Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: IX GC 4972/13

UZASADNIENIE

do wyroku z dnia 24 maja 2016 r.

Powód Skarb Państwa – Prezes Urzędu (...) Elektronicznej wniósł o zasądzenie od P. T. kwoty 44 569,99 zł na podstawie art. 299 § 1 k.s.h.

Wyrokiem zaocznym sąd zasądził kwotę 18 409,99 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 12 060,99 zł od dnia 14 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty. W pozostałej części powództwo sąd oddalił powództwo. Sąd ustalił, iż powód wydał na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (poprzednio: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.) następujące decyzje dotyczące przydziału zakresu numeracji abonenckiej:

1)  Decyzja z dnia 15 października 2008 r., nr (...)610-325/08(2) (k. 37);

2)  Decyzja z dnia 29 października 2008 r., nr (...)610-334/08(2) (k. 38);

3)  Decyzja z dnia 10 listopada 2008 r., nr (...)610-365/08(2) (k. 39);

4)  Decyzja z dnia 27 listopada 2008 r., nr (...)610-384/08(2) (k. 40);

5)  Decyzja z dnia 1 grudnia 2008 r., nr (...)610-390/08(2) (k. 41);

6)  Decyzja z dnia 5 grudnia 2008 r., nr (...)610-395 /08(2) (k. 42);

7)  Decyzja z dnia 12 czerwca 2009 r., nr (...)610-172/09(2) (k. 43 - 44).

Następnie decyzją z dnia 21 lipca 2010 r., nr (...)610-47/10(2) (k. 45) powód cofnął przydział numeracji określonych powyżej ze względu na brak uiszczania przez spółkę stosownych opłat. Z tej samej przyczyny na podstawie przepisów art. 187 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo Telekomunikacyjne powód wystawił przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. następujące tytuły wykonawcze:

1)  nr TW/CEN/121/09 z dnia 25 września 2009 r. na kwotę 373,30 zł wraz z odsetkami w dniu wystawienia tytułu w kwocie 29, 00 zł - tytułem opłat za prawo do wykorzystania zasobów numeracji (k. 34 - 35);

2)  nr TW/CEN/7/10 z dnia 28 stycznia 2010 r. na kwotę 2 706, 70 zł wraz z odsetkami w dniu wystawienia tytułu w kwocie 44, 00 zł – tytułem opłat za prawo do wykorzystania zasobów numeracji (k. 31 - 32);

3)  nr TW/CEN/109/10 z dnia 1 września 2010 r. na kwotę 18 240,00 zł wraz z odsetkami w dniu wystawienia tytułu w kwocie 310,00 zł - tytułem opłat za prawo do wykorzystania zasobów numeracji (k. 27 - 28);

4)  nr TW/CEN/72/11 z dnia 8 czerwca 2011 r. na kwotę 21,00 zł – tytułem odsetek za nieterminowe uiszczenie opłaty za prawo do wykorzystania zasobów numeracji (k. 24 - 25).

Pismem z dnia 29 stycznia 2013 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 30 300,99 zł stwierdzonej opisanymi powyżej tytułami wykonawczymi, jako prezesa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (48 – 49, zpo – k. 50).

Pozwany pełnił funkcję członka zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w okresie od 23 października 2008 r. do 23 grudnia 2009 r., kiedy to uchwałą nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników został odwołany ze stanowiska (odpis pełny (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. – k. 46 – 47, protokół – k. 85 - 89).

Postanowieniem z dnia 8 października 2012 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego W. M. w W. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na podstawie tytułów wykonawczych:

- TW/CEN/121/09 z dnia 25 września 2009 r.

- TW/CEN/7/10 z dnia 28 stycznia 2010 r.

- TW/CEN/109/10 z dnia 1 września 2010 r.

- TW/CEN/72/11 z dnia 8 czerwca 2011 r.

W treści pisma Naczelnik Urzędu Skarbowego wskazał, iż ww. spółka nie posiada majątku, z którego można prowadzić egzekucję (postanowienie – k. 21).

