Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III C 277/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 12 luty2018 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie, III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariusz Solka

Protokolant: sekretarz sądowy Tamara Oktaba

po rozpoznaniu w dniu 01 lutego 2018 roku na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) S.A. w W. ;

przeciwko pozwanemu A. Ż. (1)

o zapłatę;

orzeka:

1.  zasądza od pozwanej A. Ż. (1) na rzecz powoda Banku (...) S.A. w W., 150.869,05 (sto pięćdziesiąt tysięcy, osiemset sześćdziesiąt dziewięć, 05/100) złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP nie wyższej jednak niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 18 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanej A. Ż. (1) na rzecz powoda Banku (...) S.A. w W., kwotę 9.163,00 (dziewięć tysięcy, sto sześćdziesiąt trzy) złotych kosztów procesu w tym kwotę 7.200,00 (siedem tysięcy, dwieście) złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika;

3.  nakazuje pobrać od pozwanej A. Ż. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie, kwotę 5.658,00 (pięć tysięcy, sześćset pięćdziesiąt osiem) złotych tytułem brakującej opłaty sadowej.---

/-/ SSO Mariusz Solka

Sygn. akt III C 277/17

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w dniu 24 sierpnia 2016 r., skierowanym przeciwko pozwanej A. Ż. (1), powód Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 150.869,05 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 18 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty, zasądzenie zwrotu innych kosztów w kwocie 18,86 zł tytułem opłaty manipulacyjnej dla dostawcy usług płatności oraz zasądzenie zwrotu kosztów sądowych w kwocie 1.886 zł. W uzasadnieniu powyższych żądań powód wskazał, że w dniu 03 lipca 2015 r. zawarł z pozwaną umowę pożyczki ekspresowej o nr (...), na mocy której udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 150.000 zł, pozwana zaś była zobowiązana do jej zwrotu wraz z należnymi odsetkami oraz opłacenia opłat i prowizji, najpóźniej do dnia 30 lipca 2022 r. Powód wyjaśnił, że w związku z wystąpieniem zadłużenia przeterminowanego, w dniu 31 marca 2016 r. wezwał pozwaną do jego spłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy, jednocześnie informując o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację. Wyznaczony pozwanej termin upłynął jednak bezskutecznie, w związku z czym w dniu 03 maja 2016 r. powód złożył wobec pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Powód wskazał, że w związku z powyższym, zgodnie z księgami banku przysługuje mu wymagalne roszczenie w łącznej kwocie 150.869,05 zł na którą składa się kapitał w kwocie 143.720,24 zł oraz odsetki naliczone do dnia 17 sierpnia 2016 r. w kwocie 7.148,81 zł. Powód dodał, że domaga się również zasądzenia dalszych odsetek umownych za opóźnienie w wysokości równej czterokrotności stopy lombardowej tj. aktualnie 10% w stosunku rocznym, nie więcej jednak niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczone od kwoty 150.869,05 zł od dnia 18 sierpnia 2016 r., w tym także od naliczonych odsetek umownych do dnia zapłaty (pozew w epu – k. 2-5).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 04 listopada 2016 r. w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1433218/16 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie uwzględnił żądania powoda, w całości (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – k. 7; postanowienie o sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej w nakazie zapłaty – k. 9).

W dniu 25 listopada 2016 r. pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty (sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 12; k. 78).

Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2016 r. przekazano sprawę do rozpoznania tut. Sądowi Okręgowemu na podstawie art. 505 36 § 1 k.p.c. z uwagi na skuteczne wniesienie sprzeciwu (postanowienie z dnia 16 grudnia 2016 r. – k. 19).

W odpowiedzi na wywiedzione powództwo A. Ż. (1), reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o jego oddalenie w całości jako nieudowodnionego tak co do zasady jak i wysokości, a nadto o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Na wstępie pozwana zaprzeczyła wszelkim twierdzeniom powoda, poza tymi wyraźnie przyznanymi. Pozwana zajęła stanowisko, iż powód nie udowodnił twierdzeń pozwu, nie ma więc możliwości odniesienia się do nich. Z twierdzeń pozwu nie wynika na jakiej podstawie i w jaki sposób powód wyliczył dochodzoną w sprawie kwotę – zarówno roszczenia głównego jak i ubocznego oraz wartości naliczonych opłat i prowizji. Zdaniem pozwanej powód nie udowodnił nie tylko wysokości dochodzonego przez siebie roszczenia, ale przede wszystkim jego podstawy (zawarcia umowy pomiędzy stronami), ale także takich podstaw formalnoprawnych swojego powództwa, jak termin wymagalności roszczenia oraz istnienia legitymacji biernej po stronie pozwanej. Pozwana podkreśliła, że zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Roszczenie więc jako nieudowodnione, winno zostać oddalone w całości (odpowiedź na pozew – k. 71-73).

