Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił S. K. prawa do emerytury.

Decyzja została wydana na podstawie art.184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz.1383 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8 poz.43 ze zm.).

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, iż ubezpieczony nie udowodnił 15 lat stażu pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury zgodnie z wnioskiem.

W uzasadnieniu odwołania podał, że (...) 2 wystawił ubezpieczonemu w dniu 30 czerwca 1989 roku świadectwo pracy, które nie odpowiadało prawdzie. W dokumencie tym brak jest bowiem stwierdzenia, że ubezpieczony wykonywał pracę w kanałach remontowych w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony nie pamięta okoliczności otrzymania świadectwa ani czy składał odwołanie do Sądu.

Wyjaśnił, iż ubezpieczony w okresie objętym zaświadczeniem (16 lat i 10 miesięcy) pracował w kanałach remontowych przy usuwaniu awarii pojazdów ciężarowych eksploatowanych przez (...).

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

Na rozprawie w dniu 7 marca 2018 roku pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego oraz oświadczył, iż dowodzenie pracy w szczególnych warunkach ogranicza do pracy w (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony S. K. urodził się (...).

W dniu 17 sierpnia 2017 roku ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

W złożonym wniosku o emeryturę ubezpieczony wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa. (wniosek – k.1-6 akt ZUS)

Sumaryczny staż ubezpieczeniowy S. K. na dzień 1 stycznia 1999 roku wynosi 25 lat 9 miesięcy i 5 dni. (karta przebiegu zatrudnienia – k.7 akt ZUS)

Ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w następujących okresach:

-

od 1 września 1972 roku do 30 czerwca 1989 roku w (...) Państwowej (...) Oddział III w Ł. jako mechanik napraw pojazdów samochodowych (świadectwo pracy – k.17 akt ZUS, III plik),

-

od 1 lipca 1989 roku do 31 października 1989 roku w Ośrodku Szkolenia Zawodowego (...) w Ł. jako zastępca kierownika do spraw technicznych (świadectwo pracy – k.25 akt ZUS, III plik),

-

od 7 listopada 1989 roku do 6 maja 1993 roku w Zakładach (...) w A. jako monter samochodowy (świadectwo pracy – k.29 akt ZUS, III plik),

-

od dnia 22 września 1994 roku do 22 marca 1995 roku w (...) w A. jako robotnik pracy ciężkiej (świadectwo pracy – k.45 akt ZUS, III plik),

-

od 4 kwietnia 1995 roku do 31 maja 1996 roku w Przedsiębiorstwie Budowlano – (...) w Ł. jako pomocnik murarza (świadectwo pracy – k.51 akt ZUS, III plik),

-

od 1 czerwca 1996 roku w PPHU (...) w R., (przy czym w okresie od 1 stycznia do 31 marca 1996 roku przebywał na urlopie bezpłatnym), (zaświadczenia – k.53, k.75 akt ZUS, III plik),

Ubezpieczony pobierał zasiłek dla bezrobotnych w następujących okresach:

-

od 10 maja 1993 roku do 30 czerwca 1994 roku,

-

od 24 marca 1995 roku do 5 kwietnia 1995 roku. (zaświadczenie – k.55 akt ZUS,

III plik).

Od 25 października 1978 roku do 2 października 1980 roku ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. (wypis z książeczki – k.19 akt ZUS, III plik)

W Przedsiębiorstwie Państwowej (...) Oddział III w Ł. ubezpieczony został zatrudniony od dnia 1 września 1972 roku, jako uczeń przyzakładowej szkoły zawodowej.

