Pełny tekst orzeczenia

Sygn. I C 7/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Rejonowego Iwona Adamiak - Orłowska

Protokolant:

Aplikant aplikacji notarialnej Ida Chotecka

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2018 roku na rozprawie w L.

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda T. B. kwotę 1510 (tysiąc pięćset dziesięć 00/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 listopada 2016 roku do dnia zapłaty;

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda T. B. kwotę (...) (tysiąc siedemset dziewięćdziesiąt trzy 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  Nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w Lublinie kwotę 42,17 (czterdzieści dwa 17/100) złotych tytułem pokrycia wynagrodzenia biegłego wyłożonego w tej części tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa.

Sygn. akt I C 7/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 grudnia 2016 roku T. B., działając przez pełnomocnika (adwokata), wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na swoją rzecz kwoty 1.510,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 października 2016 roku do dnia zapłaty. Nadto, powód domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, wedle norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, że w dniu 4 października 2016 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd – B. nr rej. (...). W związku z tym, iż sprawca szkody posiadał polisę OC w pozwanym towarzystwie, wystąpiono o wypłatę odszkodowania. Jak wynika z dalszej części uzasadnienia pozwu, przyznano zaniżone odszkodowanie w wysokości 2.296,94 zł. Pełnomocnik powoda podkreślił przy tym, że znacznie zaniżono wartość kosztów naprawy (m.in. niezasadnie zastosowano zaniżoną stawkę i ilość rbg, amortyzację części, zastosowano nieoryginalne części zamienne, potrącenia na materiale lakierniczym, pominięto część uszkodzonych elementów pojazdu oraz nie uwzględniono wymiany części technologicznie jednorazowych.

Końcowo pełnomocnik powoda podniósł, że na podstawie umowy przelewu wierzytelności T. B. nabył całość praw do niniejszego odszkodowania /pozew wraz z uzasadnieniem – k. 2 – 3; pełnomocnictwo – k. 4; dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – k. 5; umowy przelewu wierzytelności – k. 6 – 7 akt sprawy/.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 9 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu /nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – k. 15 akt sprawy/.

Pozwany, działając przez profesjonalnego pełnomocnika (radcę prawnego), zaskarżył w całości powyższy nakaz zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty pełnomocnik pozwanego podniósł, że jego zdaniem powództwo jest bezzasadne, a pozwany przeczy wszelkim twierdzeniom i zarzutom strony powodowej, nie licząc tych, które zostaną przez niego przyznane w sposób wyraźny. Wskazał, że szkoda wynikająca z dochodzonych pozwem roszczeń została w całości skompensowana, zaś pozwany – określając wysokość należnego odszkodowania – kierował się dyspozycją art. 363 k.c. w zw. z art. 361 k.c. W niniejszej sprawie ubezpieczyciel sporządził kalkulację naprawy w oparciu o system A., powszechnie stosowany przy likwidacji szkód komunikacyjnych. Koszt robocizny został ustalony przy uwzględnieniu norm czasowych operacji naprawczych określanych przez producenta pojazdu ujętych w w/w systemie oraz stawki za 1 roboczogodzinę zł, stosowanej przez (...) przy rozliczeniach bez dokumentowania kosztów naprawy. Zgodnie z zasadami wskazanymi powyżej, po ponownym rozliczeniu wysokość odszkodowania ustalono w kwocie 2.296,94 zł i była to propozycja rozliczenia szkody. Jednocześnie pozwany poinformował, że kalkulacja ta stanowiła jedynie propozycję rozliczenia szkody bez konieczności dokumentowania poniesionych kosztów związanych z naprawą pojazdu, natomiast w przypadku poniesienia wyższych kosztów naprawy i udokumentowania ich fakturami kwota odszkodowania byłaby ponownie ustalona. Z dalszej części uzasadnienia sprzeciwu wynika, że (...) SA przesłał poszkodowanej A. W. kalkulację naprawy pojazdu wraz z informacją o zasadach kalkulacji kosztów naprawienia pojazdu w szkodzie z ubezpieczenia OC. Poszkodowana poza propozycją dotyczącą bezspornej kwoty odszkodowania została również poinformowana przez (...) SA, że w przypadku zainteresowania wskazaniem warsztatu, który zrealizuje naprawę pojazdu za kwotę ustaloną w kalkulacji, (...) wskaże warsztat, który zrealizuje naprawę za tę kwotę. Poszkodowana nie wykazała zainteresowania propozycją (...) dot. wskazania zakładu naprawczego.