W ustosunkowaniu do powyższego, powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 150.869,05 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie od dnia 18 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, w tym kwoty 34 zł tytułem zwrotu opłat skarbowych od pełnomocnictw. W uzasadnieniu powyższych żądań, powód powielił stanowisko wyrażone w pozwie (pismo powoda z dnia 06 listopada 2017 r. – k. 98-99verte).

Pozwana konsekwentnie negowała, by powód w sposób wystarczający wykazał okoliczności istnienia odpowiedzialności pozwanej z tytułu umowy pożyczki z dnia 03 lipca 2015 r. Pozwana zakwestionowała również należyte umocowanie z dnia 25 maja 2016 r. dla adwokata B. Ż. udzielone przez E. K. i M. G.. W ocenie pozwanej powód nie wykazał jakoby na dzień złożenia pełnomocnictwa wskazane osoby były uprawnione do składania oświadczeń woli w imieniu powoda, gdyż przedłożony przez niego wydruk KRS wskazywał stan na dzień 29 czerwca 2016 r. tj. ponad miesiąc później niż data pełnomocnictwa (pismo pozwanej z dnia 04 grudnia 2017 r. – k. 173-173verte).

Do czasu zamknięcia rozprawy, stanowiska stron w powyższym kształcie nie uległy zmianie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 03 lipca 2015 r. w W. pomiędzy Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej zamiennie: bank), a A. Ż. (1) (dalej zamiennie: pożyczkobiorcą) została zawarta umowa pożyczki ekspresowej o nr (...) na kwotę 150.000 zł z okresem kredytowania do dnia 30 lipca 2022 r. Wypłata kwoty pożyczki w kwocie 148.500 zł miała nastąpić na wskazany rachunek bankowy, a kwota wypłacanej pożyczki miała zostać automatycznie pomniejszona o wysokość należnej prowizji za udzielenie pożyczki. Pożyczka miała zostać przeznaczona na sfinansowanie celu konsumpcyjnego w kwocie 148.500 zł. Prowizja za udzielenie pożyczki została określona w wysokości 1.500 zł. Pożyczka była oprocentowana w zakresie spłaty kwoty pożyczki według zmiennej stopy procentowej ustalanej na podstawie zmiennej stopy bazowej pożyczki ekspresowej zgodnie z postanowieniami § 4 i stałej w całym okresie obowiązywania umowy – marży banku w wysokości 5,26%. W dniu zawarcia umowy stopa bazowa pożyczki ekspresowej wynosiła 1,74% w stosunku rocznym, a oprocentowanie pożyczki wynosiło 7% w stosunku rocznym. Wysokość stopy oprocentowania pożyczki nie mogła przekroczyć wysokości odsetek maksymalnych określonych na podstawie art. 359 § 2 k.c. Jeżeli wysokość stopy oprocentowania pożyczki przekroczyłaby wysokość odsetek maksymalnych, stopa oprocentowania pożyczki miała być równa wysokości odsetek maksymalnych, określonych w § 26 ust. 2 (cz. II, § 2 ust. 1 i 2). Rzeczywista roczna stopa oprocentowania pożyczki wynosiła 7,66% w stosunku rocznym (§ 3). Całkowity koszt kredytu (pożyczki) w dniu zawarcia umowy wynosił 43.323,07 zł i składał się na niego koszt odsetek w kwocie 41.151,91 zł oraz prowizja za udzielenie pożyczki w kwocie 1.500 zł (§ 5 ust. 1 i 2). Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 191.823,07 zł (§ 5 ust. 4). Kwota pożyczki miała być spłacana wraz z odsetkami w ratach równych kapitałowo-odsetkowych. Na dzień zawarcia umowy wysokość raty kapitałowo-odsetkowej wynosiła 2.275,79 zł. Raty miały być spłacane co miesiąc, w 30 dniu miesiąca z uwzględnieniem postanowień § 10 ust. 3 pkt 2 (cz. III § 7 ust. 1, 3, 5). Od kwoty pożyczki określonej w § 1 ust.1 (150.000 zł), bank pobierał odsetki za okres od dnia powstania zadłużenia do dnia poprzedzającego jego spłatę (§ 8 ust. 1). Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu pożyczki wraz z należnymi odsetkami oraz zapłacenia prowizji i opłat należnych bankowi zgodnie z umową (cz. IV § 11). Na pisemny wniosek pożyczkobiorcy złożony co najmniej na 14 dni przed terminem płatności raty, przy braku zagrożenia dla terminowej spłaty pożyczki, bank mógł wyrazić zgodę na prolongatę umowy (§ 15 ust. 1). Bank miał prawo wypowiedzieć umowę w całości lub w części jeśli pożyczkobiorca: 1) utracił zdolność kredytową lub 2) nie zapłacił w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim poinformowaniu pożyczkobiorcy o konieczności spłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia i pomimo wezwania banku, nie ustanowi prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki, o którym mowa w § 23 ust. 2 (poręczenie cywilne lub wekslowe; przelew wierzytelności; przystąpienie do długu; przeniesienie określonej kwoty na własność banku; zastaw rejestrowy; zastaw zwykły; przewłaszczenie; hipoteka; blokada środków na rachunku bankowym wraz z pełnomocnictwem do dysponowania rachunkiem bankowym; pełnomocnictwo udzielone bankowi przez pożyczkobiorcę do potrącenia z rachunku bankowego pożyczkobiorcy prowadzonego w banku; wierzytelności banku z tytułu pożyczki wynikających z zawartej umowy), w terminie 30 dni od daty wezwania. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni (§ 24 ust.1). W przypadku braku na rachunku, o którym mowa w § 10 ust.1 (67124062501111000045921021) środków, które mogły zostać wypłacone przez bank z tego rachunku na spłatę zadłużenia w terminach spłat określonych w umowie lub braku spłaty następnego dnia po upływie terminu wypowiedzenia: 1) powstałe zadłużenie traktowane było jako zadłużenie przeterminowane, w tym kwota kapitału/rata kapitałowa jako kapitał przeterminowany (cz. VI § 26 ust. 1 pkt 1). Wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki byłą równa stopie odsetek maksymalnych. Na dzień zawarcia umowy maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej, w tym wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki była równa czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego i wynosiła 10% (§ 26 ust. 2). Od kapitału przeterminowanego bank pobierał odsetki w wysokości o której mowa w ust. 2. Odsetki miały być naliczane od dnia powstania zadłużenia przeterminowanego do dnia poprzedzającego jego spłatę, z zastrzeżeniem ust. 4 (§ 26 ust. 3). O powstaniu zadłużenia przeterminowanego bank miał poinformować pożyczkobiorcę/poręczycieli i inne osoby będące dłużnikiem banku z tytułu dodatkowego prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki poprzez 1) pisemne informacje o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia wynoszącej co najmniej 30 zł, 2) kontakty telefoniczne (§ 26 ust. 5) (umowa pożyczki ekspresowej nr (...) – k. 130-134verte; oferta wstępna wskazująca m.in. wysokość oprocentowania obowiązującego w dniu sporządzenia harmonogramu oraz wysokość prowizji – k. 139-140; formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 141-143).