W chwili wytoczenia powództwa zobowiązania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z tytułu opłat za prawo wykorzystania częstotliwości oraz odsetek, należnych powodowi wynosiły:

- 373,33 zł tytułem należności za 2008 r. wraz z odsetkami od zaległości podatkowych za okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 13 grudnia 2013 r. w kwocie 220,00 zł;

- 2 706,66 zł tytułem należności za 2009 r. wraz z odsetkami od zaległości podatkowych za okres od dnia 1 grudnia 2009 r. do dnia 13 grudnia 2013 r. w wysokości 1332,00 zł;

- 8 960,00 zł tytułem należności za 2009 r. wraz z odsetkami od zaległości podatkowych za okres od dnia 1 lipca 2009 r. do dnia 13 grudnia 2013 r. w wysokości 4786,00 zł;

- 21,00 zł tytułem należności za 2009 r. wraz z odsetkami od zaległości podatkowych za okres od dnia 1 lipca 2009 r. do dnia 13 grudnia 2013 r. w wysokości 32,00 zł.

Pozwany wniósł sprzeciwu od wyroku zaocznego, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W toku ponownego rozpoznania sprawy sąd ustalił dodatkowo następujące okoliczności faktyczne:

W dniu 7 czerwca 2008 r. spółka (...) sp. z o.o. reprezentowana przez P. T. oraz Z. S. oraz T. ( (...) sp. z o.o.) reprezentowana przez P. K. zawarły umowę, której przedmiotem było zaangażowanie kapitałowe Proscenium w T.. Współpraca dotyczyła rozwoju sieci (...). Zaangażowanie kapitałowe inwestora było oszacowane na poziomie 600 000 zł. W konsekwencji w 25 lutego 2009 r. (...) sp. z o.o. nabyła udziały w spółce (...) sp. z o.o. w W.. Wcześniej, z uwagi na wątpliwości inwestora co do podejmowanych przez P. K. inwestycji, zdecydowano się, aby oddelegować do zarządu dodatkowego członka zarządu w osobie P. T., co miało miejsce w październiku 2008 r. Od okresu wakacyjnego 2008 r. pojawiły się problemy z raportowaniem inwestorowi przez P. K.. Z uwagi na zarzuty zgłoszone wobec dotychczasowego prezesa zarządu P. K. ze strony inwestora, został on odwołany w dniu 26 lutego 2009 r. z pełnionej funkcji, zaś na prezesa zarządu powołano M. T.. Zarzuty związane były m. in. z nieujawnieniem określonych zobowiązań, dokonywanie wypłat z rachunku firmowego spółki. Złożono zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez P. K.. Wszczęte śledztwo o czyn za art. 296 § 1 k.c. w zw. z art. 296 § 3 k.k. zostało umorzone postanowieniem prokuratura Prokuratury Rejonowej W. M. z dnia 28 listopada 2014 r. na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. z uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu, zaś śledztwo w sprawie przywłaszczenia mienia w postaci pieniędzy w kwocie 61 674,88 zł tj. o czyn z art. 284 § 1 k.k. na podstawie art.17 § 1 pkt 6 k.p.k. z uwagi na przedawnienie karalności czynu. Po tym jak pozwany został prezesem zarządu spółki zlecił on sporządzenie audytu, okazało się, że spółka była w złej sytuacji finansowej, także powziął pełną wiedzę o roszczeniach. Mimo tego pozwany i Z. S. zdecydowali się ratować spółkę, jednakże bezskutecznie, nie udało się uruchomić inwestycji, która była podstawą założenia spółki. W listopadzie 2009 r. został złożony wniosek o upadłość, który został oddalony z uwagi na brak środków na koszty. W dniu 23 grudnia 2009 r. pozwany złożył rezygnację z funkcji prezesa zarządu, w tym też dniu podjęta została uchwała Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników o odwołaniu go z zarządu.