Ubezpieczony uczęszczał do szkoły zawodowej przez 3 dni w tygodniu i 3 dni w tygodniu pracował. Po ukończeniu 16 roku życia ubezpieczony pracował po 8 godzin dziennie. W okresie nauki ubezpieczony wykonywał pracę jako pomocnik mechanika. Zajmował się odkręcaniem resorów, wałów, kół, skrzyni biegów, przynosił narzędzia, śruby z narzędziowni. (legitymacja ubezpieczeniowa – k.57 akt ZUS III plik, angaże z dnia 31.08.1974 r., 26.03.1975 r., świadectwo pracy – k.17 akt ZUS III plik, zeznania ubezpieczonego min.00:02:24 – 00:14:18, min. 00:32:59-00:3:11 w zw. z min.00:47:28-00:49:32 protokół z 7.03.2018 r., zeznania świadka A. K. min.00:18:46-00:32:59 protokół z 7.03.2018 r.)

Po ukończeniu szkoły, od dnia 1 września 1975 roku ubezpieczony został przeniesiony na stanowisko mechanika napraw pojazdów samochodowych. (angaże z dnia 28.08.1975 r., 20.11.1975 r., 9.03.1977 r., 10.09.1977 r. – akta osobowe, k.25)

Ubezpieczony zajmował się naprawą samochodów ciężarowych: S., J..

W przedsiębiorstwie były 3 hale napraw pojazdów: dla przewozów regionalnych, międzynarodowych i krajowych. Ubezpieczony pracował na hali napraw przewozów regionalnych. Na tej hali było 7 kanałów remontowych. Na zmianie pracowało do 13 mechaników.

Ubezpieczony z kanału remontowego wymontowywał skrzynie biegów, naprawiał podzespoły, układy kierownicze. Ubezpieczony nie zajmował się wymianą żarówek ani wymianą opon.

Po wymontowaniu skrzyni biegów, była ona przekazywana do naprawy innej grupie mechaników, do oddziału zespołowi. Silniki po wymontowaniu były przekazywane do oddziału silnikowni.

Ubezpieczony wykonywał pracę na dwóch zmianach. Zlecenie wykonania pracy otrzymywał od brygadzisty.

Spoza kanału remontowego ubezpieczony odkręcał koła przed wymianą hamulców, ale sama wymiana hamulców odbywała się w kanale remontowym.

Samochody na kanał remontowy prowadzali uprawnieni pracownicy – piloci.

Do obowiązków ubezpieczonego należało również szkolenie uczniów przyzakładowej szkoły zawodowej. Uczniowie otrzymywali polecenie pracy od instruktora, a następnie wykonywali pracę razem z mechanikiem, pracując jako pomoc mechanika. Podczas szkolenia ubezpieczony wykonywał swoje zadania, a dodatkowo omawiał je, pokazywał uczniowi jak bezpiecznie wykonać pracę.

Na hali napraw było zadymienie od spalin. Pracownicy otrzymywali dodatek za szkodliwość oraz zimą posiłki regeneracyjne. (zeznania ubezpieczonego min.00:02:24 – 00:14:18 w zw. z min.00:47:28-00:49:32 protokół z 7.03.2018 r., zeznania świadków: A. K. min.00:18:46-00:32:59 i E. S. min.00:34:11-00:45:30 protokół z 7.03.2018 r.)

W dniu 23 października 1977 roku ubezpieczony został zwolniony z pracy do pełnienia zasadniczej służby wojskowej. (świadectwo pracy – akta osobowe, k.25)

W dniu 31 października 1980 roku ubezpieczony został przyjęty do pracy w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w Ł. po odbyciu służby wojskowej. (okoliczność bezsporna)

Po zakończeniu służby wojskowej ubezpieczony w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w Ł. wykonywał te same prace, co przed powołaniem do odbycia służby. (zeznania ubezpieczonego min.00:02:24 – 00:14:18 w zw. z min.00:47:28-00:49:32 protokół z 7.03.2018 r.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z ww. dokumentów, których strony nie kwestionowały.

