Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód - (...) w B. B. wniósł o zasądzenie od - pozwanego (...) w K. kwoty 59 508,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

a) 25 095,51 zł od dnia 15 lipca 2014 r. do dnia zapłaty,

b) 34 412,89 zł od dnia 1 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty;

Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umowy dostawy nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 r. dostarczył pozwanemu płyty stropowe w związku z realizacją inwestycji w M. k/O.. Strony ustaliły wynagrodzenie na kwotę 128 000,00 zł netto. Powód wskazał, iż pozwany zobowiązany był uiścić przedpłatę w wysokości 30% wartości zamówienia, a pozostałą część należności uregulować każdorazowo po dokonaniu dostawy, w terminie 14 od dnia dostawy prefabrykatów i wystawienia faktury VAT przez powoda. Powód podkreślił, iż spełnił swoje świadczenie wzajemne i dostarczył nieuszkodzony towar, w dobrej jakości, co potwierdzają adnotacje na dokumentach „WZ”. Powód podniósł, iż dostarczył pozwanemu faktury VAT, a ten zapłacił część wynagrodzenia, po czym zaprzestał regulowania dalszych zobowiązań. Niezapłacone należności wynikają z faktur VAT nr (...). Powód wzywał pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 23 kwietnia 2015 r. w sprawie sygn. akt VIII GNc 35/15 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem powoda wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwany wniósł o uchylenie nakazu zapłaty, oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Pozwany wskazał, iż strony współpracowały przez długi czas przy realizacji kilku zamówień, na różnych budowach. Pozwany podał, iż w 2012 r. strony współpracowały w ramach zadania budowlanego, realizowanego przy ul. (...) w W.. W ramach w/w współpracy po stronie pozwanej powstała nadpłata ujawniona w fakturze VAT nr (...), która została rozliczona częściowo poprzez kolejne dostawy materiałów budowlanych, udokumentowanych fakturami VAT nr (...) i nr(...). Pozwany wskazał, iż pozostała nadpłata w kwocie 24 644,87 zł udokumentowana fakturą VAT korektą nr (...), którą wystawił powód. Pozwany podał, iż należność ta rozliczona została z należnością powoda wynikającą z faktury VAT nr (...), zaś w wyniku rozliczenia powodowi przysługiwała od pozwanego częściowa należność, w wysokości 9 768,02 zł. Pozwany stwierdził, iż w całości dokonał zapłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...), zaś nie zapłacił należności wynikającej z faktury VAT nr (...). Pozwany podniósł, iż faktura VAT nr (...) jest fakturą zaliczkową, wystawioną w związku ze złożeniem przez pozwanego u powoda zamówienia na dostawę elementów prefabrykowanych wraz z wbudowaniem w nie, zakupionych przez powoda elementów budowlanych I. w firmie (...) za kwotę 54 263,15 zł. Pozwany wskazał, iż prefabrykaty te miały zostać użyte na budowie I. przy ul. (...) w W.. Pozwany przyznał, iż strony łączyła umowa, której przedmiotem było wytworzenie przez powoda elementów budowlanych w postaci gzymsów oraz ich dostarczenie na budowę w W.. Pozwany potwierdził, iż odmówił zapłaty kwoty żądanej przez powoda. Pozwany stwierdził, iż odmowa związana była z wykonaniem przez powoda prefabrykatów w sposób niezgodny ze sztuką budowlaną oraz przekazaną dokumentacją techniczną i wytycznymi wskazanymi w zamówieniu z dnia 10 kwietnia 2014 r. Pozwany podkreślił, iż w związku z ujawnionymi wadami, inwestor (...)oraz firma projektancka, której powierzono nadzór architektoniczny (...) sprzeciwili się wykorzystaniu prefabrykatów w procesie budowlanym. Pozwany podniósł, iż z tytułu powyższego pismem z dnia 22 maja 2014 r. zgłosił powodowi pisemną reklamację, zaś powód w odpowiedzi na powyższe odmówił jej uwzględnienia. Pozwany wskazał, iż powód nieprawdziwie podał, iż wraz z kierownikiem budowy stwierdzono brak wad rzeczy. Pozwany podkreślił, iż powód niezgodnie ze sztuką budowlaną oraz dokumentacją techniczną zamontował elementy I., tzn. elementy I. powinny być zamontowane równo z płaszczyzną dolną elementów, tak by nie wystawały poniżej tej płaszczyzny oraz nie mogą być podparte przez deskowanie w celu zapobieżenia odspojeniu od prefabrykatu lub uszkodzeniu pod wpływem obciążenia betonem, z którego wykonany jest prefabrykat. Pozwany podał, iż kolejną wadą jest porowatość powierzchni betonu oraz wycieki mleczka cementowego w narożnikach, w związku, z czym widoczne są przebarwienia. Powyższe spowoduje degradację wierzchniej warstwy betonu, które ujawniają się poprzez łuszczenie i pękanie. Pozwany wskazał również, iż zatarcie na ostro dolnej powierzchni elementów znacząco utrudnia, a nawet uniemożliwia prawidłowe wypoziomowanie elementów, zaś różnice wymiarowe elementów powodują widoczne załamanie linii ustawienia elementów. Pozwany stwierdził, iż na skutek dostarczenie wadliwych wyrobów nastąpił przestój na budowie i do czasu wytworzenia i dostarczenia nowych, niewadliwych elementów zaistniała konieczność wstrzymania robót. Ponadto pozwany wskazał, iż w okresie maj-lipiec 2014 roku zmuszony był ponieść koszty najmu szalunków, które stały niewykorzystane, w wysokości 40 000,00 zł. Pozwany podniósł również, iż poniósł straty w związku z niemożnością wykorzystania elementów I., które zostały przez pozwanego zakupione i wadliwie, trwale zespolone przez powoda z wytworzonymi przez niego prefabrykatami, za które pozwany zapłacił zaliczkę w kwocie 27 675,00 zł. Pozwany zawarł umowę na dostawę nowych i niewadliwych prefabrykatów z firmą (...) Pozwany wskazał, iż pismem z dnia 25 czerwca 2014 r. zawiadomił powoda o zawarciu umowy z nowym dostawcą oraz zwrócił się z prośbą o usunięcie wadliwych prefabrykatów z terenu budowy, zaś powód odmówił odebrania wadliwych prefabrykatów z placu budowy, w związku z czym pozwany usunął je na koszt pozwanego. Pozwany złożył powodowi oświadczenie o potrącenie wierzytelności powoda z wierzytelnościami pozwanego, na skutek potrącenia wierzytelność powoda uległa całkowitemu umorzeniu, zaś po stronie pozwanej pozostała względem powoda wierzytelność w kwocie 47 074,62 zł.

