Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2018 r. w Piszu

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki S. S. kwotę 9 000 zł (dziewięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20.06.2016 r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 844,30 zł tytułem połowy kosztów sądowych pokrytych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa.

IV.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda S. S. kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

V.  W pozostałym zakresie koszty procesy pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt I C 599/16

UZASADNIENIE

Małoletnia S. S., zastąpiona przez opiekuna prawnego B. C., wytoczyła powództwo przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 6 000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W toku procesu małoletnia powódka osiągnęła pełnoletniość.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powódki podniósł, że w dniu 13 kwietnia 2014 roku na skrzyżowaniu ulic (...) w P. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której poszkodowana została powódka będąca pasażerem samochodu osobowego marki B. o nr rej. (...). Sprawcą zdarzenia była kierująca samochodem osobowym marki S. (...) – M. D., która objęta była polisą ubezpieczeniową w pozwanym zakładzie ubezpieczeniem.

W dniu 19 czerwca 2016 roku szkoda została zgłoszona pozwanemu. Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność co do zasady oraz przyznał i wypłacił powódce kwotę 800 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i kwotę 80 złotych tytułem poniesionych kosztów leczenia. Zdaniem powódki przyznane zadośćuczynienie jest zdecydowanie zaniżone i nie odpowiada skutkom zdarzenia z 13 kwietnia 2014 roku.

Pełnomocnik powódki wskazał, że na skutek przedmiotowego zdarzenia małoletnia wówczas powódka doznała skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa. Ponadto przez długi okres czasu zmagała się z pourazowymi bólami głowy. Przebywała w Szpitalu (...) w P. i nosiła kołnierz ortopedyczny. Leczyła się również w innych ośrodkach. Oprócz cierpień fizycznych doznała również cierpień psychicznych. Przed wypadkiem była aktywnym dzieckiem, natomiast doznany uraz spowodował częściowe ograniczenie jej ruchów. Zaistniały wypadek miał i w dalszym ciągu wywiera negatywny wpływ na jej życie osobiste. Kontynuuje ona leczenie w poradni psychiatrycznej. Po wypadku zdiagnozowano u niej upośledzenie w stopniu lekkim oraz zaburzenia emocjonalne (lękowe). Zalecono jej przyjmowanie środków przeciwbólowych oraz nasennych.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że uznał swoją odpowiedzialność w toku postępowania likwidacyjnego i wypłacił na rzecz powódki zadośćuczynienie w wysokości 800 złotych. W ocenie pozwanego przyznana kwota jest w pełni adekwatna do doznanej przez powódkę krzywdy, a funkcja kompensacyjna zadośćuczynienia jest już w przedmiotowej sprawie spełniona.

Pozwany podniósł, że leczenie powódki trwało kilka tygodni, a doznane w wypadku urazy nie pozostawiły trwałych następstw. Pobyt w szpitalu trwał dwa dni. Przeprowadzone wówczas badania i konsultacje lekarzy specjalistów nie ujawniły żadnych poważnych urazów. Zatem zdaniem pozwanego strona powodowa wyolbrzymia skutki przedmiotowego wypadku ponad miarę. Natomiast załączona do pozwu dokumentacja medyczna dotycząca leczenia psychicznego powódki nie dotyczy następstw jej udziału w przedmiotowym wypadku.

Pismem procesowym z 26 stycznia 2018 roku, zważywszy na treść opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii oraz chirurgii ogólnej, ortopedii i traumatologii, powódka rozszerzyła powództwo i wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 18 000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 13 kwietnia 2014 roku w P. na skrzyżowaniu ulic (...) doszło do kolizji drogowej, w wyniku której poszkodowana została pasażerka samochodu osobowego marki B. o nr rej. (...) – S. S..