Powołany wyżej stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o niebudzące wątpliwości dokumenty – umowę z dnia 7 czerwca 2008 r.- k. 146 – 151, umowa sprzedaży udziałów – k. 153 - 158, postanowienie o umorzeniu śledztwa – k. 160 – 163, protokół NZW - k. 267 – 273, protokół z dnia 26 lutego 2009 r. – k. 277 – 279, oświadczenie – k. 280, protokół z dnia 23 grudnia 2009 r. – k. 281.

Ponadto przesłuchano świadka Z. S. – k. 295 – 297 oraz przesłuchano stronę pozwaną – k. 333 – 335. Ich relacje co do zasady są zbieżne, nie budzą wątpliwości co do wiarygodności. Osoby te, będące reprezentantami inwestorami zwracają uwagę na przebieg wypadków związanych z etapami inwestycji, jak też problemy jakie zaistniały z osobą ówczesnego prezesa zarządu M. K.. Relacje te skupiają się głównie na zarzutach, kierowanych do jego działań. Należy zwrócić uwagę, iż nie było rolą sądu przesądzanie o zasadności tych zarzutów, zwłaszcza, iż w tym zakresie wymagane byłoby zapewne szersze postępowanie dowodowe. Przedmiotem rozstrzygnięcia była bardziej kwestia, czy stosunki między członek zarządu – inwestor, w tym z ramienia którego do spółki przystępuje nowy członek zarządu mają znaczenia dla roszczenia, które jest przedmiotem postępowania.

Oddaleniu podlegały wnioski dowodowe z pkt 9,10, 11 sprzeciwu jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia

Sąd zważył, co następuje:

Wyrok zaoczny w całości należało utrzymać w mocy.

W toku ponownego rozpoznania sprawy sąd uznał, iż zachodzą przesłanki odpowiedzialności pozwanego z art. 299 § 1 k.s.h. co do kwoty zasądzonej w pkt I wyroku zaoczonego, szczegółowo opisane w uzasadnieniu wyroku z k. 100- 104. Zarzuty pozwanego w zakresie meritum sporu koncentrowały się na braku szkody wierzyciela, braku winy pozwanego w zakresie niezgłoszenia wniosku o upadłości na czas.

Zgodnie z art. 299 § 2 k.s.h. w brzmieniu obowiązującym w dacie pełnienia przez pozwanego funkcji członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Żadna z tych przesłanek nie została wykazana. Przede wszystkim pozwany nie wykazał jaki był konkretnie stan finansów spółki zarówno w dacie objęcia przez niego funkcji członka zarządu w 2008 r., jak też w momencie składania wniosku o upadłość. W tym zakresie niewątpliwie wymagane były wiadomości specjalne, a dowód z opinii biegłego nie został zgłoszony. Brak szkody po stronie wierzyciela zachodziłby, gdyby pozwany wykazał, iż w zasadzie złożenie wniosku o upadłości przez cały okres pełnienia przez niego funkcji nie spowodowałby żadnego zaspokojenia powoda. Takiego wniosku jednak w oparciu o materiał sprawy nie da się w żaden sposób wywieść. Tak samo też nie można stwierdzić, że wniosek o upadłość zgłoszony w listopadzie 2009 r. został złożony w terminie opisanym w art. 21 Prawa upadłościowego, tym bardziej, iż wniosek został oddalony z uwagi na brak środków na koszty.