Do akt sprawy została załączona dokumentacja osobowa dotycząca zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w Ł.. Akta osobowe nie zawierają dokumentów dotyczących wykonywania przez ubezpieczonego pracy po odbyciu służby wojskowej. Dokumentami potwierdzającymi wykonywanie przez ubezpieczonego pracy do 30 czerwca 1989 roku są świadectwo pracy oraz legitymacja ubezpieczeniowa, z których nie wynika data ponownego zatrudnienia po odbyciu służby wojskowej. W zaświadczeniu z dnia 14 kwietnia 2006 roku wydanym przez kierownika Archiwum Zakładowego przy (...) Urzędzie Wojewódzkim w Ł. wskazano, iż ubezpieczony został przyjęty po odbyciu służby wojskowej w dniu 31 października 1980 roku. Data ta nie była kwestionowana przez strony postępowania.

Niezgodności w dokumentacji osobowej ubezpieczonego dotyczą również daty zatrudnienia. W świadectwie pracy z dnia 30 czerwca 1989 roku podano datę 1 września 1972 roku, w legitymacji ubezpieczeniowej 9 września 1972 roku, a w świadectwie pracy z 23 października 1977 roku – 8 września 1972 roku, przy czym jedynie z legitymacji ubezpieczeniowej wynika, iż ubezpieczony był zatrudniony jak uczeń.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyjął jako datę zatrudnienia ubezpieczonego 1 września 1972 roku, data ta nie była kwestionowana. Ubezpieczony ukończył 16 lat w dniu (...), stąd w dokumentach dotyczących zatrudnienia może być wskazywana ta data, jako data rozpoczęcia pracy.

Archiwum Zakładowe Urzędu Wojewódzkiego w Ł. nie nadesłało innej dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Także ubezpieczony w trakcie postępowania nie wskazywał, aby dokumentacja dotycząca zatrudnienia po zakończeniu służby wojskowej była przechowywana w innym archiwum. Niemniej jednak z zeznań ubezpieczonego i świadków, świadectwa pracy wynika, iż ubezpieczony pracował jako mechanik napraw pojazdów.

Zeznania ubezpieczonego i świadków dotyczące prac wykonywanych przez ubezpieczonego po zakończeniu nauki w przyzakładowej szkole zawodowej są zgodne. Świadkowie wskazali jakie prace wykonywał ubezpieczony (naprawa hamulców, układów kierowniczych, wymontowanie silników, skrzyni biegów) oraz iż prace te były wykonywane z kanałów remontowych. Świadkowie mają wiedzę o pracy jaką wykonywał ubezpieczony, bowiem pracowali wspólnie z ubezpieczonym, przy czym świadek A. K. w jednej brygadzie a świadek E. S. wykonywał prace elektryczne.

Z zeznań świadka A. K. wynika, iż ubezpieczony wykonując czynności mechanika pojazdów samochodowych zajmował się także szkoleniem uczniów, odbywających naukę w szkole zawodowej. Ubezpieczony miał przydzielonych 1-2 uczniów. Zeznania te potwierdził ubezpieczony. Niewątpliwie ubezpieczony część czasu pracy poświęcał na szkolenie uczniów, przy czym z żadnego z dokumentów nie wynika ilu uczniów ubezpieczony szkolił w poszczególnych okresach, ani ile czasu poświęcał na szkolenie. Ubezpieczony nie przedstawił dowodów celem wyjaśnienia tych wątpliwości.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz.1383) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury na podstawie art.184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Definicja ustawowa „pracy w szczególnych warunkach” została zawarta w art.32 ust.2 ww. ustawy o emeryturach i rentach. Zgodnie z tym przepisem, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Stosownie do treści art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie, którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art.32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949). Pracę taką pracownik musi wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§2 ust.1 ww. rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze), aby nabyć prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Zgodnie z treścią §3 i 4 ww. rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Nie jest dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony pracownik nie spełnia koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 roku, II UK 306/07, Lex 528599).

W wykazie A w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych (Dział XIV punkt 16).

