Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 179/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2018 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: st. sekr. sąd. Barbara Salamondra

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2018 roku

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko M. K. (2)

o alimenty

1.  zasądza od M. K. (2) na rzecz jej pełnoletniego syna M. K. (1) ur. (...) alimenty w kwocie po 300 (trzysta) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk powoda M. K. (1) poczynając od dnia 07.11.2017 r.,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od pozwanej M. K. (2) na rzecz M. K. (1) kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  nie obciąża pozwanej kosztami postępowania sądowego, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

5.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 179/17

UZASADNIENIE

Powód M. K. (1) w pozwie z dnia 30 października 2017 roku skierowanym przeciwko pozwanej M. K. (2) wniósł o zasądzenie na jego rzecz alimentów w kwocie 1.350 złotych miesięcznie płatnych z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca oraz zabezpieczenie powództwa w ten sposób, by do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy pozwana uiszczała na jego rzecz alimentów w kwocie 1.000 złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca, jak również o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz powoda, w tym koszty zastępstwa procesowego.

Powód na uzasadnienie roszczenia wskazał, że jest dorosłym dzieckiem M. K. (2), ma 22 lata i jest studentem. Jest studentem dziennych, studiów inżynierskich Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w S.. Planowany termin ukończenia 7 semestrowych studiów to 28 lutego 2021 rok. Koszty jego utrzymania wynoszą 5.000 złotych miesięcznie. Na jego utrzymanie łoży ojciec, z którym powód prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Wskazał ponadto, iż alimenty od pozwanej na jego rzecz zostały uchylone wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 12 grudnia 2016 r. w sprawie III RC 155/16 wobec usamodzielnienia się powoda, który zdobył zawód i przerwał naukę.

(pozew k. 2 – 3)

W odpowiedzi na pozew z dnia 21 listopada 2017 roku pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, argumentując, iż powód nie dokłada staranności w przedmiocie samodzielnego utrzymania się, pomimo obiektywnych ku temu możliwości. Ukończył technikum informatyczne, następnie nie ukończył szkoły policealnej w Ł., nie dostał się na studia w Wojskowej Akademii (...) w W., nie pozostał w Wojsku Polskim po ukończeniu służby przygotowawczej. Przed jej rozpoczęciem pracował w (...) (...) w Ł. oraz w magazynach w S.. Po zakończeniu służby przygotowawczej pracował, jako informatyk w Ł. i zarabiał 2.000 zł netto. Z drugiej strony pozwana ze względu na sytuację osobistą i materialną nie posiada możliwości alimentacyjnych. Pozwana zarabia około 2.000 zł netto, prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe.

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2017 roku Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie powództwa M. K. (1) 1.000 złotych na czas trwania postępowania (k. 34). Zażalenie na postanowienie to złożył powód (k. 23). Postanowieniem z dnia 16 lutego 2018 roku Sąd Okręgowy w Łodzi XII Wydział Cywilny Rodzinny oddalił zażalenie powoda, uznając iż rzeczywiście dziecku, które podjęło studia wyższe przysługuje w stosunku do rodziców roszczenie alimentacyjne w zasadzie do ich ukończenia, tak jest z reguły wtedy, gdy dziecko, nie mając jeszcze określonego zawodu, podejmuje studia od razu po ukończeniu szkoły średniej. Odmiennie natomiast ocenić należy sytuację dziecka, które kończąc szkołę średnią ma konkretny zawód dający możliwość zatrudnienia i nie podjęło od razu studiów wyższych. W takim wypadku, gdy wiek dziecka przekracza wiek młodzieży rozpoczynającej studia wyższe dziecko nie powinno żądać od rodziców alimentowania, lecz podjąć pracę zarobkową i wykorzystać możliwości, jakie mają osoby dorosłe w zakresie zaocznych studiów wyższych. (k. 122-127).

Na rozprawie w dniu 9 maja 2018 roku strony pozostały przy dotychczas zajętych stanowiskach w sprawie (k. 154).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. K. (1), urodzony (...), jest synem M. K. (2) i W. K.. Rodzice nie mieszkają razem, są po rozwodzie.

