Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Beata Grzybek (spr.),
Sędziowie:	SO Agnieszka Zegarska, SO Jacek Barczewski,
Protokolant:	prac. sąd. Izabela Ważyńska,

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 r. w Olsztynie

na rozprawie,

sprawy z wniosku H. J.,

z udziałem J. J. (1),

o podział majątku wspólnego,

na skutek apelacji wnioskodawczyni i uczestnika postępowania,

od postanowienia Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 5 lipca 2017 r.,

sygn. akt I Ns 65/16,

p o s t a n a w i a:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie III, nadając mu brzmienie:

„zasądzić od uczestnika postępowania J. J. (1) na rzecz wnioskodawczyni H. J. kwotę 115.183,99 zł (sto piętnaście tysięcy sto osiemdziesiąt trzy złote i 99/100 groszy) płatną do dnia 9 maja 2019 r. z zastrzeżeniem odsetek ustawowych za opóźnienie w przypadku uchybienia w płatności należności w tym terminie, tytułem dopłat, nakładów i pożytków”,

II.  oddalić apelacje wnioskodawczyni i uczestnika postępowania w pozostałej części,

III.  koszty postępowania za instancję odwoławczą wnioskodawczyni i uczestnik postępowania ponoszą każdy w zakresie związanym ze swoim udziałem w sprawie.

Jacek Barczewski Beata Grzybek Agnieszka Żegarska

Sygn. akt IX Ca 1340/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni H. J. domagała się podziału majątku wspólnego zgromadzonego w czasie trwania związku małżeńskiego z uczestnikiem J. J. (1). Ponadto domagała się zasądzenia od uczestnika postępowania na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu zaproponowała, aby przyznać jej na własność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ul. (...), a prawo własności lokalu położonych w O. przy ul. (...) oraz nieruchomości gruntowej położonej w M. na rzecz uczestnika postępowania. Ponadto wnioskodawczyni wskazała, że rozliczeniu w niniejszym postępowaniu powinny podlegać dochody z wynajmu wspólnych mieszkań uzyskiwane przez byłego męża.

Uczestnik postepowania poparł wniosek o podział majątku wspólnego, domagając się ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym (w stosunku 1/3 wnioskodawczyni, 2/3 uczestnik).

W uzasadnieniu wskazał, że nie oponuje sposobowi podziału majątku zaproponowanego przez wnioskodawczynię. Zażądał rozliczenia nakładów uzyskiwanych z wynajmu lokali przy ul. (...) w O.. Ponadto domagał się rozliczenia zwrotu nakładów poczynionych ma majątek wspólny, a wynikających likwidacji książeczki mieszkaniowej i przeznaczenie środków z tego tytułu ma mieszkalnie przy ul. (...) w O..

Postanowieniem z dnia 5 lipca 2017 r., Sąd Rejonowy w Olsztynie dokonał podziału majątku wspólnego zainteresowanych w ten sposób, że wchodzące w skład majątku wspólnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ul. (...) przyznał na wyłączność wnioskodawczyni, a lokale mieszkalne przy ul. (...) i przy ul. (...) w O. i nieruchomość zabudowaną położoną w M. przyznał na wyłączą własność uczestnikowi postępowania (pkt. I), oddalił wniosek uczestnika o ustalenie nierównych udziałów (pkt. II), dokonał wzajemnych rozliczeń zainteresowanych i zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 50.000 zł płatną jednorazową w terminie do dnia 31 lipca 2018 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w zapłacie (pkt. III), oddalił wnioski w pozostałym zakresie (pkt. IV) oraz zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 500 zł z tytułu zwrotu połowy opłaty od wniosku oraz stwierdził, że zainteresowani w pozostałym zakresie ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (pkt. V).

