Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2017 r. w Gdańsku

sprawy D. R.

z udziałem T. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o ustalenie

na skutek apelacji D. R.

od wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 grudnia 2016 r., sygn. akt IV U 329/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż stwierdza, że D. R. z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych od dnia 31 stycznia 2015 roku z podstawą wymiaru składek w wysokości:

- od dnia 31 stycznia 2015 roku – 525 złotych,

- od dnia 1 grudnia 2015 roku – 2.375,40 złotych,

- od dnia 1 stycznia 2016 roku – 2.433 złotych;

2. oddala apelację w pozostałym zakresie;

3. koszty procesu między stronami wzajemnie znosi.

SSA Grażyna Czyżak SSA Daria Stanek SSA Bożena Grubba

Sygn. akt III AUa 567/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 marca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. stwierdził, że D. R. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu w okresie od dnia 1.12.2013 r. z podstawą wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne: za okres od 1.12.2013 r. do 31.12.2013 r. – 480,00 zł; za okres od 1.01.2014 r. do 31.12.2014 r. – 504,00 zł w każdym miesiącu; za okres od 1.01.2015 r.
do 30.11.2015 r. – 525,00 zł w każdym miesiącu; za okres od 1.12.2015 r. do 31.12.2015 r. – 2.375,00 zł; za okres od 1.01.2016 r. – 2.433,00 zł w każdym miesiącu. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej przez D. R. pozarolniczej działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Sładka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do 31 grudnia danego roku tj. za okres od 1.12.2013 r. do 31.12.2013 r. – 2.908,13 zł; za okres
od 1.01.2014 r. do 31.12.2014 r. – 3.004,48 zł w każdym miesiącu; za okres od 1.01.2015 r. do 30.12.2015 r. – 3.104,57 zł w każdym miesiącu; za okres od 1.01.2016 r. – 3.210,60 zł
w każdym miesiącu.

D. R. odwołała się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę w całości poprzez ustalenie, że nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i nie ma obowiązku uiszczenia składek wskazanych w decyzji, albowiem faktycznie działalność gospodarcza,
w związku z którą prowadzono postępowanie, nie została podjęta. Nadto, ubezpieczona wniosła o zasądzenie na jej rzecz od ZUS-u kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą od pełnomocnictwa.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. podtrzymał stanowisko
i argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania.

T. P., jako zainteresowany, poparł odwołanie w całości podzielając jego uzasadnienie i wnioski.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 9 grudnia 2016 r. oddalił odwołanie, sygn. akt IV U 329/16.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

D. R., urodzona (...), jest matką T. P.. T. P. prowadzi własną pozarolniczą działalność gospodarczą jako osoba fizyczna pod szyldem (...) z siedzibą przy ul. (...). Przedmiotem działalności jest skup
i obrót złomem.

T. P. i D. R. zawarli umowę spółki cywilnej, której celem jest prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej pod szyldem (...) s.c. Przedmiotem działalności spółki jest skup złomu i zużytego sprzętu AGD oraz ich hurtowa sprzedaż. Jako siedziba punktu skupu została wskazana nieruchomość zabudowana położona we W. przy ul. (...) obejmująca działki
o nr 20/1, 20/8 obręb W. KM 123 oraz 56/15, 56/19, 56/21, 56/12, 56/17, 57/4, 61/3, 56/23, 49/4, 56/13, 56/18 obręb W. KM 112/1. Działalność (...) s.c. została zgłoszona do ewidencji działalności gospodarczej i zarejestrowana CEIDG z dniem 1 grudnia 2013 r.

W związku z dokonaniem rejestracji działalności gospodarczej Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. otrzymał zgłoszenie dotyczące obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu D. R. począwszy od dnia 1 grudnia 2013 r.

Począwszy od 1 grudnia 2013 r. D. R. została zgłoszona do ewidencji podatników Urzędu Skarbowego we W. jako wspólnik spółki (...) s.c. Opodatkowanie spółki stanowią zasady ogólne. Nie składano deklaracji miesięcznych.

Za okres od 1 grudnia 2013 r. do 10 lutego 2016 r. spółka (...) wykazała obroty z prowadzonej działalności, przy czym wspólnicy składali osobne zeznania roczne. Za rok 2013 wykazano stratę w kwocie 330 zł, za rok 2014 stratę w kwocie 2.225,60 zł, za rok 2015 stratę w kwocie 6.248,35 zł .

W deklaracji PIT-36L za lata 2013-2014 D. R. podała, że z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnęła dochody w wysokości „0”, zaś koszty uzyskania przychodu/straty za 2013 r. – 16,50 zł, za 2014 r. – 111,28 zł.

Spółka (...) s.c. nie zgłaszała zawieszenia działalności w CEIDG.
Nie dokonano zawiadomienia Urzędu Skarbowego we W. o likwidacji bądź zawieszeniu działalności gospodarczej. Nie zgłaszano przerw w działalności. Do chwili obecnej nie dokonano również wyrejestrowania działalności.

W dniu 21 września 2015 r. T. P. i D. R., wspólnicy (...) s.c., zawarli ze Starostą (...) – Powiatowym Urzędem Pracy we W. umowę w sprawie zwrotu kosztów poniesionych na wyposażenie lub doposażenie stanowisk pracy dla skierowanego bezrobotnego, finansowanego z Funduszu Pracy na zasadach określonych w art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015r. poz. 149).

Na podstawie umowy wspólnicy zatrudnili dwóch pracowników, którzy świadczyli pracę w siedzibie spółki we W. przy ul. (...).

Powyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy oparł na materiale dowodowym zgromadzonym w trakcie trwania postępowania i ujawnionym na rozprawie,
przede wszystkim w postaci dokumentów zebranych w aktach sprawy i aktach organu rentowego (z wyjątkiem tych sporządzonych samodzielnie przez osoby fizyczne,
nie znajdujących potwierdzenia w konkluzjach dokumentów sporządzonych przez instytucje). Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości, a jedynie odmiennie go interpretowały oraz wyprowadzały z niego odmienne konkluzje o charakterze tak faktycznym,
jak i jurydycznym. W ocenie Sądu brakj jest przesłanek by odmówić dokumentom zebranym w aktach sprawy i aktach organu rentowego przymiotu wiarygodności. Dowody
z dokumentów Sąd Okręgowy uzupełnił w nieznacznej części o zeznania D. R.
i T. P., uznając je za wiarygodne co do faktów znajdujących odzwierciedlenie
w dokumentach.

Przechodząc do rozważań co do meritum, Sąd I instancji zważył, że istota sporu
w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy D. R. będąc wspólnikiem spółki cywilnej (...) faktycznie rozpoczęła i prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie objętym zaskarżoną decyzją.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. (Dz. U. z 2013 poz.1442) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które
na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej jako ustawa systemowa) osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, podlegają także obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu,
zaś jedynie dobrowolnie na wniosek ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej) .

Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się w myśl art. 8 ust. 6 pkt 1 powołanej ustawy systemowej, osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą
na podstawie wpisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, w brzmieniu obowiązującym
od 20 września 2008 r. (po nowelizacji, dokonanej art. 7 ustawy o zmianie ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia
10 lipca 2008 r. - Dz. U. Nr 141, poz. 888), obowiązek ubezpieczenia dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 672).

. W myśl art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Mając wszystkie powyższe regulacje ustawowe na uwadze Sąd Okręgowy zauważył, że czas objęcia obowiązkiem ubezpieczenia jest tożsamy z czasem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, jednakże okresy podlegania obowiązkowi ubezpieczenia wyznaczone zostały, co do zasady, przez faktyczne, a nie formalne wykonywanie działalności, która stanowi tytuł ubezpieczenia. Sam formalny wpis działalności do ewidencji działalności nie stanowi jeszcze o jej prowadzeniu, nie mniej jednak stanowi podstawę domniemania prawnego, że działalność podjęto. Domniemanie to można wszak obalić,
co trafnie wskazywano w odwołaniu.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że na przedsiębiorcy, oprócz obowiązku zgłoszenia chęci podjęcia prowadzenia działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji
o Działalności Gospodarczej (dalej jako ewidencja lub CEIDG), ciąży również obowiązek zgłaszania w niej wszelkich zmian - nie tylko prawnych, ale i faktycznych. Skoro tak,
to okresowe zaprzestanie prowadzenia działalności z różnych przyczyn powinno być
do ewidencji zawsze zgłoszone i wpisane. Objęcie obowiązkiem ubezpieczenia osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą uzależnione jest bowiem, na co już wskazano, od jej prowadzenia na podstawie wpisu do ewidencji.

Sąd I instancji wyjaśnił w dalszej części rozważań, że istotą działalności gospodarczej jest jej prowadzenie w sposób ciągły i zorganizowany, na własny rachunek i ryzyko.
Jej prowadzenie występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też
w czasie podejmowania innych czynności związanych z tą działalnością. Specyfika prowadzenia działalności gospodarczej sprawia, że przedsiębiorca sam dysponuje swoim czasem i może go przeznaczyć na jej bezpośrednie wykonywanie albo na sprawy prywatne, rodzinne, leczenie lub wypoczynek. Zatem o prowadzeniu działalności gospodarczej stanowią wszelkie działania podejmowane przez przedsiębiorcę w celu zaistnienia czynności dających przychód - w tym także okres przygotowania, oczekiwania na klienta, zamówienia
czy zlecenia. Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły nie może być zatem rozumiana jako konieczność jej wykonywania bez przerwy (przez cały rok, miesiąc, tydzień lub dzień), lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności
w odróżnieniu od ich przypadkowości, jednorazowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się więc, że działalność gospodarcza z założenia ma być działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na osiąganie przychodu przez określony okres czasu, ale związaną z koniecznością ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Zatem przedsiębiorca powinien liczyć się z takim ryzykiem obejmującym okresy faktycznego przestoju w wykonywaniu działalności, np. z powodu braku koniunktury, a także braku przychodów z działalności.