W niniejszej sprawie sporne między stronami było zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia ubezpieczonego w Państwowej (...) Oddział III w Ł. w okresie od 1 września 1972 roku do 30 czerwca 1989 roku. W tym przedsiębiorstwie ubezpieczony był zatrudniony:

-

od 1 września 1972 roku do 31 sierpnia 1975 roku jako uczeń,

-

od 1 września 1975 roku do 23 października 1978 roku jako mechanik napraw pojazdów samochodowych,

-

od 31 października 1980 roku do 30 czerwca 1989 roku jako mechanik napraw pojazdów samochodowych.

W okresie od 25 października 1978 roku do 2 października 1978 roku ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową.

W okresie od 1 września 1972 roku do 31 sierpnia 1975 roku ubezpieczony uczył się w przyzakładowej szkole zawodowej i pracował w Państwowej (...) Oddział III w Ł.. Ubezpieczony miał zajęcia w szkole przez 3 dni w tygodniu i 3 dni pracował jako pomoc mechanika. Po ukończeniu 15 roku życia (od 9 września 1957 roku) ubezpieczony pracował 8 godzin. Jako uczeń ubezpieczony pomagał mechanikowi, odkręcał śruby, resory, przynosił narzędzia z narzędziowni. Nie wykonywał samodzielnie prac mechanika samochodowego, gdyż nie miał kwalifikacji.

Okres nauki zawodu w przyzakładowej szkole zawodowej nie jest okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w rozumieniu art.32 w związku z art.184 ww. ustawy o emeryturach i rentach, gdyż praca ucznia nie była wykonywana w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy, ustanowionym dla danego stanowiska pracy (§2 rozporządzenia).

Zgodnie z treścią art.12 ust.3 ustawy z dnia 2 lipca 1958 roku o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz.U. nr 45, poz.226) ubezpieczony był zobowiązany do dokształcania się w zakresie obranego zawodu. Stosownie do treści art.13 ust.1-3 ww. ustawy o nauce zawodu (…) czas pracy młodocianych w wieku od lat 15 do 16 wynosi 6 godzin na dobę i 36 godzin tygodniowo, młodocianych w wieku powyżej lat 16 obowiązuje normalny czas pracy stosowany w zakładzie pracy. Do czasu pracy młodocianych wlicza się czas dokształcania określonego bez względu na to, czy nauka odbywa się w godzinach pracy czy poza godzinami pracy, jednakże w wymiarze nie większym niż 18 godzin tygodniowo.

W świetle ww. uregulowań nie budzi wątpliwości, że ubezpieczony miał status pracownika, również w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym oraz ubezpieczeniu społecznym. Kwalifikacja ta nie jest wystarczająca do uznania okresu nauki za okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach wykonywanej ze względu na obniżony czas pracy pracowników młodocianych.

Uczeń przyuczany do wykonywania prac o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, określonych w art.32 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach, nie mógł ich wykonywać i faktycznie nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na zasadach określonych w §2 ust.1 Rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Nadto należy wskazać, iż gdyby uznać, że przewidziana w obowiązujących przepisach dla danego stanowiska - ze względu na charakter zatrudnienia lub związane z nim warunki - norma czasu pracy w rozmiarze odbiegającym od powszechnie obowiązującego, stanowiła pełny wymiar czasu pracy, to nie można pominąć koniunktywnego wymagania wykonywania pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przewidzianym dla stanowiska, na którym takie warunki występowały (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 roku, II UK 169/10). Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 maja 2012 roku (I UK 9/12), iż „uczeń zatrudniony w celu nauki zawodu nie może wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac określonych w art.32 ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia), z którymi łączy się wykonywanie zatrudnienia na stanowisku pracy, do wykonywania której jest przyuczany. Pogląd ten został wyrażony również w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2017 roku w sprawie II UK 176/16 (Legalis nr 1618094).