Pełnomocnik pozwanego zauważył, że sporządzona przez pozwanego (...) SA w dniu 06.10.2016 r. i przesłana poszkodowanej kalkulacja nr (...) kosztów naprawy samochodu w systemie A. według zasad kosztorysowego rozliczania szkód w pojazdach, uwzględnia zakres uszkodzeń pojazdu ujawnionych podczas dokonanych oględzin (pozostających w bezpośrednim związku przyczynowym z kolizją drogową zaistniałą w dniu 04.10.2016 r.). Kalkulacja uwzględnia pracochłonność niezbędnych operacji naprawczych oraz wysokość cen części zamiennych dostępnych na rynku krajowym. Stanowi propozycję (...) SA dotyczącą powstałych strat w pojeździe bez konieczności ich udokumentowania przez poszkodowanego. W sytuacji dostępności samochodowych części zamiennych w szerokim zakresie cenowym, przedstawiona przez (...) SA propozycja kosztorysowego rozliczenia szkody odzwierciedla wysokość przeciętnych kosztów napraw, w zakresie których możliwe jest dokonanie skutecznej naprawy uszkodzonego pojazdu z uwzględnieniem dostępnych również na rynku części alternatywnych pochodzących od dostawców niezależnych od producenta i generalnego importera tej marki pojazdu. Powód swoje roszczenia opiera o sporządzoną przez siebie kalkulację, nie przedkłada zaś żadnych dowodów (w szczególności rachunków za zakup części i naprawę), które uzasadniałyby żądanie odszkodowania w wyższej wysokości, niż wypłacone przez pozwanego. W ocenie pełnomocnika pozwanego powód nie wykazał, że poniósł szkodę w wyższej wysokości, niż kwota wypłaconego przez (...) SA odszkodowania. Przedłożona kalkulacja powoda jest tylko hipotetycznym wyliczeniem kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu. Nie może stanowić dowodu na fakt powstania szkody w wysokości dochodzonej pozwem, a tym samym zobowiązania pozwanego do zapłaty odszkodowania w wyższej wysokości. Pozwany podniósł również, że pojazd marki B. o nr rej. (...) wyprodukowany był w 2006 r. i na liczniku miał odczytany przebieg 216908 km /sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wraz z uzasadnieniem – k. 24 – 26; pełnomocnictwo – k. 27; dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – k. 28; aktualny odpis z KRS pozwanego – k. 29 – 34 akt sprawy/.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie działalności ubezpieczeniowej /okoliczność niesporna pomiędzy stronami potwierdzona aktualnym odpisem z KRS Ubezpieczyciela – k. 29 – 34 akt sprawy/.

W dniu 4 października 2016 roku ok. godz. 11:20 w L., na parkingu przed sklepem (...) przy ul. (...), doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki B. (...) o nr rej. (...), stanowiący współwłasność A. W. i M. W.. Sprawcą zdarzenia był M. L., kierujący samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...), który zajechał drogę A. W., wskutek czego doszło do zderzenia obu pojazdów. Właścicielką tego pojazdu była natomiast A. S.. A. W. nie ponosiła winy w zaistniałym zdarzeniu ani nie przyczyniła się do powstania szkody /okoliczności niesporne pomiędzy stronami potwierdzone drukiem zgłoszenia szkody w pojeździe z ubezpieczenia OC – k. 75 – 76 akt sprawy/.

W dniu zdarzenia A. S. łączyła z w/w Ubezpieczycielem umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych o numerze (...) okoliczność niesporna pomiędzy stronami potwierdzona dowodem ubezpieczenia OC – k. 59v – 60 akt sprawy/.

A. W. i M. W. zaistniałą szkodę niezwłocznie zgłosili u Ubezpieczyciela A. S.. Działający w ramach Centrum (...) S.A. rzeczoznawca motoryzacyjny G. H. w dniu 6 października 2016 roku dokonał oględzin uszkodzonego pojazdu marki B. (...) o nr rej. (...) i sporządził kalkulację naprawy nr (...). Koszt uszkodzeń naprawy pojazdu rzeczoznawca, działający w oparciu o system (...), ustalił na kwotę 2.296,94 zł brutto /okoliczności niesporne pomiędzy stronami potwierdzone: drukiem zgłoszenia szkody w pojeździe z ubezpieczenia OC – k. 70 i 75 – 76; wyceną kosztów naprawy wraz z kosztorysem – k. 56v – 59 i 66 – 68; dokumentacją fotograficzną uszkodzonego pojazdu – k. 60v – 65v akt sprawy/.