Jak wskazano wyżej, tylko zarejestrowana i faktycznie prowadzona działalność gospodarcza wiąże się z obowiązkiem podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Jedynie wykreślenie wpisu pozarolniczej działalności gospodarczej z ewidencji lub odnotowanie przerwy w jej prowadzeniu powoduje zawsze - na stałe lub okresowo - ustanie obowiązku ubezpieczenia. Ocena, czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana (a więc także czy zaistniała przerwa w jej prowadzeniu) należy do sfery ustaleń faktycznych,
a istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże wpis ten, prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. W konsekwencji domniemywa się, że skoro nie nastąpiło wykreślenie działalności gospodarczej z ewidencji,
to działalność ta była faktycznie prowadzona (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04, OSNP 2005 nr 13, poz. 198, z 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 309 oraz z 30 listopada 2005 r., I UK 95/05, OSNP 2006 nr 19-20,
poz. 311). Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym
z domniemania. Ciężar dowodu wystąpienia przesłanek uzasadniających ustanie obowiązku ubezpieczenia (rzeczywistego braku podjęcia działalności czy zaistnienia przerwy w jej prowadzeniu) obciąża tę stronę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne w zakresie powstania bądź ustania obowiązku ubezpieczenia. Nadto, zaistnienie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej musi być rzeczywiste. W rezultacie okoliczności takie, jak brak koniunktury i związany z nim przestój, brak zamówień (klientów) i ich poszukiwanie nie stanowią przesłanki uzasadniającej uznanie istnienia przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej. Oznacza to, że ewentualna przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej powodująca ustanie obowiązku ubezpieczenia musi być usprawiedliwiona i udokumentowana (wykazana) – vide: wyrok WSA w Warszawie z dnia 13.09.2010 r., VI SA/Wa 1065/10.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdził,
że dla oceny ustalenia okresu podlegania przez D. R. obowiązkowi ubezpieczenia ma znaczenie fakt zarejestrowania przez nią działalności gospodarczej i faktycznego prowadzenia tejże działalności. Sporną kwestią w sprawie jest, czy w okresie wskazanym
w zaskarżonej decyzji odwołująca istotnie rozpoczęła i prowadziła działalność podlegającą wpisowi do ewidencji. D. R. oraz T. P. zgodnie twierdzili,
że w okresie tym faktycznie działalność nie była prowadzona. Jak już wskazano wyżej, czas objęcia obowiązkiem ubezpieczenia jest tożsamy z czasem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, przy czym od 20 września 2008 r. wyłączeniu od tego obowiązku podlegają osoby, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Obowiązek wykazania faktu nieprowadzenia działalności gospodarczej w okresach objętych decyzją obciążał D. R., która, zdaniem Sądu Okręgowego, nie obaliła skutecznie domniemania prawnego wynikającego z wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Przeciwnie, zdaniem Sądu I instancji, zgromadzone dowody pozwalają stwierdzić, że przedmiotowa działalność była prowadzona, zatem obowiązek podlegania przez odwołującą ubezpieczeniom społecznym emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jest uzasadniony, co łączy się z obowiązkiem uiszczenia składek na to ubezpieczenie. Kwestia przysługującego D. R. świadczenia przedemerytalnego, w ocenie Sądu Okręgowego, nie ma znaczenia dla tego obowiązku.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, zdaniem Sądu I instancji, że D. R. podjęła działalność gospodarczą i taką prowadziła w spornym okresie. Sąd nie dał też wiary w tym zakresie twierdzeniom przeciwnym D. R. i T. P.. Zdaniem Sądu wykazano mianowicie, że od dnia 1 grudnia 2013 r. wspólnicy spółki cywilnej (...) faktycznie podjęli i prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą w postaci punktu skupu złomu i zużytego sprzętu AGD. Za przyjęciem powyższego przemawia podejmowanie czynności faktycznych i prawnych przez wspólników, jak zakup oprogramowania, zawarcie umowy z firmą rachunkową na obsługę księgową, zawarcie umowy z PUP we W. o dofinansowanie dwóch stanowisk pracy i faktyczne zatrudnienie owych pracowników przez spółkę. Fakt, że owi pracownicy akurat w okresie ich zatrudnienia nie wykonywali bezpośrednio czynności ściśle związanych z zakupem bądź sprzedażą złomu czy zużytego sprzętu AGD nie jest tu decydujący. Pracownik może bowiem wykonywać czynności przygotowawcze, dostosowawcze czy porządkujące w okresach przejściowych np. związanych z brakiem koniunktury. Jak wskazano wyżej, okresy gorszej koniunktury czy okresy wykonania koniecznych prac dostosowawczych nie mają istotnego wpływu na ocenę, czy działalność jest faktycznie prowadzona.

Podobnie bez istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia odwołania pozostaje fakt,
czy D. R. osobiście wykonywała jakieś czynności związane wprost czy pośrednio z profilem działalności gospodarczej. Do prowadzenia pozarolniczej działalności nie jest to konieczne.

Sąd wskazał, że z zeznań T. P. wynika wprost, iż działalność jest faktycznie prowadzona, podejmowane są w jej ramach działania zmierzające do uzyskania przychodów, nawet jeśli zysków faktycznie nie osiągnięto. Zainteresowany zeznał,
że ewentualnych klientów kieruje na ul. (...) dlatego, że tam ma lepsze warunki przyjęcia większej ilości towaru, a nie dlatego że spółka (...) nie działa. Jednocześnie bardzo ogólnikowe twierdzenia zainteresowanego co do istotnych przeszkód w rozpoczęciu
i prowadzeniu działalności spółki, jakie wynikać mają z przepisów dotyczących, ogólnie mówiąc, ochrony środowiska, nie są, w ocenie Sądu, przekonujące. Sąd wskazał,
że nie kwestionuje co do zasady faktu, iż przepisy dotyczące ochrony środowiska zawierają szczególne wymogi dotyczące realizacji działalności w postaci punktu skupu złomu, jednakże nie zostało to w niniejszym przypadku przekonująco wykazane. Odwołująca wskazała jedynie na decyzję Prezydenta Miasta W. z dnia 26 sierpnia 2014 r. o stwierdzenia braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na prowadzeniu punktu skupu złomu i zużytego sprzętu AGD na nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) (zresztą jedynie jej fragment).