Umowa została zawarta na podstawie wniosku złożonego przez A. Ż. (1) w dniu 03 lipca 2015 r. (wniosek nr (...) o udzielenie pożyczki (...) – k. 137-138verte).

A. Ż. (1) podpisała umowę przy pełnej świadomości zawartych w jej treści warunków, po zapewnieniu przez Bank (...) S.A. czasu niezbędnego do zapoznania się z treścią umowy i przeanalizowaniu zawartych w niej warunków i po udzieleniu przez Bank (...) S.A. wszystkich dodatkowych wyjaśnień i informacji, o które wnosiła (oświadczenie A. Ż. z dnia 03 lipca 2015 r. – k. 135).

A. Ż. (1) decyzję o zaciągnięciu pożyczki podjęła po otrzymaniu od banku wszelkich informacji niezbędnych w zakresie zaciąganego zobowiązania kredytowego, uzyskaniu od banku wszelkich wyjaśnień do zgłaszanych wątpliwości i miała świadomość ryzyka związanego z zaciąganym zobowiązaniem kredytowym. Została ona również poinformowana o ryzyku związanym z zastosowania zmiennej stopy procentowej oraz ryzyku spadku wartości prawnego zabezpieczenia, w tym o ryzyku wzrostu wysokości oprocentowania wnioskowanej pożyczki, a także możliwości wzrostu spłacanej raty (oświadczenie A. Ż. z dnia 03 lipca 2015 r. – k. 136; informacja udzielona przez bank w zakresie ryzyka związanego z zastosowaniem zmiennej stopy procentowej wraz z oświadczeniem pożyczkobiorcy – k. 144-144verte).

W dniu 07 stycznia 2016 r. powódka zwróciła się do banku z wnioskiem o zawieszenie spłat zaciągniętych kredytów na okres 8 miesięcy (wniosek z dnia 07 stycznia 2016 r. wraz z potwierdzeniem daty jego doręczenia – 18 stycznia 2016 r. – k. 145-146).

W dniu 04 lutego 2016 r. bank odmówił uwzględniania wniosku powódki, proponując wydłużenie okresu spłaty pożyczki maksymalnie o 48 miesięcy, dzięki czemu zmniejszeniu uległaby miesięczna rata pożyczki. W tym celu, pożyczkobiorca miał złożyć wniosek o restrukturyzację. Na dzień 03 lutego 2016 r. zadłużenie wynosiło 144.642,81 zł, w tym kapitał 142.282,89 zł oraz odsetki 83 zł (odpowiedź banku z dnia 04 lutego 2016 r. – k. 147, okoliczność niezaprzeczona).

