Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 87/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Dariusz Prażmowski.

Sędziowie SSO Piotr Mika (spr.)

SSO Krzysztof Ficek

Protokolant Aleksandra Studniarz

przy udziale Pawła Kwaśnego

Prokuratora Prokuratury Okręgowej w G.

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2018 r.

sprawy 1. M. J. /J./ syna M. i J.,

ur. (...) w G.

oskarżonego z art. 62 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk

2. A. R. syna G. i H.,

ur. (...) w P.

oskarżonego z art. 62 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk

3. M. K. /K./ syna S. i A.,

ur. (...) w G.

oskarżonego z art. 62 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii

4. M. M. /M./ syna T. i T.,

ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 62 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk, art. 62 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżyciela publicznego i obrońcę oskarżonego M. J.

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 28 września 2017 r. sygnatura akt III K 1029/15

na mocy art. 437 k.p.k., art. 438 k.p.k., art. 435 k.p.k. i art. 440 k.p.k. oraz art. 624 § 1 k.p.k., art. 627 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k.

1.  uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej oskarżonych M. J., jak też niewnoszącego apelacji K. K. (2) w całości, zaś w odniesieniu do oskarżonych M. K. i M. M. w części dotyczącej czynów przypisanych im w punktach 9, 14 i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania;

2.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- w punkcie 3 uchyla zawarte w nim orzeczenie o karze grzywny,

- w punkcie 5 za podstawę prawną rozstrzygnięcia przyjmuje przepis art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 roku,

- na mocy art. 71 § 1 k.k w zw. z art. 33 § 3 k.k wymierza oskarżonemu A. R. karę grzywny w wysokości 20 (dwudziestu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięciu) złotych,

- w punkcie 6 za podstawę prawną rozstrzygnięcia przyjmuje przepis art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii i dodatkowo zobowiązuje oskarżonego A. R. w okresie próby do poddania się leczeniu odwykowemu w Centrum (...) w G.,

- w punkcie 10 przyjmuje, że przypisany oskarżonemu M. K. czyn stanowi wypadek mniejszej wagi, to jest przestępstwo z art. 62 ust 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, za które na mocy tego przepisu i art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierza oskarżonemu karę grzywny w rozmiarze 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych,

- uchyla rozstrzygnięcia z punktów 11, 12, 13, 16 i 17,

- w punkcie 15 przyjmuje, że przypisany oskarżonemu M. M. czyn stanowi wypadek mniejszej wagi, to jest przestępstwo z art. 62 ust 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, za które na mocy tego przepisu i art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierza oskarżonemu karę grzywny w rozmiarze 20 (dwudziestu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych,

- na mocy art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii orzeka wobec oskarżonego M. K. przepadek środka odurzającego w postaci marihuany w ilości 1,94 grama zarejestrowanego jako dowód rzeczowy w Prokuraturze Okręgowej w G.pod nr (...), przechowywany w magazynie środków odurzających i substancji psychotropowych KWP w R., zarządzając jego zniszczenie,

- na mocy art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii orzeka wobec oskarżonego M. M. przepadek substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w ilości 0,32 grama zarejestrowanej jako dowód rzeczowy w Prokuraturze Okręgowej w G.pod nr (...), przechowywany w magazynie środków odurzających i substancji psychotropowych KWP w R., zarządzając jego zniszczenie;

3.  w pozostałym zakresie utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy;

4.  zwalnia oskarżonych A. R., M. K. i M. M. od poniesienia wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa i wymierza tym oskarżonym opłaty za obie instancje: oskarżonemu A. R. w kwocie 210 (dwieście dziesięć) złotych, oskarżonemu M. K. i M. M. w kwotach po 100 (sto) złotych.

Sygn. akt VI Ka 87/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 9 marca 2018 roku w części dotyczącej uchylenia wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 28 września 2017 roku w sprawie III K 1029/15.

Wyrokiem z dnia 28 września 2017 roku w sprawie o sygnaturze akt III K 1029/15 Sąd Rejonowy w Gliwicach:

1. uznał oskarżonego M. J. za winnego tego, że w okresie od 11 lutego 2014 roku do 8 marca 2014 roku w G. woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową i środek odurzający w łącznej ilości nie mniejszej jak 20 gramów , to jest:

- w dniu 11 lutego 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową i środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 10 gramów,

- w dniu 5 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową i środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 3 gramy,

- w dniu 6 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową i środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 4 gramy,

- w dniu 8 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową i środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 3 gramy,

czym wyczerpał znamiona występku z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 62 ust. 1 powołanej ustawy i art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 20 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 (złotych;

