Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera (spr.)

Sędzia SO Teresa Kołeczko - Wacławik

SR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska

Protokolant Marzena Makoś

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2018 r. w Gliwicach

na rozprawie sprawy z powództwa J. L.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 12 lipca 2017 r., sygn. akt I C 678/08

1.  prostuje w zaskarżonym wyroku oznaczenie siedziby pozwanej jako W.;

2.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 2 w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki 4 000 zł (cztery tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami od 15 października 2008 roku do 31 grudnia 2015 roku i od 1 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, a w pozostałym zakresie powództwo oddala;

b)  w punkcie 4 o tyle, że zasądzona w nim tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego kwota wynosi 1 817 zł (tysiąc osiemset siedemnaście złotych);

c)  w punkcie 5 w ten sposób, że nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku 3 915,94 zł (trzy tysiące dziewięćset piętnaście złotych i dziewięćdziesiąt cztery grosze) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych, nie obciążając nimi powódki;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Lucyna Morys – Magiera SSO Teresa Kołeczko – Wacławik

Sygn. akt III Ca 1860/17

UZASADNIENIE

Powódka J. L. zażądała od pozwanej (...) SA w W. zapłaty kwoty 25 1899,17zł tytułem odszkodowania za szkodę wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 18 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty, 24000zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 18 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty, kwoty 1100zł tytułem renty płatnej miesięcznie do dnia 15 każdego miesiąca do rąk powódki wraz z ustawowymi odsetkami począwszy od dnia 18 grudnia 2008 roku oraz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniesiono, iż powódka w dniu 9 grudnia 2005r. brała udział w wypadku komunikacyjnym spowodowanym przez A. M. (1). W wyniku tego została poszkodowana i doznała znacznych szkód majątkowych i osobowych i osobistych. Wobec sprawcy A. M. (1) wszczęto i przeprowadzono postępowanie karne. A. M. (1) ubezpieczona była odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Zatem pozwana ponosi odpowiedzialność za następstwa zdarzenia z dnia 9 grudnia 2005r. na mocy umowy Ubezpieczenia OC zawartej ze sprawcą wypadku A. M. (1). Powódka w dniu 17 grudnia 2005 roku zgłosiła szkody pozwanej a ta zarejestrowała sprawę. Pismem z dnia 21 grudnia 2007r. pozwana poinformowała powódkę iż sprawa znajduje się na etapie ustalania odpowiedzialności a także zwróciła się o nadesłanie przez powódkę dokumentów, w tym druku zgłoszenie szkody. Powódka motywowała, iż w wyniku zdarzenia z dnia 9 grudnia 2005r. doznała także krzywdy związanej z długotrwałym leczeniem, cierpieniem fizycznym i psychicznym oraz nasilający się stresem spowodowanym utratą zatrudnienia. Przez długi okres czasu wyłączono była ze zwykłych czynności, nie była w stanie samodzielnie ubierać się wykonywać czynności higienicznych i zajmować się domem oraz małoletnią córką. Nadal odczuwa bóle ręki, ból i zawroty głowy, wymioty, zaniki pamięci i inne dolegliwości. Nie potrafi podnosić cięższych przedmiotów. Zadośćuczynienie jej zdaniem winno wynosić 30000 zł.

Pismem z dnia 13 marca 2008 roku pozwany poinformował powódkę o wypłacie kwoty 2000zł tytułem zadośćuczynienia oraz poinformował iż do rozpatrzenia całości zgłoszonych roszczeń niezbędne jest nadesłanie wymienionych w piśmie dokumentów. Pismem z dnia 18 sierpnia 2008 roku pozwana poinformowała powódkę o przyznaniu dodatkowo kwoty 4000zł tytułem zadośćuczynienia. Zdaniem strony powodowej do zapłaty tytułem zadośćuczynienia pozostaje kwota 24000zł, wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia następującego po dniu zgłoszenia szkody pozwanej, to jest od dnia 18 grudnia 2005 roku. Powódka rozszerzała następnie powództwo o dalsze kwoty tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi : o kwotę 2135,48zł, 744,24zł, 1648,28zł oraz 517,59zł. Domagała się też ustalenia odpowiedzialności pozwanej na przyszłość za skutki wypadku.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu. W uzasadnieniu podniesiono iż wypłacona w ramach zadośćuczynienia dotychczas kwota 6000 zł w pełni odpowiada skutkom powyższego wypadku, przedstawia bowiem ekonomicznie odczuwalną wartość i jest utrzymana w granicach odpowiadającym aktualnym warunkom życiowym społeczeństwa.