Kwestię winy pozwanego, tj. jego świadomości co do sytuacji spółki należy rozważać w sensie powinności członka zarządu. Zgodnie z art. 208 § 2 k.s.h. każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Zgodzić się należy z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2015 r. III AUa 1516/16, Lex nr 1667580, wydanym wprawdzie na gruncie ordynacji podatkowej, ale dla niniejszej sprawy o tyle istotny, iż wskazuje właśnie na określoną powinność członka zarządu. Zgodnie z jego treścią nieznajomość stanu finansów spółki nie stanowi okoliczności uzasadniającej zwolnienie członka zarządu z odpowiedzialności na podstawie art. 116 o.p. Znajomość powyższych faktów jest obowiązkiem członka zarządu, nawet jeśli zagadnienia te nie pozostają w jego bezpośredniej gestii czy kompetencji. Obowiązek posiadania elementarnej wiedzy o najważniejszych sprawach spółki, do których z całą pewnością należy jej kondycja finansowa, stan zadłużenia i trudności płatnicze wynika bowiem z ustanowionego w art. 208 § 2 k.s.h. prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki przez każdego członka zarządu. Bierna postawa członka zarządu w powyższym zakresie nie tylko nie pozwala na uwolnienie się przez niego od odpowiedzialności za zobowiązania składkowe spółki, ale przeciwnie - uniemożliwia mu wykazanie jednej z przesłanek uwalniających od odpowiedzialności przewidzianych w art. 116 o.p.

Nieznajomość specyfiki działania w danej branży, na co powoływał się pozwany, dodatkowo świadczy o tym, iż zgoda na pełnienie funkcji członka zarządu była ryzykowna. Tak samo też podjęcie się tej funkcji w sytuacji, gdy istniały wątpliwości co do rzeczywistej sytuacji finansowej spółki. Jednakże gdy już zdecydował się na pełnienie funkcji, to miał obowiązek a nie tylko kompetencję do podjęcia działań w celu ustalenia sytuacji finansowej spółki, tym bardziej, iż jako inwestor miał w tym interes, a ponadto z uwagi na postawę dotychczasowego prezesa zarządu, mogły być co do tego wątpliwości. Stan ten nie był do końca nieznany, albowiem już w umowie sprzedaży udziałów z 25 lutego 2009 r., w § 2 wyliczona jest dość znaczna liczba wierzycieli, a wśród nich powód. Decyzja o dalszym prowadzeniu spółki i niezgłoszenie wniosku o upadłość już w tym czasie, było działaniem na własne ryzyko, tj. jeśli czynności naprawcze nie odniosłyby skutku, dojdzie do odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. Członek zarządu ma instrumenty, także prawne, aby ustalić sytuację spółki, zaś stosunki faktyczne z innym członkiem zarządu nie mogą mieć wpływu na odpowiedzialność wobec wierzycieli.

Zgodzić się należy z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., II CSK 446/13, Lex nr 1480163, zgodnie z którym odpowiedzialności członka zarządu nie uchyla umowa łącząca członków zarządu co do sposobu kierowania sprawami spółki, w szczególności ustalony umownie podział czynności. Tego rodzaju umowa ma znaczenie tylko wewnątrzorganizacyjne. Przepis art. 299 k.s.h. chroniący interes wierzycieli ma charakter bezwzględnie obowiązujący i nie może być pozbawiony skuteczności przez porozumienie wspólników. Tylko taka sytuacja faktyczna, która rzeczywiście i obiektywnie uniemożliwia uczestniczenie w czynnościach zarządzania sprawami spółki może uzasadniać wniosek o istnieniu okoliczności przewidzianych § 2 tego artykułu, zwalniających członka zarządu od odpowiedzialności. Działania członka zarządu zmierzające do pozyskania środków finansowych w celu spłaty narastających zobowiązań spółki i obniżenia stanu jej zadłużenia nie mają znaczenia dla oceny w świetle art. 299 § 2 k.s.h., czy nie ponosi on winy w zaniechaniu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Należy zwrócić uwagę, iż tylko do lutego 2009 r. pozwany działał łącznie z M. K., dalej był już jedynym członkiem zarządu, tak więc powołanie się na brak winy po tej dacie jest całkowicie nieuprawnione, zwłaszcza iż już miał już w tym czasie pewną wiedzę o stanie długów spółki.

Tym samym zarzuty pozwanego były niezasadne i wyrok zaoczny utrzymano w mocy.

ZARZĄDZENIE

-odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.