Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy w G. - Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Piotr Gensikowski

Protokolant: Wioletta Fabińska

Przy udziale: Prokuratora Prokuratury Rejonowej w G. M. S.

po rozpoznaniu na rozprawie 3.4.2017 r. oraz 26.6.2017 r.

sprawy z oskarżenia Prokuratury Rejonowej w G. przeciwko

1.  M. B. zd. K.,

urodz. (...) w G., córki H. i E. zd. M., P. (...), nie karanej, zam. (...)-(...) G. (...)

oskarżonej o to, że:

w okresie od 23 lutego 2016 r. do 10 maja 2016r. w G. utrudniała wykonanie czynności służbowej pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy w ramach przeprowadzanej kontroli, poprzez niestawienie się w wyznaczonych terminach celem złożenia wyjaśnień oraz nie przedłożyła wymaganych dokumentów dotyczących firmy (...) Sp. z o.o. (...)-(...) G. (...), tj. o czyn z art. 225 § 2 kk

oraz sprawy

2. J. B.

urodz. (...) w G., syna K. i B. zd. M., P. (...), karanego, zam. (...)-(...) G. (...)

oskarżonego o to, że:

w okresie od 16 lutego 2016 r. do 10 maja 2016 r. w G. utrudniał wykonanie czynności służbowej pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy w ramach przeprowadzanej kontroli, poprzez niestawienie się w wyznaczonych terminach celem złożenia wyjaśnień oraz nie przedłożył wymaganych dokumentów dotyczących firmy (...) Sp. z o.o. (...)-(...) G. (...), tj. o czyn z art. 225 § 2 kk

O R Z E K A

1.  Oskarżonego J. B. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym ustaleniem, że działał on w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru to jest występku z art. 225 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to, na podstawie art. 225 § 2 kk i przy zastosowaniu art. 37a kk, wymierza mu karę 30 (trzydzieści) stawek dziennych grzywny, przyjmując, że jedna stawka wynosi 20 (dwadzieścia) złotych,

2.  Przyjmując, że oskarżona M. B. w ramach czynu zarzucanego jej w akcie oskarżenia w dniu 10 maja 2016r. w G. utrudniała wykonanie czynności służbowej pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy w ramach przeprowadzanej kontroli, poprzez niestawienie się w wyznaczonym terminie celem złożenia wyjaśnień oraz nie przedłożyła wymaganych dokumentów dotyczących firmy (...) Sp. z o.o. (...)-(...) G. (...), wyczerpując tym samym znamiona występku z art. 225 § 2 k.k. i przyjmując, że stopień winy oskarżonej oraz stopień społecznej szkodliwości czynu zabronionego nie są znaczne na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k. postępowanie karne warunkowo umarza na okres 1 (jednego) roku próby,

3.  Zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po 60 (sześćdziesiąt) złotych opłaty oraz obciąża ich wydatkami poniesionymi w toku postępowania w kwotach po 80 zł (osiemdziesiąt) złotych.

UZASADNIENIE

M. B. oraz J. B. są małżeństwem.

dowód: wyjaśnienia oskarżonej M. B. (k. 106)

Dnia 4 maja 2015 r. M. B. jako prezes zarządu spółki (...) z o.o. z siedzibą w G. (...) udzieliła J. B. pełnomocnictwa do wszelkich czynności przed organami administracji państwowej.

dowód: kopia pełnomocnictwa (k. 91)

Celem oceny przestrzegania prawa pracy Państwowa Inspekcja Pracy w T. wszczęła kontrolę w spółce (...) z o.o. z siedzibą w G. (...). W ramach tej kontroli J. B. odebrał wezwanie do stawienia się na kontrolę wyznaczoną na dzień 16 lutego 2016 r. oraz do przedłożenia wymaganych dokumentów dotyczących tej spółki.

dowód: kopia wezwania oraz potwierdzenia jego odbioru (k. 48-50)

Dnia 16 lutego 2016 r. na kontrolę J. B. się nie stawił.

dowód: zeznania świadka G. M. (k. 66)