Zaskarżonym wyrokiem z 12 lipca 2017 r. Sąd Rejonowy w Rybniku orzekł, iż :

1. zasądza od pozwanego (...) S.A. w K. na rzecz powódki J. L. tytułem odszkodowania kwotę 7.440,61 (siedem tysięcy czterysta czterdzieści złotych 61/100) z ustawowymi odsetkami :

- od kwoty 3.613,65 zł od dnia 15 października 2008 roku,

- od kwoty 1.328,50 zł od dnia 30 listopada 2009 roku,

- od kwoty 685,04 zł od dnia 14 maja 2013 roku,

- od kwoty 1.374,34 zł od dnia 14 maja 2013 roku,

- od kwoty 439,08 zł od dnia 6 lutego 2014 roku

przy czym odnośnie wszystkich wskazanych kwot od dnia 1 stycznia 2016 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

2. zasądza od pozwanego (...) S.A. w K. na rzecz powódki J. L. tytułem zadośćuczynienia kwotę 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 15 października 2008 roku, przy czym od dnia 1 stycznia 2016 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

3. w pozostałym zakresie, tj. powództwo o odszkodowanie i zadośćuczynienie oraz rentę oddala;

4. ustala, iż (...) S.A. w K. ponosi odpowiedzialność wobec powódki za dalsze mogące wystąpić w przyszłości skutki wypadku z dnia 9 grudnia 2005 roku;

5. zasądza od pozwanego (...) S.A. w K. na rzecz powódki J. L. kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

6. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa - kasa Sądu Rejonowego w Rybniku od powódki 3.673,90 zł (trzy tysiące sześćset siedemdziesiąt trzy złote 90/100) oraz od pozwanego kwotę 2.449,28 zł (dwa tysiące czterysta czterdzieści dziewięć złotych 28/100).

Sąd Rejonowy ustalił, iż powódka w dniu 9 grudnia 2005r. brała udział w wypadku komunikacyjnym spowodowanym przez A. M. (1), ubezpieczoną od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności za skutki wypadku u powódki.

Ustalono, że w momencie zdarzenia powódka miała 55 lat, nie pracowała od 2001r., z zawodu była technikiem gastronomii. Była kierowcą samochodu, który wziął udział w kolizji. W wyniku wypadku straciła przytomność, była hospitalizowana w okresie od 9 do 16 grudnia 2005 roku z rozpoznaniem : złamanie kości promieniowej prawej, wstrząśnienie mózgu, rana tłuczona lewego kolana stłuczenie klatki piersiowej. Podczas hospitalizacji opracowano chirurgicznie rany, nastawiono kość przedramienia prawego i założono gips. Powódka była konsultowana przez laryngologa w związku ze stłuczeniem twarzy i chirurga w związku ze stłuczeniem klatki piersiowej. Następnie powódka była leczona ambulatoryjnie w poradni urazowo ortopedycznej w okresie od 21 grudnia 2005r. do 17 września 2007r. oraz rehabilitacyjnej w okresie od 1 marca do 13 września 2006r. i później.

Sąd pierwszej instancji ustalił, iż w wyniku wypadku u powódki doszło do powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu pod postacią złamania nasady dalszej prawej kości promieniowej wygojonego z deformacją i ograniczeniem ruchomości pourazowym, zespołem ciasnoty kanału nadgarstka i przewlekłym zespołem bólowym, powstała również szpecąca blizna w okolicy przedrzepkowej lewej oraz stan po urazie głowy z utratą przytomności i przewlekłym zespołem bólowym i skargami subiektywnymi. Łącznie uszczerbek na zdrowiu w aspekcie ortopedycznym z tego tytułu oceniono na 16%.

