Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Mazerant

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa M. O. i B. K.

przeciwko Powiatowi (...)

o zapłatę kwoty 1.144.734,00 zł

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powodów M. O. i B. K. solidarnie na rzecz pozwanego Powiatu (...) kwotę 10.817,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1181/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 1 września 2017r. powodowie M. O. i B. K. prowadzący Zespół Szkół (...) Spółkę Cywilną w O., reprezentowani w toku postępowania przez pełnomocnika adwokata S. Z., wystąpili przeciwko pozwanemu Powiatowi (...) o zasądzenie kwoty 1.144.734,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 września 2016r. do dnia zapłaty tytułem uzupełnienia dotacji za rok 2015 na prowadzenie B. Szkolnej oraz wnieśli o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu żądania pozwu powodowie wskazali, iż wypłacona przez pozwanego kwota dotacji została w znaczący sposób zaniżona. Dotacja winna być bowiem ustalona przy przyjęciu kwoty 1.947,98 zł jako kwoty wydatków na jednego wychowanka B. Szkolnej prowadzonej przez powodów. Wobec powyższego przy liczbie wychowanków wynoszącej w roku 2015r. 975 kwota należnej dotacji stanowi 1.899280,50 zł, wypłacona z tego tytułu należność to kwota 754.546,65 zł, dlatego też dochodzona pozwem należność stanowi kwotę 1.144.734,00 zł (k. 3-9).

Pozwany Powiat (...), reprezentowany w toku procesu przez pełnomocnika radcę prawnego M. W., nie uznał żądania pozwu i wniósł o oddalenie powództwa zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Pozwany wskazał, iż nie sposób podzielić argumentacji powoda, że podstawą ustalenia dotacji powinny być wydatki bieżące wykonane w 2015r. i rzeczywista liczba wychowanków biorąc pod uwagę poszczególne miesiące. W ocenie pozwanego podstawę ustalenia dotacji stanowią wydatki planowane i liczba wychowanków wynikająca z Systemu Informacji Oświatowej, która posłużyła do planowania budżetu zgodnie z art. 80 ust. 3a ustawy o systemie oświaty i § 3 ust. 3a uchwały Rady Powiatu (...). Pozwany podkreślił, iż wydatki wykonane i rzeczywista liczba wychowanków nie były i nie mogą być w oparciu o obowiązujące przepisy podstawą wyliczenia stawki dotacji na wychowanka w bursie (k. 116-122).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie prowadzą Zespół Szkół (...) Spółkę Cywilną w O.. W skład tego zespołu wchodzi m.in. Bursa S. mieszcząca się w O. przy ul. (...).

(dowód: decyzja nr (...) z dnia 17 sierpnia 2007r. Starosty Powiatu (...), k. 14)

Powodowie składali pozwanemu comiesięczną informację o ilości wychowanków w prowadzonej B. Szkolnej w 2015r. W styczniu i lutym 2015r. było to 40 wychowanków, w marcu – 89, od kwietnia do listopada – 90, a w grudniu – 87.

(dowód: kopie informacji o liczbie wychowanków, k. 15-38, zeznania świadka K. S., k. 430-verte, nagranie, k. 432, min. 00:45:41-00:48:28)

Z tytułu prowadzenia B. Szkolnej w O. powodowie otrzymali od pozwanego dotację za 2015r. w kwocie 754.546,65 zł.

(dowód: kopia dowodu wypłaty - zapisu na koncie, k. 42)

W prowadzonej przez pozwany Powiat (...) placówce publicznej – internacie zaplanowana była na rok 2015 liczba wychowanków 67, zgodnie z danymi z Systemu Informacji Oświatowej. Z tej liczby 48 wychowanków było uczniami Zespołu Szkół (...) prowadzonego przez powodów. W ciągu roku 2015r. liczba ta drastycznie spadała z uwagi na to, iż powód zabrał uczniów uczęszczających do jego szkół z internatu prowadzonego przez pozwanego do prowadzonej przez siebie B. Szkolnej. W marcu 2015 roku liczba wychowanków w internacie prowadzonym przez pozwanego wynosiła 20, zaś we wrześniu 2015r. – zero. W roku szkolnym 2015/2016 internat przy Zespole Szkół Ogólnokształcących prowadzonym przez Powiat (...) w ogóle nie rozpoczął działalności.

Wobec faktu, iż na dzień 30 września 2015r. w placówce publicznej, tj. internacie prowadzonym przez pozwanego, nie było wychowanków, pozwany ustalił stawkę dotacji w wysokości przysługującej na jednego wychowanka w subwencji oświatowej.