Sąd Okręgowy przytoczył, iż ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. nr 1999 p. 1227 ze zm.) przewiduje w art. 59 ust. 1, jakie przedsięwzięcia wymagają oceny oddziaływania na środowisko. Jest to zatem realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać
na środowisko oraz realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1. Z kolei w § 3 ust. 1. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko z dnia 9 listopada 2010 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 1397) wskazuje się, że do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się m.in. punkty do zbierania i przeładunku złomu, zaś w myśl § 2 do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się m.in. strzępiarki złomu. Nie wykazano jednakże, by właśnie taki miał być zakres działalności (...).
Nie wiadomo, czy i jakie jeszcze warunki mieliby spełnić wspólnicy, by uczynić zadość wymaganiom prawa administracyjnego. Skoro zaś na to powołuje się odwołująca, winna to wykazać w sposób nie budzący wątpliwości.

Nadto, w takiej sytuacji, skoro ubezpieczona i zainteresowany uważali, że nie mogą faktycznie, ze względów formalno-prawnych, rozpocząć i prowadzić działalności zarejestrowanej w CEIDG winni dokonać bądź jej zawieszenia, bądź wyrejestrowania. Twierdzenie, że tego nie uczyniono z uwagi na nieznajomość przepisów prawa gospodarczego również nie zasługuje, zdaniem Sądu, na uwzględnienie, zważywszy na fakt prowadzenia tego rodzaju działalności gospodarczej przez T. P. samodzielnie od kilkunastu lat.

Wobec ustalenia, iż przedmiotowa działalność była faktycznie prowadzona, konsekwencją powyższego jest powstanie obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy systemowej podstawą wymiaru składek
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Zgodnie
z art. 18 a ust. 1 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 (osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą), w okresie pierwszych 24 m-cy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015r. poz. 81) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają m.in. osoby prowadzące działalność pozarolniczą
lub osoby z nimi współpracujące, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 67 ust. 1 w/w ustawy obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się
za spełniony po zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego osoby podlegającej temu obowiązkowi zgodnie z przepisami art. 74-76 oraz opłaceniu składki w terminie i na zasadach określonych w ustawie.

Przepis art. 69 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych stanowi, że obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i c-i, powstaje i wygasa w terminach określonych
w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Według art. 79 tej ustawy składka
na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki, jest miesięczna
i niepodzielna, zaś podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Pozwany ustalił w zaskarżonej decyzji podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz zdrowotne D. R. zgodnie
z przytoczonymi wyżej przepisami.

Mając na uwadze powyższe rozważania, uznając zaskarżoną decyzję za prawidłową
a argumentację odwołującej za niezasadną, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono o oddaleniu odwołania.

Apelację od wyroku wywiodła D. R., zaskarżając go w całości
tj. co do oddalenia odwołania i zarzucając:

1. naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na wynik sprawy, tj. obrazę przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą ocenę zeznań D. R. i nadanie im niskiego waloru wiarygodności, w sytuacji gdy jej zeznania pokrywają się z zebranym
w sprawie materiale dowodowym i wskazują na fakt, że skarżąca nie wykonywała działalności gospodarczej,

2. naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na wynik sprawy, tj. obrazę przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą ocenę zeznań uczestnika T. P.
i nadanie im niskiego waloru wiarygodności, w sytuacji gdy jego zeznania nie wskazują,
aby podjął działalność gospodarczą jako (...), tylko (...),

3. naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na wynik sprawy, tj. obrazę przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą ocenę decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach z dnia 26 sierpnia 2014 r. poprzez stwierdzenie, że brak było podstaw
do prowadzenia postępowania środowiskowego, w sytuacji gdy z decyzji wynika,
że Powiatowy Inspektor Sanitarny we W. wyraził opinię, że dla przedmiotowego przedsięwzięcia należy przeprowadzić ocenę oddziaływania na środowisko,

4. naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na wynik sprawy, tj. obrazę przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez uznanie, że czynności przygotowawcze polegające
na zakupie oprogramowania, zawarcie umowy z PUP oraz zawarcie umowy z biurem rachunkowym, za prowadzenie działalności gospodarczej, a nie działalność przygotowawczą do prowadzenia działalności gospodarczej,

5. naruszenie praw materialnego, co miało wpływ na wynik sprawy, tj. obrazę przepisu art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 6 k.c. poprzez uznanie, że skarżąca nie obaliła domniemania wynikającego z wpisu do CEIDG i prowadziła działalność gospodarczą.

W związku z powyższym apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienie odwołania złożonego przez skarżącą i uznanie, że nie prowadziła ona działalności gospodarczej i nie podlegała obowiązku ubezpieczeń społecznych i zasądzenie
na rzecz skarżącej kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm prawem przepisanych, ewentualnie, w przypadku gdyby Sąd nie przychylił się do powyższego wniosku - o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uznanie, że skarżąca prowadziła działalność gospodarczą od momentu podpisania umowy
z Powiatowym Urzędem Pracy o dofinansowanie stworzenia miejsc pracy i zasądzenie
na rzecz skarżącej kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że, w ocenie strony skarżącej, Sąd I instancji pochopnie uznał, że wola wyrażana zarówno przez D. R., jak i uczestnika T. P. nie zasługuje na wiarygodność. W pierwszej kolejności wskazano na jej marginalną rolę w zamierzonym przedsięwzięciu. Uczestniczyła ona bowiem jedynie
w 5% potencjalnych zysków i strat. Konsekwentnie, przez cały czas podtrzymywała stanowisko, że na temat działalności spółki wie mało, tylko tyle, że spółka nie jest w stanie podjąć działalności z uwagi na brak stosownych decyzji środowiskowych i inne przeszkody, chociażby właśnie brak woli faktycznego podjęcia działalności.