W okresie od 5 do 10 października 2016 roku A. W. wynajmowała pojazd zastępczy marki F. (...) o nr rej. (...), ponosząc przy tym koszt 940,95 zł /okoliczności niesporne pomiędzy stronami potwierdzone umową najmu pojazdu zastępczego – k. 48; protokołem przekazania (odbioru) pojazdu zastępczego – k. 48v; ogólnymi warunkami najmu pojazdu wraz z załącznikami – k. 49 – 50; fakturą VAT nr (...) – k. 77 akt sprawy/.

Na podstawie powyższych ustaleń poczynionych przez rzeczoznawcę, pismem z dnia 26 października 2016 roku Zakład (...) poinformował A. W. i M. W. o przyjęciu odpowiedzialności za zaistniałą w dniu 4 października 2016 roku kolizję drogową i przyznaniu im odszkodowania w łącznej wysokości 2.296,95 zł, wypłacając poszkodowanym kwoty po 1.148,47 zł. Jednocześnie Ubezpieczyciel uwzględnił koszt wynajęcia pojazdu zastępczego, wypłacając każdemu z nich połowę kwoty wynikającej z faktury VAT nr (...) /okoliczności niesporne pomiędzy stronami potwierdzone decyzjami Ubezpieczyciela z dnia 26 października 2016 r. – k. 42v – 46v akt sprawy/.

W dniu 9 listopada 2016 roku A. W. i M. W. zawarli z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. umowę cesji wierzytelności, przelewając na jej rzecz wszelkie uprawnienia względem (...) S.A. z siedzibą w W., związane ze szkodą nr (...) w pojeździe marki B. (...) z dnia 4 października 2016 roku, jednakże z wyłączeniem wypłaconej dotychczas kwoty 2.296,94 zł oraz roszczeń z tytułu najmu pojazdu zastępczego /umowa cesji wierzytelności z dnia 09.11.2016 r. – k. 6 akt sprawy/.

Następnego dnia doszło do zawarcia kolejnej umowy cesji wierzytelności, na mocy której T. B. nabył od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. tożsamy zakres uprawnień do dochodzenia odszkodowania od (...) Zakładu (...) w związku ze szkodą nr (...), w tym prawo do domagania się uzupełniającego odszkodowania za szkodę w samochodzie A. W. i M. W. /umowa cesji wierzytelności z dnia 10.11.2016 r. – k. 7 akt sprawy/.

T. B. nie zgodził się z wysokością kwoty przyznanego odszkodowania i samodzielnie przeprowadził oględziny oraz sporządził własną kalkulację naprawy szkody nr (...) w systemie EurotaxGlass’s. Koszt naprawy samochodu marki B. (...) o nr rej. (...) ustalił na kwotę 9.357,21 zł /kalkulacja naprawy nr (...) – k. 8 – 13 akt sprawy/.

W przedmiotowym pojeździe wymianie podlegają: wykładzina zderzaka przedniego, wspornik lewy zderzaka przedniego, zestaw mocowania zderzaka przedniego, 3 śruby zderzaka przedniego, 2 nakrętki zderzaka przedniego, nit rozprężny zderzaka przedniego, ściana boczna przednia lewa, zestaw mocowania ściany bocznej przedniej lewej (błotnik przedni lewy), śruba przednia lewa, nakrętka przednia lewa, osłona przednia wnęki koła lewego, izolacja drzwi przednich lewych, zestaw mocowania wykładziny drzwi przednich, zatrzask wykładziny drzwi przednich lewych, zatrzask wykładziny drzwi, zestaw mocowania drzwi przednich lewych, felga aluminiowa przednia lewa oraz dwa amortyzatory przednie: lewy i prawy.

Nie było możliwe określenie stopnia zużycia amortyzatorów przednich ani tego, jak długo były eksploatowane. Podobnie, nie ustalono, jakie części zostały uszkodzone wskutek zdarzenia z dnia 4 października 2016 roku (oryginalne czy alternatywne), czy samochód był wcześniej serwisowany oraz tego, czy była to pierwsza tego rodzaju kolizja w pojeździe.