W dniu 31 marca 2016 r. z uwagi na utrzymujące się zadłużenie przeterminowane, które wynosiło 6.865,01 zł bank wezwał powódkę do uregulowania należności w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania pisma. Jednocześnie bank poinformował, że bezpośrednią konsekwencją prawną ewentualnego uchylenia się od wykonania zobowiązania wobec banku mogło być rozwiązanie umowy w trybie wypowiedzenia, skutkujące obowiązkiem spłaty całej należności (wezwanie z dnia 31 marca 2016 r. – k. 148, okoliczność niezaprzeczona).

W dniu 03 maja 2016 r. bank dokonał wypowiedzenia umowy pożyczki z dnia 03 lipca 2015 r. z uwagi na brak spłaty zadłużenia przeterminowanego. Okres wypowiedzenia wynosił 30 od daty otrzymania pisma. Według stanu na dzień wystosowania pisma, kwota zadłużenia przeterminowanego wynosiła 9.182 zł, w tym kapitał 5.800,36 zł oraz odsetki 3.381,76 zł. Jeżeli w okresie wypowiedzenia nastąpiłaby spłata całości wymagalnego zadłużenia, wypowiedzenie należało traktować jako bezskuteczne, w konsekwencji czego umowa miała być kontynuowana na dotychczas obowiązujących warunkach. W przypadku nieuregulowania bądź uregulowania wymagalnego zadłużenia w niepełnej wysokości, umowa miała zostać rozwiązana. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało doręczone pozwanej w dniu 10 maja 2016 r. (wypowiedzenie z dnia 03 maja 2016 r. – k. 149; potwierdzenie odbioru korespondencji – k. 150).

W dniu 23 czerwca 2016 r. bank wystąpił do pożyczkobiorcy z propozycją polubownego ustalenia zasad spłaty zadłużenia w kwocie 148.673,33 zł, w terminie 14 dni. Pismo zostało doręczone w dniu 08 lipca 2016 r. (pismo z dnia 23 czerwca 216 r. – k. 151; potwierdzenie nadania i odbioru korespondencji – k. 152-152verte).

W dniu 29 lipca 2016 r. bank ostatecznie wezwał A. Ż. (1) do zapłaty kwoty 150.070,61 zł. Bank jednocześnie wyraził gotowość podjęcia mediacji i rozważenia restrukturyzacji zadłużenia, koniecznym jednak było złożenie przez pożyczkobiorcę wniosku o restrukturyzację zawierającego propozycję spłaty zadłużenia oraz rozpoczęcie dobrowolnych płatności (ostateczne wezwanie przedsądowe z dnia 29 lipca 2016 r. – k. 153).

Zgodnie z wyciągiem z (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej (...) zadłużenie A. Ż. (1) według stanu na dzień 18 sierpnia 2016 r. z tytułu umowy pożyczki ekspresowej nr (...), rachunek nr (...) z dnia 03 lipca 2015 r. stanowiło łączną sumę 150.869,05 zł, na którą składał się kapitał 143.720,24 zł oraz odsetki umowne w kwocie 7.148,81 zł naliczone od dnia 30 stycznia 2016 r. do dnia 17 sierpnia 2016 r. Dalsze należne odsetki umowne w wysokości czterokrotności obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP, które na dzień wystawienia wyciągu wynosiły 10% w stosunku rocznym, nie wyższe niż odsetki maksymalne za opóźnienie, które na dzień wystawienia wyciągu wynosiły 14% w stosunku rocznym, od kwoty wymagalnego roszczenia, obejmującego kapitał oraz odsetki określone w pkt II ppkt 1, 2 tj. od kwoty 150.869,05 zł miały obciążać dłużnika od dnia 18 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty (wyciąg z (...) Banku (...) S.A. (...) – k. 127; wydruk – historia rachunku – k. 154-163).

Stan faktyczny w powyższym kształcie, został przez Sąd ustalony na podstawie dokumentacji zgromadzonej na potrzeby niniejszego postępowania, w tym przedłożonych wydruków (art. 309 k.p.c.), ich prawdziwość nie była bowiem kwestionowana przez stronę pozwaną, Sąd zaś nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Co się zaś tyczy wyciągu z ksiąg bankowych, został on sporządzony zgodnie z wymogami przepisu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U.2012.1376 j.t.), tj. podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzony pieczęcią banku (k. 127; k. 128; k. 129).

Faktem jest, że w 2013 r. dokonano zmiany w ustawie prawo bankowe, dodając ust. 1a, zgodnie z treścią którego moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1 art. 95 prawa bankowego, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym. Obecne brzmienie powołanego przepisu jest wynikiem obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 r. (P 7/09, Dz. U. Nr 72, poz. 388), w którym uznano, że art. 95 ust. 1 niniejszej ustawy, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075) w związku z art. 244 § 1 i art. 252 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), w części, w jakiej nadawał moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, za niezgodny z art. 2, 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji RP oraz za niezgodny z art. 20 Konstytucji RP.

