Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 2336/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSA Jolanta Pietrzak (spr.)

Sędziowie

SSA Marek Procek

SSA Tadeusz Szweda

Protokolant

Elżbieta Szewczyk

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2018r. w Katowicach

sprawy z odwołania J. R. (J. R.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury kolejowej

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach z dnia 26 października 2017r. sygn. akt X U 573/17

oddala apelację.

/-/ SSA M.Procek /-/ SSA J.Pietrzak /-/ SSA T.Szweda

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 2336/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 9 lutego 2017 r. organ rentowy powołując się na art. 40, 41 i 42 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
odmówił ubezpieczonemu J. R. prawa do emerytury kolejowej stwierdzając,
(...) sp. z o.o. nie została uznana za podmiot wydzielony z przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe w rozumieniu art. 42 ustawy emerytalnej, a pracownicy w/w Spółki nie spełniają żadnej z przesłanek przewidzianych
w tym artykule, które pozwoliłyby na uznanie ubezpieczonego za pracownika kolei.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony J. R. domagając się przyznania mu emerytury kolejowej. Skarżący podał, że w okresie od 15 lipca 1965 r.
do 31 grudnia 1983 r. był zatrudniony na kolei, tj. w Zakładach (...) w K..

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie argumentując jak w treści zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 26 października 2017 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo
do emerytury na podstawie art. 40 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poczynając
od 1 stycznia 2017 r.

Sąd ustalił, że J. R. urodził się (...)

W okresie od 16 lipca 1965 r. do 31 grudnia 1983 r. ubezpieczony był zatrudniony
w Zakładach (...) w K. w pełnym wymiarze czasu pracy kolejno na stanowiskach: montera, starszego technika, referenta technicznego, samodzielnego referenta ds. dokumentacji technicznej, kierownika budowy, referenta
ds. dokumentacji inwestycyjnej, specjalisty ds. bhp, mistrza.

W dniu 18 stycznia 2017 r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie uprawnień do emerytury kolejowej.

Zaskarżoną decyzją z 9 lutego 2017 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury kolejowej.

Wobec poczynionych ustaleń Sąd uznał odwołanie za zasadne podnosząc w motywach rozstrzygnięcia co następuje:

Z przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego jednoznacznie wynika,
że zatrudnienie odwołującego w okresie od 16 lipca 1965 r. do 31 grudnia 1983 r.
w Zakładach (...) w K. było zatrudnieniem
na kolei w rozumieniu art. 40 ust. 2 w zw. z art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, albowiem Zakłady (...) w K. były jednostką organizacyjną przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe” i nie stanowiły biura projektów kolejowych.

Status Zakładów (...) w K. jako jednostki organizacyjnej przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe” jednoznacznie potwierdza treść Umowy wspólników dotyczącej zawiązania spółki „joint - venture” pomiędzy (...) a Polskimi Kolejami Państwowymi, w której w ust. 1 „Zawiązanie spółki” wskazano, iż strony zgadzają się na warunkach i zasadach ustalonych poniżej, założyć spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością na bazie Zakładu (...) jednostki organizacyjnej PKP - Zakładów (...) w K. (w dalszym ciągu zwanych (...)).

PKP zobowiązało się wnieść jako swoją część kapitału zakładowego Spółki wszystkie pasywa i aktywa Zakładu w K..

Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd stwierdził, iż ubezpieczony spełnił przesłankę 15 lat zatrudnienia na kolei.

Wiek 60 lat ubezpieczony osiągnął w dniu (...) r. Nie było spornym,
iż ubezpieczony na dzień złożenia wniosku o emeryturę kolejową spełniał przesłankę legitymowania się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 25 lat.

Podkreślić należy, iż organ rentowy kwestionując prawo ubezpieczonego do emerytury kolejowej błędnie ustalał status (...) ( (...)) (...) sp. z o.o.
w K., albowiem ubezpieczony nigdy nie był zatrudniony w tym podmiocie (sporny okres zatrudnienia ubezpieczonego przypadał na okres przed zawiązaniem (...) ( (...)) (...) sp. z o.o.).

Ubezpieczony na dzień złożenia wniosku o emeryturę kolejową spełnił wszystkie przesłanki do przyznania mu tej emerytury, tj. osiągnął wiek 60 lat życia i wykazał okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei.

Apelację od tego wyroku wywiódł organ rentowy zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego - a mianowicie art. 40, 27 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
poprzez ich niewłaściwe zastosowanie
i przyznanie prawa do emerytury kolejowej, podczas gdy w momencie złożenia wniosku
o emeryturę kolejową, tj. w dniu 18.01.2017 r. odwołujący ukończył już powszechny wiek emerytalny określony w art. 27 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
.

Wskazując na przytoczony zarzut, skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie odwołania.