W piśmie procesowym z dnia 4 sierpnia 2015 r. powód podtrzymał w całości roszczenie zawarte w pozwie. Powód wskazał, iż oświadczenie o potrącenie wierzytelności powoda z rzekomymi wierzytelnościami pozwanego stanowią uznanie powództwa w całości. Pozwany podniósł, iż powód nie udowodnił wierzytelności przedstawionych do potrącenia w zarzutach od nakazu zapłaty w sposób wymagany w postępowaniu nakazowym, w związku z czym skutek potrącenia nie wystąpił w ramach niniejszego postępowania nakazowego. Odnosząc się do zarzutów pozwanego dot. nienależnego wykonania przez powoda umowy nr (...) z dnia 15.04.2014 r., powód podał, iż pozwany nie kwestionuje faktu należytego wykonania przez powoda umowy nr (...) z dnia 17.04.2014 r., będącej podstawą roszczeń powoda o zapłatę w niniejszej spraw. Powód wskazał, iż zajmuje stanowisko analogiczne, jak w równolegle prowadzonej sprawie sygn. akt VIII GC 551/15 przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy o zapłatę wynagrodzenia powoda z tytułu dostawy gzymsów na tę samą inwestycję. Powód podniósł, iż przedłożona do akt sprawy umowa dostawy z dnia 17 czerwca 2014 r. zawarta przez pozwanego z firmą (...) nie zawiera podpisu przedstawiciela(...), a więc jest to co najwyżej projekt umowy. Powód stwierdził również, iż projekt ten jest niekompletny, gdyż nie zawiera załącznika nr 1, który określa przedmiot zamówienia, a więc nie ma możliwości sprawdzenia czy pozwany faktycznie zlecił wykonanie zastępcze zamówienia złożonego powodowi, czy też złożył nowe zamówienie. Powód podał, iż brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu potrącenia, gdyż umowa nr (...) z dnia 15.04.2014 r. nadal wiąże strony, pozwany nie odstąpił skutecznie od umowy, zaś całość została należycie wykonana przez powoda. Powód wskazał również, iż pozwany uznał wierzytelność powoda o zapłatę za materiały składowane na magazynie na kwotę 26 557,00 zł brutto, w tym jej potrącenie z zaliczką pozwanego, jaką zapłacił on na podstawie faktury VAT nr (...), którą to zaliczkę pozwany próbuje ponownie potrącić, tym razem z faktur VAT nr (...) i nr (...), pozostała część zaliczki pozwanego, tj. kwota 1 117,33 zł została rozliczona fakturą powoda nr (...) z dnia 22 maja 2014 r. zgodnie z celem tej zaliczki. Powód podkreślił, iż obie zawarte z pozwanym umowy zostały wykonane prawidłowo. Powód wskazał, iż w przypadku umowy nr (...) jest to niesporne, zaś w przypadku umowy nr (...), przedmiotem umowy była dostawa gzymsów, tj. elementów prefabrykowanych o takim samym standardzie wykonania jak w przypadku płyt stropowych, tj. z betonu zwykłego, konstrukcyjnego, a nie architektonicznego. Powód stwierdzi, iż wyprodukowane elementy spełniały wszystkie wymagania normy (...) oraz normy (...), tzn. mieszczą się w odchyłkach wymiarów elementów prefabrykowanych. Powód podkreślił, iż nawet gdyby przyjąć, że wykonane przez powoda gzymsy posiadały jakieś wady, to były to wady nieistotne, niepływające na parametry wytrzymałościowe elementów, umożliwiające wykorzystanie prefabrykatów zgodnie z ich konstrukcyjnym przeznaczeniem. Powód wskazał, iż pozwany zaczął reklamować dostawę dopiero z chwilą otrzymania zastrzeżeń ze strony inwestora i architekta, w związku z czym faktyczną podstawą do rezygnacji przez pozwanego z zamówienia nie była niezgodność dostawy z zawartą umową, ale niefrasobliwość pozwanego, gdyż popełnił elementarny błąd zapominając doprecyzować w treści zamówienia, że wymogiem inwestora są elementy architektoniczne o podwyższonym standardzie wykończenia, albo nie wiedział o takich żądaniach inwestora i konsekwencje tego próbuje przerzucić na powoda, albo świadomie próbował zaoszczędzić na kosztach i dopiero w związku z nieprzejednaną postawą inwestora, pod pretekstem wykonania zastępczego zdecydował się na zamówienie elementów o podwyższonym standardzie u innego dostawcy. Powód podniósł, iż w sytuacji, gdy wartość umowy nr (...) wynosiła 92 250,00 zł brutto, zaś wartość umowy na te same elementy i tą samą ilość, zawarta przez pozwanego z firmą (...) wynosiła kwotę 176 899,83 zł, to pozwany powinien mieć świadomość, iż zamówił elementy konstrukcyjne, o takim samym standardzie wykończenia, jak w przypadku płyt stropowych oraz, że koszt zamówienia elementów o wyższym standardzie byłby znacznie wyższy.

W piśmie procesowym z dnia 16 lutego 2017 r. powód wskazał, iż podziela stanowisko wyrażone w opinii przez biegłą, że minimum 42 spośród 49 badanych elementów spełniało wymagania określone w zawartej przez strony umowie. Powód podkreślił, iż był gotów wymienić kilka elementów, w których elementy I. zostały zamontowane na nieprawidłowej wysokości było to jednakże niemożliwe z powodu stanowiska pozwanego. Powód zgodził się z wnioskami biegłej, iż oferta pozwanego nie obejmowała betonu architektonicznego. W pozostałym zakresie powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko prezentowane w poprzednich pismach.

W piśmie procesowym z dnia 2 marca 2017 r. pozwany wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z ustnej uzupełniającej opinii biegłej sądowej. Pozwany zakwestionował rzetelność pomiaru strzałki ugięcia prefabrykatu gzymsowego na zdjęciu nr 13 i nr 15, gdyż ugięcia nierówności krawędzi widoczne na miarce wynoszą ponad 7 mm, zaś wg biegłej nie powinny przekraczać 3 mm. Pozwany podał, iż na zdjęciu nr 14 pomiaru dokonano w środkowej części elementu, podczas gdy największa nierówność krawędzi występuję na końcu prefabrykatu. Pozwany podniósł, iż na zdjęciu nr 25 prefabrykaty nie są prefabrykatami wykonanymi i dostarczonymi przez powoda, gdyż elementy te zostały zdemontowane z budynku należącego do (...). Pozwany podkreślił, iż biegła stwierdziła, ze prefabrykaty zostały wykonane zgodnie z dokumentacją, jednocześnie w samej opinii, biegła wielokrotnie wskazała, iż elementy I. zostały zamontowane wadliwie i nie było możliwe usunięcie tych wad, przez co prefabrykaty nie nadawały się do wykorzystania w procesie budowlanym. Pozwany wskazał, iż nie przewidywano wystąpienia jakichkolwiek nierówności krawędzi elementów, czy też porów spowodowanych nieprawidłowym wibrowaniem betonu bez dodatków uplastyczniających, takie wady były niedopuszczalne z uwagi na charakter wykorzystania prefabrykatów. Pozwany podał, iż biegła pominęła okoliczność, iż pozwany przy zamówieniu elementów zgodził się zapłacić trzykrotnie wyższą cenę za 1 m ^{( 3)} betonu niż cena obowiązująca przeciętnie za prefabrykaty wykonywane przez powoda, np. płyty stropowe. Pozwany podniósł, iż w opinii pominięto również okoliczność, że powód sam przyznał wadliwość wykonania prefabrykatów w zakresie nierówności i porowatości gzymsów, bowiem sama proponowała przekazanie kleju do usunięcia wad, choć przy pomocy tego środka nie można było ich usunąć.