Skarżąca zarzuciła, że nie sposób zgodzić się z oceną wypowiedzi T. P. zaprezentowaną przez Sąd I instancji. T. P. posiada inną działalność gospodarczą, o podobnym profilu gospodarczym. T. P. również konsekwentnie twierdził,
że (...) nie działa. Wyrwanie z kontekstu jednego zdania dotyczącego przyjmowania towaru, rzeczywiście może stwarzać wrażenie, że T. P. faktycznie prowadzi dwie działalności, ponieważ konsekwentnie T. P. również nie wykazywał woli podjęcia faktycznej działalności gospodarczej, zarówno po swojej stronie jak i D. R.. Jednocześnie należy zadać pytanie, dlaczego T. P. miałby odsyłać klientów
do firmy (...) a nie przyjmować ich w miejscu działania (...), skoro wedle Sądu
I Instancji (...) działało jako pełnoprawny uczestnik rynku skupu metali.

Powyższą argumentację wspiera się nie tylko subiektywne przekonanie skarżącej
o braku prowadzenia działalności, ale także obiektywne okoliczności. Na brak podjęcia działalności wskazuje chociażby: brak reklamy w prasie i telewizji, brak szyldu
przed siedzibą (...), brak jakichkolwiek kontaktów biznesowych związanych z (...), brak faktur i aktywnego poszukiwania klientów, brak wizytówek i materiałów promocyjnych, brak zainteresowania osób z branży metali kolorowych działalnością (...), brak strony internetowej (...), brak jakichkolwiek faktur i dochodów (od czasu wpisu do CEIDG do dnia dzisiejszego), brak zwrotu podatku VAT i szereg innych okoliczności i działań, podjęcia których po racjonalnym i zmierzającym do uzyskania dochodu, działającym w sposób zorganizowany i ciągły przedsiębiorcy można byłoby się spodziewać.

Dalej apelująca wywodziła, że nie sposób zgodzić się z twierdzeniem sądu,
iż działania takie jak podpisanie umowy z firmą księgową, zakup oprogramowania,
to działania, które świadczą o podjęciu działalności gospodarczej - są to czynności przygotowawcze do faktycznego podjęcia działalności, na co wielokrotnie zwracała uwagę strona skarżąca i przytaczała stosowne orzecznictwo Sądu Najwyższego. Wspólnicy (...) nie wystawili ani jednej faktury w związku z przyjęciem towaru bądź sprzedaży towaru (czyli głównym profilem działalności gospodarczej), wspólnicy nie podjęli żadnej działalności nastawionej na uzyskanie zysku. Całość działań to zaledwie uboczne czynności, wprawdzie pośrednio związane z działalnością gospodarczą, ale pozostające jedynie
na poziomie organizacji przedsiębiorstwa. 

Odwołująca się zarzuciła, że w uzasadnieniu Sąd I Instancji wskazuje, iż okres gorszej koniunktury nie uzasadnia przyjęcia, że działalność nie jest wykonywana, przy czym można odnieść wrażenie, że Sąd bezrefleksyjnie przyjął stanowisko ZUS-u za swoje, bowiem ZUS
w swoich pismach również powielał powyższą argumentację. W przypadku wspólników (...) nie można mówić w ogóle o koniunkturze bądź jej naturalnych zmianach z uwagi na fakt, że wspólnicy spółki nie stali się w ogóle uczestnikami wolnego rynku, co jest oczywiście skutkiem braku podjęcia działalności gospodarczej.

Sąd I Instancji stwierdził również, że nie jest wiadomym, jakie warunki mieliby spełnić wspólnicy, by móc podjąć działalność, która mogłaby mieć wpływa na środowisko naturalne. Wspólnicy spółki również nie mieli takiej fachowej wiedzy, więc wystąpili
do stosownego organu o wydanie decyzji w tej sprawie, zgodnie z rozsądnym założeniem,
że skup złomu może wpływać na środowisko naturalne. Wydanie decyzji, w której odmówiono przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia, również jest decyzją merytoryczną i zawiera w sobie rozstrzygniecie merytoryczne co do braku przeciwskazań dla otwarcia takiego przedsięwzięcia. Na marginesie należy wskazać,
że dokładna analiza tego dokumentu, tj. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach prowadzi do wniosku iż musiały istnieć przynajmniej wątpliwości do przedmiotowej inwestycji, z uwagi na pismo z dnia 8 maja 2014 r., w którym Państwowy Inspektor Sanitarny we W. wyraził opinię, że dla danego przedsięwzięcia należy przeprowadzić ocenę oddziaływania na środowisko (odniesienie do tego pisma znajduje się w decyzji środowiskowej). Powyższa decyzja stanowiła również zabezpieczenie dla wspólników
w przypadku podjęcia działalności i ewentualnych kontroli administracyjnych. Notoryjnym faktem jest, że prowadzenie działalności gospodarczej jest obarczone w Polsce dużymi rygorami administracyjnymi i licznymi kontrolami, przed czym skarżąca i jej wspólnik chcieli się zabezpieczyć.

W związku z błędnie ustalonym stanem faktycznym i dowolną oceną zebranego materiału dowodowego doszło, w ocenie apelującej, do naruszenia przepisów prawa materialnego i przyjęcia, że skarżąca nie obaliła domniemania wynikającego z wpisu
do CEIDG. Zebrany materiał dowodowy jej zdaniem jasno wskazuje, że D. R. nie podjęła żadnej działalności gospodarczej zmierzającej, zgodnie z definicją działalności gospodarczej, do uzyskania przychodu.