(dowód: skrócony odpis aktu urodzenia – k. 8, okoliczności przyznane)

W dacie wyrokowania o podwyższeniu alimentów w sprawie III RC 184/14 M. K. (1) miał 19 lat, chodził do szkoły średniej do IV klasy technikum informatycznego. Miesięczny koszt jego utrzymania wynosił 1.400 zł. Mieszkał z ojcem W. K.. Na jego miesięczne koszty utrzymania składały się następujące kwoty: 1083 zł – udział w opłatach za mieszkanie i media, oraz wyżywienie, 140 zł – komitet rodzicielski, wycieczki, ubezpieczenie, 150 zł – wyprawka szkolna, garnitur, urządzenie wielofunkcyjne, słuchawki, 100 zł – leki, artykuły chemiczne.

Ojciec pozwanego, W. K. miał 47 lat, z zawodu jest technologiem montażu budownictwa. Był osobą zatrudnioną tymczasowo z wynagrodzeniem 1600 złotych, poprzednią prace stracił pracę za porozumieniem stron, po długotrwałych zwolnieniach. W. K. leczył się na chorobę wrzodową żołądka, powypadkowy uraz kręgosłupa lędźwiowego

M. K. (2) miała 45 lata, pracowała nadal w (...) Sp. z o.o. w Ł., zarabiała 2.185,67 zł netto miesięcznie. Na koszty jej utrzymania niezbędna była łącznie kwota około 1.840 zł miesięcznie. Utrzymywała kontakt z synem. Nie kupowała synowi nic poza łożeniem kwoty zasądzonych alimentów. Miała problemy ze zwyrodnieniem kręgosłupa i żyłami kończyn dolnych

(dowód: dokumenty z akt sprawy III RC 184/14)

W dacie kiedy Sąd orzekał o uchyleniu alimentów na rzecz powoda - M. K. (1) był absolwentem Techniku Informatycznego w Ł.. Od 1 września 2015 roku do 9 czerwca 2016 r. był słuchaczem (...) Szkoły Policealnej Województwa (...) dla Dorosłych w Ł. w zawodzie opiekun medyczny. Nauka odbywała się w systemie zaocznym i była bezpłatna. Pozwany po ukończeniu szkoły ponadgimnazjalnej podejmował próbę dostania się na studia wyższe do Wojskowej Akademii (...). Nie został tam przyjęty z powodów zdrowotnych tj. problemów z kolanem, którego operację przeszedł w październiku 2015 roku. Nie był też zdolny do pojęcia pracy przez okres 6 miesięcy. W 2016 roku również podjął próbę dostania się do Wyższej Wojskowej Akademii (...) – nie dostał się. Pozwany w okresie letnim przez 2,5 - 3 miesiące pracował przy okablowaniu magazynów w S.. Zarabiał wówczas około 1.950 zł netto miesięcznie. Pracował także w (...) (...), jako pracownik fizyczny, układał dżemy, sosy. M. K. (1) od 6 września 2016 r. do 23 grudnia 2016 roku pełni służbę przygotowawczą w Ośrodku Szkolenia (...) (...)w I., jako szeregowy. Z tytułu pełnienia służby przygotowawczej otrzymywał świadczenie w kwocie 661 zł netto. Nie podpisał kontraktu ze służbami rezerwowymi z uwagi na brak miejsc. Zdobył specjalność saper. M. K. (1) zamierzał ponadto zdawać poprawkowy egzamin maturalny. Zamierzał szukać pracy jako informatyk lub każdej innej.

Powód mieszkał z ojcem, prowadził z nim wspólne gospodarstwo domowe. W. K. leczył się na chorobę wrzodową żołądka i uraz kręgosłupa. Nie posiadał orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

M. K. (2) miała 48 lat, nadal pracowała w(...) N. w Ł., jako specjalista do spraw gospodarki magazynowej, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości średnio 2.270 zł, tj. około 2.000 zł miesięcznie netto oraz premie kwartalne. W kwietniu 2016 r. otrzymała mieszkanie socjalne, gdzie zameldowała się w październiku 2016 r. Przygotowywała lokal do zamieszkania. W czerwcu 2016 r. zaciągnęła kredyt konsumpcyjny w wysokości 30.456,85 zł na okres do dnia 12 czerwca 2023 r. Kredyt będzie spłacała w ratach w wysokości 501,15 zł. Czynsz w mieszkaniu socjalnym wynosi 450 zł miesięcznie, ponadto dochodzą opłaty za media w wysokości 200 zł miesięcznie. Wraz z pozwaną zameldowany został tam jej starszy syn - M. K. (3). Starszy syn z narzeczoną i dzieckiem mieszkał u matki powoda. Pozwana otrzymała spłatę z tytułu podziału majątku od ojca powoda w kwietniu 2017r.w wysokości 19 tys. zł , w lipcu 2016 r. 15 tys. zł, które przeznaczyła na zapłatę za mieszkanie.