Zgodnie z przedstawionym zakresem uszkodzeń i ich kwalifikacją, przewidywany koszt naprawy przedmiotowego pojazdu wynosi kolejno (brutto):

I. wariant: przy założeniu, że naprawa będzie realizowana w autoryzowanym serwisie (...), zostanie zachowana technologia naprawy przewidziana przez producenta, przy przyjęciu stawek zgodnie z obowiązującymi w (...) B., tj. stawki blacharsko – mechanicznej za 1 roboczogodzinę w wysokości 180,00 zł netto i stawki lakierniczej za 1 roboczogodzinę w wysokości 180,00 zł netto – 11.973,87 zł; przy założeniu 50% zużycia amortyzatorów przednich – 10.758,53 zł;

II. wariant: przy założeniu, że naprawa będzie realizowana w nieautoryzowanym serwisie, zostanie zachowana technologia naprawy przewidziana przez producenta, a do naprawy zostaną użyte części alternatywne (najtańsze zamienniki), przy przyjęciu stawek zgodnie ze średnią stawką obowiązującą w nieautoryzowanych zakładach blacharsko – lakierniczych na terenie województwa (...), tj. stawki blacharsko – mechanicznej za 1 roboczogodzinę w wysokości 110,00 zł netto i stawki lakierniczej za 1 roboczogodzinę w wysokości 110,00 zł netto – 7.453,74 zł; przy założeniu 50% zużycia amortyzatorów przednich – 6.238,40 zł /opinia biegłego z zakresu odtwarzania przebiegu wypadków i kolizji drogowych oraz techniki samochodowej P. M. wraz z kalkulacją naprawy nr (...) i raportem optymalizacji części do kalkulacji– k. 107 – 119 akt sprawy/.

Samochód osobowy marki B. (...) o nr rej. (...) został wyprodukowany w 2006 roku, zaś odczytany przebieg wynosi 216.908 km. /kalkulacja naprawy nr (...) – k. 111 akt sprawy/.

W ocenie Sądu nie ma żadnych podstaw do poddawania w wątpliwość niespornych twierdzeń stron sporu w zakresie okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. W toku całego postępowania nie zostały bowiem ujawnione takie okoliczności, w świetle których, wskazane jako niesporne, twierdzenia stron, powinny być uznane w całości lub w oznaczonej części za niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.

W całości autentyczna jest zgromadzona w toku postępowania w sprawie dokumentacja postępowania likwidacyjnego, pochodząca od (...) S.A. z siedzibą w W., prowadzonego pod numerem (...), a obrazująca przebieg postępowania likwidacyjnego, zgłoszoną przez A. W. i M. W. szkodę, a zwłaszcza jego wynik (przyznanie przez pozwanego na rzecz w/w poszkodowanych odszkodowania w określonej wysokości).

Treść tych wszystkich dokumentów (prywatnych), na podstawie których ustalony został stan faktyczny sprawy, jest zgodna z okolicznościami przyznanymi przez strony. Tworzą one spójny obraz przedmiotowej sprawy w zakresie stosunku prawnego łączącego osobę odpowiedzialną za szkodę z dnia 4 października 2016 roku z pozwanym zakładem ubezpieczeń, przebiegu postępowania likwidacyjnego, a także roszczeń powoda w stosunku do pozwanego z tytułu ubezpieczenia OC, wynikających z umowy przelewu wierzytelności z dnia 10 listopada 2016 roku.

Wątpliwości Sądu nie budziła także treść i autentyczność umów przelewu wierzytelności z dnia 9 i 10 listopada 2016 roku. Charakter tych czynności prawnych nie sprzeciwiał się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W szczególności uprawnienie do żądania uzupełniającego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek zdarzenia z dnia 4 października 2016 roku w pojeździe marki B. (...) o nr rej. (...) nie ma charakteru ściśle osobistego, zaś jego cel zostanie osiągnięty bez względu na to, kto jest wierzycielem. Wbrew stanowisku pozwanego, nabycie tzw. wierzytelności ubezpieczeniowej przez osobę trzecią nie wyłącza możliwości naprawienia szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego. Trzeba bowiem zauważyć, że w praktyce obrotu gospodarczego różne podmioty mają interes w tym, aby stać się cesjonariuszami wierzytelności ubezpieczeniowej. Są to m.in. warsztaty naprawy pojazdów, które w zamian za cesję praw wynikających z wypadku komunikacyjnego zobowiązują się do bezgotówkowego naprawienia uszkodzonego pojazdu. Celem ich działania jest oczywiście uzyskanie odszkodowania od ubezpieczyciela. Tak też jest w niniejszej sprawie. Nie można wreszcie pominąć tego, że poszkodowani A. W. i M. W., a w ślad za nimi powód T. B., dokonali wyboru sposobu naprawienia szkody w postaci żądania zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej. Okoliczność ta jeszcze bardziej uniezależnia możliwość spełnienia świadczenia przez pozwanego od tego, czyją własnością jest uszkodzony pojazd i kto jest aktualnym wierzycielem pozwanego zakładu ubezpieczeń. W istocie, celem odszkodowania jest wyrównanie uszczerbku w majątku poszkodowanego, jednakże fakt zbycia takiego uprawnienia (przecież o charakterze majątkowym), w żaden sposób nie sprzeciwia się właściwości zobowiązania. Naprawienie szkody, bez względu na to, w jaki sposób to nastąpi, jest obowiązkiem dłużnika. Wtórnym jest to, czy nastąpi na rzecz bezpośredniego poszkodowanego, czy osoby przez niego wskazanej (osoby trzeciej), na którą przeniósł on przysługującą mu wierzytelność. W każdym razie obrót taką wierzytelność nie jest zabroniony przez ustawę, jest zjawiskiem powszechnym, i nie można doszukiwać się tego, aby pozostawał w sprzeczności z charakterem wierzytelności odszkodowawczej.

