Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2018 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko Fundacji (...) w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 12 kwietnia 2017 r. sygn. akt IX GC 38/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 4050zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Barbara Górzanowska SSA Andrzej Struzik SSA Teresa Rak

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 lutego 2018 r.

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. domagała się zasądzenia od Fundacji (...) z siedzibą w K. kwoty 130.503,00 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania, tytułem reszty wynagrodzenia za wykonanie umowy zlecenia polegającej na opracowaniu strategii marki pozwanego wraz z obsługą (...).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, zarzucając że powód nie podołał przyjętemu zleceniu, a koszty jego realizacji są zawyżone.

Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Krakowie IX Wydział Gospodarczy zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 130.503,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi: od kwoty 49.200,00 zł od dnia 15 maja 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 11.070,00 zł od dnia 13 czerwca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 738,00 zł od dnia 18 czerwca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 20.910,00 zł od dnia 15 maja 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 36.900,00 zł od dnia 29 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 6.150,00 zł od dnia 1 sierpnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 5.535,00 zł od dnia 2 listopada 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 10.143,00 złotych tytułem kosztów postępowania.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące okoliczności faktyczne:

W dniu 5 lutego 2015 roku strony zawarły umowę, aneksowaną w dniu 30 kwietnia 2015 roku, której przedmiotem było zobowiązanie powoda do opracowaniu marki oraz obsługi (...)– w stosunku do Fundacji (...) oraz osoby jej prezesa J. L., który chciał wystartować w wyborach na senatora z terenu (...) i w ten sposób rozpocząć działalność polityczną. Realizacja zlecenia polegać miała na przygotowaniu szeregu analiz ((...)) oraz przygotowaniu pre-kampanii. Zlecenie według umowy zostało podzielone na trzy etapy: pierwszym etapem miało być opracowanie kluczowych wniosków z analizy metodą (...)oraz opracowanie strategii marki; drugi etap zlecenia polegać miał na przygotowaniu przez powoda pre-kampanii, w tym generalnej koncepcji pre-kampanii oraz opracowanie kreacji pre-kampanii z przeznaczeniem do emisji w mediach i do materiałów drukowanych. Drugim etapem zlecenia było także opracowanie planu działań (...) wraz ze strategią obecności w mediach społecznościowych. Trzecim etapem prac miała być realizacja pre-kampanii. Ponadto powód miał koordynować realizację pre-kampanii. Powód wykonał pierwszy etap współpracy. W ramach tego etapu zrealizował i przedstawił pozwanemu dokumenty Analiza (...). Pozwany zaakceptował ten etap prac oraz uregulował należność określoną umową. Z tytułu zobowiązań wynikających z umowy pozwany zapłacił powodowi kwotę 110.267,04 zł. Na skutek osobistych okoliczności, dotyczących prezesa Fundacji zmuszony on był wycofać się z planów rozpoczęcia z działalności politycznej.

Sąd Okręgowy ponadto ustalił, że w dniu 30 kwietnia 2015 roku strony procesu zawarły aneks do ww. umowy w ten sposób, że każda ze stron wręczyła drugiej stronie podpisany przez siebie aneks. Aneks wprowadził zmiany co do zasad wynagrodzenia powoda w ten sposób, że za wykonanie zlecenia powodowi miało przysługiwać wynagrodzenie w kwocie 143.000,00 zł netto płatne w ratach, w terminach uzależnionych od realizacji poszczególnych etapów zlecenia. I tak kwota: 24.000,00 zł netto miała być zapłacona w ciągu 14 dni od daty podpisania umowy, 30.000,00 zł netto płatne po przedstawieniu wyników prac Etapu I, 57.000,00 zł netto płatne po przedstawieniu wyników prac Etapu II, 18.000,00 zł netto płatna za realizację planu (...) oraz redakcję social mediów i ich obsługę w miesiącach marzec/kwiecień 2015r., kwota 9.000,00 zł netto za realizację planu (...) oraz redakcję social mediów i ich obsługę w miesiącu maj 2015r. oraz 5.000,00 zł netto, płatna po zakończeniu kampanii w miesiącu czerwcu 2015r. Sąd ustalił, że klauzulą z §(...) pkt. (...) umowy przyjęto, że wynagrodzenie powoda nie zawiera kosztów zakupu badań zewnętrznych i płatnych raportów, kosztów zakupu mediów, kosztów ekspertyz i opinii prawnych, produkcji strony www, kosztów sesji zdjęciowej, kosztów zakupu licencji zewnętrznych do zdjęć, licencji do muzyki i innych zewnętrznych licencji, kosztów produkcji do mediów i produkcji materiałów drukowanych, zewnętrznych kosztów (...) (np.: koszty realizacji konferencji prasowych, koszty dojazdów, traffik, druk materiałów prasowych, koszty spotkać face to face z dziennikarzami itp.), kosztów realizacji eventów i innych kosztów zewnętrznych związanych z realizacją prac przez Zleceniodawcę. Powód zgodnie z § (...) ust. (...) umowy przed rozpoczęciem realizacji czynności pociągających za sobą zobowiązania finansowe nie mieszczące się w zakresie wynagrodzenia określonego umową miał przedstawiać do akceptacji pozwanego terminarz płatności wydatków, których akceptacja miała warunkować ich zlecenie. W ramach prac wykonywanych przez powoda, których nie obejmowało podstawowe wynagrodzenie, a które to działania były dodatkowo płatne, powód wykonał szereg działań, za które następnie obciążył pozwanego stosownymi fakturami, a które pozwany początkowo regulował w terminie.