(dowód: dokumenty z załączonych akt sprawy III RC 155/16)

M. K. (1) ma obecnie 23 lat, z zawodu jest informatykiem i jest studentem drugiego semestru, dziennych studiów inżynierskich Państwowej (...)w S.. Planowany termin ukończenia 7 semestrowych studiów to 28 lutego 2021 rok. Studia dzienne są bezpłatne, studia zaoczne są odpłatne. W pierwszym semestrze powód miał zajęcia 5 dni w tygodniu, w drugim semestrze na uczelni przebywał 3 dni w tygodniu. Zajęcia ma do godziny 18.00. Studiuje w trybie stacjonarnym, nie podejmuje zatrudnia, gdyż w dni wolne od zajęć uczy się. Nie ma własnego majątku, z którego mógłby czerpać dochody. Nie szukał pracy, gdyż obecnie chce się skupić na nauce. Nie otrzymuje stypendium socjalnego ani naukowego.

Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z ojcem, W. K.. Gotują naprzemiennie obiady. Koszt podróży do S. na studia to około 15 złotych dziennie. Zatem na dojazdy wydaje obecnie 150 zł. Ponadto na jego koszty utrzymania składają się ponadto następujące pozycje: 50 złotych - zakup podręczników i przyborów edukacyjnych, 100 złotych – odzież, 100 zł – środki chemiczne i kosmetyczne, 170 zł – czynsz z mieszkanie, 35 zł – światło, 50 zł – telefon, 31 zł – abonament internetowy, 25 zł – media, 23 zł – gaz, 600 zł – wyżywienie, 40 zł – ubezpieczenie, 300 zł – kieszonkowe na wyjazdy do szkoły.

W 2015 roku przeszedł operację kolan – rekonstrukcję więzadła krzyżowego przedniego kolana lewego. Raz w roku jeździ na konsultacje w sprawie kolana do O.. Nie ma ustalonego stopnia niepełnosprawności, w kwietniu 2018 r. złożył dokumenty do (...) ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w Ł..

(dowód: zaświadczenie z (...) ze S. – k. 10 i 113, historia choroby powoda – k. 42 – 96 i 116-117; harmonogram zajęć na studiach – k. 134; F. VAT za konsultację ortopedyczną – k. 135; paragon za monitor LG – k. 136; zaświadczenie lekarskie – k. 137; zaświadczenie z (...) ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności – k. 139; fotografia roweru stacjonarnego i kuli – k. 97-98; kontrakt na wykonywanie obowiązków w ramach (...) k. 110; umowa o warunkach odpłatności za usługi edukacyjne – k. 111; zaświadczenie o odbyciu ćwiczeń wojskowych – k. 112; zaświadczenie o ukończeniu szkolenia podstawowego – k. 114 i 115; kserokopia indeksu – k. 159-161; zarządzenie nr 14 z dnia 14.06.2017 r. – k. 31; zeznania powoda M. K. (1) e-protokół z dnia 10.01.2018 r. 00:01:40 – k. 101-102 w zw. z zeznaniami z dnia 9.05.2018 r. e-protokół (...):07:00 – k. 154v-155; zeznania świadka W. K. e-protokół z dnia 10.01.2018 r. 00:55:32 – k. 101-102)

W. K. ma 52 lata, z zawodu jest technologiem montażu w budownictwie. Pracuje na podstawie umowy zlecenia w (...) – (...) Sp. z o.o. i zarabia 1.535,69 zł, w zakresie zatrudnienia jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym i zdrowotnym. Ponosi koszty utrzymania mieszkania w wysokości 253 zł, wyżywienia w wysokości 600 zł, telefon – 50 zł, artykuły chemiczne i higieniczne 100 zł. Leczy się na chorobę wrzodową żołądka, przepuklinę pachwinową i uraz kręgosłupa. Nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Spłaca pozwaną z majątku wspólnego małżeńskiego: 19 kwietnia 2018 r. zapłacił 19.735 zł, 4 kwietnia 2017 r. zapłacił 19.735 zł, 16 lipca 2016 r. zapłacił 15.318 zł.