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyni i uczestnik postępowania zawarli związek małżeński 19 maja 1979 r. Wyrokiem z 30 listopada 2015 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w sprawie o sygn. akt VI RC 1035/15 rozwiązał przez rozwód małżeństwo H. J. i J. J. (1) bez orzekania o winie. Wyrok uprawomocnił się 22 grudnia 2015 r. W trakcie trwania małżeństwa uczestnicy postępowania nabyli do majątku wspólnego: spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ul. (...) o powierzchni 63,50 m ² o wartości 280.000 zł, prawo własności nieruchomości lokalowej położonej w O. przy ul. (...) o powierzchni o powierzchni 37,56 m ² o wartości 130.000 zł, prawo własności nieruchomości lokalowej położonej w O. przy ul. (...) o powierzchni o powierzchni 41,10 m ² o wartości 170.000 zł, prawo własności nieruchomości gruntowej położnej w M., gmina P., działka gruntu nr (...), o powierzchni 3.363 m ², dla której Sąd Rejonowy w Olsztynie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 86.562,34 zł.

Dalej Sąd ten ustalił, że w chwili odbioru przez uczestników mieszania przy ul. (...), tj. w dniu 26 lipca 1993r., nie było ono wykończone. Część prac wykończeniowych wykonał uczestnik postępowania. Zaopatrzył on mieszkanie w stare drzwi, zlewy i wannę. Ponadto uczestnik położył podłogę bez lakierowania oraz płytki w łazience i kuchni. Prace te jednak wykonane zostały niedbale. Na kilka miesięcy po położeniu płytek zaczęły one odpadać. W 1973 r. uczestnik założył książeczkę mieszkaniową. Środki na niej zgromadzone miały wystarczać na odbiór mieszkania. Pismem z dnia 26 lipca 1993 r. (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w O. poinformowała uczestników postępowania, że w związku z przydziałem mieszkania własnościowego nr (...) przy ul. (...) w O. koszt budowy mieszkania określony został na 494.373.000 zł, wkład (20% od powyższej kwoty) - 98.874.600 zł, zaś kredyt do spłaty (w okresie 40 lat) - 395.498.400 zł. W dniu 25 października 1993r., na podstawie powyższego zaświadczenia, została zlikwidowana książeczka mieszkaniowa (...). Kwota z likwidacji wynosiła 53732600 starych zł (5.373,26 zł) i w dniu 26 października 1993r. została zwrócona jako nadpłata wkładu budowlanego.

Na końcu Sąd I instancji ustalił, że w dniu 27 lutego 2015 r. wnioskodawczyni oraz uczestnik postępowania dokonali sprzedaży nieruchomości położonej w O. przy ul. (...) za kwotę 174.000 zł. Z tego tytułu uczestnik przekazał wnioskodawczyni wyłącznie kwotę 5.000 zł w gotówce, pomimo, iż z tego tytułu należna jej byłaby kwota 71.312 zł. Przychód z najmu mieszkań przy ul. (...) oraz mieszkania przy ul. (...) wyniósł 23.000 zł. Uwzględniając poniesione przez wnioskodawczynię opłaty, należności oraz konieczne inwestycje poczynione w tych nieruchomościach tytułem spłaty na rzecz uczestnika przysługuje kwota 8.840 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że w niemniejszej sprawie byli małżonkowie zgodnie podali skład i wartość majątku wspólnego, a także byli zgodni co do sposobu jego podziału. Sąd I instancji nie podzielił twierdzeń uczestnika postępowania, odnośnie rozliczenia nakładów poczynionych z jego majątku osobistego ma majątek wspólny, tj. z likwidacji książeczki mieszkaniowej założonej przed zawarciem związku małżeńskiego i przeznaczenie pieniędzy na niej zgromadzonych na lokal przy ul. (...) w O.. W ocenie Sądu Rejonowego, książeczka mieszkaniowa stanowiła majątek osobisty uczestnika postępowania, jednakże premia którą zainteresowani uzyskali z tytułu likwidacji książeczki stanowiła już majątek wspólny stron. Ponadto wnioskodawca nie wykazał, aby kwota z likwidacji książeczki została faktycznie przeznaczona na zakup mieszkania przy ul. (...) oraz na remont tego lokalu. Dalej Sąd wskazał, że uczestnik postępowania nie przedstawił żadnych rzeczowych argumentów, przemawiających za ustaleniem nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym. Sama dysproporcja w uzyskiwanych zarobkach, nie może stanowić podstawy takiego rozstrzygnięcia. Wnioskodawczyni opiekowała się dziećmi, zajmowała domem, a także dbała o pozostałe nieruchomości zainteresowanych. Spłata wnioskodawczyni przez uczestnika w kwocie 50.000 zł, jest zgodna z jej wnioskiem złożonym na rozprawie w dniu 22 czerwca 2017 r. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 520 § 1 i 2 kpc.