Z dokonanych w sprawie i niekwestionowanych ustaleń wynika, że przez okres zatrudnienia od 1 września 1972 roku do 31 sierpnia 1975 roku ubezpieczony pracował jako uczeń przez 3 dni w tygodniu, a przez 3 dni uczestniczył w zajęciach w szkole. Do ukończenia 16 roku życia – od dnia 8 września 1973 roku ubezpieczony mógł pracować nie więcej niż 6 godzin (art.13 ust.1 ww. ustawy o nauce zawodu). Po ukończeniu 16 roku życia (przez 3 dni w tygodniu) ubezpieczony pracował w normalnym czasie pracy stosowanym w zakładzie.

Ubezpieczony nie mógł zatem wykonywać i faktycznie nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac określonych w art.32 ust.2 ustawy ww. o emeryturach i rentach (o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia), z którymi łączyło się wykonywanie zatrudnienia na stanowisku pracy do wykonywania której był przyuczany.

Ubezpieczony nie przedstawił żadnych dowodów z których wynikałoby, jak była zorganizowana jego praca w okresie przerwy wakacyjnych.

Od 1 września 1975 roku do 23 października 1978 roku (3 lata 1 miesiąc i 23 dni) ubezpieczony był zatrudniony jako mechanik napraw pojazdów mechanicznych. Po zakończeniu służby wojskowej ubezpieczony podjął pracę na stanowisku mechanika napraw pojazdów mechanicznych od dnia 31 października 1980 roku i pracę tę wykonywał do 30 czerwca 1989 roku (8 lat 8 miesięcy i 1 dzień).

Z ustaleń Sądu wynika, iż w ww. okresach ubezpieczony wykonywał pracę w kanałach remontowych przy naprawie samochodów ciężarowych. Do obowiązków ubezpieczonego należały naprawy sprzęgła, hamulców, układów kierowniczych. Ubezpieczony wymontowywał silniki, skrzynie biegów. Podzespoły te były przekazywane do dalszej naprawy do oddziału silnikowni i zespołowi. Ubezpieczony nie zajmował się naprawą ogumienia, nie wymieniał żarówek, nie wprowadzał samochodów na kanał remontowy. Do obowiązków ubezpieczonego należało również szkolenie uczniów przyzakładowej szkoły zawodowej. Ubezpieczony wykonując swoją pracę omawiał ją, pokazywał uczniowi budowę podzespołów, uczeń pod nadzorem ubezpieczonego odkręcał śruby, resory.

W toku postępowania ubezpieczony nie wykazał ile czasu poświęcał na szkolenie uczniów oraz czy w każdym okresie zatrudnienia szkolił uczniów. W ocenie Sądu wykonywanie pracy i jednoczesne omawianie jej uczniowi, nadzorowanie pracy ucznia nie pozwala na ustalenie, że praca mechanika napraw pojazdów samochodowych w kanałach remontowych była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony miał bowiem inne obowiązki związane z nadzorem i praktycznym szkoleniem uczniów.

Prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym związane z pracą w warunkach szczególnych jest wyjątkiem, od reguły określonej w przepisach ww. ustawy o emeryturach i rentach, że świadczenie to przysługuje, stosownie do treści art.24 ust.1 ww. ustawy, mężczyznom po ukończeniu 65 roku życia (w dacie złożenia przez ubezpieczonego wniosku wiek ten wynosił 67 lat - art.24 ust.1b w brzmieniu przez przepisów dokonaną ustawą z dnia 16 października 2016 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2017 roku, poz.38, od 1 października 2017 roku). W konsekwencji obowiązek udowodnienia wszystkich przesłanek do ziszczenia się tego wyjątku spoczywa na ubezpieczonym, a wszelkie wątpliwości które pojawiają się w toku postępowania dowodowego muszą skutkować przyjęciem, że przesłanki do uzyskania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym nie zostały wykazane.

W ocenie Sądu konfrontacja dowodów z zeznań świadków i zeznań ubezpieczonego z dostępną dokumentacją osobową ubezpieczonego nie daje podstaw do uznania, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace mechanika napraw pojazdów mechanicznych w kanałach remontowych, bowiem ubezpieczonemu powierzono również inne prace, związane ze szkoleniem uczniów.