Wyrokiem z dnia 24 marca 2017 r. sygn. akt VIII GC 1115/15 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy utrzymał w mocy nakaz zapłaty z dnia 23 kwietnia 2015 r. wydany w sprawie sygn. akt VIII GNc 35/15, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.500,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 582,38 zł tytułem zwrotu kosztów procesu tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie. W 2012 r. strony współpracowały przy realizacji zadania budowlanego przy ul. (...) w W.. W ramach tej współpracy powód obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 49.664,40 zł. Powyższa faktura została rozliczona poprzez kolejne dostawy materiałów budowlanych, udokumentowanych fakturami VAT nr (...) i nr (...). Z uwagi na powstała nadpłatę została wystawiona faktura korygująca nr (...) na kwotę 24.644,87 zł. W dniu 20 lutego 2014 r. w nawiązaniu do zapytania ofertowego pozwanego, powód przedstawił ofertę cenową (...) na płyty stropowe sprężone kanałowe typu (...) za kwotę 128.000,000 zł netto wraz z podatkiem VAT. W dniu 21 lutego 2014 r. pozwany złożył powodowi zamówienie na wykonanie płyt stropowych (...) wg oferty nr (...) za kwotę 128.000,000 zł netto wraz z podatkiem VAT. W dniu 9 kwietnia 2014 r. w nawiązaniu do zapytania ofertowego pozwanego, powód przedstawił ofertę cenową (...) na gzymsy prefabrykowane żelbetowe stal (...) beton (...) za kwotę 75.000,00 zł netto. Gzymsy miały zostać wykonane z betonu konstrukcyjnego. W dniu 10 kwietnia 2014 r. pozwany złożył u powoda zamówienie na prefabrykowane gzymsy z elementami (...) za kwotę 75.000,00 zł netto wraz z podatkiem VAT, zgodnie z załączoną dokumentacja techniczną. Strony w dniu 14 kwietnia 2014 r. zawarły umowę nr (...) na podstawie, której powód zobowiązał się dostarczyć pozwanemu prefabrykaty wyszczególnione ilościowo i wartościowo w załączniku nr 3 do umowy, a pozwany zobowiązał się do ich odbioru i zapłaty uzgodnionej ceny. Zakres rzeczony przedmiotu umowy został określony na podstawie zapytania ofertowego pozwanego i przyjęcia przez pozwanego oferty powoda nr (...) z dnia 9 kwietnia 2014 r. Powód zobowiązał się do wykonania przedmiotu umowy po dokonaniu przez pozwanego przedpłaty w wysokości 27.675,00 zł brutto, w terminie 14 dni przez pierwszą datą wydania prefabrykatów. Przedpłata miała zostać rozliczona z ostatnią fakturą. Wynagrodzenie należne powodowi od pozwanego za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły na kwotę 75.000,00 zł netto wraz z podatkiem VAT. Miejsce dostawy strony określiły jako ul. (...) w W.. Pozwany zobowiązał się do pełnej zapłaty za faktury w ciągu 14 dni, po dostawie każdej partii prefabrykatów na budowę. Strony w dniu 17 kwietnia 2014 r. zawarły umowę nr (...) na podstawie, której powód zobowiązał się dostarczyć pozwanemu prefabrykaty wyszczególnione ilościowo i wartościowo w załączniku nr 3 do umowy, a pozwany zobowiązał się do ich odbioru i zapłaty uzgodnionej ceny. Zakres rzeczony przedmiotu umowy został określony na podstawie zapytania ofertowego pozwanego i przyjęcia przez pozwanego oferty powoda nr (...) z dnia 20 lutego 2014 r. Powód zobowiązał się do wykonania przedmiotu umowy po dokonaniu przez pozwanego przedpłaty w wysokości 47 232,00 zł brutto, w terminie 14 dni przez pierwszą datą wydania prefabrykatów. Przedpłata miała zostać rozliczona z ostatnią fakturą. Pozwany oświadczył, iż zapoznał się z „Ogólnymi Warunkami Montażu stropów” sprężonych SP zawartymi w instrukcji „Stropu Sprężone SP (...) Składowanie, Transport i Montaż Płyt Sprężonych” oraz „Wytycznymi technicznymi Prefabet BB prefabrykaty sprężone”. Wynagrodzenie należne powodowi od pozwanego za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły na kwotę 128 000,00 zł netto. Do wartości netto przedmiotu umowy zostanie doliczony należny podatek VAT wg przepisów obowiązujących w dniu wystawienia faktury VAT. W przypadku odstąpienia od złożonego wcześniej zamówienia którejkolwiek ze stron z przyczyn, za które sprzedający nie odpowiada, kupujący zobowiązany będzie od odbioru wszystkich prefabrykatów wykonanych do dnia odstąpienia od zamówienia, zapłaty wynagrodzenia za wykonane prefabrykaty oraz pokrycia udokumentowanych kosztów poniesionych przez sprzedającego. Pozwany zobowiązał się do pełnej zapłaty za faktury w ciągu 14 dni, po dostawie każdej partii prefabrykatów na budowę. Prefabrykaty miały zostać wykonane z betonu konstrukcyjnego, a nie z architektonicznego. Umowa zawarta przez strony była niestandardowa, tzn. gzymsy, które miały być widoczne, zgodnie z życzeniem pozwanego miały zostać wykonane z betonu konstrukcyjnego, a nie z betonu architektonicznego. Gzymsy (prefabrykaty betonowe) dostarczone przez powoda pozwanemu, zostały zakwestionowane przez nadzór inwestorski na budowie. W ocenie nadzoru inwestorskiego, te elementy powinny zostać wykonane z betonu architektonicznego, a nie z betonu konstrukcyjnego. Beton architektoniczny to beton o gładniej strukturze, bez spękań, tzw. „raków”, pęknięć, uszczerbków, który powinien mieć jednolity kolor. Nadzór inwestorski nie miał żadnych zastrzeżeń co do płyt stropowych, które były elementami, które po przeprowadzeniu dalszych prac ulegają zakryciu. Po dostarczeniu gzymsów na budowę, pewna ich ilość została zakwestionowana przez kierownika budowy, w ocenie którego elementy S. I. zostały zamontowane w sposób nieprawidłowy. W dniu 22 maja 2014 r. pozwany zgłosił powodowi reklamację dostarczonych elementów prefabrykowanych dostarczonych na podstawie umowy nr (...). Pozwany podnosił, iż te elementy nie spełniają oczekiwań co do jakości i estetyki wykonania oraz wytycznych technicznych w zakresie montażu łączników I.. Pozwany podkreślał, iż gzymsy miały być zamontowane na zewnątrz, bez dodatkowej impregnacji, malowania czy szpachlowania jako element ozdobny. Pozwany zarzucał, iż dostarczone elementy były porowate, miały nie jednolitą barwę, elementy I. wystawały poza lico płyt. Pozwany wskazywał, iż Inwestor oraz Nadzór Architektoniczny nie wyrażali zgody na montaż tych elementów. W odpowiedzi na powyższe, w piśmie z dnia 4 czerwca 2014 r. powód oświadczył, iż nie uznaje reklamacji pozwanego. Powód wskazał, iż prefabrykowane gzymsy wykonano z betonu zwykłego, a nie architektonicznego, w kolorze naturalnym betonu – niejednorodnie szarym, zgodnie z umową (...). Powód podał, iż wyprodukowane przez niego elementy spełniają wszystkie normy (...) „Wspólne wymagania dla prefabrykatów z betonu” oraz normy (...) „Wykonywanie konstrukcji z betonu”. W ocenie powoda obydwie normy dopuszczały odchyłki wymiarowe elementów prefabrykowanych, które spełniały dostarczone prefabrykaty. Ponadto, powód wskazał, iż przesunięcia łączników I., także mieściły się w tolerancji wskazanej przez w/w normy. Powód dokonał oględzin wad zgłaszanych przez pozwanego i w oparciu o powyższe ustalił, iż wystarczy zaszpachlować pory występujące w gzymsach. Powód przesłał pozwanemu masę do wykonania szpachlowania, które w ocenie powoda powinni wykonać pracownicy pozwanego. Pomiędzy betonem konstrukcyjnym a betonem architektonicznym jest znaczna różnica w cenie, tzn. beton architektoniczny jest znacznie droższy od konstrukcyjnego. W dniu 17 czerwca 2014 r. pozwany zawarł z (...) w miejscowości C. umowę dostawy, na podstawie której spółka (...) zobowiązała się wyprodukować i dostarczyć na budowę przy ul. (...) w W. gzymsy prefabrykowane. Na tej podstawie spółka (...) obciążyła pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 53.069,95 zł, fakturą nr (...) na kwotę 153,75 zł, fakturą nr (...) na kwotę 9.594,86 zł, fakturą nr (...) na kwotę 63.993,21 zł, fakturą nr (...) na kwotę 63.993,21 zł. W piśmie z dnia 25 czerwca 2014 r. pozwany oświadczył, iż podtrzymuje swoje stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 22 maja 2014 r. Pozwany podał, iż z uwagi na nie uwzględnienie reklamacji przez powoda, pozwany zamówił prefabrykaty u innego wykonawcy. Pozwany zażądał zabrania przez powoda wadliwych prefabrykatów oraz wskazał, iż wstrzymuje wzajemne rozliczenia finansowe do czasu ustalenia wspólnego stanowiska w sprawie. W dniu 26 czerwca 2014 r. powód dostarczył pozwanemu 31 szt. prefabrykatów. Pracownik pozwanego potwierdził odbiór towaru zgodnie z dokumentem WZ, co do ilości i jakości oraz deklaracji zgodności na towar wyspecyfikowany na dokumencie. Z tytułu dostarczonych w dniu 26 czerwca 2014 r. prefabrykatów powód w dniu 30 czerwca 2014 r. wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 25 095,51 zł brutto, z terminem płatności do dnia 14 lipca 2014 r. Pozwany przedmiotową fakturę odebrał w dniu 3 lipca 2014 r. W dniu 16 lipca 2014 r. powód dostarczył pozwanemu 55 szt. prefabrykatów. Pracownik pozwanego potwierdził odbiór towaru zgodnie z dokumentem WZ, co do ilości i jakości oraz deklaracji zgodności na towar wyspecyfikowany na dokumencie. Z tytułu dostarczonych w dniu 16 lipca 2014 r. prefabrykatów powód w dniu 17 lipca 2014 r. wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 34 412,89 zł brutto, z terminem płatności do dnia 31 lipca 2014 r. Pozwany przedmiotową fakturę odebrał w dniu 18 lipca 2014 r. Pismem z dnia 3 lipca 2014 r. powód przypomniał pozwanemu o zbliżającym się terminie zapłaty z tytułu faktury VAT nr (...). Ponadto powód wezwał pozwanego do zapłaty wymagalnych już na dzień wystawienia wezwania faktur. W dniu 22 maja 2015 r. specjalista ds. księgowości w przedsiębiorstwie pozwanego A. A. złożyła wyjaśnienie, w którym oświadczyła, iż rozliczenie faktury zaliczkowej nr (...) z dnia 16 listopada 2012 r. na kwotę 49.664,40 zł nastąpiło z fakturami: nr (...) z dnia 9 stycznia 2013 na kwotę 22.960,51 zł, nr (...) z dnia 17 stycznia 2013 r. w kwocie 2.059,02 zł oraz z fakturą korygującą nr (...) z dnia 6 listopada 2013 r. na kwotę 24.644,87 zł. Nadpłata w kwocie 24.644,87 zł z faktury korygującej została zaliczona na poczet należności z faktury nr (...). Pozostała do zapłaty kwota 9.768,02 zł. W piśmie z dnia 22 maja 2015 r. pozwany złożył powodowi oświadczenie o potrąceniu wierzytelności pozwanego z tytułu faktury nr 27.675,00 zł z tytułu faktury nr (...) przypadającej tytułem zwrotu zaliczki z wierzytelnością powoda z tytułu faktury nr (...) na kwotę 25.095,51 zł oraz faktury nr (...) do kwoty 9.768,02 zł. Pozwany potracił także pozostałą wierzytelność powoda w kwocie 7.188,53 zł z wierzytelnością pozwanego w kwocie 54.263,15 zł z tytułu faktury nr (...) z tytułu zakupu prefabrykatów betonowych od spółki (...). Pozwany przedłożył także opinię sporządzoną przez biegłego M. Ś. (1) do sprawy prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy o sygn. akt VIII GC 551/15, z której wynikało, iż elementy prefabrykowane wykonano niezgodnie z dokumentacją techniczna, lecz w znacznym stopniu z wytycznymi powoda. Na powierzchni prefabrykatów były widoczne pory powietrzne o średnicy 3- 8 mm w ilości 8 – 10 na dcm ^{( 2)}. Na krawędziach wszystkich elementów widoczne były ziarna kruszywa, a wszystkie elementy posiadały przebarwienia powierzchni od koloru jasno szarego do ciemnoszarego. Na powierzchni płyt wokół otworów systemowych były widoczne odpryski, ubytki. Na końcach zespołu łączników I. na każdej płycie brak było tzw. „pióra”. Wiele elementów posiadało ubytki pochodzące prawdopodobnie z uszkodzeń mechanicznych. Wady dotyczące elementów I. oraz różnic wymiarowych prefabrykatów były wadami istotnymi. Sąd ustalił, iż prefabrykaty betonowe dostarczone pozwanemu przez powoda zostały wykonane zgodnie z dokumentacją techniczną przedłożoną przez pozwanego oraz wytycznymi sprecyzowanymi w umowie wraz z załącznikami z wyjątkiem umiejscowienia w prefabrykatach łączników I.. Norma (...) nie ma zastosowania do produkcji prefabrykatów betonowych, które zgodnie z umową zostały wykonane zgodnie z „Warunkami technicznymi wykonania prefabrykowanych elementów konstrukcji z betonu zbrojnego stalą statyczną i sprężoną obowiązującą w przedsiębiorstwie powoda”, które stanowiły załącznik do umowy. Niektóre prefabrykaty, w szczególności te z elementami termoizolacyjnymi zamontowanymi poniżej dolnej podstawy płyt gzymsowych nie mogły zostać zamontowane, gdyż łączniki S. I. uległy zmiażdżeniu po umieszczeniu na deskowaniu montażowym. Oględziny 49 prefabrykatów pozwoliły na zidentyfikowanie 7 takich elementów gzymsowych. Wady prefabrykatów dotyczące elementów termoizolacyjnych S. I. oraz pewnych minimalnych różnic wymiarowych nie były wadami istotnymi.