Pomimo rosnącej liczby wychowanków w B. prowadzonej przez powodów, dotacja ustalona przez pozwanego nie uległa podwyższeniu.

Środki na wydatki bieżące w placówce – internacie prowadzonym przez pozwanego nie zmniejszyły się, mimo przejścia w ciągu 2015r. znaczącej części uczniów do B. prowadzonej przez powodów. Wydatki na wynagrodzenia dla wychowawców, obsługę pozostały na niezmienionym poziomie.

(dowód: zeznania świadka K. S., k. 430, nagranie, k. 432, min. 00:39:33-00:41:39, zeznania świadka D. K., k. 428-verte, nagranie, k. 432, min. 00:21:34-00:23:04)

Zarząd Powiatu (...) podczas posiedzenia w dniu 22 stycznia 2015r. dokonał zatwierdzenia planowanych stawek miesięcznych dotacji na 2015r. w szkołach/placówkach publicznych prowadzonych przez podmioty inne niż Powiat (...) oraz w szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. Ustalono wówczas stawkę dotacji na bursy szkolne w kwocie 783,58 zł na jednego ucznia.

Podczas posiedzenia Zarządu Powiatu (...) w dniu 2 grudnia kwota dotacji została zmieniona i przyjęto kwotę 675,03 zł jako stawkę dotacji na jednego wychowana bursy szkolnej.

(dowód: sprawozdanie międzysesyjne z prac Zarządu Powiatu (...) z dnia 22 stycznia 2015r. k. 49-50, sprawozdanie międzysesyjne z prac Zarządu Powiatu (...) od dnia 27 listopada 2015r., k. 51-54)

Powyższe stawki dotacji zostały wyliczone w oparciu o uchwałę Nr XXV/235/13 Rady Powiatu (...) z dnia 24 kwietnia 2013r. w sprawie ustalania trybu udzielania i rozliczania dotacji z budżetu powiatu dla szkół i placówek publicznych prowadzonych przez podmioty inne niż Powiat (...) oraz trybie i zakresie kontroli prawidłowości ich wykorzystania, zmienioną następnie uchwałą Nr XXXVI/317/14 Rady Powiatu (...) z dnia 25 czerwca 2014r. Zgodnie z zapisem §3 ust. 3a i 3b powyższej uchwały wysokość dotacji dla placówek publicznych ustalona na podstawie wydatków bieżących przewidzianych na jednego wychowanka w palcówkach tego samego rodzaju prowadzonych przez Powiat (...) stanowi iloraz wydatków zaplanowanych w budżecie Powiatu (...) na placówki tego samego rodzaju do liczby wychowanków w palcówkach tego samego rodzaju wynikającej z systemu informacji oświatowej stanowiącej podstawę do planowania w budżecie wydatków na wychowanka placówki tego samego rodzaju. W przypadku zmiany wysokości wydatków bieżących przewidzianych w budżecie Powiatu (...) stanowiących podstawę obliczenia wysokości dotacji zmianie ulegają również kwoty dotacji należnej placówkom, którym dotację ustala się wg tych wydatków – poczynając od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano zmian budżetowych.

(dowód: uchwała Nr XXXVI/317/14 Rady Powiatu (...) z dnia 25 czerwca 2014r., k. 60-61)

W budżecie Powiatu (...) na 2015r. w Planie finansowym Zespołu Szkół Ogólnokształcących w O. D. 854 Rozdziale 85410 (internaty i bursy szkolne) zaplanowano kwotę wydatków bieżących w wysokości 630.000 zł. W dniu 26 listopada 2015r. nastąpiła zmiana budżetu i planowane wydatki w D. 854 Rozdziale 85410 wyniosły 498.686,00 zł.

(dowód: sprawozdanie z wykonania budżetu za 2015 rok, k. 187-373)

W dniu 19 października 2016r. powodowie zażądali od pozwanego informacji, jakie były wydatki bieżące w Internacie przy Zespole Szkół Ogólnokształcących za 2015r. w rozbiciu na każdego ucznia – wychowanka internatu z uwzględnieniem ilości uczniów w poszczególnych miesiącach 2015r.

(dowód: wniosek o udostępnienie informacji publicznej, k. 44)

W odpowiedzi pismem z dnia 14 listopada 2016r. Starosta (...) poinformował powodów, że wydatki bieżące wykonane w 2015r. w ww. placówce wyniosły 498.682,76 zł, zaś liczba wychowanków biorąc pod uwagę poszczególne miesiące wyniosła 256. Wydatki bieżące wykonane w rozbiciu na jednego wychowanka w 2015r. wyniosły 1.947,98 zł.