Apelację od powyższego postanowienia złożyła wnioskodawczyni i uczestnik postępowania.

Wnioskodawczyni zaskarżyła rozstrzygnięcie Sądu I instancji w części, tj. co do w pkt. III postanowienia.

Wnioskodawczyni zarzuciła zaskarżonemu rozstrzygnięciu błąd w ustaleniach faktycznych polegający na ustaleniu spłaty na rzecz wnioskodawczyni w wysokości nieodpowiadającej równym udziałom w majątku wspólnym.

Mając powyższe na uwadze, wnioskodawczyni domagała się zmiany pkt. III zaskarżonego postanowienia, poprzez zasądzenie od uczestnika postępowania na wnioskodawczyni tytułem dopłaty kwotę 1777.874 zł płatnej jednorazowo w terminie do dnia 31 lipca 2018 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w zapłacie.

W odpowiedzi uczestnik wniósł o oddalenie apelacji wnioskodawczyni.

Uczestnik postępowania zaskarżył rozstrzygnięcie Sądu I instancji w części, tj. co do pkt. III postanowienia.

Uczestnik zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie:

1.  art. 618 § 1 k.p.c. poprzez całkowite pominięcie żądania zgłoszonego przez uczestnika w przedmiocie zwrotu połowy wartości pożytków otrzymywanych przez wnioskodawczynię z tytułu wynajmu mieszkań przy ul. (...) w O. w okresie od stycznia 2016 r. do czerwca 2017 r. w wysokości 11.700 zł, co miało istotny wpływ na wynik postępowania bowiem Sąd z nieznanych przyczyn odstąpił od zasądzenia tej kwoty na rzecz uczestnika,

2.  art. 232 zd. pierwsze k.p.c. poprzez błędne przyjęcie, że wnioskodawczyni wywiązała się z ciężaru dowodzenia w przedmiocie poniesionych opłat, należności oraz koniecznych inwestycji poczynionych w mieszkaniach przy ul. (...) w O., podczas gdy wnioskodawczyni złożyła jedynie pisemne oświadczenie w tym przedmiocie, które uczestnik zakwestionował, nadto wnioskodawczyni nie przedłożyła potwierdzeń dokonania płatności ani nie potwierdziła tych okoliczności w trakcie przesłuchania, co miało istotny wpływ na wynik postępowania bowiem w konsekwencji Sąd błędnie ustalił stan faktyczny, iż uczestnikowi przysługuje spłata w wysokości 8.840 zł zamiast kwoty 11.700 zł, której i tak de facto nie zasądził,

3.  art. 233 k.p.c. poprzez błędną, nielogiczną i całkowicie sprzeczną z doświadczeniem życiowym ocenę dowodów: zeznań świadka J. J. (2), zeznań wnioskodawczyni oraz rozliczenia sporządzonego przez wnioskodawczynię polegającą na przyznaniu tym dowodom przymiotu wiarygodności i przejawiającą się w ustaleniu, że wnioskodawczyni zgodnie z oświadczeniem poniosła koszty wynoszące 10.430 zł, podczas gdy oświadczenie wnioskodawczyni zostało zakwestionowane przez uczestnika. Wnioskodawczyni nie przedłożyła nawet jednego dowodu (wyciągu z rachunku, paragonu, przekazu pieniężnego itp.), który potwierdziłby poniesienie w/w kosztów, jak również powyższe okoliczności nie zostały potwierdzone przez samą wnioskodawczynię podczas przesłuchania czy świadka J. J. (2), co miało istotny wpływ na wynik postępowania bowiem w konsekwencji Sąd błędnie ustalił stan faktyczny, iż uczestnikowi przysługuje spłata w wysokości 8.840 zł zamiast kwoty 11.700 zł, której i tak de facto nie zasądził,