(dowód: dokumentacja medyczna W. K. – k. 140-145 i 147-149; zaświadczenie o zatrudnieniu – k. 146; potwierdzenie zapłaty na rzecz M. K. (2) – k. 150-152)

Pozwana ma obecnie 49 lat, z zawodu jest specjalistą ds. gospodarki magazynowej. Nadal pracuje w (...) N. w Ł., jako specjalista do spraw gospodarki magazynowej, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości średnio 2.355,19 zł, tj. około 2.100 zł miesięcznie netto oraz premie kwartalne. Mieszka sama w mieszkaniu socjalnym. Spłaca kredyt konsumpcyjny w wysokości 30.456,85 zł zaciągnięty do dnia 12 czerwca 2023 r. na remont mieszkania i jego wyposażenie. W maju 2015 r. pozwana dokonała częściowej spłaty kredytu kwotą 15.030,60 zł. Rata kredytu wynosi 487,46 zł. Zmienił się także okres kredytowania do 12 października 2019 r. Czynsz w mieszkaniu socjalnym wynosi 400 zł miesięcznie, ponadto dochodzą opłaty za media w wysokości 200 zł miesięcznie, telefon i Internet – 120 zł, lekarstwa – 80 zł, żywność – 500 zł, środki chemiczne – 100 zł. Pozwana w kwietniu 2018 r. otrzymała trzecią ratę spłaty z tytułu podziału majątku od ojca pozwanego w wysokości 19.735 zł. Pozwana leczy się w związku z przepukliną kresy białej. W dniu 15 lutego 2018 r. przeszła operację. Do dnia 9 kwietnia 2018 r. była na zwolnieniu lekarskim. Musi się zgłosić na kontrolę lekarską. Dodatkowo będzie przyjmowała leki za kwotę 80 zł miesięcznie.

Pozwana nie utrzymuje kontaktów z powodem. Próbowała dzwonić do M. K. (1), ale ten nie odbiera od niej telefonu.

(dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu – k. 21, potwierdzenie zapłaty na rzecz M. K. (2) – k. 150-152, aneks do umowy pożyczki – k. 23, F. VAT i przelewy – k. 24 – 29; skierowanie do poradni chirurgicznej – k. 30;zeznania M. K. (2) e-protokół z dnia 10.01.2018 r. 00:40:29 – k. 101v-102 w zw. z zeznaniami z dnia 9.05.2018 r. e-protokół (...):37:26 – k. 155 )

Nie budzą wątpliwości Sądu dowody z dokumentów złożone zarówno przez powoda, jak i pozwaną. W ocenie Sądu wiarygodne są zeznania pozwanej M. K. (2), które znajdują potwierdzenie w przedstawionych dokumentach. Tylko częściowo walorem wiarygodności Sąd obdarzy zeznania powoda oraz świadka W. K., w tych fragmentach które znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów (rachunki za opłaty za okresy, które dokumenty te potwierdzają). Powód zrewidował swoje stanowisko w zakresie wysokości kosztów własnego utrzymania, przyznał, że opłaty dotyczące mieszkania i mediów dzieli na pół ze swoim ojcem, nadto wskazał, iż koszt dojazdów na studia nie sięga 500 zł, a wynosi obecnie 150 zł. Sąd uznał za wiarygodne zeznania powoda w zakresie kosztów jego utrzymania wynoszących około 1.000 zł miesięcznie, biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzenia W. K. i brak dochodów po stronie powoda. M. K. (1) utrzymuje, iż koszty jego utrzymania wynoszą 2.000 zł miesięcznie i ponosi je w całości jego ojciec W. K.. Z zaświadczenia o wysokości osiąganego przez W. K. dochodu wynika, iż zarabia on niewiele ponad 1.500 zł, zatem nie jest w stanie wydatkować na potrzeby syna 2.000 zł. W ocenie sądu powód wraz z ojcem mógł zaniżyć osiągane dochody, a z pewnością w części zawyżył koszty swojego utrzymania.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w części, to jest do kwoty 300 zł miesięcznie płatnych od pozwanej M. K. (2) na rzecz M. K. (1) do dnia 10. każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk powoda M. K. (1).