Sprawcą zdarzenia była kierująca samochodem osobowym marki S. (...) o nr rej. (...) – M. D., która objęta była ochroną ubezpieczeniową od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

(okoliczności bezsporne)

W dacie opisanego wyżej zdarzenia S. S. miała 16 lat. Następnego dnia po zdarzeniu zgłosiła się do poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej Szpitala (...) w P. skarżąc się na bóle szyi, odcinka szyjnego kręgosłupa, kolana lewego i łokcia lewego. Lekarz ortopeda rozpoznał u niej skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa i zalecił noszenie kołnierza usztywniającego przez okres 3 tygodni.

W okresie od 18 do 20 kwietnia 2016 roku S. S. hospitalizowana była na oddziale (...) Szpitala (...) w P. z powodu utrzymujących się od dnia kolizji drogowej bólów głowy w okolicy czołowo-skroniowej. Podczas pobytu na oddziale jej stan ogólny pozostał dobry. Miała prawidłowe parametry życiowe. Zgłaszane przy przyjęciu bóle głowy znacznie się zmniejszyły. Konsultowana była neurologicznie, laryngologicznie i okulistycznie. W stanie ogólnym dobrym została wypisana do domu z zaleceniem unikania nadmiernego wysiłku fizycznego, prowadzenia oszczędnego trybu życia oraz kontroli w poradni neurologicznej w razie nawrotów głowy.

W dniu 22 czerwca 2016 roku S. S. otrzymała skierowanie do poradni neurologicznej dziecięcej z powodu utrzymujących się bólów głowy.

(dowód: dokumentacja medyczna powódki k. 8-12; zeznania świadków P. T. k. 63v-64, A. C. k. 64 i B. C. k. 71v-72v; zeznania powódki k. 72v-73)

S. S. jest upośledzona w stopniu lekkim. Cierpi na zaburzenia emocjonalne (lękowe) będące wynikiem obciążeń z okresu ciąży i porodu (nadużywanie alkoholu przez matkę) oraz trudnych warunków w okresie wczesnego dzieciństwa.

(dowód: zaświadczenie lekarskie k. 23 i 25)

Na skutek kolizji drogowej z 13 kwietnia 2014 roku S. S. doznała: powierzchownego urazu głowy bez utraty przytomności, skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia łokcia i kolana lewego, pourazowego zespołu adaptacyjnego. Nie wymagała pomocy osób trzecich.

Ze strony neurologicznej i psychologicznej S. S. nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Ze strony chirurgicznej, na skutek doznanego w wyniku zdarzenia z 13 kwietnia 2014 roku skręcenia kręgosłupa szyjnego, S. S. doznała 5% trwałego uszczerbku na zdrowiu. Następstwem tego urazu jest bowiem występujący do chwili obecnej zespół bólowy kręgosłupa szyjnego z niewielkim bólowym ograniczeniem ruchomości kręgosłupa szyjnego oraz wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych. Nie wymaga dalszego leczenia specjalistycznego ani rehabilitacyjnego.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii k. 93-99; opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej k. 122-125; opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii k. 127-129v)

Pismem z dnia 9 maja 2016 roku, doręczonym ubezpieczycielowi 19 maja 2016 roku, małoletnia S. S. zastąpiona przez przedstawicielkę ustawową wystąpiła do (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. z żądaniem zapłaty kwoty 100 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Ubezpieczyciel wszczął postępowanie likwidacyjne szkody i decyzją z 5 sierpnia 2016 roku przyznał oraz wypłacił S. S. kwotę 800 złotych tytułem zadośćuczynienia.

(okoliczności bezsporne, dowód: wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania i potwierdzeniem odbioru k. 13-15v; decyzja z 05.08.2016r. k. 24)

Sąd zważył, co następuje:

Kwestia odpowiedzialności pozwanego za szkodę była bezsporna. Sporna była jedynie ocena stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznała powódka w wyniku przedmiotowego zdarzenia, rozmiaru krzywdy, stopnia natężenia i długotrwałości cierpienia fizycznego i psychicznego i w konsekwencji wysokość należnego powódce zadośćuczynienia.