W związku z niestawiennictwem na kontrolę inspektor pracy udał się do siedziby firmy w G., gdzie zostawił kolejne wezwania dla M. B. oraz J. B. do stawienia się na kontrolę wyznaczoną na dzień 23 lutego 2016 r. oraz do przedłożenia wymaganych dokumentów dotyczących spółki. M. B. oraz J. B. odebrali wezwania na kontrolę inspektora pracy wyznaczoną na dzień 23 lutego 2016 r.

dowód: zeznania świadka G. M. (k. 66), kopie wezwań oraz potwierdzeń ich odbioru (k. 51-53), kopia protokołu kontroli (k. 39-41)

Dnia 23 lutego 2016 r. na kontrolę stawił się J. B. i przedstawił inspektorowi pracy część żądanych przez niego dokumentów. Kontrola zakończyła się wydaniem dwóch upomnień.

dowód: zeznania świadka G. M. (k. 66), kopie upomnień (k. 54-55)

Celem ustalenia, czy uprzednio wydane upomnienia zostały zrealizowane, inspektor pracy wszczął kolejną kontrolę, w ramach której wyznaczył termin wezwania dla M. B. oraz J. B. na dzień 10 maja 2016 r. do stawienia się oraz do przedłożenia dokumentów dotyczących spółki.

dowód: zeznania świadka G. M. (k. 66)

M. B. oraz J. B. odebrali wezwania na kontrolę inspektora pracy wyznaczoną na dzień 10 maja 2016 r.

dowód: kopia wezwań oraz potwierdzeń ich odbioru (k. 2-3, k. 4-5, k. 32-33, k. 28-29)

M. B. oraz J. B. nie stawili się na wezwanie kontrolującego oraz nie przedłożyli dokumentów. Inspektor pracy udał się ponownie do siedziby firmy, gdzie zastał jedynie M. B., która powiedziała mu, że nie może rozmawiać, gdyż ma klientkę w salonie fryzjerskim. Inspektor pracy telefonicznie skontaktował się z J. B., który powiedział mu, że nie ma żadnych nowych dokumentów i spotkanie z nim nie ma sensu. W związku z niestawiennictwem na kontrolę inspektor pracy wyznaczył kolejny termin kontroli na dzień 31 maja 2016 r., na który wezwał M. B. oraz J. B.. Na wyznaczony termin M. B. oraz J. B. także się nie stawili. Bez stawiennictwa tych osób kontrola się zakończyła.

dowód: zeznania świadka G. M. (k. 17v.-18), kopie wezwań oraz potwierdzeń ich odbioru (k. 6-9), kopia protokołu kontroli (k. 23-24)

M. B. nie była uprzednio karana sądownie za przestępstwa.

dowód: zapytanie o karalność (k. 166)

J. B. jest osobą, wobec której w sprawie o przestępstwo o czyn z art. 286 § 1 k.k. i inne postępowanie karne warunkowo umorzono.

dowód: karta karna (k. 165)

Oskarżona M. B. w toku postępowania przygotowawczego nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu zabronionego. Składając wyjaśnienia oskarżona zaprzeczyła, aby inspektor osobiście ją informował o konieczności stawienia się na kontroli, a nadto dodała, że nie stawiła się na kontroli, bo jej mąż jako pełnomocnik zajął się tą sprawą (k. 106). Przytoczone wyjaśnienia zostały następnie przez oskarżoną podtrzymane w toku postępowania sądowego (k. 160v.). Oskarżony J. B. w toku postępowania przygotowawczego nie przyznała się do popełnienia zarzucanego mu czynu zabronionego. Składając wyjaśnienia oskarżony podał, że nie utrudniał pracy kontrolerowi (k. 93). Przytoczone wyjaśnienia zostały następnie przez oskarżoną podtrzymane w toku postępowania sądowego (k. 161). Sąd oceniając przytoczone wyjaśnienia oskarżonych dał im w przeważającej części wiarę w zakresie, w jakim pozostawały one zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Wyjaśnienia oskarżonych w przeważającej mierze były zgodne z zeznaniami świadka G. M. (k. 17-18, k. 65-66, k. 168-170). Sąd dał wiarę zeznaniom tego świadka, gdyż znajdowały potwierdzenie w dokumentach w postaci protokołów kontroli, kopii wezwań oraz potwierdzeń ich odbioru. Sąd dał wiarę tym dokumentom, a także innym zgromadzonym w sprawie, gdyż żadna ze stron, a także sąd z urzędu, nie dopatrzył się podstaw, aby zakwestionować ich autentyczność oraz prawdziwość.

