Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 grudnia 2016 roku ( (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887), przyznał G. Ł., od 30 listopada 2016 roku, tj. od ukończenia wieku emerytalnego wynoszącego 61 lat, emeryturę w wysokości 1.122,72 zł.

Organ rentowy do stażu pracy nie uwzględnił następujących okresów:

- od 2 listopada 1983 roku do 10 maja 1984 roku – praca w przedsiębiorstwie (...), z uwagi na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- od 1 października 1985 roku do 31 grudnia 1991 roku – brak dowodów potwierdzających zatrudnienie;

- od 10 listopada 1996 roku do 31 grudnia 1997 roku – praca w (...) Transport
i (...), ze względu na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- rejestracji w PUP po 14 listopada 1991 roku bez prawa do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych, gdyż okres ten nie zalicza się do okresów składkowych i nieskładkowych.

(decyzja z dnia 12 grudnia 2016 roku – k. 11 akta ZUS)

W dniu 10 stycznia 2017 roku wnioskodawczyni wniosła odwołanie od przedmiotowej decyzji żądając jej zmiany poprzez uwzględnienie do stażu pracy okresu opieki nad dziećmi oraz okresu od 10 listopada 1996 roku do 31 grudnia 1997 roku, tj. pracy w przedsiębiorstwie (...). W uzasadnieniu podkreśliła, iż okres pracy w przedsiębiorstwie (...) jest niesporny, o czym orzekł już w innej sprawie sąd powszechny. Odnosząc się do kwestii nieopłacenia składek w spornym okresie, ubezpieczona zaznaczyła, iż nie była płatnikiem składek, a zatem wszelkie wynikłe z tego tytułu nieprawidłowości nie były od niej zależne.

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 8 lutego 2017 roku, organ rentowy wniósł
o jego oddalenie argumentując, iż w zakresie okresu pracy w przedsiębiorstwie (...), sąd uznał wyżej wymieniony okres pracy za udowodniony,
przy rozpoznaniu innej sprawy, jednakże w ocenie organu rentowego, nie jest on związany uzasadnieniem wyroku w sprawie o inne świadczenie. Ponadto, organ rentowy podtrzymał dotychczasową argumentację dotyczącą braku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz nieopłacenia składek w spornym okresie przez płatnika, przedsiębiorstwo (...), jako bezpośrednią przyczynę nieuwzględnienia powyższego okresu
do stażu pracy. W przypadku okresu opieki nad dzieckiem, organ rentowy zaznaczył,
iż nie otrzymał oryginału odpowiednich dokumentów, dlatego w jego ocenie, przedmiotowa decyzja jest prawidłowa.

(odpowiedź na odwołanie – k. 3)

Decyzją z dnia 19 lutego 2018 roku ( (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
ze zm.), przyznał G. Ł., od 30 listopada 2016 roku, tj. od ukończenia wieku emerytalnego wynoszącego 61 lat, emeryturę w wysokości 1.148,28 zł.

Organ rentowy do stażu pracy nie uwzględnił następujących okresów:

- od 2 listopada 1983 roku do 10 maja 1984 roku – praca w przedsiębiorstwie (...) z uwagi na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- od 1 października 1985 roku do 25 marca 1986 roku – brak dowodów potwierdzających zatrudnienie;

- od 7 października 1986 roku do 31 grudnia 1991 roku – brak dowodów potwierdzających zatrudnienie;

- od 10 listopada 1996 roku do 31 grudnia 1997 roku – praca w (...) Transport
i (...), ze względu na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- rejestracji w PUP po 14 listopada 1991 roku bez prawa do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych, gdyż okres ten nie zalicza się do okresów składkowych i nieskładkowych.

(decyzja z dnia 19 lutego 2018 roku – k. 18 akta ZUS)

W piśmie procesowym z dnia 13 listopada 2017 roku organ rentowy wskazał,
iż ze względu na przedłożenie odpowiednich dokumentów dokonał przeliczenia kapitału początkowego, przez uwzględnienie okresu opieki nad dzieckiem, tj. nad A. P. urodzonym (...). Organ rentowy uwzględnił, jako okres nieskładkowy, okres od dnia przysposobienia do dnia ukończenia przez dziecko czwartego roku życia,
tj. okres od dnia 26 marca 1986 roku do dnia 7 października 1986 roku.

(wniosek organu rentowego – k. 36)

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku wnioskodawczyni poparła odwołanie oraz oświadczyła, iż spornym okresem pozostaje uwzględnienie stażu pracy
z przedsiębiorstwa (...). Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. Jednocześnie organ rentowy podniósł, iż jedynym spornym okresem w sprawie jest wyżej wymieniony okres pracy w przedsiębiorstwie (...). Pełnomocnik organu rentowego oświadczył, że nie kwestionuje wydanego przez przedsiębiorstwo (...) świadectwa pracy.

(protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2018 roku – 00:01:15 – 00:03:56, k. 40)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny

G. Ł. urodziła się w dniu (...)

(okoliczność bezsporna)

W okresie od 26 marca 1986 roku do 7 października 1986 roku, tj. od dnia przysposobienia do dnia ukończenia przez dziecko czwartego roku życia, wnioskodawczyni sprawowała opiekę nad dzieckiem – A. P..

(postanowienie o przysposobieniu – k. 28)

W okresie od dnia 10 listopada 1996 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku wnioskodawczyni była zatrudniona w firmie (...) w wymiarze ¾ etatu, jako pracownik biurowy.

(świadectwo pracy k. 47 – 48 akta ZUS dot. świadczenia przedemerytalnego)

W dniu 30 lipca 2012 r. G. Ł. złożyła wniosek o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

(wniosek – k. 1 – 4 akta ZUS dot. świadczenia przedemerytalnego)

Decyzją z dnia 12 listopada 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. odmówił G. Ł. prawa do świadczenia przedemerytalnego. Do stażu pracy nie uwzględniono m. in. okresu zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia 10 listopada 1996 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku.

(decyzja k. 145 – 146 akta ZUS dot. świadczenia przedemerytalnego)

W uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 grudnia 2013 roku, w sprawie VIII U 4534/12, Sąd Okręgowy zaliczył do stażu pracy okres zatrudnienia w firmie (...) z uwagi na przedłożone świadectwo pracy. Jednocześnie Sąd Okręgowy podkreślił, iż w przedmiotowej sprawie nie jest wymagane wykazanie przez ubezpieczonego rzeczywistego opłacenia składek
na pracownicze ubezpieczenie społeczne przez płatnika.

(uzasadnienie wyroku z dnia 30 grudnia 2013 roku – k. 84 – 89, akta sprawy VIII
U (...))

W dniu 3 listopada 2016 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie prawa do świadczenia emerytalnego.

(wniosek – k. 1 – 4 akta ZUS)

Decyzją z dnia 12 grudnia 2016 roku ( (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał G. Ł., od 30 listopada 2016 roku, tj. od ukończenia wieku emerytalnego wynoszącego 61 lat, emeryturę w wysokości
1.122,72 zł. Organ rentowy do stażu pracy nie uwzględnił następujących okresów:

- od 2 listopada 1983 roku do 10 maja 1984 roku – praca w przedsiębiorstwie (...) z uwagi na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- od 1 października 1985 roku do 31 grudnia 1991 roku – brak dowodów potwierdzających zatrudnienie;

- od 10 listopada 1996 roku do 31 grudnia 1997 roku – praca w (...) Transport
i (...), ze względu na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- rejestracji w PUP po 14 listopada 1991 roku bez prawa do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych, gdyż okres ten nie zalicza się do okresów składkowych i nieskładkowych.

(decyzja z dnia 12 grudnia 2016 roku – k. 11 akta ZUS)

Decyzją z dnia 19 lutego 2018 roku ( (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał G. Ł., od 30 listopada 2016 roku, tj. od ukończenia wieku emerytalnego wynoszącego 61 lat, emeryturę w wysokości
1.148,28 zł. Organ rentowy do stażu pracy nie uwzględnił następujących okresów:

- od 2 listopada 1983 roku do 10 maja 1984 roku – praca w przedsiębiorstwie (...) z uwagi na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- od 1 października 1985 roku do 25 marca 1986 roku – brak dowodów potwierdzających zatrudnienie;

- od 7 października 1986 roku do 31 grudnia 1991 roku – brak dowodów potwierdzających zatrudnienie;

- od 10 listopada 1996 roku do 31 grudnia 1997 roku – praca w (...) Transport
i (...), ze względu na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie;

- rejestracji w PUP po 14 listopada 1991 roku bez prawa do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych, gdyż okres ten nie zalicza się do okresów składkowych i nieskładkowych.

Jednocześnie organ rentowy uwzględnił jako okres nieskładkowy, okres sprawowania opieki nad dzieckiem A. P. od dnia przysposobienia do dnia ukończenia przez dziecko czwartego roku życia, tj. okres od dnia 26 marca 1986 roku do dnia 7 października 1986 roku.

(decyzja z dnia 19 lutego 2018 roku – k. 18 akta ZUS, wniosek organu rentowego –
k. 36)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Istota problemu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia czy okres pracy w przedsiębiorstwie (...) należy uwzględnić do stażu pracy, mimo niezgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych oraz nieopłacenia należnych składek przez płatnika.

Zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778) ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu obowiązkowo podlegają osoby fizyczne, które są pracownikami. Na podstawie art. 8 ust. 1 oraz art. 13 ust. 1, należy wskazać, iż pracownikiem jest osoba pozostająca w stosunku pracy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Składki na ubezpieczenie emerytalne pracowników, zgodnie z dyspozycją art. 17 ust. 1 obliczają, rozliczają oraz przekazują co miesiąc do Zakładu płatnicy składek. W stosunku do pracowników, płatnikiem składek jest pracodawca o czym stanowi art. 4 pkt. 2a wyżej wymienionej ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
Ponadto, zgodnie z art. 5 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, przy ustalaniu prawa
do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy składkowe
i nieskładkowe. Do okresu składkowego zalicza się okres ubezpieczenia, o czym stanowi
art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy.

Z przywołanych przepisów wynika, że wnioskodawczyni w okresie od 10 listopada 1996 roku do 31 grudnia 1997 roku podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, ze względu na zatrudnienie w przedsiębiorstwie (...) Transport
i (...), co zostało stwierdzone w świadectwie pracy, którego prawdziwość nie została podważona przez organ rentowy.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy nie uwzględnił wyżej wymienionego okresu zatrudnienia do stażu pracy, powołując się na okoliczność nie zgłoszenia wnioskodawczyni
do ubezpieczeń społecznych przez płatnika, a w konsekwencji także nieopłacenia należnych składek.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle poczynionych w sprawie i niespornych ustaleń, decyzja organu rentowego nie zasługuje na aprobatę. Z ustaleń faktycznych bezsprzecznie wynika, że wnioskodawczyni w spornym okresie była zatrudniona
w przedsiębiorstwie (...). Natomiast w świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, to na płatniku spoczywa obowiązek comiesięcznego rozliczenia oraz przekazania do Zakładu należnych składek na ubezpieczenie emerytalne
i rentowe pracowników. Brak jest podstawy prawnej pozwalającej na przeniesienie ciężaru powyższego obowiązku na pracownika. W konsekwencji nie można oczekiwać,
aby to pracownik dokonywał weryfikacji czy pracodawca uczynił zadość swoim obowiązkom. Tym bardziej nie może on zostać obciążony wszelkimi negatywnymi skutkami,
jakie implikuje nieopłacenie należnych składek przez płatnika.

Sąd podziela w tym zakresie stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 20 kwietnia 2016 roku, zgodnie z którym w sytuacji, w której obowiązek składkowy jest realizowany za ubezpieczonych przez płatników składek, a jednocześnie są to płatnicy niebędący ubezpieczonymi, nie ma podstaw prawnych ani uzasadnienia stanowisko,
że to ubezpieczeni mieliby ponosić negatywne konsekwencje zaniechań lub zaniedbań nierzetelnych płatników, którzy nie dokonali opłacenia w całości bądź w części należnych składek z przyczyn niedotyczących ubezpieczonych, a organ ubezpieczeń społecznych także zaniechał lub zaniedbał wymierzenia bądź egzekucji tych należności za ubezpieczonego
od płatnika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2016 roku, II UK 194/15, Legalis: 1460779).

Ponadto, jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2017 roku
„przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy składkowe uwzględnia się jako okresy ubezpieczenia (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach), bez względu na to, czy płatnik niebędący ubezpieczonym opłacił należne za niego składki, ponieważ przy weryfikacji okresów uwzględnianych do ustalenia prawa i wysokości emerytury lub renty nie uwzględnia się okresów, za które nie zostały opłacone składki,
tylko gdy płatnik składek zobowiązany do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (płatnikami takich składek), nie opłacił składek na takie ubezpieczenia społeczne. Przeciwne stanowisko, że skutki zaniechania opłacania składek przez niebędących ubezpieczonymi płatników obarczałyby ubezpieczonych ryzykiem „utraty” składkowych okresów ubezpieczenia, byłoby zaprzeczeniem istoty i automatyzmu prawnego powstawania
i podlegania obowiązkowym stosunkom ubezpieczeń społecznych oraz obliczania i opłacania przez płatników całości należnych składek za ubezpieczonych, choćby w części finansowanych z przychodów samych ubezpieczonych” (por. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 7 marca 2017 roku, II UK 84/16, Legalis: 1637139). Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, w ocenie Sądu stan faktyczny w niniejszej sprawie w całości wpisuje się w tezę powyżej cytowanego wyroku.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. do przeliczenia emerytury G. Ł. od dnia 30 listopada 2016 roku przy uwzględnieniu okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Transport
i (...) w Ł. od 10 listopada 1996 roku do 31 grudnia 1997 roku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego.

K. J.