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. oboje rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Na obojgu rodzicach spoczywa zatem z mocy prawa obowiązek spełniania świadczeń alimentacyjnych na dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego powinno być dokonane przy uwzględnieniu przepisu art. 135 § 1 k.r.o., z którego wynika, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Wedle art. 96 k.r.o. obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Jedyną decydującą okolicznością warunkującą trwanie bądź ustanie obowiązku alimentacyjnego jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.

Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym przyjmuje się, że nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki.

Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, lecz także zdobyło wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach (wyr. SN z 24.3.2000 r., I CKN 1538/99, L.). Jeżeli jednak dziecko pełnoletnie, już przygotowane do pracy, zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdaje we właściwym terminie egzaminów, a zwłaszcza powtarza lata studiów, ustaje obowiązek rodziców do dalszego dostarczania mu środków utrzymania (por. m.in. wyr. SN: z 12.9.1969 r., III CRN 524/69, OSN 1970, Nr 6, poz. 114; z 8.8.1980 r., III CRN 144/80, OSN 1981, Nr 1, poz. 20 i z 12.2.1998 r., I CKN 499/97, Legalis; por. też J. Gwiazdomorski, [w:] System PrRodz, s. 1013).

Jeżeli obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka wygasł wskutek osiągnięcia przez nie zdolności do samodzielnego utrzymywania się, później zaś znalazło się ono w niedostatku, rodzice obowiązani są do alimentacji na zasadach ogólnych przewidzianych w art. 133 § 2 KRO i według kolejności przewidzianej w art. 129 KRO.

W wyroku z 27.12.1976 r. (III CRN 280/76, OSP 1977, Nr 11, poz. 196) Sąd Najwyższy wskazał, że „zarówno w judykaturze, jak i w piśmiennictwie utrwalił się pogląd, że dziecku, które podjęło wyższe studia, przysługuje w stosunku do rodziców roszczenie alimentacyjne w zasadzie do ich ukończenia. Tak jest jednak z reguły wtedy, gdy dziecko nie mając jeszcze określonego zawodu od razu po ukończeniu szkoły średniej podejmuje studia wyższe. Odmiennie przedstawia się jednak sprawa, gdy dziecko ukończyło średnią szkołę zawodową, uzyskało konkretny zawód dający możliwość zatrudnienia i nie podjęło od razu wyższych studiów. W takim wypadku dziecko, którego wiek przekracza znacznie normalny wiek młodzieży rozpoczynającej wyższe studia, nie może żądać od rodziców finansowania znacznie opóźnionych studiów, lecz powinno podjąć pracę zarobkową i wykorzystać szerokie możliwości, jakie Państwo stwarza osobom dorosłym w zakresie zaocznych studiów wyższych".

W rozpoznawanej sprawie Sąd ustalił, że tutejszy Sąd wyrokiem z dnia 12 grudnia 2016 roku (sygn. akt III RC 155/16) uchylił z dniem 1 września 2016 roku alimenty od matki na rzecz powoda wobec usamodzielnienia się M. K. (1). Powód w momencie uchylania alimentów był absolwentem Techniku Informatycznego w Ł.. Od 1 września 2015 roku do 9 czerwca 2016 r. był słuchaczem (...) Szkoły Policealnej Województwa (...) dla Dorosłych w Ł. w zawodzie opiekun medyczny. Nauka odbywała się w systemie zaocznym i była bezpłatna. Pozwany po ukończeniu szkoły ponadgimnazjalnej podejmował próbę dostania się na studia wyższe do Wojskowej Akademii (...). Nie został tam przyjęty z powodów zdrowotnych tj. problemów z kolanem, którego operację przeszedł w październiku 2015 roku. Nie był też zdolny do pojęcia pracy przez okres 6 miesięcy. W 2016 roku również podjął próbę dostania się do Wyższej Wojskowej Akademii (...) – nie dostał się. Pozwany w okresie letnim przez 2,5 - 3 miesiące pracował przy okablowaniu magazynów w S.. Zarabiał wówczas około 1.950 zł netto miesięcznie. Pracował także w (...) (...), jako pracownik fizyczny, układał dżemy, sosy. M. K. (1) od 6 września 2016 r. do 23 grudnia 2016 roku pełni służbę przygotowawczą w Ośrodku Szkolenia (...) Przygotowawczej 2 Pułku Inżynieryjnego w I., jako szeregowy. Z tytułu pełnienia służby przygotowawczej otrzymywał świadczenie w kwocie 661 zł netto. Nie podpisał kontraktu ze służbami rezerwowymi z uwagi na brak miejsc. Zdobył specjalność saper. M. K. (1) zamierzał ponadto zdawać poprawkowy egzamin maturalny. Zamierzał szukać pracy jako informatyk lub każdej innej. Następnie pracował jako informatyk w Ł. i zarabiał około 2.000 zł netto.