J. B. został oskarżony o to, że w okresie od 16 lutego 2016 r. do 10 maja 2016 r. w G. utrudniał wykonanie czynności służbowej pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy w ramach przeprowadzanej kontroli, poprzez niestawienie się w wyznaczonych terminach celem złożenia wyjaśnień oraz nie przedłożył wymaganych dokumentów dotyczących firmy (...) Sp. z o.o. (...)-(...) G. (...), tj. o czyn z art. 225 § 2 kk

M. B. została oskarżona o to, że w okresie od 23 lutego 2016 r. do 10 maja 2016r. w G. utrudniała wykonanie czynności służbowej pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy w ramach przeprowadzanej kontroli, poprzez niestawienie się w wyznaczonych terminach celem złożenia wyjaśnień oraz nie przedłożyła wymaganych dokumentów dotyczących firmy (...) Sp. z o.o. (...)-(...) G. (...), tj. o czyn z art. 225 § 2 kk

W świetle dyspozycji art. 225 § 2 k.k. odpowiedzialności karnej podlega ten, kto osobie uprawnionej do kontroli w zakresie inspekcji pracy utrudnia wykonanie czynności służbowej. W orzecznictwie wyrażono trafny pogląd, wedle którego ilość czynności sprawczych nie jest przedmiotem normowania przepisu art. 225 § 2 KK. W doktrynie przyjmuje się, że czynność sprawcza została określona przez odwołanie się do spowodowania określonego skutku, bez sprecyzowania sposobu, w jaki do tego skutku ma dojść. Wchodzi w grę zarówno działanie (np. wprowadzenie w błąd osoby uprawnionej do przeprowadzenia kontroli) albo zaniechanie (np. niewydanie na żądanie osoby uprawnionej stosownej dokumentacji). Nawet zatem jednokrotnie niestawiennictwo na wezwanie inspektora pracy do stawienia się i przedłożenia dokumentów może wyczerpywać znamiona występku z art. 225 § 2 k.k. (tak Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 27 marca 2014 r., II AKa 10/14, (...) Prawnej Legalis nr 895216).

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy z punktu widzenia treści art. 225 § 2 k.k. należało uznać, że oskarżony J. B. popełnił zarzucany mu czyn zabroniony. Oskarżony w swych wyjaśnieniach nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W świetle stanu faktycznego ustalonego w niniejszej sprawie nie ulegało jednak wątpliwości, że oskarżony, mimo prawidłowego wezwania do stawienia się oraz przedłożenia dokumentów, nie stawił się na termin kontroli wyznaczony na dzień 16 lutego 2016 r. Został przy tym pouczony o konieczności stawiennictwa. Mimo tego nie stawił się na wezwanie a swojego niestawiennictwa nawet nie próbował usprawiedliwić. Brak stawiennictwa oskarżonego spowodował utrudnienie tego postępowania, gdyż skutkował wyznaczeniem kolejnego terminu kontroli na dzień 23 lutego 2016 r., a więc przedłużeniem kontroli. Podobna sytuacja powtórzyła się w trakcie kolejnej kontroli wszczętej przez inspektora pracy. Oskarżony, mimo prawidłowego wezwania do stawienia się oraz przedłożenia dokumentów, nie stawił się na termin kontroli wyznaczony na dzień 10 maja 2016 r. Brak stawiennictwa oskarżonego spowodował utrudnienie tego postępowania, gdyż skutkował wyznaczeniem kolejnego terminu kontroli na dzień 31 maja 2016 r., a więc przedłużeniem kontroli. W związku z tym sąd przyjął, że oskarżony, nie stawiając się na kontrolę 16 lutego 2016 r. oraz 10 maja 2016 r. oraz nie przedkładając żądanych przez inspektora pracy dokumentów, wyczerpał tym samym znamiona występku z art. 225 § 2 k.k. Tym samym udaremnił inspektorowi PIP przeprowadzenie zaplanowanych czynności kontrolnych. Bez przesłuchania oskarżonego i kontroli dokumentów, które miał przedłożyć wykonanie tych czynności nie było zatem możliwe. Oskarżony w ocenie Sądu działał w wykonaniu z góry powziętego zamiaru utrudniania pracy inspektorowi, w krótkich odstępach czasu, a więc w warunkach czynu ciągłego określonych w art. 12 k.k.