Według ustaleń Sądu pierwszej instancji, po zakończeniu etapu analiz powód, stosownie do pkt (...) umowy przedstawił pozwanemu najważniejsze wnioski wynikające z przeprowadzonego procesu analitycznego, przedstawił grupę docelową (pkt. (...) Umowy). Wskazał na korzyści z opracowania. Opracował konstrukcję marki. Wynikiem był opracowanie „(...)” oraz (...). Równolegle powód podjął czynności dla przygotowania generalnej koncepcji pre-kampanii oraz opracowaniu kreacji pre-kampanii z przeznaczeniem do emisji w mediach i do materiałów drukowanych. Część z zadań opisanych w Etapie II zostało już przyjęte w dokumentach (...) oraz (...). Powód na bieżąco informował i przedstawiał pozwanemu poszczególne rozwiązania i opracowania także podczas organizowanych wspólnych spotkań.

W zakresie poszczególnych punktów II Etapu Umowy Sąd Okręgowy ustalił, że podstawowe rozwiązanie w tym zakresie zostało przedstawione pozwanemu w dokumencie (...) dla Fundacji (...) i przez niego zaakceptowane. Powód opracował narzędzia kampanii, media mix i plan aktywności i nadał mu pisemny wyraz w opracowaniu „Rekomendacja kampanii mediowej dla Fundacji (...), Lista nośników do zamówienie nr (...)oraz nr (...), a także w dokumencie „Rekomendacja kampanii mediowej dla Fundacji (...)”. Z kolei hasła kampanii i logo pre-kampanii dano wyraz w dokumencie: Rozwiązania Kreatywne dla Fundacji (...) - update. Powód zorganizował sesję zdjęciową do pre-kampanii; opracował projekt i treści strony www, które przesyłał pozwanemu wielokrotnie do akceptacji; świadczył na rzecz pozwanego nieustanną pomoc w zakresie koordynacji realizacji pre-kampanii, obsługę (...) oraz redakcję social mediów i ich obsługę; zorganizował i przeprowadził szereg wyjazdów dla Prezesa Fundacji na (...); opracował dla pozwanego kalendarz wydarzeń na (...); nadzorował propozycję zmiany ulicy przy (...) w P.; opracował skład (...) we wszystkich siedmiu powiatach objętych Programem Stypendialnym; Opracował bazy osób starających się o pomoc Fundacji; koordynował uczestnictwo pozwanego oraz Prezesa Fundacji wJ.; zorganizował wyjazd Prezesa pozwanego do R. podczas Dni (...), zorganizował udział pozwanego w Festiwal Muzycznym w Ł., opracowywał wszelkie informacje prasowe w trakcie i po wyjazdach, nawiązywał liczne kontakty z mediami oraz prowadził bieżący monitoring mediów, redagował treści social media oraz aktualizację w wersji anglojęzycznej, przeprowadził akcję(...)w Szpitalu w U., przygotował informację prasową o Programie Stypendialnym (...), przygotował szereg listów do Dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych, opracował bazy kontaktów mediów katolickich na (...), opracował regulamin przyznawania Stypendiów, opracował regulamin przyznawania grantów, nawiązał kontakty z potencjalnymi stypendystami, zorganizował objazd pracowników Powoda pod szkołach ponadgimnazjalnych na (...), przeprowadził akcję w kościele w P. w trakcie uroczystości B., przeprowadził akcję (...) podczas uroczystości obchodów 50-lecia księdza Proboszcza w P., opracował problemy wizerunkowe Prezesa Fundacji, przeprowadził reserch oraz opracowanie miejsc, które swoją historia nawiązują do rodu (...)opracował kreację pod media