Powódka była leczona w poradni zdrowia psychicznego w 1995r. w związku ze śmiercią syna z rozpoznaniem ostrej reakcji na stres. Po wypadku : w poradni psychologicznej od 13 marca do maja do 30 czerwca 2006r. i okresowo w neurologicznej od 16 marca do 14 września 2006r. od 24 oraz incydentalnie 24 sierpnia 2007r. i 16 listopada 2007r oraz 4 kwietnia 2008r. i 18 marca 2009r.

Po wypadku powódka odczuwała bóle głowy. Uczęszczała z tego powodu do neurologa, wykonano u niej TK głowy. Miała problemy z koncentracją, pamięcią, zaburzeniami snu. Stan kliniczny powódki w zakresie układu nerwowego i układu ruchu na datę sporządzenia opinii biegłego w niniejszej sprawie - 19 grudnia 2009r., był dobry, nie występowały objawy uszkodzenia. Nie doszło u niej do trwałego uszczerbku w zakresie układu nerwowego.

Stwierdził Sąd pierwszej instancji, iż od czasu wypadku powódka odczuwała silny lęk. Bała się chodzić po ulicy i jeździć samochodem. Pojawiły się problemy z koncentracją, pamięcią i snem. Stała się apatyczna pogorszyły się relacje z najbliższymi członkami rodziny, w tym małoletnia córką. Pojawiło się uczucie utraty, braku dawnej sprawności i umiejętności. Cierpiała na zaburzenia depresyjno-lękowe wynikające z udziału w wypadku a rozmiar jej cierpień był znaczny. Stopień uszczerbku w zakresie zdrowia psychicznego został oceniony na 10%. Zaburzenia mają charakter reaktywny i są skutkiem stresu związanego z przebytym wypadkiem i jego następstwami. U powódki stwierdzono objawy charakterystyczne dla zaburzeń nerwicowych wywołanych stresem związanym z wypadkiem. W wyniku konsultacji lekarskich i poradnictwa psychologicznego nastąpiła okresowa poprawa stanu psychicznego u powódki i zmniejszyły stany lękowe.

Jak ustalono, powódka w dniu 17 grudnia 2005r. zgłosiła szkodę pozwanej, która zarejestrowała sprawę; pismem z dnia 21 grudnia 2007r. poinformowano powódkę, iż sprawa znajduje się na etapie ustalania odpowiedzialności oraz wezwano do nadesłania przez dokumentów, w tym druku zgłoszenie szkody.

Sąd Rejonowy ustalił, iż w wyniku zdarzenia z dnia 9 grudnia 2005r. powódka doznała znacznej krzywdy o charakterze niematerialnym, a związanej z długotrwałym leczeniem, cierpieniem fizycznym i psychicznym oraz nasilającym się stresem i pogorszonym stanem zdrowia psychicznego, a także pogorszeniem relacji rodzinnych i społecznych. Stan degradacji zdrowia fizycznego i psychicznego jest przez nią odczuwalny do nadal. Przez okres kilku miesięcy powódka wyłączono była ze zwykłych czynności, nie była w stanie samodzielnie ubierać się, wykonywać czynności higienicznych i zajmować się domem oraz małoletnią córką. Zmuszona była angażować starszą córkę do stałej opieki nad nią. W wyniku wypadku u powódki doszło do powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu pod postacią złamania nasady dalszej prawej kości promieniowej wygojonego z deformacją i ograniczeniem ruchomości pourazowym, zespołem ciasnoty kanału nadgarstka i przewlekłym zespołem bólowym, powstała również szpecąca blizna w okolicy przedrzepkowej lewej oraz stanem po urazie głowy z utratą przytomności i przewlekłym zespołem bólowym i skargami subiektywnymi. Łącznie uszczerbek na zdrowiu w aspekcie ortopedycznym z tego tytułu oceniono na 16%. Cierpiała na zaburzenia depresyjno-lękowe wynikające z udziału w wypadku a rozmiar jej cierpień był znaczny. Stopień uszczerbku w zakresie zdrowia psychicznego został oceniony na 10 %. Problemy zdrowotne trwały przez kilka lat, w ostatnim okresie czasu głównie w zakresie zdrowia psychicznego. Pogorszyły się również relacje rodzinne i towarzyskie powódki. Powyższe okoliczności zostały ustalone w oparciu o dowody z opinii biegłych lekarzy R. A., A. D. i A. M. (2), przeprowadzone w niniejszym postępowaniu.

