Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 250/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2012 r.

Sąd Rejonowy w Bolesławcu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie :

Przewodniczący : SSR Grażyna Słotwińska

Protokolant : Ewelina Wołoszyn

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2012 r. w B.

sprawy z powództwa P. S. (1)

przeciwko małoletnim pozwanym O. i R. S. reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową G. S. (1)

o obniżenie alimentów

powództwo oddala.

Sygn. akt 250/12

UZASADNIENIE

Powód P. S. (1), w pozwie wniesionym do tut. Sądu w dniu 29 czerwca 2012r., domagał się obniżenia obciążających go świadczeń alimentacyjnych, należnych małoletnim pozwanym R. i O. S. z kwoty po 600 zł miesięcznie na rzecz każdego z uprawnionych, do kwoty po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich.

W uzasadnieniu powództwa powód wskazywał, że z uwagi na osadzenie w zakładzie karnym na terenie Niemiec nie osiąga dochodu pozwalającego mu płacić zasadzone alimenty. Na późniejszym etapie postępowania P. S. (1) podnosił, iż jego sytuacja - pomimo zwolnienia z zakładu karnego - nie poprawiła się. Ciążą na nim zaległości z tytułu świadczeń alimentacyjnych i inne nieregulowane na bieżąco zobowiązania finansowe. Osadzenie w zakładzie karnym – według powoda - zniweczyło jego plany na otwarcie działalności gospodarczej, z której zyski miały służyć regulowaniu zobowiązań w wysokości zaakceptowanej na sprawie rozwodowej. W związku z powyższym domagał się obniżenia alimentów od grudnia 2011r.

G. S. (1) działając jako przedstawicielka małoletnich pozwanych wnosiła o oddalenie powództwa w całości. Wskazywała, że obecna sytuacja nie jest dla byłego męża czymś nowym. Według jej relacji powód dotychczas zawodowo pracował krótko, żył głównie z handlu samochodami sprowadzanymi z zagranicy. W okresie ich znajomości trzykrotnie odbywał karę pozbawienia wolności. W jej ocenie powoda stać na płacenie alimentów w obowiązującej wysokości.

Po przeprowadzeniu w sprawie postępowania dowodowego Sąd ustalił co następuje:

Małoletni R. S. ur. (...) i O. S. ur. (...) pochodzą z małżeństwa P. i G. S. (1). Związek ten został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 03 października 2011r. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi zostało powierzone matce. Powoda obciążono obowiązkiem świadczenia na rzecz każdego z synów alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie. Rozstrzygniecie to zmieniało ugodę zawartą przed Sądem Rejonowym w Bolesławcu w maju 2009r. ustalającą alimenty od powoda na rzecz każdego z chłopców w kwocie po 500 zł miesięcznie.

W dacie orzekania powód nie pracował. Utrzymywał się z dzierżawy lokalu, za którą dostawał 400 zł miesięcznie oraz podejmowanych prac dorywczych w charakterze kierowcy. Łącznie – jak deklarował - miał z tego tytułu ok. 1.000 zł miesięcznie. P. S. (1) zgadzał się płacić alimenty w kwocie po 600 zł miesięcznie na rzecz każdego z synów, łącznie 1.200 zł miesięcznie.

G. S. (1) na etapie sprawy rozwodowej była zatrudniona w Firmie (...) w N. za wynagrodzeniem 566 zł.

Dowód: akta SO w Jeleniej Górze syg. IC 1210/10.

Powód P. S. (1) 24 grudnia 2011r. został zatrzymany i osadzony w areszcie śledczym na terenie Niemiec. Orzeczono wobec niego karę 1 roku pozbawienia wolności. W zakładzie karnym przebywał do 06 października 2012r., pozostałą karę mu zawieszono. Powód – jak podaje - został skazany za zakup samochodu z fałszywymi dokumentami.