wybrane do pre-kampanii (grafika, teksty) a także opracował (...) pod materiały (...). Jednak dalsze czynności w tym zakresie zależały od Prezesa Fundacji, który w wyniku okoliczności osobistych zaczął wycofywać się ze współpracy, by następnie ją zakończyć, nie regulując należności za wykonane przez Powoda prace. Powód bardzo mocno zaangażował się w wykonanie zlecenia, starając się wykonać wszystkie czynności rzetelnie a co miało świadczyć o profesjonalnym działaniu firmy powodowej. Sąd Okręgowy podał, że pocztą elektroniczną z dnia 29 czerwca 2015 roku J. M. (1), przedstawiciel powoda przy wykonywaniu umowy, poinformował powoda, że kończy współpracę i prosi o wstrzymanie się z wszelkimi pracami nad wszelkimi działaniami. W trakcie oraz po zakończeniu współpracy powód wystawiał faktury obciążając pozwanego za wykonywane usługi. Pozwany nie uregulował należności z faktury: (...) z dnia 30.04.2015 roku – rata za realizację II etapu zgodnie z umową z dnia 05.01.2015 r. na kwotę 49.200,00 zł z terminem płatności do dnia 14 maja 2015 roku; (...) z dnia 29.05.2015 r. – V rata płatności wynagrodzenia zgodnie z aneksem z dnia 30.04.2015 roku na kwotę 11.070,00 zł z terminem płatności do dnia 12 .06.2015 r.; (...) z dnia 03.06.2015 r. z tytułu ujęcia husarii do spotu (...)na kwotę 738.00 zł z terminem płatności do dnia 17.06.2015 r.; (...) z dnia 30.06.2015 roku z tytułu raty za realizację etapu II zgodnie z umową z dnia 05.01.2015 r. na kwotę 20.910,00 zł z terminem płatności do dnia 14.07.2015 roku; (...) z dnia 17 lipca 2015 roku z tytułu VIII raty wynagrodzenia zgodnie z umową z dnia 05.01.2015 roku na kwotę 6.150,00 zł z terminem płatności do dnia 31.07.2015 roku; (...) z dnia 30.06.2015 roku na kwotę 36.900,00 zł z tytułu produkcji spotu (...) „(...)” z terminem płatności do dnia 14.07.2015 r.; kosztorys dla produkcji spotu(...)„(...)”. Ponieważ pozwany zaprzestał płatności, powód wstrzymał się z księgowaniem usługi (...) oraz obsługi social mediów za 2 tygodnie czerwca 2015 roku. Jednak powód wystąpił o zapłatę ½ z ustalonego wynagrodzenia tj kwot 4.500,00 zł powiększonej o podatek VAT 23 %, czyli kwoty 5.535,00 zł

Powyższy stan faktyczny doprowadził Sąd Okręgowy do uznania powództwa za zasadne.

Sąd podkreślił, że treści umowy z dnia 5 lutego 2015 roku żadna ze stron nie kwestionowała. Strony zawarły w dniu 30 kwietnia aneks do umowy w ten sposób, że każda ze stron wręczyła drugiej podpisany przez siebie dokument. Powód dysponuje dokumentem podpisanym przez pełnomocnika pozwanego, tym samym strona pozwana winna dysponować egzemplarzem, podpisanym przez powoda, który został jej przez powoda wręczony. W § (...) ust(...) umowy zasadniczej strony przyjęły, że zmiany i uzupełnienia umowy, mogą być dokonane wyłącznie w formie pisemnej pod rygorem nieważności, a stosownie do art. 78 § 1 k.c. do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. Za wypełnienie wymogu dokonania czynności w formie pisemnej Sąd uznał sporządzenie dokumentu opatrzonego własnoręcznym podpisem. Przyznał zatem rację powodowi, że do skutecznego zawarcia aneksu doszło w formie przewidzianej art. 78 k.c. tj. poprzez wymianę dokumentów obejmujących treść oświadczeń.