Z ostrożności procesowej skarżąca podniosła, że nawet jeśli Sąd II instancji przyjmie, że prowadziła ona działalność gospodarczą, to całą pewnością nie prowadziła jej od momentu wpisu do CEIDG. W ocenie skarżącej, jedynym momentem, który można by uznać
za faktyczne podjęcie działalności gospodarczej jest moment podpisania umowy
z Powiatowym Urzędem Pracy na stworzenie nowego stanowiska pracowniczego. Wiąże się to jednak z potrzebą modyfikacji wysokości ciążących zaległości związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej i zastosowaniem od tego momentu preferencyjnej stawki składek na ubezpieczenie społeczne, bowiem od tego momentu, ewentualnie, można byłoby przyjąć, że prowadziła działalność gospodarczą.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było, czy D. R. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia 1.12.2013 r. ze wskazanymi
w zaskarżonej decyzji podstawami wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz
na ubezpieczenie zdrowotne.

W ocenie Sądu Apelacyjnego we wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy nie przeprowadził postępowania dowodowego w zakresie pozwalającym na dokonanie ustaleń faktycznych niezbędnych dla prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Z uwagi
na powyższe, odwołując się do zasadniczo prawidłowych rozważań prawnych, Sąd I instancji naruszył znajdujące zastosowanie w sprawie normy prawa materialnego.

Podkreślić należy, że prawidłowe rozstrzygnięcie każdej sprawy uzależnione jest
od spełnienia przez Sąd orzekający dwóch naczelnych obowiązków procesowych,
tj. przeprowadzenia postępowania dowodowego w sposób określony przepisami kodeksu postępowania cywilnego oraz dokonania wszechstronnej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Rozstrzygnięcie to winno również znajdować oparcie w przepisach prawa materialnego adekwatnych do poczynionych ustaleń faktycznych. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia ma natomiast na celu ustalenie, czy w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania Sąd pierwszej instancji sprostał tym wymogom. Istotą postępowania apelacyjnego jest zbadanie zasadności zarzutów skierowanych przeciwko orzeczeniu sądu pierwszej instancji. Sąd odwoławczy orzeka jednak w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału dowodowego, dokonując na nowo jego własnej, samodzielnej
i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych w postępowaniu przed sądami obu instancji dowodów. Jako Sąd merytoryczny, bazując na tym samym materiale dowodowym, co Sąd pierwszej instancji, Sąd odwoławczy może czynić własne, odmienne ustalenia, może również, na podstawie art. 382 in fine k.p.c. przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe. Sąd drugiej instancji jako sąd nie tylko odwoławczy, lecz także merytoryczny, nie może poprzestać na zbadaniu zarzutów apelacyjnych. Powinien poczynić własne ustalenia
i samodzielnie ocenić je z punktu widzenia prawa materialnego. Sąd Najwyższy wyraźnie też akcentuje, że ustalenia sądu pierwszej instancji nie są dla sądu drugiej instancji wiążące,
stąd też obowiązek dokonywania ustaleń istnieje niezależnie od tego, czy wnoszący apelację podniósł zarzut dokonania wadliwych ustaleń faktycznych lub ich braku (zob. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów SN z dnia 23 marca 1999 r., III CZP 59/98, OSNC 1999,
nr 7-8, poz. 124).

Sąd Apelacyjny, uznając za prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie dokonanym przez Sąd Okręgowy, przyjmuje je za własne, nie widząc w związku z powyższym potrzeby ich powielania. Niemniej jednak, jak już wyżej wskazano, ustalenia te nie są pełne,
nie pozwalając na wiarygodne rozstrzygnięcie rozpoznawanej sprawy.

Przypomnieć można, że Sąd I instancji przyjął, iż D. R. prowadzi działalność gospodarczą od 1 grudnia 2013 r., albowiem z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż wspólnicy zakupili oprogramowanie potrzebne do organizacji działalności gospodarczej, zawarli umowę z biurem rachunkowym, które miało się zajmować księgowością przedsiębiorstwa oraz zawarli umowę z PUP we W. o dofinansowanie dwóch stanowisk pracy i faktycznie zatrudnili pracowników. Zauważyć należy, że tylko zakup oprogramowania miał miejsce w 2013 r. Umowa z biurem rachunkowym została zawarta w roku 2014 ( vide: pismo ubezpieczonej z 11.03.2016 r. – k. 42 a.s.; zeznania podatkowe – k. 44 – 64 a.s.). Sąd I instancji nie ustalił, aby od 1 grudnia 2013 r., przez cały rok 2014 wspólnicy (...) s.c. podjęli jakiekolwiek inne działania - bądź określone
we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, bądź też bezpośrednio związane
z określonym w ewidencji przedmiotem działalności gospodarczej, stanowiące czynności przygotowawcze do jej wykonywania.

Powyższe ma o tyle istotne znaczenie, że - jak przyjmuje się w judykaturze
- za rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej może być uznane nie tylko podjęcie działań określonych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, ale również dokonanie takich czynności, które
w okolicznościach danej sprawy są bezpośrednio i wprost związane z określonym
w ewidencji przedmiotem działalności gospodarczej i stanowią czynności przygotowawcze
do jej wykonywania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006/19-20/309). Należy jednak pamiętać, że o ile za podjęcie działalności gospodarczej można już uznać zainicjowanie działań przygotowawczych do wykonywania działalności gospodarczej, a więc uzyskania statusu przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej, to prowadzenie (wykonywanie) działalności gospodarczej oznacza dokonywanie faktycznych i prawnych czynności wchodzących
w zakres działalności gospodarczej przedsiębiorcy, podejmowanych w celu realizacji zadań związanych z jej przedmiotem i zmierzających w sposób zorganizowany i ciągły
do osiągnięcia celu zarobkowego (art. 2 tej ustawy). Dlatego czynności przygotowawcze zmierzające bezpośrednio i wprost do rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej mogą być - w zależności od okoliczności konkretnego przypadku - uznane już za jej wykonywanie tylko wówczas, gdy prowadzenie tej działalności zostało faktycznie rozpoczęte, a więc gdy przedsiębiorca w wyniku dokonanych czynności przygotowawczych podjął działania wchodzące w jej zakres (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 lutego 2016 r., III AUa 292/15, LEX nr 1983734).