W motywach środka odwoławczego organ rentowy podniósł, że zgodnie
ze stanowiskiem Zakładu emerytura kolejowa może być przyznana osobom, które
nie ukończyły powszechnego wieku emerytalnego natomiast odwołujący w momencie złożenia wniosku o emeryturę kolejową, tj. w dniu 18.01.2017 r. osiągnął powszechny wiek emerytalny. Nadto przed ukończeniem powszechnego wieku odwołujący nie wystąpił
do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę kolejową a jedynie z wnioskiem o emeryturę
z art. 32 w dniu 12.02.2008 r., która została mu przyznana prawomocną decyzją z dnia 20.02.2008 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny
w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Również dokonana subsumpcja ustaleń faktycznych do mających zastosowanie przepisów prawa materialnego nie budzi zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego. Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko Sądu I instancji zaprezentowane w motywach zaskarżonego wyroku.

W rozpatrywanej sprawie, w świetle treści apelacji, spornym pozostaje czy ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury kolejowej skoro w momencie złożenia wniosku o taką emeryturę, tj. w dniu 18.01.2017 r. odwołujący ukończył już powszechny wiek emerytalny określony w art. 27 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
.

Wg organu rentowego bowiem emerytura kolejowa może być przyznana tylko osobom, które nie ukończyły powszechnego wieku emerytalnego a zatem odwołujący, który w momencie złożenia wniosku o emeryturę kolejową, tj. w dniu 18.01.2017 r. osiągnął powszechny wiek emerytalny a przed jego ukończeniem nie wystąpił do organu rentowego
z wnioskiem o taką emeryturę lecz jedynie z wnioskiem o emeryturę z art. 32, nie może teraz uzyskać prawa do emerytury kolejowej.

Z tym wnioskiem organu rentowego nie można się zgodzić.

W świetle przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS kolejarzom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. przysługują następujące świadczenia:

- emerytura kolejowa w wieku 55/60 lat i przy 20/25-letnim okresie ubezpieczenia, w tym
co najmniej po 15 latach zatrudnienia na kolei, łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczalnymi do okresów pracy na kolei na podstawie art. 40;

- emerytura w wieku 55/60 lat przy 15-letnim okresie pracy w szczególnych warunkach
w ogólnym stażu ubezpieczeniowym pracownika kolejowego (20/25 lat) na podstawie § 4 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego (zob. wykaz A dział VIII pkt 13-16 tego rozporządzenia) w zw. z art. 32 ust. 2 i 4 ustawy;

- emerytura w wieku powszechnym lub wcześniejszym (art. 27-29).

Jednocześnie nabycie prawa do emerytury kolejowej - odmiennie jak w czasie obowiązywania art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz. U. Nr 23, poz. 99 z późn. zm.) -
nie wiąże się, od dnia 1 stycznia 1990 r., z obowiązkiem spełnienia przesłanki dożycia wieku emerytalnego w okresie zatrudnienia na kolei lub w okresie równorzędnym z tym okresem albo nie później niż w ciągu 5 lat od ustania tych okresów. W związku z tym kolejowe uprawnienia emerytalne może także uzyskać osoba, która posiada wymagany okres ubezpieczenia (ogólny i szczególny), a wiek 55/60 lat osiągnęła po ustaniu zatrudnienia
w PKP, będąc np. nauczycielem (wyrok SN z dnia 26 lipca 2007 r., II UK 285/06, OSNPUSiSP 2008, nr 17-18, poz. 270).

Emerytura kolejowa to odrębny rodzaj emerytury, który przysługuje tylko pracownikom kolejowym. Prawo do tej emerytury co prawda można nabyć w wieku obniżonym o pięć lat od powszechnego, ale to nie oznacza, że po osiągnięciu wieku powszechnego pracownik kolejowy traci uprawnienie do nabycia takiego prawa o ile spełnia warunki do jego nabycia.

Gdyby tak miało być, to ustawodawca zawarłby stosowne zastrzeżenie w treści art. 40 i 50 a tego wszak nie uczynił.

Oczywiście najczęściej ubezpieczeni z grupy uprawnionych do przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym (kolejarze, górnicy, pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnych) korzystają z tego przywileju w pierwszym możliwym terminie, ale to nie oznacza, że z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego tracą uprawnienie
do przyznania im takiego świadczenia, jeżeli jest ono korzystniejsze od emerytury
z art. 27 ustawy, i pozostaje im tylko emerytura powszechna.

Ustawa o emeryturach i rentach z FUS nie wyklucza wszak możliwości, że jeden ubezpieczony jest uprawniony do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie i reguluje kwestię takiego zbiegu w art. 95 przewidując, że w takiej sytuacji wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Zbieg ten może także dotyczyć prawa do emerytur nabywanych na różnych podstawach prawnych.

Zatem wbrew stanowisku organu rentowego okoliczność, że w dacie wystąpienia
z wnioskiem o emeryturę kolejową ubezpieczony ukończył powszechny wiek emerytalny
nie stała na przeszkodzie przyznaniu mu prawa do żądanego świadczenia.

W tej sytuacji decyzja odmawiająca mu tego prawa istotnie była wadliwa, jako że jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki warunkujące nabycie prawa do emerytury kolejowej wskazane w art. 40 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS, w tym legitymuje się wymaganym stażem pracy na kolei.

Z tych względów Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako pozbawioną podstaw.

/-/ SSA M.Procek /-/ SSA J.Pietrzak /-/ SSA T.Szweda

Sędzia Przewodniczący Sędzia

ek