Powyższy stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwość, nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony, w oparciu zeznania świadków: W. J., R. W., W. D., T. K., M. S., M. J., części zeznań świadków: H. S., A. A., zeznań prezesa zarządu powoda G. B., części zeznań wspólnika powoda T. W. (2), a także na podstawie opinii biegłej J. G..

W ocenie Sądu Rejonowego, zeznania świadków W. J., R. W., W. D., T. K., M. S., M. J. oraz prezesa zarządu powoda G. B. były szczere, rzeczowe, korespondowały także z pozostałym materiałem dowodowym ujawnionym w sprawie. Z powyższych względów Sąd dał wiarę zeznaniom świadka H. S. oraz wspólnika pozwanego T. W. (2) za wyjątkiem twierdzeń co do istotnych wad wykonanych przez powoda prefabrykatów, albowiem w tej części ich zeznania pozostawały w sprzeczności z opinią bieglej J. G. i w istocie stanowiły subiektywną opinię świadka oraz wspólnika pozwanego.

Sąd zaaprobował opinię biegłej J. G. jako pełną i logiczną w której biegła odpowiedziała na wszystkie postawione przez Sąd pytania. Co istotne, biegła sporządziła pisemną opinię w oparciu o wyniki oględzin prefabrykatów, które przeprowadziła na żądanie Sądu.

Na podstawie art. 286 k.p.c. Sąd oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z ustnej uzupełniającej opinii biegłej. Dla uzupełnienia opinii biegłego wystarczającą przyczyną nie jest to, że w przekonaniu strony kolejna opinia pozwoli na udowodnienie korzystnej dla niej tezy (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 14 kwietnia 2015 r. I ACa 119/15 legalis). Ponadto, potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej złożonej opinii ( por. wyrok SN z dnia 5 listopada 1974 r., I CR 562/74, Lex, nr 7607; uzasadnienie wyroku SN z dnia 10 stycznia 2001 r., II CKN 639/99, Lex, nr 53135). Sąd Rejonowy wskazał, że przepis art. 286 k.p.c. nie wymaga, aby w przypadku złożenia przez stronę zastrzeżeń do opinii Sąd każdorazowo wzywał biegłego na rozprawę celem złożenia wyjaśnień. Skoro Sąd ma uprawnienie do dokonania wyboru co do formy, w jakiej ma być złożona opinia (art. 278 § 3 k.p.c.), to do niego należy decyzja w tej kwestii. Jeżeli Sąd dokonał wyboru formy pisemnej i wybór ten okazał się trafny, gdyż opinia nie budzi wątpliwości sądu, to zbędne jest wzywanie biegłego na rozprawę, aby jedynie potwierdził wnioski opinii (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 24 października 2013 r. III APa 27/13 LEX nr 1388824).

Sąd Rejonowy podkreślił, że opinia biegłego sądowego M. Ś. (1), która została sporządzona na potrzeby postępowania w sprawie o sygn. akt GC 1115/15 nie ma mocy dowodowej opinii biegłego na podstawie art. 278 § 1 k.p.c. Zgodnie bowiem z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, dowód z opinii biegłego złożonej w innej sprawie, w zakresie zawartej w takiej opinii treści, ma charakter dokumentu prywatnego co oznacza, że stanowi dowód tego, że dana osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r., I UK 210/12, Lex nr 1284721; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2011 r., II CNP 23/11, Lex nr 1110965).

Sąd oddalił wnioski stron o dopuszczenie dowodu z protokołu obejmującego zeznania świadków w sprawie o sygn. akt VIII GC 551/15, zamiast ponownego przesłuchiwania tych świadków. W ocenie Sądu bezpośredniość ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dowodu z zeznań świadków. Niedopuszczalne jest zastąpienie takiego dowodu przez oświadczenia pisemne - wynika to z regulacji sposobu składania zeznań w art. 271 § 1 k.p.c.

Na podstawie art. 219 k.p.c. Sąd oddalił wniosek powoda o połączenie do wspólnego prowadzenia sprawy o sygnaturze VIII GC 551/15 ze sprawą VIII GC 1115/15.

Sąd Rejonowy zważył, że zgodnie z treścią art. 496 k.p.c. po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Sąd Rejonowy zważył, że w niniejszej sprawie strony łączyła umowa dostawy. Zgodnie z treścią art. 605 k.c. przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczania częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i zapłacenia ceny. W przedmiotach nieuregulowanych przepisami niniejszego tytułu, do praw i obowiązków dostawcy i odbiorcy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży (art. 612 k.c.). Zgodnie zaś z art. 51 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. do umów zawartych przed wejściem w życie tej ustawy, tj. przed dniem 25 grudnia 2014 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. Zatem co do przepisów dotyczących wad rzeczy oraz rękojmi za wady należało zastosować przepisy obowiązujące przed dniem 25 grudnia 2014 r.

Strony były zgodne, co do tego, że pozwany zamówił u powoda gzymsy (prefabrykaty betonowe) w oparciu o umowę nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 r. Pozwany zarzucał, iż powód wadliwie wykonał zamówione rzeczy, a istniejące wady były wadami istotnymi. Pozwany wskazywał, iż na skutek powyższego poniósł szkodę i podnosił zarzut potrącenia oraz zarzut z tytułu rękojmi za wady.