Ponieważ ustalenie zakresu uszkodzeń powstałych w samochodzie marki B. (...) o nr rej. (...) na skutek szkody, kosztów jego przywrócenia do stanu sprzed zdarzenia wymagało wiadomości specjalnych, Sąd ustalił je w oparciu o wywołaną w sprawie opinię biegłego P. M..

Przystępując do oceny opinii biegłego należy zwrócić uwagę na fakt, że kontrola jej zawartości merytorycznej przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, ogranicza się do zgodności treści opinii z zasadami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez Sąd do tych kryteriów oceny stanowi więc wystarczające i należyte uzasadnienie oceny opinii biegłego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2005 roku, II CK 572/04, Legalis nr 242569).

W świetle przywołanych kryteriów opinię biegłego sądowego należało ocenić jako spójną i logiczną oraz opartą na fachowej wiedzy biegłego. Przy czym autentyczność opinii biegłego P. M. nie była w ogóle kwestionowana w toku postępowania dowodowego przez strony procesu, zaś jej rzetelność nie została skutecznie podważona przez pozwanego. Biegły bazował na materiale zgromadzonym w aktach sprawy, w tym również w zasadniczej części na tych samych dowodach, w oparciu o które pozwany wypłacił poszkodowanym bezsporną kwotę odszkodowania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w całości w zakresie żądania głównego i w zasadniczej części w zakresie odsetek za opóźnienie.

T. B. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.510,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 października 2016 roku do dnia zapłaty.

Odnosząc się merytorycznie do żądania powoda wskazać należy, że skierował on swoje roszczenie przeciwko pozwanemu zakładowi ubezpieczeń, w którym w zakresie OC ubezpieczona był A. S., czyli osoba odpowiedzialna za szkodę. Nadto, swoją legitymację do wystąpienia z tym roszczeniem wywodził on z umowy cesji wierzytelności zawartej w dniu 10 listopada 2016 roku z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., na mocy której nabył – jako cesjonariusz – wierzytelność poszkodowanych A. W. i M. W. z tytułu odszkodowania, przysługującego im w związku ze szkodą w samochodzie marki B. (...) o nr rej. (...), powstałą w dniu 4 października 2016 roku.

Pozwany ubezpieczyciel, uznając, iż koszty naprawy wynoszą 2.296,94 zł, wypłacił poszkodowanym odszkodowanie w tej właśnie wysokości. Zdaniem powoda, wycena dokonana przez eksperta Centrum (...) S.A. została zaniżona, wobec czego samodzielnie wykonał stosowną ekspertyzę. Zgodnie ze sporządzoną przez niego kalkulacją naprawy nr (...), wysokość kosztów naprawy samochodu marki B. (...) o numerze rejestracyjnym (...), będącego własnością poszkodowanych, została określona na kwotę 9.357,21 zł.

W niniejszej sprawie bezsporna była zasada odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela, który już w toku postępowania likwidacyjnego uznał swoją odpowiedzialność za skutki przedmiotowego zdarzenia z tytułu zwartej umowy OC z właścicielem pojazdu, będącego osobą odpowiedzialną za szkodę z dnia 4 października 2016 roku, oraz przyznał poszkodowanym A. W. i M. W. kwotę 2.296,94 zł tytułem odszkodowania za uszkodzony pojazd.

W toku postępowania dowodowego sporna była natomiast jedynie wysokość należnego powodowi dalszego odszkodowania, a także legitymacja procesowa powoda.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że niezasadny okazał się zarzut pozwanego odnośnie braku legitymacji procesowej po stronie powoda. W toku postępowania pozwany podnosił zarzut nieważności umów przelewu: z dnia 9 listopada 2016 roku zawartej pomiędzy A. W. i M. W. a (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., oraz z dnia 10 listopada 2016 roku zawartej pomiędzy w/w spółką i powodem T. B.. Jego zdaniem przelew wierzytelności z tytułu odszkodowania za szkodę w samochodzie marki B. (...) z dnia 4 października 2016 roku uniemożliwia jej naprawienie przez restytucję naturalną, co może nastąpić tylko bezpośrednio na rzecz poszkodowanych.