P. S. (1), z tytułu kredytów zaciągniętych na remont pomieszczeń mieszkalno-magazynowych w posiadanej nieruchomości w N., jest zadłużony na kwotę ok. 30.000 zł. W sumie swoje zadłużenie powód ocenia na ok. 70.000 zł (poza kredytami, o których wyżej, jest jeszcze zadłużenie z tytułu niepłaconych alimentów, pieniądze pożyczone na adwokata, pieniądze wzięte od klienta na zakup samochodu w Niemczech).

Stałe wydatki powoda to należność za prąd 150 zł, 270 zł podatek od nieruchomości - kwartalnie, 100 zł ubezpieczenie samochodu i przyczep,

P. S. (1) z zawodu jest mechanikiem samochodowym. Ma prawo jazdy uprawniające do kierowania wszystkimi pojazdami poza autobusami. Do stycznia 2011r., przez 2 i pół roku pracował jako kierowca w firmie (...) w N. i zarabiał tam 3.000-3.500 zł miesięcznie. Był również okres, kiedy prowadził działalność gospodarczą i zajmował się sprowadzeniem z zagranicy samochodów.

Powód jest właścicielem lokalu użytkowego o powierzchnia 15 m 2 położonego w N. przy ul. (...), za wynajem którego pobiera czynsz w wysokości 400 zł miesięcznie. Od tej kwoty płaci 40 zł podatku dochodowego.

Dowód: pismo Konsulatu generalnego w M. k. 3, zaświadczenie o odbyciu kary k. 41, umowa najmu lokalu użytkowego k. 42-44, zeznania P. S. k. 34-34verte i 45-45verte.

Powiatowy Urząd Pracy w B., w okresie od 01.10.2012r. do 22.11.202r. dysponował ofertami pracy, miedzy innymi dla kierowców samochodów ciężarowych za wynagrodzeniem od 3.000 zł do 4.300 zł miesięcznie.

Dowód: informacja PUP w B. k. 37.

G. S. (1) nadal pracuje w firmie (...) w N. na pół etatu. Zgodnie z umową ma wykonywać pracę fryzjerki, faktycznie pracuje jako kosmetyczka. Zarabia 693 zł miesięcznie. Firmę prowadzą jej rodzice. Sami nie świadczą pracy w tym zakładzie. Poza matką małoletnich jest tam zatrudniona jeszcze jedna osoba.

Dla starszego z dzieci - z uwagi na jego warunki fizyczne - G. S. (1) musi kupować dorosłą odzież i obuwie, co stanowi znaczącą pozycję w kosztach utrzymania. Młodszy z pozwanych, z uwagi na problemu z zapamiętywaniem, chodzi na zajęcia efektywnego nauczania, za które opłata wynosi 100 zł miesięcznie. Na założony dla jednego z synów fundusz (...) matka wpłaca 50 zł miesięcznie. Na początku bieżącego roku szkolnego, dużym wydatkiem było wyposażenie dzieci w odzież, podręczniki i pomoce szkolne. Poważnym wydatkiem jest także zaplanowana szkolna wycieczka do P. jednego z dzieci. Na ten cel miesięcznie jest odkładana kwota 200 zł.

G. S. (1) płaci bieżący czynsz za zajmowane mieszkanie w wysokości 272 zł i w ratach spłaca zadłużenie. Pomimo umowy miedzy byłymi małżonkami, że za rachunki w okresie wspólnego zamieszkiwania płaci powód, powód tej należności nie regulował, przez co w październiku ubiegłego roku zaległości z tego tytułu wynosiły ok. 1.800 zł. Za energię elektryczną i gaz też były zalegle płatności na kwotę po 120 zł za każde z mediów. Na bieżąco matka pozwanych płaci: średnio 90 zł miesięcznie za energię elektryczną, 120 zł co dwa miesiące za gaz, 46 zł co dwa miesiące za wodę. Opłata za telefon i Internet to kwota 114 zł miesięcznie,

Dowód: Faktura za gaz k. 25, dowód uiszczenia składki za ubezpieczenie k. 26, zawiadomienie o zmianie wysokości opłat za mieszkanie k. 27, faktura za telefon i Internet k. 28, faktura za zakup obuwia k. 29, faktura za wodę k. 30, faktura za energię elektryczną k. 31, porozumienie w sprawie spłat zadłużenia k. 32, umowa o prace k. 33, rachunek i faktura za odzież k. 38 i 39, faktura za leki k. 40, zeznania G. S. k. 34verte-35 i 45.