Sąd zważył, iż zgodnie z art. 609 k.c. dostawca ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady fizyczne dostarczonych rzeczy także w tym wypadku, gdy wytworzenie rzeczy nastąpiło w sposób określony przez odbiorcę lub według dostarczonej przez niego dokumentacji technologicznej, chyba że dostawca, mimo zachowania należytej staranności, nie mógł wykryć wadliwości sposobu produkcji lub dokumentacji technologicznej albo że odbiorca, mimo zwrócenia przez dostawcę uwagi na powyższe wadliwości, obstawał przy podanym przez siebie sposobie produkcji lub dokumentacji technologicznej.

W ocenie Sądu Rejonowego, wada fizyczna występuje wtedy, gdy wartość lub użyteczność rzeczy została zmniejszona, biorąc pod uwagę cel oznaczony w umowie, albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jak również, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu dostawca zapewnił odbiorcę, lub rzecz została odbiorcy wydana w stanie niezupełnym. Decyduje zatem kryterium funkcjonalne, obejmujące przeznaczenie rzeczy i jej użyteczność, a nie kryterium normatywno – techniczne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2009 r., sygn. I CSK 147/05, Lex nr 180193). Wady rzeczy dzielą się na istotne i nieistotne, a jak się przyjmuje w piśmiennictwie i orzecznictwie rozróżnieniem na wady, które czynią dzieło niezdatnym do zwykłego użytku, albo które sprzeciwiają się wyraźnej umowie. Za istotne uważa się te pierwsze (wady, które czynią dzieło niezdatnym do zwykłego użytku, albo które sprzeciwiają się wyraźnej umowie), pozostałe - za wady nieistotne (por. wyrok SN z dnia 26 lutego 1998 r. I CKN 520/97 OSNC 1998/10 poz. 167).

Sąd Rejonowy odwołał się do treści art. 556 k.c. w zw. z art. 612 k.c. Wskazał, że gdy chodzi o kwestię uprawnień z rękojmi za wady, to obowiązkiem odbiorcy jest udowodnienie istnienia wady i zachowanie aktów staranności (zbadanie rzeczy i powiadomienie dostawcy o wadzie), a obowiązkiem dostawcy wykazanie, że wada nie istnieje, bądź, że nie dochowano aktów staranności lub, że ich dochowanie było spóźnione (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2008 r., sygn. V CSK 174/08, Lex nr 477605). Dostawca nie ponosi odpowiedzialności za każdy niepożądany przez zamawiającego skutek zastosowania określonej technologii produkcji, lecz tylko za taki, który można zakwalifikować jako wadę fizyczną rzeczy

W niniejszej sprawie powód wykonał gzymsy (prefabrykaty betonowe) zgodnie z dokumentacją techniczną przedłożoną przez pozwanego oraz wytycznymi sprecyzowanymi w umowie wraz z załącznikami z wyjątkiem umiejscowienia w prefabrykatach łączników I.. Ponadto, zgodnie z umową zostały prefabrykaty zostały wykonane zgodnie z „Warunkami technicznymi wykonania prefabrykowanych elementów konstrukcji z betonu zbrojnego stalą statyczną i sprężoną obowiązującą w przedsiębiorstwie powoda”, które stanowiły załącznik do umowy. Owszem, niektóre prefabrykaty, w szczególności te z elementami termoizolacyjnymi zamontowanymi poniżej dolnej podstawy płyt gzymsowych nie mogły zostać zamontowane, gdyż łączniki S. I. uległy zmiażdżeniu po umieszczeniu na deskowaniu montażowym. Oględziny 49 prefabrykatów pozwoliły na zidentyfikowanie 7 takich elementów gzymsowych. Wady prefabrykatów dotyczące elementów termoizolacyjnych S. I. oraz pewnych minimalnych różnic wymiarowych nie były wadami istotnymi.

Sąd Rejonowy zważył, iż art. 609 k.c. musi być rozpatrywany w połączeniu z art. 556 § 1 k.c. poprzez jego odpowiednie zastosowanie w oparciu o art. 612 k.c. Dostawca nie ponosi odpowiedzialności za każdy niepożądany przez zamawiającego skutek zastosowania określonej technologii produkcji, lecz tylko za taki, który można zakwalifikować jako wadę fizyczną rzeczy. Ponieważ prefabrykaty wytworzone przez powoda były wykonane zgodnie z umową zawartą przez strony, były wykonane z godnie z technologią dotyczącą produkcji elementów z betonu konstrukcyjnego, zatem brak było podstaw do przyjęcia, iż podnoszone przez pozwanego „wady” w postaci porowatości, przebarwień, czy minimalnych różnić w wymiarach były wadami rzeczy. Odnoście nieprawidłowego zamontowania łączników I., to przedmiotowa wada została zidentyfikowana wyłącznie u 7 z 49 prefabrykatów i nie była wadą istotną. Zatem pozwany nie miał podstaw do odstąpienia od umowy z powodem, mógł co jedynie żądać obniżenia ceny odnośnie 7 prefabrykatów lub wymiany tych elementów na nowe.

Sąd Rejonowy wskazał ponadto, że niezależnie od wynikających z przepisów o rękojmi uprawnień pozwany mógł w przypadku wystąpienia wady domagać się zasądzenia od dostawcy odszkodowania na zasadach ogólnych. Zgodnie bowiem z art. 471 k.c. dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Sąd zważył także, że podnosząc zarzuty z art. 471 i nast. k.c., powinien udowodnić, że dostarczone rzeczy miały wady, za które winę ponosi powód, wykazać, jaką z tego tytułu poniósł szkodę i zgłosić zarzut potrącenia należności przysługującej powodowi z kwotą należnego odszkodowania.

W ocenie Sądu Rejonowego, pozwany z przyczyn opisanych powyżej nie wykazał, aby dostarczone przez powoda betonowe gzymsy miały wady, jak również podniesiony przez pozwanego zarzut potrącenia wierzytelności obejmujących powstałą w ocenie pozwanego szkodę jak i inne wierzytelności był bezskuteczny.

Sąd Rejonowy odwołał się do treści art. 498 § 1 k.p.c. Wyjaśnił, że potrącenie jest instytucją prawa materialnego. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie następuje drogą jednostronnego oświadczenia materialnoprawnego wywołującego skutek prawny niezależnie od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem i od chwili złożenia go w taki sposób, ażeby druga strona mogła zapoznać się z jego treścią (art. 499 k.c. i 61 k.c.).

Sąd zważył także, iż w myśl art. 493 § 3 k.p.c. do potrącenia mogą być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione dokumentami, o których mowa w art. 485 k.p.c., tj. dokumentach, które mogą stanowić podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. W przedmiotowej sprawie pozwany opierał swój zarzut potrącenia na oświadczeniu o potrąceniu złożonym powodowi w piśmie z dnia 22 maja 2015 r., tj. po doręczeniu pozwanemu odpisu nakazu zapłaty wraz z pozwem, co nastąpiło w dniu 11 maja 2015 r. (k. 53 akt). Zatem zarzut potrącenia powinien spełniać wymogi z art. 493 k.p.c., czego pozwany nie dopełnił. Pozwany nie tylko nie udowodnił istnienia wierzytelności stanowiących podstawę jego zarzutu potrącenia, ale także nie przedstawił dokumentów wymienionych w art. 485 k.p.c., z których mógłby podnosić zarzut potrącenia w postępowaniu nakazowym.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 496 k.p.c. Sąd Rejonowy utrzymał w mocy nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 kwietnia 2015 r. o sygn. akt VIII GNc 35/15 (pkt. I wyroku).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Pozwany zaskarżył w/w wyrok w całości, zarzucając obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. i art. 217 § 1 k.p.c. oraz art. 286 k.p.c. poprzez:

1. pominięcie w zakresie wnioskowania i orzekania przyjętej do materiału procesowego opinii biegłego sądowego z dziedziny budownictwa magistra inżyniera M. Ś. (1) wymienionej na stronie 12 uzasadnienia wyroku (akapit nr 2), z której treści wynika wprost, że niemal wszystkie elementy prefabrykowane zostały wykonane niezgodnie ze sztuką budowlaną, zawierają wady wykluczające ich wykorzystanie jako gzymsów, bowiem wady te są istotne, a ponadto prefabrykaty zostały wykonane niezgodnie z dokumentacją techniczną, przy czym pominięcie nastąpiło wyłącznie dlatego, że opinia biegłego Ś. sporządzona na te same okoliczności w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy w procesie między tymi samymi stronami w sprawie VIII GC 551/15 miała charakter dokumentu prywatnego w rozumieniu przepisów o postępowaniu cywilnym w niniejszym procesie,

