Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 stycznia 2018 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Jerzy Bess (spr.)

Sędziowie: SSA Sławomir Jamróg

SSA Zbigniew Ducki

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2018 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w P.

o zapłatę

na skutek zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 30 października 2017 roku, sygn. akt IX GC 1027/17

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Sławomir Jamróg SSA Jerzy Bess SSA Zbigniew Ducki

Sygn. akt I AGz 61/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Krakowie: I. stwierdził swą niewłaściwość miejscową; II. przekazał sprawę sądowi właściwemu miejscowo – Sądowi Okręgowemu w Ł., X Wydziałowi Gospodarczemu.

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy podał, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 7 września 2017 r. strona pozwana podniosła zarzut braku właściwości miejscowej Sądu Okręgowego w Krakowie, wnosząc o przekazanie sprawy do rozpoznania według właściwości miejscowej.

Sąd Okręgowy wskazał, że w rozdziale 8 ust. 6 umowy o współpracy w zakresie sprzedaży produktów zawartej pomiędzy stronami w dniu 9 marca 2011 r. postanowiono, że wszelkie spory związane z wykonywaniem tejże umowy strony będą starały się rozstrzygać w drodze wzajemnych negocjacji. W razie braku osiągnięcia porozumienia w ciągu 30 dni, strony zwrócą się do sądu powszechnego miejscowo właściwego dla siedziby (...). Sąd Okręgowy zważył, że siedzibą pozwanej spółki jest P., dlatego sądem miejscowo właściwym dla strony pozwanej jest Sąd Okręgowy, Wydział Gospodarczy w Ł..

Od przedmiotowego postanowienia zażalenie wywiodła strona powodowa zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

–

naruszenie art. 46 § 1 k.p.c. przez jego niezasadne zastosowanie w związku z przyjęciem, że klauzula prorogacyjna zawarta w rozdziale (...) ust. (...) umowy łączącej strony znajdzie zastosowanie w niniejszej sprawie, w sytuacji gdy klauzula została określona w sposób niezwykle wąski i obejmuje jedynie sprawy o roszczenia, których źródłem jest kontrakt (ex contractu), zaś strona powodowa w przedmiotowej sprawie dochodzi zapłaty roszczenia, którego źródłem jest czyn nieuczciwej konkurencji, tj. delikt (ex delicto), co doprowadziło do niezasadnego zastosowania art. 200 § 1 k.p.c. w zw. z art. 202 k.p.c. poprzez stwierdzenie niewłaściwości miejscowej i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Ł.;

–

naruszenie art. 35 k.p.c. przez jego niezasadne niezastosowanie w związku z przyjęciem, że miejscem w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę nie jest K. w sytuacji, gdy zdarzeniem wywołującym szkodę po stronie powodowej spółki było zawarcie umowy, co nastąpiło w K.; naruszenie art. 35 k.p.c. doprowadziło do niezasadnego zastosowania art. 200 § 1 k.p.c. w zw. z art. 202 k.p.c. przez stwierdzenie niewłaściwości miejscowej i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu wŁ.;

–

naruszenie art. 328 § 1 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. wyrażające się w sporządzeniu uzasadnienia w sposób niepełny, poprzez niewskazanie, gdzie zdaniem Sądu I instancji wystąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, co uniemożliwia dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego postanowienia.

W oparciu o powyższe zarzuty strona powodowa wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zasądzenie od strony pozwanej na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu zażalenia strona powodowa podniosła, że choć w treści samej umowy nie wskazano, gdzie została ona zawarta, to jednak z przedstawionego stanu faktycznego i art. 70 k.c. wynika, iż miejscem zawarcia umowy był K.. W tym miejscu bowiem strona powodowa otrzymała oświadczenie o przyjęciu jej oferty przez stronę pozwaną. Dalej strona powodowa wskazała, że w przedmiotowej sprawie zdarzeniem bezpośrednio wywołującym szkodę było pobieranie przez pozwaną spółkę innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży. Powyższe nie byłoby jednak możliwe bez uprzedniego wystąpienia zdarzenia pośredniego, tj. zawarcia umowy, które to zdarzenie miało miejsce w K.. W ocenie strony powodowej, brak jest podstaw do zawężającej wykładni przepisu art. 35 k.p.c. i uznania, że dotyczy on jedynie zdarzeń bezpośrednich. Jednocześnie strona powodowa zarzuciła, że w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania zawarta w rozdziale (...) ust. (...) umowy klauzula prorogacyjna. Jej zdaniem, wskazana klauzula jest zbyt wąska i nie obejmuje sporów, których podstawą są czyny nieuczciwej konkurencji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie strona powodowa podnosi, że pozwana spółka dopuściła się wobec niej czynu nieuczciwej konkurencji określonego w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.) polegającego na pobieraniu innych niż marża handlowa opłat z tytułu dopuszczenia towarów do sprzedaży i na tej podstawie strona powodowa domaga się od strony pozwanej wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, wywodząc swoje roszczenie z treści przepisu art. 18 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy.