4.  art. 233 k.p.c. poprzez błędną, nielogiczną i całkowicie sprzeczną z doświadczeniem życiowym ocenę dowodów: zeznań świadka J. i M. J., zeznań wnioskodawczyni polegającą na przyznaniu tym dowodom przymiotu wiarygodności i przejawiającą się w ustaleniu, że uczestnik nie remontował mieszkania przy ul. (...) z pieniędzy zgromadzonych wcześniej na książeczce mieszkaniowej założonej przed małżeństwem, podczas gdy zupełnie nieprawdopodobne jest aby córki stron mając kolejno 7 i 13 lat miały dokładną wiedzę na temat spraw finansowych rodziców, a nadto przeczą temu zeznania świadków A. C. i T. J. oraz uczestnika a także zaświadczenie z (...) dot. pożyczek udzielonych wnioskodawczyni, co miało istotny wpływ na wynik postępowania bowiem w konsekwencji Sąd nieprawidłowo ustalił, że uczestnik nie dokonał nakładów na majątek wspólny.

Mając powyższe na uwadze, uczestnik postępowania wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt. III poprzez zmniejszenie dopłaty zasądzonej od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni z kwoty 50.000 zł do kwoty 9.411 zł,

2.  zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika dalszych pożytków z tytułu wynajmu mieszkań przy ul. (...) w O. za okres od dnia 1 lipca 2017 r. do dnia uprawomocnienia się postanowienia o podział majątku w wysokości 650 zł miesięcznie,

3.  zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kosztów procesu w II instancji, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego, według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji uczestnika postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje zasługują na częściowe uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie, wnioskodawczyni H. J. domagała się podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie małżeństwa z J. J. (1).

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy, że przedmiot każdego postępowania o podział majątku wspólnego, obejmuje ustalenie składu i wartości majątku wspólnego oraz jego podział z ustaleniem ewentualnych spłat i dopłat (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 684 k.p.c.). Ponadto na wniosek któregokolwiek z byłych małżonków, sąd rozstrzyga o żądaniu ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym (art. 43 § 2 k.r.o. i art. 567 § 2 k.p.c.), a także dokonuje rozstrzygnięcia roszczeń pomiędzy małżonkami powstałych w czasie trwania wspólności oraz po jej ustaniu (art. 45 § 1 k.r.o. i art. 207 k.c.).

Postępowanie przed Sądu I instancji, obejmowało każdą z powyższych kwestii, ponieważ uczestnik postępowania wniósł o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym, a obie strony sporu domagały się rozliczeń nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny oraz zwrotu pożytków pobranych z majątku wspólnego po rozwiązaniu małżeństwa.

Ostatecznie Sąd Rejonowy orzekł, że majątek zgromadzony przez byłych małżonków jest wart 666.562,34 zł, dokonał jego podziału zgodnie z stanowiskiem zainteresowanych, oddalił żądanie dotyczące ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, a także ustalił wysokość spłaty wnioskodawczyni H. J. przez uczestnika postępowania J. J. (1) na kwotę 50.000 zł w terminie do 31 lipca 2018 r.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosły obie strony niniejszego postępowania, zaskarżając orzeczenie Sądu I instancji wyłącznie w punkcie dotyczącym rozliczenia z tytułu nakładów i pożytków oraz wartości składników majątkowych przyznanych byłym małżonkom (pkt. III postanowienia).