W wykonaniu obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroków TK z dnia 15 marca 2011 r. (P 7/09) oraz z dnia 11 lipca 2011 r. (P 1/10), z dniem 20 lipca 2013 r. znowelizowano prawo bankowe poprzez dodanie w jego art. 95 ust. 1a przesądzającego, że moc prawna dokumentów urzędowych w postaci ksiąg rachunkowych banków i sporządzonych na ich podstawie wyciągów oraz innych oświadczeń podpisanych przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności, nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym. Dokumenty wskazane w ust. 1 komentowanego przepisu nie korzystają z przywilejów wynikających z domniemania prawdziwości i domniemania autentyczności właściwych dokumentom urzędowym przewidzianych w szczególności w art. 252 k.p.c. (przeniesienie ciężaru dowodu na zaprzeczającego prawdziwości dokumentu).

W związku z powyższym, aktualnie wyciąg z ksiąg rachunkowych banku winien być traktowany jako dokument prywatny, co oznacza, iż nie stanowi on dowodu zawartych w nim informacji, a jedynie wyjaśnienie stanowiące poparcie stanowiska strony, która je przedłożyła. Przepis art. 245 k.p.c. zawiera domniemanie, które powinien uwzględnić sąd, iż osoba, która złożyła podpis na dokumencie prywatnym złożyła zawarte w nim oświadczenie. W świetle przepisu art. 234 k.p.c. domniemania ustanowione przez prawo wiążą sąd; mogą być jednak obalone, ilekroć ustawa tego nie wyłącza. Nie oznacza to, że moc dowodowa dokumentu prywatnego ogranicza się do konsekwencji wynikających z przewidzianego w art. 245 k.p.c. domniemania. W pozostałym bowiem zakresie – nieobjętym tym domniemaniem – moc dowodowa dokumentu prywatnego podlega ocenie przez sąd zgodnie z regułami zawartymi w art. 233 § 1 k.p.c., tak jak każdego innego dowodu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 roku, III CSK 66/13, LEX nr 1463871). Przyjmuje się przy tym, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, nr 10, poz. 200; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2000 r., V CKN 94/00, LEX nr 52589; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r., IV CKN 1050/00, LEX nr 55499), i w taki to sposób tut. Sąd Orzekający ocenił przedłożony wyciąg z ksiąg bankowych. Wyciąg ten oceniono jako w pełni wiarygodny, brak było bowiem dowodów przeciwnych podważających taką ocenę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Podstaw normatywnych zawartej pomiędzy stronami w dniu 03 lipca 2015 r. umowy pożyczki, poszukać należy w dyspozycji art. 720 § 1 k.c. Przepis ten stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ponadto wedle brzmienia art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2016.1528 t.j.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (ust. 2 pkt 1).

Umowa pożyczki w swojej treści powinna wskazywać strony umowy z określeniem ich roli w tym stosunku oraz przedmiot pożyczki. Przedmiotowo istotnym elementem umowy pożyczki jest obowiązek zwrotu pożyczki. Bez tego elementu nie ma umowy pożyczki (wyrok SN z 08 grudnia 2000 r., I CKN 1040/98, Sip Lex nr 50828). W sytuacji gdy przedmiotem są pieniądze, wystarczy wskazanie wielkości pożyczki, a w odniesieniu do rzeczy oznaczonych gatunkowo - należy określić ich rodzaj i ilość. Sama nazwa umowy nie musi jeszcze przesądzać jej charakteru. Zgodzić się zatem należy, iż wbrew terminologii przyjętej przez strony, uprawniony organ może ustalić typ czynności prawnej zawiązanej przez strony (Z. Gawlik, komentarz do art. 720 k.c. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część szczególna [red.:] A. Kidyba, SiP Lex, 2010).

Na wstępie Sąd odniesie się do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu braku legitymacji biernej po stronie pozwanej oraz braku należytego umocowania pełnomocnika powoda do jego reprezentacji.

Legitymacja procesowa jest materialnoprawną kwalifikacją strony i pozostaje w ścisłym związku z przedmiotem rozstrzygnięcia sądowego co do istoty sprawy. Jest jedną z przesłanek materialnych, czyli okoliczności stanowiących w świetle norm prawa materialnego warunki poszukiwania ochrony prawnej na drodze sądowej. Otóż, aby ochrona prawna mogła być przez sąd udzielona, z żądaniem jej udzielenia musi wystąpić osoba do tego uprawniona. Tym uprawnieniem jest właśnie legitymacja procesowa czynna.