Pismem z dnia 13 marca 2008r. pozwany poinformował powódkę o wypłacie kwoty 2000zł tytułem zadośćuczynienia oraz poinformował iż do rozpatrzenia całości zgłoszonych roszczeń niezbędne jest nadesłanie wymienionych w piśmie dokumentów. Natomiast pismem z dnia 18 sierpnia 2008r. pozwana poinformowała powódkę o przyznaniu dodatkowo kwoty 4000zł tytułem zadośćuczynienia. Zdaniem strony powodowej do zapłaty tytułem zadośćuczynienia pozostaje kwota 24000 zł.

W tym stanie rzeczy uznał Sąd pierwszej instancji, iż roszczenie w zakresie zadośćuczynienia znajdowało oparcie w regulacji art. 444 § 1 kc w zw. z art. 445 § 1 kc i było co do zasady słuszne. Wskazał, że zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę ma na celu naprawienie - przez rekompensatę pieniężną - szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. W ten sposób przejawia się aprobowany w orzecznictwie kompensacyjny charakter zadośćuczynienia pieniężnego. Uznał, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia powinien decydować rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw. Funkcję kompensacyjną rozumiał szeroko, jako obejmującą zarówno cierpienia fizyczne, jak i sferę psychiczną poszkodowanej. Uznał, że wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanej, a równocześnie winna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Wskazał, że pojęcie "sumy odpowiedniej" choć ma charakter niedookreślony, rozumiana jest jako wartość utrzymana w granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa.

Sąd Rejonowy zważył, iż powódka była aktywną życiowo (ale już nie zawodowo) kobietą w średnim wieku, który przed wypadkiem był samodzielna, rodzinna, towarzyska, a wypadek jej styl życia na wiele lat tę ograniczył a nawet – przez kilka miesięcy - wykluczył. Poniosła istotny uszczerbek na zdrowiu, a dolegliwości powstałe w wyniku wypadku, szczególnie w sferze zdrowia psychicznego i aspekcie ortopedycznym odczuwa do nadal. Ocenił więc, iż krzywda na dobrach osobistych powódki była znaczna. Jego zdaniem kwota 6000zł przyznana przez pozwaną tytułem zadośćuczynienia była rażąco niska i nieadekwatna do doznanej krzywdy, zaś dochodzona pozwem suma 24000zł jest nieznacznie wygórowana. Przyjął zatem, iż w tej sytuacji odpowiednim zadośćuczynieniem będzie kwota 20000zł, a odmowę przyznania zadośćuczynienia przez stronę pozwaną ocenił za krzywdzące i pozbawiające powoda równowagi emocjonalnej, naruszonej przez doznane cierpienia fizyczne i psychiczne.

Roszczenie odsetkowe od zasądzonego zadośćuczynienia oparto o art. 481 kc oraz art. 14 ust.2 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych. Wyrzeczenie o kosztach procesu i kosztach sądowych oparto o zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów, zgodnie z którą powódka winna ponieść koszty w 60%, a pozwana w 40%.

Apelację od tego wyroku w zakresie pkt 2 co do kwoty 4000zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, pkt 4 i 5 w zakresie zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego oraz obciążenia powódki kosztami procesu, wniosła powódka.

