Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Trzeja-Wagner

Protokolant Natalia Skalik-Paś

przy udziale Z. W. – funkcjonariusza (...)Urzędu Celno-Skarbowego w K.

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2018 r.

sprawy A. P. /P./, syna J. i A.

ur. (...) w Ż.

oskarżonego z art. 107§1 kks

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 16 maja 2017 r. sygnatura akt VII K 913/16

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Zabrzu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 1056/17

UZASADNIENIE

Od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 maja 2017 r. (sygn. akt VII K 913/16) apelacje wnieśli oskarżony i jego obrońca.

Oskarżony zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

-

naruszenie prawa oskarżonego do obrony poprzez nakazanie oskarżonemu napisania apelacji bez uzasadnienia wyroku, przez co oskarżony nie wie czym kierował się Sąd I instancji, co uniemożliwia skuteczną obronę w sprawie i skuteczne wywiedzenie apelacji;

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, a polegający na błędnym przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się czynu opisanego w wyroku w sytuacji gdy w dacie zarzutu oskarżony był przekonany, że jego działalność jest legalna.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- obrazę przepisu prawa materialnego, a to art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 14 ust. 1 oraz art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych poprzez ich błędną wykładnię i nieuzasadnione zastosowanie tychże przepisów do ustalonego stanu faktycznego polegającego na urządzaniu przez oskarżonego, pełniącego funkcję dyrektora (...) sp. z o.o. w K., w lokalu o nazwie (...) znajdującym się w Z. przy ul. (...), w celach komercyjnych gry o charakterze losowym na automacie do gier o nazwie H. (...) o numerze (...);

- obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku – tj. art. 423 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. w zw. z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP poprzez brak sporządzenia jakiegokolwiek uzasadnienia zaskarżonego wyroku, co uniemożliwia kontrolę instancyjną i ogranicza prawo do obrony oskarżonego w stopniu uniemożliwiającym zaskarżenie wyroku w całości co do poczynionych ustaleń faktycznych oraz oceny prawnej.

Stawiając powyższe zarzuty, apelujący wnieśli o:

- uniewinnienie oskarżonego ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Konsekwencją wniesionych apelacji musiało być uchylenie wyroku do ponownego rozpoznania.

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją rzadko spotykaną w praktyce orzeczniczej sądów. Sąd I instancji orzekając w składzie jednoosobowym, wydał wyrok, który został zaskarżony przez oskarżonego i jego obrońcę, lecz sąd ten nie sporządził pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Fakt ten spowodowany był przedłużającą się i nieokreśloną w czasie nieobecnością sędziego, który winien ten dokument sporządzić.

Sytuacja taka jest do tego stopnia wyjątkowa, że obowiązujące przepisy procedury karnej jej nie przewidziały. Próżno szukać w kodeksie przepisów, które taką sytuację wprost regulują. Także orzecznictwo nie daje jasnej recepty na rozwiązanie tego problemu. Z jednej strony Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 marca 2011 r. II KK 265/10 OSNKW 2011/7/59 stwierdził, że w przypadku orzekania wyrokiem, sporządzenie uzasadnienia (...) jest czynnością wobec orzekania wtórną, następującą w określonych ustawowo przypadkach już po wydaniu wyroku. Z drugiej Sąd Apelacyjny w Krakowie uznał, że brak pisemnych motywów wyroku praktycznie w każdym przypadku skutkuje koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku do ponownego rozpoznania, gdyż sąd odwoławczy nie ma możliwości wykonania kontroli instancyjnej zasadności oceny dowodów dokonanej przez sąd I instancji / S.A. (...).10.2011 II Aka 165/11 KZS 2011/11/60.

W kodeksie postępowania karnego nie ma jednak przepisu, z którego wprost wynika jak Sąd odwoławczy miałby w sytuacji braku uzasadnienia postąpić, w szczególności brak przepisów, że w każdym przypadku braku uzasadnienia należy podjąć decyzję o charakterze kasatoryjnym.

Tym bardziej, że procedurze karnej nie jest ta sytuacja w ogóle nieznana. Brak uzasadnienia nie jest ani faktyczną, ani prawną przeszkodą do kontroli wyroku w postępowaniach uruchomionych nadzwyczajnymi środkami odwoławczymi. Także brak uzasadnienia w odniesieniu do tych współoskarżonych, którzy nie wnieśli środka odwoławczego, w wypadku zastosowania art. 435 k.p.k. nie przekreśla możliwości ustosunkowania się instancji odwoławczej do tych podmiotowych części wyroku, które nie zostały zaskarżone. Oceniając taką sytuacje nie można także tracić z pola widzenia charakteru sprawy, której problem dotyczy. Niniejsza sprawa jest sprawą o skomplikowanym stanie faktycznym i prawnym, w której ocena materiału dowodowego jak i poglądu prawnego nie jest jednoznaczna.

Także wniesione apelacje stoją na takim stanowisku, gdyż wnoszą o uchylenie wyroku z powodu braku jego uzasadnienia. W niniejszej sprawie wydano wyrok, w którym skazano oskarżonego za zarzucany mu czyn, brak uzasadnienia uniemożliwia z punktu widzenia oskarżonego i jego obrońcy zapoznania się z argumentacją, która doprowadziła do wydania orzeczenia tej treści. Proces karny ma charakter kontradyktoryjny i zapoznanie się ze stanowiskiem stron tego procesu jest także obowiązkiem sądu odwoławczego.

Choć w obowiązujących przepisach polskiej procedury karnej brak przepisów, które w wypadku nie sporządzenia przez sąd orzekający w I instancji pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku nakazywałyby automatyczne uchylenie sprawy do ponownego rozpoznania, to jednak zaistnienie takiej sytuacji, tylko w wyjątkowych wypadkach umożliwia odmienne rozstrzygnięcie. Chodzi o takie wypadki, w których można stwierdzić, iż brak uzasadnienia nie ma wpływu na treść orzeczenia, co może mieć z pewnością miejsce w wypadku spraw, w których ocena materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, w szczególności nie uniemożliwia merytorycznego odniesienia się do wyroku, co najczęściej będzie wynikało z treści apelacji.

Skoro sytuacja taka nie ma miejsca w niniejszej sprawie, to należało orzec jak w wyroku. W ponownym rozpoznaniu sprawy sąd I instancji winien ponownie przeprowadzić postępowanie dowodowe, wydać wyrok i sporządzić jego pisemne uzasadnienie, o ile strony o to wniosą.