W sprawie bezspornym jest, że w dniu 9 marca 2011 r. strony zawarły umowę o współpracy w zakresie sprzedaży produktów, która zawierała kwestionowane przez stronę powodową w niniejszym postępowaniu postanowienia. Strona pozwana podniosła w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że w rozdziale 8 ust. 6 przedmiotowej umowy strony zawarły klauzulę prorogacyjną o następującej treści: „Wszelkie spory związane z wykonywaniem niniejszej umowy strony będą starały się rozstrzygać w drodze wzajemnych negocjacji. W razie braku osiągnięcia porozumienia w ciągu 30 dni, strony zwrócą się do sądu powszechnego miejscowo właściwego dla siedziby (...)”.

Stosownie do treści art. 46 § 1 k.p.c. strony mogą umówić się na piśmie o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej lub jeżeli powód nie złożył pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w zażaleniu należy zwrócić uwagę na pewną niekonsekwencję strony powodowej, która z jednej strony źródła swojej szkody upatruje w zawarciu przez strony umowy z dnia 9 marca 2011 r. o współpracy w zakresie sprzedaży produktów, z drugiej zaś strony wskazuje, że zamieszczona w tej umowie klauzula prorogacyjna nie może znaleźć zastosowania w niniejszej sprawie, bowiem roszczenie strony powodowej nie wynika z kontraktu, lecz z deliktu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, sformułowanie „wszelkie spory związane z wykonywaniem niniejszej umowy” należy rozumieć w ten sposób, że klauzula prorogacyjna odnosi się do wszelkich sporów pomiędzy stronami umowy na tle stosunku prawnego, którego źródłem jest ta umowa.

W przedmiotowej sprawie, specyfika czynu nieuczciwej konkurencji zarzucanego stronie pozwanej polega na tym, że pobieranie innych niż marża handlowa opłat z tytułu dopuszczenia towarów do sprzedaży, miało umocowanie w postanowieniach łączącej strony umowy, tj. było dokonywane na podstawie i zgodnie z warunkami tej umowy. Roszczenie dochodzone na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, tj. o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, jest niezależne od roszczeń wynikających z umowy, bowiem wynika z czynu nieuczciwej konkurencji, będącego samoistną podstawą odpowiedzialności strony dopuszczającej się takiego czynu. Nie zmienia to jednak tego, że jest to roszczenie, co najmniej pośrednio związane z umową, bowiem sąd, dokonując oceny roszczenia i analizując charakter zastrzeżonych opłat, w istocie dokonuje tego z uwzględnieniem treści postanowień zawartych w umowie dotyczącej współpracy handlowej stron. W sporze, którego przedmiotem jest czyn nieuczciwej konkurencji, badaniu podlega w szczególności ekwiwalentność zastrzeżonych w takich porozumieniach świadczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2012 r., sygn. akt I CSK 119/12, Legalis nr 561284).

W konsekwencji, biorąc pod uwagę specyfikę roszczenia strony powodowej i jego ścisły związek z zawartą przez strony umową, należy przyjąć, że w tym konkretnym wypadku klauzula prorogacyjna zawarta w rozdziale(...)ust. (...) umowy rozciąga się również na spór dotyczący opłat pobieranych przez stronę pozwaną na podstawie tejże umowy, co w ocenie strony powodowej stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Wobec przyjęcia, że w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie klauzula prorogacyjna przewidziana w rozdziale (...) ust. (...) zawartej przez strony umowy, zbędne jest odnoszenie się do pozostałych zarzutów podniesionych w zażaleniu.

W tym stanie rzeczy zażalenie należało oddalić, co Sąd Apelacyjny uczynił na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Sławomir Jamróg SSA Jerzy Bess SSA Zbigniew Ducki