Zarzucała naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 444kc i art. 445 § 1 kc poprzez błędną wykładnię, a w szczególności przyjęcie, iż powódce tytułem zadośćuczynienia za krzywdę należy się kwota 20000zł, podczas gdy żądana suma 24000zł biorąc pod uwagę rozmiar doznanych krzywd nie była wygórowana. Podnosiła naruszenie przepisów postępowania przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i niewłaściwe uznanie, iż należne powódce zadośćuczynienie jest uzasadnione jedynie w wysokości 20000zł, podczas gdy rozmiar doznanych obrażeń i uszczerbku na zdrowiu oraz dalsze odczuwanie skutków wypadku przez powódkę, wskazują na znaczny rozmiar doznanych krzywd. Wskazywała nadto na naruszenie art. 98 § 1 kpc i art. 100 kpc oraz art. 102 kpc poprzez ich błędną wykładnię i błędne rozliczenie kosztów, co skutkowało zasądzeniem na rzecz powódki kwoty 720zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, podczas gdy należna jej z tego tytułu jest kwota znacznie wyższa. Wskazywała na błędne rozdzielenie kosztów procesu z pominięciem zasad słuszności. Skarżąca motywowała, że przyznane jej zadośćuczynienie za krzywdę w wysokości 20000zł jest nieadekwatne do jej cierpień, a uznanie, że żądana z tego tytułu suma 24000zł jest zbyt wygórowana, nie zostało w żaden sposób uzasadnione. Powoływała się tu skarżąca nie tylko na stwierdzony rozmiar uszczerbku na jej zdrowiu (10% i 16%), ale także na zmianę jej sytuacji życiowej związaną z wypadkiem. Podnosiła, że po zdarzeniu długo nie mogła wykonywać czynności życia codziennego, musiała korzystać z pomocy osób trzecich, pogorszyły się jej relacje z rodziną, złuszcza rozluźniły się jej więzi z młodszą córką, stała się osobą zamkniętą w sobie, strachliwą, nie potrafiła nawiązać kontaktów z ludźmi.

Apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na jej rzecz tytułem zadośćuczynienia dalszej kwoty 4000zł z ustawowymi odsetkami od 15 października 2008r., przy czym od 1 stycznia 2016r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz zwrotu kosztów procesu. Domagała się ponadto zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie wnosiła o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki okazała się zasadna.

Sąd drugiej instancji w całości zaaprobował ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sporu w niniejszej sprawie, w zakresie dotkniętym środkiem zaskarżenia. Znalazły one pełne oparcie w materiale dowodowym i z tej przyczyny uznał je za własne, bez konieczności ponownego ich przytaczania.

Nie sposób było jednak w pełni podzielić rozważań prawnych Sądu pierwszej instancji, prowadzących do podjęcia zaskarżonego orzeczenia. Należyta ocena cierpień powódki, doznanych w wyniku wypadku, jej ból, czas trwania leczenia, doznany trwały uszczerbek na zdrowiu, przemawiają zdaniem Sądu Odwoławczego za przyznaniem jej świadczenia w większym wymiarze, niż uznał to sąd Rejonowy. Wprawdzie Sąd ten dysponował w zakresie ustalenia rozmiaru żądanego świadczenia swobodą decyzyjną, jednakże możliwość korygowania wysokości zasądzonego przez ten Sąd zadośćuczynienia, występuje w sytuacji, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2007r., I ACa 552/07). O rażącym naruszeniu zasad ustalania "odpowiedniego" zadośćuczynienia mogłoby świadczyć przyznanie zadośćuczynienia wręcz symbolicznego zamiast stanowiącego rekompensatę doznanej krzywdy, bądź też kwoty wygórowanej, prowadzącej do niestosownego wzbogacenia się tą drogą. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 lutego 2008r., II AKa 11/08). Wskazane powyżej stanowisko dotyczące możliwości korygowania wysokości zadośćuczynienia w postępowaniu odwoławczym jest utrwalone zarówno w orzecznictwie Sadów Apelacyjnych jak również Sądu Najwyższego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 listopada 2011r., I ACa 540/11; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 maja 2008r., I ACa 199/08; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 lutego 2008r., II AKa 11/08; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 sierpnia 2006r. I ACa 161/06; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2005r. II KK 54/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2004r. I CK 219/04; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 1999r. II CKN 477/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1970r. I PR 52/70; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 1968r. III PRN 81/68; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1968r. I CR 383/68; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1970r. III PRN 39/70).