Podjęte studia informatyczne to kolejne studia podejmowane przez powoda po ukończonej szkole średniej – technikum informatycznym. Można przyjąć, iż marzenia powoda o służbie wojskowej czy pracy w wojsku nie mają już szans na realizację. Przyczyniły się do tego z pewnością stan zdrowia pozwanego i kontuzja kolana, następnie leczona operacyjnie. Tylko to w ocenie Sądu może tłumaczyć przyznanie ponownie alimentów od pozwanej na rzecz powoda. M. K. (1) w wieku 22 lat rozpoczął studia dziennie, nie jest to zatem wiek, w którym podejmuje się studia idące zgodnie z normalnym tokiem kształcenia. Winien on rozważyć już możliwość odciążenia rodziców od alimentowania i zastanowić się nad samodzielnym finansowaniem własnej edukacji wyższej w trybie zaocznym, dostosowanym dla osób dorosłych, pracujących a jednak pragnących podwyższać swoje wykształcenia a tym samym i kwalifikacje zawodowe. W ocenie sądu tylko problemy zdrowotne, jakie powód miał po ukończeniu szkoły średniej tłumaczą opóźnienie w rozpoczęciu kształcenia wyższego, gdyż studia nie mogą być tylko pretekstem do rezygnacji z pracy zarobkowej i pędzenia życia kosztem rodziców. Stąd należy badać, czy pełnoletnie dziecko studia traktuje poważnie (por. wyroki SN: z 8 sierpnia 1980 r., III CRN 144/80, OSNCP 1981, nr 1, poz. 20; i z 27 lutego 1981 r., III CRN 18/81, OSNPG 1981, nr 7, poz. 31). Choć Sąd zauważył niezdecydowanie powoda i to, że podejmował on kształcenie w studium policealnym w zawodzie medycznym, a nie ukończył tej edukacji, następnie marzył o wojskowości, a obecnie powrócił do wyuczonego w szkole średniej kierunku informatycznego to wiązało się to też z problemami zdrowotnymi M. K. (1). Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletniość, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje usprawiedliwienie w dotychczas osiąganych wynikach w nauce. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 listopada 1997 r. (III CKN 257/97, OSNC 1998, nr 4, poz. 70): Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy także pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki”. Przy czym warto podkreślić, że powód pracował już jako informatyk w Ł., gdzie zarabiał 2.000 zł netto. Z zatrudnienia zrezygnował w celu podjęcia studiów dziennych, podczas gdy mógł połączyć pracę z dalszym kształceniem się.

Ogólną przesłanką alimentacji, która znajduje zastosowanie, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, jest niedostatek uprawnionego (art. 133 § 2 KRO). W orzecznictwie niedostatek jest rozumiany jako stan, w którym uprawniony nie może własnym siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. W konsekwencji przesłanka niedostatku jest ściśle związana z pojęciem „:usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego”, które – w myśl art. 135 § 1 KRO – wyznaczają również zakres świadczeń alimentacyjnych. Potrzeby uprawnionego kształtują się indywidualnie. Mogą być zaspokajane w wyniku uzyskiwania dochodów z pracy, działalności gospodarczej, pobierania dochodów z majątku, świadczeń socjalnych, rent i emerytur, stypendiów itp.

Sąd Rejonowy opierając się na zebranym dotychczas materiale dowodowym, uznał, iż powód w obecnym położeniu, mając opóźnienie w zdobywaniu wykształcenia wyższego, którego powodem w dużej mierze był stan zdrowia, chcąc studiować w trybie dziennym znajduje się w niedostatku i nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb (najbardziej podstawowych) w zakresie kosztów mieszkania i dojazdów. Sąd uznał, iż podstawowe potrzeby powoda wynoszą około 1.000 zł a zatem w zakresie 1/3 tej kwoty zobowiązaną do alimentacji jest nadal jego matka M. K. (2). 1/3 tej kwoty przypada na ojca W. K., który dobrowolnie alimentuje syna, zaś pozostałym zakresie M. K. (1) jest w stanie sam zaspokajać potrzeby własne podejmując zatrudnienie na 2 – 3 dni w tygodniu, które to ma wolne od zajęć studenckich. Powód ma już 23 lata a normalny tok studiów kończy się przed ukończeniem 25 roku życia, zatem winien mieć on świadomość, że w tym czasie kończy się obowiązek alimentacji. Powód, jak sam przyznał przed Sądem zamierza studiować dużo dłużej, jednak będzie musiał w tym czasie wykorzystywać już w celu utrzymania się posiadane kwalifikacje zawodowe.