Sąd Okręgowy wskazał, że powód domaga się zapłaty przez pozwanego nieuiszczonej części ustalonego wynagrodzenia, a także zwrotu kosztów produkcji spotu reklamowego, jakie powód poniósł wykonując zlecenia na rzecz pozwanego, a które stosownie do § (...) ust. (...) umowy nie zawierały się w wynagrodzeniu zasadniczym. Aneks nie zmienił wynagrodzenia zasadniczego, a jedynie dodał wynagrodzenie za kolejne miesiące obsługi (...) i social media. Według Sądu zawarta przez strony umowa była umową starannego działania. Powód wykonał wszystkie powierzone mu na mocy umowy zadania w sposób zgodny z ustaleniami stron, zasadami wiedzy i doświadczenia zawodowego, z pełnym zaangażowaniem i profesjonalizmem i poświęceniem, a tym samym wynagrodzenie, którego się domaga jest w pełni zasadne. Nie podzielił Sąd stanowiska pozwanego, że strony łączyła umowa o dzieło. Analizując cechy umowy o dzieło i umowy o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu trzeba mieć na uwadze że umowę o dzieło zdefiniowano w art. 627 k.c. jako zobowiązanie do wykonania oznaczonego dzieła za wynagrodzeniem. Starania przyjmującego zamówienie w umowie o dzieło mają doprowadzić w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu, za wynagrodzeniem zależnym od wartości dzieła (art. 628 § 1, art. 629, art. 632 k.c.). Umowa o dzieło zakłada swobodę i samodzielność w wykonywaniu dzieła, a jednocześnie nietrwałość stosunku prawnego, gdyż wykonanie dzieła ma charakter jednorazowy i jest zamknięte terminem wykonania. Rezultat, o który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt oraz być obiektywnie osiągalny i pewny. Wykonanie dzieła najczęściej przybiera postać wytworzenia rzeczy, czy też dokonania zmian w rzeczy już istniejącej (naprawienie, przerobienie, uzupełnienie). Tego rodzaju postacie dzieła są rezultatami materialnymi umowy zawartej między stronami, weryfikowalnymi ze względu na istnienie wad. Poza rezultatami materialnymi istnieją także rezultaty niematerialne, które mogą, ale nie muszą być ucieleśnione w jakimkolwiek przedmiocie materialnym. W każdym razie takim rezultatem nieucieleśnionym w rzeczy nie może być czynność, a jedynie jej wynik, dzieło bowiem musi istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu. Pomijając wątpliwości co do uznawania za dzieło rezultatów niematerialnych nieucieleśnionych w rzeczy Sąd uważa, że takim rezultatem nieucieleśnionym w rzeczy nie może być czynność, a jedynie wynik tej czynności. Dzieło musi bowiem istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu. Wykonanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności), bez względu na to, jaki rezultat czynność ta przyniesie, jest natomiast cechą charakterystyczną tak dla umów zlecenia (gdy chodzi o czynności prawne - art. 734 § 1 k.c.), jak i dla umów o świadczenie usług nieuregulowanych innymi przepisami (gdy chodzi o czynności faktyczne - art. 750 k.c.). W odróżnieniu od umowy o dzieło, przyjmujący zamówienie w umowie zlecenia (umowie o świadczenie usług) nie bierze więc na siebie ryzyka pomyślnego wyniku spełnianej czynności. Jego odpowiedzialność za właściwe wykonanie umowy oparta jest na zasadzie starannego działania (art. 355 § 1 k.c.), podczas gdy odpowiedzialność strony przyjmującej zamówienie w umowie o dzieło niewątpliwie jest odpowiedzialnością za rezultat. W wypadku umowy o dzieło niezbędne jest zatem, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu. W konsekwencji Sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że w sprawie przyjmująca zamówienie spółka zobowiązywała się w umowie jedynie do starannego przeprowadzenia wszystkich działań, które uzna za konieczne a których przedmiotem było zobowiązanie powoda do opracowaniu marki oraz obsługi (...) i social media. Marką, będącą przedmiotem zainteresowania stron była: Fundacja (...) oraz osoba jej prezesa J. L., który chciał wystartować w wyborach na senatora z terenu (...)i w ten sposób rozpocząć działalność polityczną. Sama realizacja zlecenia, co wyżej wskazano polegać miała na przygotowaniu szeregu analiz oraz przygotowaniu pre-kampanii. Takiemu zobowiązaniu nie można przypisać cech (essentialia negotii) umowy o dzieło. Umowę, przedmiotem której, jak wynika z treści jej postanowień ocenić należy z uwzględnieniem charakteru i istoty, jako umowę o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Reasumując Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną kwotę 130.503,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami (pkt I). O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku, w myśl zasady zawartej w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła strona pozwana Fundacja (...) w K., zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi strona pozwana zarzuciła:

I. mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku naruszenie prawa procesowego tj.:

1. art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na naruszeniu wyrażonych w tym przepisie zasad oceny dowodów poprzez przyjęcie wbrew materiałowi dowodowemu zebranemu w sprawie, iż Powód prawidłowo zrealizował wszystkie działania wynikające z łączącej strony umowy, a ponadto uzasadnione jest żądanie zapłaty kwoty 130.503 zł, w sytuacji, gdy Pozwana zapłaciła na rzecz Powoda kwotę 110.267,04 zł, a umowa opiewała na kwotę łączną 134.000 zł.

2. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przejawiające się bezkrytyczną akceptacją twierdzeń strony powodowej oraz jej pracowników co do wykonanych zadań, ich jakości, terminowości, a także zaniechaniem szczegółowej analizy poszczególnych elementów realizacji umowy, w tym przedstawionych przez Powoda dokumentów, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikały liczne zastrzeżenia co do pracy Powoda, a także zaniechanie wszechstronnego rozważenia twierdzeń strony pozwanej i dowodów przedstawionych na ich potwierdzenie;

3. art. 227 k.p.c. w związku z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych, skutkujących dokonaniem nieprawidłowego ustalenia okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy tj. pominięcie zeznań K. K. oraz dokumentacji mailowej przedstawionej przez Pozwaną, a także zaniechaniem ustalenia przez Sąd okoliczności faktycznych związanych z wykonaniem umowy o elementach zlecenia i ich oceny;

4. art. 229 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie przez Sąd faktu, iż Powód już w samym pozwie przyznał, że Pozwana zapłaciła na jego rzecz kwotę 110.267,04 zł, podczas gdy łącząca strony umowa opiewała na kwotę łączną 134.000 zł, a także braku wykonania elementów umowy składających się na etap III, tj. koordynacji realizacji pre-kampanii: obsługi produkcji materiałów do mediów, przeformatowanie graficzne materiałów do materiałów drukowanych, przygotowanie do druku, bieżący nadzór kreatywny i strategiczny - status według powódki- brak kampanii.

5. art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. i art. 3 k.p.c. poprzez nieuprawnione przeniesienie ciężaru udowodnienia faktu, co do okoliczności podnoszonych przez stronę powodową na Pozwaną, w szczególności wobec niewykazania przez Powoda faktycznego wykonania działań przedstawionych w opracowanych dokumentach;

6. art. 328 § 2 k.p.c. polegające na braku w uzasadnieniu wyroku chociażby omówienia tej części materiału dowodowego, która pozostawała w sprzeczności z przyjętą koncepcją rozstrzygnięcia, a mianowicie podnoszonych przez Pozwaną okoliczności dotyczących niewykonania przez Powoda działań opisanych w stworzonej dokumentacji i oraz niskiej jakości przygotowanych opracowań i wyjazdów.

II. naruszenie prawa materialnego tj.:

1. art. 627 k.c. poprzez jego niezastosowane w sytuacji, w której zapisy łączącej strony umowy niewątpliwie wskazywały na zobowiązania powoda do osiągnięcia określonego rezultatu.

2. art. 734 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na błędnym rozumieniu istoty obowiązku starannego działania przy wykonywaniu zakresu umowy o elementach zlecenia, co doprowadziło do zaniechania ustalenia przez Sąd okoliczności faktycznych związanych z wykonaniem umowy o elementach zlecenia i ich oceny.