(dowód: pismo Starosty (...) z dnia 14 listopada 2016r., nr OF-I. (...).5.2016, k. 45)

Pismem z dnia 23 sierpnia 2016r. powodowie wystąpili do pozwanego z wezwaniem do zapłaty zaniżonej dotacji do prowadzonej bursy szkolnej za 2015r. w kwocie 1.190.320,14 zł.

(dowód: kopia wezwania do zapłaty, k. 46)

Pozwany odmówił zapłaty żądanej kwoty, wskazując, iż brak jest podstaw prawnych i faktycznych do uwzględnienia przedmiotowego żądania.

(dowód: pismo Starosty (...) z dnia 22 września 2016r., k. 48)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powodowie dochodzili w toku niniejszego procesu zapłaty brakującej w ich ocenie części dotacji za 2015r. na prowadzoną placówkę oświatową, tj. bursę szkolną. Zdaniem powodów wypłacona przez pozwanego kwota dotacji została w znaczący sposób zaniżona, gdyż dotacja winna być ustalona przy przyjęciu kwoty 1.947,98 zł, tj. kwoty faktycznych wydatków bieżących w rozbiciu na jednego wychowanka w 2015r., a nie kwoty przyjętej przez pozwanego, tj. 783,58 zł, a od dnia 2 grudnia - 675,03 zł jako stawkę dotacji na jednego wychowana bursy szkolnej. Powodowie wskazali, iż przy liczbie wychowanków wynoszącej w roku 2015r. 975 kwota należnej im dotacji stanowi 1.899280,50 zł, wypłacona z tego tytułu należność to kwota 754.546,65 zł, dlatego też dochodzona pozwem należność stanowi kwotę 1.144.734,00 zł.

Spór w niniejszym procesie ogniskował się wokół kwestii, jakie winny być kryteria ustalania stawki dotacji, czy podstawą ustalenia dotacji winny być wydatki bieżące wykonane w 2015r. i rzeczywista liczba wychowanków biorąc pod uwagę poszczególne miesiące – tak twierdzili powodowie, czy też wydatki planowane i liczba wychowanków wynikająca z Systemu Informacji Oświatowej, która posłużyła do planowania budżetu placówki prowadzonej przez pozwanego – taką argumentację przedstawił pozwany.

Jak zasadnie wskazuje pozwany do dotacji należnej powodom ma zastosowanie art. 80 ust. 3a ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym na podstawie ustawy nowelizującej z dnia 13 czerwca 2013r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2013r., poz. 827). Zgodnie z powyższym przepisem placówki publiczne, o których mowa w art. 2 pkt 5 i 7 (pkt 7 to placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania), prowadzone przez osoby prawne i fizyczne otrzymują na każdego wychowanka dotację z budżetu powiatu w wysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego wychowanka w placówkach tego samego rodzaju prowadzonych przez powiat, jednak nie niższej od kwoty przewidzianej na jednego wychowanka placówki tego rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego. W przypadku nieprowadzenia przez powiat placówki publicznej danego rodzaju podstawą ustalenia wysokości dotacji jest kwota przewidziana na jednego wychowanka placówki tego rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego.

W świetle art. 80 ust. 4 ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014r. (znowelizowanej ustawą z dnia 13 czerwca 2013r. Dz.U z 2013r. poz. 827) organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w ust. 2-3b, oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania, uwzględniając w szczególności podstawy obliczania dotacji, zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, oraz termin i sposób rozliczenia dotacji.

Na podstawie powyższej regulacji prawnej Rada Powiatu (...) podjęła uchwałę Nr XXV/235/13 z dnia 24 kwietnia 2013r. w sprawie ustalania trybu udzielania i rozliczania dotacji z budżetu powiatu dla szkół i placówek publicznych prowadzonych przez podmioty inne niż Powiat (...) oraz trybie i zakresie kontroli prawidłowości ich wykorzystania, zmienioną następnie uchwałą Nr XXXVI/317/14 Rady Powiatu (...) z dnia 25 czerwca 2014r. Zgodnie z zapisem §3 ust. 3a i 3b powyższej uchwały wysokość dotacji dla placówek publicznych ustalona na podstawie wydatków bieżących przewidzianych na jednego wychowanka w palcówkach tego samego rodzaju prowadzonych przez Powiat (...) stanowi iloraz wydatków zaplanowanych w budżecie Powiatu (...) na placówki tego samego rodzaju do liczby wychowanków w palcówkach tego samego rodzaju wynikającej z systemu informacji oświatowej stanowiącej podstawę do planowania w budżecie wydatków na wychowanka placówki tego samego rodzaju. W przypadku zmiany wysokości wydatków bieżących przewidzianych w budżecie Powiatu (...) stanowiących podstawę obliczenia wysokości dotacji zmianie ulegają również kwoty dotacji należnej placówkom, którym dotację ustala się wg tych wydatków – poczynając od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano zmian budżetowych.