2. na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej oskarżonemu M. J. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby w rozmiarze lat 3;

3. na mocy art. 73 § 1 k.k. oddał oskarżonego M. J. pod dozór kuratora sądowego w okresie próby;

4. uznał oskarżonego A. R. za winnego tego, że w okresie od 3 marca 2014 roku do 21 marca 2014 roku w S. woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową w postaci amfetaminy w łącznej ilości nie mniejszej jak 16 gramów , to jest:

- w dniu 3 marca 2014 roku w S. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 10 gramów,

- w dniu 21 marca 2014 roku w S. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 1 gram,

- w dniu 21 marca 2014 roku w S. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 5 gramów,

czym wyczerpał znamiona występku z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 20 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych;

5. na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej oskarżonemu A. R. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby w rozmiarze lat 2,

6. na mocy art. 73 § 1 k.k. oddał oskarżonego A. R. pod dozór kuratora sądowego w okresie próby;

7. uznał oskarżonego K. K. (2) za winnego tego, że w okresie od 21 marca 2014 roku do 31 marca 2014 roku w G. woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową w postaci amfetaminy łącznie w ilości nie mniejszej jak 20 gramów , to jest:

- w dniu 21 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 5 gramów,

- w dniu 25 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 10 gramów,

- w dniu 31 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 5 gramów,

czym wyczerpał znamiona występku z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności;

8. na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej oskarżonemu K. K. (2) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby w rozmiarze lat 2;

9. uznał oskarżonego M. K. za winnego tego, że:

- w dniu 9 lutego 2014 roku w G. woj. (...) wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową lub środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 5 gramów

tj. przestępstwa z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii

- w dniu 5 kwietnia 2014 roku w G. woj. (...) wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową lub środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 5 gramów

tj. przestępstwa z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii,

uznając, iż stanowiły one ciąg przestępstw i za to na mocy art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 30 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych;

10. uznał oskarżonego M. K. za winnego tego, że w dniu 17 czerwca 2014 roku w G. woj. (...) wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową lub środek odurzający w łącznej ilości 1,94 grama , czym wyczerpał znamiona występku z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na mocy art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

11. na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu M. K. karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności;

12. na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej oskarżonemu M. K. kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby w rozmiarze lat 3;

13. na mocy art. 73 § 2 k.k. oddał oskarżonego M. K. pod dozór kuratora sądowego w okresie próby;

14. uznał oskarżonego M. M. za winnego tego, że w okresie od 21 lutego 2014 roku do 15 marca 2014 roku w G. woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową lub środek odurzający łącznie w ilości nie mniejszej jak 40 gramów , to jest:

- w dniu 21 lutego 2014 roku w G. wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową lub środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 10 gramów,

- w dniu 4 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową lub środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 10 gramów,

- w dniu 15 marca 2014 roku w G. woj. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii substancję psychotropową lub środek odurzający w ilości nie mniejszej niż 20 gramów,

czym wyczerpał znamiona występku z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 62 ust. 1 powołanej ustawy i art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 40 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych;

15. uznał oskarżonego M. M. za winnego tego, że w dniu 17 czerwca 2014 roku w G. woj. (...) wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał substancję psychotropową w postaci amfetaminy w ilości 0,32 grama, czym wyczerpał znamiona występku z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na mocy art. 62 ust. 1 powołanej ustawy skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

16. na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu M. M. karę łączną 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności;

17. na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej oskarżonemu M. M. kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby w rozmiarze lat 3.

Apelacje od wyroku wywiedli: obrońca oskarżonego M. J. oraz prokurator.

Obrońca oskarżonego M. J. zaskarżając wyrok w całości w stosunku do tego oskarżonego zarzucił orzeczeniu:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu przez sąd na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, iż oskarżony w okresach wskazanych w zaskarżonym wyroku posiadał substancję psychotropową i środek odurzający w ilościach wskazanych w zaskarżonym wyroku, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wnioski takie nie wynikają,

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść wyroku, mianowicie:

a)  art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. przez sprzeczną z tymi przepisami ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji błędne wnioski co do popełnienia przez oskarżonego przypisanego mu czynu,

b)  art. 424 § 1 k.p.k. poprzez wadliwe uzasadnienie zaskarżonego wyroku i niewskazanie w uzasadnieniu dowodów, na których opierał się sąd, ustalając, iż oskarżony dopuścił się popełnienia przypisanego mu zaskarżonym wyrokiem czynu,

c)  art. 5 § 1 k.p.k. poprzez uznanie oskarżonego za winnego popełnienia przypisanego mu czynu w sytuacji, kiedy wina oskarżonego nie została udowodniona oraz przez faktyczne nałożenie na oskarżonego obowiązku wykazanie swojej niewinności w sytuacji, gdy ciężar dowodowy obciąża oskarżyciela.