W literaturze i orzecznictwie podkreśla się, że legitymacja procesowa (bierna lub czynna) należy do przesłanek materialnych (merytorycznych), przez które należy rozumieć okoliczności stanowiące w świetle norm prawa materialnego warunki poszukiwania ochrony prawnej na drodze sądowej. Skoro legitymacja procesowa jest przesłanką merytoryczną, o której istnieniu przesądzają przepisy prawa materialnego, mające zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym, nie zaś przepisy procesowe, jej brak nie prowadzi do odrzucenia pozwu lecz do oddalenia powództwa (tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06 kwietnia 2004 r., I CK 628/03, Sip Lex nr 500174).

W świetle przedłożenia przez stronę powodową do akt sprawy potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika kopii umowy pożyczki ekspresowej nr (...) z dnia 03 lipca 2015 r., która została zawarta przez powodowy Bank (...) S.A. z siedzibą w W. z pożyczkobiorcą - pozwaną w sprawie A. Ż. (1), zawierającej własnoręczny podpis pozwanej, Sąd nie miał wątpliwości, iż zarzut braku legitymacji procesowej biernej po stronie pozwanej był chybiony. Co przy tym istotne, pozwana reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, nie formułowała zarzutów wpływających na podważenie wiarygodności przedstawionej do akt umowy, nie kwestionowała również, że podpis złożony pod umową faktycznie do niej należał. W tej sytuacji, Sąd zarzutu tego nie uwzględnił uznając, iż powództwo zostało skierowane względem prawidłowo oznaczonego pozwanego.

Co się zaś tyczy zarzutu nienależytego wykazania umocowania do działania w imieniu powoda, wskazać należy, iż zakwestionowane przez pozwaną pełnomocnictwo zostało udzielone w dniu 25 maja 2016 r. adwokatowi B. Ż. do reprezentowania powoda i zostało ono podpisane przez E. K. i M. G. (k. 100). Pełnomocnictwo to zostało złożone do akt sprawy w postaci kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika. Celem wykazania umocowania, pełnomocnik przedłożył również odpis z Krajowego Rejestru Sądowego powodowego banku, według stanu na dzień 29 czerwca 2016 r. (k. 102).

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 08 listopada 2007 r. sygn. akt III CZP 92/07 zajął stanowisko, że osoby działające jako organ osoby prawnej są uprawnione do udzielania pełnomocnictwa procesowego, nie jest konieczne, aby aktualny bądź zupełny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego był sporządzony według stanu na dzień wystawienia dokumentu pełnomocnictwa procesowego (…). Wymaganie, aby odpis z rejestru był aktualny w chwili sporządzenia dokumentu pełnomocnictwa, można traktować jako sytuację idealną, ale nie można jej ze względu na potrzeby obrotu prawnego, w tym cywilnego postępowania sądowego – uznać za konieczną.

Niewątpliwie, pełnomocnictwo zostało udzielone przed datą odpisu KRS powoda. Zwrócić jednak należy uwagę, iż przedłożony przez powoda odpis, był odpisem pełnym, nie zaś aktualnym.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze
Sądowym
(Dz.U. 2017.700 t.j.) Centralna Informacja wydaje odpisy, wyciągi i zaświadczenia oraz udziela informacji z Rejestru, które mają moc dokumentów urzędowych, jeżeli zostały wydane w postaci papierowej lub elektronicznej.

Kwestie szczegółowe reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 grudnia 2011 r. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego oraz trybu i sposobu udzielania informacji z Krajowego Rejestru Sądowego i wydawania kopii dokumentów z katalogu, a także struktury udostępnianych informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru oraz cech wydruków umożliwiających ich weryfikację z danymi w Rejestrze (Dz.U.2011.297.1760 t.j.). Rozporządzenie to określa, że odpis z rejestru może być pełny lub aktualny (§ 5). Odpis pełny zawiera treść wszystkich wpisów w rejestrze pod danym numerem KRS, dokonanych od chwili pierwszego wpisu, z wyjątkiem wpisów niepodlegających ujawnieniu (§ 6 ust. 1). Odpis zaś aktualny zawiera aktualną treść wpisów w rejestrze pod danym numerem KRS (§ 6 ust. 2). Z kolei § 25 ust. 1 przewiduje, że każdy odpis, wyciąg, zaświadczenie oraz pozostałe pisemne informacje powinny być podpisane przez upoważnionego pracownika i opatrzone pieczęcią urzędową oraz powinny zawierać, poza właściwą treścią, także oznaczenie miejsca i datę wydania dokumentu oraz datę i czas stanu rejestru, według którego zostały wydane; poszczególne strony powinny być ponumerowane ze wskazaniem całkowitej liczby stron. Dokument, o którym mowa w ust. 1, jeżeli jest przesyłany drogą elektroniczną, opatruje się zaawansowanym podpisem elektronicznym uprawnionego pracownika centrali Centralnej Informacji (ust.2).