Z drugiej strony wysokość zasądzonego zadośćuczynienia pieniężnego powinna uwzględniać aktualne warunki oraz stopę życiową społeczeństwa, kraju, w którym mieszka poszkodowany (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2006r., IV CSK 80/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004r., I CK 131/03; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2008r., II CSK 78/08; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2009r., III CSK 62/09).

Zdaniem Sądu Okręgowego zasądzone w niniejszej sprawie na rzecz powódki zadośćuczynienie jest rażąco niskie; miał przy tym Sąd na względzie rozmiar bólu i cierpienia, czasokres trwania skutków wypadku u powódki, charakter jej dolegliwości fizycznych oraz psychicznych. Zważył, iż powódka, jak już wyżej wskazano, doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznym rozmiarze 26% i nie ulegnie on zmniejszeniu, a najwyżej może się powiększyć. Ucierpiało także jej życie osobiste, relacje z rodziną i znajomymi, osłabieniu uległa jej pewność siebie, determinacja w podejmowaniu wyzwań życiowych, obecne nadal są u niej określone lęki, bóle głowy, złe samopoczucie, rzutujące na tryb życia i zachowania socjalne.

Mając na uwadze powyższe okoliczności uznał Sąd drugiej instancji, że zasądzona tytułem zadośćuczynienia na rzecz powódki kwota jest rażąco niska i stąd rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego wymagało korekty, możliwej w zakresie wyznaczonym granicami powództwa i rozpatrywanej apelacji.

W tym stanie rzeczy uznał Sąd Odwoławczy, iż odpowiednią sumą spełniającą funkcję zadośćuczynienia jest żądana przez skarżącą kwota 24000zł; zasądzono zatem na jej rzecz dodatkowo sumę 4000zł z opisanymi w sentencji odsetkami od 15 października 2008r., zgodnie z żądaniem apelującej, na zasadzie art. 444 § 1 kc w zw. z art. 445 § 1 kc oraz art. 481 kc oraz art. 14 ust.2 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem merytorycznym korekty wymagało również wyrzeczenie o kosztach postępowania pierwszo instancyjnego, jak wnosiła o to skarżąca. Oparto je na zasadzie art. 100 zd. 1 kpc, rozkładają koszty między stronami stosunkowo, przy uwzględnieniu, iż powódka wygrała w 50%, mając na uwadze globalny rozmiar dochodzonego pozwem roszczenia oraz dotychczas poniesione przez obie strony koszty w łącznej wysokości 10834zł Stąd zasądzono od pozwanego na rzecz powódki 1817zł.

Na te samej zasadzie skorygowano wyrzeczenie o nieuiszczonych kosztach sądowych, jak wnosiła o to apelująca, obciążając nimi strony w powyższym stosunku, zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 zd. 1 kpc. Powódki jednakże nie obciążono obowiązkiem poniesienia spoczywającej na niej części kosztów z mocy art. 113 ust. 4 ustawy na zasadzie słuszności, zważywszy na charakter dochodzonego roszczenia o zadośćuczynienie za ból i cierpienie oraz ustaloną sytuację zdrowotną i życiową powódki (por. : wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 12 września 2014r., I ACa 400/14).

Zaskarżony wyrok Sądu pierwszej instancji więc zmieniono we wskazany wyżej sposób na zasadzie art. 386 § 1 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono natomiast na mocy art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc.

Pozwaną obciążono tymi kosztami w całości, mając na uwadze, że apelacja powódki została w całości uwzględniona. Na zasądzoną od pozwanej na rzecz powódki kwotę 650zł składa się opłata od apelacji w wysokości 200zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powódki będącego radcą prawnym, obliczone stosownie do § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015r.

SSR del. Maryla Majewska–Lewandowska SSO Lucyna Morys–Magiera SSO Teresa Kołeczko–Wacławik