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy z punktu widzenia treści art. 225 § 2 k.k. należało uznać, że oskarżona M. B. popełniła zarzucany jej czyn zabroniony. W świetle stanu faktycznego ustalonego w niniejszej sprawie nie ulegało jednak wątpliwości, że oskarżona, mimo prawidłowego wezwania do stawienia się oraz przedłożenia dokumentów, nie stawiła się na termin kontroli wyznaczony na dzień 10 maja 2016 r. Została przy tym pouczona o konieczności stawiennictwa. Mimo tego nie stawiła się na wezwanie, a swojego niestawiennictwa nawet nie próbowała usprawiedliwić. Brak stawiennictwa oskarżonej spowodował utrudnienie tego postępowania, gdyż skutkował wyznaczeniem kolejnego terminu kontroli na dzień 31 maja 2016 r., a więc przedłużeniem kontroli. Zdaniem Sądu okolicznością wyłączającą sprawstwo i winę oskarżonej nie była okoliczność, że udzieliła ona pełnomocnictwa oskarżonemu J. B. do podejmowania wszelkich czynności przed organami państwowymi, organami kontroli państwowej. Na kontrolę na dzień 10 maja 2016 r. byli wezwani osobiście oskarżona jako prezes zarządu spółki oraz oskarżony J. B. jako pełnomocnik spółki. Inspektor pracy miał w pełni prawo zażądać osobistego stawiennictwa oskarżonej jako prezesa zarządu i żądania od niej określonych dokumentów, w szczególności, gdy z uprzednich czynności kontrolnych wynikało, pełnomocnik spółki nie stawiał się na kontrole i nie przedkładał wszystkich dokumentów. Tymczasem oskarżona w ogóle nie zareagowała na wezwanie na kontrolę wyznaczoną na dzień 10 maja 2016 r., nie nadesłała żadnego usprawiedliwienia, nie przedzwoniła, a nadto po przybyciu inspektora pracy do siedziby spółki bardziej była zajęta obsługiwaniem klientki w salonie fryzjerskim niż rozmową z inspektorem pracy. Swoją postawą oskarżona utrudniła kontrolę, gdyż spowodowała jej przedłużenie wynikające z wyznaczenia nowego terminu na dzień 31 maja 2016 r.

Brak było natomiast w ocenie sądu podstaw do przypisania oskarżonej M. B. wyczerpania znamion występku z art. 225 § 2 k.k. w zakresie nie stawienia się na wezwanie dnia 23 lutego 2016 r. Tego dnia na kontrolę stawił się jej pełnomocnik, który okazał część dokumentów, a więc w efekcie w zakresie tego dnia, mimo zaniechania oskarążonej, nie doszło do utrudnienia czynności kontrolnych.

Przestępstwo przewidziane w art. 225 § 2 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat trzech. Z uwagi na zagrożenie ustawowe przypisanego oskarżonemu przestępstwa Sąd rozważał możliwość zastosowania wobec oskarżonych instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego. Zdaniem Sądu wobec oskarżonego J. B. zastosowanie tej instytucji nie było uzasadnione. Po pierwsze, oskarżony, co sądowi było znane z urzędu, jest osobą prawomocnie skazaną za umyślny występek z art. 284 § 2 k.k. Po drugie, z karty karnej wynika, że wobec oskarżonego toczyło się uprzednio postępowanie w sprawie o czyn z art. 286 § 1 k.k. i inne, które zakończyło się prawomocnie warunkowym umorzeniem. Zdaniem Sądu okoliczności te sprzeciwiają się w świetle art. 66 § 1 k.k. zastosowaniu wobec niego instytucji warunkowego umorzenia postępowania.