Zdaniem pozwanego, otrzymana dotychczas przez powódkę tytułem zadośćuczynienia kwota 800 złotych jest odpowiednia i w pełni kompensuje doznaną przez nią krzywdę.

Z powyższymi ustaleniami nie zgodziła się strona powodowa, w ocenie której wysokość przyznanego przez pozwanego zadośćuczynienia, zważywszy na trwały uszczerbek na zdrowiu, rozmiar cierpienia fizycznego i psychicznego oraz trwałe następstwa doznanego urazu, jest rażąco zaniżona i w żaden sposób nie zmierza do naprawienia szkody.

Kwestię stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu oraz rozmiaru krzywdy, cierpień fizycznych i psychicznych, jakiej doznała powódka w wyniku zdarzenia z 13 kwietnia 2014 roku, Sąd rozstrzygnął przede wszystkim w oparciu o opinie biegłych sądowych z zakresu neurologii, chirurgii ogólnej i psychologii, powołanych w niniejszym procesie na wniosek strony powodowej, a także w oparciu o załączoną do akt sprawy dokumentację medyczną, zeznania świadków i zeznania powódki.

Biegli z zakresu neurologii i psychologii w sporządzonych przez siebie opiniach stwierdzili, że na skutek urazów doznanych w wyniku przedmiotowego zdarzenia powódka nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Biegły neurolog wskazał, że występujące u powódki bóle głowy były typowe dla doznanego przez nią urazu głowy bez uszkodzenia kości czaszki i mózgu. Utrzymywały się one przez okres od 2 do 3 tygodni po zdarzeniu, wymagały stosowania leków przeciwbólowych i stopniowo się zmniejszały. Nie powodowały one istotnych ograniczeń w wykonywaniu czynności dnia codziennego. Zdaniem biegłego bóle głowy występujące po wskazanym wyżej okresie nie są związane z doznanym przez S. S. urazem głowy.

Biegły psycholog wskazał natomiast, że występujące u powódki trudności w funkcjonowaniu psychicznym i ogólnorozwojowym mają charakter przewlekły, powstały w okresie wczesnego dzieciństwa i nasilają się w okresie zdarzeń stresowych, traumatycznych, potem stopniowo maleją. Tak też było w przypadku przedmiotowego zdarzenia. Po wypadku u powódki przez okres kilku miesięcy pojawiły się trudności z zasypianiem, koszmary senne, które stopniowo ustąpiły. Zgłaszane przez powódkę trudności z koncentracją i obawy przy jeździe samochodem nie miały wpływu na jej ogólne funkcjonowanie.

Natomiast biegły z zakresu chirurgii ogólnej stwierdził jednoznacznie, że na skutek doznanego w wyniku zdarzenia z 13 kwietnia 2014 roku skręcenia kręgosłupa szyjnego, powódka doznała 5% trwałego uszczerbku na zdrowiu, albowiem następstwem tego urazu jest występujący do chwili obecnej zespół bólowy kręgosłupa szyjnego z niewielkim bólowym ograniczeniem ruchomości kręgosłupa szyjnego oraz wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych. Nadto biegły ten stwierdził, że z związku z powyższym urazem powódka nie wymagała pomocy osób trzecich, a obecnie nie wymaga dalszego leczenia specjalistycznego ani rehabilitacyjnego.

Sąd w pełni podzielił opinie biegłych bowiem spełniały one stawiane im wymogi, odzwierciedlały staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadały w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinie sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. W szczególności biegli przy wydawaniu opinii dysponowali dokumentacją lekarską powódki, jak również przeprowadzili stosowne badania przedmiotowe.

Roszczenia pozwu w zakresie zadośćuczynienia opierają się na przepisie art. 445 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Bezspornym jest, że w rozpatrywanym przypadku powódka doznała krzywdy, ujmowanej jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi, z rozstrojem zdrowia czy wyłączeniem z normalnego życia).

