Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Grażyna Ucińska

Protokolant: Dorota Malinowska

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2018 r. w Świdnicy

sprawy z powództwa R. R.

przeciwko Gminie W.

o wydanie ewentualnie o zapłatę

I. powództwo oddala;

II. nie obciąża powoda dalszymi kosztami sądowymi w sprawie;

III. nie obciąża powoda kosztami procesu.

Sygn. akt IC 334/17

UZASADNIENIE

Powód R. R., po sprecyzowaniu stanowiska, domagał się zobowiązania strony pozwanej Gminy W. do wydania mu 160 sztuk form do produkcji wyrobów porcelanowych fason C. oraz W., ewentualnie zasądzenia od strony pozwanej kwoty 200.000 zł tytułem wartości odtwórczej tych form określając wartość minimalną każdej formy na kwotę 1.400 zł, profesjonalnej naprawy 95 sztuk uszkodzonych form oraz zasądzenie kosztów procesu.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, iż na mocy umowy sprzedaży z dnia 4 stycznia 2016 roku zakupił od M. L. formy do produkcji wyrobów porcelanowych wykorzystywanych w zlikwidowanej już Fabryce (...) S.A. W tym samym dniu zawarł umowę cesji wierzytelności przysługujących M. L. wobec P. (...) K. w W. z tytułu umowy zawartej w dniu 2 sierpnia 2013 roku w przedmiocie użyczenia form do produkcji porcelany. Wskazywał, że na mocy powyższych umów wystąpił do P. (...) (...) w W. o zwrot tychże form, których część została mu zwrócona.

Strona pozwana Gmina W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu podniosła zarzut braku legitymacji procesowej biernej wskazując, że nie jest i nigdy nie była w posiadaniu form do produkcji porcelany, w żaden sposób nimi nie dysponowała i nie władała. Roszczenie windykacyjne może być zaś skierowane jedynie przeciwko osobie, która włada faktycznie rzeczą albowiem tylko ten podmiot może zaspokoić roszczenie wydobywcze i zwrócić rzecz właścicielowi. Strona pozwana zarzucała, że powód nie wykazał okoliczności przemawiających z uznaniem, że to ona zobowiązana jest do zwrotu przedmiotowych form, nie będąc w istocie w ich posiadaniu. Zaprzeczyła, by kiedykolwiek była stroną czynności prawnej, której przedmiotem były formy do produkcji porcelany, która to okoliczność potwierdzona została dołączonymi przez powoda do pozwu dokumentami w postaci protokołów zdawczo – odbiorczych. Strona pozwana zarzucała dalej brak uzasadnienia pozostałych żądań pozwu wskazując, że powód nie określił podstawy prawnej, na której opiera dochodzone roszczenie ewentualne o „oddanie wartości odtwórczej form”. Zdaniem strony pozwanej roszczenie to mogłoby być rozpatrywane jedynie w ramach odpowiedzialności deliktowej, a co za tym idzie w oparciu o przesłanki : szkody, winy sprawcy, ewentualne niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie oraz adekwatny związek przyczynowy. Ciężar zaś wykazania zaistnienia powyższych przesłanek spoczywa na powodzie (art. 6 k.c.). Zdaniem strony pozwanej powód nie udowodnił jednak wystąpienia szkody ani co do zasady, ani wysokości. Zarzuciła dodatkowo, że powód nie wykazał wartości każdej z form, wskazując jedynie na ogólne określenie tejże wartości jako „wartość minimalna każdej z form 1.400 zł”. Z ostrożności procesowej strona pozwana zakwestionowała twierdzenia powoda w zakresie wartości każdej z form zarzucając, że powód nie udowodnił aktualnej wartości form, jak również tego, że ich wartość wskazana w pozwie jest wartością realną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. L. był Prezesem Zarządu Fabryki (...) S.A. Zawarł z P. (...) K. w W. umowę użyczenia form do produkcji wyrobów porcelanowych fason (...) i (...).

Bezsporne

W dniu 4 stycznia 2016 roku powód R. R. zakupił od M. L. formy do produkcji wyrobów porcelanowych wykorzystywanych w byłej Fabryce (...) S.A. według spisu szczegółowego zawartego w załączniku nr (...) do umowy, za kwotę 2.250 zł.

dowód :

- umowa kupna sprzedaży z dnia 4 stycznia 2016r. wraz z załącznikiem nr 1, k. 3 – 9,

- przesłuchanie powoda, k. 108v. – 109v. i e-protokół,

W dniu 4 stycznia 2016 roku M. L. zawarł z powodem R. R. umowę cesji wierzytelności przysługujących mu w stosunku do P. (...) w W. na mocy umowy użyczenia form do produkcji porcelany z byłej Fabryki (...) S.A. z dnia 2 sierpnia 2013r.