2. oddalenie wniosku pozwanej zawartego w piśmie przygotowawczym nr 1 z 2 marca 2017 roku, złożonego w terminie oznaczonym w zobowiązaniu nałożonym przez Sąd w pisemnym zawiadomieniu z 30 stycznia 2017 roku, w przedmiocie wezwania biegłej J. G. na rozprawę w celu złożenia ustnej opinii uzupełniającej z uwagi na koniczność wyjaśnienia sprzeczności wniosków i ustaleń zawartych w jej opinii oraz wyjaśnienia istotnych rozbieżności pomiędzy opinią biegłej B. G. i opinią biegłego M. Ś. (1), bowiem wnioski oraz ustalenia tych opinii są biegunowo różne,

3.błędne wnioskowanie w zakresie oceny zeznań świadków poprzez obdarzenie ich wiarą wyłącznie co do tych okoliczności, które przez żadną ze stron sporu nie były kwestionowane oraz zaniechanie wnioskowania w przedmiocie zeznań świadków S., J., S. i K., co do okoliczności spornych, w szczególności dotyczących wad prefabrykatów, ich rodzaju i znaczenia oraz odmówienie waloru wiarygodności zeznaniom świadka H. S. oraz reprezentanta strony w osobie wspólnika pozwanej spółki (...) tysiaka tylko dlatego, że opinia J. G. mimo licznych wewnętrznych sprzeczności oraz rozbieżności w odniesieniu do opinii M. Ś. (1) była korzystniejsza dla powoda od wad wskazanych w zeznaniach świadków i wspólnika pozwanej oraz opinii biegłego Ś.,

4.błędne wnioskowanie co skuteczności oświadczenia o potrąceniu, choć pozwana na podstawie dokumentów, a nadto dowodu z przesłuchania świadka A. A. oraz dowodu z przesłuchania stron wykazała istnienie wierzytelności podlegającej potrąceniu.

Skarżący ponadto wniósł na zasadzie art. 380 k.p.c. o rozpoznanie postanowienia Sądu Rejonowego, wydanego na posiedzeniu w ramach rozprawy, poprzedzającym wydanie wyroku to jest w dniu 10 marca 2017 roku, w przedmiocie oddalenia wniosku pozwanej o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z ustnej opinii biegłej (...), co do którego wniosłem zastrzeżenie w trybie art. 162 k.p.c.

Skarżący wniósł o wezwanie na rozprawę biegłej B. G. w celu złożenia ustnej opinii uzupełniającej w związku z koniecznością wyjaśnienia sprzeczności w sporządzonej przez tą biegłą opinii pisemnej, ze szczególnym uwzględnieniem błędnego pomiaru strzałki ugięcia prefabrykatu ujawnionego na zdjęciach 13 i 14 opinii, wyjaśnienia przyczyny badania przez biegłą prefabrykatów, które nie były przedmiotem dostawy przez powódkę, ujawnionych na zdjęciu 25 opinii, wyjaśnienia podstaw wniosku o zgodności prefabrykatów z dokumentacją techniczną przy jednoczesnym stwierdzeniu, że elementy I. zostały wadliwie zamontowane, zaś okoliczność ta wykluczała możliwość wykorzystania prefabrykatów w procesie budowlanym, ze względu na techniczną niemożliwość usunięcia wady, bowiem zbrojony I. jest zabetonowany w prefabrykacie i jako elementu konstrukcyjnego jego położenie nie może zostać w jakikolwiek sposób skorygowane, a także wyjaśnienie podstaw ustalenia, że realizacja dostawy mogłaby uchodzić za dopuszczalną, chociaż przedmiotem dostawy były gzymsy, czyli elementy pracujące na zewnątrz budynku, zaś wykorzystanie co któregoś prefabrykatu - gzymsu powodowałoby konieczność pozostawienia dziur, a pozostawienie luk na zewnątrz budynku jest w rozumieniu zasad sztuki budowlanej wykluczone.

Na podstawie art. 381 k.p.c. skarżący wniósł o wezwanie na rozprawę magistra inżyniera M. Ś. (1) (wezwanie proszę skierować na adres: ul. (...);(...) I.) na okoliczność wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy opiniami wydanymi przez M. Ś. (1) i J. G., bowiem rozbieżności te są istotne, a ich wyjaśnienie ma znaczenie dla wyniku procesu. Zdaniem skarżącego, wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie tego dowodu stał się konieczny na etapie postępowania apelacyjnego, ponieważ ewentualne wezwanie M. Ś. (1) w postępowaniu przed Sądem Rejonowym byłoby zasadne dopiero po zapoznaniu się ze stanowiskiem J. G. w zakresie zarzutów i wątpliwości zgłoszonych do sporządzonej przez nią opinii. Z uwagi na oddalenie przez Sąd Rejonowy wniosku w tej sprawie przesłuchanie M. Ś. (1) nie było możliwe ani konieczne, ponieważ wniosek taki należałoby uznać wówczas za przedwczesny.

W tych okolicznościach pozwany domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty z dnia 23 kwietnia 2015 r. w całości i oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje. Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 386 § 4 k.p.c. sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

W orzecznictwie podkreśla się, że pod pojęciem „nierozpoznania istoty sprawy” rozumieć należy każdy przypadek, w którym nie doszło do zbadania podstawy merytorycznej dochodzonego roszczenia. Do sytuacji takiej dojdzie przykładowo, jeżeli sąd a quo nie wniknął w ogóle w całokształt okoliczności sprawy, gdyż pozostając w mylnym przekonaniu ograniczył się do zbadania jedynie zagadnienia legitymacji procesowej jednej ze stron, przedawnienia lub prekluzji. Podstawa do uchylenia wyroku do ponownego rozpoznania zachodzić będzie zatem nie tylko wówczas, gdy sąd pierwszej instancji nie orzekł w ogóle merytorycznie o żądaniach stron, lecz także gdy przedwcześnie oddalił powództwo. Dojdzie do tego w sytuacji, gdy sąd zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania pozwu albo pominął merytoryczne zarzuty pozwanego bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (zob. m.in. wyroki Sądu Najwyższego : z dnia 9 stycznia 1936 r., C 1839/36, Zb. Orz. 1936 poz. 315, z dnia 23 września 1998 r., II CKN 897/97, OSNC 1999, Nr 1, poz. 22, z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 274/11, LEX nr 1110971 i z dnia 17 stycznia 2017 r., IV CSK 205/16, LEX nr 2269090, a także postanowienia tego Sądu z dnia 24 czerwca 2014 r., I CZ 29/14, LEX nr 1521229, z dnia 3 czerwca 2015 r., V CZ 115/14, LEX nr 1765630, a także z dnia 11 stycznia 2017 r., IV CZ 86/16, LEX nr 2237421).

Do nierozpoznania istoty sprawy dojdzie nie tylko w sytuacji, w której sąd pierwszej instancji dokonał oceny prawnej roszczenia bez oparcia jej o właściwie ustaloną podstawę faktyczną i w sprawie zachodzi potrzeba poczynienia po raz pierwszy niezbędnych ustaleń faktycznych (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2015 r., I CZ 68/15, LEX nr 1930435), lecz także wówczas, gdy sąd meriti nie wyjaśni i pozostawi poza oceną okoliczności faktyczne, stanowiące przesłanki zastosowania prawa materialnego, będącego podstawą roszczenia (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 lipca 2006 r., V CSK 140/06, LEX nr 1101691).

Konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego, o jakim mowa w art. 386 § 4 kpc, w kontekście uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania jest przesłanką samodzielną, która zawiera się albo w ramach nieważności postępowania (gdy zniesieniu podlega postępowanie przed sądem pierwszej instancji), albo też – jak ma to miejsce w sprawie niniejszej - w ramach nierozpoznania istoty sprawy. Nie w każdej sytuacji nierozpoznania istoty sprawy przez sąd pierwszej instancji bądź konieczności powtórzenia postępowania dowodowego w całości uzasadnione jest uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania. Przykładowo, w sytuacji gdy np. rozpoznanie zarzutu potrącenia wymaga oceny jednej faktury, a ocena zarzutu przedawnienia czy upływu terminu zawitego - dokonania tylko prostej subsumcji ustalonego przez sąd pierwszej instancji stanu faktycznego do zakresu zastosowania normy prawa materialnego - możliwe i pożądane jest merytoryczne rozstrzygnięcie tych kwestii przez sąd apelacyjny. Jeśli jednak, jak w sprawie niniejszej, rozpoznanie istoty sprawy wiąże się z koniecznością prowadzenia postępowania w znacznej części tak, że można uznać, że rzeczywiste rozpoznanie sprawy ograniczyło się do jednej instancji – wyrok sądu pierwszej instancji powinien być uchylony, a sprawa powinna zostać przekazana temu sądowi do ponownego rozpoznania (tak: Małgorzata Manowska [w:] Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz i orzecznictwo, wyd. IV, Opublikowano WKP 2017).