Mając na uwadze kwotę już wypłaconą powódce przez stronę pozwaną, Sąd uznał, że żądanie powódki jest uzasadnione do wysokości 9 000 złotych. W ocenie Sądu zadośćuczynienie w łącznej wysokości 9 800 złotych ma odczuwalny ekonomicznie wymiar, uwzględnia rozmiar krzywdy doznanej przez powódkę, odczuwanych dolegliwości bólowych, czas trwania i rodzaj leczenia oraz fakt, iż na skutek przedmiotowego zdarzenia powódka doznała 5% trwałego uszczerbku na zdrowiu. Kwota ta jest także adekwatna do istniejących stosunków majątkowych społeczeństwa, w tym wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przez co utrzymana jest w rozsądnych granicach i w żaden sposób nie podważa kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia.

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień związanych ze szkodą na osobie. Krzywda wynagradzana zadośćuczynieniem pieniężnym, uregulowanym w art. 445 k.c., jest szkodą niemajątkową. Charakter tej szkody decyduje o jej niewymierności. Przyznanego odszkodowania nie należy traktować na zasadzie ekwiwalentności, którą charakteryzuje wynagrodzenie szkody majątkowej. Odpowiedniość kwoty, o której stanowi art. 445 § 1 k.c., ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, ale jednocześnie nie może być źródłem wzbogacenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z 09.02.2000 r. w sprawie III CKN 582/98, Legalis).

Sąd oceniając wysokość sumy zadośćuczynienia uwzględnił pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 k.c., które w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze, wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie społeczeństwa (vide wyrok Sądu Najwyższego z 28.09.2001 r. w sprawie III CKN 427/00, Legalis).

To stanowisko Sądu jest zgodne z uznawaną w orzecznictwie zasadą umiarkowanej wysokości zadośćuczynienia, która to zasada trafnie łączy wysokość zadośćuczynienia z wysokością stopy życiowej społeczeństwa, czy jest ono realne, jak i czy nie jest nadmierne, a więc czy jest odpowiednie (vide wyrok Sądu Najwyższego z 12.09.2002r. w sprawie IV CKN 1266/00, Legalis).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 445 § 1 k.c., Sąd zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki S. S. kwotę 9 000 złotych tytułem zadośćuczynienia, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 20 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty, oraz oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

W zakresie żądania zasądzenia odsetek od powyższej kwoty, wskazać należy, że roszczenie o zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę i tytułem odszkodowania jest, podobnie jak większość roszczeń deliktowych, uprawnieniem bezterminowym. Stosuje się więc do niego zasadę z art. 455 k.c., w świetle której świadczenie z tego tytułu powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania, przy uwzględnieniu rozwiązań szczególnych (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30.05.2014r. w sprawie VI ACa 1455/13). W tym przypadku jest to regulacja zawarta w przepisie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013, poz. 392), zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Pozwany został zawiadomiony o szkodzie pismem z dnia 9 maja 2016 roku, które doręczono mu 19 maja 2016 roku. Tym samym roszczenie powódki o zadośćuczynienie stało się wymagalne po upływie 30 dni od dnia otrzymania przez pozwanego pisma.

O kosztach procesu, wobec jedynie częściowego uwzględnienia żądań pozwu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. oraz art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), biorąc pod uwagę wygranie sprawy przez powódkę w 50-stu procentach.

Powódka uiściła opłatę od pozwu w wysokości 900 złotych, zaś postanowieniem Sądu z 12 kwietnia 2017 roku została zwolniona w całości z obowiązku uiszczenia zaliczek na poczet wynagrodzeń biegłych sądowych (k. 83). Koszty opinii biegłych sądowych wyniosły łącznie 1 688,59 złotych i tymczasowo wyłożone zostały przez Skarb Państwa.

Z uwagi na powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 844,30 złotych tytułem połowy wydatków na opinie biegłych oraz zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 450 złotych tytułem zwrotu połowy opłaty sądowej od pozwu, zaś w pozostałym zakresie koszty procesu zniósł wzajemnie między stronami.