskodawcy. Doradcy oferowali przedsiębiorcom usługi doradcze, które odpowiadały na ich problemu. Dla wnioskodawcy ubezpieczony zobowiązał się do wykonywania pracy w sposób bezstronny, ze starannością wymaganą przy działalności tego rodzaju (§4 ust.1 umowy ramowej).

Powyższe okoliczności decydują o tym, że sporna umowa została prawidłowo zakwalifikowana przez organ rentowy jako umowa o świadczenie usług, do której znajdują zastosowanie przepisy o zleceniu w rozumieniu art. 750 k.c. , a to z kolei powoduje konieczność opłacenia należnych składek, zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie z zacytowanymi powyżej przepisami. Wysokość podstawy wymiaru składek nie była sporna pomiędzy stronami.

Dodać należy, że zmaterializowane dzieło w takim przypadku może obejmować jedynie dokument stworzony przez wykonawcę usługi w postaci książkowej. Tak więc, zdaniem Sądu okręgowego, nie chodzi o każdy rodzaj dokumentu sporządzonego i załączonego do dokumentacji umownej ale tylko taki który wyraża charakter twórczy i zindywidualizowany. Dlatego konspekt wykładu nie powinien stanowić elementu dzieła , podobnie jak wykaz aktów prawnych które były wykorzystane w szkoleniu. Gdyby autor książki np. o historii kolejnictwa sporządził ją na polecenie wnioskodawcy to niewątpliwie wykonałby dzieło. Natomiast cykl wykładów wykonanych na ten temat stanowiłby usługę szkoleniowo-oświatową a nie kontynuację dzieła.

Z tych względów, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołanie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z treścią którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Stosownie do art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez wykwalifikowanego pełnomocnika zalicza się wynagrodzenie.

Sąd zasądził od Centrum (...) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. kwotę 1.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika, Sąd ustalił na podstawie § 2 punkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku , poz.1804 z późn. zm.) stosownie do wartości przedmiotu sporu, (8.000 zł) w brzmieniu obowiązującym do 26 października 2016 roku z uwagi na datę wpływu sprawy do sądu. Wartość przedmiotu sporu została określona przez organ rentowy w postaci wartości składek na ubezpieczenia społeczne (bez uwzględnienia składek na ubezpieczenie zdrowotne wartość przedmiotu sporu pozostaje bez zmian). Sprawa o ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie jest sprawą o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego, w stanie prawny składanego odowłania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 marca 2013 r. III AUa 894/12). To suma należnych składek za okres, za który ustalono podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi wartość przedmiotu sporu) wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 października 2016 r. III AUa 132/16).

E.W.