W tym kontekście należy zaznaczyć, że w postanowieniu z dnia 17 kwietnia 2013 r., V CZ 129/12, LEX nr 1341730, Sąd Najwyższy trafnie przyjął, że wymóg przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości odnosić trzeba każdorazowo do dowodów istotnych dla wyjaśnienia podstaw powództwa i zarzutów pozwanego. Nie można uznać oparcia przez sąd pierwszej instancji orzeczenia na twierdzeniach strony, czy też obu stron i faktach bezspornych za częściowe przeprowadzenie postępowania dowodowego, które będzie stanowić przeszkodę w uchyleniu tego orzeczenia, w sytuacji konieczności przeprowadzenia dowodów mających zasadnicze znaczenie dla rozpoznania istoty sprawy.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że pozwany w piśmie z dnia 2 marca 2017 r., złożonym w terminie oznaczonym w zobowiązaniu nałożonym przez Sąd Rejonowy w zawiadomieniu z dnia 30 stycznia 2017 r., wniósł o dopuszczenie dowodu z ustnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. G., w celu wyjaśnienia wątpliwości powstałych po sporządzeniu przez biegłego opinii pisemnej. Pozwany odnosząc się do ustaleń pisemnej opinii biegłej zakwestionował w szczególności rzetelność pomiaru strzałki ugięcia prefabrykatu gzymsowego na zdjęciu 13 i 14. Ponadto, podniósł, że przedstawione przez biegłą na zdjęciu nr 25 prefabrykaty nie są prefabrykatami wykonanymi i dostarczonymi przez powoda (zdaniem pozwanego są to prefabrykaty, które zostały zdemontowane z budynku należącego do (...)). Pozwany zauważył, że biegła wielokrotnie w opinii podkreślała, że elementy I. zostały zamontowane wadliwe i nie było możliwe usunięcie tych wad, przez co prefabrykaty nie nadawały się do wykorzystania w procesie budowlanym. Pomimo to biegła uznała, że prefabrykaty zostały wykonane zgodnie z dokumentacją, gdzie – jak zarzucił pozwany – w ogóle nie przewidywano wystąpienia jakichkolwiek nierówności krawędzi elementów czy też porów.

Wniosek o dopuszczenie dowodu w postaci uzupełniającej opinii biegłego J. G. pełnomocnik strony pozwanej wyraźnie podtrzymał na rozprawie w dniu 10 marca 2017 r. (k.439), gdzie podniósł, że – jego zdaniem – istnieje potrzeba wypowiedzenia się biegłej na temat licznych rozbieżności zachodzących pomiędzy ustaleniami jej ekspertyzy a ustaleniami opinii sporządzonej przez biegłego M. Ś. w sprawie o sygn. akt VIII GC 551/15. Jednocześnie, co istotne z punktu widzenia możliwości podnoszenia zarzutów apelacyjnych, pełnomocnik pozwanego złożył zastrzeżenie w trybie art. 162 kpc co do decyzji o oddaleniu wniosku o zobowiązanie biegłej do sporządzenia opinii uzupełniającej oraz wezwania biegłej na rozprawę, powołując stosowne przepisy proceduralne, które – jego zdaniem – naruszył Sąd Rejonowy (k.345, k. 439).

Jak wynika z powyższego, treść opinii pisemnej biegłego J. G. budziła wątpliwości pozwanego, który zarzucił, że opinia zawiera szereg wzajemnie wykluczających się wniosków, sprzeczności i co istotne - nie zawiera odniesienia się do kwestii niemożliwości wykorzystania dostarczonych przez stronę powodową pozwanemu prefabrykatów. Wątpliwości powyższe i rozbieżności w opinii Sąd Rejonowy winien wyjaśnić w szczególności poprzez dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego, który przy redagowaniu opinii uzupełniającej uwzględnić powinien dodatkowe elementy wymagające analizy całości zgromadzonego dotychczas materiału.

Tymczasem Sąd Rejonowy na rozprawie w dniu 10 marca 2017 r. oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie biegłej do sporządzenia opinii uzupełniającej oraz jego wniosek o wezwanie biegłej na rozprawę, wskazując w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że dla uzupełnienia opinii biegłego wystarczającą przyczyną nie jest to, że w przekonaniu strony kolejna opinia pozwoli na udowodnienie korzystnej dla niej tezy.

Zgodnie z treścią art. 286 kpc, sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Przepis art. 286 k.p.c. odnosi się do uprawnienia sądu, który – nie poprzestając na pisemnej opinii biegłego – może zażądać dodatkowych ustnych wyjaśnień lub dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Potrzeba zażądania dodatkowej opinii może wynikać z tego, że złożona opinia jest niezupełna lub niejasna.

W judykaturze ugruntowane jest stanowisko, które tutejszy Sąd w pełni podziela, iż dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów a w szczególności art. 217 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć – i tu Sąd Rejonowy ma słuszność – że sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych czy też z opinii instytutu w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony. W świetle art. 286 k.p.c. sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (zob. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lutego 1974 r., II CR 817/73, Lex nr 7404, także podobnie w wyroku z dnia 18 lutego 1974 r., II CR 5/74, Lex nr 7407 i w wyroku z dnia 15 listopada 2001 r., II UKN 604/00, PPiPS 2003/9/67). Jednocześnie sąd orzekający nie może nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego ani zamiast nich przedstawiać własnych (por. wyrok SN z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, (...) 1988, nr 7, poz. 62; wyrok SN z dnia 19 grudnia 1990 r., I PR 148/90, OSP 1991, z. 11-12, poz. 300). Nie jest ponadto uzasadniony wniosek strony o dopuszczenie dowodu z ustnej opinii uzupełniającej, czy dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych, jeżeli opinia wyznaczonego biegłego jest na tyle kategoryczna i przekonująca, że wystarczająco wyjaśnia zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1974 r., II CR 638/74, OSP 1975/5/108).

W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie zachodzą istotne sprzeczności, które przed wydaniem zaskarżonego wyroku powinny zostać wyjaśnione, co nie nastąpiło. Po pierwsze, biegła J. G. w swej opinii wskazała, że prefabrykaty wytworzone i dostarczone przez powoda pozwanemu zostały wykonane zgodnie z dokumentacją techniczną przedłożoną przez pozwanego oraz wytycznymi sprecyzowanymi w umowie, podczas gdy z opinii biegłego sądowego M. Ś. (1) złożonej w sprawie o sygnaturze akt VIII GC 551/15 wynika wniosek zgoła odmienny, tj. że elementy prefabrykowane objęte opinią wykonane zostały niezgodnie z dokumentacją techniczną (k.268). Po drugie, biegła B. G.wskazała, że wyprodukowane i dostarczone na budowę przez powoda prefabrykaty nie budzą większych zastrzeżeń pod względem jakości ich konstrukcji – nie mają żadnych zarysowań i pęknięć oraz że jedynie niektóre prefabrykaty nie mogły zostać zamontowane z uwagi na wady dotyczące elementów termoizolacyjnych S. I.. Z opinii biegłego M. Ś. (1) wynika natomiast, że niemal wszystkie elementy prefabrykowane zostały wykonane przez powoda niezgodnie ze sztuką budowlaną, zawierają wady wykluczające ich wykorzystanie jako gzymsów, bowiem wady te są istotne. Należy przy tym ubocznie zauważyć, że większość świadków potwierdziła istnienie wad w dostarczonych przez powoda prefabrykatach, przy czym świadkowie S., J. i K. zeznali, że prefabrykaty nie zostały dopuszczone do wykorzystania w procesie budowlanym.

Istotnym jest ponadto fakt, że Sąd Rejonowy dopuścił w przedmiotowej sprawie dowód z opinii biegłego przeprowadzony w sprawie o sygnaturze akt VIII GC 551/15 na okoliczność treści tego dokumentu (k.345). Dokonując oceny zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego Sąd I instancji pominął jednak całkowicie wnioski wynikające z tej opinii, podkreślając, że została ona sporządzona na potrzeby innego postępowania.