W ocenie Sądu obu powyższych umów przelewu nie można uznać za sprzeczne z właściwością zobowiązania, a co za tym idzie – za nieważne, jak podnosił pełnomocnik pozwanego. Umowy takie są zgodne zarówno z samą naturą zobowiązania, jak i celem wprowadzonej przez ustawodawcę actio directa, a także są umowami powszechnie stosowanymi i funkcjonującymi w obrocie prawnym. Praktyka takiego obrotu dość wyraźnie pokazuje, że przyczynę prawną przelewu stanowią najczęściej umowy wzajemne cedenta i cesjonariusza, w których wierzytelność odszkodowawcza stanowi przedmiot świadczenia wzajemnego zbywcy na rzecz osoby trzeciej. Przejście uprawnienia do żądania odszkodowania uzupełniającego przez cesjonariusza w żaden sposób nie uniemożliwia naprawienia szkody (art. 363 § 1 k.c.). Zbycie tego prawa na rzecz osoby trzeciej nie pozbawia bowiem funkcji kompensacyjnej odszkodowania w jego obydwu postaciach (restytucji naturalnej i zapłaty określonej sumy pieniężnej). Zdaniem Sądu nie można ograniczać poszkodowanego w swobodnym dysponowaniu wierzytelnością ubezpieczeniową. Zasadą jest przecież zbywalność praw majątkowych. Przedmiotowa wierzytelność ma charakter samoistny, co sprawia, że jest w pełni niezależna. Dokonując natomiast analizy treści obu w/w umów cesji stwierdzić można, że doszło do szczególnego następstwa materialnoprawnego po stronie wierzyciela, przy czym wierzytelność przeszła na jej nabywców w niezmienionym stanie i zakresie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2006 r., sygn. akt III CZP 65/06).

W konsekwencji, Sąd przyjął, że powód w drodze przelewu wierzytelności (art. 509 k.c.) skutecznie nabył od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. wierzytelność odszkodowawczą, która powstała wskutek szkody komunikacyjnej z dnia 4 października 2016 roku.

Zgodnie z art. 805 § 1, 2 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela, chyba że strony uzgodniły inaczej. Dla przyjęcia odpowiedzialności pozwanego konieczne jest wykazanie, że za szkodę wyrządzoną powodowi ponosi odpowiedzialność ubezpieczający.

Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., nr 24, poz. 1152) z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną szkodę, której następstwem jest m.in. zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Uprawniony do odszkodowania za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu, za którą odpowiedzialność cywilna objęta jest ubezpieczeniem OC, może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Zgodnie bowiem z treścią art. 822 § 1 i 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Dla przyjęcia odpowiedzialności pozwanego konieczne jest więc wykazanie, że za szkodę wyrządzoną powodowi ponosi odpowiedzialność ubezpieczający.

Z treści powyższych przepisów wynika obowiązek zakładu ubezpieczeń zapłaty ubezpieczającemu odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, ale jego aktualizacja następuje dopiero wówczas, gdy ubezpieczający udowodni, że zaistniał wypadek przewidziany umową ubezpieczenia, powstała szkoda w wykazywanej przez niego wysokości oraz istnienie związku przyczynowego pomiędzy tymi zdarzeniami (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lipca 2005 roku, III CZP 49/05).

Podnieść należy, że z racji swoich funkcji kompensacyjnych, odszkodowanie z OC ubezpieczonego jest świadczeniem, którego wysokość uzależniona jest od rozmiaru szkody oraz warunków i cen obowiązujących w dacie jego zgłoszenia i ustalenia. Naprawienie szkody ma zatem zapewnić całkowitą kompensatę doznanego uszczerbku, nie dopuszczając zarazem do nieuzasadnionego wzbogacenia poszkodowanego. Odszkodowanie bowiem należy się tylko w granicach normalnego związku przyczynowego, który przesądza o tym, czy dana osoba w ogóle odpowiada za wyrządzoną szkodę, z drugiej zaś strony zakreśla jednak granice tej odpowiedzialności. Przez szkodę należy rozumieć powstałą, oczywiście wbrew woli poszkodowanego, różnicę pomiędzy jego aktualnym stanem majątkowym a takim stanem, który zaistniałby, gdyby w ogóle nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Przy czym wypada zauważyć, że zarówno udowodnienie szkody, jak też jej wysokości, obciąża poszkodowanego.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Odszkodowanie, jakie zobowiązany jest w takiej sytuacji wypłacić zakład ubezpieczeń, obejmuje wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy. Przywrócenie uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego oznacza doprowadzenie jej do stanu używalności i jakości w zakresie istniejącym przed wypadkiem. W przypadku pojazdu mechanicznego chodzi o przywrócenie mu sprawności technicznej, zapewniającej bezpieczeństwo kierowcy i innych uczestników ruchu, oraz wyglądu sprzed wypadku.