W ustaleniach Sądu I instancji brak jest stwierdzenia, iż wspólnicy (...) s.c. rzeczywiście rozpoczęli wykonywanie działalności, tj. podjęli działania wchodzące w jej zakres. Wobec powyższego, ustalenie tego Sądu, iż D. R. prowadzi działalność gospodarczą od 1 grudnia 2013 r. należało uznać za co najmniej przedwczesne.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny za konieczne uznał przeprowadzenie
na podstawie art. 382 k.p.c. uzupełniającego postępowania dowodowego.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że decyzją z dnia 26 sierpnia 2014 r. Prezydenta Miasta W. stwierdził brak potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na prowadzeniu
przez (...) s.c. punktu skupu złomu i zużytego sprzętu AGD na wskazanych działkach.

Wnioskiem z dnia 20 grudnia 2014 r. T. P. i D. R. wystąpili
o zmianę sposobu użytkowania gruntów przemysłowych oraz zmianę zagospodarowania terenu na punkt złomu i zużytego sprzętu AGD.

Decyzją Prezydenta Miasta W. z dnia 4 marca 2015 r., po rozpatrzeniu wniosku wspólników (...) s.c. w sprawie ustalenia warunków zabudowy
dla zamierzenia inwestycyjnego polegającego na zmianie sposobu użytkowania budynków przemysłowych oraz zmianie sposobu zagospodarowania terenu na punkt złomu i zużytego sprzętu AGD na terenie wskazanych działek, ustalono warunki zabudowy i zagospodarowania terenu.

W dniu 17 lipca 2015 r. wspólnicy (...) s.c. przedłożyli Prezydentowi Miasta W., na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1991 r. – Prawo budowlane, zawiadomienie o zamiarze zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego
na wskazanych działkach z dotychczas określonego jako budynki przemysłowe na skup złomu i zużytego sprzętu AGD.

( vide: kserokopie ww. dokumentów załączone do odwołania – k. 6-8 a.s. oraz znajdujące się w kopercie – k. 220 a.s.).

Część z powołanej powyżej dokumentacji, została złożona w kserokopiach
w toku postępowania przed Sądem Okręgowym. Sąd I instancji nie przywiązał jednak należytej wagi do wynikających z niej okoliczności, nie przeprowadzając w tym zakresie pogłębionego postępowania dowodowego. Sąd odniósł się jedynie do decyzji o stwierdzeniu braku potrzeby oceny oddziaływania na środowisko, błędnie zresztą, jak się wydaje, interpretując skutki tej decyzji dla możliwości prowadzenia przez spółkę działalności polegającej na skupie złomu i zużytego sprzętu AGD.

W ocenie Sądu Apelacyjnego dopiero działania wspólników (...) s.c. zmierzające do zmiany sposobu użytkowania gruntów przemysłowych oraz zmiany zagospodarowania terenu na punkt złomu i zużytego sprzętu AGD, wynikające z wyżej omówionego materiału dowodowego, można kwalifikować jako czynności bezpośrednio zmierzające do podjęcia działalności gospodarczej w zakresie skupu złomu i zużytego sprzętu AGD. Niemniej, ich podjęcie, w świetle przytoczonego powyżej poglądu, podzielanego
przez Sąd Apelacyjnym, nie przesądza jeszcze ostatecznie, iż D. R. jako wspólnik spółki cywilnej już wówczas wykonywała działalność gospodarczą.

O faktycznym podjęciu czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej zgodnej z wpisem do rejestru świadczą, w ocenie Sądu Apelacyjnego, działania podjęte
przez wspólników s.c. w związku z chęcią pozyskania funduszy na zakup sprzętu potrzebnego do prowadzenia działalności oraz na zatrudnienie pracowników.

Sąd I instancji nie pochylił się na okolicznościami zawarcia i realizacji
przez wspólników (...) s.c. T. P. i D. R. umowy z dnia
21 września 2015 r. ze Starostą (...) – Powiatowym Urzędem Pracy we W., stwierdzając jedynie sam fakt zawarcia przedmiotowej umowy oraz zatrudnienie przez spółkę dwóch pracowników.

W wykonaniu zobowiązania Sądu Apelacyjnego Powiatowy Urząd Pracy
we W. przedłożył oryginał wniosku złożonego w dniu 31 lipca 2015 r. przez spółkę cywilną (...) T. P., D. R. z siedzibą we W. (koperta – k. 213 a.s.). Przedmiotem wniosku było dokonywanie z Funduszu Pracy refundacji kosztów poniesionych na wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą. Na uwagę zasługuje okoliczność, iż na str. 7 wniosku wspólnicy (...) s.c. oświadczyli, iż prowadzą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej przez okres 6 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku i nie zawiesili w ww. okresie działalności gospodarczej.