Wobec powyższego Sąd uznał za w pełni uzasadnione stanowisko pozwanego, iż pojęcie „wydatki bieżące przewidziane” są to wydatki zaplanowane, a nie wydatkowane, jak twierdzi strona powodowa. Potwierdzeniem zasadności powyższego stanowiska są orzeczenia przywołane w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew, tj. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 marca 2013 w sprawie II GSK 2402/11 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2013r. w sprawie IV CSK 696/12.

W świetle powyższych regulacji prawnych należy uznać, iż wydatki wykonane i rzeczywista liczba wychowanków nie mogły być podstawą wyliczenia stawki dotacji na wychowanka w bursie prowadzonej przez powodów w 2015r. Podstawy ustalenia stawki dotacji nie może stanowić kwota rzeczywistych wydatków, lecz planowanych, podstawę wyliczenia dotacji nie stanowi rzeczywista liczba wychowanków, lecz przewidywana liczba wychowanków na podstawie Systemu Informacji Oświatowej wg stanu na dzień 30 września danego roku.

W ocenie Sądu wyliczenie należnej powodom dotacji za rok 2015r. zostało dokonane przez pozwanego w sposób prawidłowy.

Na podstawie §3 ust. 3a i 3b uchwały Nr XXV/235/13 Rady Powiatu (...) z dnia 24 kwietnia 2013r. w sprawie ustalania trybu udzielania i rozliczania dotacji z budżetu powiatu dla szkół i placówek publicznych prowadzonych przez podmioty inne niż Powiat (...) oraz trybie i zakresie kontroli prawidłowości ich wykorzystania, zmienionej następnie uchwałą Nr XXXVI/317/14 Rady Powiatu (...) z dnia 25 czerwca 2014r. została wyliczona miesięczna stawka dotacji dla burs na jednego wychowanka w kwocie 783,58 zł, która obowiązywała od stycznia 2015r. Obliczenie to zostało dokonane w następujący sposób: w budżecie Powiatu (...) na 2015r. w Planie finansowym Zespołu Szkół Ogólnokształcących w O. D. 854 Rozdziale 85410 (internaty i bursy szkolne) zaplanowana kwota wydatków bieżących w wysokości 630.000 zł została podzielona przez liczbę wychowanków Zespołu Szkół Ogólnokształcących w O. wykazaną w Systemie Informacji Oświatowej wg stanu na dzień 30 września 2014r., tj. 67 wychowanków i następnie ta kwota została podzielona przez 12 miesięcy.

W dniu 26 listopada 2015r. nastąpiła zmiana budżetu i planowane wydatki w D. 854 Rozdziale 85410 wyniosły 498.686,00 zł. Na podstawie zapisów § 3 ust. 3b wskazanej powyżej uchwały Powiatu (...) w przypadku zmiany wysokości wydatków bieżących przewidzianych w budżecie Powiatu (...) stanowiących podstawę obliczenia wysokości dotacji zmianie ulegają również kwoty dotacji należnej placówkom, którym dotację ustala się wg tych wydatków – poczynając od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano zmian budżetowych. Wobec powyższego pozwany dokonał ponownego ustalania stawki dotacji. W związku z tym, że w placówce prowadzonej przez Powiat nie było wychowanków na rok szkolny 2015/2016 wg stanu na dzień 30 września 2015r. obowiązującego na dzień wyliczenia dotacji i służącego do planowania wydatków w budżecie, stawkę dotacji na grudzień wyliczono na podstawie metryczki subwencji oświatowej na 2015r. zgodnie z zapisem art. 80 ust. 3a ustawy o systemie oświaty.

W ocenie Sądu, podzielając w pełni argumentację strony pozwanej, należało uznać, iż tak ustalona kwota dotacji za 2015r., wynosząca 754.546,65 zł, została wyliczona w sposób prawidłowy.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo jako nie znajdujące prawnego ani faktycznego uzasadnienia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Skoro powodowie przegrali proces winni zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od powodów na rzecz pozwanego kwotę 10.817,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika w oparciu o normę § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 27 października 2016r. – Dz. U. z 2016r., poz. 1667.