Z powyższego wynika, że spór zainteresowanych na etapie postępowania apelacyjnego, dotyczył jednej kwestii podnoszonej przed Sądem I instancji, tj. wysokości spłaty wnioskodawczyni przez uczestnika postępowania.

W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wskazano, że na rozprawie w dniu 22 czerwca 2017 r., wnioskodawczyni zmodyfikowała żądanie pozwu domagając się od uczestnika postępowania spłaty wyłącznie w kwocie 50.000 zł.

Z tego też względu, Sąd Rejonowy zaniechał dokonania wzajemnych rozliczeń byłych małżonków, zasądzając na rzecz H. J. wyżej wymienioną sumę pieniężną.

Tymczasem z oświadczenia wnioskodawczyni na rozprawie przeprowadzonej w dniu 22 czerwca 2017 r. wynika, że H. J. wniosła o ustalenie wysokości spłaty na kwotę 168.346,32 zł - z tym zastrzeżeniem, że jest to stanowisko na wypadek dokonywania rozliczeń zgłoszonych przez uczestnika postępowania. W przypadku stwierdzenia braku tych rozliczeń, wnioskodawczyni wyraziła zgodę na spłatę w wysokości 50.000 zł (k. 229 v).

Na tej samej rozprawie uczestnik oświadczył, że zgadza się na spłatę wnioskodawczyni jedynie w kwocie 10.000 zł (k. 229).

Jednocześnie z treści protokołu rozprawy z dnia 22 czerwca 2017 r. nie wynika, aby J. J. (1) odstąpił od dochodzenia zwrotu nakładów na majątek wspólny oraz pobranych przez wnioskodawczynię pożytków.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy uznał, że de facto próba ugodowa podjęta przez H. J. dotycząca wysokości należnej jej spłaty, nie doszła do skutku w związku z stanowiskiem uczestnika postępowania.

Powyższe musiało skutkować dokonaniem przez Sąd II instancji, rozliczenia byłych małżonków z tytułu nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny, a także z tytułu pobrania pożytków uzyskiwanych z składników majątku wspólnego.

Przechodząc do oceny wniesionych apelacji wskazać należy, że zaproponowany przez wnioskodawczynię sposób ustalenia wysokości należnego jej udziału w majątku wspólnym, jest nie do zaakceptowania przez Sąd Okręgowy.

Otóż H. J. wskazała, że wartość nieruchomości przyznanych uczestnikowi postępowania wynosi 386.562,34 zł, a wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu który został przyznany na jej rzecz wynosi 280.000 zł. Zatem spłata udziału wnioskodawczyni powinna wynosić 106.562,34 zł (386.562,34 zł - 280.000 zł).

Takie rozwiązanie nie znajduje jednak oparcia w obowiązujących przepisach prawa, a także doprowadziłoby do niczym nieuzasadnionego pokrzywdzenia uczestnika postępowania.

W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowo małżeńskiej, z urzędu dokonuje się ustalenia wartości majątku wspólnego (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 684 k.p.c.).

Zgodnie natomiast z przepisem art. 43 § 1 k.r.o., oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W rozpoznawanej sprawie występuje właśnie taka sytuacja, ponieważ wniosek J. J. (1) o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym (art. 43 § 2 k.r.o.), został przez Sąd I instancji oddalony, a żadna ze stron nie kwestionuje tego rozstrzygnięcia na etapie postępowania odwoławczego.

Skoro cały majątek wspólny byłych małżonków jest wart 666.562,34 zł (łączna wartość wszystkich nieruchomości), to tym samym należy przyjąć, że wartość udziału wnioskodawczyni w tym majątku wynosi 333.281,17 zł. Zatem aby ustalić wartość spłaty należnej H. J., od ustalonej wartości połowy majątku (333.281,17 zł), należy odjąć wartość składnika majątku przyznanego wnioskodawczyni (280.000 zł). Oznacza to, że spłata udziału należna H. J. od byłego małżonka wynosi 53.281,17 zł (333.281,17 zł - 280.000 zł).