W niniejszej sprawie poszkodowani A. W. i M. W. skorzystali z kosztorysowego rozliczenia szkody. W związku z tym pozwany zakład ubezpieczeń przyjął swoją odpowiedzialność za przedmiotową szkodę i po oględzinach pojazdu oraz sporządzeniu kosztorysu naprawy, przedstawił rozliczenie szkody w pojeździe.

Poszkodowanego właściciela pojazdu w postępowaniu przed Sądem obciąża reguła ciężaru dowodu, wyrażona w art. 6 k.c., tj. obowiązek wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela, a w szczególności – spornej w niniejszej sprawie – wysokości doznanej szkody. Analogicznie jest w przypadku osoby trzeciej, która nabyła wierzytelność ubezpieczeniową i dochodzi uzupełniającego odszkodowania.

Na gruncie niniejszej sprawy na wniosek stron został dopuszczony dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej w osobie P. M. (postanowienie – k. 79v akt sprawy).

Sąd ocenił ustalenia dokonane przez biegłego na podstawie dostępnych dokumentów i dokumentacji fotograficznej jako prawidłowe, wobec czego przejął je i w całości uznał za własne. Przy czym uznał, że zasadne będzie ustalenie należnego powodowi odszkodowania w wysokości odpowiadającej kosztowi naprawy przedmiotowego samochodu w II. wariancie, przy użyciu alternatywnych części zamiennych, przy uwzględnieniu 50% zużycia amortyzatorów przednich, tj. w kwocie 6.238,40 zł.

Przyjęcie takiego właśnie sposobu naprawy zadośćuczyni z jednej strony interesowi powoda, a z drugiej – nie doprowadzi do pokrzywdzenia wierzyciela.

Naprawienie samochodu poszkodowanych przy użyciu alternatywnych części zamiennych jest uzasadnione nie tylko ekonomicznie, ale przede wszystkim racjonalne z punktu widzenia funkcji odszkodowania, jaką jest przywrócenie go do stanu sprzed kolizji. W dacie tego zdarzenia B. (...) o nr rej. (...) był już 10 – letnim pojazdem, z przebiegiem ponad 200 tys. km. Nie było to zatem samochód nowy, czy nawet kilkuletni, w którego przypadku uzasadniona byłaby naprawa przy użyciu oryginalnych części zamiennych z logo producenta, w autoryzowanym serwisie naprawy. Mając na uwadze wartość przebiegu kilometrów stopień jego eksploatacji był dość wysoki. Co za tym idzie – stopień zużycia uszkodzonych wskutek kolizji części wymiennych był już na tyle zaawansowany, że naprawa w pierwszym z wariantów przedstawionych przez biegłego, byłaby niezasadna. Ponadto, w toku postępowania dowodowego żadna ze stron nie określiła rodzaju części, które zostały uszkodzone wskutek kolizji. Sąd nie dysponował również informacją odnośnie tego, czy pojazd był serwisowany, a jeżeli tak – to, w jakim serwisie. Wreszcie, nie można było ustalić tego, czy kolizja z dnia 4 października 2016 roku była pierwszym tego rodzaju zdarzeniem drogowym. Nie można jednak pominąć faktu, że przedmiotowy samochód nosi ślady wcześniejszych napraw w obrębie uszkodzonej strefy, na co zwrócił uwagę biegły, sporządzając przedmiotową opinię.

W związku z tym, że biegły nie był w stanie określić jednoznacznie stopnia zużycia przednich amortyzatorów, ani nie dysponował wiedzą dotyczącą długości okresu i przebiegu ich eksploatacji, Sąd w ślad za nim, ustalając wysokość należnego odszkodowania, przyjął 50% potrącenie ich wartości, uwzględniające obiektywne zużycie eksploatacyjne tych części. Przyjęty stopień zużycia eksploatacyjnego wynika z faktu, że żadna ze stron nie wskazała dowodów, które umożliwiłyby zmniejszenie bądź zwiększenie stopnia potrącenia.