Mając powyższe na uwadze Sąd zważył co następuje:

Materialnoprawną podstawę żądania powoda stanowi art. 138 krio, zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Sformułowanie „zmiana stosunków” użyte w wymienionym przepisie odnosi się do zmiany okoliczności, od których zakres obowiązku zależy. Do okoliczności tych zaliczają się usprawiedliwione potrzeby dziecka z jednej strony, z drugiej zaś strony zarobkowe i majątkowe możliwości osoby zobowiązanej. Ponadto powstała zmiana stosunków, aby mogła być uznana za zmianę – należącą do stanu faktycznego objętego zakresem art. 138 k.r.o. – musi być zmianą poważną, to znaczy ilościowo znaczną, dotyczyć ma przesłanek, które w istotny sposób wpływają na określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego. Jednocześnie w art. 136 ustawodawca stanowi, że jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Odnosząc powyższe do okoliczności ustalonych w przedmiotowej sprawie uznać należało, że wymagana prawem zmiana okoliczności nie nastąpiła.

Od czasu poprzedniej sprawy o alimenty na pewno nie zmieniły się na mniejsze potrzeby małoletnich dzieci.

Nową okolicznością było natomiast osadzenie powoda w zakładzie karnym w Niemczech przez okres 10 miesięcy, co uniemożliwiało mu podjęcie zatrudnienia bądź uruchomienie planowanej działalności gospodarczej. Konsekwencją tej sytuacji jest też zadłużenie powoda z tytułu zobowiązań alimentacyjnych i kredytowych. Nie jest to jednak obiektywna, niezawiniona przez powoda zmiana jego sytuacji majątkowej. To, że P. S. (1) znalazł się w zakładzie karnym było następstwem jego świadomego, zawinionego działania, sprzecznego z porządkiem prawnym obowiązującym na terenie Niemiec. Przerzucenie konsekwencji takich jego zachowań na rodzinę w postaci zmniejszenia należnych dzieciom świadczeń alimentacyjnych nie znajduje żadnego uzasadnienia w obowiązującym porządku prawnym i pozostawałoby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach wielokrotnie wyrażał pogląd, że utrata lub zmniejszenie zarobków spowodowane odbywaniem kary pozbawienia wolności, nie powinny być, stosownie do art. 136 k.r.o., uwzględniane przy ustalaniu świadczeń alimentacyjnych. Prowadzi to do wniosku, że w takich wypadkach kryterium oceny możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji stanowią zarobki, jakie realnie mógłby on uzyskiwać w warunkach wolnościowych. Tak też należy ocenić możliwości powoda za okres w którym odbywał on karę pozbawienia wolności.

Również na bieżąco powód ma możliwość świadczenia na synów alimentów w obowiązującej wysokości. Konstrukcja obowiązku alimentacyjnego zakłada, że rodzice mają obowiązek podzielić się z dzieckiem tym, czym sami dysponują bądź mogliby dysponować przy pełnym wykorzystaniu posiadanych w tym zakresie możliwości. Jak wykazano informacją Powiatowego Urzędu Pracy w B., w granicach możliwości zarobkowych powoda leży kwota 3.000-4.300 zł miesięcznie (oferty pracy w firmach transportowych, dla kierowców samochodów ciężarowych). Przy takich zarobkach, powód byłby w stanie realizować ciążący na nim obowiązek alimentacyjny w dotychczasowej wysokości.

Z uwagi na powyższe powództwo podlegało oddaleniu.