Rozważając wymiar kary wobec oskarżonego J. B. Sąd miał na względzie następujące okoliczności. W ramach dyrektywy odwołującej się do stopnia społecznej szkodliwości Sąd na niekorzyść oskarżonego miał na uwadze utrudnianie przez niego czynności kontrolnych w trakcie dwóch odrębnych kontroli, a więc dnia 16 lutego 2016 r. oraz 10 maja 2016 r. Na korzyść oskarżonego przemawiała natomiast okoliczność, że utrudnienie przez niego czynności kontrolnych nie spowodowało ich przedłużenia na bardzo długi okres czasu. W przypadku każdej z kontroli niestawiennictwo oskarżonego na wezwanie inspektora pracy spowodowało wyznaczenie nowego terminu kontroli w ciągu niespełna miesiąca czasu. Z kolei z punktu widzenia dyrektywy prewencji indywidualnej na korzyść oskarżonego bez wątpienia przemawiała jego uprzednia niekaralność za podobne przestępstwa. W świetle powyższych okoliczności branych pod uwagę przy wymiarze kary Sąd uznał, że wystarczającym dla zapobieżenia popełnienia przez oskarżonego kolejnego występku jest wymierzenie mu, na podstawie art. 37a k.k., kary 30 stawek dziennych grzywny po 20 złotych każda ze stawek. Zdaniem Sądu kara wymierzona oskarżonemu stanowi zadośćuczynienie dyrektyw przewidzianych w art. 53 § 1 k.k. Przede wszystkim jest ona, z uwagi na jej wysokość, odpowiednia do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu przestępnego, który nie był znaczny. Zdaniem Sądu kara ta nie przekracza stopnia winy oskarżonego, a jej rodzaj odpowiada dyrektywie prewencji indywidualnej. Wymierzona kara nie pomija również względów związanych z potrzebą realizacji prewencji generalnej. W ocenie Sądu stanowi ona wszakże sygnał dla środowiska oskarżonego, że popełnienie wymienionego przypisanego mu czynu nie jest bezkarne, lecz związane z określoną dolegliwością. Ustalając wysokość jednej stawki sąd miał na uwadze miesięczne dochody oskarżonego w wysokości 2.000 złotych (k. 92v.). Z tych względów orzeczono jak w punkcie 1-szym wyroku.

Niewątpliwie niestawienie się na wezwanie inspektora pracy utrudnia prawidłowy, sprawny przebieg postępowania kontrolnego. Zdaniem Sądu oskarżona M. B. nie utrudniła przebiegu tego postępowania w sposób rażący. Warto przypomnieć, że oskarżona nie stawiła się na jedno wezwanie inspektora pracy do stawiennictwa i przedłożenia dokumentów wyznaczone na dzień 10 maja 2016 r., co spowodowało przedłużenie kontroli do dnia 31 maja 2016 r. Przytoczony argument przemawiał za tym, aby przyjąć, iż stopień winy oskarżonej oraz stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonej nie były znaczne. Oskarżona jest osobą dotychczas niekaraną za przestępstwo umyślne, co nakazuje przyjąć, że dla zapobieżenia popełnienia przez nią kolejnego czynu przestępnego nie jest konieczne wydanie wobec niej wyroku skazującego, a ten sam cel jest w stanie osiągnąć wydanie wobec niego wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne. Z tych względów Sąd warunkowo umorzył postępowanie karne wobec oskarżonej na okres 1 roku próby, o czym orzeczono na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k. jak w punkcie 2-gim wyroku.

Na podstawie art. 627 k.p.k. oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. z 1983 r. Dz. U. Nr 49, poz. 223 ze zm.) w zw. z art. 627 k.p.k., w przypadku oskarżonego J. B., zaś na podstawie art. 629 w zw. z art. 627 k.p.k. oraz art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. z 1983 r. Dz. U. Nr 49, poz. 223 ze zm.) w zw. z art. 629 k.p.k. Sąd w punkcie 3-cim wyroku zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości po 60 zł, a także obciążył ich wydatkami postępowania w kwocie po 80 zł. Podejmując takie rozstrzygnięcie Sąd miał na względzie uzyskiwane przez oskarżonych miesięczne dochody, które pozwalają im na poniesienie tych wydatków. Miesięczne dochody oskarżonego J. B. wynoszą 2.000 złotych (k. 92v.), zaś oskarżonej M. B. wynoszą także 2000 zł (k. 105v.).