W świetle tak poczynionych ustaleń stwierdzić należało, że powód w całości udowodnił wysokość szkody w pojeździe, zgodnie z obciążającą go regułą dowodową z art. 6 k.c.

Mając na uwadze, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił poszkodowanym kwotę 2.296,94 zł, wysokość świadczenia należnego powodowi wynosi 3.941,46 zł (6.238,40 zł – 2.296,94 zł). Sąd był jednak związany żądaniem pozwu, w związku z czym zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.510,00 zł.

Zgodnie z art. 817 k.c. ubezpieczyciel winien spełnić świadczenie w terminie 30 dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Uchybienie temu terminowi stanowi opóźnienie w spełnieniu świadczenia i w oparciu o art. 481 § 1 k.c. rodzi obowiązek zapłaty odsetek. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Przepis ten, statuujący powszechną zasadę, stosownie do której sam fakt uchybienia terminowi wywiązania się ze zobowiązania pieniężnego przesądza o uprawnieniu wierzyciela domagania się odsetek i dookreślający obowiązek dłużnika ich uiszczenia, uzasadnia żądanie zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty należnego powodowi odszkodowania w terminie 30 dni od daty zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi.

W niniejszej sprawie poszkodowani zgłosili szkodę ubezpieczycielowi w dniu 4 października 2016 roku. Termin 30 – dniowy na spełnienie świadczenia przez pozwanego upływał zatem z dniem 3 listopada 2016 roku. Tym samym odsetki ustawowe za opóźnienie od należnego powodowi odszkodowania przysługują od dnia następnego, czyli 4 listopada 2016 roku. W związku z powyższym w dniu 7 października 2016 roku ubezpieczyciel nie pozostawał jeszcze w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia, co uzasadnia oddalenie powództwa w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od 7 października do 3 listopada 2016 roku /punkty I i II. wyroku/.

Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda T. B. kwotę 1.510,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 listopada 2016 roku do dnia zapłaty.

W myśl art. 108 § 1 k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach postępowania w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Zgodnie z art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Sąd uwzględnił powództwo w całości w zakresie żądania głównego, tj. co do kwoty 1.510,00 zł, oraz w zasadniczej części w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie. Powód uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania odsetek: za okres od dnia 7 października do dnia 3 listopada 2016 roku.

Na koszty procesu wyłożone przez powoda w łącznej wysokości 1.793,00 zł złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 76,00 zł (k. 2 akt sprawy), kwota 900,00 zł tytułem wynagrodzenia reprezentującego powoda pełnomocnika w osobie adwokata, ustalona na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800), zmienionego Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 3 października 2016 roku (Dz. U. z 2016 r., poz. 1668), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł (k. 5 akt sprawy) oraz kwota 800,00 zł tytułem wykorzystanej zaliczki na poczet opinii biegłego (k. 83 akt sprawy).

Natomiast na koszty procesu wyłożone przez pozwanego w łącznej wysokości 917,00 zł złożyły się: kwota 900,00 zł tytułem wynagrodzenia reprezentującego pozwanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, ustalona na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), zmienionego Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 3 października 2016 roku (Dz. U. z 2016 r., poz. 1667), oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł (k. 28 akt sprawy).

Koszty opinii biegłego P. M. wyniosły 842,17 zł (rachunek wraz z kartą pracy biegłego – k. 120 – 121 akt sprawy), z której to kwotę 800,00 zł wypłacono z zaliczki uiszczonej przez pełnomocnika powoda (k. 83 akt sprawy), zaś kwotę 42,17 zł – tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie (postanowienie – k. 122 akt spawy).

Pozwanego, wobec faktu, że powód uległ co do nieznacznej części swego żądania w zakresie odsetek od należności głównej, Sąd obciążył kosztami procesu w wysokości 100% w/w sumy wyłożonej przez T. B., tj. kwotą 1.793,00 zł, zatem zasądzeniu od niego na rzecz powoda podlegała kwota 1.793,00 zł /punkt III. wyroku/.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie nieuiszczonych kosztów sądowych uzasadnia treść art. 100 zd. pierwsze k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016 roku, poz. 623).

Nieuiszczone koszty sądowe związane z wydatkiem na opinię biegłego sądowego wyniosły 42,17 zł. W związku z przegraną pozwanego w sprawie, jest on zobowiązany zwrócić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie kwotę 42,17 zł /punkt IV wyroku/.

Z tych też względów, na podstawie powołanych wyżej przepisów prawnych, Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.