Jednakże przedstawione rozliczenie - ze względu na okoliczności rozpoznawanej sprawy - nie jest wystarczające dla ustalenia rzeczywistej spłaty przysługującej wnioskodawczyni.

W ocenie Sądu Okręgowego, powyższe suma pieniężna powinna zostać powiększona o kwotę 71.312 zł, tj. części ceny pobranej przez uczestnika postępowania za sprzedaż wspólnego lokalu zainteresowanych położonego przy ul. (...) w O.. Wskazana okoliczność nie była kwestionowana przez żadnego z byłych małżonków.

W tym miejscu wskazać należy, że - wbrew twierdzeniom apelacji uczestnika postępowania - J. J. (1) nie przeznaczył całości pieniędzy pochodzących ze sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego na majątek wspólny.

W apelacji uczestnika wskazano bowiem, że do odpowiedzi na wniosek o podział majątku wspólnego dołączono wyciąg z rachunku bankowego, na którym znajdowały się pieniądze z sprzedaży lokalu przy ul. ul. (...) w O.. Według twierdzeń apelacji, przedmiotowy wyciąg potwierdza, że kwota 174.000 zł uzyskana ze sprzedaży wspólnego lokalu nie powinna zostać rozliczona w niniejszym postępowaniu, gdyż została spożytkowana w interesie byłych małżonków.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że J. J. (1) zdaje się zupełnie pomijać, że przedmiotowy wyciąg z rachunku bankowego (k. 43 - 44) został poddany ocenie przez Sąd I instancji.

Poza tym w piśmie procesowym z dnia 30 maja 2017 r. wnioskodawczyni przyznała, że uczestnik postępowania z sumy uzyskanej z tytułu sprzedaży mieszkania przy ul. (...), na wydatki związane z majątkiem wspólnym przeznaczył kwotę 21.376 zł (k. 226).

Zatem wspomniane 174.000 zł, należy pomniejszyć o kwotę przyznaną przez wnioskodawczynię (21.376 zł), co z kolei prowadzi do wniosku, że podziałem z tytułu sprzedaży omawianego lokalu powinna zostać objęta kwota 152.624 zł. Udział należy H. J. wynosi więc 76.312 zł (152.624 zł/2), który należy pomniejszyć o otrzymaną od uczestnika kwotę 5.000 zł, co daje wspomnianą wyżej kwotę 71.312 zł.

Na marginesie zauważyć należy, że bezzasadne są twierdzenia J. J. (1) zawarte w odpowiedzi na apelację, które próbują wykazać, że - ze względu na zakres zaskarżenia apelacji wnioskodawczyni (pkt. III) - Sąd II instancji, nie może ingerować w ustaloną kwotę spłaty.

W pkt. III zaskarżonego postanowienia wyraźnie wskazano, że kwota 50.000 zł dotyczy rozliczenia z tytułu nakładów, pobranych pożytków oraz składników majątkowych przyznanych byłym małżonkom.

Oznacza to, że Sąd Okręgowy może i powinien, jako Sąd merytoryczny ingerować w ustaloną przez Sąd Rejonowy wysokość spłaty H. J..

Poza tym J. J. (1) zupełnie pomija, że swoją apelacją również zaskarżył jedynie pkt. III rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

Dalej wskazać należy, że kwotę 124.593,17 zł (53.281,17 zł + 71.312 zł), należało powiększyć o ½ nakładów wnioskodawczyni na majątek wspólny oraz pomniejszyć o ½ pożytków pobranych przez H. J. z tytułu czynszu za wynajem wspólnych nieruchomości lokalowych stron.

Z akt sprawy wynika, że wnioskodawczyni od dnia 1 stycznia 2016 r., wynajmuje lokal przy ul. (...) w O. za kwotę 600 zł miesięcznie (k. 161) oraz lokal przy ul. (...) w O. za kwotę 700 zł miesięcznie (k. 162).

Zatem do kwietnia 2018 r., z tytułu czynszu za ww. lokale mieszkalne, wnioskodawczyni pobrała kwotę w łącznej wysokości 36.400 zł.