Na marginesie należy wskazać, iż nawet przyjęcie, że w spornym okresie od 1 września 1975 roku do 23 października 1978 roku (3 lata 1 miesiąc i 23 dni) i po zakończeniu służby wojskowej od dnia 31 października 1980 roku do 30 czerwca 1989 roku (8 lat 8 miesięcy i 1 dzień) ubezpieczony wykonywał pracę mechanika napraw pojazdów w kanałach remontowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wraz z zaliczeniem do tej pracy okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 25 października 1978 roku do 2 października 1980 roku (1 rok 11 miesięcy i 8 dni) nie jest wystarczające do nabycia prawa do emerytury, bowiem okres pracy w szczególnych warunkach wynosi mniej niż 15 lat (13 lat 9 miesięcy i 2 dni).

Okres służby wojskowej podlegałby wówczas zaliczeniu jako okres pracy w szczególnych warunkach na podstawie art.106 ust.1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. nr 44, poz.220 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie odbywania przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej. Z treści art.106 tej ustawy wynikał ciążący na zakładzie pracy, który zatrudniał żołnierza w dniu powołania do służby wojskowej, obowiązek niezwłocznego zatrudnienia go na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby żołnierz zgłosi powrót do zakładu pracy. Zgodnie z treścią art.108 ust.1 ww. ustawy o powszechnym obowiązku obrony czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Szczegółowe zasady zaliczenia zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia zostały uregulowane w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 roku w sprawie szczegółowych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. nr 44, poz.318 ze zm.). Zgodnie z treścią §5 ust.1 ww. rozporządzenia (w brzmieniu nadanym rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 marca 1975 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych uprawnień żołnierzy i ich rodzin, Dz. U. nr 10, poz.61, obowiązującym od dnia 4 kwietnia 1975 roku) żołnierzowi, który podjął zatrudnienie stosownie do zasad określonych w §2-4, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Stosownie do treści§2 ust.1 ww. rozporządzenia zakład pracy, który zatrudniał żołnierza w dniu powołania do służby wojskowej, jest obowiązany niezwłocznie zatrudnić go na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby żołnierz zgłosi powrót do zakładu pracy. Oznacza to, że w powyższych okolicznościach taki okres służby wojskowej jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art.6 ust.1 punkt 4 ww. ustawy o emeryturach i rentach, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu §3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Okres przerwy pomiędzy zwolnieniem ze służby a podjęciem pracy u pracodawcy u którego pracownik był zatrudniony w dniu powołania do służby nie jest ani okresem składkowym ani nieskładkowym i w związku z tym nie podlega uwzględnieniu przy ustaleniu uprawnień do świadczeń określonych w ww. ustawie o emeryturach i rentach. Do zaliczenia do uprawnień wynikających ze stosunku pracy zalicza się jedynie okres obywania służby wojskowej, a okres po zakończeniu służby a przed podjęciem pracy niewątpliwie nie jest okresem odbywania służby wojskowej.

Do okresu pracy w szczególnych warunkach podlegałoby zatem zatrudnienie w Państwowej (...) Oddział III w Ł. w okresie:

-

od 1 września 1975 roku do 23 października 1978 roku,

-

od 31 października 1980 roku do 30 czerwca 1989 roku

oraz okres pełnienia zasadniczej służby wojskowej od 25 października 1978 roku do 2 października 1980 roku.

Okres ten jest krótszy niż 15 lat.

Reasumując ubezpieczony nie spełnił wszystkich przesłanek do przyznania prawa do emerytury na podstawie art.184 ust.1 ww. ustawy o emeryturach i rentach, bowiem na dzień 1 stycznia 1999 roku nie legitymuje się 15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem pełnomocnikowi ubezpieczonego.

4 kwietnia 2018 roku