Oświadczenie to jest zgodne z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2012 r. w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania środków na podjęcie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2012 r., poz. 457). Przepis § 2 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia wymaga bowiem, aby oświadczenie tej treści zostało załączone do wniosku o refundację.

Faktyczne podjęcie wykonywania działalność gospodarczej na 6 miesięcy
przed złożeniem do PUP wniosku o refundację kosztów, tj. od dnia 31 stycznia 2015 r. potwierdza ustalony powyżej fakt, iż w grudniu 2014 r. T. P. i D. R. wystąpili o zmianę sposobu użytkowania gruntów przemysłowych oraz zmianę zagospodarowania terenu na punkt złomu i zużytego sprzętu AGD, w tym też czasie rozpoczęli działania zmierzające do uzyskania decyzji w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, którą to decyzję wydano 4 marca 2015 r.

Z pisma Powiatowego Urzędu Pracy we W. z dnia 15 listopada 2016 r. wynika, iż zgodnie z umową z dnia 21 września 2015 r. (...) s.c. utworzyła i wyposażyła 2 stanowiska pracy dla osób bezrobotnych. Pierwszą
z nich zatrudniono 23 października 2015 r., natomiast drugą – 9 listopada 2015 r., o czym PUP został powiadomiony (k. 139 a.s.).

Zatrudnienie w (...) s.c., choć od innej daty – 7 marca 2016 r. - potwierdził świadek J. O., wskazując, że jego zadaniem jest utrzymywanie porządku na placu i wykładanie płyt betonowych, w czym początkowo pomagał mu pracownik firmo (...)
ze S.. Świadek potwierdził zatrudnienie przez (...) s.c. drugiego pracownika na stanowisko operatora – ładowarki (k. 134 verte a.s.).

(...) s.c. dokonała zakupu wózka widłowego i koparko – ładowarki
w październiku 2015 r. ( vide: faktura VAT z 08.10.2015 r. – koperta – k. 220 a.s.).

Zezwolenie na zbieranie odpadów spółka uzyskała w dniu 17 maja 2017 r., na skutek wniosku z dnia 5 maja 2017 r. ( vide: decyzja Prezydenta Miasta W. – koperta
– k. 220 a.s.).

Powyższe ustalenia przekonują Sąd Apelacyjny, że czynności przygotowawcze wspólników (...) s.c. podjęte w celu zmiany sposobu użytkowania gruntów przemysłowych oraz zmiany zagospodarowania terenu na punkt złomu i zużytego sprzętu AGD, jak również czynności zmierzające do pozyskania środków finansowych na zakup potrzebnego sprzętu i zatrudnienie pracowników, a następnie dokonanie zakupu wózka widłowego i koparko – ładowarki oraz przyjęcie do pracy dwóch pracowników - jako czynności bezpośrednio zmierzające do podjęcia działalności gospodarczej
w zakresie skupu złomu i zużytego sprzętu AGD - wraz z oświadczeniem D. R. załączonym do wniosku o refundację kosztów o prowadzeniu działalności gospodarczej przez okres 6 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia tego wniosku, pozwalają na ustalenie daty rozpoczęcia rzeczywistego wykonywania działalności gospodarczej przez D. R. na dzień 31 stycznia 2015 r.

Ustalenie tej daty przez Sąd I instancji na dzień 1 grudnia 2013 r. jest błędne.
W okolicznościach rozpoznawanej sprawy fakt, iż spółka w 2013 roku dokonała zakupu oprogramowania, a w roku 2014 zawarła umowę z biurem rachunkowym, nie jest wystarczający dla ustalenia rozpoczęcia przez nią rzeczywistego wykonywania działalności gospodarczej. Pozwalają na to, jak już wyżej podkreślono, dopiero działania wspólników, których celem była bezpośrednio zmiana sposobu użytkowania gruntów przemysłowych oraz zmiana zagospodarowania terenu na punkt złomu i zużytego sprzętu AGD, a następnie pozyskanie środków na wyposażenie stanowisk pracy w maszyny, dokonanie zakupu tych maszyn i zatrudnienie pracowników. Podkreślić należy, że dysponowanie terenem, którego warunki zagospodarowania dopuszczają prowadzenie działalności gospodarczej o profilu zamierzonym przez wspólników (...) s.c., jest niezbędnym warunkiem jej podjęcia. Posiadanie jedynie oprogramowania i obsługi księgowej nie pozwoliłoby D. R. i T. P. na prowadzenie działalności w zakresie skupu złomu i zużytego sprzętu AGD.

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, że częściowo zasadne okazały się podniesione w apelacji zarzuty naruszenia tak prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c.,
jak i prawa materialnego. W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny, działając na podstawie
art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że stwierdził, iż D. R. z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych od dnia 31 stycznia 2015 r. z podstawą wymiaru wysokości składek
w wysokości: od dnia 31 stycznia 2015 r. – 525,00 zł, od dnia 1 grudnia 2015 r. – 2.375,40 zł, od 1 stycznia 2016 r. – 2.433,00 zł, jak w pkt 1 sentencji.

Apelacja w pozostałym zakresie, tj., w zakresie, w jakim ubezpieczona domagała się ustalenia, że nie prowadziła w ogóle działalności gospodarczej i w związku z tym nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.,
o czym Sąd Apelacyjny orzekł, jak w pkt 2 sentencji.

W pkt 3 sentencji Sąd Apelacyjny na podstawie art. 100 k.p.c. zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu, mając na uwadze, że żądania stron na etapie postępowania apelacyjnego zostały uwzględnione w zbliżonym zakresie.

SSA Grażyna Czyżak SSA Daria Stanek SSA Bożena Grubba