Oznacza to, że H. J. powinna zwrócić uczestnikowi postępowania kwotę 18.200 zł, tj. połowę pożytków prawa uzyskanych z tytułu najmu lokali mieszkalnych wchodzących w skład majątku wspólnego.

Nie można jednak zapominać o tym, że wnioskodawczyni poniosła następujące nakłady z majątku odrębnego na majątek wspólny: 5.986 zł na nieruchomość gruntową położoną w M. (podatek od nieruchomości oraz opłata za przekształcenie użytkowania wieczystego), 10.737,66 zł na nieruchomość przy ul. (...) w O. (opłata czynszu), 690 zł z tytułu opłat za dyżury na placu społecznie strzeżonym oraz 168 zł z tytułu podatku odprowadzonego do Urzędu Skarbowego. Łączne wysokość nakładów wnioskodawczyni wynosiła 17.581,65 zł, a więc uczestnik powinien zwrócić H. J. kwotę 8.790,82 zł (17.581,65 zł / 2 = 8.790,82 zł). Sąd uwzględnił te wydatki, które zostały poczynione przez wnioskodawczynię po prawomocnym orzeczeniu rozwodu.

Wbrew twierdzeniom apelacji uczestnika postępowania, powyższe kwoty nie wynikają jedynie z twierdzeń wnioskodawczyni zawartych w piśmie procesowym 30 maja 2017 r., lecz z dokumentów znajdujących się w kopercie na karcie 308 akt niniejszej sprawy.

Do dokumentów tych należy zaświadczenie Wójta Gminy P. o wysokości wpłat wnioskodawczyni z tytułu podatku od nieruchomości i przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności działki o nr (...), odcinki za wpłaty czynszu za mieszkanie przy ul. (...) w O. oraz dowody wpłat na stowarzyszenie parking społeczny strzeżony w O. przy ul. (...).

Z powyższego wynika, że J. J. (1) powinien zapłacić wnioskodawczyni z tytułu spłaty kwotę 115.183,95 zł (124.593,17 zł - 18.200 zł + 8.790,82 zł). W takim też zakresie, rozstrzygnięcie Sądu I instancji zostało zmienione. Zapłata przedmiotowej kwoty - na podstawie art. 212 § 3 k.c. -została odroczona do 9 maja 2019 r., tj. na okres roku od dnia wydania przez Sąd Odwoławczy postanowienia kończącego postępowanie w niniejszej sprawie.

Na końcu wskazać należy, że uczestnik postępowania w żaden sposób nie wykazał, aby kwota pochodząca z likwidacji książeczki mieszkaniowej, została przeznaczona na remont mieszkania przy ul. (...) w O.. Z przedłożonego przez uczestnika pisma (...) Spółdzielni Mieszkaniowej wynika jedynie, że kwota z likwidacji książeczki została zwrócona 26 października 1993 r. jako nadpłata wkładu budowlanego. Na co uczestnik przeznaczył tę kwotę, nie zostało to przez niego wykazane.

Ponadto z dokumentów przedłożonych przez wnioskodawczynię wnika, że środki na remont mieszkalnia przy ul. (...) w O., pochodziły z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej. J. J. (1) pokwitował odbiór od Spółdzielni kwoty 9.976.600 zł z tytułu przejęcia mieszkania nie w pełni wykończonego (k. 308).

Uczestnik postępowania otrzymał przedmiotową kwotę w dniu 3 września 1993 r., a więc w czasie trwania małżeństwa z wnioskodawczynią. Oznacza to, że ww. kwota - stosownie do przepisu art. 33 § 1 k.r.o. - wchodziła w skład majątku wspólnego byłych małżonków.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., oddalając apelację w pozostałym zakresie.

O kosztach postępowania apelacyjnego, orzeczono na podstawie przepisu art. 520 § 1 k.p.c.

Jacek Barczewski Beata Grzybek Agnieszka Żegarska