Wskazując na powyższe strona pozwana wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a w przypadku nieuwzględnienia powyższych wniosków o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania - przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej nie znajduje uzasadnionych podstaw, prowadzących do zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku postulowanym przez skarżącego.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż Sąd Apelacyjny podziela wszystkie ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy i przyjmuje je za własne, czyniąc podstawą dalszych rozważań. Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez naruszenie wyrażonych w tym przepisie zasad oceny dowodów oraz bezkrytyczną akceptację twierdzeń strony powodowej oraz jej pracowników i poczynienie przez to błędnych, sprzecznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym ustaleń jest nieuzasadniony. Sąd Okręgowy odniósł się bowiem do wszystkich dowodów, jakie w sprawie były przeprowadzone i opierał się na całokształcie tego materiału a nie wybiórczo, jak chciałaby apelująca Fundacja, powołując się prawie wyłącznie na własne twierdzenia i zeznania niektórych tylko świadków, a to świadek K. K.. Przypomnieć jednak należy, że aby zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. mógł być uznany za skutecznie postawiony wykazać trzeba, iż Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że postawienie zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów; skarżący może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że Sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000/7-8 poz. 139 i z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/2000, OSNC 2000/10 poz. 189). Jeżeli jednak z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, a swoje stanowisko jasno i przekonująco uzasadnił, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Nie jest przy tym wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych. (wyrok SN z dn. 27 września 2002 r. IV CKN 1316/00 – lex nr 80273).

Skarżąca powyższym wymogom nie sprostała, gdyż przede wszystkim nie wskazała, jakich to błędów w rozumowaniu dopuścił się Sąd Okręgowy, w szczególności ustalając treść umowy stron, która przecież wynika z dokumentów. Nie sposób także zarzucić Sądowi Okręgowemu wadliwego ustalenia przebiegu współpracy między stronami, albowiem ustalenia w tym zakresie opierają się na korespondencji oraz, przede wszystkim, zeznaniach świadków powołanych przez obydwie strony. Wbrew zarzutom apelującej, zeznania świadek K. K. ( karta 763-765) nie podważają ustaleń Sądu pierwszej instancji. Z jej zeznań jedynie wynika, że w trakcie współpracy stron występowały „potknięcia”, z których prezes pozwanej Fundacji był niezadowolony, jednakże świadek nie wskazała w tym zakresie żadnych konkretów. Sama zaś zastrzeżeń do współpracy ze stroną pozwaną nie zgłaszała, a przy tym nie miała wglądu w pełny zakres współpracy stron. Także świadek J. M. (2) (karta 758-759), reprezentująca pozwaną, nie miała zastrzeżeń co do sposobu wykonywania zlecenia przez powoda, a jej zeznania Sąd ocenił jako nadmiernie ogólnikowe. Zeznania wymienionych świadków nie dają więc podstaw do czynienia ustaleń zgodnie z twierdzeniami pozwanej. Sąd Apelacyjny w ich ocenie, a także w ocenie pozostałych świadków i innych dowodów, żadnego błędu po stronie Sądu Okręgowego się nie dopatruje, a samo przekonanie skarżącej o innej wadze niektórych dowodów oraz jej subiektywne przekonanie o słuszności jej wersji wydarzeń nie jest wystarczające. Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku osobowych źródeł dowodowych, przy ocenie których istotne znaczenie ma zasada bezpośredniości, sąd odwoławczy ma ograniczone możliwości ingerencji w dokonane na podstawie tych dowodów ustalenia faktyczne. Zmiana ustaleń nastąpić może zupełnie wyjątkowo, w razie oczywistej błędności oceny materiału mającego jednoznaczną wymowę (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2003 r., IV CK 183/02, LEX nr 164006). Taka sytuacja nie wystąpiła w niniejszej sprawie, na co już wskazano powyżej. Dlatego nie zasługują także na uwzględnienie zarzuty dotyczące przyjęcia przez Sąd Okręgowy, iż pozwana nie wykazała nieprawidłowego wykonywania obowiązków obciążających powoda na podstawie umowy. Nieprawidłowości te nie zostały bowiem nawet skonkretyzowane, a tym bardziej udowodnione.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut pominięcia przez Sąd pierwszej instancji przyznania przez powoda, że pozwana zapłaciła na jego rzecz kwotę 110.267,04 zł, podczas gdy łącząca strony umowa opiewała na kwotę łączną 134.000 zł. Należy zwrócić uwagę, że według § (...) umowy, za wykonane zlecenia określone w § (...) ust. (...) (etap I, II i III) zleceniobiorcy przysługiwać miało wynagrodzenie w wysokości 134.000 zł, podwyższone następnie aneksem do 143.000 zł, zaś za realizację prac o przedmiocie określonym w § (...)ust. (...) (opracowanie szczegółowych media planów, koordynacja zakupu mediów) zleceniobiorcy przysługiwało wynagrodzenie liczone jako 2,7% od budżetu mediowego netto, przy czym według § (...)ust. (...) umowy, powyższe wynagrodzenie nie zawierało kosztów zakupu badań zewnętrznych i płatnych raportów, kosztów zakupu mediów, kosztów ekspertyz i opinii pranych, produkcji strony www, kosztów sesji zdjęciowej, kosztów zakupu licencji zewnętrznych do zdjęć, licencji do muzyki i innych zewnętrznych licencji, kosztów produkcji do mediów i produkcji materiałów drukowanych, zewnętrznych kosztów (...) (np. kosztów realizacji konferencji prasowych, kosztów dojazdów, traffik, druku materiałów prasowych, kosztów spotkań face to face z dziennikarzami itp.), kosztów płatnych reklam w social mediach i płatnych konkursów, kosztów realizacji eventów i innych kosztów zewnętrznych związanych z realizacją prac przez zleceniobiorcę. Zatem zapłata przez pozwaną kwoty 110.267,04 zł nie wyczerpuje wszystkich zobowiązań finansowych pozwanej z tytułu wynagrodzenia oraz poniesionych kosztów związanych z wykonywaniem umowy. Kwota ta nie została objęta pozwem a na żądaną należność 130.503 zł składa się zarówno wynagrodzenie jak i koszty poniesione przy wykonywaniu umowy, zaakceptowane przez pozwaną. Na żądanie powoda nie ma wpływu fakt, w dodatku bezsporny, że powód nie wykonał wszystkich elementów umowy składających się na etap III, co wiązało się z wycofaniem się przez pozwaną ze współpracy z powodem. Podkreślić jednak należy, że pozwana nie wypowiedziała umowy i do jej rozwiązania nie doszło. Obowiązywała ona zatem przez cały okres, na jaki została zawarta. Nie budziło przy tym wątpliwości Sądu Okręgowego, że powód wykonał lub rozpoczął wykonanie znacznej części prac objętych etapem III, w tym w ramach realizacji pre-kampanii. Składały się na nie: obsługa PR i social media, przygotowywane i zrealizowane wyjazdy, w ramach których odbywały się spotkania Prezesa Fundacji z mieszkańcami P.Innych czynności w ramach etapu III w umowie nie wymieniono, stąd brak jest podstaw do kwestionowania wynagrodzenia powoda także w tej części.

Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. i art. 3 k.p.c. poprzez nieuprawnione przeniesienie ciężaru udowodnienia faktu, co do okoliczności podnoszonych przez stronę powodową na pozwaną, w szczególności wobec niewykazania przez powoda faktycznego wykonania działań przedstawionych w opracowanych dokumentach. Powód bowiem przedstawił dowody, z których wynika, że w okresie, na jaki umowa została zawarta wykonywał poszczególne elementy zlecenia, a to nie tylko dowody ale także zeznania świadków. Realizację tych działań potwierdzili także świadkowie wnioskowani przez pozwaną, a ocena wymienionych dowodów, jak wyżej wskazano, nie budzi zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego. Natomiast jeśli pozwana twierdziła, że umowa została wykonana w sposób nienależyty, co winno mieć wpływ na wysokość wynagrodzenia powoda, jej obowiązkiem było przedstawienie nie tylko stosownych, skonkretyzowanych zarzutów, ale i odpowiednich dowodów. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności niweczących to roszczenie i uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa ( tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20.04.1982 r., I CR 79/82). Tymczasem z materiału dowodowego sprawy nie wynika, że powód wykonywał umowę stron w sposób nienależyty a zastrzeżenia pozwanej, dość ogólnej natury, były obiektywnie usprawiedliwione. Istotnie, zostało wykazane, że nie każde zamierzenie czy działanie spotykało się z aprobatą pozwanej, ale przy tego rodzaju zlecenia jest to sytuacja naturalna a strony uzgadniają na bieżąco swoje stanowiska. Nie sposób ustalić, by owe zastrzeżenia strony pozwanej były obiektywnej natury. Podkreślenia wymaga nadto, że umowa wyraźnie zobowiązywała w § (...) ust. (...) zleceniodawcę do współdziałania ze zleceniobiorcą w czynnościach zmierzających do wykonania umowy, zatem prawidłowe współdziałanie także wywiera wpływ na jakość zlecenia.