Na mocy zaś art. 244 § 1 k.p.c. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

W przedłożonym odpisie pełnym KRS w rubryce 3 – „Prokurenci” pod numerem 39 została wskazana E. K., nr wpisu (...), pod pozycją zaś 57 M. G., nr wpisu (...)(k. 123verte). W odniesieniu do nr wpisu (...) datą jego dokonania był dzień 22 grudnia 2005 r. (k. 103), dla nr wpisu (...)– 11 października 2012 r. (105). Nadto podkreślić należy, iż w aktach sprawy znajduje się także pełny odpis z KRS powoda aktualny na dzień 19.04.2016 rok (k.29-53), w którym prokurenci udzielający pełnomocnictwa są już wyszczególnieni (k.50-50v).

Nie ulegało więc wątpliwości, iż prokurenci udzielający w dniu 25 maja 2016 r. pełnomocnictwa adwokatowi B. Ż., byli do tego umocowani. Także więc tak formułowany zarzut, okazał się nieuzasadniony.

Na mocy zatem postanowień umownych, powód w ramach prowadzonej działalności, zawarł z pozwaną umowę pożyczki w kwocie 150.000 zł, z czego kwota 148.500 zł została przeznaczona na cele konsumpcyjne, kwota zaś 1.500 zł na prowizję za udzielenie pożyczki. Na pożyczkobiorcy spoczywał zaś obowiązek zwrotu pożyczki wraz z należnymi odsetkami oraz zapłacenia prowizji i opłat należnych bankowi zgodnie z umową.

Nie budzi wątpliwości fakt, iż pozwana zaprzestała regulowania zobowiązań wynikających z zawartej umowy, popadając w konsekwencji w zwłokę w tym zakresie. Powyższe aktualizowało uprawnienie pożyczkodawcy do wypowiedzenia umowy pożyczki z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia, po uprzednim wypełnieniu przesłanek wskazanych w treści § 24 ust. 1 pkt 2 umowy, który przewidywał uprawnienie banku do wypowiedzenia umowy w całości lub w części jeżeli pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim poinformowaniu pożyczkobiorcy o konieczności spłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania informacji o braku spłaty wymaganej części zadłużenia, i pomimo wezwania banku braku ustanowienia prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki, o którym mowa w § 23 ust. 2, w terminie 30 dni od daty wezwania.

Wskazana procedura została przez powoda wyczerpana - w dniu 31 marca 2016 r. z uwagi na utrzymujące się zadłużenie przeterminowane wynoszące 6.865,01 zł, powód wezwał pozwaną do jego uregulowania w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania pisma. Jednocześnie w piśmie tym powód poinformował, że konsekwencją utrzymującego się uchylania od wykonania zobowiązania wobec banku może być rozwiązanie umowy w trybie wypowiedzenia (k. 148). Wyznaczony pozwanej termin upłynął jednak bezskutecznie, wobec czego pismem z dnia 03 maja 2016 r. powód wypowiedział łączącą strony umowę, z zachowaniem 30 dniowego terminu okresu wypowiedzenia (k. 149) i pismo to zostało doręczone pozwanej w dacie 10 maja 2016 r. (k. 150).

Pomimo dwóch kolejnych pism wystosowanych do pozwanej odpowiednio w dniu 23 czerwca 2016 r. oraz 29 lipca 2016 r., pozwana nie podjęła próby spłaty zaległości, jak również nie wykazała inicjatywy w przedstawieniu planu restrukturyzacyjnego.

W sprawie pozwana formułowała zarzut braku udowodnienia przez powoda wysokości roszczenia, w tym kwoty roszczenia głównego oraz odsetek, którego to zarzutu Sąd nie podzielił.

Zgodnie z brzmieniem art. 6 k.c. oraz jego proceduralnej konsekwencji – art. 232 zd. pierwsze k.p.c. to na stronie, która wywodzi z jakiegoś faktu korzystne dla siebie skutki prawne spoczywa ciężar dowodzenia tych faktów, w związku z czym powinna ona dostarczyć w tej mierze materiał dowodowy. W ocenie Sądu powód sprostał ciężarowi wykazania zasadności powództwa oraz wysokości dochodzonego w sprawie roszczenia, a zarzuty pozwanej nie znajdowały żadnego uzasadnienia w świetle przedłożonej do akt dokumentacji.

Z przedstawionego do akt sprawy wyciągu z ksiąg bankowych wynikało, że łączne zobowiązanie pozwanej wobec banku stanowiło kwotę 150.869,05 zł, z czego 143.720,24 zł tytułem kapitału oraz 7.148,81 zł tytułem odsetek umownych naliczanych od dnia 30 stycznia 2016 r. do dnia 17 sierpnia 2016 r. (k. 127). Ponadto do akt sprawy przedłożono również wydruk historii rachunku, który potwierdzał wysokość zadłużenia zarówno w części odnoszącej się do kapitału, jak i odsetek (k. 154-163).