Wskazać należy, że jeżeli strona (w tym przypadku pozwany) dołącza do pisma procesowego ekspertyzę sądową sporządzoną na potrzeby innego postępowania, powołując się na zawarte w niej twierdzenia i wnioski, opinię tę należy traktować, jako część argumentacji faktycznej i prawnej przytaczanej przez stronę. Jeżeli strona składa taką ekspertyzę z intencją uznania jej przez sąd za dowód w sprawie, istnieją podstawy do przypisania jej znaczenia dowodu z dokumentu prywatnego w rozumieniu art. 245 k.p.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2011 r., II CNP 23/11, LEX nr 1110965 oraz z 10 października 2012 r., I UK 210/12 LEX nr 1284721. Nie może być zatem zupełnie zignorowana przez sąd w postępowaniu, w którym powołano się na taką opinię albo złożono jej odpis (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2017 r., sygn. akt I UK 207/16).

Opinia M. Ś. (3) sporządzona na potrzeby postępowania w sprawie VIII GC 551/15 niewątpliwie nie ma rangi dowodu dowodowego opinii biegłego w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 278 kpc), ale stanowi element materiału procesowego w sprawie rozpoznawanej. Co istotne, przedmiotem opinii J. G. i opinii M. Ś. (3) są te same elementy prefabrykowane, zakres obu opinii jest ten sam, a postępowanie w sprawie niniejszej i sprawie o sygnaturze VIII GC 551/15, toczy się pomiędzy tymi samymi stronami procesu. Ekspertyza M. Ś. (3) stanowi wyjaśnienie stanowiska strony pozwanej z uwzględnieniem wiadomości specjalnych. Może natomiast, w ocenie Sądu Okręgowego, przemawiać za koniecznością dopuszczenia przez sąd dowodu z opinii kolejnego biegłego.

Taki prywatny dokument, o którym mowa powyżej, o charakterze informacyjnym, nie może prowadzić do obejścia przepisów o dowodach. Dokument prywatny jest jednym z dowodów wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne dowody. Może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z 25 września 1985 r., IV PR 200/85 OSNCP 1986 Nr 5, poz. 84 i z 3 października 2000 r., I CKN 804/98, niepubl.).

Podkreślenia wymaga nadto fakt, że w świetle stanowiska nauki i praktyki przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego nie może zostać ograniczone do złożenia jej w formie pisemnej do akt sprawy. Biegły powinien w każdym wypadku zostać wezwany na rozprawę, aby strony mogły mu zadawać pytania (por. orzeczenie SN z dnia 17 grudnia 1954 r., II C 953/53, niepubl.; orzeczenie SN z dnia 5 kwietnia 1956 r., III CR 178/55, niepubl.; orzeczenie SN z dnia 15 lutego 1958 r., I CR 392/57, NP 1959, nr 1, s. 98; orzeczenie SN z dnia 31 października 1962 r., II CR 818/61, LEX nr 1633546; wyrok SN z dnia 24 maja 1963 r., II CR 532/62, LEX nr 1672078; wyrok SN z dnia 13 kwietnia 1965 r., II CR 8/65, LEX nr 5778; wyrok SN z dnia 13 marca 1969 r., II CR 65/69, LEX nr 6474; wyrok SN z dnia 14 marca 1975 r., II CR 34/75, LEX nr 7673; uzasadnienie wyroku SN z dnia 27 maja 1976 r., I PR 64/76, LEX nr 7830; wyrok SN z dnia 14 listopada 1983 r., I CR 332/83, LEX nr 8573; wyrok SN z dnia 20 stycznia 1989 r., II CR 310/88, LEX nr 8940; wyrok SN z dnia 29 lipca 1998 r., II UKN 149/98, OSNAPiUS 1999, nr 14, poz. 472; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 września 1998 r., II UKN 220/98, OSNAPiUS 1999, nr 18, poz. 597; uzasadnienie wyroku SN z dnia 8 grudnia 1998 r., II UKN 360/98, OSNP 2000, nr 3, poz. 114; uzasadnienie wyroku SN z dnia 23 kwietnia 1999 r., II UKN 590/98, OSNP 2000, nr 12, poz. 484; jednakże odmiennie por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów SN – zasady prawnej z dnia 23 marca 1999 r., III CZP 59/98, OSNC 1999, nr 7–8, poz. 124; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 kwietnia 1999 r., II UKN 558/98, OSNAPiUS 2000, nr 13, poz. 520). Ponadto opinia pisemna biegłego powinna być złożona tak, by strony przed rozprawą mogły się z nią zapoznać i mieć możność wypowiedzenia się na jej temat na rozprawie (por. orzeczenie SN z dnia 15 lutego 1958 r., I CR 392/57, NP 1959, nr 1, s. 98). Artykuł 286 daje sądowi możność żądania, stosownie do okoliczności, ustnego wyjaśnienia przez biegłego jego opinii sporządzonej w formie pisemnej (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1999 r., II UKN 273/99, OSNAPiUS 2001, nr 8, poz. 284; wyrok SN z dnia 5 września 2001 r., II UKN 547/00, OSNAPiUS 2003, nr 11, poz. 277).

Jak podkreśla się w literaturze, pytania zadawane biegłemu muszą wiązać się ściśle ze sprawą i dotyczyć tylko tej dziedziny, w której biegły jest specjalistą, oraz być tak sformułowane, aby biegły mógł na nie w zasadzie odpowiedzieć stanowczo w sposób pozytywny bądź negatywny. Od uznania sądu zależy również konieczność przedstawienia dodatkowej opinii przez tego samego lub innego biegłego (por. wyrok SN z dnia 10 lutego 2002 r., II UKN 399/99, OSNAPiUS 2001, nr 15, poz. 497).

W szczególności przyjmuje się, że jeżeli występuje rozbieżność, niezupełność lub niejasność opinii, a materiał dowodowy nie daje podstawy do oparcia się wyłącznie na opinii jednego biegłego, sąd powinien przez łączne zbadanie stanowiska biegłych wyjaśnić zachodzące w ich opiniach sprzeczności bądź też zażądać dodatkowej opinii innych biegłych (por. orzeczenie SN z dnia 18 czerwca 1952 r., C 1108/51, NP 1953, nr 10, s. 93; postanowienie SN z dnia 29 czerwca 1973 r., I CR 271/73, LEX nr 7277; wyrok SN z dnia 15 lutego 1974 r., II CR 817/73, LEX nr 7404; uzasadnienie wyroku SN z dnia 30 listopada 1999 r., II UKN 220/99, OSNP 2001, nr 6, poz. 204; uzasadnienie wyroku SN z dnia 10 lutego 2000 r., II UKN 399/99, OSNP 2001, nr 15, poz. 497; uzasadnienie wyroku SN z dnia 8 lutego 2002 r., II UKN 112/01, OSNP 2003, nr 23, poz. 580; por. jednakże wyrok SN z dnia 8 marca 2013 r., III CSK 183/12, LEX nr 1341678).

Reasumując, wobec stwierdzenia w postępowaniu apelacyjnym konieczności prowadzenia postępowania dowodowego w znacznej części, która to konieczność zawiera się w ramach nierozpoznania przez Sąd Rejonowy istoty sprawy i uchylenia z tego powodu zaskarżonego wyroku (art. 386 § 4 k.p.c.) zbędnym i przedwczesnym jest dokonywanie przez Sąd Okręgowy oceny pozostałych zarzutów zawartych w apelacji.

Rzeczą Sądu Rejonowego ponownie rozpoznającego sprawę będzie więc ocena zasadności stanowiska pozwanego w zakresie, w jakim zakwestionował on ustalenia opinii biegłej J. G.. W tym kontekście Sąd ponownie rozpoznając sprawę powinien dopuścić dowód z uzupełniającej opinii biegłejB. G., zobowiązując biegłą do ustosunkowania się do zarzutów postawionych przez pozwanego w piśmie z dnia 2 marca 2017 r., a następnie dowód ten ocenić zgodnie z wymogami z art. 233 kpc.

Dopiero po złożeniu przez biegłą uzupełniającej opinii i po umożliwieniu stronom przedstawienia swojego stanowiska co do wyjaśnień biegłego, możliwe będzie wyrażenie oceny, czy uzasadnionym w sprawie jest dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego. Gdyby bowiem okazało się, że nadal występują wątpliwości w zakresie sporządzonej przez biegłą opinii, a materiał dowodowy nie daje podstawy do oparcia się wyłącznie na opinii jednego biegłego, Sąd Rejonowy powinien zażądać dodatkowej opinii innych biegłych na zasadzie art. 232 zd. 2 kpc.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 386 § 4 w zw. art. 108 § 2 k.p.c.

Marek Tauer Wiesław Łukaszewski Elżbieta Kala