Za prawidłowe należy uznać stanowisko Sądu Okręgowego, że umowa stron była umową o świadczenie usług a zatem umową starannego działania, nie zaś rezultatu. W odróżnieniu od umowy zlecenia czy umowy o świadczenie usług umowa o dzieło wymaga, by czynności przyjmującego zamówienie doprowadziły do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Rezultat, o który umawiają się strony, musi być obiektywnie osiągalny i w konkretnych warunkach pewny. Celem umowy o dzieło nie jest czynność (samo działanie) lub zaniechanie, które przy zachowaniu określonej staranności prowadzić ma do określonego w umowie rezultatu, lecz samo osiągnięcie tego rezultatu, pozostające poza zakresem obowiązków świadczącego. Przedmiotem umowy o dzieło jest więc przyszły, z góry określony, samoistny, materialny lub niematerialny, lecz obiektywnie osiągalny i w danych warunkach pewny rezultat pracy i umiejętności przyjmującego zamówienie. W umowie rezultatu przyjmujący zamówienie odpowiada za wady przedmiotu umowy (dzieła) na podstawie rękojmi. Jego odpowiedzialność, w wypadku nieosiągnięcia celu umowy, jest więc odpowiedzialnością za nieosiągnięcie określonego rezultatu, a nie za brak należytej staranności. W niniejszej sprawie nie mamy z nią do czynienia. Umowa stron była umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). Zasadniczym obowiązkiem zleceniobiorcy jest dążenie do dokonania wyznaczonej mu czynności, według należytej staranności mierzonej dyspozycjami art. 355 k.c. (por. wyrok SN z dnia 22 listopada 2000 r., II CKN 315/00, LEX nr 52604). Wynika z tego obowiązek zachowania staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju lub staranności obowiązującej prowadzącego działalność gospodarczą przy uwzględnieniu jej zawodowego charakteru ( zob. wyrok SN z dnia 25 kwietnia 2013 r., V CSK 210/12, OSNC 2014, nr 2, poz. 14). Należyta staranność przyjmującego zlecenie (świadczącego usługę) w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, którą określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności, nie oznacza staranności wyjątkowej, lecz dostosowaną do działającej osoby, przedmiotu, jakiego działanie dotyczy, oraz okoliczności, w których działanie to następuje (wyrok SN z dnia 25 września 2002 r., I CKN 971/00, IC 2003, nr 7–8, s. 42; wyrok SN z dnia 2 grudnia 2004 r., V CK 297/04, LEX nr 222184).

Materiał dowodowy niniejszej sprawy nie pozwala ocenić, by działania strony powodowej przy realizacji umowy naruszały zasady starannego działania wymaganego od profesjonalisty w przedmiotowej dziedzinie. Brak jest podstaw do przyjęcia, by powód wymaganej od niego staranności nie dochował, zatem jego roszczenie o zapłatę wynagrodzenia jest uzasadnione.

Na koniec należy odnieść się do zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. polegające na braku w uzasadnieniu wyroku omówienia tej części materiału dowodowego, która pozostawała w sprzeczności z przyjętą koncepcją rozstrzygnięcia, a mianowicie podnoszonych przez pozwaną okoliczności dotyczących niewykonania przez powoda działań opisanych w stworzonej dokumentacji i oraz niskiej jakości przygotowanych opracowań i wyjazdów. Zarzut ten jest nieuzasadniony. Zgodnie z wymienionym przepisem uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Obraza art. 328 § 2 k.p.c. może być skutecznym zarzutem apelacji tylko wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie posiada wszystkich koniecznych elementów, bądź zawiera braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej (por. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 listopada 2012 r., I ACa 599/12 LEX nr 1238241). W niniejszej sprawie taki przypadek nie ma miejsca. Pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia spełniają bowiem wymogi powołanego przepisu - zawierają zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocenę materiału dowodowego oraz rozważania prawne. Sąd Okręgowy odniósł się także do zeznań świadków wskazanych przez pozwaną oraz dokumentów, na które się powoływała, przedstawiając ich ocenę. Fakt, że strona pozwana nie jest usatysfakcjonowana zakresem i szczegółowością tej oceny, nie powoduje uchybienia art. 328 k.p.c., tym bardziej, że strona pozwana tej oceny nie podważyła.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny oddalił apelację strony pozwanej jako nieuzasadniona, na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z zw. z § 2 pkt 6) w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1804 z późn.zm.).