Całokształt ujawnionych wyżej okoliczności doprowadził Sąd do przekonania o zasadności żądań dochodzonych zainicjowanym przez stronę powodową powództwem, znajdującym potwierdzenie w złożonej do akt sprawy dokumentacji. Pozwana nie przedstawiła natomiast żadnego dowodu przeciwnego mogącego wpływać na ocenę zasadności żądań powoda, jak chociażby potwierdzenia dokonywanych wpłat zmniejszających wymiar jej zobowiązania wobec powoda, nie podjęła również inicjatywy dowodowej w celu podważenia prawidłowości przedłożonych przez powoda wyliczeń. W tej sytuacji stanowisko pozwanej sprowadzające się w istocie rzeczy jedynie do negacji żądań powoda, nie mogło w żadnej mierze doprowadzić do oddalenia powództwa.

Oceniając z kolei zasadność zgłoszonego żądania w zakresie roszczenia odsetkowego, zważyć należało, że w myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Z treści powołanego przepisu wynika, że źródło powstania odsetek może być różne, przy czym niewątpliwie strony z racji swobody w kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego uprawnione są do zastrzeżenia w treści czynności prawnej obowiązku ich zapłaty. Wówczas – tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie - obowiązek ten będzie wynikał z treści łączącej strony umowy. Na gruncie § 2 1 przytoczonej wyżej normy prawnej, ustawodawca wskazał, że maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne), statuując w ten sposób definicję odsetek maksymalnych. Jeżeli zaś wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne (art. 359 § 2 2 ).

Zawarta pomiędzy stronami umowa expressis verbis zawierała regulację, że w przypadku braku na rachunku, o którym była mowa w umowie, środków, które mogłyby zostać wypłacone przez bank z tego rachunku na spłatę zadłużenia w terminach spłat określonych w umowie lub braku spłaty następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia, powstałe zadłużenie traktowane było jako zadłużenie przeterminowane, w tym kwota kapitału/rata kapitałowa jako kapitał przeterminowany (§ 26 ust. 1 pkt 1). Z kolei § 26 ust. 2 przewidywał, że wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki była równa stopie odsetek maksymalnych. Na dzień zawarcia umowy maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej, w tym wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki była równa czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego i wynosiła 10%. W przypadku zmiany stopy kredytu lombardowego NBP, wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki miała ulec zmianie o tyle punktów procentowych, o ile zmieniłaby się wysokość czterokrotności stopu kredytu lombardowego NBP. Zmiana wysokości stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego miała nastąpić z dniem zmiany wysokości stopy kredytu lombardowego NBP.

Powyższe skutkowało więc uwzględnieniem żądania strony powodowej także w zakresie roszczeń odsetkowych, strona pozwana przy tym nie kwestionowała wskazanej przez powoda daty początkowej ich naliczania (data ta wynikała z wyciągu z ksiąg bankowych i stanowiła dzień następujący po dniu, do którego dokonano kapitalizacji odsetek). W konsekwencji powyższego Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 150.869,05 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP nie wyższej jednak niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 18 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty (pkt 1).

Uwzględnienie powództwa w całości prowadziło do zasądzenia kosztów procesu w oparciu o przepis art. 98 k.p.c. statuujący zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Skoro pozwana była stroną przegrywającą w niniejszej sprawie, aktualizował się po jej stronie obowiązek uiszczenia poniesionych przez stronę powodową kosztów procesu, na które składał się koszt opłaty sądowej w wysokości 1.886 zł (k. 2), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 68) oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w stawce 7.200 zł wynikającej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 – w brzemieniu obowiązującym na datę wniesienia pozwu, tj. 24.08.2016 r.) (pełnomocnictwo, k. 100), oraz opłata w kwocie 60 złotych za odpis pełny z KRS (k.29-53), co łącznie dało kwotę 9.163 złotych.

Pamiętać także należało, że sprawa została pierwotnie skierowana do rozpoznania w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623 t.j.) w art. 19 ust. 2 pkt 2 stanowi, że czwartą część opłaty pobiera się od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym, i taką też część opłaty uiścił powód w niniejszej sprawie.

Cała opłata od pozwu przy wartości przedmiotu sporu określonej przez powoda na kwotę 150.870 zł, wynosiłaby 7.544 zł, zgodnie z art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, który przewiduje, że opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.

Z powyższego więc wynika, iż brakująca część opłaty sądowej od pozwu stanowiła kwotę 5.658 zł i taką też kwotę Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie (pkt 3). Jak bowiem stanowi dyspozycja art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Z tych też względów, orzeczono jak w sentencji wyroku.---

/-/ SSO Mariusz Solka

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

(...)