Stawiając te zarzuty obrońca oskarżonego M. J. wniósł o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie tego oskarżonego od przypisanego mu przestępstwa, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Prokurator zaskarżył wyrok w odniesieniu do wszystkich oskarżonych na ich niekorzyść stawiając zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego: art. 4 § 1 k.k. art. 71 § 1 k.k., oraz art. 70 ust. 2 i art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego M. J. okazała się zasadna, a uchybienie, którym zaskarżony wyrok był dotknięty, dotyczyło również oskarżonych K. K. (2), M. K. i M. M., co z uwagi na treść art. 435 k.p.k. obligowało sąd odwoławczy do uchylenia zaskarżonego wyroku także w części dotyczącej tych oskarżonych.

Uwagi sądu I instancji umknęła, jak można wnosić z treści pisemnego uzasadnienia wyroku oraz treści protokołów rozprawy, okoliczność, że zarzuty stawiane oskarżonym dotyczące posiadania przez nich narkotyków oparte zostały, jak czytamy w uzasadnieniu aktu oskarżenia na materiałach dowodowych opatrzonych klauzulą „poufne”, a więc materiałach niejawnych. Jedynie zarzuty dotyczące posiadania narkotyków przez oskarżonego M. K. i M. M. w dniu 17 czerwca 2014 roku wsparto protokołami przeszukań i zatrzymania znalezionych u tych oskarżonych narkotyków. W istocie pozostały materiał dowodowy poza wyjaśnieniami oskarżonego A. R., który przyznał się do zarzuconego mu czynu, nie zawiera żadnych informacji na temat okoliczności czynów zarzuconych oskarżonym. Ustalenia sądu I instancji, który przypisał zarzucone czyny kwestionującym swoje sprawstwo oskarżonym, w zakresie w jakim zarzuty oparto na materiałach niejawnych, uznać należy za całkowicie dowolne a zarzut błędu w ustaleniach faktycznych postawiony w apelacji obrońcy oskarżonego M. J. za całkowicie zasadny, choć pierwotnym uchybieniem, który do tego błędu doprowadził było ewidentne naruszenie przez sąd I instancji art. 366 § 1 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k.

Z omówionego wyżej powodu zaskarżony wyrok musiał zostać uchylony a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania sądowi I instancji nie tylko w części dotyczącej oskarżonego M. J., ale również w części dotyczącej też niewnoszącego apelacji K. K. (2) w całości, zaś w odniesieniu do oskarżonych M. K. i M. M. w części dotyczącej czynów przypisanych im w punktach 9 i 14 zaskarżonego wyroku. W przypadku oskarżonego A. R. jego przyznanie się do winy sprawiło, że wyrok w części dotyczącej tego oskarżonego należało zaaprobować.

Uchylając zaskarżony wyrok we wskazanej części do ponownego rozpoznania sąd odwoławczy nie był związany rygorami art. 437 § 2 k.p.k. w jego aktualnym brzmieniu, gdyż miał na uwadze okoliczność, że skoro spośród przepisów wymienionych w art. 36 pkt 2 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. (Dz. U. poz. 1247 z późn. zm.), unormowania art. 437 § 2 k.p.k. nie zostały zmienione w następnej ustawie nowelizacyjnej, to w sprawach, w których akt oskarżenia skierowano do sądu przed dniem 1 lipca 2015 r. (i sprawa nie została zakończona do dnia 15 kwietnia 2016 r.), wymienione przepisy, aż do prawomocnego zakończenia postępowania, mają zastosowanie w ich brzmieniu obowiązującym przed tą datą. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2017 r. III KK 97/17, Lex 2397577)

Ponownie rozpoznając sprawę sąd I instancji zobowiązany będzie przede wszystkim przeprowadzić dowody z materiałów, które pierwotnie opatrzone były klauzulą „poufne”. Sądowi temu wskazać jednak należy, że materiały te utraciły już status materiałów niejawnych po zdjęciu z nich klauzul tajności przez (...) Biuro (...). Aktualnie materiały te stanowią załącznik do prawomocnie zakończonej sprawy Sądu Okręgowego w Gliwicach o sygnaturze IV K 223/15. Akta tej sprawy zostały przesłane w grudniu 2017 roku Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach w związku z postępowaniem okołokasacyjnym.