Pamiętać równie trzeba, iż zakres świadczeń alimentacyjnych jest podwójnie uzależniony. Z jednej strony zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej strony od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Sąd, orzekając o wysokości świadczeń alimentacyjnych, bierze pod uwagę nie tylko dochody realnie osiągane przez zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, ale także jego potencjalne możliwości zarobkowe i majątkowe, to jest dochody i majątek, jakie zobowiązany mógłby osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, uwzględniając stan zdrowia i wiek zobowiązanego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42).

W omawianej sprawie nie ulega wątpliwości, iż pozwana M. K. (2) posiada możliwości zarobkowe wynikające z zatrudnienia w (...) (...) i osiąganiu stałych dochodów średnio w wysokości 2.355 zł, pozwana osiąga stałe kwartalne premie, które stanowią jej dochód netto. Od momentu kiedy Sąd ostatnio orzekał o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego jej wynagrodzenie wzrosło o około 80 zł. Spłaciła połowę kredytu zaciągniętego na remont i wyposażenie mieszkania komunalnego. Co prawda rata kredytu niewiele się zmniejszyła, jednak okres kredytowania został skrócony o około 4 lata. Pozwala leczyła się w związku z przepukliną kresy białej, ale obecnie jest już po operacji i po rekonwalescencji wróciła do pracy w pełnym wymiarze czasu. Nie jest osobą niepełnosprawną.

Biorąc pod uwagę możliwości finansowe obojga rodziców zasądzenie kwoty 300 złotych miesięcznie tytułem alimentów na rzecz powoda jest kwotą adekwatną tj. z jednej strony pozostającą w odpowiedniej relacji do potencjalnych zarobków zobowiązanej, a z drugiej wystarczającą do zaspokojenia bieżących, podstawowych potrzeb powoda. W ocenie Sądu kwota 300 złotych miesięcznie zasądzona od pozwanego na rzecz powoda nie przekracza możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanej, przy zważeniu, iż nie ma ona obowiązku alimentacyjnego wobec innych osób (nie ma obowiązku alimentowania dorosłego, bezrobotnego, starszego syna). W pozostałym zakresie potrzeby powoda - w ocenie Sądu - zapewnić powinien jej ojciec oraz on sam.

Uwzględniając całokształt okoliczności sprawy oraz zakres żądania sformułowanego przez M. K. (1), Sąd uznał, że zasadnym jest zasądzenie alimentów od M. K. (2) na rzecz jej syna w kwocie po 300 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10. każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat do rąk powoda, jak również oddalił powództwo pozostałym zakresie.

Alimenty zasądzono od dnia 7 listopada 2017 roku, czyli od dnia doręczenia pozwu pozwanej uznając, iż wówczas pozwany został wezwany do niezwłocznego spełnienia świadczenia na podstawie art. 455 k.c. Z chwilą doręczenia odpisu pozwu na pozwanym, jako dłużnikowi, zaczął ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia – płacenia podwyższonych alimentów.

Z uwagi na trudną sytuację finansową pozwanej Sąd nie obciążył jej kosztami postępowania, które przejął na rachunek Skarbu Państwa. Sąd obciążył natomiast pozwaną obowiązkiem zwrotu kosztów procesu stronie przeciwnej w zakresie w jakim przegrała ona proces, tj. w zakresie zasądzonej kwoty alimentów w wysokości 300 zł liczonej w stosunku rocznym, tj. 3.600 zł na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia z dnia 3.10.2016 r. zmieniającego rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2016 r., poz. 1668) w wysokości 900 zł wraz z opłatą od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie, na mocy którego podwyższono alimenty. Rygor natychmiastowej wykonalności jest bowiem nadawany z urzędu bez żadnych ograniczeń
w zakresie rat alimentacyjnych płatnych po dniu wniesienia powództwa do sądu.