dowód :

- umowa cesji wierzytelności z dnia 4 stycznia 2016r., k. 10 – 11,

Powód zakupił przedmiotowe formy w celu wytwarzania na ich bazie przedmiotów ceramicznych w prowadzonej przez siebie pracowni ceramicznej.

dowód :

- przesłuchanie powoda, k. 108v. – 109v. i e-protokół,

Pismem z dnia 20 stycznia 2016 roku powód zawiadomił, w trybie art. 16 k.k.s., Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ś. o niezłożeniu przez siebie deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w odniesieniu do umowy kupna – sprzedaży z dnia 4 stycznia 2016r. Wraz z pismem złożył wypełnioną deklarację (...) (...) i uiścił należność publiczno-prawną w kwocie 45 zł.

dowód :

- pismo powoda z dnia 20 stycznia 2016r. wraz z deklaracją (...) (...) i dowodem wpłaty kwoty 45 zł, k. 100 – 104,

Pismem z dnia 1 marca 2016 roku powód poinformował D. P. (...) (...) w W., że w związku z brakiem porozumienia w zakresie wydania na jego wielokrotnie żądania form do produkcji porcelany fason (...) i (...) wystąpi na drogę sądową w celu odzyskania pozostałych, nie wydanych dotychczas form.

dowód :

- pismo powoda z dnia 1 marca 2016r. do D. P. (...) (...) w W., k. 13,

W tym samym dniu powód skierował skargę na D. P. (...) w W. – A. Ż. do Prezydenta Miasta W. wskazując, że pismem z dnia 10 stycznia 2016 roku wystąpił do niej o zwrot form do produkcji porcelany fason (...) i (...), których do chwili wniesienia skargi nie odzyskał.

dowód :

- pismo powoda z dnia 1 marca 2016r. skierowane do Prezydenta Miasta W., k. 12,

W okresie od 15 lutego 2016 roku do 20 czerwca 2016 roku P. (...) w W. przekazał powodowi formy do produkcji porcelany fasonów (...) i (...) według protokołów zdawczo odbiorczych z dnia : 15 lutego 2016r., 22 lutego 2016r., 24 lutego 2016r., 1 marca 2016r., 11 marca 2016r., 16 marca 2016r., 18 marca 2016r., 1 kwietnia 2016r., 8 kwietnia 2016r., 18 kwietnia 2016r., 22 kwietnia 2016r. 4 maja 2016r., 13 maja 2016r., 27 maja 2016r., 3 czerwca 2016r., 9 czerwca 2016r., 20 czerwca 2016r. 24 czerwca 2016r. i 1 lipca 2016r.

dowód :

- 19 protokołów zdawczo – odbiorczych wydania form do produkcji porcelany fasonów (...) i (...), k. 14 – 47, 61 – 64,

- przesłuchanie powoda, k. 108v. – 109v. i e-protokół,

Pismem z dnia 13 czerwca 2016 roku powód wystąpił do P. (...) w W. o zwrot pozostałych 160 sztuk form, które nie zostały mu wydane w terminie 30 dni od doręczenia pisma lub wypłatę zadośćuczynienia w wysokości 200.000 zł, załączając do pisma zestawienie nie wydanych i uszkodzonych form.

dowód :

- pismo powoda z dnia 13 czerwca 2016r. wraz z załącznikami do pisma, k. 48 – 60,

- przesłuchanie powoda, k. 108v. – 109v. i e-protokół,

Rada Miejska W. uchwałą nr (...) z dnia 24 października 2008 roku uchwaliła statut P. (...) w W.. Zgodnie z § 4 statutu (...)jest instytucją kultury posiadającą osobowość prawną, wpisaną do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Gminę W..

dowód :

- uchwała Rady Miejskiej W. nr (...)z dnia 24 października 2008r., k. 121 – 122,

- wypis z rejestru instytucji kultury wraz z wyciągiem z księgi rejestrowej instytucji kultury, k. 123 – 128,

- uchwała Rady Miejskiej W. nr(...)z dnia 27 marca 2009r., k. 133,

- uchwała Rady Miejskiej W. nr (...) z dnia 25 kwietnia 2013r., k. 129,

- uchwała Rady Miejskiej W. nr (...) z dnia 18 grudnia 2014r., k. 130,

- uchwała Rady Miejskiej W. nr (...) z dnia 22 grudnia 2016r., k. 131,

Rada Miejska W. uchwałą nr (...) z dnia 25 czerwca 2015 roku nadała Regulamin (...) w W.. Zgodnie z § 1 ust. 1 Regulaminu (...) w W. jest jednostką organizacyjną samorządowej instytucji kultury pod nazwą Park (...) w W., dla której organizatorem jest Gmina W.. (...) nie posiada osobowości prawnej (§1 ust. 2 Regulaminu).

dowód :

- uchwała Rady Miejskiej W. nr (...) z dnia 25 czerwca 2015r. wraz z załącznikiem, k. 105 – 107,

Powód występował z przedmiotowym żądaniem przeciwko A. D. P. (...) w W.. Postanowieniem z dnia 30 listopada 2016 roku Sąd Okręgowy w (...) odrzucił pozew z powodu braku zdolności sądowej strony pozwanej. Z tej przyczyny odrzuceniu podlegał także jego pozew wniesiony do Sądu Okręgowego w (...) w dniu 20 grudnia 2016 roku, a skierowany przeciwko Urzędowi Miejskiemu w W..

dowód :

- akta Sądu Okręgowego w (...) sygn. akt IC 2007/16 – w szczególności postanowienie z dnia 30 listopada 2016r. o odrzuceniu pozwu – w załączeniu,

- akta Sądu Okręgowego w (...) sygn. akt IC 2396/16 – w szczególności postanowienie z dnia 4 stycznia 2017r. o odrzuceniu pozwu – w załączeniu,

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo podlegało oddaleniu.

Żądanie powoda oparte było o treść przepisu art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Zgodnie z kierunkami judykatury, treścią przewidzianego w art. 222 § 1 k.c. roszczenia windykacyjnego, zwanego także roszczeniem wydobywczym, jest przyznane właścicielowi żądanie wydania oznaczonej rzeczy przez osobę, która włada jego rzeczą. Służy ono przywróceniu właścicielowi władztwa nad rzeczą, więc ochronie jednego z podstawowych atrybutów prawa własności, dlatego określa się je jako roszczenie nieposiadającego właściciela przeciwko posiadającemu niewłaścicielowi. Jednakże, aby w ogóle można było mówić o roszczeniu windykacyjnym, to treścią roszczenia musi być żądanie wydania rzeczy, które wynika z prawa własności. Legitymowanym do wystąpienia z takim roszczeniem windykacyjnym jest właściciel rzeczy, na którym spoczywa, zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia przysługującego mu prawa własności. Biernie legitymowana jest natomiast osoba, która faktycznie włada cudzą rzeczą bez podstawy prawnej, zatem zarówno posiadacz jak i osoba władająca nią w cudzym imieniu, czyli dzierżyciel, przy czym to znowu na właścicielu spoczywa obowiązek udowodnienia, że pozwany włada rzeczą, bowiem fizyczne władanie rzeczą przez pozwanego stanowi przesłankę skutecznego pozwania w procesie windykacyjnym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 marca 2013 r., I ACa 1208/12, Lex nr 1311995, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 21 listopada 2012 r., I ACa 539/12, Lex nr 1280576, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2009 r., IV CSK 437/08, Lex nr 492159 ).

Niespornym w niniejszej sprawie był fakt, że powodowi przysługiwało prawo własności rzeczy w postaci form do produkcji wyrobów porcelanowych, które nabył na podstawie umowy kupna – sprzedaży oraz umowy cesji wierzytelności z dnia 4 stycznia 2016 roku od M. L.. Nie ulega także wątpliwości, że strona pozwana w niniejszej sprawie nie włada w istocie rzeczami, których wydania domagał się powód w niniejszym procesie. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wskazuje, że formy, których wydania powód się domagał są w posiadaniu P. (...) w W..

Uwzględnienie zatem zarzutu braku legitymacji procesowej biernej podniesionego przez stronę pozwaną skutkowało oddaleniem powództwa (punkt I wyroku).

Orzeczenie o kosztach oparto o przepis art. 102 k.p.c., który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Do kręgu "wypadków szczególnie uzasadnionych" należą zarówno okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zaliczane są sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, prekluzja. Drugie natomiast wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony, z tym zastrzeżeniem, że niewystarczające jest powoływanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeśli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu. W niniejszej sprawie powód wytaczając powództwo był przekonany o zasadności swoich żądań, jednakże jako osoba działająca w procesie bez fachowego pełnomocnika, w sposób błędny wskazał stronę pozwaną. Zdaniem Sądu okoliczność ta winna być uwzględniona jako mieszcząca się w katalogu wypadków szczególnie uzasadnionych obejmujących dyspozycją art. 102 k.p.c. mając zatem na uwadze powyższe Sąd nie obciążył powoda dalszymi kosztami sądowymi w sprawie jak również kosztami procesu.